Vraag 1

Bent u ermee bekend dat Macedonië door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens is veroordeeld voor het overdragen van een terreurverdachte aan de CIA in 2003, die vervolgens zonder vorm van proces is vastgehouden en is gemarteld?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het van groot belang is dat nu, na vele jaren van straffeloosheid, eindelijk een Europees land veroordeeld is voor betrokkenheid bij dit Amerikaanse martelprogramma? Kunt u uw antwoord toelichten?

Hier is sprake van een belangrijke uitspraak, vooral omdat de gewone Kamer van het Hof bij voorbaat afstand van rechtsmacht had gedaan ten gunste van de Grote Kamer (zeventien rechters) en het feit dat de uitspraak bij unanimiteit is gedaan. De door het Hof geconstateerde optelsom van schendingen is zeer ernstig. Volgens het Hof is sprake geweest van foltering, die door de Macedonische autoriteiten onvoldoende is onderzocht, alsook onrechtmatige detentie, schending van het privéleven en ontbreken van een effectief rechtsmiddel. Hierbij heeft het Hof gebruik gemaakt van rapporten die het lid van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa, Dick Marty, hierover heeft geschreven. In het Comité van Ministers zal ik nauwkeurig toezien op de wijze waarop Macedonië uitvoering zal geven aan de uitspraak van het Hof.

Vraag 3

Bent u bekend met de resolutie van het Europees Parlement waarin onder meer de gerechtelijke autoriteiten van Roemenië wordt verzocht om een onafhankelijk onderzoek in te stellen naar de vermoedelijke geheime detentiecentra van de CIA, waarin de Poolse autoriteiten wordt opgeroepen om het lopende strafrechtelijk onderzoek naar geheime detentie doortastend en met de nodige transparantie uit te voeren en waarin de Litouwse autoriteiten wordt verzocht om, mocht er nieuwe informatie beschikbaar komen, hun belofte na te komen om het strafrechtelijk onderzoek naar de betrokkenheid van Litouwen bij het CIA-programma te heropenen?2 Deelt u de opvatting dat het van groot belang is dat deze en de andere aanbevelingen in de resolutie worden uitgevoerd? Indien neen, waarom niet? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord 4.

Vraag 4

Bent u bereid om, aangezien in de begroting van Buitenlandse Zaken wordt aangegeven dat aandacht voor de ernstigste mensenrechtenschendingen voorop staat en u in antwoord op schriftelijke vragen aangeeft dat onder meer foltering en gedwongen verdwijningen voorbeelden van ernstige mensenrechtenschendingen zijn, in Europees verband prioriteit te geven aan het aandringen op het uitvoeren van de aangenomen resolutie?3 Indien neen, waarom niet? Indien ja, hoe bent u van plan hier concreet invulling aan te geven? Kunt u uw antwoord toelichten?

Naar overtuiging van Nederlandse regering moet de bestrijding van terrorisme geschieden binnen de kaders van de rechtsstaat en met respect voor de mensenrechten en de fundamentele vrijheden van burgers. De Nederlandse regering heeft zich altijd uitgesproken tegen het overbrengen van op onrechtmatige wijze gedetineerde terrorismeverdachten door de CIA. In lijn daarmee heeft Nederland consistent gewezen op de verantwoordelijkheid van nationale autoriteiten onderzoek te doen naar gevallen van vermeende betrokkenheid. In algemene zin ondersteunt Nederland dan ook de boodschap van het Europees Parlement, en worden landen aangemoedigd grondig te bezien in hoeverre de specifieke aanbevelingen in de resolutie aanleiding vormen voor aanvullende stappen. In dit kader zal ik, zoals in mijn antwoord op vraag 2, in het Comité van Ministers toezien op de wijze waarop Macedonië uitvoering geeft aan de uitspraak van het hof.

Vraag 1

Kent u het boek «Bikkel» van auteur Rudie Kagie over de mishandeling en dood van de Nederlander Fred Ormskerk in 1980?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat er nooit nader onderzoek is gedaan om de dader(s) van deze mishandeling te achterhalen en vervolgen?

Het betreft een zaak op Surinaams grondgebied. Nederland heeft terzake geen rechtsmacht en kan dan ook geen eigen strafrechtelijk onderzoek starten naar de gebeurtenissen.

Vraag 3

Op welke wijze en wanneer heeft u aangedrongen op onderzoek en vervolging in deze zaak?

De Nederlandse regering heeft in november 1980 via de ambassade in Paramaribo bij de Surinaamse regering protest aangetekend en aangedrongen op bestraffing van de schuldigen.

Vraag 4

Deelt u de opvatting van de auteur dat oud-militair John Hardjoprajitno betrokken was bij de mishandeling en dood van Fred Ormskerk? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Is het waar dat John Hardjoprajitno, die tevens verdachte is in het Decembermoordenproces, in Nederland woonachtig is? Indien ja, hoe verhoudt dat zich tot de uitspraak van uw ambtsvoorganger dat «verdachten Nederland niet in komen»?2

Ja. Mijn ambtsvoorganger heeft in een brief aan de Tweede Kamer gezegd: «verdachten in het 8-decembermoordenproces met Surinaamse nationaliteit de toegang tot Nederland te zullen ontzeggen» (Kamerstuk II 20 361, nr. 165). Die casus-positie heeft zich hierbij niet voorgedaan.

Vraag 6

Wat hebben de besprekingen van uw ambtsvoorganger met de toenmalige ministers voor Immigratie, Integratie en Asielbeleid en van Justitie over de gevolgen van de stopzetting van het Decembermoordenproces voor verdachten die in Nederland verblijven, concreet opgeleverd?

De besprekingen hebben indertijd opgeleverd dat Nederland het standpunt handhaaft dat verdachten moeten worden berecht in het land waar de misdrijven zijn begaan. Tegen de verdachten van de 8-Decembermoorden loopt in Suriname een proces. Dit proces is niet stopgezet.

Vraag 1

Bent u bekend met het berecht «Magnitsky wet tergt Russen»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de clausule in de Amerikaanse wet die oproept tot sancties tegen hen die betrokken waren bij de dood van fiscaal jurist Magnitsky in 2009?

Met deze wet kunnen Russische verdachten van mensenrechtenschendingen de toegang tot de VS worden ontzegd en hun bezittingen worden bevroren. De wet heeft niet alleen betrekking op de dood van Sergey Magnitsky, maar ook op schendingen van rechten van andere Russische klokkenluiders, mensenrechtenactivisten en journalisten. De VS geeft hiermee uiting aan de brede zorgen over de rechtsstaat en mensenrechtensituatie in de Russische Federatie. Ik deel deze zorgen.

Vraag 3

Ziet u mogelijkheden om een vergelijkbare standpuntbepaling in te nemen op Europees niveau en bent u bereid hiertoe het voortouw te nemen in Europees verband?

Er bestaat in de EU een grote mate van overeenstemming over de zaak Magnitsky, namelijk dat het een symbool is geworden voor de staat waarin de rechtsstaat en het rechtssysteem in de Russische Federatie verkeert. Dit is onder andere zo verwoord in de brief van april 2012 van EU-president Van Rompuy aan toenmalig president Medvedev.
Er is echter binnen de EU geen draagvlak voor een visumban. Ik wil me er daarom voor inspannen om blijvend aandacht te vragen voor deze zaak bij mijn collega’s, maar ook bij de Russische autoriteiten, bijvoorbeeld in mijn voorgenomen ontmoeting met minister Lavrov in februari aanstaande.

Vraag 4

Kunt u deze vragen vóór 18 december beantwoorden?

