Vraag 1

Kent u het bericht «Slaaprekenkamer is verkrachting wet»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw mening over het in het genoemde bericht gestelde dat «gemeenten over steeds meer geld (gaan), maar de controle op een doelmatige uitgave ervan er niet mee in de pas» loopt?

Decentralisatie-uitkeringen vormen (net als de integratie-uitkeringen) onderdeel van het Gemeentefonds, waarbij geldt dat gemeenten bestedingsvrijheid hebben en verantwoording horizontaal plaatsvindt. Deze uitkeringsvorm is vooral geschikt voor medebewindstaken die op termijn naar de algemene uitkering overgeheveld worden en voor het bieden van maatwerk. Dit is bijvoorbeeld het geval bij middelen die niet passend verdeeld kunnen worden via de bestaande verdeelmaatstaven. Controle op doelmatige en rechtmatige besteding vindt op lokaal niveau plaats. Op rijksniveau kan wel beleids- en toezichtsinformatie opgevraagd worden, voor zover die nodig is vanuit de systeemverantwoordelijkheid van de minister, maar geen informatie over de rechtmatigheid van bestedingen. Het betreft immers geen geoormerkt geld. Vanuit het oogpunt van heldere scheiding van verantwoordelijkheden tussen rijk en medeoverheden is het ook onwenselijk als ministeries langs andere wegen, zoals prestatieconvenanten en regelgeving, sturen op de wijze waarop decentralisatie-uitkeringen lokaal besteed worden.

Vraag 3

Deelt u de in het artikel geuite mening dat de controle op een doelmatige besteding van decentralisatie-uitkeringen «slecht geregeld» is? Zo ja, wat gaat u hieraan doen? Zo nee, hoe is die controle geregeld en waaruit blijkt dat door die controle wel volledig zicht kan worden gehouden op de besteding van de decentralisatie-gelden?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Hoe is de taakverdeling tussen de centrale en gemeentelijke overheid als het gaat om de controle op decentrale uitkeringen?

De taakverdeling tussen centrale en gemeentelijke overheid is helder geregeld waar het gaat om de controle op rechtmatige en doelmatige besteding van gelden op lokaal niveau. In het jaarverslag en de jaarrekening legt het college verantwoording af over het gevoerde beleid.2 De jaarrekening en de jaarlijkse accountantscontrole stellen de gemeenteraad in staat het gevoerde financieel beheer te beoordelen. Daarnaast beschikt de raad over andere controle-instrumenten, zoals de lokale rekenkamer. Als sluitstuk is er het financieel toezicht door de provincie.

Vraag 5

Is het waar dat u een wetsvoorstel in voorbereiding hebt om de evaluatieverplichting van gemeentelijke rekenkamers uit de wet te schrappen? Zo ja, op welke termijn kan de Kamer dit wetsvoorstel verwachten?

Evaluaties van de lokale rekenkamers hebben plaatsgevonden in 2007 (voorlopig) en in 2011.3 Aangenomen wordt dat in de vraagstelling wordt gedoeld op het aangekondigde schrappen van de verplichte periodieke beleidsevaluatie. Op grond van artikel 213a van de Gemeentewet dient het college periodiek onderzoek te verrichten naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van het gevoerde bestuur. De raad stelt hier bij verordening regels over en het college brengt schriftelijk verslag uit over de resultaten van het onderzoek. Bij de evaluatie van de dualisering bleek dat de toegevoegde waarde van de voorgeschreven beleidsevaluaties twijfelachtig is. Het is geen «levend» instrument. Gelet op de decentralisatie en de daarmee gepaarde gaande overgang van budgetten acht ik het toegezegde schrappen van de evaluatieverplichting voorbarig. Een heroverweging is aangewezen. Bestaande instrumenten stellen gemeenteraden in staat invulling te geven aan hun controlerende taak; ook waar het de decentralisiatiemiddelen betreft. Zeker nu de gemeentelijke budgetten gaan toenemen dienen controlemogelijkheden te worden benut.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het afschaffen van de wettelijke verplichting een rekenkamer te hebben ongewenst is? Zo nee, waarom niet?

De verplichting tot het hebben van een lokale rekenkamer of rekenkamercommissie is onderwerp van discussie. De VNG heeft aangegeven dat de verplichting tot het instellen van een rekenkamer voor gemeenten wel afgeschaft zou kunnen worden. Daarbij verwijst men naar het oorspronkelijke advies van de Staatscommissie dualisering gemeentebestuur waarbij raden op autonome wijze kunnen besluiten tot de instelling van een rekenkamer. Het gaat wat de VNG betreft om het afschaffen van de verplichting, niet van het instrument. De VNG betuigt zich voorstander van het rekenkamerinstrument. Gemeenten zouden echter zelf moeten kunnen kiezen of zij het inzetten.
Naar mijn oordeel vormen de rekenkamer en de rekenkamerfunctie echter een wezenlijk onderdeel van het gemeentelijke – en provinciale – bestel. Deze opvatting wordt versterkt door het proces van de decentralisatie en het daarvoor benodigde vertrouwen in de gemeentelijke financiële verantwoording. Een lokale rekenkamer of rekenkamercommissie kan een belangrijke rol spelen bij de invulling van de controlerende taak van de gemeenteraad. Door de decentralisatie neemt het belang van goed toegeruste rekenkamers toe. Uit de evaluaties van de provinciale en gemeentelijke rekenkamers blijkt overigens dat men in het algemeen positief is over hun functioneren. Daar waar gemeenten niet de omvang hebben om een goede rekenkamer te hebben, zal men dienen te besluiten tot een gemeenschappelijke rekenkamer.

Vraag 7

Geeft de evaluatie van de provinciale en gemeentelijke rekenkamers2 enige reden tot het willen afschaffen van deze rekenkamers? Zo ja, welke redenen zijn dit?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Heeft u inmiddels zicht op het aantal «slapende» rekenkamers, dat wil zeggen rekenkamer(commissie)s met geen of een minimaal budget die niet actief zijn? Zo ja, wat is daarvan het resultaat? Zo nee, op welke termijn is dat wel het geval?

Door de Nederlandse Vereniging voor Rekenkamers en Rekenkamercommissies (NVRR) is onderzoek verricht naar de zogenoemde «slapende rekenkamers». Ik zal uw Kamer informeren over de uitkomsten van het onderzoek zodra de bevindingen bekend zijn. Daarop vooruitlopend kan ik wel zeggen dat ik het wettelijk opleggen van een begrotingspost voor de rekenkamerfunctie – zoals wel wordt gesuggereerd – een te grote inbreuk acht op het gemeentelijk begrotingsrecht. Ik houd echter wel vast aan het bestaan van een (actieve) rekenkamer.
Met de VNG en het IPO wil ik in overleg treden over de uitkomsten van het onderzoek. Voorop staat dat er op lokaal niveau sprake moet zijn van deugdelijke financiële verantwoording en controle. Het overleg zou er wat met betreft gericht moeten zijn op de invulling van deze randvoorwaarde en de rol die de lokale rekenkamer(commissie) hierbij kan vervullen.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Topsalaris staatsbedrijven nog ruim boven Balkenendenorm»?1

De vragen één tot en met vijf worden hieronder tezamen beantwoord.
Ik ben bekend met het artikel. Echter, staatsdeelnemingen vallen niet onder de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector, omdat zij niet met publieke middelen worden bekostigd. De in deze wet genoemde maxima zijn dan ook niet van toepassing op de bij de deelnemingen werkzame bestuurders. Het huidige beloningsbeleid van staatsdeelnemingen is door mijn voorgangers getoetst aan een hiervoor opgesteld beoordelingskader, zoals in 2008 en 2009 met uw Kamer besproken_. Het uitgangspunt van dit kader is om bij het vaststellen van de hoogte van de totale maximale beloning zowel naar de (semi)publieke als de private sector te kijken. Dit omdat enerzijds de achterliggende overweging van het staatsaandeelhouderschap altijd het met de deelnemingen gemoeide publieke belang is, maar anderzijds staatsdeelnemingen tevens in een private, commerciële omgeving opereren.
Zoals aangekondigd in mijn aanbiedingsbrief aan uw Kamer over het jaarverslag staatsdeelnemingen zal ik dit beoordelingskader van mijn voorgangers versneld herijken, waarbij er tevens richtlijnen zullen worden gesteld voor de variabele beloning.

Vraag 2

Klopt de inhoud van het bericht?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de Balkenendenorm voor de top van (semi-) overheidsinstellingen hoog genoeg is en dat de overschrijding daarvan teruggestort dient te worden door betrokkenen? Zo neen, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Zijn er bij de in het artikel genoemde bedrijven meer functionarissen die een salaris vangen dat boven de Balkenendenorm uitkomt?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Bent u bereid om aan te dringen op het terugstorten van het salarisdeel van betrokkenen, dat boven de Balkenendenorm uitkomt, over de afgelopen jaren? Zo neen, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 6

Bent u bereid deze vragen te beantwoorden vóór het algemeen overleg over Connexxion en NS op 6 december 2012?

Ja.

Vraag 1

Kent u het bericht «Buitenlandse Zaken weigert kritische hoogleraar in staatscommissie»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat Liesbeth Zegveld, hoogleraar Internationaal Humanitair Recht, op last van uw ministerie, is geweigerd als lid van een onafhankelijke commissie die de regering adviseert over internationaal recht? Indien neen, wat zijn dan de feiten? Kunt u uw antwoord toelichten?

