Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Compensatie toeslagenaffaire: alleen ingreep bij «evident misbruik»» van De Telegraaf?1

Het artikel in De Telegraaf is mij bekend. Alle signalen van fraude en misbruik van de herstelregeling worden serieus bekeken en als fraude aantoonbaar is worden er maatregelen genomen. Ook worden schulden van gedupeerden bij overheidsinstellingen die zijn ontstaan door fraude (in verband met een opgelegde boete of veroordeling), niet kwijtgescholden, en doen we melding bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM) van misstanden door tussenpersonen.
Benadrukt dient te worden dat in de hersteloperatie het verhaal van de ouder en het vertrouwen in de burger leidend zijn, en worden zorgvuldigheid, snelheid en ruimhartigheid als uitgangspunten gehanteerd.

Vraag 2

Is er zicht op de omvang van het oneigenlijke gebruik van het geld? Zo ja, wat is de omvang? Zo nee, wanneer is hier wel zicht op?

Er komen verschillende signalen van misbruik bij de hersteloperatie terecht. In de laatste VGR zijn deze signalen zijn ingedeeld in zes categorieën.2 Eén categorie betreft het opzettelijk verstrekken van onjuiste informatie om een (hogere) vergoeding voor herstel te ontvangen. Op dit moment zijn er nog geen situaties van dergelijk misbruik met de herstelregelingen vastgesteld. Er zijn wel enkele meldingen gedaan die op fraude kunnen wijzen. Op dit moment wordt er een behandelkader en werkproces opgezet om deze meldingen centraal te verzamelen en te onderzoeken. Daarin wordt specifiek gekeken naar de juiste waarborgen bij het onderzoeken ervan3. Indien fraude is vastgesteld, dan worden verdere stappen ondernomen, zoals het ontnemen van de status van gedupeerde of het terugvorderen van reeds ontvangen bedragen.
Een andere categorie signalen gaat over tussenpersonen met verkeerde bedoelingen. Dat is aan de orde als bijvoorbeeld een tussenpersoon tegen hoge vergoeding aanbiedt om ouders te helpen bij een verzoek om compensatie, terwijl duidelijk is dat de ouder daar niet voor in aanmerking komt.
Naar aanleiding van de vragen van de heer Mulder over een Haagse beautysalon4 die tegen betaling als tussenpersoon fungeert bij het doen van een aanvraag, is dit signaal onder de aandacht gebracht bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM). De ACM is daarbij voorzien van de informatie waarover wij beschikken, en zal een zelfstandige afweging maken over de behandeling daarvan op basis van de Wet Handhaving Consumentenbescherming (WHC).
Een andere categorie signalen gaat over overcompensatie, bijvoorbeeld als een ouder een terugvordering van tweeduizend euro heeft gehad en de forfaitaire vergoeding van dertigduizend euro ontvangt. Deze compensatie volgt uit de gemaakte beleidskeuzes, op basis waarvan alle ouders die gedupeerd zijn recht hebben op minimaal de forfaitaire vergoeding, de schuldenaanpak en brede hulp van gemeenten.

Vraag 3

Waarom wordt er weinig actie ondernomen tegen mensen die misbruik maken van de compensatieregeling?

Het proces van aanvragen is zo ingericht dat we fraude voorkomen door stevige controle in een vroeg stadium van de aanvraag. Aanvragen worden altijd onderworpen aan een eerste toets en (eventueel) een integrale beoordeling. Dit zijn nauwgezette, in veel situaties handmatige, controles van individuele aanvragen. Hiermee wordt de naleving voornamelijk aan de voorkant van het proces geborgd om misbruik te voorkomen.
Als er toch sprake is van misbruik of oneigenlijk gebruik, dan worden er stappen ondernomen. Zo kan iemand de status van gedupeerde verliezen en zullen de uitgekeerde bedragen teruggevorderd worden. Ook worden schulden van gedupeerden bij overheidsinstellingen die voortkomen uit fraude (in verband met een opgelegde boete of veroordeling) niet kwijtgescholden, en doen we melding van misstanden door tussenpersonen met verkeerde bedoelingen.

Vraag 4

Wat is er aan acties ondernomen sinds de brief van eind januari 2022 van de Staatssecretaris van Financiën – Toeslagen en Douane, waarin zij al haar zorgen uitte over mogelijke fraude met compensatiegeld?2

De in de brief van de Staatssecretaris van Financiën – Toeslagen & Douane van 28 januari genoemde zorgen zijn geïnventariseerd en gecategoriseerd en worden verder onderzocht.6 Er is voorts aanvullend beleid vastgesteld ten aanzien van terugvorderingen.

Vraag 5

Bent u bereid om geld wat overduidelijk onterecht is uitgekeerd te allen tijde terug te vorderen? Zo nee, waarom niet?

Het is mogelijk dat burgers misbruik proberen te maken van de herstelregelingen. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer iemand opzettelijk onjuiste informatie verstrekt om een (hogere) vergoeding voor herstel te ontvangen. Terugvordering vindt overigens alleen plaats bij de persoon die misbruik heeft gemaakt van de regeling en bij de regeling waar het misbruik plaatsvond.
Het komt voor dat ouders, die bij de eerste toets als gedupeerd zijn aangemerkt en de forfaitaire vergoeding hebben ontvangen, op basis van de integrale beoordeling toch niet gedupeerd blijken te zijn. Er is dan geen sprake van opzet of misbruik door de ouder, maar van een fout in de beoordeling. In die gevallen wordt de forfaitaire vergoeding niet teruggevorderd, ook omdat tijdens het proces het gerechtvaardigd vertrouwen is ontstaan dat de uitgekeerde bedragen kunnen worden behouden.

Vraag 1

Bent u bereid de procedure voor de werving en selectie van een nieuw lid van de Europese Rekenkamer namens Nederland niet aan te vangen voordat de Kamer gelegenheid heeft gehad hier nader met het kabinet overleg over te voeren? (Aanhangsel handelingen 2021–22, 1207)

De procedure voor de werving van een nieuw lid van de Europese Rekenkamer is reeds gestart door middel van een openbare sollicitatieprocedure door Bureau Algemene Bestuursdienst. Hierbij is sprake van een openbaar proces zoals ook bij enkele andere Europese en internationale vacatures heeft plaatsgevonden. Een onafhankelijke en deskundige sollicitatiecommissie zal daarbij de gesprekken voeren en een advies uitbrengen aan de Ministers van Buitenlandse Zaken en Financiën. Vervolgens zullen deze ministers een kandidaat voordragen aan de ministerraad. Zoals ook aangegeven in de beantwoording van eerdere schriftelijke vragen1 over de benoeming van een nieuw Nederlands lid van de Europese Rekenkamer is het handelen van het kabinet in dezen aan de normale parlementaire controle onderworpen. De daadwerkelijke benoeming vindt plaats door de Raad van de Europese Unie, op basis van een voordracht van de betrokken lidstaat, na raadpleging van het Europees Parlement. In de procedure is aldus de betrokkenheid van een democratisch gekozen volksvertegenwoordiging op EU-niveau gewaarborgd.
Het is de eerste keer dat de sollicitatieprocedure voor het Nederlandse lid bij de Europese Rekenkamer via het Bureau Algemene Bestuursdienst verloopt. Het kabinet zal na afloop van de procedure in overleg met de relevante spelers bezien of de procedure in de toekomst nog verdere vormgeving behoeft.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het van belang is dat in het proces van werving en selectie adequate checks and balances zijn ingebouwd in lijn met de aan de functie verbonden onafhankelijkheid?

