Open Kamerbeta

Kamervragen

Titel
Status
Indiener (persoon)
Indiener (partij)
832 kamervragen gevonden
beantwoord onbeantwoord uitgesteld
Alle
12 oktober 2012 - 6 november 2012
De uitspraak van de voorzieningenrechter te Groningen inzake de strafrechtelijke ontruiming van krakers op grond van art. 551a Sv.
Ard van der Steur (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), Barbara Visser (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
Opstelten (minister justitie en veiligheid) (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), Liesbeth Spies (CDA)
1. LJN: BX9276
  • Vraag 1

    Heeft u kennisgenomen van de uitspraak van de voorzieningenrechter te Groningen van 5 oktober 2012 waarbij ontruiming geweigerd wordt?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Hoe beoordeelt u deze uitspraak in het licht van de doelstelling van de Wet kraken en leegstand en de noodzaak tot adequate handhaving daarvan?

    Het vonnis is nog niet onherroepelijk omdat de Staat hoger beroep heeft ingesteld. Zolang de zaak onder de rechter is, onthoud ik me van een oordeel.

  • Vraag 3

    Bent u van mening dat door deze uitspraak de handhaving van deze wet onder druk komt te staan? Zo ja, welke mogelijkheden ziet u om toch het kraakverbod te kunnen handhaven? Zijn er wijzigingen in de wet nodig om de geconstateerde problemen op te lossen en zo ja, wanneer komt u met voorstellen daartoe naar de Kamer?

    Nee. In deze specifieke zaak heeft de rechter geoordeeld dat het woonrecht van de kraker zwaarder weegt dan het belang van de Staat bij ontruiming van de woning. Dat betekent echter niet dat het kraakverbod niet meer zou kunnen worden gehandhaafd. Zo heeft de rechtbank Rotterdam op 22 oktober 2012 in een tweetal zaken een gevorderd verbod op strafrechtelijke ontruiming niet toegewezen.

  • Vraag 4

    Kunt u een overzicht geven van de succesvolle ontruimingen op strafrechtelijke grondslag afgezet tegen de ontruimingen op civiele grondslag? Is het mogelijk een overzicht te verstrekken van de stand van de jurisprudentie op dit punt op dit moment?

    Van ontruimingen op civiele grondslag worden geen gegevens bijgehouden. Wel zijn gegevens beschikbaar van de afloop van kort gedingprocedures bij rechtbanken tegen voorgenomen strafrechtelijke ontruimingen sinds 1 maart 2011.
    Van de 131 aangespannen kort gedingen2 hebben de krakers 66 zaken weer ingetrokken en zijn de krakers vrijwillig vertrokken. 10 zaken zijn nog in behandeling bij de rechter. In de resterende 55 zaken hebben de rechtbanken in 51 gevallen de strafrechtelijke ontruiming toegestaan. Slechts in 4 zaken heeft de rechtbank geoordeeld dat de ontruiming niet door mocht gaan. Daarvan is de strafrechtelijke ontruiming in twee zaken in de tweede instantie alsnog toegestaan en is in de zaak van 5 oktober 2012 hoger beroep ingesteld. In de vierde zaak zou ontruiming de toegang tot een ander pand belemmeren. Opgemerkt moet worden dat lang niet alle aangekondigde ontruimingen tot een kort gedingprocedure leiden. Ervaring in Amsterdam wijst uit dat het aantal ontruimde kraakpanden een factor 5 à 6 hoger ligt dan het aantal aangespannen kort gedingen.

27 september 2012 - 31 oktober 2012
Het bericht dat een serieverkrachter tijdens een proefverlof ontsnapt is en dat het Openbaar Ministerie de ontsnapping heeft stil gehouden
Ard van der Steur (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), Brigitte van der Burg (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
Opstelten (minister justitie en veiligheid) (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
1. J. van den Heuvel. 2012. «Verkrachter loopt dagen vrij rond.» De Telegraaf, 25 september 2012
  • Vraag 1

    Kent u het bericht «Verkrachter loopt dagen vrij rond»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Kunt u de toedracht van deze zaak uitleggen en daarbij aandacht schenken aan het kennelijk verkregen proefverlof, de ontsnapping en de stappen die genomen zijn om de voortvluchtige weer op te pakken?

    Ik wil benadrukken dat er geen sprake is van een planmatig ofwel proefverlof. Vanwege een noodzakelijk bezoek aan een specialist is door de directeur van de inrichting toestemming aan de betrokken jeugdige verleend om de inrichting onder toezicht van twee begeleiders te verlaten, conform artikel 47 lid 4 sub c Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen (Bjj). De betrokkene jeugdige heeft op 20 september 2012 kans gezien om zich tijdens het instappen van de auto te onttrekken aan het toezicht van zijn begeleiders. Conform de procedures rondom onttrekkingen is het incident direct gemeld aan 112 en het Korps landelijke politiediensten (KLPD). De Groep Opsporing Onttrekkingen van het Korps landelijke politiediensten (KLPD) heeft naar aanleiding van de melding direct een opsporingsonderzoek ingesteld. De jeugdige heeft zich na drie dagen gemeld bij de inrichting, waarna hij is ingesloten.

  • Vraag 3

    Waarom is aan de betrokkene proefverlof verleend als hij volgens rapporten gevaarlijk en onberekenbaar is?

    De directeur van een justitiële jeugdinrichting (JJI) heeft een zorgplicht ten aanzien van de individuele gezondheidstoestand van jeugdigen die in diens inrichting verblijven. Het bezoek aan een specialist was essentieel voor de gezondheid van betrokkene.

  • Vraag 4

    Kunt u uitleggen waarom het Openbaar Ministerie de ontsnapping niet openbaar heeft gemaakt? Wie werden over de ontsnapping wel geïnformeerd?

    Per incident wordt het belang van een opsporingsbericht afgewogen. Bij de overweging om hiertoe al dan niet over te gaan, is, naast de afweging van de proportionaliteit en subsidiariteit, de inschatting van de reactie van de onttrokken persoon op de media-aandacht van groot belang. Uit ervaring is gebleken dat sommige onttrokken personen gevaarlijker en meer onberekenbaar worden door media-aandacht, anderen slaan op de vlucht. In de onderhavige zaak is, na een weloverwogen inschatting, besloten dat berichtgeving middels de media het opsporingsbelang niet zou dienen. Hierbij is het recidive- en gevaarsrisico meegewogen.
    De slachtoffers, de burgemeester van de betrokken gemeente, de politiekorpsen en het Openbaar Ministerie zijn direct over de onttrekking geïnformeerd.

  • Vraag 5

    Kunt u toelichten of overwogen is de slachtoffers te informeren dat de betrokkene ontsnapt was? Hebben zij beveiliging aangeboden gekregen? Wat is in dit soort gevallen het beleid rond slachtoffers?

    De slachtoffers zijn, conform het beleid hieromtrent, geïnformeerd over de onttrekking. Er is geen directe beveiliging aan de slachtoffers aangeboden. Het beleid ten aanzien hiervan is dat er een inschatting van de dreiging wordt gemaakt door de afdeling CCB (Conflict- en Crisisbeheersing) van de politie in opdracht van de hoofdofficier van justitie. Indien de uitkomst van de dreigingsinschatting daartoe aanleiding geeft, kunnen er maatregelen in het kader van het stelsel «Bewaken en beveiligen» worden getroffen. In deze zaak bleek hiertoe geen aanleiding. Er is wel een familierechercheur beschikbaar gesteld, die te allen tijde als aanspreekpunt diende voor de slachtoffers.

  • Vraag 6

    Wat zijn de consequenties voor de betrokkene na de ontsnapping? Wordt dat anders als het adolescentenstrafrecht is ingevoerd?

    Na iedere onttrekking beslist de directeur van de inrichting of nadere maatregelen jegens de onttrokken persoon noodzakelijk zijn, zoals het opleggen van disciplinaire straffen. In de onderhavige zaak is, na een gesprek met de betrokken jeugdige over de onttrekking, besloten om verder geen interne maatregelen tegen de jeugdige te treffen. De invoering van het adolescentenstrafrecht heeft hierop geen invloed.

  • Vraag 7

    Kunt een oordeel geven over de beveiliging van de betrokkene tijdens het verlof? Is deze ontsnapping reden om het beleid aan te scherpen?

    De beveiligingsmaatregelen die zijn getroffen tijdens het begeleid bezoek aan de specialist, hebben de onttrekking niet kunnen voorkomen. Ik heb naar aanleiding van deze casus de sector JJI van de Dient Justitiële Inrichtingen verzocht om de meest recente onttrekkingen te analyseren. Naar aanleiding hiervan zal ik bezien of er reden is tot aanscherping van het beleid.

24 september 2012 - 30 oktober 2012
De inzet van lokpubers bij de bestrijding van internetdating en kinderporno
Ard van der Steur (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
Opstelten (minister justitie en veiligheid) (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
1. Leidsch Dagblad 24 september 2012
  • Vraag 1

    Kent u het bericht «Pedozaak strandt op inzet van lokpuber»?1

    Ja

  • Vraag 2

    Is de conclusie van het artikel juist dat de inzet van de «lokpuber» door de rechter niet werd geaccepteerd en dat een man die in het bezit was van kinderporno en probeerde een – naar hij dacht – 13-jarige jongen tot seksuele handelingen aan te zetten niet verder kan worden vervolgd?