Dr. Zegveld heeft op 11 maart 2003 gesolliciteerd op een advertentie voor drie vacatures voor CAVV-lidmaatschap. Per brief van 1 juli 2003 heeft zij haar sollicitatie ingetrokken, nadat zij is gewezen op haar betrokkenheid bij de Srebrenica-kwestie. Zij heeft daarbij laten weten in de toekomst geïnteresseerd te blijven in het lidmaatschap van de CAVV. In 2010 heeft zij niet gereageerd op een advertentie voor nieuwe leden.

Vraag 3

Is het waar dat enkele commissieleden mevrouw Zegveld hadden voorgedragen, maar dat ze werd verzocht haar sollicitatie in te trekken? Indien neen, wat zijn dan de feiten? Kunt u uw antwoord toelichten?

Ingevolge de Kaderwet adviescolleges vindt werving voor CAVV-lidmaatschap plaats door middel van openbaarmaking van vacatures. Bij de selectie wordt rekening gehouden met suggesties vanuit de CAVV. Dr. Zegveld is destijds in de CAVV genoemd naast zeven andere mogelijke kandidaten.

Vraag 4

Bestaat er, zoals mevrouw Zegveld vermoedt, een verband tussen de weigering om als lid van de onafhankelijke commissie toe te worden gelaten en haar betrokkenheid bij een rechtszaak tegen Jorge Zorreguieta? Indien ja, welk verband betreft dit precies? Kunt u uw antwoord toelichten?

Er is niet gebleken van een verband met de zaak Zorreguieta.

Vraag 5

Is het waar dat de betrokkenheid van mevrouw Zegveld bij de kwestie Srebrenica, zoals commissie-voorzitter Marcel Brus meent, oorzaak is van de weigering? Indien neen, wat zijn dan de feiten? Kunt u uw antwoord toelichten?

Dr. Zegveld heeft destijds haar sollicitatie ingetrokken, nadat zij op haar betrokkenheid bij de kwestie Srebrenica was gewezen.

Vraag 6

Kunt u aangeven om welke reden(en) mevrouw Zegveld is geweigerd als lid van de onafhankelijke commissie die de regering adviseert over internationaal recht? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie het antwoord op vraag 5.

Vraag 7

Deelt u de mening dat het optreden van potentiële nieuwe leden van de commissie bij procedures tegenover de Nederlandse Staat geen reden zou moeten zijn tot weigering van het lidmaatschap van de commissie? Indien neen, waarom niet? Kunt u uw antwoord toelichten?

Deze mening deel ik.

Vraag 8

Deelt u de mening dat bovengenoemde kwesties geen reden zouden moeten zijn om mevrouw Zegveld te weigeren als lid van de onafhankelijke commissie die de regering adviseert over internationaal recht? Indien neen, waarom niet? Kunt u uw antwoord toelichten?

Voor zover de genoemde kwesties een rol hebben gespeeld bij de selectie in 2003 deel ik deze mening. De CAVV heeft thans het maximum aantal (van tien) leden. Indien prof. dr. Zegveld in de toekomst zou solliciteren, wordt haar kandidatuur met inachtneming van haar expertise bezien tegen de achtergrond van de andere sollicitaties en de samenstelling van de CAVV.

Vraag 1

Kent u het bericht «Lubbers schoffeerde Tilburg èn Den Bosch»?1

Ja.

Vraag 2

Bevat de reconstructie van deze krant van de benoemingen van de daarin genoemde burgemeesters feitelijke onjuistheden? Zo ja, welke zijn dat?

De vragen hebben betrekking op een periode waarin voor de benoeming van burgemeesters een andere procedure gold dan tegenwoordig. Zo was het niet de gemeenteraad die, op basis van een advies van de vertrouwenscommissie, een aanbeveling tot benoeming deed, maar de commissaris van de Koningin (als rijksorgaan). Instelling van een vertrouwenscommissie was nog facultatief. En de minister van Binnenlandse Zaken kon bij het doen van een voordracht tot benoeming – die bij grote gemeenten via de ministerraad loopt – nog een eigen afweging maken. Sinds 2001 kan de minister van BZK slechts op zwaarwegende gronden afwijken van de door de gemeenteraad vastgestelde aanbeveling. Onder de oude procedure was van een doorslaggevende rol van de gemeenteraad dus geen sprake. De minister van Binnenlandse Zaken dan wel de ministerraad had de ruimte om bij het doen van de voordracht tot benoeming een eigen afweging te maken, in afwijking van het advies van de vertrouwenscommissie. Gezien het feit dat deze procedure destijds in de vereiste vertrouwelijkheid is gevoerd en inmiddels sprake is van een geheel andere benoemingsprocedure, ligt het niet op mijn weg daar een oordeel over te vellen.

Vraag 3

Acht u de waardeoordelen die de krant met de termen «schofferen» en «Haagse machtspolitiek» verbindt aan de genoemde burgemeestersbenoemingen, op hun plaats? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Was het gebruikelijk dat aanbevelingen van vertrouwenscommissies niet overgenomen werden? Zo ja, hoe vaak gebeurde dat? Zo nee, waar blijkt uit dat het niet gebruikelijk was?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Was het gebruikelijk dat, net zoals kennelijk gebeurde bij de benoeming van de burgemeester van ’s-Hertogenbosch in 1989, vertegenwoordigers van het bedrijfsleven hun voorkeur kenbaar maakten over een van de kandidaten voor een burgemeesterspost?

Het vragen van het oordeel van derden over kandidaten maakte op geen enkele wijze deel uit van de procedure. Wel geldt in zijn algemeenheid dat het een ieder vrij staat een voorkeur voor bepaalde personen in relatie tot bepaalde functies kenbaar te maken.

Vraag 6

Hoe groot was of is het door de genoemde krant ontdekte lek? Is dit lek inmiddels gedicht?

Op 5 september jl. heeft een journalist van het Brabants Dagblad gemeld dat hij (benoemings)dossiers van Commissarissen van de Koningin en van burgemeesters bij het Nationaal Archief heeft kunnen inzien en fotograferen. Op grond van het besluit van de minister van BZK van 18 december 2008 (Stcrt. 2009, 5) zijn bij de overbrenging naar het Nationaal Archief beperkingen aan de openbaarheid van de in totaal circa 770 dossiers gesteld. Van acht personen, van wie vijf nog in leven zijn, zijn dossiers door het Nationaal Archief abusievelijk zonder beperkingen ter inzage gegeven. Deze personen zijn door de algemene rijksarchivaris op de hoogte gesteld van de verleende inzage. Na de melding door het Brabants Dagblad is de onbelemmerde inzage in het archief geblokkeerd. Daarmee wordt herhaling van dit incident voorkomen. Onderzoek heeft uitgewezen dat de betreffende dossiers niet door andere personen dan de genoemde journalist zijn ingezien. Deze journalist zou op grond van het besluit van de minister van BZK van 18 december 2008 (Stcrt 2009, 5) nzage hebben gehad in de dossiers, maar dan uitdrukkelijk met in achtneming van de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer van de betrokkenen.

Vraag 7

Kan het bekend worden van toentertijd vertrouwelijke informatie nu nog schade aan betrokken personen berokkenen? Zo ja, welke schade betreft dit en hoe groot kan die zijn? Zo nee, waarom niet? Wat verzet zich tegen het openbaar maken van volledige dossiers over burgemeestersbenoemingen die bijvoorbeeld langer dan 20 jaar geleden actueel waren?

Uitgangspunt in de benoemingsprocedure is de vertrouwelijkheid. De beperkingen op de openbaarheid van de dossiers die zijn overgedragen aan het Nationaal Archief zijn gesteld vanwege de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer. Openbaarmaking van persoonlijke gegevens zou immateriële schade kunnen veroorzaken, ook al betreft het zaken die langer dan 20 jaar geleden actueel waren.

Vraag 1

Kent u het bericht «Prins Bernhard wilde massa-executie»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) niet op het bericht wil reageren?2 Zo nee, wat is de reactie van de RVD? Zo ja, waarom wilde de RVD niet reageren?

Het behoort niet tot de reguliere taken van de RVD te reageren op dergelijke berichten.

Vraag 3

Bent u bereid delen van het Koninklijk Huisarchief openbaar te maken voor historici om deze kwestie nader te onderzoeken? Zo ja, welke delen gaat u op welke termijn open stellen? Zo nee, waarom niet?

Er is geen grond voor de veronderstelling dat het Koninklijk Huisarchief terzake delen bevat.

Vraag 1

Bent u bekend met het voornemen van de gemeente Smallingerland om (in strijd met gemaakte afspraken) uitgeprocedeerde asielzoekers op te vangen?1

Ja.

Vraag 2

Hoe gaat u deze ernstige ondermijning van het terugkeerbeleid voorkomen?

Het is nog niet duidelijk of en hoe de gemeente daadwerkelijk (nood)opvang gaat bieden aan deze mensen en op welke wijze een en ander gefinancierd gaat worden. Ik wil niet vooruitlopen op het besluit van de gemeente Smallingerland.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het schandalig is dat genoemde gemeente deze opvang ook nog wil betalen met geld dat bedoeld is voor mensen met een beperking (Wmo- gelden)? Zo ja, hoe pakt u genoemde gemeente op deze misstand aan? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Kunt u garanderen dat er geen cent belastinggeld, dat bedoeld is voor mensen met een beperking, naar vreemdelingen gaat die hier niet eens mogen zijn? Zo nee, waarom niet?