Ik heb deze vragen zo spoedig mogelijk beantwoord.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het rapport «Transforming pain into hope: Human rights defenders in the Americas» dat op 7 december gepubliceerd is door Amnesty International?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op het rapport?

Ik heb waardering voor het gedegen rapport van Amnesty International over de situatie van mensenrechtenverdedigers in de Amerika’s.

Vraag 3

Welke ondersteuning biedt Nederland als permanent waarnemer en donor van de Organisatie voor Amerikaanse Staten (OAS) aan de Inter-Amerikaanse Commissie van de Rechten van de Mens (IACHR)? Overweegt Nederland om de steun uit te breiden gezien de problemen (financieel en in de vorm van kritiek vanuit de lidstaten) die de IACHR ondervindt?

Het belang dat Nederland aan de OAS en IACHR hecht, wordt onderstreept door het feit dat Nederland in 2012 de grootste donor onder de permanente waarnemers van de OAS was. Nederland steunde de IACHR in de periode 2011–2012 met een bijdrage van € 500.000 ten behoeve van de uitvoer van het IACHR Strategische Plan 2011–2015. Nederland zal de IACHR in de periode 2013–2015 opnieuw steunen met een jaarlijkse bijdrage van € 250.000.
Nederland onderhoudt tevens regelmatige contacten op politiek en
(hoog-)ambtelijk niveau met de OAS en de IACHR. Tijdens zijn bezoek aan de VS in november jl. sprak de mensenrechtenambassadeur met de nieuw aangetreden SG IACHR. Tijdens zijn kennismakingsbezoek aan Nederland op 11 december jl. werd SG IACHR Icaza door SG Jones-Bos ontvangen. Tevens faciliteerde het Ministerie van Buitenlandse Zaken een ontmoeting van de SG IACHR met vertegenwoordigers van Nederlandse mensenrechtenorganisaties, waaronder Amnesty International Nederland.

Vraag 4

Zet Nederland in op specifieke ondersteuning van de eenheid die zich binnen de IACHR richt op de ondersteuning en bescherming van mensenrechtenverdedigers? Zo nee, zou u bereid zijn hiertoe over te gaan, mede gelet op het sluiten van diverse posten en de extra nadruk die op economische diplomatie en ontwikkeling is komen te liggen in de Latijns-Amerikaanse regio?

Nee. Vanwege toenemende administratieve druk op de organisatie en ter verbetering van effectiviteit van mensenrechteninitiatieven in de regio, heeft de IACHR bij de lancering van het Strategische Plan 2011–2015 donoren verzocht zich te beperken tot algemene, niet geoormerkte steun. In contacten met de IACHR heeft de organisatie zich dankbaar getoond voor de voorbeeldfunctie die Nederland op dit gebied vervult.
Nederland voert, binnen de kaders van het Strategische Plan 2011–2015, een voortgaande dialoog met de IACHR over thema’s die voor Nederland van belang zijn. Hierbij komt de positie van mensenrechtenverdedigers in de regio ook aan de orde.

Vraag 5

Bent u bereid u in EU-verband in te spannen voor het agenderen van de problematiek rondom de situatie van mensenrechtenverdedigers in Brazilië in het kader van de EU-Brazilië top op 22 en 23 januari aanstaande?

De EU en Nederland onderhouden op alle niveaus een intensieve dialoog met de Braziliaanse overheid over mensenrechten en mensenrechtenverdedigers. Brazilië erkent de problematiek rondom mensenrechtenverdedigers en is in toenemende mate actief om hen te beschermen. Brazilië heeft een speciaal opgezet programma gelanceerd ter bescherming van mensenrechtenverdedigers.
Voorbeeld van de samenwerking tussen de EU en Brazilië t.a.v. de bescherming van mensenrechtenactivisten is het in december jl. georganiseerde seminar, gericht op het intensiveren van de dialoog met, en het verbeteren van de bescherming van mensenrechtenactivisten in Brazilië.
Mede vanwege deze positieve instelling van de Braziliaanse autoriteiten, zou het nu expliciet agenderen van de situatie van mensenrechtenverdedigers de indruk kunnen wekken dat de EU meent dat de Braziliaanse autoriteiten niet gecommitteerd zijn. Een dergelijke boodschap zou onterecht zijn en ook contraproductief werken t.a.v. de huidige goede samenwerking op dit gebied.

Vraag 6

Bent u bereid van de handelsmissie naar Brazilië een apart verslag naar de Kamer te sturen waarin de economische en diplomatieke gesprekspunten worden behandeld? Kunt u in het verslag van bovenstaande handelsmissie specifiek ingaan op welke manier mensenrechten ter sprake zijn gekomen?

De Kamer heeft een verslag naar aanleiding van de handelsmissie naar Brazilië ontvangen. Hierin is beschreven hoe mensenrechten ter sprake zijn gekomen.

Vraag 1

Kent u het bericht «EU bevriest hulp aan Uganda»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op dit bericht?

Naar aanleiding van het corruptieschandaal met hulpgelden bestemd voor noordelijk Uganda, hebben Ierland, Verenigd Koninkrijk, Denemarken, Zweden en Noorwegen alle steun aan de Ugandese overheid opgeschort. De EU, Duitsland, België en Oostenrijk hebben hun begrotingssteun aan Uganda stopgezet. Er is geen Nederlands geld in het geding bij deze zaak.
Het bericht vermeldt geheel correct dat onderzoek heeft aangetoond dat geen onrechtmatigheden hebben plaatsgevonden met Nederlandse NUFFIC-gelden bij de nieuwbouw van een ICT-faculteit in Kampala.

Vraag 3

Bestaat de mogelijkheid dat ook Nederlandse hulpgelden aan de overheid van Uganda zijn verdwenen als gevolg van corruptie?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u voornemens het Verenigd Koninkrijk en de EU te volgen en de hulp aan de Ugandese overheid te bevriezen? Zo nee, waarom niet?

Nederland sluit zich aan bij de door deze donoren aan Uganda gestelde voorwaarden, te weten
Nederland heeft al begin 2011 besloten geen begrotingssteun meer te geven aan Uganda. Wel ondersteunt Nederland de Ugandese overheid bij de hervorming van de justitiële sector.

Vraag 5

Weet u hoe het besluit van de EU tot stand is gekomen? Bent u hierbij betrokken geweest? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet? Had u dat wel gewenst?

Ja, het besluit van de EU is in overleg met de lidstaten tot stand gekomen. Coördinatie hierover heeft in Kampala plaatsgevonden. De Europese donoren die direct schade hebben ondervonden van het corruptieschandaal hebben al hun hulp opgeschort, zowel begrotingssteun als projecthulp. Alle in Uganda aanwezige Europese donoren die begrotingssteun verstrekken, hebben in onderling overleg besloten deze steun op te schorten tot aan genoemde voorwaarden door Uganda is voldaan. De overige projecthulp van deze donoren loopt nog door.
Mede vanwege deze coördinatie bestaat nu een eenduidig beleid van Europese donoren ten aanzien van het geven van begrotingssteun aan Uganda.

Vraag 6

Heeft u contact gezocht met uw Europese ambtsgenoten over het stopzetten van hulp aan de Ugandese overheid? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Bent u van mening dat Europese donoren eenzelfde lijn ten aanzien van Uganda moeten hebben? Zo ja, hoe gaat u er voor zorgen dat de EU en de lidstaten een eenduidig beleid ten aanzien van Uganda hebben?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de brief waarin 27 Europarlementariërs Catherine Ashton verzoeken de leiding te nemen in een internationale diplomatieke campagne die moet leiden tot een formeel onderzoek van het Internationaal Strafhof naar het geweld in Syrië?1

Vraag 2

Deelt u de mening dat het Internationaal Strafhof een formeel onderzoek moet beginnen en bent u bereid bovengenoemd initiatief te steunen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 3

Bent u bereid om ten behoeve van dit onderzoek capaciteit en/of middelen beschikbaar te stellen teneinde bewijsmateriaal te verzamelen en te analyseren?