    De rechtbank ’s-Gravenhage heeft op 14 september 2012 uitspraak gedaan2 in een zaak waarin een bezwaarschrift was ingediend tegen dagvaarding. In die zaak was inderdaad sprake van een verdachte die dacht te maken te hebben met een 13-jarige jongen en die deze jongen voorstelde om met hem seksuele handelingen te verrichten. In werkelijkheid had de verdachte via internet contact met een politieambtenaar. De rechtbank heeft overwogen dat, gelet op de geldende wettekst (van artikel 248e Wetboek van Strafrecht) en de daaraan voorafgaande parlementaire discussie, geen sprake kan zijn van een strafbare gedraging wanneer het beoogde slachtoffer in werkelijkheid 16 jaar of ouder is. De rechtbank heeft geoordeeld dat het hoogst onwaarschijnlijk is dat bij een inhoudelijke behandeling tot een bewezenverklaring wordt gekomen. Het bezwaarschrift is dan ook gegrond verklaard en de verdachte is ter zake van de hem bij dagvaarding ten laste gelegde feiten buiten vervolging gesteld.

  • Vraag 3

    Wat is uw reactie op deze situatie?

    Het OM ziet zich door deze beschikking van de rechtbank gesteld voor mogelijke problemen bij de opsporing van «grooming». Nochtans sluit het OM niet uit dat de huidige tekst van artikel 248e van het Wetboek van Strafrecht tot een beslissing als de onderhavige noopt. Door het instellen van hoger beroep (hetgeen inmiddels is gebeurd) en eventueel cassatie kan hieromtrent meer zekerheid worden verkregen. Pas als het resultaat hiervan bekend is kan worden bezien of een wetswijziging geboden is. Mijn streven en dat van het OM blijft gericht op een zo effectief mogelijke aanpak van «grooming».

  • Vraag 4

    Deelt u de mening dat de inzet van namaak accounts door de politie op populaire sociale media sites mogelijk moet zijn om potentiële misbruikers te identificeren en gevaar voor gewone gebruikers te voorkomen?

    Ja.

  • Vraag 5

    Welke aanpassingen van wet- en regelgeving zijn nodig om de hier bedoelde inzet mogelijk te maken? Wanneer komt u met voorstellen daartoe?

    Zie antwoord vraag 3.

30 augustus 2012 - 19 september 2012
Het misbruik door NS van gegevens van de OV-chipkaart
Ton Elias (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), Ard van der Steur (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
Fred Teeven (staatssecretaris justitie en veiligheid) (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), Melanie Schultz van Haegen (minister infrastructuur en waterstaat) (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
1. http://www.cbpweb.nl/Pages/pb_20120828-ov-chipkaar…
  • Vraag 1

    Kent u het persbericht van het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) van 28 augustus jl over het misbruik dat NS heeft gemaakt van de reisgegevens van de OV Chipkaart1?

    Ja.

  • Vraag 2

    Deelt u de mening van het CBP dat NS misbruik heeft gemaakt van gegevens van NS-passagiers, verkregen door middel van de OV-chipkaart?

    Ik heb geen reden om het oordeel van het CBP in twijfel te trekken. Het CBP is belast met toezicht op de naleving en handhaving van de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). Het CBP heeft daarom ook een onderzoek bij NS uitgevoerd. Het CBP heeft in 2008 geformuleerd onder welke voorwaarden persoonsgegevens uit het OV-chipkaartsysteem, op een met de Wbp verenigbare wijze, voor marketingdoeleinden mogen worden gebruikt. Het CBP heeft onlangs geconstateerd dat NS gegevens heeft verzameld en gebruikt die niet in overeenstemming zijn met deze voorwaarden. NS heeft na deze constatering de onterecht bewaarde gegevens vernietigd en haar werkwijze aangepast.

  • Vraag 3

    Is het geconstateerde misbruik inderdaad in strijd met de daarover in 2008 gemaakte afspraken en wat zijn de consequenties van deze constatering?

    Als het CBP een onderzoek doet stelt het eerst een rapport van voorlopige bevindingen op. In dit geval is bij het onderzoek ondermeer gekeken of de afspraken uit 2008 nagekomen zijn. Het rapport legt het CBP voor aan de onderzochte instantie. Deze geeft een zienswijze op de voorlopige bevindingen en vervolgens stelt CBP een rapport van definitieve bevindingen op.
    Naar aanleiding van de voorlopige bevindingen van het CBP waarin geconcludeerd wordt dat NS in strijd met de Wbp handelde heeft NS haar werkwijze direct aangepast. In het rapport van definitieve bevindingen constateert het CBP dan ook dat er op dat moment geen overtredingen van de Wbp meer zijn. NS heeft haar werkwijze aangepast en de gegevens, die ze onterecht had verwerkt voor marketingdoeleinden, vernietigd.

  • Vraag 4

    Wat gaat u doen om vast te stellen dat het misbruik inmiddels geëindigd is, zoals het CBP stelt, en niet meer zal voorkomen?

    Conform de Wbp mogen de vervoerders transactiegegevens alleen bewaren voor zover dat noodzakelijk is voor hun bedrijfsvoering. Het CBP ziet toe op de naleving hiervan door het uitvoeren van onderzoek, het maken van aanvullende afspraken en het zo nodig opleggen en innen van een dwangsom. Aangezien het CBP hier de bevoegde instantie is, kan ik hier verder geen afdwingbaar resultaat op bereiken. Ik ga ervan uit dat dit ook niet nodig is, aangezien met de gemaakte afspraken en het nauwgezette toezicht daarop door het CBP de persoonsgegevens van de reiziger goed gewaarborgd zijn.

17 juli 2012 - 15 november 2012
De gevolgen van een uitspraak van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens over de waardering van getuigenbewijs
Ard van der Steur (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
Opstelten (minister justitie en veiligheid) (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
1. De Telegraaf en de Volkskrant, 16 juli 2012.
  • Vraag 1

    Hebt u kennisgenomen van het arrest van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in de zaak Vidgen/Nederland?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Hoe interpreteert u deze uitspraak en wat zijn de gevolgen van deze uitspraak voor de Nederlandse rechtspraktijk?

    Deze Kameruitspraak is gebaseerd op een jurisprudentielijn zoals die recentelijk uiteen is gezet door de Grote Kamer van het Hof in een Britse zaak (uitspraak van 15 december 2011 in de zaak Al-Khawaja en Tahery tegen het Verenigd Koninkrijk). Het recht een getuige te ondervagen, zoals neergelegd in artikel 6, derde lid onder d EVRM, is gebaseerd op het uitgangspunt dat al het bewijs bij een openbare rechtszitting dient te worden gepresenteerd in de aanwezigheid van de verdachte, zodat dat bewijs kan worden betwist. Het Hof heeft evenwel aangegeven dat dit uitgangspunt niet op een starre wijze dient te worden toegepast. Het EVRM dient recht te doen aan met elkaar concurrerende belangen van de verdediging, het slachtoffer, getuigen en het algemeen belang ten aanzien van een effectieve rechtspleging. Bij de beoordeling of in een concreet geval sprake is van een schending van artikel 6 EVRM houdt het Hof rekening met drie factoren: (1) of het noodzakelijk was de verklaringen van de afwezige getuigen toe te laten tot het bewijs; (2) of de veroordelingen uitsluitend of in overwegende mate op die verklaringen zijn gebaseerd en (3) of daarbij sprake was van toereikende «counterbalancing» factoren.
    In de zaak Vidgen oordeelde het Hof – in tegenstelling tot de nationale gerechten – dat de veroordeling van de verdachte in overwegende mate was gebaseerd op de belastende verklaring van een medeverdachte die de verdediging niet effectief had kunnen doen horen en dat voor de verdediging compenserende maatregelen ontoereikend waren. Kortgezegd, het Hof beoordeelt de toereikendheid van het steunbewijs in casu anders dan de nationale gerechten. Dit is in sterke mate afhankelijk van de casuïstiek. De zaaksoverstijgende gevolgen van deze uitspraak zijn dan ook beperkt. De Nederlandse rechter hanteert immers de hiervoor genoemde uitgangspunten. Echter, bij de toepassing van deze uitgangspunten kan de waardering van het steunbewijs in voorkomende gevallen uiteen lopen. De Hoge Raad zal in dergelijke gevallen een nadere concretisering geven van de beginselen zoals vermeld in de uitspraak van het Hof in de zaak Al Khawaja en Tahery tegen het Verenigd Koninkrijk.

  • Vraag 3

    Hoe verhoudt zich deze uitspraak met het Nederlandse beginsel «Unus testis, nullus testis», zoals vastgelegd in art. 342 lid 2 van het Wetboek van Strafvordering?

    Deze wettelijke bewijsminimumregel houdt in dat de bewezenverklaring niet op de verklaring van slechts één getuige mag berusten. Deze regel geldt evenwel slechts voor de gehele tenlastelegging en bewezenverklaring. Onderdelen van die bewezenverklaring kunnen wel op één getuigenverklaring worden gebaseerd. Ten aanzien van personen die zich op hun verschoningsrecht beroepen, geldt dat de Hoge Raad wel eens het gebruik van het proces-verbaal uit het vooronderzoek met de daarin afgelegde verklaring van de getuige die zich later op zijn zwijgrecht heeft beroepen, als bewijsmiddel heeft geaccepteerd. Deze mogelijkheid is tegen de achtergrond van EHRM-jurisprudentie verkleind. In het bijzonder moet voor een belastende verklaring aan de verdediging de gelegenheid worden geboden om de getuige te ondervragen en om de betrouwbaarheid van diens verklaring te betwisten. Het arrest in de zaak Vidgen brengt in deze stand van zaken geen wezenlijke verandering.