Ja, met bovenstaande procedure is sprake van een onafhankelijk proces met adequate checks and balances.

Vraag 3

Deelt u voorts de mening dat in dit proces de selectie zoveel mogelijk door «peers» plaatsvindt?

De selectie zal plaatsvinden door een onafhankelijke en deskundige sollicitatiecommissie.

Vraag 1

Kunt u bevestigen dat er inderdaad juridisch bindende afspraken zijn gemaakt met het WEF1?

Ja, dat kan ik bevestigen. Het betreffen een uitvoeringsovereenkomst voor, en subsidiebeschikkingen aan, projecten die kunnen bijdragen aan het behalen van Nederlandse beleidsdoelstellingen. In deze afspraken zijn met het oog op een doelmatige, doeltreffende en rechtmatige besteding van begrotingsmiddelen de voorwaarden voor de bijdrage vastgelegd, zoals de te verwachten prestaties, de resultaten en het tijdspad.

Vraag 2

Welke Nederlandse bewindspersonen hebben zich gecommitteerd aan de genoemde juridische afspraken met het WEF, te weten: «Sustainable Investment Policy», «Tropical Forest Alliance», «Food Systems Initiative» en «Food Innovation Hubs»?

Het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft subsidies verstrekt aan de «Sustainable Investment Policy», de «Tropical Forest Alliance» en het «Food Systems Initiative». De Ministeries van Economische Zaken en Klimaat en van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit hebben een uitvoeringsovereenkomst gesloten met betrekking tot de subsidie voor het Global Coordinating Secretariat van de «Food Innovation Hubs». Het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit detacheert 1 FTE bij Foodvalley in het kader van de Food Innovation Hub Europe.

Vraag 3

Zijn er behalve de genoemde juridisch bindende overeenkomsten nog meer juridisch bindende afspraken gemaakt met het WEF? Welke zijn dat en welke bewindspersonen hebben zich daaraan gecommitteerd?

Nee.

Vraag 4

Met welke juridische entiteit hebben de betrokken bewindspersonen kennelijk juridisch bindende overeenkomsten gesloten?

Met het World Economic Forum, gevestigd in Genève, Zwitserland.

Vraag 5

Volgens welk recht (bijvoorbeeld Nederlands recht, het Zwitsers recht, Europees recht, internationale verdragen, etc.) zijn de overeenkomsten met het WEF gesloten? Hoe is daarin de rol van het Nederlandse c.q. de nationale parlement(en) vastgelegd?

De onder vraag twee genoemde uitvoeringsovereenkomst en subsidiebeschikkingen zijn gesloten onder Nederlands recht. De subsidies zijn verstrekt bij beschikking en onderworpen aan het wettelijk kader in de Algemene wet bestuursrecht voor alle subsidies van het Rijk. In de bijbehorende uitvoeringsovereenkomst is openbaarmaking, bijvoorbeeld in het kader van art. 68 Gw, expliciet gewaarborgd. Zoals gesteld worden begrotingsmiddelen toegekend aan projecten waar deelname kan bijdragen aan het behalen van Nederlandse beleidsdoelstellingen. De uitgaven worden gefinancierd uit budgetten die aan verschillende (beleids)artikelen van begrotingshoofdstukken worden toegekend.

Vraag 6

Erkent de u dat de Tweede Kamer te allen tijde zijn grondwettelijke controletaken en rechten heeft?

Ja.

Vraag 7

Bent u het eens met de stelling dat het WEF hooguit als denktank of overlegorgaan gekwalificeerd kan worden?

Het World Economic Forum (WEF) is een organisatie die een platform biedt waar mensen uit het wetenschappelijk, private en publieke domein kennis en ideeën over actuele maatschappelijke thema’s uitwisselen. Daarnaast kan de organisatie specifieke publiek-private samenwerkingsprojecten initiëren.

Vraag 8

Bent u het eens met de stelling dat het WEF geen democratisch gekozen instelling is, zonder enige democratische legitimiteit? Zo ja, kunt u uitleggen waarom dan kennelijk juridisch bindende afspraken worden gemaakt tussen leden van het kabinet en het WEF?

Het klopt dat het WEF geen democratisch gekozen instelling is. Het WEF is een privaatrechtelijke stichting onder Zwitsers recht2. De Nederlandse overheid sluit regelmatig overeenkomsten met privaatrechtelijke stichtingen om beleidsdoelstellingen te behalen.

Vraag 9

Bent u het eens met de stelling dat dergelijke overeenkomsten enerzijds onwenselijk zijn en anderzijds zonder meer aan de TK voorgelegd dienen te worden?

Zoals gezegd kan deelname aan projecten bijdragen aan het behalen van beleidsdoelstellingen van het kabinet. De daartoe behorende overeenkomsten vallen onder de uitvoering van (beleids)artikelen waarvoor in de Rijksbegroting middelen beschikbaar zijn gesteld. De begroting wordt jaarlijks aan uw Kamer voorgelegd ter goedkeuring.

Vraag 10

Kunt u op de kortst mogelijke termijn zorgdragen voor het toesturen aan de Tweede Kamer van ALLE kennelijk juridisch bindende overeenkomsten, zodat de Kamerleden de overeenkomsten kunnen inzien en toetsen, teneinde de grondwettelijke controletaak te kunnen uitoefenen?

In de bijlage3 treft u de aan het WEF verstrekte subsidiebeschikkingen van het Ministerie van Buitenlandse Zaken aan. De uitvoeringsovereenkomst met betrekking tot de subsidie voor het Global Coordinating Secretariat van de «Food Innovation Hubs» is reeds openbaar gemaakt als bijlage bij de beantwoording van Kamervragen, Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 1464.

