Vraag 1

Kent u het artikel «Industrie wordt gestraft voor goed milieugedrag»?1

Ja

Vraag 2

Kunt u een afschrift van uw antwoord op de brief, die de voorzitter van VNO-NCW recentelijk aan u heeft gestuurd, aan de Kamer doen toekomen?

Ja. Het antwoord is bijgevoegd2.

Vraag 3

Deelt u de mening dat, als schone bedrijven uit Nederland verdwijnen en de productie plaats vindt in andere landen met minder efficiënte productiemethoden, dit zowel een verslechtering voor de Nederlandse economie is als een verslechtering voor het mondiale milieu? Zo nee, waarom niet?

Ja.

Vraag 4

Kunt u aangeven op welke wijze u er voor zorg draagt dat schone industrieleiders geen onnodige schade zullen ondervinden als gevolg van concurrentieverminderende milieumaatregelen?

Omdat het artikel in de Telegraaf gaat over CO2-emissiehandel vanaf 2013, beperk ik mij bij de beantwoording tot dat beleidsinstrument.
Het artikel stelt overigens ten onrechte dat de overheid per 2013 met een CO2-handelssysteem de uitstoot wil indammen. Het emissiehandelssysteem bestaat al sinds 2005. De toewijzingssystematiek van gratis rechten voor de handelsperiode die start in 2013 is verbeterd ten opzichte van de voorgaande handelsperioden, juist om er zorg voor te dragen dat schone industrieleiders geen onnodige schade ondervinden.
De toewijzing van gratis rechten in de nieuwe handelsperiode is Europees geharmoniseerd en gebaseerd op productbenchmarks. Deze benchmarks zijn gebaseerd op de 10% meest efficiënte bedrijven in termen van broeikasgasuitstoot per hoeveelheid product. Bedrijven die minder efficiënt produceren dan de benchmark krijgen per hoeveelheid product dus te weinig gratis rechten en zullen rechten moeten bijkopen, emissiereducerende maatregelen treffen of gespaarde rechten moeten inzetten. De schone industrieleiders die de benchmark bepalen krijgen genoeg rechten en ondervinden hiermee dus een concurrentievoordeel ten opzichte van hun meer vervuilende concurrenten.
Daarnaast is in de toewijzingssystematiek rekening gehouden met bedrijven waar een risico bestaat op koolstoflekkage, doordat de CO2-prijs tengevolge van concurrentie op de wereldmarkt niet doorberekend kan worden. Deze bedrijven zullen gedurende de hele handelsperiode 100% van de berekende rechten gratis krijgen toegewezen.
Voor de producten waarvoor geen productbenchmark kon worden opgesteld, zijn terugvalopties voor de toewijzing van emissierechten vastgesteld. De casus die beschreven is in het artikel is binnen de systematiek van het handelssysteem een bijzonder geval omdat hier sprake is van een toewijzing voor procesemissies die niet onder een benchmark vallen. De suggestie in het artikel dat het betreffende bedrijf geen gratis rechten krijgt toegewezen is onjuist.
Het bedrijf krijgt, mede dankzij de inzet van Nederland bij de totstandkoming van de Europese toewijzingsregels, een groot deel van de rechten die het nodig heeft om zijn emissies af te dekken. Het bedrijf krijgt tot 2020 ruim 100 000 gratis rechten per jaar. Het is wel correct dat deze rechten niet voldoende zullen zijn om alle emissies af te dekken. Dat is een gevolg van het feit dat er geen gratis rechten worden verstrekt voor de productie van elektriciteit.
Omdat geen enkele elektriciteitproducent in Europa gratis rechten krijgt voor de productie van elektriciteit zal de aankoop van emissierechten door deze producenten in de elektriciteitsprijs worden verdisconteerd.
De kosten voor de aankoop van rechten die het bedrijf nu moet maken omdat men zelf elektriciteit opwekt, had het bedrijf anders ook moeten maken bij de inkoop van elektriciteit. Het betreffende bedrijf heeft dan ook geen concurrentienadeel ten opzichte van Europese concurrenten die niet deelnemen aan het ETS, deze hebben dezelfde kosten via een hogere elektriciteitsprijs die aan hen wordt doorberekend.
Omdat voor niet Europese concurrenten geldt dat elektriciteitsproducenten geen emissierechten hoeven te kopen werkt de Commissie aan richtsnoeren voor staatssteun waarin staat aangegeven onder welke voorwaarden lidstaten de mogelijkheid hebben om de in de elektriciteitsprijs doorberekende kosten te compenseren. Zie ook de bijgevoegde antwoordbrief aan VNO-NCW.

Vraag 1

Bent u bekend met de berichtgeving over de arrestatie van de Chinese activiste Ni Yulan en haar echtgenoot Dong Jiqin?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de verontwaardiging over de veroordeling tot gevangenisstraffen van respectievelijk 2 jaar en 8 maanden voor Ni Yulan en 2 jaar voor Dong Jiqin?

Nederland heeft met zorg kennis genomen van de veroordeling van Ni Yulan. Ni Yulan en haar echtgenoot hebben actie gevoerd tegen illegitieme huisonteigening. Nederland vindt het werk van de mensenrechtenverdedigers belangrijk; daarom staat Nederland hen bij. Ik deel de internationale zorgen over het gebrek aan transparantie die bij de behandeling van de rechtszaak is betracht. Ook heb ik zorgen over de gezondheid van Ni Yulan. De Chinese autoriteiten hebben hier een verantwoordelijkheid. Nederland en de EU roepen China op de mensenrechten te respecteren en te handelen conform internationaalrechtelijke regels en verplichtingen.

Vraag 3

Bent u bereid om bilateraal en in EU-verband protest aan te tekenen tegen deze veroordeling? Zo ja, bent u bereid om de Kamer op korte termijn te informeren over uw inspanningen? Zo nee, waarom niet?

De Nederlandse zorgen over de gang van zaken zijn verwoord in de verklaring die de EU in Peking heeft afgegeven bij de rechtbank. Ik heb op passende wijze de Chinese autoriteiten op de hoogte gesteld van het feit dat ook Nederland zeer teleurgesteld is over deze veroordeling.
Ik deel de internationale zorgen over de mate van transparantie die bij de behandeling van de rechtszaak is betracht. Nederland en de EU roepen China op de mensenrechten te respecteren en te handelen conform internationaalrechtelijke regels en verplichtingen. Deze zaak zal wat Nederland betreft ook onderwerp van gesprek moeten zijn tijdens de komende EU-China mensenrechtenconsultaties.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het noodzakelijk is om een onderzoek in te stellen naar de gang van zaken omtrent «het proces» van Ni Yulan en Donq Jiqin? Zo ja, bent u bereid om dit, rechtstreeks dan wel via de EU aan te kaarten bij de Chinese autoriteiten? Zo nee, waarom niet?

Ik wil niet treden in de Chinese rechtsgang. Mevrouw Ni Yulan en haar echtgenoot, Donq Jiqin, hebben een verzoek om hoger beroep ingediend.

Vraag 5

Bent u bereid zowel in bilaterale contacten, als via de Europese Unie en de relevante VN- instrumenten, de Chinese autoriteiten blijvend aan te spreken op hun internationaalrechtelijke verplichtingen op het gebied van het eerbiedigen van mensenrechten?

Ja.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat een Chinese rechtbank de dissidente Ni Yulan en haar echtgenoot Dong Jiqin tot celstraffen van 2 jaar en 8 maanden en 2 jaar heeft veroordeeld?1

Ik heb met zorg kennis genomen van de veroordeling van Ni Yulan. Namens alle EU-landen heeft de EU-delegatie in Beijing een verklaring uitgegeven waarin de gemeenschappelijke zorgen zijn verwoord. De Chinese autoriteiten op de hoogte gesteld van het feit dat ook Nederland zeer teleurgesteld is over deze veroordeling.
Nederland en de EU roepen China op de mensenrechten te respecteren en te handelen conform internationaalrechtelijke regels en verplichtingen.

Vraag 2

Heeft de Europese Unie formeel verzocht om de vrijlating van Ni Yulan, zoals de woordvoerder van de EU-missie in Peking aangeeft?2 Wat is de Nederlandse positie hierover?

De Europese Unie heeft tijdens de EU-China Top in februari bij de Chinese autoriteiten aandacht gevraagd voor Ni Yulan. Daarbij is aangedrongen op een eerlijk proces en adequate medische zorg. Na de uitspraak van dinsdag 10 april jl. en de verklaring van de EU-delegatie is er door de EU geen formeel verzoek ingediend bij de Chinese autoriteiten om Ni Yulan vrij te laten.

Vraag 3

Bent u bereid de Nederlandse ambassadeur in Peking, dan wel de Nederlandse tijdelijk zaakgelastigde in Peking te verzoeken om tekst en uitleg te vragen aan de Chinese autoriteiten? Zo neen, waarom niet?

De zorgen over de veroordeling van Ni Yulan zijn aan de Chinese ambassadeur in Den Haag overgebracht.

Vraag 4

Deelt u de mening dat met het toekennen van de Mensenrechtentulp aan Ni Yulan Nederland een morele verplichting heeft om zich intensief met deze zaak bezig te houden en in EU-verband te pleiten voor een eerlijke rechtsgang en een menswaardige behandeling van Ni Yulan en haar echtgenoot? Houdt de Nederlandse ambassade in Peking contact met de familie van Ni Yulan, zodat u direct op de hoogte bent van relevante ontwikkelingen?

Nederland is en blijft betrokken bij het lot van mensenrechtenverdedigers in het algemeen en dat van Ni Yulan in het bijzonder. De Nederlandse ambassade speelt een actieve rol bij het volgen van de ontwikkelingen in haar zaak in EU-verband.