  • Vraag 4

    Voorziet u dat deze uitspraak wijziging kan brengen in nog lopende rechtszaken of in de regeling voor kroongetuigen?

    Ik verwijs u naar de beantwoording van vraag 2. Daaraan valt nog toe te voegen dat er vanzelfsprekend zaken kunnen zijn waarin de aan te leggen maatstaf kan leiden tot bewijsuitsluiting. Nu evenwel slechts sprake is van invulling van een reeds bestaand toetsingskader zullen de gevolgen hiervan voor lopende zaken naar verwachting beperkt zijn. Ten aanzien van de Wet «toezeggingen aan getuigen in strafzaken» en de gelijknamige Aanwijzing van het College van Procureurs-Generaal noopt deze uitspraak niet tot enige wijziging. Immers, die regeling is er op gericht de getuige juist wel te laten verklaren ter terechtzitting. De te maken afspraak wordt bovendien voorafgegaan door een rechterlijke toetsing ter zake van de betrouwbaarheid van de betreffende getuige (artikel 226h lid 3 Wetboek van Strafvordering) en voor de strafrechter geldt een verzwaarde motiveringsplicht (artikel 359 lid 4 Wetboek van Strafvordering). Na de gemaakte afspraak alsnog weigeren te verklaren is zelfs strafbaar gesteld (artikel 192 Wetboek van Strafrecht). De uitspraak in de onderhavige zaak stelt aan deze regeling geen verdergaande vereisten.

  • Vraag 5

    Wat gaat u doen om te voorkomen dat rechtszaken in de toekomst door deze uitspraak worden beïnvloed, zodat daders mogelijk niet (meer) kunnen worden veroordeeld?

    Ik verwijs naar mijn antwoorden op vragen 2 en 4. Mijns inziens is in casu sprake van een incident waarin de inschatting van het EHRM afwijkt van de inschatting die door de nationale gerechten is gemaakt. Deze uitspraak van het Hof betekent geenszins dat een veroordeling van een verdachte in de toekomst nooit meer (mede) gebaseerd zou kunnen zijn op de verklaring van een ter zitting afwezige getuige.

6 juli 2012 - 14 augustus 2012
Het bericht ‘Pieter Baan Centrum gaat dicht’
Ard van der Steur (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
Fred Teeven (staatssecretaris justitie en veiligheid) (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
1. Trouw, 6 juli 2012.
  • Vraag 1

    Hebt u kennisgenomen van het bericht1 in dagblad Trouw dat het Pieter Baan Centrum dicht gaat? Is dit bericht juist?

    Ja.
    Het Pieter Baan Centrum gaat niet sluiten maar verhuizen. Hierbij is sprake van een drietal locaties. Een hoofdlocatie in Almere en een beperkt aantal plekken op locaties in Eindhoven en Amsterdam.

  • Vraag 2

    Wat zijn de consequenties hiervan voor de kwaliteit van de rapportages en voor het personeel?

    Ook na de verhuizing van het Pieter Baan Centrum zal de kwaliteit van de rapportages op het gewenste – hoge – niveau blijven.
    Door een betere geografische spreiding kan bovendien de inzetbaarheid van freelance psychiaters worden verhoogd. Dit kan een positief effect hebben op het voorkomen van een wachtlijst.
    Voor een groot deel van het personeel betekent de verhuizing dat zij in de toekomst een andere standplaats zullen krijgen. Voor een deel van het personeel (m.n. medewerkers op beveiligingsfuncties) ontstaat waarschijnlijk boventalligheid. Hier is in september 2011 over gecommuniceerd met de Ondernemingsraad en het personeel van het Pieter Baan Centrum. Locaties van de Dienst Justitiële Inrichtingen in de buurt van Utrecht hebben al aangegeven mensen te kunnen opnemen. Zo zijn alle inspanningen zijn erop gericht om medewerkers «van-werk-naar-werk» te helpen.

  • Vraag 3

    Deelt u de mening van de in het artikel geciteerde advocaat dat de kwaliteit van het onderzoek verdwijnt als er op drie verschillende plaatsen wordt gewerkt? Deelt u de mening van de advocaat dat het de vraag is of het de objectiviteit van het onderzoek ten goede komt als het onderzoek uitgevoerd gaat worden op plekken waar die mensen wellicht terecht zullen komen? Kunt u uw antwoorden hierop nader toelichten?

    Het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie (NIFP) werkt voortdurend aan het verbeteren van de kwaliteit van hun werk. Een onderdeel daarvan is een inhoudelijke heroriëntatie van de klinische observatie. Het NIFP wil haar klinische kennis breder ter beschikking stellen aan het gehele Pro Justitia-onderzoeksveld. Dit betekent dat er ook buiten de hoofdlocatie van het Pieter Baan Centrum klinische observaties uitgevoerd moeten kunnen worden. De onderzoekscapaciteit wordt uitgebreid door meer observatieplaatsen te realiseren en differentiatie aan te brengen in de onderzoeksarrangementen. Dit alles volgens de hoogkwalitatieve onderzoeksmethodes van het NIFP en onder de strikte voorwaarden rond het onderzoeksklimaat. Dit geldt voor alle drie de toekomstige locaties van het Pieter Baan Centrum. Voor o.a. de kwaliteitsbewaking en het koppelen van de vraagstellingen aan de verschillende onderzoeksarrangementen richt het NIFP een centrale klinische rapportage bemiddeling in.
    Ook de objectiviteit van het onderzoek is in voldoende mate geborgd. In de nagestreefde situatie met drie locaties zal de klinische observatie plaatsvinden op separate afdelingen die daarvoor bestemd worden. De hoofdlocatie van het Pieter Baan Centrum zal een plek krijgen binnen het Multifunctioneel Forensisch Centrum (MFC) te Almere. In dit centrum zijn dan naast het PBC gehuisvest: de Oostvaarderskliniek en een onderdeel van Centrum Maliebaan (een particuliere instelling). Een heldere scheiding met de andere gebruikers van het MFC is van groot belang. Het PBC zal een zelfstandige voorziening binnen het MFC creëren voor 24 plaatsen. Ook anderszins zal de noodzakelijke scheiding tussen observandi en mensen die behandeld worden goed vorm krijgen. Overigens geldt dat ook nu al incidenteel Pro Justitia observaties plaatsvinden bij GGZ-instellingen die tevens behandelen.
    In het contract met de betreffende instellingen worden eenduidige afspraken vastgelegd over de te volgen werkwijze. Zoals ook nu het geval is, doet het PBC-rapport geen uitspraken over de locatie waar een eventueel opgelegde maatregel of andere interventie voor forensische zorg uitgevoerd zouden moeten worden. Hierdoor is van subjectiviteit geen sprake.

2 juli 2012 - 14 augustus 2012
Het verlenen van gratie
Ard van der Steur (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
Opstelten (minister justitie en veiligheid) (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
1. WODC. 2011. Rechtspleging Civiel en Bestuur 2010. Meppel: Boom Juridische Uitgevers.
2. Forum Levenslang. 2011. «Factscheet; Feitelijke Gegevens over de Leve…
  • Vraag 1

    Heeft u kennisgenomen van het overzicht van gratieverlening in de jaren 2005–2010 in het rapport Criminaliteit en Rechtshandhaving 2010 van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC)?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Hoe verklaart u het verschil tussen de ontvangen verzoekschriften en het totaal aantal gegeven beslissingen? Wat is de termijn waarbinnen op een verzoekschrift tot gratie wordt beslist? Hoeveel verzoekschriften worden niet-ontvankelijk verklaard? Is er een overzicht beschikbaar van de aard van de straffen waarvoor gratie wordt gevraagd en een soortgelijk overzicht van de verleende gratie? Kunt u uitleggen wat begrepen moet worden onder «voorwaardelijke gratieverlening» en aan welke voorwaarden moet men dan denken? Wat zijn de criteria op basis waarvan besloten wordt tot toe- of afwijzing van het gratieverzoek?