Vraag 4

Bent u bereid dit in Internationaal verband te agenderen, bijvoorbeeld tijdens de bijeenkomst van de Friends of Syria op 12 december 2012?

Vraag 1

Kent u het bericht «Explosion of trafficking linked to legalised prostitution»1 naar aanleiding van een onderzoek van Professor Eric Neumayer (London School of Economics and Political Science), Dr Seo-Young Cho (German Institute for Economic Research) en Professor Axel Dreher (Heidelberg University) naar het effect van legalisering van prostitutie op de omvang van mensenhandel?

Ja.

Vraag 2

Heeft u kennisgenomen van de conclusie van de onderzoekers dat in de onderzochte landen legalisering van prostitutie heeft geleid tot meer prostitutie en tot meer mensenhandel?

Het onderzoek gaat in op de invloed van legale prostitutie op mensenhandel. De onderzoekers gaan uit van twee tegenstrijdige effecten. Ten eerste leidt het legaliseren van prostitutie volgens hen tot een uitbreiding van de prostitutiesector en daardoor tot een toename van mensenhandel. Ten tweede leidt de legalisering van prostitutie tot een verminderde vraag naar slachtoffers van mensenhandel als prostituee doordat klanten voorkeur geven aan legale prostituees. De onderzoekers geven aan dat volgens hun onderzoek het eerste effect groter is dan het tweede effect en dat landen waar prostitutie is gelegaliseerd hierdoor een hoger aantal gerapporteerde slachtoffers van mensenhandel kent.
Er kunnen meerdere kanttekeningen worden gezet bij dit onderzoek. Zowel het kwantitatieve deel van het onderzoek, als het kwalitatieve deel geeft geen hard bewijs dat het legaliseren van prostitutie resulteert in een toename van mensenhandel. Verder geven de onderzoekers zelf aan dat de data die ze gebruiken een aantal tekortkomingen hebben. Zo is de betrouwbaarheid van de data sterk afhankelijk van de kwaliteit van organisaties, het optreden van politie en justitie en het bewustzijn van de mensenhandelproblematiek in een land. Als laatste wijzen de onderzoekers erop dat het legaliseren van prostitutie mogelijk ook meerdere voordelen met zich meebrengt, zoals het verbeteren van de sociale positie en werkomstandigheden van prostituees.

Vraag 3

Bent u bereid om het genoemde onderzoek te betrekken bij de brief die u voor 1 maart 2013 aan de Kamer hoopt te schrijven over de regulering van prostitutie?

De bestrijding van mensenhandel is een speerpunt binnen het Nederlands prostitutiebeleid. De herbezinning op de Wet regulering prostitutie en bestrijding misstanden seksbranche zal zich dan ook grotendeels richten op het tegengaan van misstanden, waaronder mensenhandel, in deze branche. Ik ben ervan overtuigd dat de keus die eerder is gemaakt door het bordeelverbod op te heffen en prostitutie te legaliseren nog steeds van positieve invloed is op de sociale positie van prostituees en het creëren van meer openheid in de sector, waardoor misstanden eerder aan het licht komen. Ik acht het dan ook onnodig om de legalisering van prostitutie in Nederland te heroverwegen.
Er wordt veelvuldig onderzoek verricht naar verschillende vormen en aanpakken van Mensenhandel in Nederland, waaronder door de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen. Om die reden acht ik het niet nodig om zelf een aanvullend onderzoek in te stellen, noch om de resultaten van het betreffende onderzoek te bespreken in de brief van voor 1 maart 2013.

Vraag 4

Bent u bereid onderzoek te laten doen naar de effecten van het Nederlandse prostitutiebeleid op de omvang van mensenhandel? Zo ja, op welke termijn? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Bent u bereid om, als blijkt dat ook het Nederlandse prostitutiebeleid tot meer mensenhandel heeft geleid, het prostitutiebeleid te heroverwegen? Zo ja, op welke manier? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Hoe was uw onderhoud met de Israëlische ambassadeur, op welke wijze hebt u de voorgenomen bouw van 3000 woningen op de E1 locatie aan de orde gesteld en wat was zijn reactie?

Vraag 2

Deelt u de mening van het Amerikaanse State Department dat «unilaterale acties buitengewoon schadelijk zijn voor de vooruitzichten om de Israëlisch-Palestijnse vredesonderhandelingen te hervatten», dat het E1 gebied zeer gevoelig is en dat de bouw daar zeer schadelijk zou zijn voor een twee-staten oplossing?1

Vraag 3

Kunt u een overzicht geven van de initiatieven die verschillende EU-lidstaten hebben genomen? Welke stappen heeft u gezet om te komen tot een gemeenschappelijke EU-boodschap aan Israël, dat terugkeer naar de onderhandelingstafel voor de EU de enige optie is en dat deze voorgenomen bouw niet bijdraagt aan verzoening tussen de partijen? Op welke manier wordt met de VS opgetrokken, zodanig dat de bouw van deze woningen wordt voorkomen?

Vraag 4

Op welke manier zet u zich in om te komen tot een overtuigend en eensluidend EU-geluid binnen het kwartet, zodat een zelfstandige bijdrage wordt geleverd aan het dichterbij brengen van een twee-staten oplossing?

Vraag 1

Kent u het bericht «Britten en Fransen vragen Israël opheldering over bouwplannen»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat Groot-Brittannië en Frankrijk de Israëlische ambassadeur hebben ontboden vanwege de aangekondigde bouw van drieduizend nieuwe huizen in bezet Palestijns gebied en dat beide landen overwegen hun ambassadeurs hierom terug te roepen? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

De regeringen van het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk hebben de Israëlische ambassadeur in hun respectieve hoofdsteden ontboden om hun zorgen over te brengen over het Israëlische bouwbesluit. Beide regeringen hebben hun eigen ambassadeur niet teruggeroepen uit Tel Aviv.

Vraag 3

Is het waar dat de Nederlandse ambassadeur in Israël op 2 december jl. tegen het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft gezegd dat Nederland Israël bij de Verenigde Naties niet langer kan steunen als het bouwen van de nieuwe nederzettingen daadwerkelijk wordt doorgezet? Indien neen, wat zijn dan de feiten? Indien ja, wat zouden de concrete gevolgen hiervan kunnen zijn? Kunt u uw antwoord toelichten?

De Nederlandse ambassadeur in Israël heeft op 2 december bij het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken en het kantoor van premier Netanyahu de Nederlandse zorgen over het Israëlische voornemen uiteengezet. Daarbij heeft hij niet gezegd dat Nederland Israël niet langer in de VN kan steunen als het bouwbesluit daadwerkelijk wordt uitgevoerd. Wel heeft de ambassadeur de Israëlische regering gewezen op het risico dat door uitvoering van het besluit steun voor Israël in internationale fora kan afnemen.

Vraag 4

Herinnert u zich uw antwoord op eerdere vragen, waarin u stelt dat «uitbreiding van de nederzettingen de grootste bedreiging voor een twee-statenoplossing (is)»?2

Ja.

Vraag 5

Bent u, aangezien uitbreiding van de nederzettingen de twee-statenoplossing ondermijnt, bereid dit Britse en Franse voorbeeld te volgen en eveneens de Israëlische ambassadeur te ontbieden? Indien neen, waarom niet?

