Open Kamerbeta

Kamervragen

Titel
Status
Indiener (persoon)
Indiener (partij)
5212 kamervragen gevonden
beantwoord onbeantwoord uitgesteld
Alle
18 november 2013 - 28 november 2013
Het falen van het Kompas-systeem op de Filipijnen
Han ten Broeke (VVD)
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (PvdA)
  • Vraag 1

    Bent u bekend met de nieuwsuitzending van RTL van zaterdag 16/11 jl., waarin werd gesteld dat het net geïmplementeerde Kompas-registratiesysteem op de Filipijnen niet zou hebben gefunctioneerd?

    Ja.

  • Vraag 2

    Klopt het dat het Kompas-systeem, waarover de website van Buitenlandse Zaken vermeldt dat dit levensreddend kan zijn doordat het Nederlanders die zich hebben ingeschreven pro-actief (via sms) waarschuwt voor bijvoorbeeld natuurrampen, weliswaar vanaf 1 oktober jl. gereed op de website van de Nederlandse ambassade in Manilla was, maar niet is gebruikt of heeft gefaald bij het waarschuwen van Nederlanders die zich hadden ingeschreven?

    Zie antwoord op vraag 4.

  • Vraag 3

    Hoeveel Nederlanders hadden zich op de website laten registreren voor het Kompas-systeem? Zijn er matches vastgesteld tussen geregistreerde Nederlanders en later (tijdelijk) vermiste Nederlanders?

    Er hadden zich op 9 november via Kompas 343 Nederlanders geregistreerd als verblijvend in de Filipijnen. Van de vier Nederlanders met wie nu geen contact is, is niemand geregistreerd in Kompas. Registratie is niet verplicht.

  • Vraag 4

    Bent u van mening dat naast een statistische en passieve website en de reguliere informatie van de Filipijnse overheid dit Kompas-systeem wel had moeten en kunnen functioneren, zoals het immers bedoeld was, vlak voor de tyfoon Haiyan?

    De registratie via het Kompas-systeem is op 1 oktober operationeel geworden. Het systeem is in de opstartfase. Dit betekent in de eerste plaats dat niet alle Nederlanders zich nu al via Kompas hebben geregistreerd. Het betekent ook dat er nog geen sms-en zijn verstuurd door de ambassade in Manilla. Zodra het nieuwe systeem volledig operationeel is, zal dit een extra dienstverlening aan Nederlanders in het buitenland zijn die bovenop de gebruikelijke alertering via website (o.a. reisadvies) en lokale overheden geschiedt. Over de tyfoon Haiyan waren alle Nederlanders uitgebreid gewaarschuwd via de media, door de Filipijnse overheid en de Nederlandse overheid (reisadvies, website ambassade).

  • Vraag 5

    Wat hebt u sindsdien gedaan om het Kompas-systeem op alle Nederlandse ambassades operationeel te krijgen?

    Het systeem is technisch operationeel. De komende tijd zal worden gewerkt aan het uitbreiden van het aantal registraties zodat meer Nederlanders bereikt kunnen worden. Ook zal een automatische koppeling worden gemaakt tussen aanscherping van het reisadvies en informatieverschaffing hierover aan de geregistreerde Nederlanders via Kompas, inclusief het verzenden van sms-en waar aangewezen.

  • Vraag 6

    Hoeveel Nederlanders worden nu nog vermist? Welke acties onderneemt u en hebt u ondernomen om hen te vinden en hun familieleden op de hoogte te houden?

    Op dit moment is met vier Nederlanders nog geen contact geweest. Dit cijfer verandert elke dag. De ambassade probeert via de lokale autoriteiten en andere contacten in de Filipijnen duidelijkheid te krijgen over hun verblijfplaats en hoe het nu met ze gaat. Er is direct na de ramp een consulair ondersteuningsteam naar de Filipijnen gestuurd om de ambassade daarbij te ondersteunen.

8 november 2013 - 26 november 2013
Het bericht “Syrian chemical weapons mission funded only until end of month”
Han ten Broeke (VVD), Michiel Servaes (PvdA)
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (PvdA)
1. http://uk.reuters.com/article/2013/11/05/uk-syria-crisis-chemical-idU…
  • Vraag 1

    Bent u bekend met het bericht «Syrian chemical weapons mission funded only until end of mont»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Is het waar dat de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW), die vorige maand de Nobelprijs voor de Vrede kreeg toegekend, over te weinig financiële middelen beschikt om het programma dat in Syrië wordt uitgevoerd, na november voort te zetten?