Vraag 5

Zult u, wanneer NI Yulan vrijkomt, alles op alles zetten om de Tulp alsnog aan haar uitreiken?

De Tulp is inmiddels overhandigd aan de naasten van Ni Yulan.

Vraag 1

Deelt u de mening dat de kleine luchtvaart (General Aviation) op veel plekken in Nederland verdrongen wordt door andere activiteiten?

De accommodatie van General Aviation (GA) is een gedeelde verantwoordelijkheid van het Rijk en de Provincie. Wat de mogelijkheden voor GA in het luchtruim betreft, werkt het Rijk momenteel aan de Luchtruimvisie. Uitgangspunt bij deze Luchtruimvisie zijn de nationale beleidskaders, zoals neergelegd in de Luchtvaartnota. In de Luchtvaartnota heeft het kabinet de keuze gemaakt om selectief ruimte te houden op de luchthavens van nationale betekenis voor de General Aviation, en dan met name voor maatschappelijke vluchten (vluchten ten behoeve van openbare orde, veiligheid en gezondheidszorg) en functiegroepen binnen de GA die gericht zijn op de verbetering van de toegang tot Nederland door de lucht en versterking van de netwerkkwaliteit van de luchtvaart binnen Nederland.
Voor de luchthavens van regionale betekenis is de Provincie bevoegd gezag. Ontwikkelingen en accommodatie van GA op deze luchthavens, of elders in de Provincie, is daarmee de verantwoordelijkheid van de Provincie en zou dan ook op dat niveau moeten worden aangekaart. Daarbij heeft de GA mij, bij monde van de KNVvL, aangegeven dat het lastig is om niet met één, maar met twaalf overheden het overleg aan te gaan. Ik heb daarover de GA te kennen gegeven dit onderwerp met de Provincies te bespreken.
Overigens is er regelmatig contact en overleg tussen Rijk en Provincie over luchtvaart. In dit overleg wordt ook met de sector gesproken, en daaruit heb ik geen signalen ontvangen dat de General Aviation op veel plekken in Nederland verdrongen wordt.

Vraag 2

Bent u bekend met de ontwikkeling van het gebied Vliegkamp Valkenburg door het Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf (RVOB) van het Ministerie van Financiën en met eventuele vertragingen in dat gebied?

Ja, ik ben bekend met de ontwikkeling van het gebied van het voormalig Marine Vliegkamp Valkenburg door het Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf (RVOB) van het Ministerie van Financiën. De planning van dit project gaat ervan uit dat de eerste woningen op dit terrein in 2015 kunnen worden gebouwd.

Vraag 3

Is het waar dat het handelen van het RVOB leidt tot bedrijfsbeëindiging van de vliegclub per 1 juli 2012 op het voormalig Vliegkamp Valkenburg en dat daarmee een einde komt aan het voortbestaan van het recreatief vliegen op die locatie?

Na het vertrek van het ministerie van Defensie op 1 januari 2007 was helder dat de luchthaven een andere bestemming zou krijgen. Dat is ook aan de vliegclubs die op het voormalig Vliegkamp Valkenburg vliegen medegedeeld. Toen is reeds aangekondigd dat het recreatief vliegen eind 2011 of medio 2012 zou eindigen. Vervolgens heeft het RVOB op 1 juli 2010 alle vliegclubs die hier recreatief vliegen aangegeven dat er per 1 juli 2012 geen mogelijkheden meer waren om op het voormalig Vliegkamp Valkenburg te vliegen en werden vanaf die datum de bestaande gebruiksrelaties opgezegd.

Vraag 4

Is het waar dat het RVOB wel de huurovereenkomsten met de overige huurders wil verlengen tot het moment dat er daadwerkelijk gebouwd wordt?

Ja, dat klopt. Nu de werkzaamheden op het terrein aanvangen (per 1 juli 2012) hebben de vliegclubs te horen gekregen dat het niet meer mogelijk is dat zij hun activiteiten daar uitoefenen. Dat geldt echter (nog) niet voor de overige huurders. Deze huurders huren ruimte in de bestaande gebouwen op het terrein. Het verhuren van de bestaande gebouwen op het voormalig vliegveld staat de voorbereidende werkzaamheden (bouw- en woonrijp maken en daaraan voorafgaande onderzoeken in het veld) niet in de weg. Om die reden is de huurovereenkomst met deze partijen met 3 jaar verlengd.

Vraag 5

Bent u bereid het RVOB te bewegen om de vliegclub, gelijk met de andere huurders, de mogelijkheid te geven hun activiteiten te verlengen tot het moment dat er daadwerkelijk gebouwd gaat worden?

Zoals hierboven aangegeven, zullen per 1 juli a.s. werkzaamheden worden verricht op het terrein van voormalig Vliegkamp Valkenburg en wel op dat gedeelte dat nu nog wordt gebruikt voor recreatief vliegen. Dit zijn voorbereidende werkzaamheden, voordat kan worden gestart met de bouw van de eerste woningen. Het gaat hierbij om werkzaamheden als het detecteren en zo nodig ruimen van niet gesprongen explosieven en onderzoek naar verhardingen. Met het uitvoeren van deze werkzaamheden is een aanzienlijk financieel belang gemoeid, waarbij de voorwaarde (in verband met de subsidietoekenning) is dat deze werkzaamheden in 2012 dienen te worden uitgevoerd. Daarnaast is nog dit jaar een aanbesteding gepland voor de ontmanteling van een deel van het vliegveld. Werkzaamheden die in dat kader zullen starten hebben betrekking op grootschalig grondwerk, het verwijderen van verhardingen van de bestaande landingsbanen en het uitvoeren van bodemsaneringen. Met het vroegtijdig in gezamenlijkheid aanbesteden van deze werkzaamheden wordt een aanzienlijk economisch belang voorzien. Het is vanwege deze werkzaamheden niet mogelijk om de activiteiten van de vliegclubs per 1 juli 2012 voort te zetten.

Vraag 6

Ziet u mogelijkheden om, op basis van conclusies van de in opdracht van de provincie Zuid-Holland uitgevoerde onderzoeken, een klein groen vliegveld voor zweefvliegen in te passen in het bestemmingsplan van het gebied?

Het inpassen van een vliegveld in het bestemmingsplan van het betreffende gebied is geen Rijksverantwoordelijkheid, maar primair de verantwoordelijkheid van de gemeente. De Provincie kan in uitzonderlijke gevallen ervoor kiezen een inpassingsplan te maken of door middel van een luchthavenbesluit de luchthaven te bestemmen. Uit de onderzoeken van de Provincie blijkt echter dat dit heel lastig is, en conflicteert met andere opgaven in de regio. In september 2008 heeft de gemeenteraad van de gemeente Katwijk het Integraal Structuurplan Nieuw Valkenburg vastgesteld. Ten tijde van het opstellen van dat plan is geconstateerd dat er vanuit ruimtelijk en stedenbouwkundig oogpunt geen mogelijkheden zijn om binnen het project locatie Valkenburg een zweefvliegveld te realiseren. De aanwezigheid van een zweefvliegveld zou een conflict betekenen met allerlei andere opgaven die op het gebied van toepassing zijn. Ook in de plannen voor de Groene Buffer op Wassenaars grondgebied is niet in een zweefvliegveld voorzien.
Inmiddels is de projectorganisatie locatie Valkenburg bezig met het opstellen van het concept Masterplan als uitwerking van het Integraal Structuurplan van de gemeente Katwijk. Het uitgangspunt dat binnen het project geen zweefvliegveld kan worden gerealiseerd, is binnen de planvorming ongewijzigd.

Vraag 7

Welke mogelijke alternatieven heeft u ten aanzien van deze situatie, die het einde van 80 jaar vliegen op deze locatie inluidt?

De accommodatie van General Aviation op regionaal niveau is een Provinciale verantwoordelijkheid. Van de Provincie Zuid-Holland heb ik begrepen dat zij de intentie hebben om de mogelijkheden voor zweefvliegsport te behouden, en hier ook (alternatieve) locaties voor te zoeken. In een klein zoekgebied dicht rond de huidige locatie, waarbij ook voor het zweefvliegterrein Langeveld naar een alternatief is gezocht, is dit helaas niet gelukt. De Provincie heeft aangegeven dat zij nog in een groter zoekgebied willen kijken, wel onder nog nader te bepalen voorwaarden en in overleg met het Luchtsportcentrum Valkenburg. Het zoeken naar een andere locatie is echter niet eenvoudig gezien ook andere ruimtelijke opgaven in de regio, maar hier wordt door de Provincie wel serieus naar gekeken.

Vraag 1

Kent u het bericht «Kort volgen op Flevolijn niet haalbaar»?1

Ja.

Vraag 2

Heeft het door de gemeente Almere en de provincie Flevoland gevraagde spoedoverleg over de ontstane impasse inmiddels plaatsgevonden? Zo ja, wat zijn hiervan de resultaten?

Nee, overleg met de regionale bestuurders vindt binnenkort plaats om hen in een bestuurlijk overleg over de stand van zaken bij te praten omtrent kort volgen.

Vraag 3

Kent u de stellingname in de factsheet van NS in het bijlagenrapport van de commissie Kuiken2 dat de resultaten van de onderzoeken tot nu toe aangeven dat «kort volgen» geen afdoende oplossing is voor OV-SAAL korte termijn en dat een alternatief nodig is? Wat betekent deze veranderde mening van NS voor het project OV-SAAL op de korte termijn en op de middellange termijn (2020)?