    In 2010 zijn in totaal 2 090 gratieverzoeken ontvangen, 1 100 beslissingen genomen en 800 verzoeken buiten behandeling gelaten. De overige verzoeken zijn niet binnen het jaar van indiening beoordeeld. De discrepantie tussen het aantal ontvangen verzoekschriften en het aantal afgegeven beslissingen kan worden verklaard door het aantal verzoeken dat buiten behandeling wordt gelaten en waarop dus geen beslissing volgt. Een buiten behandeling verklaring kan worden vergeleken met een niet-ontvankelijk verklaring in bijvoorbeeld een strafrechtelijke verzoekschriftprocedure.
    Een gratieverzoek wordt buiten behandeling gelaten indien het verzoek niet binnen de daarvoor gestelde termijn is ondertekend, de vereiste bewijsstukken voor de gestelde omstandigheden ontbreken, de opgelegde straf nog niet onherroepelijk is, de straf op het moment van beoordeling van het verzoek reeds is ondergaan of gratie van de opgelegde straf niet mogelijk is.
    De Gratiewet voorziet niet in een beslistermijn voor gratieverzoeken. Omdat de gratieprocedure voorts niet onder het regime van de Algemene wet bestuursrecht valt, zijn ook de aldaar genoemde termijnen niet van toepassing. Uit cijfers van de Dienst Justis blijkt overigens dat van de gratieverzoeken die in 2010 zijn behandeld, 84% binnen vier maanden en 96% binnen zes maanden is afgedaan.
    Er vindt geen registratie plaats van de aard van de straffen waarvan gratie wordt verleend en de vorm waarin dit gebeurt. Uit het overzicht gratieverlening in de jaren 2005–2010, zoals opgenomen in het rapport Criminaliteit en Rechtshandhaving 2010 van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum, blijkt echter dat in 2010 in totaal 340 onvoorwaardelijke graties en 192 graties met voorwaarden zijn verleend.
    Op grond van artikel 13 van de Gratiewet kan gratie worden verleend onder voorwaarden. In die gevallen wordt (een deel van de) reeds door de rechter opgelegde straf kwijtgescholden, onder de voorwaarde dat de veroordeelde bijvoorbeeld een werkstraf verricht of schadevergoeding, danwel een geldboete betaalt. Ook kan als voorwaarde worden gesteld dat de veroordeelde gedurende een van te voren bepaalde proeftijd niet recidiveert of zich onder toezicht van de reclassering stelt. Indien de veroordeelde de gestelde voorwaarde(n) niet naleeft, kan het besluit waarbij voorwaardelijk gratie is verleend worden herroepen en wordt de door de rechter opgelegde straf alsnog (verder) ten uitvoer gelegd.
    De gronden voor gratie zijn neergelegd in de Gratiewet. Op grond van artikel 2 van deze wet kan gratie worden verleend indien sprake is van omstandigheden waarmee de strafrechter bij de oplegging van de straf geen rekening heeft kunnen houden, of indien aannemelijk is geworden dat met de tenuitvoerlegging van de straf danwel de voortzetting daarvan geen met de strafrechttoepassing na te streven doel in redelijkheid wordt gediend. In elke zaak dienen de verschillende belangen zorgvuldig tegen elkaar te worden afgewogen. Omdat elk gratieverzoek individueel wordt bekeken en beoordeeld, bestaat voor de toetsing aan de wettelijke gronden aldus geen standaardbeleid.

  • Vraag 3

    Herkent u zich in het standpunt van het Forum Levenslang dat gratieverlening in feite illusoir zou zijn geworden en dat Nederland door de beperkte mogelijkheden van gratie in strijd zou handelen met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), vooral omdat er geen uitzicht zou zijn bij een levenslange straf op vrijlating?2 Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

    Zoals reeds is vermeld in het antwoord op vraag 2 zijn in 2010 in totaal 340 onvoorwaardelijke graties en 192 graties met voorwaarden verleend. Deze cijfers spreken tegen dat gratieverlening in Nederland illusoir zou zijn. Het standpunt van het Forum Levenslang ziet op de gratieverlening van levenslange vrijheidsstraffen. Ook voor gratieverzoeken die zien op zaken waarin een levenslange gevangenisstraf is opgelegd, geldt dat deze – evenals alle andere gratieverzoeken – conform de in de Gratiewet voorgeschreven procedure worden afgehandeld.
    In het antwoord op eerdere Kamervragen3 heb ik reeds uiteengezet dat na binnenkomst van het gratieverzoek zowel de rechter die de straf heeft opgelegd, als het openbaar ministerie om advies wordt gevraagd over het verzoek. Zij kunnen desgewenst om een psychiatrisch rapport verzoeken. Aan de hand van voornoemde adviezen wordt vervolgens op basis van individuele omstandigheden en met inachtneming van maatschappelijke belangen en de belangen van de slachtoffers en nabestaanden op het verzoek beslist.
    Een verzoek tot gratie leidt in de praktijk tot toewijzing indien de omstandigheden van het geval maken dat de levenslanggestrafte in vrijheid moet worden gesteld. Ik heb in het antwoord op de hiervoor genoemde Kamervragen ook al gemeld dat dit nog is gebeurd in 2009 bij een levenslanggestrafte die in Duitsland was veroordeeld wegens een dubbele moord en die zijn straf in Nederland uitzat. Hij kreeg gratie omdat hij ongeneeslijk ziek was en nog maar kort te leven zou hebben. Deze zaak illustreert dat niet alleen de mogelijkheid tot verkorting bestaat, maar dat daar feitelijk ook gebruik van kan worden gemaakt. Dit neemt niet weg dat de ernst van het feit en de vergeldingscomponent kunnen meebrengen dat met de tenuitvoerlegging van de straf nog steeds een met de strafrechttoepassing na te streven doel in redelijkheid wordt gediend. Indien er sprake van zou zijn dat een levenslanggestrafte nog steeds een gevaar vormt voor de samenleving is dit bij de beslissing al dan niet gratie te verlenen uiteraard een doorslaggevend punt van afweging. De stelling dat een in Nederland opgelegde levenslange gevangenisstraf nimmer wordt verkort zodat de mogelijkheid van verkorting feitelijk niet bestaat, is echter onjuist. De Nederlandse wet en regelgeving komt daarom volgens de jurisprudentie van de Hoge Raad4 dan ook niet in strijd met artikel 3 EVRM.

8 juni 2012 - 6 juli 2012
Het bericht “Advocaat opgepakt om miljoenenfraude”
Ard van der Steur (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
Fred Teeven (staatssecretaris justitie en veiligheid) (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
1. Bart de Mos. 2012. «Advocaat opgepakt om miljoenenfraude.» Telegraaf, 7 juni 2012.
  • Vraag 1

    Kent u het bericht over de met de derdengelden frauderende advocaat?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Op welke wijze is door politie, het Openbaar Ministerie en de Nederlandse Orde van Advocaten omgegaan met deze zaak? Kunt u bij de beantwoording ook de chronologische volgorde van de kwestie en de samenwerking tussen de diverse organisaties betrekken?

    Het gaat hier om een lopende strafzaak die nog in onderzoek is en die nog niet aan de strafrechter is voorgelegd. Om die reden zal ik mij onthouden van het geven van inhoudelijke achtergronden. Wel kan ik melden dat de samenwerking tussen de Haagse Deken van de Orde van Advocaten, het Openbaar Ministerie en de politie voortvarend is verlopen. Nadat de Deken eerst een eigen onderzoek had ingesteld naar aanleiding van een melding van mogelijke strafbare feiten, heeft hij op 24 mei 2012 de zaak voorgelegd aan het Openbaar Ministerie. Onmiddellijk hierna is een onderzoek gestart. Op 4 juni 2012 is besloten tot een doorzoeking van het advocatenkantoor en de woning. Bij beide doorzoekingen was een vertegenwoordiger van de Orde van Advocaten aanwezig. Op diezelfde dag is de advocate aangehouden nadat zij zich uit eigen beweging bij de politie in haar woonplaats had gemeld.

  • Vraag 3

    Is er naar uw mening voldoende wet- en regelgeving om misstanden in de advocatuur te bestrijden door zowel proactief als repressief optreden?

    De huidige regelgeving over het toezicht op advocaten acht ik onvoldoende om tot een effectief, onafhankelijk en uniform toezicht te komen, dat ook proactief van aard is. Het huidige toezicht kenmerkt zich door een overwegend repressief karakter. Dit komt doordat dekens voornamelijk in actie komen naar aanleiding van een ingediende klacht. Het toezicht moet effectiever, onafhankelijker en meer uniform worden. Ik ben daarom voornemens het toezicht op advocaten ingrijpend te herzien. Daartoe zal ik uw Kamer deze maand een nota van wijziging sturen bij het wetsvoorstel tot herziening van de Advocatenwet in verband met de positie van de advocatuur in de rechtsorde.

25 mei 2012 - 19 juni 2012
Drugsdealers in kraakpanden in Rotterdam
Betty de Boer (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), Ard van der Steur (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
Opstelten (minister justitie en veiligheid) (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
1. http://www.nd.nl/artikelen/2012/mei/23/rotterdamse…
  • Vraag 1

    Heeft u kennisgenomen van het artikel «Rotterdamse drugsdealers opgepakt»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Is het waar dat drugsdealers hun intrek hebben genomen in kraakpanden in Rotterdam? Om hoeveel krakers, drugsdealers en kraakpanden gaat het? Hoe lang worden deze panden al gekraakt? Wat is de inzet van de gemeente Rotterdam en de politie inzake het uitzetten van krakers uit kraakpanden en de aanpak van de drugsdealers? Wat vindt u van deze aanpak? Is de aanpak afdoende om de kraakpanden te ontruimen en de drusgdealers te vervolgen? Zo nee, waarom niet? Wat gaat u hieraan doen?

    Op 22 mei 2012 is de politie negen panden in Rotterdam-Zuid binnengevallen. Hierbij zijn in totaal zes verdachten aangehouden. Vijf panden werden door de verdachten gekraakt. Hier zijn vermoedelijk verdovende middelen verhandeld. De gekraakte panden werden niet bewoond. De andere vier panden betroffen woonadressen van de verdachten van waaruit, voor zover bekend, niet werd gedeald. Het opsporingsonderzoek is nog gaande waardoor ik hierover thans geen verdere mededelingen kan doen.
    Het onderhavige onderzoek is overigens niet primair gericht op het uitzetten van krakers uit kraakpanden, maar op de handel in verdovende middelen. Het onderzoek is uitgevoerd door een speciaal drugsteam van politie Rotterdam-Rijnmond. Door deze extra inzet wordt de drugsoverlast teruggedrongen.

  • Vraag 3

    Zijn er indicaties dat ook in andere steden drugs wordt verhandeld of geteeld in kraakpanden? Zo ja, kunt u dan ook hier cijfers over verstrekken?

    Het College van procureurs-generaal heeft mij gemeld dat incidenteel hennepkwekerijen worden aangetroffen in kraakpanden. Van stelselmatige overtreding van de bepalingen gesteld in de Opiumwet, is echter niet gebleken. Voor zover elders in Nederland in kraakpanden verdovende middelen worden verhandeld of geteeld, zijn hiervan geen cijfers bekend.