Zoals uiteengezet in een brief aan uw Kamer van 6 december 2012, kenmerk 2012 35775, heb ik op 3 december 2012 in een gesprek met de Israëlische ambassadeur in Den Haag de Nederlandse zorgen over het Israëlische bouwbesluit overgebracht.
Daarnaast heb ik op 20 december 2012 in een verklaring mijn grote bezorgdheid uitgesproken over het Israëlische besluit van een dag daarvoor om over te gaan tot de bouw van 2 612 woningen in de nederzetting Givat Hamatos.

Vraag 6

Bent u verder bereid de ambassadeur uit Israël hierom terug te roepen? Indien neen, waarom niet?

Het kabinet is bezorgd over het Israëlische voornemen, maar acht het terugroepen van de Nederlandse ambassadeur in Tel Aviv niet aan de orde.

Vraag 7

Kunt u bevestigen dat Groot-Brittannië handelsovereenkomsten van de EU met Israël mogelijk zal heroverwegen dan wel opschorten?3 Indien neen, wat zijn dan de feiten?

Mij is niet bekend dat de Britse regering op dit moment concrete voornemens heeft om handelsovereenkomsten met Israël ter discussie te stellen. Wel heeft de Britse regering aangegeven – evenals Nederland – te streven naar een gemeenschappelijke EU-reactie op de Israëlische voornemens.

Vraag 8

Deelt u de opvatting dat van opwaardering van het Associatieakkoord tussen de EU en Israël geen enkele sprake kan zijn en dat de bevriezing van deze opwaardering moet blijven bestaan? Indien neen, waarom niet? Kunt u uw antwoord toelichten?

Het kabinet acht de Israëlische nederzettingen illegaal en een obstakel voor vrede. Het isoleren van Israël is echter geen effectieve manier om het nederzettingenbeleid tegen te gaan.
Het associatieakkoord biedt de EU de mogelijkheid om met Israël te spreken over het Midden-Oosten Vredesproces en invloed uit te oefenen op het nederzettingen- en mensenrechtenbeleid van Israël. Nederland blijft zich ervoor inzetten dat in het kader van het associatieakkoord de EU-mensenrechtendialoog met Israël wordt geformaliseerd en versterkt.

Vraag 9

Deelt u verder de opvatting dat, zolang nederzettingen in bezet Palestijns gebied uitgebreid blijven worden, Nederland binnen de EU moet pleiten voor het opschorten van het Associatieakkoord tussen de EU en Israël? Indien neen, waarom niet? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 10

Deelt u tenslotte de mening dat zolang nederzettingen in bezet Palestijns gebied uitgebreid blijven worden, Nederland niet over kan gaan tot de oprichting van de Nederland Israël Samenwerkingsraad? Indien neen, waarom niet? Kunt u uw antwoord toelichten?

Het kabinet heeft de intentie voort te bouwen op de bestaande goede banden met zowel Israël als de Palestijnse Autoriteit. Dat kan onder meer gestalte krijgen in de vorm van bilaterale fora. Over de wijze waarop worden in de komende maanden met partijen afspraken gemaakt. Tijdens die besprekingen zal ook het vredesproces aan bod komen. Het kabinet roept zowel Israël als de Palestijnse Autoriteit op in aanloop naar een herstart van de onderhandelingen geen stappen te zetten die het wederzijds vertrouwen verder ondermijnen.

Vraag 1

Kent u het bericht «Trage politie faalt bij diefstal in grensgebied»?1

Ja.

Vraag 2

Kent het bericht feitelijke onjuistheden? Zo ja, welke zijn dat dan?

Het bericht in het Algemeen Dagblad bevat tenminste de feitelijke onjuistheid dat «pas op woensdagavond» de politie de woning zou hebben doorzocht. Nadat op woensdagochtend, 28 november, rond 9.30 uur op het bureau in Echt door een privé-persoon melding was gemaakt dat mogelijk gestolen kleding afkomstig uit Duitsland in een woning in Echt zou zijn opgeslagen, is direct actie ondernomen en is de woning dezelfde dag rond 11 uur doorzocht. Daarbij is vervolgens ter afdoening de gebruikelijke formele (spoed)procedure voor grensoverschrijdende rechtshulpverzoeken gehanteerd.
Voorts is de suggestie onjuist dat (altijd) in grensoverschrijdende gevallen een internationaal rechtshulpverzoek nodig is. Zie daarvoor tevens de beantwoording op de vragen 3 en 4.

Vraag 3

Is het waar dat het pas door middel van een internationaal rechtshulpverzoek in dit soort situaties kan worden opgetreden? Zo nee, welke mogelijkheden hadden open gestaan voor een snellere en laagdrempeliger interventie door de Nederlandse politie? Zo ja, deelt u de mening dat in situaties waar niet gewacht kan worden op formaliteiten die langer duren dan uit de aard van het misdrijf gewenst is, snellere interventiemogelijkheden moeten komen? Aan welke mogelijkheden denkt u?

In gevallen van grensoverschrijdende criminaliteit moet er spoedig en doeltreffend actie ondernomen kunnen worden. Snelle en laagdrempelige mogelijkheden voor operationele inzet zijn en worden dan ook reeds toegepast bij grensoverschrijdende samenwerking. Zo kunnen bevoegde autoriteiten, in het kader van de handhaving van de openbare orde en veiligheid of ter voorkoming van strafbare feiten, elkaar zonder verzoek om informatie, waaronder persoonsgegevens, verstrekken. Rechtsbasis hiervoor is artikel 46 van de Schengenuitvoeringsovereenkomst en artikel 15 van het Verdrag met Duitsland inzake de Grensoverschrijdende Politiële Samenwerking en de Samenwerking in Strafrechtelijke Aangelegenheden (2005). Hieruit volgt de mogelijkheid voor direct contact tussen de Nederlandse en Duitse politie om zo snel handelen tegen (grensoverschrijdende) criminaliteit te bespoedigen. In het geval van het toepassen van dwangmiddelen (of bijzondere opsporingshandelingen) is tussenkomst van het OM en een internationaal rechtshulpverzoek wel vereist.
De Duitse politie mag de Nederlandse politie derhalve bellen met het verzoek polshoogte te nemen. In de onderhavige situatie had een mogelijkheid tot een snellere interventie zich voor kunnen doen indien de Duitse politie direct contact had opgenomen met de Nederlandse politie. In dat geval had een surveillance gestart kunnen worden en bij het aantreffen van de vrachtwagen de situatie «bevroren» kunnen worden. De Duitse autoriteiten hebben dit contact echter niet gelegd.

Vraag 4

Kan of mag de Duitse politie met Nederlandse collega's bellen met de vraag of zij polshoogte willen nemen bij een verdachte vrachtauto? Zo ja, is dat gebeurd? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Is het waar dat het (snel) reageren op een internationaal rechtshulpverzoek in het weekend niet altijd (snel) mogelijk is? Zo ja, waarom is dat en betekent dat dan dat het voor criminelen effectiever is om in weekenden toe te slaan? Zo nee, waarom niet? Hoe verloopt de aanvraag en afhandeling van een internationaal rechtshulpverzoek in en buiten het weekend?

De effectieve bestrijding van criminaliteit kan en mag niet afhankelijk zijn van het tijdstip op de dag of in de week. Het snel reageren op een spoedeisend internationaal rechtshulpverzoek is altijd mogelijk, ook in het weekend. Een Duits verzoek aan Nederland moet worden ingediend bij een Nederlandse officier van justitie. Hiertoe zijn regionale Informatie- en Coördinatiecentra (IRC’s) ingericht die 24/7 telefonisch bereikbaar zijn en die de rechtshulpverzoeken coördineren. Bij spoed kan daarbij volstaan worden met een telefonisch verzoek, met de toezegging dat een schriftelijke reactie volgt.
Duitsland kent een dergelijke coördinerende instantie niet. Echter, ook daar zijn officieren van justitie 24 uur per dag beschikbaar voor dergelijke verzoeken. De Duitse politie kan dan ook op ieder moment van de week via een Duitse officier van Justitie een internationaal rechtshulpverzoek doen aan Nederland.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Ontwikkelingsgeld voor mannen»?1

Ja.