    Nee.

  • Vraag 3

    Hoe groot is het financieringstekort van de OPCW voor het programma in Syrië, dat tot doel heeft de Syrische faciliteiten voor de productie van chemische wapens onklaar te maken en de chemische wapens van het land te vernietigen?

    Zoals gesteld in het antwoord op vraag 2 is er op dit moment geen sprake van een financieringstekort bij de OPCW. Volgens opgave van de OPCW is door diverse donoren, waaronder Nederland, tot nu toe 10,4 miljoen euro gestort in het OPCW-Trust Fund. Daarnaast hebben meerdere landen toegezegd een bijdrage te zullen leveren. Dit geld is voldoende voor de financiering van de activiteiten van de OPCW in Syrië. Naast het OPCW Trust Fund is een apart VN Trust Fund ingesteld voor de financiering van het VN-deel van de Joint Mission.
    De kosten voor de daadwerkelijke vernietiging van de Syrische chemische wapens vallen hier buiten. Hoeveel de vernietiging zal gaan kosten is nog niet bekend. Volgens het Chemische Wapens Verdrag is de bezitterstaat, i.c. Syrië, hiervoor verantwoordelijk. Syrië heeft aangegeven niet over de benodigde middelen te beschikken. Hiervoor zal een beroep worden gedaan op de internationale gemeenschap. Dit staat echter los van de twee hierboven genoemde Trust Funds.

  • Vraag 4

    Verwacht u dat het financieringstekort van de OPCW op korte termijn wordt opgelost? Welke landen hebben extra middelen ter ondersteuning van het werk van de OPCW in Syrië toegezegd?

    Tot nu toe heeft de OPCW vrijwillige bijdragen ontvangen van Canada, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Ierland, Nederland, Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten en Zwitserland. Daarnaast hebben Tsjechië, Italië, Letland, Luxemburg, Nieuw-Zeeland en Zuid-Korea bijdragen toegezegd.

  • Vraag 5

    Bent u bereid de problemen rondom de financiering van de OPCW in internationaal verband aan te kaarten? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wanneer en in welk forum gaat u dit doen?

    Zoals gesteld in het antwoord op vraag 2, is er geen sprake van een financieringsprobleem voor de OPCW-activiteiten. De problematiek rond de vernietiging van de Syrische chemische wapens vormt onderwerp van intensief internationaal overleg. De belangrijkste fora in dit verband zijn de Uitvoerende Raad van de OPCW en de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties.
    Nederland heeft, en marge van de RBZ van 18 november, andere landen opgeroepen een bijdrage te leveren aan de gezamenlijke missie van OPCW en VN ter vernietiging van de Syrische chemische wapens.

8 november 2013 - 28 november 2013
De verwoesting van het Syrische christelijke dorp Sadad
Raymond de Roon (PVV), Kees van der Staaij (SGP), Joël Voordewind (CU)
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (PvdA)
1. Reformatorisch Dagblad, 7 november 2013
  • Vraag 1

    Heeft u kennisgenomen van de berichtgeving over de volledige verwoesting van het Syrische christelijke dorp Sadad?1 Kunt u de inhoud van deze berichtgeving bevestigen? Zijn er inderdaad tientallen christenen door islamitische jihadisten vermoord?

    Het Syrisch Observatorium voor Mensenrechten (SOHR) maakt melding van 45 burgerslachtoffers die zijn gevallen tussen 21 en 28 oktober jl. in het christelijke dorp Sadad, toen het onder controle stond van verschillende rebellengroepen, waaronder de Islamitische Staat van Irak en de Levant (ISIS). Er wordt geen melding gemaakt van de verwoesting van het dorp.
    Er is geen andere informatie beschikbaar die deze berichtgeving kan bevestigen.

  • Vraag 2

    Kunt u de achtergronden van dit bloedbad belichten? Welke trends zijn hier zichtbaar? In hoeverre dreigt er op andere plekken in Syrië een herhaling hiervan?

    Over de achtergronden van deze moorden is geen informatie beschikbaar.

  • Vraag 3

    Op welke wijze heeft de internationale gemeenschap gereageerd op de eerdere dramatische oproepen van Syrisch-orthodoxe leiders (waaronder aartsbisschop Selwaros Boutros Alnemeh) om de christenen van Sadad te redden? Welke concrete actie is hiertoe ondernomen door de internationale gemeenschap?