16 maart 2012 - 6 april 2012
Verschillen in straftoemeting in soortgelijke zaken
Ard van der Steur (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
Opstelten (minister justitie en veiligheid) (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
1. Wermink, H., Jan de Keijser en Pauline Schuyt. 2012. «Verschillen in straftoemeting in soortgelijke zaken». Nederlands Juristenblad, p. 726-33.
  • Vraag 1

    Kent u het onderzoek «Verschillen in straftoemeting in soortgelijke zaken»?1

    Ik verwijs naar mijn antwoorden op de vragen van het lid Recourt van uw Kamer (ingezonden 16 maart 2012, kenmerk 2012Z05320, zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2011–2012, nr. 2130).

  • Vraag 2

    Herkent u zich in de resultaten van het onderzoek dat uiterlijke kenmerken van verdachten een rol spelen bij de veroordeling en de strafoplegging door rechters en in het bijzonder dat verdachten met buitenlands uiterlijk die de Nederlandse taal slecht machtig zijn een grotere kans hebben op (langere) gevangenisstraf?

    Zie antwoord vraag 1.

  • Vraag 3

    Hoe beoordeelt u de conclusies van de onderzoekers?

    Zie antwoord vraag 1.

  • Vraag 4

    Overweegt u, samen met de Raad voor de rechtspraak maatregelen te nemen om willekeur op basis van uiterlijke kenmerken te voorkomen? Zo ja, welke maatregelen? Zo nee, waarom niet?

    Zie antwoord vraag 1.

16 maart 2012 - 27 april 2012
Het bericht"Frustratie na 'vondst' gestolen iPad"
Ard van der Steur (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), Jeanine Hennis-Plasschaert (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
Opstelten (minister justitie en veiligheid) (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
1. http://www.tctubantia.nl/regio/middentwente/106582…
  • Vraag 1

    Hebt u kennisgenomen van het bericht dat het Openbaar Ministerie (OM) geen toestemming heeft gegeven voor een huiszoeking terwijl de eigenaar, enkele uren na de diefstal, zijn gestolen iPad had weten te lokaliseren?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Deelt u de mening dat het aannemelijk is dat het OM geen toestemming geeft enkel op aanwijzen van een door burgers aangewezen locatie terwijl door middel van een applicatie in dit geval exact kan worden aangegeven waar de gestolen iPad zich bevond? Zijn er formele belemmeringen om in een dergelijk geval wél toestemming voor een huiszoeking te geven? Zo ja, welke?

    De wet stelt zware eisen aan het inzetten van het ingrijpende dwangmiddel van doorzoeking van een woning, waaronder de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit. Ik verwijs verder naar mijn antwoorden op de vragen van het lid Gesthuizen van uw Kamer (ingezonden 15 maart 2012, kenmerk 2012Z05243, zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2011–2012, nr. 2356).

  • Vraag 3

    Kunt u aangeven waarom de informatie, via een «app» verkregen, te weinig objectief zou zijn?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 4

    Maken politie en OM naar uw mening optimaal gebruik van de beschikbare technieken? Zo ja, hoe verhoudt dit uitgangspunt zich tot de geschetste gang van zaken?

    Ik heb geen aanleiding te veronderstellen dat zij dat in dergelijke gevallen niet doen. Ik verwijs verder naar mijn bovengenoemde antwoorden op de vragen van het lid Gesthuizen van uw Kamer.

  • Vraag 5

    Bent u voornemens maatregelen te nemen en er aldus voor te zorgen dat er in een toekomstig en vergelijkbaar geval wel toestemming voor een huiszoeking wordt gegeven?

    Zie antwoord vraag 2.

20 februari 2012 - 12 maart 2012
Het bericht dat de wet zou wijken voor religieuze regels
Cora van Nieuwenhuizen (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), Joost Taverne (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), Ard van der Steur (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), Jeanine Hennis-Plasschaert (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
Opstelten (minister justitie en veiligheid) (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), Liesbeth Spies (minister binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties) (CDA)
1. Telegraaf 18 februari 2012.
  • Vraag 1

    Kent u het bericht over de uitspraak van de rechtbank te Den Haag inzake religieuze plichten die voor een wettelijke plicht zouden gaan?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Strookt het bericht met de inhoud van de genoemde (mondelinge) uitspraak?

    De mondelinge uitspraak van de kantonrechter is schriftelijk vastgelegd in een proces-verbaal van de zitting. De Raad voor de rechtspraak heeft mij bericht dat de inhoud van de berichtgeving van de rechtbank d.d. 20 februari 2012, welke te vinden is op www.rechtspraak.nl, strookt met de mondelinge uitspraak. In het door u aangehaalde krantenbericht worden aan de rechterlijke uitspraak, die betrekking heeft op het tonen van een legitimatiebewijs, gevolgen verbonden voor allerlei andere onderwerpen die te maken hebben met religieuze plichten. Daarvoor biedt de uitspraak zelf geen grondslag.

  • Vraag 3

    Komt deze uitspraak op schrift?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 4

    Is in deze rechtszaak hoger beroep ingesteld?

    Ja.

  • Vraag 5

    Wat is in het algemeen uw oordeel over het wijken van wettelijke plichten voor religieuze plichten?

    Ik verwijs hiervoor naar het antwoord op vragen 2 t/m 5 van de leden Van Klaveren en Helder (vraagnummer 2012Z03212*, ingezonden 20 februari 2012).

19 januari 2012 - 10 februari 2012
De ongelijke behandeling van ouders die zich niet houden aan de omgangsregeling
Ard van der Steur (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
Opstelten (minister justitie en veiligheid) (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
  • Vraag 1

    Bent u bekend met artikel 279 van het Wet boek van Strafrecht (Sr)?

    Ja.

  • Vraag 2

    Bent u op de hoogte van het feit dat er bij de nakoming van omgangsregelingen een (rechts-)ongelijkheid bestaat tussen de ouder die de zorg verleent en de ouder die de reguliere zorg niet op zich heeft genomen?

    Artikel 279 Sr stelt straf op degene die opzettelijk een minderjarige onttrekt aan het wettig over hem gesteld gezag of aan het opzicht van degene die dit desbevoegd over hem uitoefent. Op grond van rechtspraak van de Hoge Raad kan ook degene die (mede) het gezag over een minderjarig kind uitoefent, dit kind desondanks aan het gezag en/of het opzicht van een ander onttrekken bijvoorbeeld door zich niet te houden aan een bij rechterlijke beslissing vastgestelde (voorlopige) omgangsregeling (HR 15 februari 2005, NJ 2005, 218). Dit arrest betrof de situatie waarbij de vader het kind niet volgens de omgangsregeling had teruggebracht bij de moeder die primair de zorg verleende. In een strafzaak waarin de Rechtbank Leeuwarden op 5 februari 2009 uitspraak heeft gedaan, was sprake van een moeder die zich niet hield aan de vastgestelde omgangsregeling doordat zij het kind niet liet meegaan met zijn vader (Rechtbank Leeuwarden 5 februari 2009, LJN BH 2027). Kernelement van het misdrijf van artikel 279 Sr is het onttrekken van het kind aan het gezag en/of opzicht. Oefenen beide ouders samen het gezag over het kind uit, dan kan – zo blijkt uit het voorgaande – artikel 279 Sr op beiden van toepassing zijn. Het gegeven dat de desbetreffende ouder de zorg voor het kind heeft doet aan die strafrechtelijke aansprakelijkheid niet af.

  • Vraag 3

    Herkent u zich in het beeld dat de ouder die de zorg niet heeft strafrechtelijk vervolgd kan worden en kan rekenen op inmenging van de politie als hij/zij zich niet houdt aan de omgangsregeling, bijvoorbeeld als hij/zij het kind niet tijdig terugbrengt? Herkent u zich dan ook in het beeld dat de ouder die de zorg regulier heeft en weigert aan de omgangsregeling te voldoen (bijvoorbeeld door te weigeren het kind naar de andere ouder te laten gaan) niet strafrechtelijk kan worden aangesproken?

    Uit het antwoord op vraag 2 blijkt dat zowel de ouder die de zorg heeft als de ouder die de zorg niet heeft, kunnen worden vervolgd ter zake van artikel 279 Sr indien zij beiden het ouderlijk gezag over het kind uitoefenen. Artikel 279 Sr beoogt degenen die het wettig gezag of bevoegd toezicht uitoefenen over een minderjarige in staat te stellen hun taak te vervullen. Dragen beide ouders deze verantwoordelijkheid, dan is van rechtsongelijkheid als het gaat om de mogelijkheid van strafrechtelijk optreden tegen het niet nakomen van de omgangsregeling geen sprake. Hoewel de rechtspraak van de Hoge Raad derhalve ruimte laat voor optreden tegen beide ouders, ben ik van mening dat justitieel optreden van politie en openbaar ministerie bij problemen met de omgangsregeling – in het belang van het kind, maar ook in het belang van de ouders – tot het uiterste beperkt moet blijven.

  • Vraag 4

    Herkent u zich in het feit dat veel ouders tegen deze rechtsongelijkheid aanlopen? Zo ja, bent u bereid deze ongelijkheid weg te nemen, bijvoorbeeld door de werking van artikel 279 Sr ook voor het andere geval gelijk te trekken? Zo ja, wanneer? Zo nee, waarom niet?

    Zie antwoord vraag 3.