Vraag 11

Waarom hebben de Minister-President en de overige betrokken bewindspersonen niet eerder inzage gegeven in deze overeenkomsten?

Het betreft de uitvoering van door uw Kamer goedgekeurd beleid. De overeenkomsten passen binnen de kaders van het Nederlandse BHOS- en landbouwbeleid.

Vraag 12

Kunt u de originele documenten aan de Kamer toesturen, waarover wordt gesproken in de antwoorden van de Minister van LNV van 15 december jl. waarin wordt verwezen naar de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de VN voor 2030 (SDG’s) waarbij wereldwijd gewerkt wordt aan een transitie naar een duurzaam voedselsysteem?

De Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) zijn aangenomen door alle lidstaten van de Verenigde Naties (VN) in 2015. De resolutie is terug te vinden op de website van de VN4.

Vraag 13

Wat houdt «your participation becomes a major force in shaping the Great Reset», waarover wordt gesproken in de brief, d.d 1 juli 2020, van Borge Brende aan de toenmalige Minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, in en waarom werd de bijdrage van de toenmalige Minister «especially critical» genoemd?

Ik kan geen inzicht bieden in, of verantwoordelijkheid nemen voor, de bewoording waarmee Borge Brende bewindspersonen aanschrijft.

Vraag 14

Kunnen de beelden van de deelname van de Minister van Financiën als lid van de Regional Action Group for Europe & Eurasia aan de digitale sessies (op 30 april, 18 mei en 7 september 2020) verzonden worden aan de Tweede Kamer?

Het betreft een besloten bijeenkomsten met een diverse groep deelnemers. Het is niet bij het kabinet bekend of het WEF, dan wel een van de deelnemers, beelden heeft gemaakt van de digitale sessies. In het geval deze bestaan, beschikt het kabinet niet over de beelden.

Vraag 15

Kunnen deze schriftelijke vragen op de kortst mogelijke termijn beantwoord worden?

Ja.

Vraag 1

Bent u bekend met het ontslag van de heer Brenninkmeijer als lid van de Europese Rekenkamer?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u nader uiteenzetten waarom de heer Brenninkmeijer voor afloop van zijn zesjarige termijn ontslag heeft genomen?

De heer Brenninkmeijer heeft op 3 juni 2021 in een brief aan de voorzitter van de Europese Raad zijn ontslag aangeboden per 1 januari 2022 wegens het bereiken van de leeftijd van 70 jaar. Hij is evenwel bereid aan te blijven tot zijn opvolger begint.

Vraag 3

Wat zijn de criteria op basis waarvan het nieuwe Nederlandse lid van de Europese Rekenkamer zal worden benoemd?

De criteria waaraan alle leden van de Europese Rekenkamer (ERK) bij hun benoeming moeten voldoen zijn vastgelegd in artikel 286, lid 1 tot 4 van het Verdrag Betreffende de Werking van de Europese Unie (VWEU):
[...]

Vraag 4

Deelt u de mening dat de Europese Rekenkamer een belangrijke democratische institutie is, zoals vermeld in de aangenomen motie-Sneller/Den Boer?2 Zo nee, waarom niet?

De Europese Rekenkamer is een belangrijke instelling van de Europese Unie. Benoeming van leden van de ERK vindt plaats door de Raad van de Europese Unie, op basis van een voordracht van de betrokken lidstaat, na raadpleging van het Europees parlement. In de procedure is aldus de betrokkenheid van democratisch gekozen volksvertegenwoordiging bij de benoeming van de leden van de ERK gewaarborgd.

Vraag 5

Hoe bent u van plan het benoemingsproces in lijn te brengen met deze motie, die uitspreekt dat de Kamer hier een sterkere rol in dient te hebben?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Bent u van plan de benoemingsprocedure in lijn te brengen met de praktijk zoals in Oostenrijk, waarbij een parlementaire commissie – de «Hauptausschuss» – inspraak heeft en akkoord moet geven op de voorstellen van de regering?3

In het verleden heeft de benoeming van het Nederlandse lid van de Europese Rekenkamer plaatsgevonden door middel van een voordracht door de Minister van Buitenlandse Zaken in samenspraak met de Minister van Financiën. In recente jaren is voor enkele internationale functies reeds gekozen voor een openbare procedure. In het licht daarvan zal ook in dit geval worden gekozen voor een openbare procedure met hulp van het zogeheten wervings- en selectieproces van de Algemene Bestuursdienst, die ook doorgaans toegepast wordt bij het werven van (top)managers bij het Rijk. Op basis van dit proces wordt een advies uitgebracht aan de Ministers van Buitenlandse Zaken en Financiën, die vervolgens een kandidaat zullen voordragen aan de ministerraad. Het handelen van een kabinet in dezen is aan de normale parlementaire controle onderworpen. Voor de betrokkenheid van het Europees parlement in de procedure verwijs ik naar het antwoord op vraag 4.

Vraag 7

Bent u van plan om ten behoeve van deze benoemingsprocedure lessen te trekken uit de ervaringen uit Ierland waarbij het huidige lid van de Europese Rekenkamer is gekozen na een competitieve en deels openbare procedure?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Deelt u de mening dat het bij gewichtige benoemingen, zoals benoemingen voor de Europese Rekenkamer, belangrijk is om de Tweede Kamer te horen? Zo ja, op welke manier gaat u dat vormgeven? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 9

Op welke manier worden andere relevante partijen, zoals de Algemene Rekenkamer, betrokken bij de benoeming van het nieuwe lid van de Europese Rekenkamer?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 10

Kunt u toezeggen dat de Kamer actief wordt betrokken bij de benoeming van een nieuw lid, gezien het feit dat u zelf al aangaf dat er een wezenlijk verschil zit tussen een benoeming en herbenoeming? Zo nee, waarom niet?4

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 1

Kunt u een uitgebreide toelichting geven op de vraag waarom u van mening bent dat de nieuwe Wet toekomst accountancysector en de Audit Quality Indicators nodig zijn?