    De internationale gemeenschap heeft zich op verschillende momenten uitgesproken tegen de groeiende invloed van jihadistische groepen en het belang van steun voor de gematigde oppositie hierbij benadrukt. Ook heeft de VN Veiligheidsraad in verschillende resoluties het belang van respect voor humanitair recht en minderheden opgenomen. Nederland zal het belang van respect voor minderheden in contacten met internationale partners, maatschappelijke organisaties en de gematigde oppositie blijven benadrukken en geweld tegen alle minderheden veroordelen. Daarnaast is het van belang dat personen die zich schuldig hebben gemaakt aan grove schendingen van internationaal recht verantwoordelijk worden gehouden, ongeacht de groep waartoe zij behoren. Nederland pleit daarom voor een doorverwijzing van de situatie in Syrië naar het Internationaal Strafhof.

  • Vraag 4

    Heeft het Syrische regeringsleger er in uw ogen zoveel mogelijk aan gedaan om dit bloedbad te voorkomen? Waarom is dit niet gelukt?

    Door het ontbreken van specifieke informatie kan het kabinet hierover geen uitspraak doen.

  • Vraag 5

    Wat kan de internationale gemeenschap doen om dergelijke zuiveringen voor de toekomst zoveel mogelijk tegen te gaan? Wat is uw inzet hierbij?

    Het kabinet is van mening dat er geen militaire oplossing is voor het conflict en benadrukt de noodzaak van een politiek proces dat moet leiden tot een politieke transitie. Nederland steunt daarbij de inzet van de internationale gemeenschap om alle partijen zo snel mogelijk aan tafel te krijgen voor onderhandelingen in het kader van Genève II. Nederland heeft er steeds toe opgeroepen dat de VN Veiligheidsraad zijn rol moet spelen met betrekking tot Syrië.
    Duurzame vrede en stabiliteit in Syrië vragen om een inclusieve transitie waarbij de verschillende bevolkingsgroepen vertegenwoordigd zijn en civil society en vrouwen betrokken worden. Nederland staat in contact met diverse politieke en maatschappelijke Syrische organisaties, waarbij het sektarisch geweld een van de onderwerpen op de agenda is.

  • Vraag 6

    Bent u bereid, zo veel mogelijk in internationaal verband, luid en duidelijk uw afschuw uit te spreken over deze religieuze zuivering?

    Zie antwoord vraag 3.

8 november 2013 - 26 november 2013
Het rapport van Amnesty International over het verspreiden van valse informatie over olielekkages in de Nigerdelta door Shell
Jan Vos (PvdA)
Lilianne Ploumen (minister zonder portefeuille buitenlandse zaken) (PvdA)
1. Bad information: Oil spill investigation in the Niger Delta.
  • Vraag 1

    Bent u bekend met het rapport «Bad information: Oil spill investigation in the Niger Delta»1 dat is gepubliceerd door Amnesty International en het Centre for Environment, Human Rights and Development (CEHRD) over de Nigerdelta?

    Ja.

  • Vraag 2

    Hoe beoordeelt u de belangrijkste conclusie van het rapport, namelijk dat Shell onderzoeken naar olielekkages in de Nigerdelta regelmatig manipuleert en valse informatie verspreidt over de resultaten?

    De regering is bekend met de zeer ernstige gevolgen van olielekkages in de Niger Delta. De situatie verdient om die reden internationale aandacht. De oorzaak van de lekkages wordt conform Nigeriaanse regelgeving niet door onafhankelijke experts vastgesteld, maar door een zogenoemd Joint Investigation Team (JIT). Om de objectiviteit van het onderzoek te bevorderen bestaat het JIT uit vertegenwoordigers van de Nigeriaanse autoriteiten, de lokale gemeenschap en de desbetreffende oliemaatschappij. Vanaf 2011 maakt Shell Petroleum Development Company (SPDC) elk onderzoeksrapport dat door het JIT wordt geproduceerd openbaar. Mocht uit aanvullende gegevens blijken dat een lekkage ten onrechte is toegeschreven aan sabotage, dan heeft SPDC in het verleden aangegeven de wettelijk vereiste schadevergoeding te betalen. Daarnaast is het staand beleid van SPDC om de lekkage zo snel mogelijk te repareren.