1 november 2011 - 15 november 2011
Het arrest van de Hoge Raad over ‘ontruiming kraakpand pas na kort geding’
Ard van der Steur (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
1. www.rechtspraak.nl (LJN: BQ9880, Hoge Raad, 10/05147).
2. Stb. 2010, nr. 320.
  • Vraag 1

    Hebt u kennisgenomen van het arrest van de Hoge Raad van 28 oktober 2011 waaruit blijkt dat strafrechtelijke ontruiming van een kraakpand pas mogelijk is na een kort geding?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Kunt u aangeven wat de gevolgen van dit arrest zijn voor de twee jaar geleden aangenomen Wet kraken en leegstand?2

    De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 28 oktober 2011 (LJN: BQ9880) geoordeeld dat een strafrechtelijke ontruiming van een kraakpand in beginsel van tevoren bij de krakers moet worden aangekondigd. Indien de krakers een kort geding aanspannen, dient de uitspraak van de rechter in beginsel te worden afgewacht, voordat wordt ontruimd. Het ontruimingsbeleid dat het Openbaar Ministerie op basis van de Wet kraken en leegstand voert, voldoet aan deze eisen. Een belangrijk winstpunt is dat de Hoge Raad dit beleid expliciet heeft goedgekeurd. Dat betekent dat het Openbaar Ministerie kan doorgaan met het prioritair handhaven van het kraakverbod. Zo moet de kraker binnen acht dagen een kort geding tegen de voorgenomen ontruiming hebben aangespannen. Alleen de uitspraak van de rechter in kort geding in eerste aanleg hoeft te worden afgewacht (dus niet een eventueel hoger beroep). Ook hoeft met een ontruiming niet te worden gewacht totdat de kraker voor het misdrijf kraken strafrechtelijk is veroordeeld.
    Verder bevestigt de Hoge Raad, in lijn met de Wet kraken en leegstand, dat bescherming van het eigendomsrecht het uitgangspunt is. De eigenaar heeft het recht om over zijn pand te beschikken zoals hij wil. Een kraker die een kort geding aanspant, moet aantonen waarom – bijvoorbeeld tijdelijk – een uitzondering op dat uitgangspunt moet worden gemaakt. De praktijk van het afgelopen jaar wijst uit dat de rechter in vrijwel alle gevallen de strafrechtelijke ontruiming ook toestaat.
    Ten slotte is van belang dat de Hoge Raad bevestigt dat er onder omstandigheden – zoals in de beleidsregels van het Openbaar Ministerie omschreven – meteen kan worden ontruimd, zonder dat de ontruiming hoeft te worden aangekondigd en zonder dat een kort geding hoeft te worden afgewacht,bijvoorbeeld wanneer de openbare orde in het geding is.
    Ik meen om al deze redenen dat het kraakverbod adequaat kan worden gehandhaafd.

  • Vraag 3

    Bent u van mening dat de uitgangspunten van de Wet kraken en leegstand met dit arrest in stand blijven? Zo nee, wat zou er moeten worden gewijzigd zodat de uitgangspunten van de wet wel in stand kunnen worden gehouden?

    Ja, zie het antwoord op vraag 2.

  • Vraag 4

    Bent u ook van mening dat het principiële standpunt is dat kraken eigenrichting is en een inbreuk is op het eigendomsrecht van eigenaren van panden, omdat ze niet meer vrijelijk over hun eigendom kunnen beschikken?

    Ja.

25 oktober 2011 - 9 november 2011
Het Europees arrestatiebevel in relatief kleine strafzaken
Sharon Gesthuizen (GL), Ard van der Steur (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), Jeroen Recourt (PvdA)
1. Tweede Kamer, vergaderjaar 2010–2011, Aanhangsel van de Handelingen …
2. http://archief.nrc.nl/index.php/2010/November/20/Binnenland/05/Sjaak+vlucht+voor+de+Poolse+rechter/check=Y/identify=Y
3. Tweede Kamer, vergaderjaar 2010–2011, 32 317, nr. 36. …
4. Tweede Kamer, vergaderjaar 2010–2011, Aanhangsel van de Handelingen …
  • Vraag 1

    Herinnert u zich uw eerdere antwoorden op vragen1 over het bericht «Sjaak vlucht voor Poolse rechter»?2 Bent u op de hoogte van de actuele stand van zaken in de procedure van de heer E, waarbij nog steeds overlevering dreigt voor verdenking van een misdrijf van 200 Poolse zloty, ongeveer 25 euro?

    Ja

  • Vraag 2

    Bent u, indachtig de motie waarin de Kamer heeft uitgesproken van mening te zijn dat het Europees arrestatiebevel niet bedoeld is voor gevallen waar het relatief kleine strafbare feiten betreft3, van mening dat er in de zaak van de heer E, sprake is van verdenking van een relatief klein strafbaar feit? Waarom heeft Polen geen gebruik gemaakt van alternatieven, zoals het in een andere lidstaat horen van verdachte? Hoe valt een terughoudend gebruik van het Europees arrestatiebevel te rijmen met de nog immer dreigende overlevering van deze Nederlander aan Polen?

    In de zaak E. is er geen sprake van uitvaardiging van een EAB voor bagatelfeiten. Integendeel, de overlevering is gevraagd voor de tenuitvoerlegging van twee strafvonnissen en voor een strafvervolging. Bij bedoelde strafvonnissen is E. veroordeelde tot een vrijheidsstraf van in totaal 3 jaren en twee maanden, waarvan nog elf maanden en veertien dagen moeten worden uitgezeten. De strafvervolging heeft betrekking op de verdenking van omkoping van een gevangenisbewaarder in Polen. Gelet op de ernst van de feiten vind ik het begrijpelijk dat de Poolse autoriteiten in deze zaak een EAB hebben uitgevaardigd. Zoals bekend besliste de rechtbank Amsterdam al in juli 2009 over de overlevering en bepaalde dat hij uitsluitend wegens zijn Nederlanderschap niet wordt overgeleverd voor de tenuitvoerlegging van het strafrestant van de vrijheidstraffen, maar wel voor de strafvervolging onder de garantie van teruglevering. Dat wil zeggen dat betrokkene de tenuitvoerlegging van het strafrestant niet zal ontlopen. Nederland zal op verzoek van Polen het strafrestant ten uitvoer leggen. Indien E na de berechting in Polen voor de omkoping een vrijheidsstraf krijgt opgelegd, kan hij deze eveneens in Nederland ondergaan. Betrokkene wenst zich niet bij deze beslissing neer te leggen en is sindsdien voortvluchtig.
    De motie Recourt c.s.(Kamerstukken II 2010–2011, 32 317, nr. 36) dateert van 17 februari 2011 en is op dezelfde dag aangenomen door de Tweede Kamer. De motie gaat over de overleveringspraktijk in het algemeen. Toepassing van hetgeen daarin wordt gesteld op de zaak E. is niet aan de orde op de enkele grond dat er geen sprake is van EAB voor bagatelfeiten.

  • Vraag 3

    Herinnert u zich uw eerdere antwoorden op vragen, waarin u stelt dat Polen beterschap belooft en dat er hoopvolle maatregelen worden genomen? Wat heeft het inmiddels opgeleverd dat het Poolse ministerie van Justitie de Poolse gerechten heeft gewezen op het feit dat het uitvaardigen van een Europees arrestatiebevel (EAB) een middel is dat in het algemeen pas zou moeten worden toegepast nadat andere methoden om de verdachte/veroordeelde op te sporen niet tot resultaat hebben geleid, en dat ook de proportionaliteit bij alle Poolse justitiële autoriteiten aan de orde is gesteld?4

    De ervaringen van het parket Amsterdam wijzen uit dat nagenoeg alle Poolse EABs die worden ontvangen, betrekking hebben op Poolse onderdanen. Dat is niet verwonderlijk nu er vele duizenden Polen buiten hun eigen land werkzaam zijn. Hoewel daar EABs tussen zitten voor relatief kleine strafbare feiten, worden zeker ook Poolse EABs voor ernstige feiten ontvangen. Proportionaliteit bij de uitvaardiging van EABs is een aspect dat in Brussel Uniebreed aandacht krijgt en Nederland speelt daarin een actieve rol evenals bij het zoeken naar alternatieven in het kader van de onderhandelingen over het EOB.
    Ik zie geen aanleiding om speciaal met de Poolse collega te overleggen.

  • Vraag 4

    Welke mogelijkheden heeft u om de Poolse justitiële autoriteiten dan wel uw ambtsgenoot in Polen aan te spreken op het feit dat nog steeds overlevering wordt gevraagd voor relatief kleine strafbare feiten, en een alternatief te bespreken voor deze en mogelijk andere dreigende overleveringen?

    Zie antwoord vraag 3.

  • Vraag 5

    Indien Polen vast zou blijven houden aan de overlevering, in hoeverre is het Openbaar Ministerie dan bereid in overleg te treden met de Poolse Justitie teneinde de voorlopige hechtenis van de betrokken persoon niet langer te laten duren dan strikt noodzakelijk?

    E. is sinds 2009 voortvluchtig. Over E. heeft in de zomer weer correspondentie tussen de raadsman en de officier van justitie plaatsgevonden met het oog op de overlevering van E. in juli 2011. De officier van justitie heeft aangegeven dat betrokkene zich op een bepaalde datum moest melden en er op gewezen dat het bevel tot aanhouding voor de strafvervolging een looptijd heeft van maximaal drie maanden, zodat uiterlijk na die periode een beslissing moet worden genomen over voortzetting daarvan en dat een verdachte ook naar Pools recht tussentijds om opheffing van de voorlopige hechtenis kan vragen. Voor een speciale interventie bij de Poolse autoriteiten zag hij daarom geen aanleiding, hetgeen ik verantwoord acht. Voor de goede vermeld ik nog dat de raadsman daarop aan het OM berichtte, dat betrokkene zich niet in juli maar pas in augustus 2011 wilde melden voor zijn overlevering, omdat dan de behandelende Poolse rechter terug zou zijn van vakantie. De raadsman gaf daarbij ook aan dat E. mogelijk door middel van een eigen regeling naar de zitting in Polen zou afreizen. Navraag van het parket bij de Poolse autoriteiten heeft echter geleerd dat E. niet op de zitting van 9 augustus in Polen is verschenen.