Vraag 2

In hoeverre deelt u de mening dat de vele miljoenen die uitgegeven worden aan dit zoveelste onzinproject beter besteed kunnen worden aan bijvoorbeeld het verbeteren van de positie van Nederlandse ouderen?

Met dit project wordt onder meer uitvoering gegeven aan het door de Tweede Kamer geaccordeerde beleid voor Seksuele en Reproductieve Gezondheid en Rechten (SRGR) en het genderbeleid.
Doel van dit project is het verminderen van moeder- en kindsterfte, tienerzwangerschappen en huiselijk geweld in Rwanda, Indonesië, Zuid-Afrika en Brazilië. Een deel van de activiteiten richt zich op jongens en vaders om hen beter in staat te stellen hun verantwoordelijkheden te nemen als het gaat om de verzorging van kinderen, family planning en het respecteren van de rechten en gezondheid van vrouwen.
Het geld is afkomstig van de goedgekeurde begroting (2012) van Ontwikkelingssamenwerking. Het verbeteren van de positie van ouderen in Nederland maakt daar geen onderdeel van uit en valt onder verantwoordelijkheid van mijn collega van VWS.

Vraag 3

Denkt u werkelijk dat het geven van Nederlands belastinggeld aan ontwikkelingslanden om daar de «seks leuker te maken» een taak is van de Nederlandse staat?

Het project onderkent de belangrijke rol van mannen waar het gaat om het respecteren van rechten van de vrouw, gezinsplanning en vrije keuze rond seksualiteit. In veel ontwikkelingslanden zijn die verworvenheden niet vanzelfsprekend. Het project levert op die manier een belangrijke bijdrage aan de uitvoering van het Nederlandse gender- en SRGR-beleid dat zich richt op het voorkomen van moedersterfte en het bestrijden van geweld tegen vrouwen.

Vraag 4

Bent u bereid, bij nader inzien, dit onzinproject geen doorgang te laten vinden? Zo neen, waarom niet?

Ik ondersteun dit project, omdat het bijdraagt aan de uitvoering van het vigerende SRGR- en genderbeleid.

Vraag 1

Kent u het bericht over nieuwe aanwijzingen over activiteit rond de plekken waar Syrische chemische wapens zijn opgeslagen?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u de uitspraak bevestigen dat «Syrië dingen doet die suggereren dat het regime de intentie heeft deze wapens te gebruiken»? Zo nee, waarom niet?

Hierover kunnen in het openbaar geen mededelingen worden gedaan.

Vraag 3

Zo ja, kunt u aangeven op welke activiteiten wordt gedoeld? Kunt u daarbij aangeven waarom deze activiteiten nieuw zijn, zoals in de titel van dit artikel wordt gesuggereerd?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Klopt de constatering dat de chemische wapens ook worden verplaatst, zoals in het artikel ook wordt gesuggereerd?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Is er volstrekte duidelijkheid over de locaties waar de Syrische wapens zijn gestationeerd? Zo nee, welke stappen worden gezet om deze duidelijkheid te verkrijgen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Is er duidelijkheid over de verschillende chemische wapens waarover het Syrische regime beschikt?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Hoe beoordeelt u de uitspraak van de Amerikaanse minister van Defensie Panetta, dat sommige chemische wapens zijn verplaatst om deze beter te beveiligen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 8

Is er binnen de NAVO overeenstemming over de inschatting van de risico's die deze wapens met zich meebrengen en over een gemeenschappelijke strategie die zou moeten worden gevolgd?

Het onderwerp is tijdens de NAVO Ministeriële op 4 en 5 december jl. besproken, maar hier zijn geen conclusies aan verbonden.

Vraag 9

Is dit een thema dat binnen de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) wordt besproken? Zo ja, op welke wijze? Vormde het een onderdeel van de agenda van de 17e bijeenkomst van betrokken staten, die vorige week werd gehouden?

Op grond van Art. VIII, lid 19 en 20, van het Chemische Wapensverdrag (CWC) kunnen in beginsel specifieke landensituaties besproken worden, maar dergelijke landensituaties maakten geen deel uit van de agenda van de CSP (Conference of States Parties) van het CWC en de situatie in Syrië is tijdens de 17e CSP geen onderwerp van bespreking geweest. Wel hebben diverse delegaties, waaronder de EU, in het algemeen debat hun zorg over de situatie in Syrië uitgesproken. Syrië is overigens geen partij bij het CWC en dus ook geen lid van de OPCW en is juridisch niet gebonden door de bepalingen van het CWC. Als onderdeel van het bredere sanctieregime is in EU-verband eerder dit jaar een exportverbod naar Syrië afgekondigd voor bepaalde goederen die bruikbaar kunnen zijn in een chemisch wapenprogramma.

Vraag 1

Waarom heeft u in uw beantwoording van eerdere vragen1 aangegeven de betreffende vragen niet te willen beantwoorden omdat het individuele gevallen betreft, terwijl vragen betreffende individuele gevallen in het verleden wel degelijk beantwoord zijn?2

In de beantwoording op de eerdere vragen heb ik aangegeven wat het beleid is ten aanzien van criminele vreemdelingen. Ik heb afgezien om in te gaan op de individuele zaken omdat ik het uit oogpunt van bescherming van de privacy van betrokkenen niet gewenst acht hierop verder in te gaan. Te meer nu het gaat om bijzondere persoonsgegevens als bedoeld in paragraaf 2, hoofdstuk 2 van de Wet bescherming persoonsgegevens. De bescherming van de privésfeer van betrokkenen zal over het algemeen zwaar wegen bij mijn afweging om inlichtingen al dan niet te verstrekken.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het onwenselijk is om met twee maten te meten waarbij informatie over criminelen niet wordt verstrekt en informatie over bij voorbeeld uit te zetten personen wel wordt verstrekt? Zo neen, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Bent u gelet hierop bereid om de betreffende vragen alsnog te beantwoorden? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de reportage over kinderarbeid in de Turkse katoensector?1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u van de bevindingen in de reportage? Wat vindt u van het feit dat de Turkse overheid via stimuleringsregelingen boeren ondersteunt, zonder te controleren of er kinderarbeid plaatsvindt of andere arbeidsrechten worden geschonden?

De in de reportage genoemde regeling betreft een subsidie die Turkse boeren minimumprijzen garandeert voor een aantal landbouwproducten waaronder katoen. Aan deze regeling zijn geen voorwaarden verbonden wat betreft kinderarbeid. De Turkse overheid is primair verantwoordelijk voor het tegengaan van kinderarbeid in Turkije en naleving van regelgeving op dit gebied, ook waar dit voorwaarden bij stimuleringsregelingen betreft.

Vraag 3

Op welke manier hebt u de Turkse regering tijdens uw handelsmissie aangesproken op deze schending van kinderrechten of op welke wijze gaat u dat alsnog doen?