Ja, ik ken de betreffende factsheet. Op dit moment worden op mijn verzoek door ProRail de resultaten van de uitwerking van kort volgen door de sector en de
betekenis daarvan voor OV SAAL vastgelegd in een rapportage. Op basis daarvan ga ik met de partijen in gesprek en zal bovendien in de maand mei de second opinion -zoals bedoeld bij vraag 4- worden uitgevoerd. Vervolgens zal ik de balans opmaken en verdere vervolgstappen bepalen.

Vraag 4

Herinnert u zich de motie Slob/Van Gent3 over een second opinion aangaande kort volgen met betrekking tot reistijd, reistijdbetrouwbaarheid en olievlekwerking, hersteltijd na verstoringen en handhaving veiligheidsniveau? Kunt u het met deze motie gevraagde rapport naar de Kamer sturen vóór het debat met de commissie Kuiken, aangezien de motie opriep de second opinion uiterlijk voorjaar 2012 uit te voeren? Zo nee, waarom niet?

Ja, ik ben op de hoogte van de genoemde motie. Het gevraagde rapport kan ik u echter nog niet toesturen omdat het nog niet beschikbaar is. Zoals bij het antwoord op vraag 3 aangegeven zal de second opinion plaatsvinden op basis van het rapport vanuit de sector. Daar wordt nu hard aan gewerkt en alle inspanningen zijn er op gericht de second opinion conform de motie nog in het voorjaar (voor het zomerreces) aan uw Kamer voor te kunnen leggen.

Vraag 5

Klopt het dat er inmiddels door u, de NS en/of ProRail ook vraagtekens zijn gezet bij de voorgestelde kosten, de doorlooptijden en de benodigde verandering van wet- en regelgeving in relatie tot «kort volgen»? Kunt u aangeven wat de oorspronkelijk voorziene kosten, doorlooptijden en veranderingen van wet- en regelgeving, die horen bij «kort volgen», waren en of deze nog steeds gelden?

Op basis van de tot nu toe bij mij beschikbare informatie heb ik op dit moment geen aanleiding te veronderstellen dat de actuele stand van zaken een geheel ander licht op de door u genoemde aspecten doet werpen. Desalniettemin heb ik de uitlatingen van de diverse partijen in het kader van de commisie Kuiken ter kennis genomen en zal ik hier uiteraard aandacht aan besteden. De onder 3 en 4 genoemde rapportage zal nader inzicht verschaffen. Ik zal bij het aanbieden van de resultaten van de second opinion nader op de door u gevraagde punten in gaan.

Vraag 6

Deelt u de mening dat deze zaken ook in een second opinion getoetst zouden moeten worden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke termijn kan dit plaatsvinden?

Op dit moment zie ik die noodzaak niet maar laat dit uiteindelijk ook afhangen van de uitkomsten en conclusies vanuit de sector.

Vraag 7

Kunt aangeven wat de gevolgen zijn voor de dienstregeling op de Flevolijn/Hanzelijn wanneer «kort volgen» onvoldoende effectief is op de korte termijn en op de middellange termijn?

Zoals reeds aangegeven in de nota van beantwoording bij het Tracebesluit SAAL korte termijn zal reeds dit jaar met de implementatie van kort volgen door middel van een seinoptimalisatie op de Flevolijn worden begonnen. Het gaat om een seinoptimalisatie binnen de bestaande kaders van onder meer wet- en regelgeving. Daarmee wordt een belangrijke eerste stap van kort volgen gezet en wordt voldoende capaciteit geboden om het beoogde aantal treinen te kunnen faciliteren voor de korte termijn (2016). Verdergaande stappen van kort volgen op de korte termijn helpen om aanvullend gewenste kwaliteitsverbeteringen, zoals extra reistijdwinsten, te kunnen realiseren. Zonder de verdergaande stappen zou een deel van de treinen enkele minuten minder reistijdwinst krijgen.
Ik ga er dat van uit op basis van de op te leveren resultaten (zie antwoord op vraag 3) en de second opinion binnenkort ook conclusies voor de middellange termijn getrokken kunnen worden.

Vraag 8

Klopt het dat op basis van de meest recente inzichten de capaciteitsvraag in de Schipholtunnel als gevolg van onder meer OV-SAAL en het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer alleen met het Europese treinbeveiligingssysteem ERTMS kan worden opgelost en dat kort volgen hiervoor niet voldoende is?

Mij is niet bekend dat op dit traject alleen ERTMS een oplossing zou zijn voor de benodigde capaciteit. Ik ga er van uit dat ook door middel van de voor PHS en OV SAAL voorziene maatregelen voldoende capaciteit kan worden geboden. Niet alleen kortere opvolgtijden maar met name ook de maatregelen die in het kader van OV SAAL korte termijn worden gerealiseerd, zoals de dubbele vorkaansluiting bij Riekerpolder en de viersporigheid op de Zuidtak, leveren een belangrijke verbetering van de capaciteit en betrouwbaarheid in de corridor Hoofddorp-Amsterdam.
Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 3 worden op mijn verzoek de resultaten van de uitwerking van kort volgen door de sector en de betekenis daarvan voor OV SAAL vastgelegd in een rapportage en wordt tevens een second opinion uitgevoerd. Vervolgens zal ik de balans opmaken en verdere vervolgstappen bepalen.

Vraag 9

Bent u bereid deze vragen vóór het debat van de Tweede Kamer met de commissie Kuiken (onder voorbehoud voorzien voor de week van 23 april) te beantwoorden?

Ja, bij deze.

Vraag 1

Herinnert u zich uw toezegging over openbaarheid van alle contacten van uw ministerie met de alcohol- en tabakslobby?1 Wanneer mag de Kamer het overzicht van alle contacten met de alcohol- en tabakslobby verwachten?

De contacten van de tabakslobby heb ik gemeld in de beantwoording op Kamervragen van de leden Van Gerven en Leijten (beiden SP) van 1 december 2011. Hiermee heb ik invulling gegeven aan mijn toezegging om inzicht te geven in de contacten met de tabaksindustrie. Ik zie dit ook als invulling van het FCTC-verdrag.
Ik heb geen toezegging gedaan om inzicht te geven in de contacten met de alcoholindustrie, en ik vind het ook onwenselijk om dit te doen. Zoals ik eerder heb aangegeven, kunt u mij afrekenen op het resultaat van mijn beleid. Om dit beleid te ontwikkelen, is het noodzakelijk dat mijn ambtenaren contact hebben met alle partijen die een belang hebben. Alleen op deze manier is een goede afweging van alle relevante informatie mogelijk. Ik heb het volste vertrouwen in de professionaliteit en integriteit waarmee mijn ambtenaren zich in contacten met maatschappelijke partijen opstellen. Als ik bij uiteenlopende beleidsonderwerpen alle tussenstappen die worden gemaakt in de ontwikkeling van het beleid (telefoongesprekken, vergaderingen, briefwisselingen, emails, concept-notities enz.) aan de Tweede Kamer moet melden, wordt het functioneren van mijn ambtenaren en daarmee van mij als minister ernstig belemmerd.

Vraag 2

Bent u het nog steeds eens met uw voorganger, minister Klink, dat de notulen van het overleg met directeuren uit de alcoholindustrie openbaar gemaakt moeten worden?2 Zo nee, waarom niet?

Mijn voorganger minister Klink heeft in het AO Alcoholbeleid d.d. 19 juni 2008 aangegeven dat de verslagen van het directeuren overleg alcohol via de Wob zijn opgevraagd en ook zijn verstrekt. Er is dus helemaal geen sprake van geheimzinnigheid. Deze situatie is niet gewijzigd. Dit directeurenoverleg bestaat overigens niet alleen uit vertegenwoordigers van de alcoholindustrie, maar ook van de retail, de horeca, de GGD, de gemeenten en het Trimbos-instituut.

Vraag 3

Wanneer krijgt de Kamer de notulen van het onlangs gehouden overleg met directeuren uit de alcoholindustrie?

Van het onlangs gehouden overleg is geen verslag gemaakt. Dit betrof een strategische sessie. De uitkomsten hiervan worden meegenomen in een werkplan dat ook de Tweede Kamer wordt toegestuurd.

Vraag 4

Wat is de status van het overleg met directeuren uit de alcoholindustrie?

Het overleg met de partijen zoals in het antwoord op vraag 2 is aangegeven, is een informeel overleg.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het onderzoek in Duitsland naar vermeende kartelafspraken tussen de grote oliebedrijven aangaande de benzineprijs?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u nagaan en toelichten of de scope van het onderzoek in Duitsland ook betrekking heeft op Nederland of andere Europese landen?

Het onderzoek waarnaar u verwijst betreft een onderzoek van de Duitse mededingingsautoriteit, de Bundeskartellamt. De Bundeskartellamt is dit onderzoek gestart naar aanleiding van klachten uit de markt over het prijsgedrag van de vijf grootste oliemaatschappijen in Duitsland.2 Het onderzoek beperkt zich tot Duitsland.

Vraag 3

Kunt u aangeven of er bij de regering en/of de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) op enigerlei wijze een vermoeden bestaat van kartelvorming rond de benzineverkoop in Nederland?

De NMa houdt de Nederlandse benzinemarkt nauwlettend in de gaten. Indien er sprake is van kartelvorming rond de benzineverkoop in Nederland, vormt dit een overtreding van de Mededingingswet. Uit eerdere onderzoeken van de NMa naar de benzinemarkt (de zogenoemde benzinescans uit 2005/2006) zijn geen aanwijzingen naar voren gekomen van dergelijke overtredingen. Vanwege het onderzoeksbelang doet de NMa evenwel geen uitspraken over (mogelijke) lopende onderzoeken naar overtredingen van de Mededingingswet.