  • Vraag 3

    Deelt u de mening dat de werkwijze van Shell in Nigeria, zoals beschreven in het rapport van Amnesty International en CEHRD, zeer te betreuren is en dat alle gevallen waarin Shell ten onrechte concludeerde dat schade veroorzaakt werd door sabotage en niet door een olielekkage, de schadevergoeding alsnog moet worden betaald? Zo nee, waarom niet? Zo ja, gaat u zich hier voor inspannen?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 4

    Onderschrijft u de aanbeveling uit het rapport aan de Nederlandse regering om zich in te zetten voor onafhankelijk toezicht op de olie-industrie in Nigeria en bent u bereid om u hier voor in te spannen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke wijze?

    Het is primair aan de Nigeriaanse overheid om hier regelgeving over op te stellen en, zo nodig, aan te passen. Nederland heeft de Nigeriaanse overheid aangeboden een Staatstoezicht op de Mijnen-missie te sturen voor technische assistentie bij de versterking van het toezicht op de olie- en gassector in Nigeria. Ondanks herhaaldelijk verzoek om een reactie, is de minister van Oliezaken vooralsnog niet op dit aanbod ingegaan.

  • Vraag 5

    Bent u bereid om op korte termijn over de conclusies en resultaten van dit rapport het gesprek aan te gaan met Shell? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke boodschap bent u van plan over te brengen aan Shell, en welke verzoeken dan wel eisen zult u stellen aan het bedrijf om snelle verbetering in de werkwijzen te bewerkstelligen?

    Rapporten als deze van Amnesty International leveren een nuttige bijdrage aan de discussie over de Niger Delta. Amnesty International is daarom uitgenodigd om op het ministerie een nadere toelichting te geven op het rapport. Deze toelichting heeft inmiddels plaatsgevonden. Met Shell zal ook naar aanleiding van het rapport over deze kwestie worden gesproken. Ik zal hierover verslag uitbrengen aan uw Kamer.
    Daarnaast wil ik zelf in de eerste helft van 2014 een bezoek brengen aan Nigeria. Dit bezoek zal voornamelijk in het teken staan van handel, maatschappelijk verantwoord ondernemen en mensenrechten. Na afloop zal ik een reisverslag aan de Kamer doen toekomen.

  • Vraag 6

    Kunt u de Kamer voorafgaande aan de behandeling van de begroting voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking 2014 een brief doen toekomen over uw appreciatie van het rapport van Amnesty International en CEHRD, en tevens in deze brief verslag doen van uw gesprekken met Shell?

    Zie antwoord vraag 5.

5 november 2013 - 26 november 2013
Het incident in het Libische Corinthia Hotel
Han ten Broeke (VVD)
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (PvdA)
1. http://www.theguardian.com/world/2013/oct/10/libyan-prime-minister-al…
2. http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-24470850
  • Vraag 1

    Kunt u beschrijven wat zich volgens u op 10 oktober 2013 in het Corinthia Hotel te Tripoli heeft afgespeeld?1 2 Hoe beoordeelt u het verslag van dit incident, zoals op 3 november 2013 uitgezonden in het VPRO-programma Bureau Buitenland?

    In de ochtend van 10 oktober werd de Libische premier Zeidan door een gewapende militie uit het Corinthia hotel te Tripoli meegenomen. Na enkele uren is hij vrijgelaten.
    In het VPRO-radioprogramma meldde een woordvoerder van het beveiligingsbedrijf van de EU Border Assistance Mission in Libië (EUBAM) dat militieleden gedurende de inval ook zijn binnengedrongen in de hotelkamers van de missie en dat zij daarbij kogelwerende vesten hebben meegenomen.

  • Vraag 2

    Klopt het dat in dit hotel een groot aantal Europese diplomaten verblijft, onder meer uit Nederland?

    Met het oog op de veiligheid van de naar Libië uitgezonden Nederlandse en andere Europese diplomaten, kan het kabinet geen uitspraken doen over hun huisvestingslocatie.

  • Vraag 3

    Kunt u toelichten wat de achtergrond van de gewapende groep is die op 10 oktober 2013 minister-president Zeidan van Libië ontvoerde? Klopt het dat deze groep beschikte over een arrestatiebevel voor de premier? Zo ja, hoe verklaart u de beschikking over dit arrestatiebevel?