Nee. De gemeenten hebben beleidsvrijheid ten aanzien van hun eigen middelen.

Vraag 5

Kunt u gemeenten als Smallingerland duidelijk maken dat het hier gaat om vreemdelingen waarbij (tot en met de onafhankelijke rechter) is vastgesteld dat ze geen gevaar lopen in het land van herkomst, daar (dus) naar terug moeten keren maar dit simpelweg weigeren? Zo nee, waarom niet?

Vreemdelingen die niet in aanmerking komen voor bescherming in Nederland, moeten voldoen aan hun vertrekplicht en Nederland verlaten. Vreemdelingen dragen zelf verantwoordelijkheid voor hun vertrek. Deze uitgangspunten van ons terugkeerbeleid ben ik niet bereid los te laten.
Vreemdelingen die terug willen, kunnen terug. Indien ze bereid zijn om terug te keren naar hun land van herkomst, kunnen ze ervoor kiezen om hierbij te worden gefaciliteerd door de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) eventueel met inbegrip van onderdak in een vrijheidsbeperkende locatie. Deze vreemdelingen kunnen dus een situatie van illegaliteit of een verblijf in een (nood)opvang voorkomen of beëindigen, mits ze in woord en daad bereid zijn te werken aan het vertrek.
Het bieden van structurele(nood)opvang door gemeenten aan personen die niet langer rechtmatig in Nederland verblijven is dus onnodig en kan een goed functionerend terugkeerbeleid frustreren. Personen ten aanzien van wie besloten is dat zij terug moeten keren, wordt zo ten onrechte toch hoop op uiteindelijke toelating voorgehouden. De focus van deze mensen is dan niet gericht op daadwerkelijk vertrek.
De DT&V informeert gemeenten over de mogelijkheden voor individuele vreemdelingen om terug te keren naar de landen van herkomst (of een derde land). Aan gemeenten kan praktische hulp worden geboden en maatwerk voor de betroffen vreemdelingen kan worden voorgesteld. Ook met gemeente Smallingerland onderhoudt de DT&V regelmatig contact.

Vraag 6

Kunt u bevorderen dat veel meer uitgeprocedeerde asielzoekers terugkeren naar het land van herkomst dan wel uitgezet worden, zodat het niet meer nodig is om gemeenten steeds aan te spreken op het (tegen de afspraken in) bieden van opvang? Zo nee, waarom niet?

Dit kabinet maakt zich sterk voor een actief en consequent terugkeerbeleid. Wie hier niet mag blijven moet vertrekken, bij voorkeur zelfstandig en indien noodzakelijk gedwongen. Uitgangspunt voor het huidige beleid zijn onder meer de maatregelen, genoemd in de brief «Terugkeer in het vreemdelingenbeleid» van
1 juli 20112. Door middel van de in deze brief genoemde en inmiddels grotendeels geïmplementeerde maatregelen zal Nederland, waar nodig met versteviging van het beleid en het opvoeren van de druk op de landen van herkomst, de terugkeer van die vreemdelingen die niet toegelaten zijn bevorderen.

Vraag 1

Kunt u aangeven wat voor informatie Hare Majesteit de Koningin zal krijgen tijdens het bijwonen van een rondetafelgesprek over de intensieve veehouderij tijdens het streekbezoek aan de provincie Noord-Brabant?1 Zo nee, waarom niet?

De koningin is in gesprek gegaan met burgers en andere partijen over de intensieve veehouderij en over de effecten van de sector op de lokale leefomgeving.

Vraag 2

Door wie en waarom is besloten de Koningin dit rondetafelgesprek bij te laten wonen?

Rondetafelgesprekken vormen een gebruikelijk onderdeel van streekbezoeken. Zij worden mede voorbereid door de provincie, in dit geval de provincie Noord-Brabant.

Vraag 3

Wat is het doel van het bijwonen van het rondetafelgesprek door de Koningin en zullen er gevolgen of vervolgstappen zijn verbonden aan het bijwonen van het gesprek? Zo ja, welke gevolgen of vervolgstappen?

Het bijwonen van dit rondetafelgesprek maakte onderdeel uit van een breed streekbezoek van de koningin aan de provincie Noord-Brabant, waarbij meerdere bedrijven en instellingen werden bezocht waaronder een tapijtfabriek, een universiteit en een akkerbouwbedrijf.
De koningin heeft zich laten informeren over actuele ontwikkelingen in de Brabantse samenleving.

Vraag 4

Kunt u aangeven welke organisaties of personen bij dit rondetafelgesprek aanwezig zullen zijn om hun zienswijze kenbaar te maken aan de Koningin? Zo nee, waarom niet?

Vraag 5

Zullen er personen van een dierenwelzijnsorganisatie of milieuorganisatie bij betrokken zijn? Zo ja, van welke organisatie(s)?

Vraag 6

Zullen er inwoners van de gemeente of belangenbehartigers van inwoners bij betrokken zijn? Zo ja, welke belangenbehartigers?

Vraag 7

Zullen er ondernemers of belangenbehartigers van ondernemers bij betrokken zijn? Zo ja, welke belangenbehartigers?

Vraag 8

Zullen er vertegenwoordigers van belangenorganisaties voor patiënten die lijden aan zoönosen, zoals Q-koorts, aanwezig zijn? Zo ja, van welke belangenorganisatie(s)?

Vraag 9

Bent u bereid voor aanstaande vrijdag 9 november antwoord de te geven op deze vragen?

Vraag 1

Kent u het verzoek van de fractievoorzitters van Leefbaar Haaksbergen en D66 om de programmabegroting 2012 van de gemeente Haaksbergen voor te dragen voor vernietiging bij de Kroon?

Ja

Vraag 2

Bent u van mening dat de programmabegroting 2012 voldoet aan de vereisten zoals vastgelegd in het Besluit Begroting en Verantwoording gemeenten en provincies? (BBV) Zo nee, hoe beoordeelt u de constatering van uw ambtsvoorganger op dit dossier?1 Zo ja, waarom?

Nee. Ik kan mij vinden in het oordeel van mijn ambtsvoorganger.

Vraag 3

Wat is uw reactie op de constatering van Gedeputeerde Staten (GS) van Overijssel, dat de programmabegroting 2012 van Haaksbergen op onderdelen inderdaad niet voldoet aan het BBV? Hoe beoordeelt u dat het besluit van de provincie dat pas in de programmabegroting 2013 op alle onderdelen moet worden voldaan aan de betreffende wet- en regelgeving?2

Ik ben van mening dat GS van Overijssel een goede afweging heeft gemaakt. Ondanks dat de programmabegroting 2012 van Haaksbergen op onderdelen niet voldoet aan het BBV is deze naar het oordeel van GS materieel wel in evenwicht.
De provincie Overijssel heeft het financieel toezicht op gemeenten risicogeoriënteerd en proportioneel ingericht, het maken van verbeterafspraken ten aanzien van de programmabegroting 2013 past in deze lijn.

Vraag 4

Deelt u de mening van de verzoekers dat de programmabegroting 2012 niet realistisch en niet structureel in evenwicht is? Zo ja, welke conclusies trekt u hieruit? Zo nee, waarom niet?

Het beoordelen van de programmabegroting van een gemeente is een taak die in de gemeentewet is opgedragen aan de financiële toezichthouder, in casu de provincie. Ik zie geen aanleiding om op de stoel van de provincie te gaan zitten. Ik vertrouw op het oordeel van GS van Overijssel zoals verwoord in het ambtsbericht van 25 september 2012 waar u in vraag 3 aan refereert.

Vraag 5

Op welke wijze heeft uw ministerie zelf onderzoek gedaan naar de stand van zaken betreffende de programmabegroting in de gemeente Haaksbergen? Heeft dit onderzoek meer om het lijf gehad dan correspondentie met GS?3 Zo ja, op welke wijze is het onderzoek uitgevoerd? Zo nee, waarom niet?

Het verzoek om vernietiging ging gepaard met de nodige informatie en daarnaast is ambtsbericht opgevraagd bij de provincie. Uit deze stukken komt naar mijn mening voldoende naar voren dat de provincie op een verantwoorde wijze haar financieel toezicht richting de gemeente Haaksbergen heeft ingevuld.

Vraag 6

Bent u van mening dat GS de provinciale toezichtstaak adequaat heeft uitgevoerd? Zo ja, waarom? Zo nee, welke conclusies trekt u daaruit?

Ja. Het uitgeoefende toezicht past binnen het door de toezichthouders vastgestelde Gemeenschappelijk Financieel toezichtkader «Zichtbaar Toezicht». Het toezichtkader is van toepassing op het financiële toezicht van de provincies op de gemeenten en van mij, de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, op de provincies.

Vraag 7

Op welke wijze houdt u toezicht op de gestelde eisen dat de programmabegroting 2013 op alle onderdelen moet voldoen aan wet- en regelgeving?

Niet de minister van BZK is de financiële toezichthouder op de begroting van gemeenten maar GS van de provincie. Zoals gezegd zie ik geen aanleiding om in het voorliggende geval het toezicht over te doen of over te nemen. Ik ga ervan uit dat GS in staat is ervoor te zorgen dat de gemaakte afspraken worden nagekomen.