14 september 2011 - 21 oktober 2011
De pilot voor forensisch onderzoek
Ard van der Steur (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
Fred Teeven (staatssecretaris justitie en veiligheid) (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
  • Vraag 1

    Bent u op de hoogte van de pilot die in de afgelopen jaren gehouden is waarbij concurrenten van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) de gelegenheid kregen om naast het NFI ook in opdracht van de overheid forensisch onderzoek te verrichten?

    Ja.

  • Vraag 2

    Kunt u al mededelingen doen over de uitkomsten van de evaluatie van deze pilot? Zo nee, wanneer verwacht u die uitkomsten aan de Kamer te kunnen aanbieden?

    Nee. De pilot is in het najaar van 2009 gestart en wordt eind 2011 afgerond. Doel is inzicht te krijgen in het effect van de inschakeling van particuliere forensische onderzoeksbureaus op de strafrechtketen en op de kwaliteit, veiligheid van informatie en continuïteit van beschikbaarheid van forensische dienstverlening. De kennis en ervaring die de pilot oplevert worden in een begeleidend WODC-onderzoek geëvalueerd. Ik verwacht het evaluatierapport begin 2012 te ontvangen.

  • Vraag 3

    Zult u voor het begin van 2012 deze pilot omzetten in vast beleid, zodat er meerdere aanbieders zijn op de markt voor forensisch onderzoek? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke wijze wordt dat dan uitgevoerd?

    Nee, zie het antwoord op vraag 2. Ik zal u voor de zomer van 2012 informeren over de eventuele structurele inschakeling van particuliere aanbieders voor forensisch onderzoek. Voor de periode tussen het einde van de pilot in december 2011 en mijn standpunt inzake een eventuele structurele inschakeling van particuliere aanbieders voor forensisch onderzoek, zal ik een tijdelijke regeling treffen. Deze regeling houdt in dat ik voor de eerste helft van 2012 het Openbaar Ministerie maximaal 500 000 euro beschikbaar stel voor de voortgezette inschakeling van particuliere aanbieders voor forensisch onderzoek.

  • Vraag 4

    Wat ziet u als voor- en nadelen van meer marktwerking op deze markt?

    In de brief van 29 juni 2009 (Kamerstukken II, vergaderjaar 2008–2009, 31 700 VI, nr. 150), heeft de toenmalige Minister van Justitie de achtergronden van de pilot en de verwachtingen over de effecten van meer marktwerking uiteengezet. In mijn standpunt, dat ik zal innemen nadat ik de evaluatie heb ontvangen, zullen de voor- en nadelen van marktwerking in het forensisch onderzoek aan de orde komen.

5 augustus 2011 - 22 september 2011
Het bericht "Maffia wortelt in de polder"
Ard van der Steur (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
1. Nederlands Dagblad, 1 augustus 2011.
  • Vraag 1

    Heeft u kennisgenomen van het bericht «De Maffia wortelt in de polder»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Is het waar dat de Nederlandse politie misgreep in de zaak tegen de «Ndrangheta» op 14 juli jl. waarbij twee verdachten op verzoek van Italië hadden moeten worden opgepakt en overgedragen aan Italië?

    De verdachten zijn niet aangetroffen op de adressen waarvan werd vermoed dat zij daar verbleven. De verdachten hebben zich op een later tijdstip gemeld en zijn vervolgens aangehouden.

  • Vraag 3

    Wat vindt u van de opmerking in dit artikel dat de Nederlandse autoriteiten de aanwezigheid van bendes uit Reggo di Calabria op hun grondgebied zouden onderschatten? Kunt u aangeven welke maatregelen u neemt ten opzichte van dit soort bendes?

    Bij de «Ndrangheta» is sprake van (zeer) gesloten criminele samenwerkingsverbanden. Daardoor is het lastig een accuraat beeld van deze groep in Nederland te krijgen. Het gevaar van ondermijnende criminaliteit voor de samenleving wordt door het huidige kabinet vanzelfsprekend onderkend.
    Door middel van de geïntegreerde aanpak worden effectieve drempels opgeworpen en criminele gelegenheidsstructuren worden afgebroken. Criminele winsten worden afgepakt en het aantal aangepakte criminele samenwerkingsverbanden zal in deze kabinetsperiode worden verdubbeld.

  • Vraag 4

    Herkent u zich in de opmerking van Antonio Nicaso in dit artikel dat de Ndrangheta grote sommen geld heeft geïnvesteerd Nederland? Wat is het (eventuele) probleem om dit witwassen van geld aan te pakken?

    In gevallen waarin politie of justitie de beschikking heeft of krijgt over informatie die aanleiding geeft tot het uitvoeren van onderzoek, zal dit uiteraard gebeuren. Ik kan in het belang van opsporing en vervolging geen mededeling doen over lopende en/of aanstaande onderzoeken.

  • Vraag 5

    Deelt u de opvatting dat Nederland niet een schuilplaats voor maffiosi moet zijn en dat dit soort criminele organisaties moeten worden aangepakt?

    Ja. Dat is ook de reden dat dit kabinet sterk inzet op de aanpak van ondermijnende criminaliteit.

3 augustus 2011 - 26 augustus 2011
Het bericht "Psychiater ging onbeviegd zijn gang"
Ard van der Steur (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
1. Trouw, 3 augustus 2011: «Psychiater ging onbevoegd zijn gang».
  • Vraag 1

    Heeft u kennis genomen van het bericht dat een psychiater in de Pompekliniek onbevoegd onderzoek heeft gedaan en adviezen heeft gegeven?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Wat zijn de gevolgen hiervan voor de besluiten die door de rechterlijke macht zijn genomen op basis van die adviezen?

    Het Openbaar Ministerie heeft een analyse gemaakt van zaken die op 31 juli jl. bekend waren. Uit deze analyse is gebleken dat in circa de helft van de zaken de tbs-maatregel inmiddels door de rechter is verlengd of beëindigd op basis van een geldig advies, opgesteld onder verantwoordelijkheid van een andere psychiater. In deze zaken heeft het gebrek in het eerdere verlengingsadvies geen consequenties voor de latere verlenging, omdat de rechterlijke beslissing onherroepelijk is. In enkele andere zaken was de vordering tot verlenging van de tbs-maatregel gebaseerd op een advies van de onbevoegde psychiater, maar heeft de rechter tot beëindiging daarvan besloten. In geen van deze zaken werd de beëindiging ingegeven door het advies van de psychiater. Daarnaast zijn er nog enkele verlengingszaken onder de rechter met een gebrek in het verlengingsadvies. In deze zaken wordt het gebrek hersteld voordat de rechter uitspraak doet. In de overige zaken tekende de onbevoegde psychiater als laatste het verlengingsadvies op basis waarvan de rechter de tbs-maatregel heeft verlengd. In deze zaken dient de verlenging zo spoedig mogelijk te worden hersteld. Voor de wijze waarop dit gebeurt, verwijs ik naar mijn brief van 5 augustus jl. aan uw Kamer.2

  • Vraag 3

    Hoe is dit probleem tot stand gekomen? Hoe wordt voorkomen dat het zich nog eens voordoet?

    Voor de uitoefening van hun beroep zijn medisch specialisten verplicht zich als zodanig te registreren in het zogeheten BIG-register. De Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG) schrijft dit voor. Ook zijn medisch specialisten verplicht zich iedere vijf jaar te laten herregistreren. Herregistratie is een instrument om de deskundigheid van zorgverleners te waarborgen. De criteria voor herregistratie hebben betrekking op een regelmatige uitoefening van het medisch specialisme, deskundigheidsbevordering en kwaliteitsvisitatie. De verantwoordelijkheid voor zowel registratie als herregistratie ligt bij de medisch specialist zelf. Wel controleren de forensisch-psychiatrische centra de BIG-registratie op het moment dat een medisch specialist in dienst treedt. In de hier bedoelde zaak is betrokkene direct na melding van het vervallen van de BIG-registratie op non-actief gesteld. Om herhaling te voorkomen laat ik momenteel een systematische controle inrichten op de geldigheid van de BIG-registratie van medisch specialisten, die adviezen opstellen ten behoeve van de rechtsgang. Ik ben hierover in gesprek met de betrokken organisaties.

  • Vraag 4

    Welke maatregelen kunt u nemen tegen degenen die verantwoordelijk zijn voor deze fout?

    Zie antwoord vraag 3.

15 juli 2011 - 7 december 2011
De wapenvergunning van Tristan van der V.
Ard van der Steur (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), Jeanine Hennis-Plasschaert (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
1. http://webwereld.nl/nieuws/107283/politie-delete-bewijs-over-wapenvergunning-tristan.html?m_i=z3Az5fp1kLjExUNVTA57TriMAhbEAi0f5bRUyKSZk9CmAbQ50#source=newsletter
  • Vraag 1

    Heeft u kennisgenomen van het bericht «Politie delete bewijs over wapenvergunning Tristan»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Klopt het dat er informatie over het verstrekken van de wapenvergunning aan T. van der V. is verwijderd? Zo ja, wanneer is dit (ongeveer) gebeurd? Had deze informatie verwijderd mogen worden? Is het verwijderen van dit soort informatie strafbaar?