    Het gaat om de Libyan Revolutionaries» Operations Room (LROR), een groep die formeel onder het ministerie van Binnenlandse Zaken valt en in die hoedanigheid deelverantwoordelijkheid had voor de veiligheid in Tripoli.
    De LROR heeft in de media aangegeven te hebben gehandeld op basis van een door een aanklager ondertekend arrestatiebevel. Door de Libische regering wordt ontkend dat er een dergelijk arrestatiebevel is uitgevaardigd.

  • Vraag 4

    Klopt het dat de gewapende groep de vertrekken van de EU Border Assistance Mission (EUBAM) in Libya is binnen geweest? Klopt het voorts dat de gewapende groep wapens heeft meegenomen? Hebben de kamers, waar mogelijk Nederlandse diplomaten verbleven, een diplomatieke status krachtens het Verdrag van Wenen? Is dit verdrag in uw ogen geschonden? Zo nee, waarom niet?

    Een woordvoerder van het beveiligingsbedrijf van EUBAM heeft aangegeven dat de gewapende groep inderdaad de vertrekken van de EUBAM-missie heeft betreden. Volgens dezelfde verklaring zijn er geen wapens buitgemaakt, wel heeft de groep kogelwerende vesten meegenomen (zie ook antwoord vraag 1).
    Volgens artikel 30 van het Verdrag van Wenen inzake Diplomatiek Verkeer geldt dat de woning van een diplomaat onschendbaarheid geniet. Dat kan ook een hotelkamer betreffen, indien een in het betreffende land geaccrediteerde diplomaat daar zijn of haar verblijf heeft. Indien de gewapende groep hotelkamers die bewoond werden door diplomaten zou hebben binnengedrongen, zou er daarmee een schending hebben plaatsgevonden van het Verdrag van Wenen.

  • Vraag 5

    In hoeverre was de veiligheid van Europese en/of Nederlandse diplomaten in het Corinthia Hotel in het geding?

    Zie antwoord op vraag 2.

  • Vraag 6

    Kan de veiligheid van Europese diplomaten in Tripoli nog voldoende gegarandeerd worden? Heeft het incident geleid tot aangescherpte veiligheidsmaatregelen?

    Zowel in de voorbereiding van, als gedurende diplomatieke activiteiten van zowel Nederland als de EU in landen met (potentiële) veiligheidsrisico’s staat veiligheid van het personeel voorop. De veiligheidssituatie wordt continu gemonitord op basis waarvan de noodzaak voor aanvullende veiligheidsmaatregelen wordt bezien. Op dit moment is er geen aanleiding om het beveiligingsregime in Tripoli te herzien. Met het oog op de operationele veiligheid kan het kabinet niet op de details hiervan ingaan.

  • Vraag 7

    Heeft Hoge Vertegenwoordiger Ashton reeds op dit incident gereageerd? Zo ja, hoe beoordeelt zij dit incident?

    Ja. HV Ashton heeft namens de lidstaten haar bezorgdheid uitgesproken over de ontvoering van premier Zeidan en de partijen in Libië opgeroepen om te streven naar nationale verzoening en vestiging van de rechtsstaat.

  • Vraag 8

    Klopt het dat overwogen wordt de EUBAM-missie in Libië uit te breiden? Is al bekend of de EU consequenties verbindt aan de toekomst van de missie? Zo ja, welke?

    Van uitbreiding van de EUBAM-missie is geen sprake. De missie is op 22 mei jl. opgericht en bevindt zich nog in de opbouwfase. De personeelsbezetting wordt op dit moment gefaseerd op de vastgestelde sterkte gebracht. Het veiligheidsincident in het hotel heeft niet tot wijzigingen geleid.

  • Vraag 9

    Welke consequenties verbindt u aan het incident, met het oog op de veiligheid van Nederlandse diplomaten in Libië?

    Zie antwoord vraag 6.

5 november 2013 - 10 december 2013
Het bericht dat in Azerbeidzjan en Armenië duizenden meisjes worden geaborteerd vanwege hun geslacht
Kees van der Staaij (SGP)
Lilianne Ploumen (minister zonder portefeuille buitenlandse zaken) (PvdA)
1. Reformatorisch Dagblad, 1-11-2013
2. Kamerstuk 33 400 V, nr. 80
  • Vraag 1

    Heeft u kennisgenomen van het bericht, gebaseerd op rapporten van het Guttmacher Institute, dat in Azerbeidzjan en Armenië vele duizenden meisjes (10% van alle meisjes) worden geaborteerd louter vanwege hun geslacht? Hoe beoordeelt u dit bericht?1

    Ja. Dit is zorgwekkend.