Vraag 1

Wat is uw oordeel over de publieke functies van de voorzitter van de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur, de heer Meijdam, tevens voorzitter van de commissie Meijdam, die onderzoek doet in verband met de permanente structuur voor de OV-chipkaart, nu zijn integriteit ter discussie staat en hij de schijn van belangenverstrengeling op zich heeft geladen?1

Ik acht de integriteit en het vermijden van belangenverstrengeling voor publieke ambtsdragers van het grootste belang. Ik ben het met u eens dat personen die een publieke functie uitoefenen van onbesproken gedrag dienen te zijn. In de evaluatie van de kaderwet adviescolleges is door het kabinet geconstateerd dat de transparantie over nevenfuncties en belangen van raadsleden bij de meeste adviescolleges verbetering behoeft. Daarbij teken ik aan dat vanwege de gewenste maatschappelijke ervaring en positie waarop raadsleden worden geselecteerd, het risico van belangenverstrengeling nooit helemaal kan worden uitgesloten.
Om de transparantie te borgen zijn ten aanzien van de Rli enkele zaken geregeld.
Ten eerste bestaan binnen de Rli heldere afspraken omtrent de samenstelling van commissies die de verantwoordelijkheid dragen voor het opstellen van adviezen. Zo nodig worden verschillende tegengestelde belangen in commissies vertegenwoordigd.
Ten tweede zal de Rli een code belangenverstrengeling opstellen en toepassen. Met de raad heb ik daarbij afgesproken dat de komende maanden een systeem zal worden opgezet dat inzicht moet bieden in de nevenfuncties en belangen van raadsleden.
Ten derde heb ik met de voorzitter van de Rli al ruim vóór zijn aantreden afspraken gemaakt dat hij zijn activiteiten als belangenbehartiger voor plots en posities van bouwbedrijven en ontwikkelaars zou staken, na afronding van lopende opdrachten. Deze activiteiten heeft hij versneld beëindigd, teneinde zelfs de kans op een schijn van belangenverstrengeling te vermijden.
Ik zie er op toe dat de genoemde afspraken nauwgezet worden nagekomen en ben van mening dat daarmee voldoende waarborgen zijn ingebouwd. Ik zie dan ook geen aanleiding om aanvullende maatregelen te treffen, dat geldt tevens voor zijn functioneren als voorzitter van de commissie Meijdam.
Voor wat betreft de deskundigheid op het gebied van gevaarlijke stoffen binnen de RLI, verwijs ik u naar de beantwoording van de vragen die het lid Paulus Jansen (SP) hierover heeft gesteld (Aanhangsel handelingen 2011–2012, nr. 3262).

Vraag 2

Vindt u niet dat hij per direct moet terugtreden in het belang van de publieke zaak, omdat het, bij het dienen van deze zaak, belangrijk is dat personen van onbesproken gedrag dienen te zijn? Zo neen, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Welke stappen gaat u in deze ondernemen?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 1

Heeft u kennis genomen van het feit dat publiekrechtelijke bedrijfsorganisaties (PBO’s) als het Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD) al berichten aan het versturen zijn aan de heffingsplichtigen over de zogenaamde heffingsverordening 2013?

Vraag 2

Wanneer vindt de in het regeerakkoord aangekondigde opheffing van de productschappen plaats? Is het redelijk dat de schappen in ieder geval afzien van heffingen in 2013 als er reserves zijn? Zo nee, waarom niet?

Vraag 3

Bent u het ermee eens dat ondernemers en bedrijven recht hebben op meer duidelijkheid over hun verplichte bijdrage aan de schappen en dat het regeerakkoord deze duidelijkheid niet biedt?

Vraag 4

Wanneer zal de laatste keer zijn dat de PBO’s hun jaarlijkse factuur sturen? Welk jaar zal voor het laatst geïnd worden?

Vraag 1

Welke milieu- en veiligheidsvoorschriften gelden voor de inrichting van NuStar Statia Terminals Docking facilities, die tonnen olie lekte die nu in de Oranjebaai van Sint Eustatius voor een milieu- en natuurramp zorgen? Hoe gaat u voorkomen dat unieke en kwetsbare natuur wordt bedreigd en vernietigd? Bent u bereid alles in het werk te stellen om vernietiging van koraalriffen te voorkomen?1

Tijdens het incident is een beperkte hoeveelheid olie in het mariene milieu terechtgekomen. NuStar is direkt begonnen de olie op te ruimen. Een groot deel van de olie is verdampt en opgelost. Op de kust van Saba zijn verspreid kleine deeltjes olierestanten aangespoeld. De verwachting is dat dit geen negatieve gevolgen heeft voor het ecosysteem. Op dit moment wordt er onderzoek gedaan naar de oorzaak van het incident.
De gevolgen van de maritieme operaties van NuStar worden gereguleerd op grond van de Wet maritiem beheer BES (Wmb BES) en de eilandelijke hinderverordening Sint Eustatius 1993. De Wmb BES valt onder mijn bevoegdheid. Bij het eilandbestuur is een vergunning op grond van de hinderverordening aangevraagd. Naar verwachting wordt deze vergunning in het voorjaar van 2013 afgegeven, mits aan de gestelde voorwaarden wordt voldaan. Ik ondersteun het eilandbestuur bij het tot stand komen van deze vergunning.
I&M investeert in de uitbreiding van oliebestrijdingsmateriaal in de regio.

Vraag 2

Wie draait op voor de kosten van schoonmaak en herstel van natuur en culturele waarde van het gebied? Wie draait op voor de kosten van extra inzet van personeel van Rijkswaterstaat? Hoeveel gaat NuStar daaraan bijdragen?

De veroorzaker van de olieverontreiniging (NuStar) is aansprakelijk gesteld voor alle gemaakte kosten alsmede voor het herstel van de opgetreden schade.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het heel onlogisch is om een dergelijke faciliteit voor olieopslag in een zo unieke en kwetsbare natuurlijke omgeving in te richten? Zou dit bedrijf op basis van de huidige regels een vergunning hebben gekregen?

De bestaande inrichting is sinds 1975 in het gebied gevestigd. Sinds de onderneming is overgenomen door NuStar, heeft het bedrijf geïnvesteerd in diverse milieuvoorzieningen. Op basis van vigerend beleid en richtlijnen is een maritieme vergunning verleend (zie vraag 1). Verder is het mijn verwachting dat de aangevraagde activiteiten op grond van de hinderverordening eveneens vergunbaar zullen zijn.

Vraag 4

Wie verzorgt toezicht en handhaving op de inrichting en hoe vaak heeft die dit afgelopen twee jaar plaatsgevonden?

Ik verzorg toezicht en handhaving op de regels van de Wmb BES. Het eilandbestuur is verantwoordelijk voor het toezicht op de vergunning op grond van de hinderverordening. Vanaf 10-10-2010 zijn er door Rijkswaterstaat meerdere controles uitgevoerd op grond van de Wmb BES, waaronder twee inspecties op locatie. Hierdoor is er zicht op de bedrijfsvoering van NuStar en de bijbehorende risico’s. De resultaten van de controles en inspectie hebben bijgedragen aan de totstandkoming van de vergunning.

Vraag 5

Welke middelen staan u ter beschikking om de olieopslag van NuStar te verplaatsen?

Deze vraag valt buiten de reikwijdte van mijn bevoegdheid en is een autonome bevoegdheid van het bestuurscollege van Sint Eustatius.

Vraag 1

Herinnert u zich nog het verzoek bij de regeling van werkzaamheden van 27 september jl. van de fracties van CDA, PVV, SP, D66, CU, SGP, Partij voor de Dieren en 50plus om met spoed een overzicht te ontvangen van de derivatenposities van alle instellingen in de publieke en semipublieke sector?

Ja, het antwoord op dit verzoek treft u in bijlage 1 aan.1

Vraag 2

Deelt u de mening dat dit overzicht nu wel erg lang op zich laat wachten, te meer daar hierom eerder gevraagd was?1

In antwoord op vragen van de leden Wolbert en Groot heeft de minister van VWS op 5 oktober 2012 aangegeven dat de resultaten van de uitvraag die het Waarborgfonds voor de Zorgsector eerder dit jaar onder haar aangesloten zorginstellingen hield, later dit jaar beschikbaar komen. Mede op basis daarvan zal bepaald worden of nadere regelgeving noodzakelijk is.
Zoals aangegeven in de beantwoording van het verzoek van 27 september geldt dat voor het toezicht op decentrale overheden de horizontale toezichtsketen van toepassing is. Dit betekent dat het Rijk geen informatie heeft over derivatenposities van decentrale overheden.
Overigens heeft het onderwerp derivaten de aandacht van de betrokken ministeries. Niet voor niets zijn er onderzoeken in gang gezet naar het gebruik van derivaten en de risico’s die daarmee gepaard gaan bij de ministeries van OCW en VWS. Op basis van de resultaten en hetgeen in het regeerakkoord is opgenomen, zullen de ministeries van OCW, VWS, SZW, BZK en FIN gezamenlijk bekijken op welke wijze de wet- en regelgeving en het toezicht aangescherpt kunnen worden. U wordt hier begin 2013 over geïnformeerd.

Vraag 3

Is het rapport van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over de derivatenpositie per instelling klaar – zeker nu ook Zadkine, een instelling met derivaten in zeer zwaar weer zit – en kunt u dit aan de Kamer doen toekomen?2

Het ministerie van OCW zal hierover binnen enkele weken separaat aan de Kamer berichten. De Onderwijsinspectie is het onderzoek momenteel aan het afronden. De eerste resultaten en inzichten, inclusief een reactie van de minister van OCW, zullen aan de Kamer worden toegezonden.