Vraag 4

Kunt u aangeven of de inkoopprijsontwikkeling van benzine die vrij gevestigde pomphouders afnemen van de grote oliemaatschappijen, opmerkelijke patronen bevat die zouden kunnen duiden op kartelafspraken?

Vorig jaar heb ik naar aanleiding van een aangenomen motie van de leden Van Bemmel (PVV) en Dijksma (PvdA) een onafhankelijk onderzoek laten verrichten naar de werking van de benzinemarkt en de opbouw van de brandstofprijs. Een belangrijke conclusie uit dit onderzoek was dat de hoogte van de prijzen aan de pomp voor Euro95, diesel en lpg, alsook de veranderingen in deze prijs, zeer sterk gecorreleerd zijn met de ruwe olieprijs op de termijnenmarkt. Zie hierover ook mijn brief van 1 november 2011.3
Het is aan de NMa om te beoordelen of patronen of gedragingen in de markt duiden op mogelijke kartelafspraken tussen de oliemaatschappijen.

Vraag 5

Kunt u toelichten welke stappen er door u gezet worden om te komen tot een lagere benzineprijs en daarbij specifiek toelichten welke initiatieven de regering onderneemt jegens de grote oliemaatschappijen?

Een substantieel deel van de uiteindelijke prijs aan de pomp wordt gevormd door accijnzen, heffingen en BTW (circa 60%). Uit het onderzoek waarnaar ik in het antwoord op vraag 4 heb verwezen, blijkt daarnaast dat de waarde van de ruwe olie op de termijnenmarkt alsook de raffinage daarvan een substantieel deel van de uiteindelijke prijs aan de pomp bepaalt. De prijsvorming van ruwe olie ligt buiten de beïnvloedingsmogelijkheden van de regering en is voorts zeer gevoelig voor economische, politieke, weerkundige, monetaire en voorraadrisico's. Zoals ik ook in mijn brief van 1 november 2011 heb aangegeven, speelt ten slotte ook de mate van concurrentie tussen tankstations een rol bij de totstandkoming van de pompprijs. Het is daarbij aan de NMa om eventuele overtredingen van de Mededingingswet aan te pakken.
Nieuwe partijen kunnen in Nederland vrij toetreden tot de benzinemarkt. Een recent voorbeeld hiervan is de aankoop door Lukoil van een aantal Nederlandse tankstations. Voor een deel van deze markt, de tankstations langs het hoofdwegennet, heeft de regering vanaf 2002 het veilinginstrument geïntroduceerd waarbij jaarlijks rechten worden geveild om een tankstation («motorbrandstofverkooppunt») voor 15 jaar te mogen exploiteren. Dit geeft marktpartijen een aanvullende mogelijkheid om op de Nederlandse benzinemarkt toe te treden of hun aanwezigheid uit te breiden. Om de informatiepositie van potentiële kopers bij deze veilingen verder te versterken, heeft de regering momenteel een wetsvoorstel in voorbereiding. Dit verplicht de zittende huurders bepaalde commercieel relevante omzetgegevens van een te veilen huurrecht voor exploitatie van een tankstation aan te leveren ten behoeve van het biedboek.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de veroordeling van de advocate en winnares van de Mensenrechtentulp Ni Yulan en haar echtgenoot tot 2 jaar cel? Bent u door de Chinese autoriteiten hiervan op de hoogte gesteld? Bent u tevens bekend met het rapport van Amnesty International «Against the Law» over de intimidatie en repressie van Chinese advocaten?

Ik heb kennisgenomen van de uitspraak van de rechtbank via de aanwezigheid van de Nederlandse ambassade. Na afloop van de zitting heeft de rechtbank een verklaring afgegeven aan journalisten en diplomaten, die geen toegang kregen tot de zitting. Ja, ik ben bekend met het rapport van Amnesty International.

Vraag 2

Deelt u de mening dat hier sprake is geweest van een oneerlijk proces en dat Ni Yulam en haar echtgenoot vanwege onrechtmatige redenen zijn veroordeeld? Zo nee, op basis waarvan concludeert u dit? Heeft u bij uw Chinese ambtsgenoot gepleit voor de onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating van Ni Yulan en haar echtgenoot? Zo nee, bent u bereid dat alsnog te doen? Bent u bereid om de Chinese ambassadeur te ontbieden naar aanleiding van deze veroordeling? Zo nee, waarom niet? Bent u bereid om ook te pleiten voor een EU-veroordeling? Zo nee, waarom niet?

Nederland heeft met zorg kennis genomen van de veroordeling van Ni Yulan. Onze zorg over de gang van zaken is duidelijk verwoord in de verklaring die de EU in Peking heeft afgegeven bij de rechtbank. Ik heb op passende wijze de Chinese autoriteiten op de hoogte gesteld van het feit dat ook Nederland zeer teleurgesteld is over deze veroordeling.
Ik deel ook de internationale zorgen over de mate van transparantie die bij de behandeling van de rechtszaak is betracht. Nederland en de EU roepen China op de mensenrechten te respecteren en te handelen conform internationaalrechtelijke regels en verplichtingen. Deze zaak zal wat Nederland betreft ook onderwerp van gesprek moeten zijn tijdens de komende EU-China mensenrechtenconsultaties.
Ik zal met mijn Europese collega’s deze zaak nauwgezet blijven volgen. De rechtsgang is nog niet voltooid voor Ni Yulan en haar echtgenoot; zij hebben een verzoek om hoger beroep ingediend.

Vraag 3

Bent u bekend met het feit dat activisten en advocaten in China regelmatig worden veroordeeld op grond van vage aanklachten, zoals «onrust stoken» en dat zij vaak ten onrechte worden beschuldigd van fraude?

Nederland en andere EU-lidstaten delen de zorgen over het gebrek aan transparantie, die bij deze rechtszaak wordt betracht. De versterking van de rechtsstaat blijft een belangrijk onderwerp tijdens de Nederlandse en EU-dialoog met China. Naast het voorkomen van onregelmatigheden zoekt Nederland daarbij ook naar mogelijkheden om de Chinese juridische sector te versterken, in lijn met internationale standaarden.

Vraag 4

Hoe verhoudt deze veroordeling zich met de onlangs ingevoerde Chinese wetswijzigingen van het strafprocesrecht, die volgens de autoriteiten meer garanties voor mensenrechten zouden bieden?

De nieuwe Strafproceswet treedt pas op 1 januari 2013 in werking. De wet heeft meer oog voor rechten van verdachten. Aan de andere kant staan er ook bepalingen in over gedwongen verdwijningen die zorg baren. De wet zal in EU-verband nader worden bekeken en besproken.

Vraag 5

Bent u bereid om de structurele inperking van de vrijheid van de Chinese advocatuur bij uw ambtsgenoot aan te kaarten? Zo ja, op welke wijze gaat u hier vorm aan geven? Zo nee, waarom niet?

Het belang van een goed functionerende rechtsstaat, naar internationale standaarden en volgens internationale verdragen, inclusief de rol van advocaten, is een belangrijk punt in bilaterale consultaties en de EU-dialoog met China. Ook Nederland draagt hieraan bij via de financiering van projecten en het bespreken van dit belang tijdens bilaterale mensenrechtenconsultaties.

Vraag 1

Bent u bekend met de applicatie van VIA over de verkeersveiligheid en de informatie die deze applicatie verschaft?1

Ja.

Vraag 2

In hoeverre onderschrijft u de kwaliteit van deze statistieken?

Voor het aantal ernstig verkeersgewonden baseer ik mij op de cijfers van de Stichting Wetenschappelijke Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV). De SWOV maakt geen uitsplitsing naar gemeentelijk niveau, omdat daarvoor te weinig betrouwbaar cijfermateriaal beschikbaar is voor een wetenschappelijk verantwoorde onderbouwing.
Ik waardeer het initiatief van VIA om met een nieuwe rekenmethode de verkeerssituatie per gemeente inzichtelijk te maken. De informatie van VIA kan bijdragen aan het vergroten van het inzicht van de verkeersveiligheid per gemeente. De kwaliteit van de statistieken is wel voor verantwoordelijkheid van VIA. Gemeenten baseren zich nu op de registratie van het aantal ernstig verkeersgewonden door de politie, die haar beperkingen kent. De minister van Veiligheid en Justitie heeft onlangs uw Kamer per brief (29 398 nr. 319) geïnformeerd op welke wijze de politieregistratie wordt verbeterd.

Vraag 3

Kunt u de verschillen tussen de statistieken van VIA en de statistieken die het ministerie hanteert verklaren? Kunt u hier een toelichting op geven?

VIA gebruikt de cijfers uit de politieregistratie en past daar, met behulp van gegevens uit het Landelijke Medische Registratie (LMR), een ophoogfactor op toe. Naast dat de SWOV geen ophoging heeft gemaakt per gemeente, is een belangrijk verschil dat VIA een andere selectie van de ernstig gewonden gebruikt, waardoor er verschillen ontstaan in het aantal ernstig verkeersgewonden tussen VIA en de SWOV.

Vraag 4

Kunt u onderstaande conclusies van VIA2 toelichten, vergelijken met uw eigen data en vanuit uw ambities voor een veiliger verkeer nader beschouwen?