Een goede wettelijke accountantscontrole is zeer belangrijk voor het maatschappelijke verkeer. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) constateerde eind 2018 in een rapport dat als gevolg van kwetsbaarheden in de structuur van de accountancysector de kwaliteit van de wettelijke controles zou kunnen achterblijven bij het maatschappelijk wenselijke kwaliteitsniveau. Bovendien had de Monitoring Commissie Accountancy (MCA) eerder dat jaar haar twijfels geuit over de diepgang en snelheid van het ingezette veranderproces in de accountancysector. Tegen deze achtergrond stelde ik met ingang van 1 januari 2019 de Commissie toekomst accountancysector (Cta) in, die op 15 januari 2020 haar eindrapport uitbracht. De bevindingen van de Cta waren genuanceerd en kritisch. De Cta zag dat er een (positieve) cultuurverandering was ingezet in de sector, maar dat deze verder geborgd moet worden. Volgens haar is echter ook sprake van een structureel probleem met de kwaliteit van wettelijke controles, uitgaande van de resultaten van de beoordelingen door de toezichthouder en de kwaliteitstoetsers. De commissie noemt dit zorgelijk. Zowel de Cta als MCA adviseerde om verschillende verbetermaatregelen door te voeren.
De rapporten van zowel de AFM, Cta als MCA hebben, tezamen met de gesprekken die ik over deze rapporten gevoerd heb, mij ervan overtuigd dat er inderdaad maatregelen nodig zijn voor een duurzame verhoging van de kwaliteit van de accountancysector. Namens het kabinet heb ik dan ook in mijn reactie op de rapporten1 aangekondigd dat ik het overgrote deel van de aanbevelingen van zowel Cta als MCA wil overnemen. Hierdoor ontstaat een pakket aan maatregelen dat is gericht op de hele keten, waaronder de accountantsorganisatie, de gecontroleerde entiteiten en de toezichthouder. Het wetsvoorstel «wet toekomst accountancysector» is een uitwerking van een deel van de voorgestelde maatregelen en is als zodanig in het belang van het duurzaam verhogen van de kwaliteit van een wettelijke controle in Nederland.
Als onderdeel van het totaalpakket aan maatregelen, is het ontwikkelen van meer inzicht in de sector van groot belang. De Cta heeft geconstateerd dat een juist en integraal beeld van de kwaliteit van wettelijke controles op verschillende niveaus, op basis van eenduidige standaarden (indicatoren), ontbreekt en zij beveelt daarom aan om hier audit quality indicators voor te ontwikkelen. Ik steun dit idee. Deze data geven alle belanghebbenden inzicht in de sector en biedt een basis om het debat over de sector in de toekomst meer gefundeerd te voeren. Daarnaast ondersteunt deze informatie publieke en private organisaties bij het selecteren van een accountantsorganisatie en het geeft de sector een verdere prikkel om te investeren in factoren die kwaliteit beïnvloeden.

Vraag 2

Herkent u de vraagtekens van de accountantssector bij de Audit Quality Indicators en de zorgelijke signalen over de onrust tussen verschillende type accountantsstromingen binnen de Koninklijke Nederlandse Beroepsgroep van Accountants (NBA)? Zo ja, kunt u toelichten wat u met deze zorgelijke signalen heeft gedaan? Zo nee, waarom niet?

Momenteel ben ik de consultatiereacties op het wetsvoorstel toekomst accountancysector aan het bestuderen. Uit eerdere gesprekken over de verankering van de audit quality indicators in de wet en na een eerste lezing van de reacties, herken ik het beeld dat er zorgen zijn over de pragmatische invulling van de audit quality indicators. Mijn beeld is tegelijkertijd dat de wens voor transparantie en inzicht onverminderd aanwezig is en dat accountantsorganisaties ook bereid zijn om hieraan mee te werken, maar dat er nog wel zorgen zijn over hoe dit efficiënt kan worden vormgegeven.
Ik heb de Kwartiermakers toekomst accountancysector gevraagd om een voorstel te doen over welke audit quality indicators de accountantsorganisaties dienen te rapporteren aan de maatschappij. Daarbij heb ik de kwartiermakers ook gevraagd oog te hebben voor de lasten die dit voor zowel kleine als grote accountantskantoren met zich mee brengt en aandacht te hebben voor de vergelijkbaarheid van een indicator van een kleine accountantsorganisatie met die van een grote accountantsorganisatie. De kwartiermakers hebben hier expliciet naar gekeken en hebben voorafgaand aan hun consultatie verschillende kleine en grote accountantsorganisaties benaderd met de vraag of de data voor de voorgestelde audit quality indicators nu of op afzienbare termijn opgeleverd konden worden. De inschatting van de kwartiermakers is op basis hiervan dat dit mogelijk is. Ik wacht het definitieve voorstel van de kwartiermakers toekomst accountancysector af.
Ik heb signalen ontvangen over ontevredenheid bij een klein deel van de MKB-accountants over de mate waarin zij binnen de NBA worden vertegenwoordigd en bediend. Mijn ministerie heeft een actieve rol gespeeld om verschillende stromingen tot een constructieve samenwerking binnen de NBA te bewegen. Hiertoe is verschillende keren met partijen gesproken. Mijn indruk is dat er nu door de NBA, in nauwe samenwerking met verschillende vertegenwoordigers van de MKB-accountants, serieuze inspanningen worden geleverd om de MKB-accountant binnen de beroepsorganisatie een volwaardige rol te geven (zie ook de antwoorden op de vragen 12 en 13).

Vraag 3

Klopt het dat de Commissie toekomst accountancysector (Cta) de aanbeveling heeft gedaan om te komen tot Audit Quality Indicators (AQI’s) die meer inzicht moeten geven in de kwaliteit van een jaarrekeningencontrole door accountants?

Ja. De Commissie toekomst accountancysector heeft onder andere de volgende aanbevelingen gedaan:
Aanbeveling 1: Om de kwaliteit van wettelijke controles beter inzichtelijk te maken dienen op korte termijn uniforme Audit Quality Indicators te worden vastgesteld die beoordeeld worden door de toezichthouder. Deze indicatoren dienen gezamenlijk representatief te zijn voor de drie niveaus van kwaliteit.
Aanbeveling 2: Accountantsorganisaties dienen aan de hand van deze indicatoren periodiek over de kwaliteit van de uitgevoerde wettelijke controles te rapporteren. Deze rapportages worden op één openbaar toegankelijke locatie bijeengebracht om vergelijking van accountantsorganisaties te vergemakkelijken.

Vraag 4

Op welke manier dragen de AQI’s bij aan een kwalitatief betere controle van jaarrekeningen door accountants? En wat is het effect van AQI’s voor zowel accountants als cliënten in regeldruk, kosten en relevantie?