Vraag 4

Welke gemeentes en provincies hebben een zodanige positie dat zij moeten bijstorten?3

Inzicht in derivatenposities van decentrale overheden is op Rijksniveau niet voorhanden. Het antwoord op vraag 5 gaat hier nader op in.

Vraag 5

Heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties inzicht in de derivatenpositie van gemeentes, provincies en daaraan gelieerde organisaties, zoals Seaports Groningen? Zo nee, wat heeft zij dan de afgelopen maanden gedaan, zo ja, kunt u dat aan de Kamer doen toekomen?

Inzicht in derivatenposities van decentrale overheden en daaraan gelieerde organisaties is op Rijksniveau niet voorhanden. Het zogenaamde verticale financiële toezicht (van Rijk op provincies en van provincies op gemeenten en waterschappen) is generiek, risicogericht en, daarmee verbonden, terughoudend en proportioneel. Het toezicht wordt uitgevoerd op begrotingen en jaarrekeningen met gebruik van de opmerkingen die de accountant maakt over de jaarrekeningen. Provincies en gemeenten hoeven – gelet op het kader waarbinnen zij zich moeten verantwoorden, het Besluit begroten en verantwoorden (Bbv) – zich niet te verantwoorden over derivatenposities in hun begroting en jaarrekening. Er vindt thans geen specifiek verticaal toezicht plaats op deze derivatenposities door de provincies of de Rijksoverheid. Bij het afsluiten van derivaten moet voldaan worden aan de bepalingen in de Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden (Ruddo), waarvan artikel 4 bepaalt dat derivaten uitsluitend mogen worden gebruikt ter beperking van financiële risico’s. Tevens zijn open derivatenposities niet toegestaan. Het afsluiten van derivaten is een verantwoordelijkheid van de desbetreffende decentrale overheid zelf en het toezicht daarop ligt primair bij de gemeenteraad, de provinciale staten resp. het dagelijks bestuur van de waterschappen (het zogenaamde horizontale toezicht).
Voor aan decentrale overheden gelieerde organisaties geldt eveneens dat, voor zover er sprake is van verticaal toezicht, dit toezicht zich niet richt op derivaten. Hierdoor is er ook met betrekking tot deze organisaties geen inzicht in derivatenposities.

Vraag 6

Heeft u kennisgenomen van de derivatenpositie van Groningen Seaports4 en de bijstortverplichting van meer 10 miljoen in 2011?5 Zo ja, wanneer heeft u hier kennis van genomen en welke acties zijn ondernomen?

Ja, de minister van BZK is vanuit zijn rol van toezichthouder op zogenaamde gemeenschappelijke regelingen waar provincies in participeren, op de hoogte van het feit dat Groningen Seaports derivaten in haar bezit heeft, die -zoals nu blijkt- tot zogenaamde bijstortverplichtingen kunnen leiden.
Tot afgelopen jaar was er, mede gebaseerd op het oordeel van de accountant bij de jaarstukken, geen aanleiding hier bijzondere aandacht aan te besteden.
Enerzijds naar aanleiding van de Vestia-affaire en de maatschappelijke discussie rondom derivaten en anderzijds naar aanleiding van de opmerking van de accountant inzake de derivaten bij Groningen Seaports in de jaarstukken over het jaar 2011, zijn thans door de minister van BZK wel stappen ondernomen om meer inzicht te krijgen in de specifieke casus.
Op dit moment wordt door de minister van BZK nog aanvullende informatie verzameld op basis waarvan de minister van BZK een definitief oordeel kan vormen over de derivatenpositie van Groningen Seaports.

Vraag 7

Is de derivatenpositie van Groningen Seaports, dat wel derivaten heeft, maar geen leningen die eronder liggen, conform de vigerende wet- en regelgeving?

Op basis van de thans beschikbare informatie bij de minister van BZK kan hierover nog geen oordeel gevormd worden. Na beoordeling van de bij vraag 6 genoemde aanvullende informatie wordt de Kamer nader geïnformeerd.

Vraag 8

Is de boekhoudkundige truc, waarmee de derivaten een paar dagen eerder betaald worden, dan als afkoopsom gelden, een geldige truc? Verbloemt deze de werkelijke positie van Groningen Seaports?

Op basis van de thans beschikbare informatie bij de minister van BZK kan hierover nog geen oordeel gevormd worden. Na beoordeling van de bij vraag 6 genoemde aanvullende informatie wordt de Kamer nader geïnformeerd.

Vraag 9

Kunt u het nu twee keer eerder gevraagde overzicht van de derivatenposities van alle instellingen in de semipublieke en publieke sector, voor zover het nu bekend is, voor 31 oktober aan de Kamer doen toekomen?

Voor het antwoord op deze vraag wordt u verwezen naar bijlage 1.
In het ordedebat van 25 oktober jongstleden zijn door de heer Omtzigt ook problemen als gevolg van ongedekte derivatenposities van een slibverwerkingsbedrijf ter sprake gebracht.
Het gaat hier om Slibverwerking Noord-Brabant (SNB). In de media zijn berichten verschenen dat SNB in zware financiële problemen is gekomen als gevolg van derivaten. De werkelijkheid is echter anders dan in de media wordt geschetst.
SNB is een overheidsvennootschap waarvan zes waterschappen de aandelen houden. In 2007 heeft SNB een Switch Transaction (ST) afgesloten met Deutsche Bank (DB) met als voornaamste doel financiële risicovermindering door spreiding van bestaande leasedeposito’s voor een periode van 10 jaar. Daarnaast levert de ST een van tevoren bekende en vastgelegde financiële opbrengst.
SNB benadrukt dat deze financiële transactie géén rentederivaat betreft; het gaat hier zuiver om risicovermindering door tijdelijke herverzekering.
Het besluit om de ST aan te gaan is genomen in de Raad van Commissarissen van SNB en bekrachtigd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Hoewel SNB niet hoeft te voldoen aan de Wet Fido is de ST daaraan in 2007 wel getoetst. De ST voldoet aan alle bepalingen van de Wet Fido en de Ruddo.
De ST loopt tot 2017 zonder tussentijdse betalingsverplichting voor SNB en haar aandeelhouders. Enkel door exceptionele economische ontwikkelingen zou deze situatie kunnen veranderen.
Recente wijziging van de verslaggevingsregels door de Raad voor de Jaarverslaggeving (RJ) maakt dat SNB genoodzaakt is om halverwege de looptijd de ST tegen reële waarde te waarderen in plaats van tegen kostprijs, zoals in voorgaande jaren. Hierdoor ontstaat boekhoudkundig een negatief eigen vermogen. Op papier lijkt SNB hierdoor failliet, terwijl de omzet en de kostenstructuur in orde zijn. Het negatieve eigen vermogen staat op gespannen voet met de contractuele afspraken met DB. SNB is daarom thans in gesprek met DB over hoe om te gaan met deze wijziging in de verslaggevingregels. Het is algemeen gebruikelijk en geaccepteerd dat banken en bedrijven bij wijziging van regelgeving met elkaar nieuwe afspraken maken.
Voor de volledigheid wordt nog vermeld dat de provincie de aangewezen toezichthouder is voor de waterschappen.

Vraag 1

Zijn de binnengekomen meldingen van een vermoeden van een misstand beoordeeld op strafwaardige handelingen volgens het protocol van het Bureau Integriteitsbevordering Openbare Sector (BIOS), zoals dat is toegezegd door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in oktober 2007 in antwoord op eerdere vragen van het lid Van Raak (SP) aan hem over de klokkenluidersregelingen bij de verschillende overheden (Ingezonden 18 september 2007)?1

Beoordeling heeft plaatsgevonden in lijn met het protocol van BIOS. Het protocol van BIOS is een richtlijn. Het ministerie van Buitenlandse Zaken hanteert een eigen onderzoeksprotocol dat daarvan is afgeleid. De procedure van het onderzoeksprotocol van BZ voorziet bij alle meldingen van integriteitschendingen in de beoordeling of er sprake is van strafwaardige handelingen.
Onderzoeken van Buitenlandse Zaken in dit kader, gebaseerd op het eigen protocol, zijn tot op heden in bezwaar- en beroepsprocedures altijd als zorgvuldig en proportioneel aangemerkt.

Vraag 2

Zo nee, hoe heeft u dan de feiten vastgesteld die leiden tot de conclusie dat de inhoud van de door u genoemde meldingen geen aanleiding gaf tot het bestempelen van het vermoeden van een misstand?

Zie antwoord op vraag 1.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Overleg over regeling interlandelijk verkeer blijkt nooit te zijn begonnen»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de werkgroep die had moeten gevormd naar aanleiding van afspraken die zijn gemaakt op het eerste Koninkrijksoverleg en die zich had moeten buigen over het interlandelijk verkeer binnen het Koninkrijk, nog nooit heeft vergaderd?