  • Vraag 2

    Is het u bekend of de betreffende overheden in deze landen voldoende hun verantwoordelijkheid nemen om deze ernstige vorm van gendercide tegen te gaan en met welk resultaat?

    In Azerbeidzjan is de belangstelling voor deze problematiek beperkt, zowel bij de regering als bij het maatschappelijk middenveld. Recent heeft de vicevoorzitter van de parlementaire commissie voor Sociaal Beleid, Musa Guliyev, een wetgevingspakket aangekondigd over reproductieve gezondheid, waarbij expliciet aandacht zal worden besteed aan selectieve abortus.
    Ook in Armenië wordt de kwestie van selectieve abortus niet als prioriteit gezien. Een UNFPA rapport terzake vormde aanleiding voor enkele ministeries (Sociale Zaken, Gezondheid) om hieraan meer aandacht te schenken. Een voorstel van het Ministerie van Gezondheid om d.m.v. aangepaste wetgeving beperkingen te stellen aan het bekendmaken van het geslacht binnen prenataal onderzoek, is echter niet gerealiseerd.

  • Vraag 3

    Worden deze landen vanuit de internationale gemeenschap op enigerlei wijze aangesproken op deze praktijken? Wanneer en op welke wijze is dit voor het laatst gebeurd?

    Ja. Binnen de Raad van Europa, waarvan zowel Azerbeidzjan als Armenië lid zijn, hebben het Comité van Ministers (CM) en de Parlementaire Assemblee regelmatig in rapportages en verklaringen de aandacht gevraagd voor deze problematiek. Het CM is van oordeel dat prenatale geslachtsselectie de fundamentele waarden van de Raad van Europa, zoals die zijn neergelegd in het Europese Verdrag, voor de Rechten van de Mens ondermijnt.
    In Azerbeidzjan zijn UNICEF en UNPFA op dit terrein actief, echter zonder veel maatschappelijke steun. Hun inspanningen zouden gebaat zijn met meer belangstelling van de zijde van de regering en het maatschappelijk middenveld terzake.
    In Armenië is UNFPA op dit gebied leidend, onder meer met onderzoek en bewustmaking op TV-stations en online media, in overleg met de overheid. UNFPA spoort de Armeense overheid aan beleidsmaatregelen te treffen, vooralsnog met bescheiden resultaat (zie antwoord2.
    In beide landen volgen de Nederlandse ambassade en ambassades van andere EU-landen de situatie op het gebied van vrouwenrechten en seksediscriminatie. Waar nodig worden de autoriteiten aangesproken op voorkomende problemen. Dit omvat mede de problematiek van selectieve abortus.

  • Vraag 4

    Welke mogelijkheden ziet u om deze praktijken – langs bilaterale of multilaterale kanalen – aan de orde te stellen bij de betreffende overheden in deze landen?

    Zie antwoord vraag 3.

  • Vraag 5

    Bent u tevens bereid om de overheden in deze landen, zo mogelijk gezamenlijk met andere landen, te stimuleren en te ondersteunen in het terugdringen van deze vorm van gendercide, mede gedachtig uw toezeggingen naar aanleiding van de motie-Van der Staaij c.s.?2

    Ja.

4 november 2013 - 19 november 2013
Het autorijverbod voor vrouwen in Saoedi-Arabië
Harry van Bommel , Bram van Ojik (GL), Joël Voordewind (CU), Kees van der Staaij (SGP), Pieter Omtzigt (CDA), Marianne Thieme (PvdD), Sjoerd Sjoerdsma (D66)
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (PvdA)
1. Saudi Arabia: Free journalist who supported women driving, http://www…
  • Vraag 1

    Bent u bekend met de recente acties in Saoedi-Arabië waarbij tientallen vrouwen het autorijverbod voor vrouwen negeerden?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Kunt u bevestigen dat ten minste veertien vrouwen zijn vastgezet en beboet omdat zij auto hebben gereden? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

    Voor zover bekend zijn er vrouwen opgepakt, kortstondig vastgehouden en weer vrijgelaten omdat zij auto hebben gereden. Het is echter niet mogelijk om het aantal vrouwen dat is vastgezet onafhankelijk bevestigd te krijgen, noch of zij zijn beboet.