De audit quality indicators zijn bedoeld om de gebruiker van de jaarrekening inzicht te geven in factoren die de kwaliteit van een wettelijke controle beïnvloeden. Het primaire doel is dus transparantie, zodat eenieder weloverwogen keuzes kan maken, gebruikers onderbouwd het gesprek kunnen aangaan met hun accountant en wetenschappelijk onderzoek gestimuleerd wordt.
De lasten die met het invoeren van de audit quality indicators gepaard gaan bestaan voor accountantsorganisaties uit het rapporteren over de audit quality indicators en wellicht het aanpassen van IT-systemen om de benodigde data te genereren. Daarnaast zullen er kosten zijn voor de NBA om eventuele vragen van accountantsorganisaties over de audit quality indicators te beantwoorden, de data te ontsluiten en publiekelijk toegankelijk te maken, alsmede om periodiek te evalueren of de set van audit quality indicators aanpassing behoeft. Tot slot zal de AFM nog kosten moeten maken om te verifiëren of de accountantsorganisaties de audit quality indicatoren tijdig en volledig hebben aangeleverd.

Vraag 5

Welk achterliggend doel hebben de AQI’s en hoe wordt het behalen van dit doel geëvalueerd?

Zoals aangegeven bij vraag 4 gaat het primair om het bieden van transparantie aan de gebruikers van de jaarrekening.
In het wetsvoorstel toekomst accountancysector heb ik een proces ingericht om de audit quality indicators met enige regelmaat te laten evalueren en waar nodig bij te stellen.

Vraag 6

Op welke manier houdt u, gezien de omstandigheid dat met de inwerkingtreding van de AQI’s per 1 januari 2023 accountants (ook accountantsorganisaties werkzaam voor het MKB) met kwantitatieve data jaarlijks nader inzicht zouden moeten geven in de kwaliteit van jaarrekeningencontroles, in de regelgeving rekening met ook Europese richtlijnen, denk bijvoorbeeld aan de richtlijn 2013/34/EU1 die voorschrijft dat «kleine en middelgrote ondernemingen een centrale plaats in de economie van de Unie innemen (…) en het «denk eerst klein»-principe in het hele beleid, van regelgeving tot dienstverlening te verankeren»? Waarom kiest u ervoor de AQI’s te laten gelden voor alle accountants, ongeacht werkveld, en kiest u er niet voor de MKB-account uit te zonderen van de AQI’s?

Ook binnen het MKB is er een behoefte aan inzicht in de accountantscontrole. Om aan deze wens te voldoen ben ik voornemens om de verplichting te laten gelden voor alle wettelijke controles. Dat neemt niet weg dat het ook voor accountants die werkzaam zijn in het MKB-segment om een proportionele last moet gaan. Daarom heb ik de kwartiermakers gevraagd oog te hebben voor de lasten die dit voor zowel kleine als grote accountantskantoren met zich mee brengt en aandacht te hebben voor de vergelijkbaarheid van een indicator van een kleine accountantsorganisatie met die van een grote accountantsorganisatie. De kwartiermakers hebben mij toegezegd hier expliciet naar te hebben gekeken en zullen ze dit wederom meenemen bij het opstellen van het definitieve voorstel.

Vraag 7

Heeft u, gezien de omstandigheid dat de AQI’s een significante impact hebben op MKB-accountants en MKB-ondernemers, een MKB-toets laten uitvoeren? Zo ja, kunt u de uitkomsten daarvan met de Kamer delen? Zo nee, waarom niet en bent u bereid deze alsnog uit te voeren?

Ik heb gekeken naar wat de lasten van het wetsvoorstel toekomst accountancysector voor de sector zijn, en daarnaast naar wat de baten zijn voor de maatschappij, zoals ook uiteengezet in antwoord op vraag 4. Ik heb geen specifieke MKB-toets uitgevoerd. Wel hebben de kwartiermakers verschillende accountantsorganisaties die actief zijn op het MKB-segment bevraagd over de mogelijkheden om de data voor de voor de voorgestelde audit quality indicators aan te leveren. De kwartiermakers zijn van oordeel dat dit mogelijk is.
Op basis van de consultatiereacties op het wetsvoorstel zal ik opnieuw naar de regeldruk van de voorstellen kijken en bezien of alsnog een MKB-toets nodig is.

Vraag 8

Deelt u, inzoomend op AQI 3 «Fraude en continuïteit», de mening dat het rapporteren van problemen over continuïteit en fraude alleen iets zegt over de constateringen door de accountant, maar niet over de kwaliteit van de controle of het voorkomen van fraude? Want worden accountants op deze manier niet negatief geprikkeld om maar zo vaak mogelijk iets te zeggen over continuïteitsproblemen bij cliënten om zo maar hoger in de «kwaliteitslijstjes» te komen? Hoe kan een klein MKB-kantoor, dat minder cliënten bedient dan de «big 4» ooit als kwalitatief voldoende in de lijsten komen, gezien het feit dat significant minder cliënten logischerwijs ook leidt tot minder signalen?

Bij de audit quality indicator komt een algemene toelichting te staan waarin geduid wordt hoe een gebruiker van de jaarrekening een dergelijke audit quality indicator moet interpreteren. Daarin wordt onder andere uitgelegd dat alleen de getallen van een individuele audit quality indicator niet direct iets zeggen over de kwaliteit van de controle, maar dat deze in het licht van de kengetallen (waaronder de sectoren waar de accountantsorganisatie actief zijn) en de uitkomsten van de andere audit quality indicators moet worden bezien. Bovendien wordt ook elke individuele audit quality indicator van een toelichting voorzien, waarin bijvoorbeeld kan worden aangegeven dat «een hoger aantal» niet per definitie gelijk staat aan een «hogere kwaliteit». Een dergelijk uitleg en duiding dienen daarbij ook om perverse prikkels tegen te gaan. Voor wat betreft een verdere inhoudelijke reactie op individuele audit quality indicators wacht ik eerst het definitieve voorstel van de kwartiermakers af. Daarbij heb ik de kwartiermakers gewezen op uw vragen en hen verzocht om hier rekening mee te houden bij het opstellen van het definitieve voorstel.

Vraag 9

Kunt u uiteenzetten hoe de rolverdeling is tussen de NBA en het ministerie? Klopt het dat de NBA een wettelijke grondslag heeft en daarmee onder verantwoordelijkheid van de Minister van Financiën valt?

De NBA is een zogenoemde publiekrechtelijke beroepsorganisatie. Eenieder die zich in Nederland in het maatschappelijk verkeer «accountant» (Registeraccountant of Accountant-Administratieconsulent) wil noemen is verplicht lid te zijn van de NBA en in het accountantsregister ingeschreven te zijn. Binnen het kader van de Wet op het accountantsberoep is de NBA bevoegd verordeningen en nadere regelingen vast te stellen die voor haar leden bindend zijn. Deze regels dienen een goede beroepsuitoefening door accountants en om zorg te dragen voor «de eer van de stand» van de accountants. Voorts behartigt de NBA de gemeenschappelijke belangen van accountants. De uitoefening van haar regelgevende bevoegdheden is een verantwoordelijkheid van de NBA zelf. Reeds vastgestelde verordeningen of andere besluiten van de NBA kunnen bij koninklijk besluit worden vernietigd. Behalve het recht op inlichtingen heeft de Minister van Financiën geen andere bevoegdheden jegens de NBA.