Het belang van samenwerking tussen ILO, Turkse overheid, lokale organisaties, bedrijven en internationale partners om kinderarbeid tegen te gaan heb ik benadrukt tijdens mijn bezoek aan het ILO kantoor in Ankara, waar ook de Turkse overheid bij vertegenwoordigd was. De Turkse overheid is zich ervan bewust dat kinderarbeid nog steeds voorkomt in Turkije, met name in de agrarische sector. In 2001 heeft de Turkse overheid de International Labour Organisation (ILO) conventie 182 over de uitbanning van de ergste vormen van kinderarbeid geratificeerd. Daarnaast heeft de Turkse overheid in 2005 een nationaal actieprogramma vastgesteld met daarin de doelstelling dat in 2015 de ergste vormen van kinderarbeid uitgebannen zullen zijn. Rapporten van de ILO geven aan dat er weliswaar voortgang is geboekt, maar ook dat kinderarbeid nog niet is uitgebannen. De Nederlandse ambassade in Turkije ondersteunt een project van de ILO waarin gezamenlijk met de Turkse overheid, het ministerie van Arbeid en de lokale overheid in de provincie Ordu, kinderarbeid wordt tegengegaan bij seizoensarbeid in de hazelnoten sector. Dit project is op zijn beurt weer een uitvloeisel van het in de reportage van «Altijd Wat» genoemde onderzoeksproject naar kinderarbeid bij vier landbouwgewassen waaronder katoen.

Vraag 4

Wat vindt u van het feit dat in Nederlandse kledingwinkels producten uit Turkije, gemaakt met kinderarbeid, te koop zijn? Bent u bereid met betrokken bedrijven en brancheorganisaties in gesprek te gaan over concrete verbeterstappen?

We moeten zo snel mogelijk naar een situatie waarin we er op kunnen vertrouwen dat kleding in Nederlandse winkels niet met kinderarbeid is gemaakt. In december 2012 heb ik gesproken met vertegenwoordigers uit de textielsector over de manier waarop zij hun ketenverantwoordelijkheid vormgeven. Hierbij is het actieplan aan de orde gekomen dat de textiel zal opstellen naar aanleiding van de motie Braakhuis, Gesthuizen en Voordewind, die vraagt naar afspraken met de textielsector over ketentransparantie en het uitbannen van kinderarbeid. Ik verwacht dat de textielsector midden 2013 dit actieplan gereed zal hebben.

Vraag 5

Bent u bereid deze kwestie in EU-verband aan de orde te stellen, onder meer in het kader van het regelmatige overleg over de mogelijke toetreding van Turkije tot de EU?

In EU-verband wordt Turkije regelmatig aangesproken op kinderarbeid. De Europese Commissie verzocht Turkije in haar laatste voortgangsrapport de inspanningen tegen kinderarbeid verder op te voeren. Daarnaast nam de Raad Algemene Zaken van 11 december jl., mede op Nederlands aandringen, conclusies aan, waarin Turkije wordt opgeroepen kinderrechten beter te waarborgen.

Vraag 6

Deelt u de mening dat kledingproducenten geen of gebrekkige informatie aan consumenten leveren over de totstandkoming van producten? Zo ja, gaat u in gesprek met de winkelketens, met als doel dat zij consumenten in de nabije toekomst wel serieus nemen en voldoende informeren?

Informatieverstrekking en informatiebehoefte staan naar mijn mening niet los van elkaar; bedrijven kunnen transparanter zijn en consumenten zouden om meer informatie kunnen vragen. De invulling van transparantie is de verantwoordelijkheid van de bedrijven zelf. In de praktijk gebruiken bedrijven verschillende manieren om de consument te informeren, bijvoorbeeld via een maatschappelijk jaarverslag, website, reguliere stakeholderdialoog, informatielabels aan producten, etc. In de genoemde gesprekken over ketenverantwoordelijkheid mede naar aanleiding van de motie Braakhuis c.s., is ook het thema transparantie regelmatig onderwerp van gesprek. Zoals ik heb aangegeven in mijn brief aan de Tweede Kamer over verduurzaming huismerken2, zal ik daarnaast in het komend jaar ook met andere relevante sectoren in rondetafelgesprekken van gedachten wisselen over internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Vraag 7

Bent u bereid een actieve rol te spelen in het bereiken van volledige ketentransparantie en uitbanning van kinderarbeid in de textielsector, zoals wordt gevraagd in de motie Braakhuis c.s.?2 Deelt u de mening dat zelfregulering, bijvoorbeeld via het Business Social Compliance Initiative (BSCI), nog steeds niet heeft geleid tot het gewenste resultaat, namelijk tot uitbanning van kinderarbeid en tot transparantie in de keten? Zo ja, welke maatregelen wilt u inzetten om te zorgen dat de motie effectief wordt uitgevoerd?

Ik ben bereid een actieve rol te spelen om de textielsector te ondersteunen bij het invullen van hun ketenverantwoordelijkheid. Hierin neem ik de uitvoering van de motie Braakhuis c.s. mee. Samenwerking en betrokkenheid van alle stakeholders is nodig om tot effectieve oplossingen te komen. De textielsector gaat een regulier stakeholderoverleg organiseren met bedrijven, maatschappelijke organisaties, vakbonden en mijn ministerie om te bespreken op welke manier gezamenlijk gewerkt kan worden aan verbeteringen in de textielketen.
Ik deel de suggestie niet dat zelfregulering via initiatieven als Business Social Compliance Initiative, Fair Wear Foundation, of de Sustainable Apparel Coalition geen bijdrage levert aan verbeteringen in de textielketen. Het is evenwel een feit dat kinderarbeid in de textielketen nog niet is uitgebannen. Daarvoor dienen de inspanningen te worden voortgezet en geïntensiveerd. Meer transparantie kan daarbij een middel zijn.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de aan Egyptenaren en een Amerikaan opgelegde doodstraf voor hun betrokkenheid bij het maken van een film?1

Ja.

Vraag 2

Is het u bekend dat in 2011 in Egypte 123 maal de doodstraf is uitgesproken?

Ja. Amnesty International registreerde minimaal 123 gerechtelijke uitspraken en één uitvoering van de doodstraf in Egypte in 2011. Experts geven aan dat ten minste de helft van dergelijke uitspraken in cassatie wordt omgezet in een minder zware straf.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de doodstraf een achterlijke en barbaarse straf is?

Nederland is principieel tegen de doodstraf en draagt dit ondubbelzinnig uit. Een tiental EU-lidstaten, waaronder Nederland, voerde op 14 oktober jl. bij de autoriteiten een demarche uit tegen het voortbestaan van de doodstraf in Egypte.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het opleggen van de doodstraf in dit geval tot doel heeft de vrijheid van meningsuiting ernstig aan te tasten?

Een Egyptische rechtbank heeft in eerste aanleg en in absentia van de verdachten de doodstraf uitgesproken tegen een aantal personen dat betrokken zou zijn bij de film Innocence of Muslims. Ik acht het een ernstige zaak dat wordt aangestuurd op de doodstraf in een zaak waar de vrijheid van meningsuiting in het geding is. Nederland roept Egypte op internationale verplichtingen inzake vrijheid van meningsuiting en vrijheid van godsdienst en levensovertuiging te handhaven.

Vraag 5

Vindt u ook dat het onmogelijk is om met dit Egypte vooruit te komen bij het borgen van de mensenrechten?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Wilt u de Egyptische ambassadeur uitwijzen en de Nederlandse ambassadeur in Egypte terugroepen voor overleg?

Dat is niet aan de orde. Ik verwijs naar Nederlandse acties als genoemd in het antwoord op vragen 3, 4 en 5.

Vraag 1

Kent u het bericht «Medewerkers Iraanse ambassade dreigen met schaar»?1 Kunt u bevestigen dat er aangifte is gedaan van bedreiging? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

Ja.

Vraag 2

Is deze aangifte, overeenkomstig de voorgeschreven procedure, door de korpschef gemeld aan het ministerie van Buitenlandse Zaken?2 Indien neen, waarom niet?