Over de conclusies van VIA kan ik geen oordeel geven, omdat ik niet over een uitsplitsing beschik van het aantal ernstig verkeersgewonden naar gemeenten, anders dan de door de politie geregistreerde ernstig verkeersgewonden.
Een onderdeel van de VIA-applicatie is het gebruik van snelheidsmetingen van TomTom. Hieruit blijkt dat op een groot aantal wegen gemiddeld te hard wordt gereden. Dit gebeurt vooral op 30 en 50-km-wegen. Het ministerie houdt niet systematisch gegevens bij van gereden snelheden op het onderliggende wegennet. Ik kan daarom geen inhoudelijke reactie gegeven op deze cijfers. De conclusies ondersteunen wel ons beleid om de verkeersveiligheid op 30 en 50 km-wegen te verbeteren. Recent heb ik daarom weer de campagne gestart «Hou je aan de snelheidslimiet. Veilig thuiskomen heb je zelf in de hand.» Deze campagne moet bijdragen aan het verminderen van het aantal automobilisten dat te hard rijdt binnen de bebouwde kom, met name op 30 en 50 km-wegen.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de verkeersveiligheid minder groot is dan jarenlang werd gedacht? Kunt u hier een toelichting op geven?

Nee. Ik heb een goed beeld van de ontwikkeling van de verkeersveiligheid door de jaarlijkse publicatie van het aantal verkeersdoden door het CBS en Dienst Verkeer en Scheepvaart van Rijkswaterstaat en het aantal ernstig verkeersgewonden waarvoor ik mij baseer op analyses van de SWOV. In het najaar meld ik u het aantal ernstig verkeersgewonden van 2011. Zoals ik geantwoord heb bij vraag 3, zijn er verschillen in berekening van het aantal ernstig verkeersgewonden.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Salafisten delen in Duitsland 25 miljoen gratis korans uit»?1

Ja.

Vraag 2

In hoeverre deelt u de zorg van Duitse binnenlandse veiligheidsdienst en waar bestaat deze zorg uit?

Activiteiten van salafisten in Nederland vormen op dit moment geen dreiging tegen de nationale veiligheid. De weerstand tegen radicalisering binnen de moslimgemeenschap in Nederland is groot, mede door initiatieven vanuit het lokaal bestuur. Het kabinet blijft aandacht houden voor ontwikkelingen rondom het salafisme in Nederland.

Vraag 3

Zijn er plannen van personen en/of organisaties bekend die een dergelijke actie willen ondernemen in Nederland? Zo ja, om welke organisaties en/of personen gaat het?

Nee, er zijn geen plannen bekend.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de verspreiding van miljoenen haatboeken (korans) door salafistische organisaties een gevaar vormt voor de openbare orde? Zo nee, waarom niet?

Het kabinet neemt afstand van de kwalificatie van de Koran als een haatboek. Het verspreiden van een wijdverspreid religieus geschrift als zodanig vormt geen gevaar voor de openbare orde. Als er aanwijzingen zijn dat een eventuele vergelijkbare verspreiding van de Koran in Nederland tot verstoring van de openbare orde zal leiden, dan worden uiteraard passende maatregelen genomen.

Vraag 5

Op welke wijze bent u van plan dergelijke acties in Nederland te verhinderen?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Kent u het artikel «Betaal onze rechters voor het leveren van eindoplossingen»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat in plaats van de verhoging van de griffierechten er voor een ander systeem van financiering van de rechtspleging moet worden gekozen? Zo ja, welk systeem staat u voor ogen? Zo nee, waarom niet?

Neen. Internationaal wordt het Nederlandse systeem gezien als een best practice voor een goede financiering van de rechtspraak. Het budget van de rechtspraak wordt verhoogd als er meer zaken binnenstromen, terwijl het systeem gelijktijdig prikkels bevat voor het bevorderen van de efficiency. Om de kwaliteit te borgen is er naast het financieringssysteem ook sprake van een kwaliteitssysteem. Het huidige systeem van financiering en kwaliteitsborging functioneert goed, óók in tijden van economische crisis.

Vraag 3

Wat is uw mening over het in het artikel gestelde dat rechtspraak het beste kan worden betaald naar mate van gebruik? Kunt u daarbij ingaan op de stelling dat indien een rechtszaak na een inleidende zitting (comparitie) wordt beëindigd de kosten daarvan lager zijn met een goed tarief verdeeld over twee partijen, eventueel naar draagkracht?

Ik ben van mening dat het in zijn algemeenheid goed is als burgers meer gaan betalen voor het gebruik van rechtspraak, en dat daardoor de bijdrage uit de algemene middelen navenant kan verminderen. Dat betekent echter niet dat deze relatie zo direct gelegd kan en mag worden voor iedere individuele rechtszaak. De systematiek om het te betalen griffierecht van een civiele zaak te koppelen aan het afronden van een inleidende zitting (comparitie), zodat in geval van een succesvolle comparitie beide partijen een lager griffierecht betalen dan wanneer beiden de zaak doorzetten en een schriftelijk vonnis verlangen, acht ik om een aantal redenen niet wenselijk. Als partijen in een dergelijke situatie een lager griffierecht betalen, betekent dit dat de instaptarieven voor andere zaken aanzienlijk moeten worden verhoogd. Dat is niet wenselijk met het oog op de toegankelijkheid. Dergelijke «pay as you go»-systemen hebben bovendien als nadeel dat partijen voorafgaand aan de procedure niet goed weten wat het geschil gaat kosten en welk financieel risico ze daardoor lopen. In het systeem dat ik voorsta, weet iedere partij vooraf precies wat de griffierechten zijn. Dit stimuleert dat alleen die zaken voor de rechter komen waarbij andere alternatieven zijn uitgeprobeerd. Tot slot worden in het huidige systeem de griffierechten in één keer definitief vooraf betaald. Zo’n eenvoudig systeem is transparant en geeft lage uitvoeringslasten.

Vraag 4

Bevat het huidige systeem van financiering van de rechtspleging financiële prikkels die leiden tot een goede, snelle rechtspraak of prikkels die leiden tot differentiatie en innovatie in prijzen en diensten? Zo ja, welke prikkels zijn dit dan? Zo nee, bent u voornemens dergelijke prikkels wel in te gaan bouwen?

Het huidige systeem leidt mijns inziens tot een kwalitatief goede en snelle rechtspraak. Dat blijkt onder andere uit het rapport Visitatie gerechten 2010 en het klantwaarderingonderzoek rechtspraak 2011.
Bij het aanwenden van het budget hebben rechtbanken een grote mate van vrijheid in het organiseren van het rechtspreken, gegeven de specifieke omstandigheden waarin een rechtbank verkeert. Deze mogelijkheid tot maatwerk prikkelt tot efficiëntie en kwaliteit van de gerechten. In het huidige systeem worden de prijzen voor drie jaar vastgelegd. Ook dit geeft een prikkel om zaken snel en efficiënt te behandelen: efficiency wordt niet meteen afgeroomd, maar kan door de rechtspraak worden gebruikt om het systeem kwalitatief te verbeteren, efficiënter in te richten of te innoveren.
De innovatie van de rechtspraak kan ook op allerlei andere manieren worden bevorderd. Bijvoorbeeld door het beschikbaar stellen van een innovatiebudget voor goede initiatieven, buiten de reguliere bekostiging om. Deze weg volg ik door middel van de Innovatieagenda Rechtsbestel. De innovatieagenda Rechtsbestel leidt tot simpele procedures, meer alternatieve geschilbeslechting en verdergaande digitalisering van de rechtspraak.

Vraag 5

Bent u bereid met de diverse betrokken organen te overleggen over een financieringssysteem van de rechtspraak waarbij de bovengenoemde prikkels wel worden ingebouwd met behoud van de publieke dienstverlening, waaronder een goed toegankelijke rechtspraak? Zo ja, op welke termijn kan de Kamer de uitkomsten van dit overleg tegemoet zien? Zo nee, waarom niet?

Nee. Zie de antwoorden op vraag 1 tot en met 4.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Burgemeester van Deventer op verkenningsmissie in Uganda» uit de Stentor van 5 april jongstleden?1

Ja.

Vraag 2

Is het u bekend dat een delegatie van burgemeesters van de gemeenten Deventer, Goes en Gemert-Bakel, onder auspiciën van de Vereniging Nederlandse Gemeenten ( VNG), een verkenningsmissie uitvoert naar Oeganda, om onder de naam «Connect2Uganda» de leefomstandigheden van met name kwetsbare kinderen en jongeren in het plattelandsdistrict Masaka te gaan verbeteren?

Het is mij bekend dat een delegatie van de gemeenten Deventer, Goes en Gemert-Bakel in het kader van het nieuwe, door mij gefinancierde, Local Governance Capacity Programme (LGCP) 2012–2016, onder auspiciën van de uitvoeringsorganisatie VNG International op missie is geweest naar Oeganda. De missie had tot doel om het nieuwe landenprogramma verder uit te werken en nadere afspraken te maken met alle – Nederlandse en Oegandese – betrokkenen bij het programma. De delegatie heeft tevens, deels opgesplitst, de zes betrokken gemeenten bezocht om ter plaatse de behoefte aan capaciteitsopbouw en expertise vast te stellen. In Oeganda is het programma gericht op voedselzekerheid, één van de in het MJSP-Oeganda gekozen speerpunten.

Vraag 3

Is het waar dat de VNG, conform uw brief van 3 februari 2012,2 eraan is gehouden zich te beperken tot het beschikbaar stellen van specifieke gemeentelijke expertise, voornamelijk voor de capaciteitsopbouw van lokale gemeenten?

Ja. Deze expertise omvat echter ook bestuurlijke expertise. Bij het verbeteren van de capaciteit van lokaal bestuur gaat het naast de beleidsvoorbereiding en uitvoering door ambtenaren ook om de politieke processen (besluitvorming, participatie van de bevolking, het afleggen van verantwoording, etc.). Vandaar ook deze missie.