Vraag 10

Hoeveel accountants bij OOB- en niet-OOB-kantoren zijn er in Nederland werkzaam (OOB = organisatie van openbaar belang)? En hoeveel accountants controleren de niet-OOB-branche (MKB) en hoeveel de OOB-branche?

Volgens het AFM-register hebben 264 accountantsorganisaties een vergunning voor het kunnen verrichten van wettelijke controles. Van zes vergunninghouders strekt de vergunning ook tot het mogen verrichten van wettelijke controles van oob’s. Voorts staan 1.823 accountants bij de AFM geregistreerd als externe accountant. Hiermee zijn zij bevoegd de controleverklaring te ondertekenen. 671 daarvan zijn werkzaam voor accountantsorganisaties met een oob-vergunning. Daarmee staat echter niet vast dat al die 671 externe accountants ook daadwerkelijk oob-controles uitvoeren. De accountantsorganisaties waarvoor zij werkzaam zijn voeren immers ook vele niet-oob-controles uit. Bij accountantsorganisaties zijn ook accountants werkzaam die niet als externe accountant bij de AFM staan geregistreerd. Zij zijn weliswaar niet tekeningsbevoegd, maar kunnen wel participeren in de controleteams van externe accountants. Tot slot zijn er ook accountantskantoren zonder AFM-vergunning. De accountants van die kantoren mogen geen wettelijke controles uitvoeren in de zin van de Wta, maar wel zogenoemde vrijwillige controles.

Vraag 11

Hoeveel accountants werkzaam in de OOB-branche en hoeveel werkzaam in niet-OOB-branche zijn lid van de NBA?

In 2020 had de NBA 22.186 leden. Alleen zij mogen zich in het maatschappelijk verkeer rechtmatig «accountant» noemen. 2178 van die accountants zijn werkzaam bij oob-accountantsorganisaties.

Vraag 12

Kunt u overzichtelijk weergeven of de verdeling werkzame accountants OOB en niet-OOB (zie vraag 11) ook representatief terugkomt in het bestuur en de diverse werkgroepen en stuurgroepen binnen de NBA? Kunt u daarbij tevens ingaan op de wenselijkheid van de representativiteit van accountants werkzaam in de OOB-branche en niet-OOB-branche binnen de werkgroepen en stuurgroepen van de NBA en datgene wat u kunt doen om de representativiteit in stand te houden dan wel te bevorderen?

Mijn beeld is dat ook de NBA hecht aan representativiteit binnen haar organisatie. Het huidige bestuur bestaat uit zeven leden: vier Registeraccountants, twee Accountant-Administratieconsulenten en één niet-accountant. Twee van de bestuursleden zijn partner in een accountantsorganisatie met oob-vergunning. De overige bestuursleden zijn werkzaam voor kleinere accountantskantoren of niet-accountantskantoren (zoals publieke instellingen of de consultancypraktijk). Het is mij niet bekend hoeveel accountants in de diverse NBA-gremia (mede) werkzaamheden als oob-accountant verrichten. Wel is mij bekend dat in de 25 gremia die (mede) relevant zijn voor het werk van mkb-accountant 45% van de zetels door mkb-accountants worden bezet. Het voorgaande leidt bij mij niet tot de conclusie dat representativiteit thans een probleem binnen de NBA is. Om het belang van representativiteit te onderstrepen wordt in het wetsvoorstel toekomst accountancy een bepaling opgenomen op basis waarvan de NBA bij de uitoefening van haar taken rekening dient te houden met de verschillen in de aard van de werkzaamheden van accountants. Ook blijft artikel 16, zesde lid, van de Wet op het accountantsberoep in stand, op basis waarvan het bestuur van de NBA moet bevorderen dat het bestuur een evenwichtige afspiegeling van het accountantsberoep vormt.

Vraag 13

Bent u, gezien het feit dat het wetsvoorstel Toekomst accountancysector er onder andere toe strekt de NBA als beroepsorganisatie de mogelijkheid te bieden een nieuwe organisatiestructuur in te stellen, van mening dat de verschillende «bloedgroepen» representatief terugkomen binnen de NBA en in de voorgestelde stap naar een nieuwe governancestructuur? Zo ja, kunt u een toelichting geven met onderbouwing waar u dit op heeft gebaseerd? Zo nee, waarom niet?

De NBA streeft naar een nieuwe organisatiestructuur waarin vakinhoudelijke ontwikkeling en kwaliteitsbevordering centraal staan. Het staat voor mij voorop dat alle «bloedgroepen» van accountants hiervan moeten kunnen profiteren. Om die reden wordt in het Wetsvoorstel toekomst accountancy bepaald dat de NBA bij de uitoefening zijn taken rekening houdt met de aard van de werkzaamheden van de verschillende soorten accountants. Dit betekent dus ook dat de NBA die verschillende soorten accountants bij zijn besluitvorming en activiteiten zal moeten betrekken. Zoals uit het voorgaande antwoord blijkt heb ik niet de indruk dat hierbij tekort wordt gedaan aan representativiteit.

Vraag 14

Bent u op de hoogte dat, naast de Wet toekomst accountancysector en de AQI’s, de NBA zelf ook meent dat de accountantscontrole moet worden aangepast en een consultatie heeft lopen om de controlestandaarden dusdanig aan te passen dat accountants worden verplicht om in de controleverklaring altijd over fraude en continuïteit te rapporteren2? Zo ja, welke invloed heeft u (of het ministerie) op deze consultatie gehad? Zo nee, graag een toelichting waarom niet, gezien de rolverdeling tussen het ministerie en de NBA?

Ik ben hiervan op de hoogte. Fraude en continuïteit zijn thema’s die langer de aandacht van de NBA hebben. Ook de Cta heeft zich hier specifiek over uitgesproken. Voor deze onderwerpen moet, aldus de Cta, een grotere en meer herkenbare positie in de accountantscontrole komen en er moet meer aandacht voor zijn in de (permanente) educatie. Ook beveelt de Cta aan dat bij de controle van middelgrote en grote entiteiten in verschillende fasen standaard forensische expertise aanwezig moet zijn in het controleteam. Ik heb dan ook de kwartiermakers gevraagd om te bezien hoe aan deze aanbeveling gevolg kan worden gegeven. De kwartiermakers hebben vervolgens over dit onderwerp onder andere contact gehad met de NBA, waarvan verslag is gedaan aan mij in de voortgangsrapportages van de kwartiermakers. Ik steun de NBA verder in hun werk op dit punt, omdat rapportage over fraude en continuiteit de relevantie van de controleverklaring voor het maatschappelijk verkeer vergroot. Zij dient ook een goede beroepsuitoefening van accountants (zie vraag 9) en past dus binnen de autonome taken van de NBA.