Over het incident is nog dezelfde dag contact geweest tussen de politie Haaglanden en het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Vraag 3

Is het waar dat het Verdrag van Wenen inzake diplomatiek verkeer het onmogelijk maakt dat medewerkers van een ambassade die strafbare feiten begaan, ongeachte de ernst hiervan, vanuit Nederland worden vervolgd? Indien neen, wat zijn dan de feiten? Kunt u uw antwoord toelichten?

Op grond van het Verdrag van Wenen inzake diplomatiek verkeer hebben ambassademedewerkers met een diplomatieke status immuniteit. Op grond hiervan kunnen ze door het ontvangende land niet worden vervolgd.

Vraag 4

Indien er geen juridische maatregelen genomen kunnen worden, welke diplomatieke maatregelen kunnen er dan genomen worden tegen buitenlandse diplomaten die strafbare feiten plegen?

De diplomatieke praktijk biedt verschillende manieren voor het ontvangende land om het zendende land aan te spreken op het gedrag van een diplomaat, zoals het zenden van een nota of een verzoek doen tot opheffing van de immuniteit. In de keuze van maatregelen zal altijd rekening moeten worden gehouden met de mogelijke repercussies voor Nederlandse diplomaten in het land in kwestie.

Vraag 5

Bent u nog steeds van mening dat er voldoende mogelijkheden zijn om diplomaten die de wet overtreden aan te pakken en dat het Verdrag van Wenen inzake Diplomatiek Verkeer, waarin het immuniteitsbeginsel is vastgelegd, niet hoeft te worden aangepast? Kunt u uw antwoord toelichten?

Het immuniteitsbeginsel is een van de algemeen aanvaarde grondslagen van het diplomatieke verkeer. Het bestaan ervan is noodzakelijk voor de uitoefening van de diplomatieke functie en beschermt ook Nederlandse diplomaten die moeten werken in een omgeving waar zij anders door het gastland onder druk zouden kunnen worden gezet.

Vraag 6

Deelt u de opvatting dat het belangrijk is actie te ondernemen richting het betreffende ambassadepersoneel en bent u bereid om de Iraanse ambassadeur vanwege deze kwestie te ontbieden? Indien neen, waarom niet?

De Iraanse ambassadeur is op 28 november jl. verzocht op het ministerie te komen om opheldering te geven. Het ministerie is in afwachting van de uitkomst van het politieonderzoek.

Vraag 1

Bent u bekend met stand van zaken rondom de Iraanse gewetensgevangene Nasrin Sotoudeh, die onlangs de Sacharovprijs won en al sinds 17 oktober in hongerstaking is?1

Ik ben ervan op de hoogte dat Nasrin Sotoudeh in de Iraanse Evin gevangenis wordt vastgehouden en sinds 17 oktober in hongerstaking is, als protest tegen de beperkingen die aan haar familie door de Iraanse autoriteiten worden opgelegd. Volgens haar advocaat heeft Nasrin Sotoudeh op 4 december jl. na 49 dagen haar hongerstaking beëindigd, nadat de Iraanse autoriteiten het reisverbod, dat haar dochter was opgelegd, hebben opgeheven.

Vraag 2

Deelt u de opvatting van Amnesty International dat Nasrin Sotoudeh een gewetensgevangene is en per direct vrijgelaten zou moeten worden? Indien neen, waarom niet?

Nederland en de EU delen het standpunt dat alle gewetensgevangenen met onmiddelijke ingang vrijgelaten moeten worden. De EU heeft bij de Iraanse autoriteiten – mede op Nederlands initiatief – herhaaldelijk aangedrongen op onmiddellijke vrijlating van mevrouw Sotoudeh.

Vraag 3

Kunt u bevestigen dat het Nasrin Sotoudeh ernstig bemoeilijkt wordt om familie te ontvangen en dat de advocaat van de gevangene wordt tegengewerkt? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

Mevrouw Sotoudeh heeft sinds haar hongerstaking enkele malen haar familie mogen ontvangen. Volgens haar advocaat wordt het mevrouw Sotoudeh inderdaad bemoeilijkt om haar familie te zien. Inmiddels heeft een delegatie van het Iraanse parlement aangegeven (de rechtmatigheid van) haar zaak te zullen onderzoeken.

Vraag 4

Wat is u bekend over de medische toestand van de Iraanse gewetensgevangene Nasrin Sotoudeh? Krijgt zij voldoende medische zorg?

Op basis van uitlatingen van de echtgenoot van mevrouw Sotoudeh (die haar afgelopen weekend heeft bezocht) zou zij dagelijks de gevangeniskliniek bezoeken. Over haar precieze gezondheidssituatie noch over het niveau van de medische zorg in de gevangenis heb ik informatie.

Vraag 5

Kunt u aangeven hoeveel gewetensgevangenen er momenteel gevangen zitten in Iran?

Het is niet mogelijk op deze vraag een betrouwbaar antwoord te geven. Naar schatting van internationale NGO’s tellen Iraanse gevangenissen enkele honderden gewetensgevangenen.

Vraag 6

Bent u bereid, bilateraal en in EU-verband, bij de Iraanse autoriteiten aan te dringen op directe en onvoorwaardelijke vrijlating van Nasrin Sotoudeh en andere gewetensgevangenen en daarnaast op het stopzetten van alle onrechtmatige beperkingen die nu voor Nasrin Sotoudeh gelden op het zien van haar familie en haar advocaat? Indien neen, waarom niet?

Zie het antwoord op vraag 2. De EU heeft hier langs verschillende wegen op aangedrongen. De EU Hoge Vertegenwoordiger heeft mondeling haar grote zorgen over de zaak van Nasrin Sotoudeh geuit. Verder heeft de EU recentelijk een demarche uitgevoerd in Teheran en is de Iraanse ambassadeur bij de EU in Brussel ontboden, waarbij is aangedrongen op onmiddellijke vrijlating van mevrouw Sotoudeh en andere mensenrechtenadvocaten. De Nederlandse ambassade volgt de zaak van Nasrin Sotoudeh aandachtig en EU partners ter plaatse staan in nauw contact met elkaar over haar zaak.

Vraag 1

Bent u bekend met hert bericht «Egypt President Mursi defends new powers amid protests» van BBC news?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de nieuwe bevoegdheden, waar direct protest tegen ontstond in eigen land en volgens welke de rechterlijke macht de beslissingen van de president niet mag herroepen, verder gaan dan binnen een rechtstaat wenselijk is?

President Morsi heeft op 8 december jl. een nieuw decreet uitgevaardigd waardoor de rechterlijke macht zijn besluiten weer kan toetsen. Nederland roept de Egyptische autoriteiten op de werking van de rechtsstaat te garanderen en in onderlinge dialoog tot een oplossing te komen.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u de stap van president Morsi in het licht van de Europese «less for less and more for more» benadering en hebben deze stappen volgens u gevolgen voor de hulpgelden die Egypte ontvangt?

Tijdens de Raad Buitenlandse Zaken van 10 december 2012 heeft de EU zijn zorg uitgesproken over de aanhoudende onrust in Egypte. Zoals besproken tijdens het Algemeen Overleg van 29 november jl. ter voorbereiding van deze Raad, overweegt de Europese Commissie op dit moment niet om EU-hulpgelden voor Egypte aan te passen. De Raad deelt deze visie. Het is van belang dat gematigde krachten die zich inzetten voor opbouw van democratie en rechtsstaat en voor respect voor mensenrechten vanuit de EU worden ondersteund. In datzelfde licht heeft Nederland eerder ook besloten tot het activeren van overheidssamenwerking binnen het Matra-Zuid-programma, gericht op versterking van de rechtsstaat en goed bestuur. Tot slot wordt het transitieproces in Egypte voortdurend gemonitord.