    Zoals aangegeven in mijn eerdere reactie op de schriftelijke vragen van de leden Hennis-Plasschaert en Van der Steur en het lid Dibi (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2010–2011, nrs. 3588 en 3589) hebben de Rijksrecherche en het NFI aanvullend onderzoek gedaan naar het onvindbare pdf-bestand dat naar voren kwam in het onderzoek naar de wapenvergunning van betrokkene. Beide onderzoeken zijn onlangs afgerond.
    Gebleken is dat door de infodesk een pdf-bestand aan de afdeling Bijzondere Wetten is gemaild. Bij de infodesk is deze mail na verzending omgezet in een word-bestand. Bij die omzetting is de pdf-bijlage verloren gegaan. De mail zelf is vervolgens bij de infodesk verwijderd vanwege de beperkte opslagcapaciteit. Bij de afdeling Bijzondere Wetten, die de mail ontving, is alleen de mail en niet de pdf-bijlage uitgeprint. Ten aanzien van de ontvangen email is het niet duidelijk op welk moment deze verloren is gegaan.
    Het onderzoek van het NFI was erop gericht het pdf-bestand te vinden. Alle IT- systemen die het pdf-bestand volgens de procedures gepasseerd moet hebben zijn veiliggesteld en doorzocht, maar het pdf-document is niet aangetroffen. Het NFI en het OM hebben in het kader van dit onderzoek ook het bedrijf Fox-IT geconsulteerd, om er zeker van te zijn dat er in het onderzoek niets over het hoofd zou worden gezien. Met dit bedrijf zijn de onderzoeksaanpak die het NFI heeft gekozen en de eerste resultaten besproken.Fox-IT had geen aanvullingen op de aanpak van het NFI.
    Voor de vereisten ten aanzien van het bewaren en vernietigen van bestanden verwijs ik naar het antwoord op vraag 4.

  • Vraag 3

    Klopt het dat de infodesk een pdf-bestand aan de behandelaar van de wapenvergunning heeft gestuurd? Zo ja, is dat bestand bijgevoegd aan het fysieke dossier (papier)? Zo nee, waarom niet? Dienen dit soort bestanden ook digitaal bewaard te worden?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 4

    Bestaat er een wettelijke bewaartermijn voor documenten/informatie met betrekking tot wapenverloven en/of jachtaktes? Zo ja, welke termijn is hierop van toepassing?

    De Wet Politiegegevens is van toepassing op gegevensverwerkingen met betrekking tot wapenverloven en jachtaktes. Het gaat om het uitvoeren van een «taak ten dienste van justitie». Het verwerken van gegevens ter uitvoering van de vergunningverlening en de handhaving van de Wet Wapens en Munitie vindt plaats op grond van artikel 13, eerste lid, van de Wet Politiegegevens. Inzake het beheer van deze gegevens bepaalt deze wet dat relevante gegevens moeten worden bewaard gedurende een termijn die door de korpschef wordt vastgesteld. Toegepast op de onderhavige casus betekent dit dat indien het pdf-bestand relevant was voor het verlenen van de wapenvergunning het toegevoegd had moeten worden aan het fysieke dossier en bewaard had moeten worden.
    Indien documenten ten onrechte zijn vernietigd dan kan een disciplinaire sanctie voor de betrokken medewerkers volgen. Het levert in beginsel geen strafbaar feit op.

  • Vraag 5

    Wordt in- en externe correspondentie van vertrekkende politiemedewerkers bewaard? Zo ja, hoe lang? Zo nee, waarom niet?

    Bij het politiekorps Hollands Midden is de procedure als volgt:
    Een e-mailaccount met de daarin voorkomende in- en exteme correspondentie wordt vier weken na de ontslagdatum afgesloten. De gegevens zijn raadpleegbaar gedurende de termijn dat ze voorkomen in het digitale archief. Dit archief kent bewaar- en schoningsregels die door de VtsPN worden uitgevoerd en nageleefd. De procedure bij een vertrekkend medewerker is dat deze met zijn chef de eventuele overdracht van documenten uit de persoonlijke omgeving bespreekt. Deze persoonlijke omgeving blijft een maand na ontslag beschikbaar en wordt daarna afgesloten
    Correspondentie wordt in sommige gevallen als fysiek document in een dossier opgenomen. Hierbij valt te denken aan beleidsstukken, verslagen en sommige briefwisselingen. Zo is in deze casus de mail van de infodesk naar de medewerkers van de afdeling Bijzondere Wetten opgenomen in het fysieke dossier rond wapenverloven. Deze correspondentie blijft dus na vertrek beschikbaar. Overigens zijn de bijlagen van de mail in de onderhavige casus niet in het dossier opgenomen.
    Vele registraties van politiemensen vinden plaats in bedrijfssystemen zoals de Basisvoorziening Handhaving (BVH) en de Vergunningen Ontheffingen Applicatie (VERONA). Deze gegevens blijven gedurende de daar voor geldende bewaartermijnen beschikbaar.

14 juni 2011 - 4 juli 2011
Het artikel 'Notaris wordt vrije beroepsbeoefenaar'
Ard van der Steur (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
Fred Teeven (staatssecretaris justitie en veiligheid) (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
1. Het Financieel Dagblad, Notaris wordt vrij beroepsoefenaar, 9 juni 2011.
2. Hof van Justitie van de Europese Unie. 24 mei 2011. Europese Commissie v. Bondsrepubliek Duitsland. Zaak C-54/08
  • Vraag 1

    Bent u bekend met het bericht «Notaris wordt vrije beroepsoefenaar»1 en de uitspraak van het Hof van Justitie van de Europees Unie van 24 mei 2011?2

    Ja, het betreft uitspraak in de zaken tegen België, Frankrijk, Luxemburg, Oostenrijk, Duitsland en Griekenland. Het Hof heeft nog geen uitspraak gedaan in eenzelfde zaak tegen Nederland.

  • Vraag 2

    Klop het dat als gevolg van hier bedoelde uitspraak notarissen in een aantal EU-lidstaten niet langer de nationaliteit moeten hebben van de lidstaat waarin zij werken? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

    Ja, door het Hof is in voornoemde zaken bepaald dat het vereiste van nationaliteit van het land waarin men werkzaam is als notaris in strijd is met het beginsel van vrijheid van vestiging (artikel 49 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie VwEU). Ten aanzien van de mogelijkheid om een uitzondering te maken op het beginsel van vrije vestiging voor het uitoefenen van openbaar gezag op grond van artikel 51 VwEU concludeert het Hof dat de werkzaamheden van de notaris in de betrokken landen niet kan worden beschouwd als rechtstreekse en specifieke deelneming aan de uitoefening van openbaar gezag.

  • Vraag 3

    Welke opleiding- en nationaliteiteisen worden nu gesteld aan notarissen die zich willen vestigen in Nederland, maar een opleiding hebben genoten in ander EU-lidstaat?

    Artikel 6 van de Wet op het notarisambt (Wna) bepaalt dat het bezit van de Nederlandse nationaliteit en een EG-verklaring als bedoeld in de Algemene wet erkenning EG-beroepskwalificaties vereist is. Voorts is een stage als bedoeld in artikel 31 van de Wna vereist, een met goed gevolg afgelegd examen als bedoeld in artikel 33 van de Wna, het bezit van een ondernemingsplan dat voldoet aan de eisen van artikel 7, eerste lid, van de Wna, een verklaring omtrent het gedrag, een verklaring van de kamers van toezicht, en moet betrokkene tenminste 3 jaren werkzaam zijn geweest in het notariaat in het Koninkrijk onder verantwoordelijkheid van een notaris of een waarnemer.

  • Vraag 4

    Bent u het met de auteurs van het artikel eens dat het stellen van een vestigingseis voor het ambt van de notaris op basis van het arrest niet meer mogelijk is? Zo ja, waarom. Zo nee, waarom niet?

    Het Hof heeft in voornoemde zaken geoordeeld dat het stellen van een nationaliteitsvereiste op grond van de uitspraak van het Hof in strijd is met het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. In de uitspraak van het Hof wordt echter benadrukt dat notariële werkzaamheden doelen van algemeen belang nastreven, zoals het waarborgen van de rechtmatigheid en rechtszekerheid. Een dwingende reden van algemeen belang vormt een rechtvaardiging van noodzakelijke en proportionele beperkingen van de vrijheid van vestiging. Het Hof vermeldt in het bijzonder regels omtrent de aanstelling, aantal, territoriale bevoegdheden, beloning, onafhankelijkheid en incompatibiliteiten. Aangenomen dat het Hof bij de beoordeling van het Nederlandse notarisambt tot dezelfde conclusie komt, blijven dergelijke vestigingseisen mogelijk.

  • Vraag 5

    Bent u van plan de Wet op het notarisambt omtrent de nationaliteitseis te wijzigen?

    Thans ligt bij de Eerste Kamer een wetsvoorstel (dossiernummer 31040) dat voorziet in het vervallen van de eis van Nederlanderschap voor de benoeming tot notaris. Onafhankelijk van de vraag van de europeesrechtelijke toelaatbaarheid is eerder door de regering geoordeeld dat de eis van Nederlanderschap voor benoeming tot notaris geen extra waarborg biedt of toegevoegde waarde heeft voor het goed functioneren als notaris. Wel voorziet genoemd wetsvoorstel in de invoering van het vereiste van een goede beheersing van de Nederlandse taal.