Vraag 4

Wat is uw oordeel over het feit dat het hele project Connect2Uganda slechts voor een heel klein deel gaat om steun aan samenwerking met de «local council», maar zich voor het overige vooral richt op onderwerpen zoals werkgelegenheid, primair onderwijs, bomen planten en art workshops voor traumaverlichting?3

Connect2Uganda is een samenwerkingsverband in Deventer waarin alle activiteiten ten behoeve van Oeganda, van zowel een aantal maatschappelijke organisaties uit de gemeente als de gemeente zelf, onder één Deventerse vlag worden gebracht. Onder deze vlag voeren de betrokken organisaties elk hun eigen projecten uit maar onderling gecoördineerd en met gezamenlijke zichtbaarheid. Connect2Uganda staat verder geheel los van het LGCP programma in Oeganda.
Het huidige bezoek werd georganiseerd in het kader van het LGCP.
Ik wijs er verder nog op dat uw Kamer in antwoord op vragen over ontwikkelingshulp door decentrale overheden, is geïnformeerd (kamerstuk 3 313 aanhangsel van de Handelingen 2009–2010, d.d. 13 september 2010) over het feit dat decentrale overheden autonoom zijn in hun besluiten over ontwikkelingssamenwerking.

Vraag 5

Op welke wijze waakt u ervoor dat activiteiten van gemeenten en de VNG conform afspraak puur gericht zijn op het ondersteunen van het landelijke beleid, door het beschikbaar stellen van specifieke gemeentelijke expertise?

De uitgewerkte landenprogramma’s voor de periode 2012–2016 moeten voor 31 mei a.s. door VNG International worden ingediend en daarna door mij beoordeeld conform het subsidiekader (zie mijn brief van 3 februari 2012). Vervolgens zal VNG International, conform de subsidiebeschikking, jaarlijks een jaarplan voor het komende jaar en een jaarrapport over het afgelopen jaar indienen. Goedkeuring hiervan is voorwaarde voor vervolgbetalingen. De jaarplannen en rapporten worden door mij beoordeeld en besproken in het reguliere overleg tussen het departement en VNG International.

Vraag 6

Kunt u aangeven welke bedragen aan deze verkenningsmissie van VNG Internationaal worden besteed, en welke bedragen de gemeenten uit hun gemeentekas aan dit ontwikkelingsproject besteden, terwijl dit geen taak van gemeenten is?

Aan de vertegenwoordigers van de aan het LGCP deelnemende Nederlandse gemeenten vergoedt VNG International de reiskosten (vliegtickets economy class) en de verblijfkosten (volgens de VN norm). Voor de delegatie van 8 personen komt dit neer op een totaal bedrag van rond de € 15 000. Gemeenten kunnen een tegemoetkoming in de salariskosten van hun ambtenaren declareren bij VNG International ter hoogte van €/p>

Vraag 1

Herinnert u zich de (nog niet beantwoorde) Kamervragen over het aantal sterfgevallen, specifiek zelfmoord, in detentie?1

Ja, inmiddels heb ik op 12 april jl. uw Kamervragen over sterfgevallen tijdens detentie beantwoord.

Vraag 2

Heeft u kennisgenomen van het bericht dat een verdachte zelfmoord heeft gepleegd in de Penitentiaire Inrichting (PI) Vught?2

Ja.

Vraag 3

Is het waar dat een verdachte zichzelf van het leven heeft beroofd terwijl hij in PI Vught zat? Waar en in welke omstandigheden verkeerde de verdachte toen hij zichzelf van het leven beroofde?

Betrokkene verbleef in het penitentiair psychiatrisch centrum (PPC) Vught en heeft zich in de nacht van 7 op 8 april jl. van het leven beroofd. Op 8 april is betrokkene ’s ochtends in de cel aangetroffen.
Momenteel wordt onderzoek gedaan naar de toedracht van dit sterfgeval. In de eerste plaats heeft het penitentiair psychiatrisch centrum (PPC) zelfstandig een onderzoek gestart zoals beschreven in de landelijke richtlijn «overlijden in een justitiële inrichting». Hiervoor is een calamiteitenonderzoekscommissie ingesteld.
In de tweede plaats is dit incident bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) gemeld. Ten slotte is het sterfgeval bij het Openbaar Ministerie (OM) gemeld. In opdracht van het OM heeft de rijksrecherche de zaak bezien en heeft besloten geen nader onderzoek te doen.
Pas als de onderzoeken van de IGZ en het calamiteitenonderzoek zijn afgerond kunnen uitspraken over de toedracht worden gedaan.

Vraag 4

Deelt u de zorgen over het aantal sterfgevallen in detentie? Zo ja, bent u bereid hier onderzoek naar te doen?

Vanuit de zorgplicht voor gedetineerden en de grote impact op nabestaanden, medegedetineerden en personeel vind ik het van belang dat ieder sterfgeval onderzocht wordt, om zo te kijken of er een relatie is tussen het sterfgeval en de verleende zorg. Daarom worden alle sterfgevallen bij de IGZ gemeld. Naar aanleiding van deze melding kan de IGZ tot nader onderzoek besluiten. Ook beziet de Dienst Justitiële Inrichtingen DJI na iedere suïcide(poging) of het beleid en de in dat verband opgestelde protocollen aanpassing behoeven of anderszins additionele maatregelen moeten worden getroffen.
Het aantal sterfgevallen tijdens detentie fluctueert. In 2010 hebben zich 28 sterfgevallen voorgedaan. Zoals aangegeven in mijn brief van 7 september 20113 zijn 25 van deze sterfgevallen bij de IGZ gemeld. Deze 25 gevallen heeft de IGZ geanalyseerd. De IGZ heeft geconstateerd dat bij deze gevallen geen verband te leggen was tussen de verleende zorg en het overlijden, en daarom niet te vermijden waren.
In 2011 hebben zich 40 sterfgevallen voorgedaan. De Nationale Ombudsman (NO) heeft tien van deze sterfgevallen onderzocht en concludeert in het op 12 april jl. uitgebrachte rapport «Overlijden in detentie» dat in geen van deze gevallen er een verband was met de door DJI verleende zorg. Wel constateert de NO dat de door DJI en IGZ gehanteerde procedures nog verbeterd kunnen worden.
Zoals eerder aangegeven4 is tevens een onderzoek uitgevoerd naar determinanten voor suïcide tijdens detentie. Mede op basis van dit onderzoek bezie ik of het door DJI gehanteerde suïcidepreventiebeleid aangepast moet worden. Ik zal de bevindingen van dit onderzoek betrekken bij mijn beleidsreactie op het onderzoek van de NO en uw Kamer daarover voor het zomerreces informeren.

Vraag 5

Deelt u eveneens de zorgen dat PI Vught de laatste maanden vaak met heftige gebeurtenissen in het nieuws is? Zo ja, bent u bereid deze gebeurtenissen te analyseren en te kijken waarom met name in deze PI zo vaak iets voorvalt?

Uit het laatste doorlichtingsrapport van de Inspectie voor de Sanctietoepassing (ISt) blijkt dat de PI Vught over het geheel genomen goed functioneert. Op 1 december 2011 heb ik uw Kamer in de gebundelde beleidsreactie bij de ISt-rapporten over de bevindingen geïnformeerd. De ISt constateert dat, waar in het verleden in de PI Vught de nadruk op beheersing en strikte naleving van geldende regels lag, er thans ook aandacht is voor een flexibele, persoonsgerichte aanpak, waarvan naast veiligheid ook zorg een belangrijk onderdeel is. Voorts beoordeelt de ISt de PI Vught als een professionele organisatie waar de directie vakmanschap centraal stelt. Daarnaast heeft de IGZ in 2011 een toezichtsbezoek aan de PPC’s gebracht. In september heb ik de Tweede Kamer over de uitkomsten daarvan geïnformeerd. Hoofdconclusie van de IGZ is dat de PPC's voldoen aan de normen van verantwoorde zorg.
PI Vught is één van de grootste pi’s van Nederland en heeft uiteenlopende bestemmingen. Zo maken de Landelijke Afzonderingsafdeling, de Landelijke Afdeling voor Beheersproblematische gedetineerden en de Extra Beveiligde Inrichting onderdeel van de pi uit. Daarnaast heeft PI Vught ook een standaard gevangenis, een PPC, een afdeling waar de maatregel Inrichting Stelselmatige Daders ten uitvoer wordt gelegd en een tbs-afdeling. De detentiepopulatie van PI Vught kenmerkt zich door de veelvuldige aanwezigheid van beheers- danwel ernstige psychiatrische problematiek. Mede in dit licht zijn incidenten nooit volledig uit te sluiten. Bij elk incident wordt daarom bezien in hoeverre er een structureel probleem aan ten grondslag ligt. Om die reden vindt bij sterfgevallen bijvoorbeeld altijd incidentonderzoek plaats.
Sinds 1 januari jl. hebben zich, naast deze suïcide, twee andere sterfgevallen in PI Vught voorgedaan. In één geval ging het om een gedetineerde die als gevolg van een hersenbloeding in een burgerziekenhuis overleed. Daarnaast is een gedetineerde in het ziekenhuis overleden nadat hij onwel werd tijdens het separeren. Voor al deze sterfgevallen geldt dat, op de in antwoord op vraag drie omschreven wijze, onderzoek plaatsvindt. Pas als deze onderzoeken zijn afgerond kunnen uitspraken over de toedracht worden gedaan.

Vraag 6

Bent u bereid deze vragen samen met de bovengenoemde Kamervragen over sterfgevallen in detentie te beantwoorden voor het algemeen overleg over het gevangeniswezen op 25 april 2012?

Ja.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het rapport Fond de Commerce?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening van de onderzoekers dat door te veel focus op slachtoffers van seksueel geweld in Congo er te weinig aandacht is voor «gewone» ontwikkelingssamenwerking?2 Zo neen, waarom niet?