  • Vraag 3

    Klopt het dat een journalist die zich kritisch heeft uitgelaten over het rijverbod voor vrouwen is gevangengenomen? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

    Tariq al Mubarak heeft korte tijd gevangen gezeten. Hij heeft op 7 oktober jl. een column geschreven in de Asharq al-Awsat krant uit Londen, waarin hij zich sterk maakt voor vrouwenrechten in de Golfregio. Mubarak verwijst hierin onder andere naar het feit dat vrouwen zich moeilijk kunnen verplaatsen vanwege het gebrek aan publieke transportmiddelen en beperkingen die vrouwen ondervinden om auto te rijden. In de Saoedische media is de afgelopen dagen uitgebreid over de Women2Drive campagne geschreven door zowel voor- als tegenstanders van het initiatief.

  • Vraag 4

    Hoe beoordeelt u de positie van vrouwen in Saoedi-Arabië op dit moment en de ontwikkelingen met betrekking tot hun positie in de laatste jaren?

    De positie van vrouwen in Saoedi-Arabië is zorgelijk en internationale aandacht hiervoor is van belang. Het kabinet meent dat er ook enige positieve ontwikkelingen op gebied van vrouwenrechten zijn waar te nemen, veelal actief gestimuleerd vanuit het Saoedische Koningshuis. Zo bestaat de Consultatieve Raad sinds 2013 voor 20% uit vrouwen en vrouwen genieten de laatste jaren grotere vrijheden op het gebied van werk en studie. Nederland zal zich er voor in blijven zetten om meer hervormingen op gebied van vrouwenrechten in Saoedi-Arabië te bevorderen.

  • Vraag 5

    Bent u bereid naar aanleiding van deze kwestie, bij voorkeur in EU verband, uw Saoedische collega’s op te roepen de positie van vrouwen te verbeteren en de gevangengenomen journalist vrij te laten? Indien neen, waarom niet?

    Zowel Nederland als de EU zijn in gesprek met Saoedi-Arabië over de mensenrechtensituatie in dat land. Versterken van de positie van vrouwen krijgt hierin uitgebreid aandacht. Meest recentelijk gebeurde dit nog tijdens de Universal Periodic Review (UPR) over Saoedi-Arabië op 21 oktober jl. te Geneve. De heer Mubarak is inmiddels vrijgelaten.

4 november 2013 - 28 januari 2014
De toelating van gentechgewassen in de Europese Unie
Esther Ouwehand (PvdD)
Sharon Dijksma (staatssecretaris economische zaken) (PvdA), Wilma Mansveld (staatssecretaris infrastructuur en waterstaat) (PvdA)
1. http://www.europa-nu.nl/id/vjdqat41gluk/agenda/dg_sanco_appeal_commit…
2. http://www.boerderij.nl/Akkerbouw/Nieuws/2013/10/Veiligheid-transgeen…
3. Agrafacts No81-13e
  • Vraag 1

    Kunt u bevestigen dat Nederland op 21 oktober jl. bij het Comité van beroep voor de toelating van import van de genetisch gemanipuleerde mais binnen de Europese Unie heeft gestemd?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Kunt u bevestigen dat u heeft toegezegd om de Kamer te informeren over de aanvragen voor toelatingen voor gentechgewassen die er momenteel bij de EU liggen, en dat u deze toezegging deed voordat dit Comité van beroep speelde?

    De stemming in het Ambtelijk comité waaraan u refereert betrof de import van maïs MON 87460. Nederland heeft destijds (voordat de motie Klaver was aangenomen) voorgestemd gebaseerd op de positieve opinie van de European Food Safety Authority (EFSA) en het advies van de Commissie genetische modificatie (COGEM) en het Nederlands Instituut voor voedselveiligheid (RIKILT) over de door de EFSA uitgevoerde risicobeoordeling. Nederland heeft bij stemming in het Comité van Beroep dezelfde positie ingenomen als bij stemming in het Ambtelijk comité.