Op de Koninkrijksconferentie in 2011 is afgesproken een werkgroep in te stellen die de problematiek van het interlandelijke verkeer van goederen en personen in kaart zou brengen. Nederland is voorzitter van deze werkgroep en heeft herhaaldelijk de andere landen uitgenodigd om de problematiek van het interlandelijke verkeer van goederen en personen in kaart te brengen. Tot nu toe heeft alleen Aruba op de uitnodigingen gereageerd. Mijn collega Spies en ik hebben de landen diverse malen aangesproken op het gebrek aan medewerking. Begin september heb ik nog een brief aan de betrokken ministers gezonden met het dringende verzoek om hun medewerking te verlenen. Ook op een daarop volgende uitnodiging heeft alleen Aruba gereageerd.
Curaçao en Sint Maarten hebben niet laten weten waarom zij geen gehoor geven aan de uitnodigingen. Ik vind het een onwenselijke situatie dat de werkgroep nog niet bijeen is gekomen en acht het van groot belang dat de afspraken die tijdens de Koninkrijksconferentie zijn gemaakt ook worden nagekomen. Het is echter niet meer aan het demissionaire kabinet een andere lijn te kiezen. Dat wordt overgelaten aan het nieuwe kabinet.

Vraag 3

Is het voorts waar dat Curaçao en Sint Maarten niet bereid zijn om deel te nemen aan een werkgroep over het interlandelijk verkeer binnen het Koninkrijk? Kunt u aangeven wat voor reden zij hiervoor aangeven? Zo nee, wat is dan de reden dat de werkgroep nog niet heeft vergaderd?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat voor gevolgen heeft volgens u het nu al breken van de tijdens het eerste Koninkrijksoverleg gemaakte afspraken door Curaçao en Sint Maarten? Heeft het overleg toekomst wanneer afspraken niet worden nagekomen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Deelt u de mening dat wanneer tijdens het Koninkrijksoverleg gemaakte afspraken niet na worden gekomen, Nederland voortaan alleen bilateraal afspraken maakt met landen die zich wel aan afspraken houden? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Deelt u de mening dat wanneer Curaçao en Sint Maarten weigeren mee te werken om tot een regeling voor interlandelijk verkeer in het Koninkrijk te komen, Nederland zelf een dergelijke regeling moet maken zoals voorgesteld in de initiatiefwet regulering vestiging van Nederlanders uit Aruba, Curaçao en Sint Maarten in Nederland2? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Kent u het bericht «Vrees voor fraude bij MAAPP»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe heeft het kunnen gebeuren dat een bedrag van 60 000 euro subsidiegeld in rook is opgegaan? Op welke wijze wordt toezicht gehouden op organisaties die dit soort subsidies ontvangen? Bent u bereid het toezicht te verbeteren nu weer blijkt dat dit tekortschiet?

De subsidie is verstrekt op basis van een projectvoorstel. Bij de subsidieverstrekking is, zoals gebruikelijk is, aangegeven dat na afloop van de subsidieperiode zowel inhoudelijk als financieel verantwoording moet worden afgelegd. Het niet juist of niet volledig besteden van middelen leidt altijd tot een beschikking tot terugvordering.
De onttrekkingen aan de rekening van MAAPP door de (oud) voorzitter hebben buiten het zicht van de rest van het bestuur plaats gevonden. Meer toezicht vanuit het Ministerie had dit niet kunnen voorkomen.

Vraag 3

Kunt u garanderen dat het verdwenen bedrag tot op de laatste cent aan de Nederlandse belastingbetaler wordt terugbetaald? Zo neen, waarom niet?

Op basis van het te verantwoorden deel van de subsidie wordt het definitieve subsidiebedrag vastgesteld. Het Ministerie zal de niet juist bestede middelen terugvorderen bij MAAPP. MAAPP heeft aangegeven een deurwaarder te zullen inschakelen om dit bedrag te verhalen.

Vraag 4

Welke maatregelen worden er tegen genoemde vereniging en / of de frauderende perso(o)n(en) genomen? Is er inmiddels sprake van aangifte tegen en / of vervolging van de mogelijke dader(s)? Zo neen, waarom niet?

Het bestuur van MAAPP heeft aangegeven de voorzitter inmiddels te hebben geschorst en heeft ook aangifte gedaan. De politie stelt een onderzoek in.

Vraag 5

Kunnen individuele medewerkers aangesproken worden op het terug te vorderen bedrag nu de organisatie al te kennen heeft gegeven niet voldoende geld in kas te hebben om het verschuldigde bedrag te kunnen terugbetalen? Zo neen, waarom niet? Kan tevens worden toegezegd dat de MAAPP in de toekomst nooit meer een cent subsidie zal ontvangen?

Het Ministerie en het MAAPP bestuur proberen de zaak zo snel mogelijk af te handelen. Het MAAPP bestuur verleent hierbij volledige medewerking. Mocht blijken dat de middelen niet volledig verhaald kunnen worden dan zullen nadere stappen overwogen worden.
Hoewel het huidige MAAPP bestuur niets te verwijten valt zijn er geen nieuwe subsidieverstrekkingen aan MAAPP voorzien.

Vraag 1

Kent u het bericht «Schotte koopt stemmers om»?1

Ja

Vraag 2

Herinnert u zich eerdere vragen over soortgelijke geruchten over het kopen van stemmen tijdens de verkiezingen op Curaçao en Sint Maarten in augustus en september 2010?2

Ja

Vraag 3

Deelt u de mening dat er door geruchten over het kopen van stemmen in ruil voor geld, laptops en Blackberry’s twijfels kunnen ontstaan over de rechtmatigheid van de verkiezingen en de uitslag daarvan? Bent u bezorgd over het verloop van de verkiezingen op Curaçao?

De verantwoordelijkheid voor de wijze waarop de verkiezingen worden georganiseerd ligt bij het landsbestuur van Curacao, niet bij de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Vraag 4

Op welke wijze wordt er momenteel toezicht gehouden op het rechtmatige verloop van verkiezingen op Aruba, Curaçao en Sint Maarten? Welke rol speelt het Koninkrijk wat dit betreft? Zijn er internationale waarnemers op de eilanden? Zo ja, wat is hun rol? Welke interne regels hanteren Aruba, Curaçao en Sint Maarten om de rechtmatigheid van verkiezingen te waarborgen?

Het kiesrecht in Aruba, Sint Maarten en Curaçao is geregeld in de kiesverordeningen en kiesreglementen van deze autonome landen binnen het Koninkrijk. Wat betreft het toezicht in Curaçao is in augustus door de toenmalige regering een hoofdstembureau geïnstalleerd, waarvan de samenstelling breed in de Curaçaose samenleving als evenwichtig werd ervaren. Volgens mediaberichten achtte dit hoofdstembureau aanvankelijk het betrekken van buitenlandse waarnemers niet noodzakelijk. Het onlangs geïnstalleerde interim-kabinet heeft recent besloten alsnog te proberen om buitenlandse waarnemers bij het verkiezingsproces te betrekken. Het Koninkrijk heeft in het toezicht op het verloop van verkiezingen geen rol. De landen zijn autonoom en zelf verantwoordelijk voor het waarborgen van de democratische rechtsorde en er voor zorg te dragen dat verkiezingen ordelijk en rechtmatig verlopen.

Vraag 5

Herinnert u zich de aanbevelingen van de Commissie Rosenmöller met betrekking tot de partijfinanciering op Curaçao? In hoeverre zijn deze aanbevelingen overgenomen door de regering van Curaçao? In hoeverre is er werk gemaakt van het implementeren van deze aanbevelingen? Wat is momenteel de stand van zaken?

Ja. De aanbevelingen over partijfinanciering in Curaçao die zijn opgenomen in het rapport van de Commissie Rosenmöller zijn voor zover mij bekend niet door het vorige kabinet van Curaçao overgenomen. Wel heeft de vorige regering Transparency International verzocht om een onderzoek uit te voeren. Een onderdeel van dit assessment is partijfinanciering. De toenmalige regering van Curaçao heeft eerder in een brief gesteld dat de conclusies van het onderzoek als startpunt zal dienen voor «een traject van verbetering op alle noodzakelijke aspecten».

Vraag 6

Welke rol ziet u voor het Koninkrijk om de rechtmatigheid van verkiezingen binnen het Koninkrijk te waarborgen? En welke rol ziet u voor het Koninkrijk om ervoor te zorgen dat de aanbevelingen van de Commissie Rosenmoller met betrekking tot partijfinanciering geïmplementeerd worden? Deelt u de mening dat het hier gaat om het waarborgen van deugdelijk bestuur en dat dit valt onder artikel 43 van het Statuut van het Koninkrijk? Welke stappen gaat u nemen om ervoor te zorgen dat het Koninkrijk haar verantwoordelijkheden in dezen naar behoren vervult?

Curaçao is als autonoom land zelf verantwoordelijk voor het naleven van de democratische beginselen, waaronder het houden van deugdelijke verkiezingen. Van bemoeienis van het Koninkrijk is in beginsel geen sprake. Dit geldt ook voor uw vraag met betrekking tot de partijfinanciering. De Commissie Rosenmöller heeft een gemis aan transparantie in de Landsverordening partijfinanciering onderkend en opgemerkt dat dit kan leiden tot speculaties over de herkomst van de financiën van politieke partijen. Het rapport «Doe het Zelf» beveelt een aanpassing van de landsverordening aan. Het is aan de regering van Curaçao te beoordelen of zij een aanbeveling overneemt. Zie ook het antwoord op vraag 5.

Vraag 7

Bent u van mening dat momenteel voldoende gewaarborgd is dat er binnen het gehele Koninkrijk rechtmatige verkiezingen plaatsvinden? Zo ja, kunt u dit, in het licht van de geruchten op Curaçao, nader toelichten? Zo niet, welke stappen gaat u nemen om ervoor te zorgen dat rechtmatige verkiezingen binnen het Koninkrijk wel voldoende gewaarborgd zijn?