Vraag 15

Kunt u in een uitgebreide toelichting ingaan op de wenselijkheid van zo een aparte aanpassing van de controlestandaarden door de NBA? Waarom is in geval van deze verordening gekozen voor het doen ontbreken van een wettelijke basis?

Vraag 16

Klopt het dat de informatie onder AQI 3 «continuïteit en fraude» op portefeuilleniveau moet worden aangeleverd en de informatie onder de nieuwe NBA-regelgeving «Verplichte rapportering over fraude en continuïteit in de controleverklaring» straks op individueel klantniveau? Zo ja, in hoeverre mag informatie op individueel klantniveau in openbare controleverklaringen worden opgenomen en acht u dit wenselijk? Zo nee, graag een toelichting.

Vraag 17

Kunt u reflecteren op de juridische ruimte voor een MKB-accountant om op individueel klantniveau uitspraken te doen over de continuïteit van een MKB-cliënt? In hoeverre is het wenselijk, ook met het oog op veiligheid en privacy van de cliënt (in dit geval een MKB-ondernemer), dat een MKB-accountant uitspraken doet in een openbaar in te zien document over de financiële situatie van een cliënt als gevolg van de plicht om uitspraken te doen over de continuïteit van een onderneming, mede gezien het feit dat er bij kleine ondernemingen vaak een samenhang bestaat tussen de persoonlijke financiële situatie van een ondernemer en de financiële situatie van een onderneming?

Vraag 18

Bent u bereid om in overleg te treden met de NBA om te praten over de wenselijkheid, of beter gezegd; de onwenselijkheid, van de aanvullende verplichte rapportering over fraude en continuïteit in de controleverklaring en de gevolgen die dit gaat hebben voor de privacy risico’s bij kleine gecontroleerde organisaties waar opmerkingen van accountants mogelijk herleidbaar kunnen zijn naar individuen? Zo ja, kunt u de Kamer een terugkoppeling geven over dit gesprek? Zo nee, waarom niet?

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Diplomaten verlieten tegen alle instructies in Nederlandse ambassade in Kabul»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u de Kamer een chronologisch overzicht doen toekomen inzake de gebeurtenissen rondom de Nederlandse ambassade in Kabul? Wilt u bij uw antwoord ook de gegeven instructies vanuit Den Haag betrekken?

Graag verwijs ik u naar het feitenrelaas dat op 7 september jl. aan de Kamer gestuurd is (kamerstuk 2021Z15021).2

Vraag 3

Wat vindt u van het feit dat het Nederlandse ambassadepersoneel er naar verluidt voor koos om met een Amerikaanse evacuatievlucht Kabul te ontvluchten in plaats dat ze hun taak vervulden, te weten de paspoorten van honderden landgenoten in orde maken om het hen mogelijk te maken het hernieuwde Talibanbolwerk te verlaten?

Zoals ook in het feitenrelaas weergegeven was de intentie van het kabinet op 16 augustus om aanwezig te blijven met tenminste één ambassadevertegenwoordiger en beveiliging om een goede overdracht aan een nieuw team mogelijk te maken en goed zicht te kunnen houden op zich ontwikkelende evacuatiemogelijkheden voor Nederlanders, lokaal personeel en tolken. Het is echter aan de leiding ter plekke om te bepalen of dit ook verantwoord is gezien de veiligheidssituatie, aangezien zij de situatie ter plaatse het beste kunnen inschatten. Ontwikkelingen ter plekke zoals omschreven in het feitenrelaas (acute veiligheidsrisico’s aan de ene kant, gecombineerd met het feit dat er op dat moment geen evacuaties mogelijk waren) hebben ervoor gezorgd dat de leiding ter plekke uiteindelijk de afweging heeft gemaakt te vertrekken in het belang van de veiligheid van het gehele team. Dit werd gedaan na advies van de commandant van het BSB-detachement, die eveneens meende dat het onverantwoord was nog langer te blijven. Een vervangend team, uitgerust voor en toegespitst op de situatie met voldoende militaire capaciteit werd onmiddellijk samengesteld voor vertrek.

Vraag 4

Wat vindt u van het feit dat ze daarmee Afghaans personeel en tolken en hun gezinnen wellicht in ontreddering achterlieten, zonder hen op de hoogte te hebben gebracht?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Deelt u de mening dat door de vluchtactie van het oude Nederlandse ambassadeteam er mogelijk zeer veel kostbare tijd verloren is gegaan bij de evacuatie van landgenoten? Kunt u uw antwoord toelichten?

Op het moment van het vertrek van het ambassadeteam waren er geen evacuaties mogelijk. De VS had aangegeven ten minste 48 uur of langer alleen vluchten toe te staan die versterking invliegen om de veiligheid van het vliegveld te garanderen. Andere vluchten werden op dat moment niet toegelaten. Een vervangend team, uitgerust voor en toegespitst op de situatie met voldoende militaire capaciteit, werd onmiddellijk samengesteld voor vertrek om de toekomstige evacuaties te begeleiden. De voornaamste uitdaging bij de evacuatie werd gevormd door andere factoren zoals de slechte veiligheidssituatie en mensenmassa’s rondom het vliegveld waardoor mensen de poorten van de luchthaven moeilijk konden bereiken.

Vraag 6

Hoe duidt u de uitlatingen van Afghaanse ambassademedewerkers, die stellen dat Nederland vertrok zonder iets te zeggen en zonder coördinatie met Den Haag? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zoals ook omschreven in het feitenrelaas werd de ambassade op dringend advies van de VS op 15 augustus om 01:00 verplaatst naar de luchthaven. Hierbij zijn de geldende protocollen gevolgd, zoals het loskoppelen van de server. Tijdens de verplaatsing naar het vliegveld was er om veiligheidsredenen geen extern contact mogelijk. Vertegenwoordigers van de lokale medewerkers van de ambassade zijn zo snel mogelijk, rond 6.30 uur lokale tijd, geïnformeerd over de nachtelijke verplaatsing van de ambassade.
Het op de ambassade achterlaten van safe passage brieven en andere documenten was hierbij een bewuste keuze, omdat de lokale medewerkers op deze wijze toegang konden krijgen tot deze documenten. Dit was niet het geval geweest als de uitgezonden medewerkers de documenten hadden meegenomen naar de veilige locatie op het vliegveld, aangezien de lokale staf op dat moment geen toegang tot de luchthaven zou krijgen. Toen de vertegenwoordigers van de lokale staf de volgende ochtend vroeg geïnformeerd werden over de nachtelijke verplaatsing, ontvingen zij tevens de informatie die nodig was om toegang te krijgen tot de achtergelaten documenten.