Vraag 4

Bent u bereid om in Europees verband aan te sturen op een veroordeling van de stappen van president Morsi?

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de berichten «Polen sjoemelt met EU geld» en «Geluidsschermen voor Poolse koeien»?1

Vraag 2

Is het u bekend dat Polen met ons geld voor honderden miljoenen geluidsschermen voor koeien heeft gebouwd?

Vraag 3

Hoe groot was de overlast die de Poolse koeien hebben ervaren? Heeft dit geleid tot een lagere melkproductie?

Vraag 4

Heeft u uw pistool nog steeds op zak?2 Zo ja, bent u bereid deze verkwisting en fraude door Polen tijdens de huidige EU-top aan de orde te stellen en de geldkraan naar Polen als grootste netto-ontvanger rigoureus dicht te draaien zodat de Nederlandse belastingbetaler niet meer meebetaalt aan de gehoortoestand van Poolse koeien? Zo neen, waarom niet?

Vraag 5

Wilt u deze vragen voor dinsdag 27 november 2012, 11.00 uur beantwoorden?

Vraag 1

Kent u het bericht dat de Franse president Hollande heeft gesproken over steun aan een mogelijke Afrikaanse missie in Noord-Mali?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de Franse opstelling ten aanzien van Mali?

Frankrijk toont zich evenals de meeste andere EU-lidstaten zeer bezorgd over de situatie in Mali die is ontstaan na de staatgreep van 22 maart 2012. Het ontstaan van een vrijhaven voor terroristische groeperingen en criminele netwerken in het noorden van Mali ziet Frankrijk op termijn als een groot gevaar voor de stabiliteit van de Maghreblanden en Europa. In EU-verband heeft Frankrijk een geïntegreerde benadering bepleit en heeft het zich bereid getoond een bijdrage te leveren aan een eventuele EU-trainingsmissie. Tijdens het bezoek van de Malinese interimpremier Diarra aan Frankrijk deze week heeft Frankrijk opnieuw benadrukt dat Mali het politieke proces vooruit moet helpen aan de hand van een routekaart.

Vraag 3

Kunt u een inschatting geven van de huidige situatie in Noord-Mali en de gevolgen die dit heeft voor de bredere regio?

Sinds eind maart controleren islamitisch terroristische en Toeareg-groeperingen de noordelijke helft van Mali en is het noorden zeer onveilig. Samenwerkende groeperingen als AQIM, MUJAO en Ansar Dine zijn in de steden Timboektoe, Gao en Kidal een dominante machtsfactor en er zijn indicaties dat zij onder dwang de sharia invoeren. Zowel de veiligheidssituatie als de situatie op het gebied van mensenrechten zijn zeer zorgwekkend. Omringende landen zijn bezorgd dat de crisis naar hun grondgebied overslaat. De humanitaire situatie is onverminderd slecht. Er zijn ongeveer 435 000 vluchtelingen en ontheemden.

Vraag 4

Deelt u de zorgen van de buurlanden van Mali, verenigd in ECOWAS, ten aanzien van Mali? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke manier zal Europa de initiatieven van ECOWAS ten aanzien van Mali ondersteunen?

Nederland deelt de zorgen van de ECOWAS landen ten aanzien van Mali. In EU-verband wordt een voorstel voor een EU-trainingsmissie uitgewerkt ter ondersteuning van het Malinese leger. Tevens wordt gekeken op welke manieren een eventuele Afrikaanse/ECOWAS interventiemacht ondersteund kan worden.

Vraag 5

Kunt u aangeven in hoeverre de berichten juist zijn dat de Verenigde Staten en Frankrijk luchtsteun hebben aangeboden? Zo ja, waar bestaat deze luchtsteun uit?

Berichten over het aanbieden van luchtsteun door de VS en Frankrijk ter ondersteuning van een AU/ECOWAS missie kan ik niet bevestigen.

Vraag 6

Is er binnen de NAVO gesproken over eventuele steun aan een missie? Zo ja, op welke momenten? Was er eensluidendheid over de behoefte aan steun aan het land? Zo nee, waarom niet?

Nee, NAVO steun aan een eventuele missie is niet aan de orde.

Vraag 7

Kent u de berichten dat er een link bestaat tussen de terreurgroep AQIM, die ook actief is in Mali, en de aanval op het Amerikaanse consulaat in Benghazi van afgelopen september? Zo ja, hoe beoordeelt u deze berichten en welke conclusie trekt u hieruit?2

Ja. Dergelijke berichten zijn reden voor de Nederlandse regering de ontwikkelingen in Mali en omtrent AQIM zo nauwkeurig mogelijk te volgen en de dreiging vanuit terroristische netwerken serieus te nemen. Betrokkenheid van jihadistische groeperingen als AQIM bij aanslagen tegen westerse doelen en de destabilisatie van de Sahel-regio in het algemeen en Mali in het bijzonder zijn voor de Nederlandse regering reden om zowel in VN- als EU-verband actief mee te denken over mitigerende maatregelen die de slagkracht en bewegingsvrijheid van dergelijke groeperingen aan banden leggen, waaronder versterking van de capaciteit van het Malinese leger middels een EU-trainingsmissie en een mogelijke ECOWAS/AU-missie in Mali onder VN-mandaat.

Vraag 8

Kent u de berichten dat er grote sommen losgeld worden betaald aan terroristen om westerse burgers vrij te krijgen? Klopt het dat hierover geen eensluidende Europese afspraken zijn gemaakt?3

De berichten in de media over losgeldbetalingen zijn bekend.
Binnen de EU hebben lidstaten de omgang met ontvoeringen tot nu toe tot hun eigen nationale competentie gerekend. Dit komt mede voort uit het feit dat lidstaten in hun beleid t.a.v. ontvoeringszaken zijn gebonden aan nationale wetgeving en dat ontvoeringszaken zeer divers zijn van aanleiding, daders en slachtoffers, lokale omstandigheden en gezagsstructuur en wat betreft aard, inhoud en adressering van de eisen. Mede op initiatief van het EU Raadssecretariaat neemt de aandacht toe voor een uniform beleid over ontvoeringen, zeker ten aanzien van terroristische ontvoeringen zoals die onder andere in de Sahel-regio plaats vinden. Ook in andere fora dan de EU wordt aandacht gevraagd voor deze problematiek.

Vraag 9

Deelt u de mening dat een duidelijk signaal moet worden gegeven aan de groeperingen in dit gebied, dat ontvoering van Europeanen niet zal worden beloond? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke manier zult u zich hiervoor inzetten?

Het Nederlandse beleid bij ontvoeringen van Nederlandse onderdanen in het buitenland is dat de Nederlandse overheid geen losgeld betaalt, niet onderhandelt en ook anderszins niet tegemoet komt aan terroristische eisen. Nederland draagt dit beleid uit in elk forum en bij elke gelegenheid dat dit onderwerp staat geagendeerd. Tijdens de Ministeriële Conferentie op 14 december aanstaande van het Global Counter Terrorism Forum (GCTF), waar ook Nederland aan zal deelnemen, zal naar verwachting een memorandum worden aangenomen waarin lidstaten uitspreken samen te zullen werken om ontvoeringen terug te dringen en zich in te spannen om te voorkomen dat terroristische organisaties (financieel) profiteren van ontvoeringen.

Vraag 10

Wilt u de vragen beantwoorden voor het algemeen overleg over de Raad Buitenlandse Zaken van 29 november a.s.?

Ja.