In dezelfde lijn als de antwoorden op vraag 3 en vraag 6 merk ik op dat de landen binnen het Koninkrijk zelf verantwoordelijk zijn voor het naleven van de democratische beginselen en dus ook voor de rechtmatigheid van verkiezingen.

Vraag 8

Wilt u deze vragen beantwoorden voor dinsdag 9 oktober 2012 12:00 uur?

Ja.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de berichtgeving rond het Reclamebureau Digi-D dat in het bezit zou zijn van duizenden DigiD-codes?1 Klopt het dat dit bureau duizenden inloggegevens bezit? Zo nee, wat zijn dan volgens u de feiten?

Ja. Het reclamebureau heeft het ministerie in het verleden aangegeven over veel inloggegevens van burgers te beschikken. Het reclamebureau heeft ook inloggegevens met daarin DigiD codes aan het ministerie verstrekt. Echter, niet de aantallen waarover het bureau thans spreekt. Het genoemde aantal kan ik derhalve bevestigen noch ontkennen.
De gegevens zijn door burgers per mail aan het bedrijf verstrekt, maar er zijn ook burgers die hebben getracht op de inlogpagina van het bedrijf in te loggen. Overigens heeft de website van het bedrijf overall beschouwd weinig overeenkomsten met de DigiD-website. Niettemin acht ik het denkbaar dat de wijze waarop het bedrijf de inlogpagina in 2010 – het jaar waarin het reclamebureau haar website actief is gaan gebruiken – heeft vormgegeven, tot verwarring bij burgers kan leiden.

Vraag 2

Kunt u waarborgen dat de privacygegevens van de burgers die bij Digi-D terecht zijn gekomen beschermd zijn? Zo ja, hoe kunt u dit waarborgen? Zo nee, wat gaat u er aan doen? Kunt u de gegevens vorderen van de personen die hun gegevens onwetend aan de verkeerde instantie gestuurd hebben?

Nee. Als burgers – abusievelijk – hun inloggegevens hebben verstrekt aan reclamebureau Digi-d, dan kan ik niet waarborgen dat hun privé-gegevens beschermd zijn.
Het is voor mij niet mogelijk om bij het reclamebureau de gegevens te vorderen die burgers zelf – abusievelijk – aan het reclamebureau hebben verstrekt, en derhalve niet mogelijk om deze groep actief te benaderen.
Voor zover ik dat kan beoordelen lijkt het systeem van het bedrijf zodanig te zijn ingericht dat foutieve inlogpogingen van DigiD gebruikers en de bijhorende DigiD gegevens (persoonsgegevens) worden geregistreerd en opgeslagen. Uit privacywetgeving volgt onder meer dat persoonsgegevens slechts mogen worden bewaard als dit strikt noodzakelijk is voor de doelstelling van, in dit geval, het reclamebureau. Als per abuis (voor het reclamebureau onbekende) DigiD gegevens worden ingevoerd, zou volstaan moeten worden met het weigeren van de toegang tot de website. Ik zie de noodzaak en daarmee de juridische grond niet om per abuis ingevoerde DigiD accountnamen en wachtwoorden op te slaan. Ik zal het bureau daarom vragen haar systeem naar de toekomst toe zodanig in te richten dat de gegevens van mensen die geen klant van haar zijn niet meer worden opgeslagen, en zodoende risico’s voor burgers in de toekomst worden voorkomen. Ook zal ik vragen de gegevens die het bureau eerder al heeft opgeslagen, te vernietigen.
Voorts wordt langs de volgende lijnen gewerkt aan het voorkomen van verwarring:
Ik heb inmiddels alle op DigiD aangesloten instanties gevraagd hun communicatie en schrijfwijze van DigiD te controleren en zonodig aan te passen. Overigens wordt vanuit DigiD richting burgers altijd gecommuniceerd dat een DigiD privé is en dat DigiD nooit vraagt om gebruikersnaam en wachtwoord. Ook wordt benadrukt om deze nooit per mail dan wel per post toe te zenden.
De afgelopen jaren is contact geweest met het reclamebureau om een oplossing te vinden. Logius heeft het reclamebureau praktische suggesties gedaan in dezelfde lijn als het recente initiatief; namelijk het attenderen en bewust maken van burgers die op zoek zijn naar de authenticatievoorziening DigiD en zich per abuis op de website van het reclamebureau melden.
Tot mijn spijt heeft het reclamebureau toen te kennen gegeven deze suggesties niet over te nemen, en zich enkel te willen richten op overname van de bedrijfsnaam.
De praktische suggesties die mijn ministerie heeft gedaan, namelijk om op de site van het reclamebureau een waarschuwing en verwijzing te tonen, zouden naar mijn inschatting een groot positief effect hebben, omdat de burger bij de bron van zijn vergissing wordt doorverwezen. Mijn verwachting en hoop is dan ook, gelet op het recente initiatief van het bedrijf, dat de gedane suggesties alsnog worden overgenomen. Ik zal dit in mijn contact met het bedrijf aankaarten. Tevens zal ik het aanbod dat ik het bedrijf eerder deed, om vanuit het ministerie ondersteuning te bieden, bevestigen.
Dit voorstel staat nog steeds, mits er een gedegen onderbouwing wordt aangeleverd over de omvang van de onderneming Digi-d. Dat wil zeggen een verklaring van een (register)accountant waarin het volgende is opgenomen:
Deze verklaring is nodig om een relatie te kunnen leggen tussen de redelijke vergoeding en de kosten voor naamswijziging van de onderneming Digi-d. U zult begrijpen dat ik, zoals ook aan het reclamebureau is aangegeven, het aanwenden van publieke middelen wel moet kunnen verantwoorden. Herhaaldelijk is aan het reclamebureau gevraagd om een onderbouwing van de kosten die gepaard gaan met de naamswijziging. Tot op heden is deze niet in adequate vorm ontvangen. Ik zal daar naar aanleiding van de recente ontwikkelingen het reclamebureau nogmaals om vragen. Het is niet in het belang van burgers om deze situatie nog langer te laten voortbestaan.
Ik betreur dat het bedrijf tot nu toe slechts beperkt meewerkt aan het wegnemen van de gevolgen voor burgers.
handen zijn gevallen, wordt geadviseerd om een nieuwe DigiD-account aan te vragen. Ook burgers die melden dat zij hun gegevens bij het reclamebureau hebben achtergelaten wordt dit advies gegeven.

Vraag 3

Wat zijn de gevolgen voor burgers als hun Digid, waarmee zij zich onder andere identificeren bij de belastingaangifte en de aanvraag van toeslagen, in verkeerde handen valt?

Als de inloggegevens voor DigiD in handen van derden terecht komen, dan kunnen die derden in plaats van de betrokken burger handelen in relatie tot de aangesloten overheidsorganisaties. Indien daar misbruik van is gemaakt, dan zal de burger bij de betreffende uitvoeringsorganisatie moeten verzoeken om correctie van de gegevens.
Betrokkene wordt uiteraard ook geadviseerd en geacht om een nieuwe DigiD-account (of nieuw wachtwoord) aan te vragen.

Vraag 4

Bent u van mening dat deze gebeurtenis de betrouwbaarheid vermindert van de digitale diensten van DigiD? Zo ja, wat zijn die gevolgen en wat gaat u er aan doen? Zo nee, waarom niet?

Nee. DigiD kan worden beschouwd als een veilig instrument. De regering stelt alles in het werk om dit zo te houden, bijvoorbeeld door de aangekondigde ICT-beveiligingsassesments DigiD. De omstandigheid dat burgers – abusievelijk – hun gegevens hebben verstrekt aan het reclamebureau Digi-d, doet aan de betrouwbaarheid van de diensten van DigiD niets af. Wel geeft het reden om burgers op te roepen om extra alert te zijn bij het gebruiken en verstrekken van hun inloggegevens en zich er met name van te vergewissen dat zij hun gegevens daadwerkelijk op de juiste website (van DigiD ipv Digi-d) invoeren.

Vraag 5

Deelt u de mening dat burgers beter geïnformeerd zouden moeten worden over de gevolgen van misbruik van hun DigiD en wat zij zelf kunnen doen om dit te voorkomen? Zo ja, hoe gaat u dat bewerkstelligen? Zo nee, waarom niet?

In diverse publiekscampagnes vanuit de overheid, maar ook vanuit de particuliere sector (denk aan het internetbankieren), wordt benadrukt dat het van groot belang is dat burgers zorgvuldig omgaan met hun inloggegevens. Daarbij past dat zij zich er met name van vergewissen dat zij hun gegevens daadwerkelijk op de juiste website invoeren.

Vraag 6

Bent u op de hoogte van de berichtgeving dat zo’n 1,6 miljoen Nederlanders geen DigiD bezitten op dit moment?2 Kloppen deze gegevens en wat zijn de gevolgen voor toegang tot overheidsdienstverlening?

Ja. Op dit moment hebben ca. 9 milj. burgers een persoonlijke DigiD-account. Het is juist dat nog een groot aantal (volwassen) burgers niet beschikt over een DigiD-account. Deels gaat het om personen die nog geen aanleiding hebben gezien om een DigiD-account aan te vragen. En deels gaat het om categoriën van personen voor wie het bezwaarlijk of onmogelijk kan zijn om zelfstandig langs digitale weg met de overheid te communiceren.
Voor de overheidsdienstverlening heeft dit tot gevolg dat – nog – niet alle voordelen van digitale dienstverlening door alle burgers benut kunnen worden. Zij zullen – nog – gebruik moeten maken van de voorzieningen voor burgers zonder DigiD. Voor de overheid betekent dit dat – nog – niet de volledige efficientiewinst gehaald kan worden die met digitaal verkeer wordt beoogd.