Vraag 7

Bent u bekend met het feit dat in Den Haag op hoog niveau met onbegrip gekeken wordt naar het feit dat de ambassade in Kabul zonder instructie werd verlaten, terwijl er binnen nog paspoorten van mensen achterbleven? Kunt u uw antwoord toelichten, zeker omdat het besluit om het land te verlaten lijnrecht inging tegen uw instructies om zo lang mogelijk open te blijven? Tenzij deze instructie anders luidde, dan gaarne een toelichting hieromtrent.

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Welke consequenties heeft de vermeende vluchtactie voor het ambassadepersoneel?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 1

Is het bij u bekend dat vissers van de Noordzee, Waddenzee en het IJsselmeer accuut in hun voortbestaan worden bedreigd omdat de ruimte om te vissen te klein aan het worden is?

Het is mij bekend dat het ruimtegebruik op de Noordzee, Waddenzee en het IJsselmeer verandert. De drie verschillende gebieden zijn echter niet vergelijkbaar met elkaar.
Voor het veranderende ruimtegebruik op de Noordzee, en de drie transities (voedsel, energie en natuur) op de Noordzee, zijn afspraken gemaakt in het Noordzeeakkoord. Deze transities zorgen ervoor dat de huidige vloot zich in aard en omvang zal moeten aanpassen aan de toekomstige situatie. Ik zet mij met de Kottervisie in om de vissers in deze transitie te ondersteunen. Voor de garnalenvisserij, die onder andere actief is op de Waddenzee, werk ik aan een Garnalenvisie om deze vissers te ondersteunen in de uitdagingen waar zij mee geconfronteerd worden. De IJsselmeervisserij staat voor een transitie naar een duurzame visserijsector, waarbij de ontwikkeling van visserij en het verbeteren van het ecologische systeem in evenwicht zijn gebracht.

Vraag 2

Bent u bekend met het feit dat de vissers van hun visgronden worden verdreven, doordat er steeds nieuwe natuurgebieden worden aangewezen op de Noord- en Waddenzee waar niet gevist mag worden? Deelt u de mening dat dat bovenop de visgronden die opgeofferd worden aan steeds meer windparken op zee, ervoor zorgt dat de vissers worden verdreven? Kunt u dit toelichten?

Om te voldoen aan de eisen van de Europese verplichtingen die voortvloeien uit de Vogelrichtlijn, Habitatrichtlijn en de Kaderrichtlijn Mariene Strategie worden nieuwe natuurgebieden aangewezen en de benodigde instandhoudingsmaatregelen getroffen. Daarnaast worden er windparken op zee gerealiseerd om te voldoen aan de 49% emissiereductiedoelstelling zoals vastgesteld in het Klimaatakkoord en voorbereidend op de 55% Europese emissiereductiedoelstelling. Deze ontwikkelingen passen bij de natuur- en energietransitie zoals opgenomen in het Noordzeeakkoord. Voor de natuurgebieden geldt dat de relevante vistechnieken worden beperkt om de instandhoudingsdoelen te behalen. In de geplande windparken wordt de sleepnetvisserij niet toegestaan in verband met de nautische veiligheid in het windpark (onderhoud en continuïteit van de energieproductie). Ik zet mij in om zowel in de natuurgebieden als in de windparken maatwerk te realiseren voor vismethoden die passen in de nieuwe situatie. Dit doe ik bijvoorbeeld door experimenten toe te staan in windparken en door te onderzoeken in welke mate vistechnieken effect hebben op de instandhouding van de natuurwaarden.

Vraag 3

Wat gaat u doen om de vissers, die door het Coronajaar 2020 al zo zwaar zijn getroffen, te helpen? Kunt u dit toelichten?

In het Coronajaar 2020 zijn noodmaatregelen specifiek voor de visserij opgetuigd om de sector in deze moeilijke fase te ondersteunen. Dat waren een stilligregeling, een tegemoetkoming voor kleinschalige kust- en binnenvisserij en een borgstellingsregeling voor visserij en aquacultuurondernemers. Die laatste staat nog open tot 31 december van dit jaar.
Vanwege de afspraken in de Handels- en Samenwerkingsovereenkomst (HSO) met het Verenigd Koninkrijk verliest de Nederlandse vloot een aandeel van zijn quotum. Om de gevolgen hiervan te ondervangen heeft de Europese Unie middelen beschikbaar gesteld via de Brexit Adjustment Reserve. Om de balans tussen vangstmogelijkheden en vangstcapaciteit structureel te herstellen werk ik een saneringsregeling uit. Voor de visserij werk ik twee overbruggingsmaatregelen uit: een stilligregeling en een liquiditeitsregeling, om tegemoet te komen aan omzetverlies in het eerste kwartaal van 2021. Hierover ben ik in gesprek met de visserijsector en de Europese Commissie. De Commissie moet vanwege staatssteunaspecten toestemming verlenen alvorens deze regelingen in werking kunnen treden. Over de benutting van de visserijmiddelen uit de BAR heb ik uw Kamer bij brief van d.d. 28 juni 20211 geïnformeerd.

Vraag 4

Bent u het eens met de stelling dat vissers op een normale en gezonde manier hun bedrijf moeten kunnen runnen? Zo ja, hoe gaat u hen daarbij helpen om de regelzucht te verminderen en vissers voldoende ondernemersruimte te geven, zodat het voor hen geen einde verhaal wordt? Kunt u dit toelichten?

Met de afspraken in het Noordzeeakkoord, Kottervisie en de nader uit te werken Garnalenvisie werk ik aan het toekomstperspectief van de vissers. Innovatie, sanering en efficiënt meervoudig ruimtegebruik zijn hierin belangrijke pijlers. Vanuit de Kottervisie ligt de focus op de ontwikkeling van een zero-impact-kotter. Daarnaast zet ik in op het mogelijk maken van kleinschalige duurzame visserij die (ook) toelaatbaar is binnen windparken.
Zoals onder vraag 2 toegelicht zet ik mij in op maatwerk in die gebieden waar beperkingen gelden voor de visserij om zo ruimte te bieden aan vissers die past binnen de in deze gebieden geldende kaders.

Vraag 5

Hoe gaat u de vissers toekomstperspectief geven? Kunt u dit toelichten?

Zie antwoord vraag 4.