Het probleem van seksueel geweld in de Democratische Republiek van de Congo (DRC) is ernstig en de internationale belangstelling daarvoor is dan ook terecht. De Nederlandse hulpinspanningen op dit terrein zijn een aanvulling op andere vormen van ontwikkelingssamenwerking en gaan niet ten koste daarvan. Ik deel echter de conclusie van het rapport dat de internationale hulpinspanningen niet altijd optimaal zijn afgestemd op de bredere Congolese context. Daardoor kunnen onbedoeld schadelijke bijeffecten ontstaan.

Vraag 3

Kunt u aangeven op welke wijze de Nederlandse regering ervoor zorgt dat er evenwicht is in de bestedingen van de financiële middelen voor Seksuele en Reproductieve Gezondheid en Rechten (SRGR), zowel in Congo als ook in andere landen?

Bij het vormgeven van de inzet op dit terrein in de DRC is er bewust voor gekozen om geen activiteiten te ondersteunen in de provincies Noord- en Zuid-Kivu waar al veel donoren actief zijn. In plaats daarvan financiert Nederland, conform de motie El Fassed (32 605, nr. 35), een programma in de provincie Maniema waar de problematiek eveneens ernstig is maar vrijwel geen donoren aanwezig zijn. Het gaat daarbij om een project van de NGO’s Heal Africa en de American Bar Association dat is genomineerd voor de Women Deliver Top 50 van meest innovatieve oplossingen voor meisjes en vrouwen wereldwijd. Daarbij is rekening gehouden met het voorkomen van de onbedoelde neveneffecten die het rapport benoemt.
In niet-fragiele staten speelt de problematiek zoals in de DRC minder. In de meerjarige strategische plannen is in 8 van de 15 partnerlanden gekozen voor het speerpunt SRGR na een uitgebreide contextanalyse, waar de mogelijke meerwaarde van Nederland en de prioriteiten van de aanwezige donoren deel van uitmaakten.

Vraag 4

Kunt u aangeven op wat voor manier er door andere donoren met dit dilemma wordt omgegaan en of dit onderwerp van gesprek is in het verband van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), de EU of de VN? Als dit niet het geval is, bent u dan bereid om u in te zetten voor het starten van een dergelijke dialoog op niveau van donoren die inzetten op SRGR? Zo neen, waarom niet?

Zowel de OESO als de VN hebben richtlijnen voor SRGR, donorcoördinatie, en ontwikkelingssamenwerking in fragiele staten. Als lidstaat van deze organisaties, maar ook in EU-verband, maakt Nederland zich hier hard voor. In sommige landen speelt Nederland daarbij een leidende rol, zoals in de afgelopen jaren in de DRC.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Acute nood Amarantis mede door derivaten»?1

De acute nood bij Amarantis is niet veroorzaakt door het speculeren met derivaten, maar door tekorten op de exploitatie en een dreigende opeising van de financiering door de Rabobank. Amarantis bezit inderdaad een aantal derivaten ter afdekking van renteschommelingen op hun leningen. Deze derivaten zijn in overeenstemming met de Regeling beleggen en belenen 2010 (16 september 2009, kenmerk FEZ/CC-2009/150185). Dit is een financieringswijze die niet ongebruikelijk is, ook bij onderwijsinstellingen.

Vraag 2

Wat is uw beleid op dit vlak?

Op grond van de bovengenoemde Regeling beleggen en belenen is het onderwijsinstellingen toegestaan om derivaten aan te kopen, mits dit risicomijdend gebeurt. Dat is het geval als daarmee, zoals bij Amarantis, renterisico’s op leningen worden afgedekt.

Vraag 3

Zijn er bij u meer onderwijsinstellingen bekend die derivaten hebben gekocht? Zo ja, kunt u daar een overzicht van geven? Zijn deze instellingen ook door waardevermindering van derivaten in de financiële problemen gekomen?

Ja. Bij de Inspectie van het Onderwijs zijn ook andere onderwijsinstellingen bekend die derivaten hebben gekocht. De inspectie kan echter geen exact overzicht geven van de onderwijsinstellingen die derivaten gebruiken. Het gebruik van derivaten hoeft namelijk niet in detail in de jaarverslagen vermeld te worden.
Voor zover mij bekend zijn er geen onderwijsinstellingen die door waardevermindering van derivaten in financiële problemen zijn gekomen.
Mede naar aanleiding van vragen van uw kant naar het gebruik van derivaten door onderwijsinstellingen, heb ik de Inspectie gevraagd een kritische beoordeling te verrichten van het financiële cijferbeeld van alle publiek bekostigde onderwijsinstellingen in het mbo. Deze risico-analyse gaat verder dan een analyse op basis van alleen de jaarrekeningen van de instellingen. In elk geval zullen bij deze beoordeling de volgende thema’s worden verkend: de financiële kerngegevens, huisvesting, derivaten, leningen, financiering op basis van eigen of vreemd vermogen en personeelskosten. De bevindingen zullen kort na de zomer beschikbaar komen. Als daar aanleiding toe is, zal ik het onderzoek laten uitbreiden naar andere sectoren.

Vraag 1

Bent u bekend met de actie van het Veteraneninstituut en de Nederlandse Energie Maatschappij, gericht aan de houders van de veteranenpas, waarbij een aanbod wordt gedaan voor een «veteranencontract»?

Ja.

Vraag 2

Wat zijn de kosten van de mailing van deze actie en in hoeverre draagt het Veteraneninstituut daaraan bij?

De kosten van de mailing komen ten laste van de Nederlandse Energie Maatschappij (NEM). Het Veteraneninstituut heeft niet aan de kosten bijgedragen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het op zich een goede zaak is als bedrijven speciale voordelen willen bieden voor veteranen, maar dat het onwenselijk is dat deze specifieke actie voorzien is van het logo van het Veteraneninstituut en mede is ondertekend door de directeur van het Veteraneninstituut? Zo ja, bent u bereid het Veteraneninstituut hierop aan te spreken?

Het Veteraneninstituut is een onafhankelijke stichting die zich onder meer inzet voor de maatschappelijke erkenning van en waardering voor veteranen. De commerciële actie die in de vraag wordt genoemd, is een minder goede ontwikkeling. Ik zal de directeur van het Veteraneninstituut daarop aanspreken.

Vraag 4

In hoeverre kunnen houders van de Veteranenpas ongevraagd benaderd worden voor reclamedoeleinden? Kunt u in elk geval garanderen dat de privacy, zoals verankerd in de Veteranenwet, gewaarborgd blijft?

Bij het ontvangen van de veteranenpas worden de veteranen geïnformeerd dat zij op de hoogte worden gehouden over voordelen die zijn gekoppeld aan het bezit van een pas. Het betreft hierbij onder meer aanbiedingen die worden gepubliceerd in het blad Checkpoint of een bijlage bij dit blad. Veteranen kunnen kenbaar maken dat zij deze bijlage niet willen ontvangen. Het Veteraneninstituut heeft hiervoor een apart adressenbestand dat niet met derden wordt gedeeld. De privacy van de veteraan is daarmee gewaarborgd.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het Veteraneninstituut niet op deze of soortgelijke wijze betrokken moet zijn bij commerciële acties waarin aanbiedingen gedaan worden aan veteranen, om in de terminologie van een energieleverancier te blijven: «ik zeg: niet doen»?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Afghaanse familie moet Akkrum verlaten»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat deze familie op 11 april naar de vrijheidsbeperkende gezinslocatie in Katwijk wordt overgeplaatst? Wat zijn hier de redenen voor? Is het waar dat de asielprocedure van deze familie nog niet ten einde is?

Ik betracht steeds terughoudendheid met het verstrekken van informatie over individuele dossiers. In algemene zin kan ik u het volgende meedelen. Het gezin wordt niet naar de vrijheidsbeperkende gezinslocatie in Katwijk overgeplaatst. Op 16 april jl. heeft het gezin een nieuwe toelatingsaanvraag ingediend op basis van schrijnendheid. In dit geval heb ik besloten de vrijheidsbeperkende maatregel ten aanzien van het gezin op te heffen totdat op deze aanvraag is beslist. Het gezin mag voorlopig in Akkrum blijven. Wat de asielprocedure betreft, kan ik u melden dat het om een herhaalde aanvraag gaat. De aanvraag is afgewezen. Er loopt nog een hoger beroep bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State.

Vraag 3

Waarom krijgt dit gezin, dat bestaat uit jarenlang legaal in Nederland verblijvende ouders en twee in Nederland geboren schoolgaande kinderen, niet de gelegenheid om vanuit hun vertrouwde woonplaats, in Akkrum, waar zij al jaren wonen, te werken aan terugkeer naar Afghanistan?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Is het waar dat de ouders hebben aangegeven mee te willen werken aan zelfstandige terugkeer? Wat is desondanks de toegevoegde waarde om deze mensen in vrijheidsbeperking te plaatsen in Katwijk?

Neen. Uit het dossier blijkt geen actieve medewerking aan de terugkeer van het gezin naar Afghanistan. Voor het overige verwijs ik naar mijn antwoord op vraag 2.

Vraag 5

Deelt u de mening dat deze overplaatsing onnodig is en voor de kinderen betekent dat zij gedwongen van hun eigen school moeten worden gehaald?