Vraag 7

Deelt u de mening dat het een taak van de overheid is om deze groep te stimuleren om een DigiD aan te vragen om te voorkomen dat ze buiten de boot gaan vallen? Zo ja, hoe gaat u dat doen? Zo nee, waarom niet?

De achterliggende vraag die hier bij hoort is hoever de overheid kan en wil gaan in het digitaliseren van haar dienstverlening. Het beleid van de regering is in toenemende mate er op gericht om het gebruik van digitale dienstverlening te stimuleren. Zowel uit oogpunt van dienstverlening, waar de meeste burgers ook om vragen, als uit het oogpunt van efficiëntie en kostenbeheersing. Daarbij is sprake van een zeker groeiproces. De overheid heeft echter ook de taak om ervoor te zorgen dat de minder digitaal vaardige burgers of burgers voor wie het vooralsnog bezwaarlijk is om langs digitale weg te communiceren, niet buiten de boot vallen. Voor die burgers zullen er alternatieve voorzieningen moeten blijven bestaan of zal anderszins ondersteuning geboden dienen te worden.
Overigens blijkt uit cijfers van het UWV dat inmiddels bijna 90% van de WW-gerechtigden een uitkering elektronisch aanvraagt. Verder gebruik van de mogelijkheid om de WW aanvraag elektronisch te doen en elektronisch te communiceren wordt gestimuleerd, onder meer door ondersteuningsmogelijkheid op het werkplein en een publiciteitscampagne. Voor de belastingdienst geldt dat inmiddels 95% van de aangiftes voor de inkomstenbelasting langs elektronische weg plaatsvindt.
Uiteraard hebben deze ontwikkelingen ook tot gevolg dat het gebruik van DigiD wordt gestimuleerd.

Vraag 1

Is het u bekend dat de uitzendingen van de Wereldomroep voor de Antillen vandaag stoppen?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat veel bewoners van de BES-eilanden2 behoefte hebben aan een Nederlandse Publieke Omroep die de taak van de Wereldomroep kan overnemen?

Mij is bekend dat er zorgen bestaan over de nieuwsvoorziening op de Cariben vanwege het beëindigen van enkele taken van de Wereldomroep. Deze zorgen zijn mijns inziens ongegrond, omdat de landelijke publieke omroep verantwoordelijk wordt voor een mediavoorziening voor de Caribische eilanden. Bij de uiteindelijke vormgeving van deze taak is rekening gehouden met de wensen van de Kamer (TK 2011–2012, 32 033, nr.3.

Vraag 3

Wilt u bevorderen dat op Bonaire, Sint Eustatius en Saba een nieuwe Nederlandse regionale omroep kan gaan zorgen voor de broodnodige informatievoorziening?

Het kabinet heeft gekozen voor een mediavoorziening door de landelijke publieke omroep voor de Caribische eilanden. Deze voorziening zal zich richten op een wederkerige relatie tussen omroepen in Nederland en omroepen in de Caraïben. Er bestaan geen plannen voor een regionale omroep voor de Caribische eilanden. Dit sluit niet uit dat op enig moment op de Caribische eilanden initiatieven kunnen ontstaan voor een eigen publieke mediavoorziening. Of die er komt is aan de eilanden zelf.

Vraag 1

Weet u van de vervolging door het Hof van Justitie van de Bonairiaanse gedeputeerde Burney El Hage en de oud-bestuurder Ramoncito Booi voor onder andere hypotheekfraude en valsheid in geschrifte?

Vraag 2

Deelt u de mening dat gedeputeerde El Hage op non-actief moet worden gesteld tijdens het strafonderzoek? Zal er een tijdelijke vervanger worden aangesteld? Zo nee, waarom niet?

Vraag 3

Heeft u aanwijzingen dat er sprake is van corruptie op andere niveaus van het eilandbestuur op Bonaire? Is hier onderzoeken naar gedaan? Zo ja, bent u van mening dat er actie moet worden ondernomen om de corruptie terug te dringen?

Vraag 4

Kunt u aangeven wat de stand van zaken is van het project tot versterking van het lokale bestuur? Kunt u hierbij aangeven wat de rol van de Rijksvertegenwoordiger is?

Vraag 1

Is het waar dat op Bonaire mensen worden opgeroepen om niet te stemmen tijdens de komende Tweede Kamerverkiezingen? Is het waar dat Bonaireaanse burgers zelfs onder druk worden gezet om hun stembiljet in te leveren?

Er zijn op Bonaire, maar ook op Saba en Sint Eustatius, groepen actief die de inwoners oproepen om niet te stemmen bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer op 12 september. Deze groepen zijn kritisch ten aanzien van het proces van staatskundige vernieuwing en stellen dat de inwoners van Caribisch Nederland amper invloed hebben op de samenstelling van de Tweede Kamer. Ook zijn zij kritisch over de geringe bereidheid van de Nederlandse politieke partijen om campagne te voeren in Caribisch Nederland. In Bonaire is men bij de kiezers langs gegaan met de oproep niet aan de verkiezing deel te nemen en als blijk daarvan de stempas in te leveren door deze in een soort stembus te deponeren. Overigens staat het kiezers vrij om al dan niet aan de stemming deel te nemen en kan een kiezer zijn ontevredenheid over de stemming ook tot uitdrukking brengen door een blanco stem of bewust ongeldige stem uit te brengen.

Vraag 2

Welke maatregelen hebt u genomen om deze eerste Tweede Kamerverkiezingen in Caribisch Nederland succesvol te laten verlopen?

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft een aparte voorlichtingscampagne gevoerd om de kiezers in Caribisch Nederland te informeren over de Tweede Kamerverkiezing. In het kader van deze campagne is er informatie geplaatst op de website van de Rijksdienst voor Caribisch Nederland (http://www.rijksdienstcn.com), zijn er tv- en radiospotjes uitgezonden, advertenties geplaatst in diverse dagbladen en is er een speciale informatiekrant huis aan huis verspreid. De campagne is gevoerd onder de slogan «de Tweede Kamer: ook voor u van belang». De campagne is gevoerd in het Nederlands, Papiaments en Engels, de gebruikelijke talen in Caribisch Nederland. Daarnaast heeft het commissariaat voor de Media, net als in Nederland zendtijd beschikbaar gesteld aan de politieke partijen die aan de Tweede Kamerverkiezingen deelnamen. Tot slot is een handleiding beschikbaar gesteld aan de eilandsbesturen en de afdelingen burgerzaken met het oog op de organisatorische voorbereidingen. Overigens is aan hen ook alle informatie verstrekt die aan Nederlandse gemeenten wordt verstrekt in het kader van de voorbereidingen voor de verkiezingen zoals instructies voor stembureauleden en iconenposters voor in de stemlokalen en stemhokjes. Daarnaast heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de stempassen in Nederland laten produceren alsook de stembiljetten en kandidatenlijsten. Het bleek namelijk niet mogelijk deze lokaal drukken. De stempassen zijn wel lokaal gepersonaliseerd.

Vraag 3

Zijn er u andere incidenten rond het verkiezingsproces bekend? Zo ja, welke? Is er inmiddels zicht op wie zich aan genoemde activiteiten schuldig hebben gemaakt?

Er zijn geen andere incidenten bekend. Zoals onder vraag 1 is aangeven gaat het om burgers die zich ook eerder tegen de staatskundige vernieuwingen hebben uitgesproken.

Vraag 4

Wat heeft u in de afgelopen periode precies gedaan om de bewoners van Caribisch Nederland te doordringen van het belang om toch vooral hun stem uit te brengen? Wanneer is u voor het eerst ter ore gekomen dat mensen onder druk zijn gezet om hun stempas in te leveren? Wat heeft u precies ondernomen om deze malversaties te voorkomen en te bestrijden?

Zie voor het eerste deel van de vraag het antwoord op vraag 2. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is op dinsdag 11 september geïnformeerd over de acties op Bonaire om stempassen in te zamelen. In overleg met de Rijksvertegenwoordiger is nog diezelfde dag door de Rijksvertegenwoordiger contact gelegd met de gezaghebber en is een gezamenlijke verklaring uitgegeven waarbij er op is gewezen dat hier mogelijk sprake is van een strafbaar feit (voor de verklaring zie http://www.rijksdienstcn.com/nieuws/278/dwingen-tot-afgifte-stempas-strafbaar.html) . Ook is het openbaar ministerie geïnformeerd. Verder is aan de stembureauvoorzitters geadviseerd extra alert te zijn op niet volledig ingevulde volmachten. Tot slot heeft de gezaghebber er op toegezien dat kiezers op de dag van de stemming ongehinderd hun stem kunnen uitbrengen door beveiligingsbeambten bij de stemlokalen te laten surveilleren.

Vraag 5

Bent u bereid om alsnog en onmiddellijk actie te ondernemen en burgers op te roepen om toch hun stem uit te brengen? Zo nee, waarom niet?

Ik meen dat adequate actie is ondernomen en dat daarmee dit soort incidenten in de toekomst kunnen worden voorkomen.

Vraag 6

Welke maatregelen neemt u zich voor om dit soort incidenten in het vervolg te voorkomen?

Zie antwoord vraag 5.