Dat het vooruitzicht van een overplaatsing naar een gezinslocatie leidt tot bezorgdheid bij dit gezin en in hun omgeving, begrijp ik. Dit zal zonder meer ook samenhangen met het vooruitzicht op terugkeer naar Afghanistan dat met een overplaatsing naar een gezinslocatie nogmaals wordt onderstreept. Dat neemt niet weg dat ik het belangrijk vind om als overheid duidelijk te zijn richting de mensen. Als de boodschap terugkeer is, dan moeten we daar als overheid ook naar handelen.
Het is aan de vreemdeling om zijn vertrek uit Nederland te organiseren in plaats van te kiezen voor een bestaan in Nederland zonder toekomst. Dat is ook in het belang van de kinderen. In dit geval is het van school veranderen niet aan de orde, omdat het gezin voorlopig in Akkrum kan blijven. In het algemeen geldt dat overplaatsingen, indien mogelijk, in schoolvakanties plaatsvinden. In een gezinslocatie krijgen kinderen dezelfde voorzieningen als in een azc.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het begrijpelijk is dat deze onnodige en kindonvriendelijke overplaatsing tot groot verzet leidt in de lokale gemeenschap van Akkrum?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Waarom wordt ten aanzien van vreemdelingen van wie de vertrektermijn van 28 dagen is verstreken (ook als zij nog in procedure zitten) standaard aangenomen dat er een risico is dat zij zich zullen onttrekken aan het toezicht (en zij daarmee in vrijheidsbeperking worden geplaatst)? Indien de mensen bekend zijn, een vaste woonplaats hebben en aangeven mee te willen werken aan terugkeer, is daar toch in het geheel geen sprake van? Bent u bereid op dit punt uw terugkeerbeleid aan te passen?

Ook als mensen bekend zijn, een vaste woonplaats hebben en aangeven mee te werken aan hun terugkeer, dan kan er aanleiding zijn om een vrijheidsbeperkende maatregel op te leggen. De vrijheidsbeperkende maatregel vormt een belangrijk onderdeel van het terugkeerbeleid. Indien de vreemdeling na afloop van de termijn van 28 dagen nog niet is vertrokken, is van belang dat de facilitering van zijn vertrek wordt geïntensiveerd en het toezicht op hem wordt vergroot, zodat maximale inspanningen kunnen worden geleverd om het vertrek zo spoedig mogelijk te realiseren.
Verblijf in een gezinslocatie vindt plaats op basis van een vrijheidsbeperkende maatregel. Het is de bedoeling dat gezinnen daar werken aan hun terugkeer. De vrijheidsbeperkende maatregel moet ervoor zorgen dat gezinnen zich niet aan het toezicht van de overheid onttrekken en zoveel mogelijk beschikbaar zijn voor de vertrekprocedure van de DT&V.

Vraag 8

Bent u bereid van de overplaatsing af te zien en hier, in het belang van de kinderen, in elk geval mee te wachten totdat het lopende schooljaar is afgelopen?

Zoals gemeld in antwoord op vraag 2 mag het gezin voorlopig in Akkrum blijven.

Vraag 9

Bent u bereid deze vragen nog vandaag te beantwoorden, en, indien dat niet lukt, geen onomkeerbare stappen te zetten?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 1

Kent u het bericht «27 hongerstakers in gevangenissen in Marokko»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw opvatting over het gegeven dat 27 politieke gevangen in hongerstaking zijn omdat zij geen eerlijk proces krijgen, gemarteld worden en mensonwaardig worden behandeld?

In algemene zin vormt de situatie in Marokkaanse gevangenissen reden tot zorg; zo ook in dit geval. De in het artikel genoemde 27 hongerstakers bevinden zich in Marokkaanse gevangenissen verspreid over het hele land en hun motieven lopen uiteen. De meeste hongerstakers vragen aandacht voor de bij hen toegepaste rechtsgang die niet zou voldoen aan de minimale processtandaarden zoals erkend in het Marokkaanse strafprocesrecht. Daarnaast wordt aandacht gevraagd voor de erbarmelijke omstandigheden en mishandelingen in de gevangenissen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het noodzakelijk is om een onderzoek in te stellen naar mogelijke martelingen van deze 27 gevangenen? Indien ja, bent u bereid om dit aan te kaarten bij de Marokkaanse autoriteiten? Indien nee, waarom niet?

De Marokkaanse Nationale Raad voor de Mensenrechten heeft een onderzoek naar de gebeurtenissen gestart en een bezoek aan de gevangenissen gebracht. Daarnaast vaardigde de «Directeur Generaal voor het Gevangeniswezen» van de Marokkaanse regering een instructie aan alle gevangenisdirecteuren uit om te allen tijde de in de Marokkaanse Grondwet verankerde mensenrechten te eerbiedigen.

Vraag 4

Bent u bereid om in bilateraal en EU-verband deze kwestie aan te kaarten bij de Marokkaanse regering? Indien nee, waarom niet?

Inmiddels kwamen 7 van 27 hongerstakers vrij. Daarnaast is een deel van de hongerstakers na gesprekken met lokale autoriteiten gestopt met de hongerstaking. In de mensenrechtendialoog die door de EU met Marokko wordt gevoerd in het kader van het Europese Nabuurschapsbeleid, zal de voortgang van onderzoek en actie worden besproken.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Iran to shut down internet permanently; «clean» national intranet in pipeline» van «IB Times»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het bericht dat de Iraanse autoriteiten populaire mailprogramma’s, zoals Hotmail en Gmail, willen afsluiten in mei ten behoeve van een Iraanse mailserver «Iran Mail»?

Vraag 3

Is het waar dat gebruikers voor Iran Mail zaken als paspoortnummer en dergelijke moeten afgeven?

Vraag 4

Klopt het bericht dat dit de opmaat vormt voor het afsluiten van internet voor de Iraniërs?

Vraag 5

Ziet u mogelijkheden om, na een eventuele afsluiting van het internet in Iran, alsnog bij te dragen aan internetvrijheid in Iran, bijvoorbeeld door het beschikbaar stellen van veilige webruimte voor bloggers?

Ja. Zoals aangekondigd tijdens de «Freedom Online» conferentie op 8-9 december jl. en uitvoering gevend aan de motie Pechtold van 10 november jl. heeft de Nederlandse regering € 1 miljoen vrijgemaakt voor een fonds om technologie en andere ondersteuning voor noodinternet beschikbaar te maken voor landen als Iran. Deze faciliteit wordt momenteel uitgewerkt. Daarnaast zijn vanuit het Mensenrechtenfonds middelen beschikbaar gesteld om internetvrijheid in Iran te bevorderen.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het bericht «DNB handhaaft gunstiger rekenrente pensioenen»?

Ja.

Vraag 2

Kunt u zich nog herinneren dat u op eerdere vragen over de aanpassing van de rentecurve door DNB heeft geantwoord dat «Er is afgesproken dat DNB per maand bepaalt of de marktomstandigheden reden geven tot aanpassing van de rentetermijnstructuur. In geval van marktverstoringen is aanpassing wenselijk.»?1

Ja.

Vraag 3

Hoe verhoudt deze uitspraak zich tot het voornemen van DNB om de maatregel te handhaven «in ieder geval tot duidelijk is wat de gevolgen zijn van de hoofdlijnen van het nieuwe financiële toetsingskader voor pensioenfondsen»?2

Op basis van artikel 126 van de pensioenwet en artikel 2 van het besluit FTK (dat verder is uitgewerkt in de DNB beleidsregel Vaststelling Methode Rentetermijnstructuur), heeft DNB de bevoegdheid om in bijzondere economische omstandigheden in te grijpen in de bepaling van de methode voor de berekening van de technische voorzieningen.
De marktomstandigheden zijn sinds december 2011 uitzonderlijk. Daarom heeft DNB in overleg met SZW besloten tot rentemiddeling over een periode van drie maanden bij de bepaling van de rentetermijnstructuur van december 2011 tot en met maart 2012.
Vanuit zowel de pensioen- als de verzekeringssector is aan DNB gevraagd om meer duidelijkheid te verschaffen rondom de maandelijkse beoordeling van de rentetermijnstructuur.
Door de intentie uit te spreken om rentemiddeling te continueren, totdat duidelijk is wat de gevolgen zijn van de hoofdlijnen van het nieuwe financiële toetsingskader voor pensioenfondsen, beoogt DNB bij te dragen aan rust en duidelijkheid voor de sector.

Vraag 4

Deelt u de mening dat DNB zich hiermee niet meer alleen baseert op de «voortdurende uitzonderlijke marktomstandigheden», maar ook rekening lijkt te houden met de uitkomst van een politiek proces?

Nee. Zoals blijkt uit het antwoord op vraag 3 beoogt DNB met de uitgesproken beleidsintentie bij te dragen aan rust en duidelijkheid voor de pensioensector. Van een vooruitlopen op de uitkomst van een politiek proces is geen sprake.

Vraag 5

Deelt u de mening dat hiermee de indruk gewekt kan worden dat het nieuwe financieel toetsingskader de aangekondigde kortingen per 1 april 2013 teniet kan doen?

Nee. Voor het antwoord op de vraag of de aangekondigde kortingen doorgevoerd moeten worden, moet de stand van de dekkingsgraad per 31 december 2012 worden afgewacht.
Relevant is dan wel de wijze waarop die dekkingsgraad moet worden bepaald. Zoals ik al eerder heb aangegeven zal het kabinet na publicatie van de hoofdlijnen van het nieuwe financiële toetsingskader in overleg treden met de Stichting van de Arbeid en de Pensioenfederatie om een goede overgang mogelijk te maken. Mede op basis van dit overleg en advisering door DNB, zal het kabinet bezien of en op welke wijze het beoogde nieuwe toetsingskader op evenwichtige wijze kan worden betrokken bij de vaststelling van de premiestelling voor 2013 en de eventueel in dat jaar door te voeren kortingen.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het nieuwe financieel toetsingskader de koek niet opeens groter maakt?

Ja. Het nieuwe financieel toetsingskader verandert niets aan de marktwaarde van de beleggingen van pensioenfondsen. Dit vermogen – de koek – wordt door het nieuwe kader niet opeens groter.