  • Vraag 3

    Kunt u uitleggen waarom de Kamer nog niet is geïnformeerd over de aanvragen voor nieuwe gentechgewassen, terwijl Nederland wel vóór de toelating van een dergelijk gewas heeft gestemd? Waarom is het standpunt van de Nederlandse regering over deze toelating niet eerst voorgelegd aan de Kamer?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 4

    Waarom heeft u voor toelating voor de import van een nieuw gentechgewas gestemd?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 5

    Hoe beoordeelt u de conclusie van ruim 90 wetenschappers, die zich verenigd hebben in The European Network of Scientists for Social and Environmental Responsibility, dat de veiligheid van genetisch gemanipuleerde gewassen niet is bewezen en dat er bij sommige gewassen reden is voor ongerustheid?2 Deelt u de zorgen van deze wetenschappers over de mogelijk negatieve invloed van gentechgewassen op de volksgezondheid? Zo nee, waarom niet en op grond van welke onafhankelijke en langlopende onderzoeken komt u tot die conclusie?

    De in de EU toegelaten genetisch gemodificeerde gewassen zijn uitvoerig en zorgvuldig beoordeeld op de veiligheid voor mens, dier en milieu door de EFSA. Elk ggo-dossier wordt beoordeeld door verschillende werkgroepen onder het EFSA-panel, waarin EFSA Panelleden zitting hebben, maar ook ad hoc werkgroepleden, alvorens een conceptopinie wordt opgesteld die door het EFSA GMO Panel wordt besproken. In totaal zijn er daarmee veel onafhankelijke onderzoekers betrokken bij een EFSA opinie.
    Op nationaal niveau adviseren COGEM en RIKILT over deze risicobeoordeling.
    Ik heb alle vertrouwen in deze risicobeoordeling. Daarom deel ik de zorgen van het ENSSER niet. Ook de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO)3geeft aan dat er geen negatieve effecten zijn te verwachten voor genetisch gemodificeerde gewassen die op basis van een risicobeoordeling zijn toegelaten op de markt en reeds worden geconsumeerd.

  • Vraag 6

    Erkent u dat de claim dat genetisch gemanipuleerde gewassen veilig zijn, misleidend is? Zo nee, waarom niet en op grond van welke onafhankelijke en langlopende onderzoeken komt u tot die conclusie?

    Zie antwoord vraag 5.

  • Vraag 7

    Klopt het dat er volgende week weer gestemd gaat worden in de EU over de toelating van een gentechgewas, namelijk gentechmais 1507 van Pioneer Hi-Bred? Zo ja, kunt u bevestigen dat deze stemming waarschijnlijk grote gevolgen zal hebben voor andere aanvragen voor toelating van gentechgewassen in de EU, omdat er dan waarschijnlijk over veel meer aanvragen gestemd zal moeten worden? Zo nee, hoe zit het dan?3

    Het Europese Hof van Justitie heeft onlangs een uitspraak gedaan over een zaak die Pioneer Hi-Bred heeft aangespannen tegen de Europese Commissie. De Europese Commissie is hierbij veroordeeld voor het nalaten van het ter stemming brengen van een voorstel over de toelating van de genetische gemodificeerde maïs 1507 voor teelt in een Raad van ministers. Het is niet bekend welke gevolgen deze uitspraak van het EU Hof heeft voor andere teeltdossiers van genetisch gemodificeerde gewassen die op stemming wachten. De Europese Commissie heeft het ontwerpbesluit voor een toelating voor teelt van de genetische gemodificeerde maïs 1507 van Pioneer Hi-Bred en Mycogen Seeds op 12 november 2013 uitgebracht. Zoals aangegeven in mijn brief van 16 januari jl. heb ik in het COREPER van 17 januari een parlementair voorbehoud gemaakt en de Raad opgeroepen om voor 12 februari een bespreking in een Raad te organiseren zodat aldaar een besluit kan worden genomen. Op 23 januari is bekend geworden dat het voorstel voor toelating besproken zal worden tijdens de Raad voor Algemene Zaken van 11 februari. Zoals aangegeven in de eerder genoemde brief van 16 januari zal ik u zo spoedig mogelijk informeren over de kabinetsaanpak inzake Europese markttoelatingen van genetisch gemodificeerde organismen waaronder de (gg-) maïslijn 1507. Totdat ik deze kabinetsaanpak met u besproken heb, zal ik een parlementair voorbehoud aantekenen bij stemmingen over dit gewas.

  • Vraag 8

    Bent u bereid om tegen de toelating van deze gentechmais te stemmen? Zo niet, waarom niet en bent u dan in ieder geval bereid u van stemming te onthouden zolang u uw standpunt over dit gentechgewas niet heeft kunnen afstemmen met de Kamer?

    Zie antwoord vraag 7.

4 november 2013 - 28 november 2013
Het bericht dat honderden Syrische vluchtelingen niet zijn toegelaten tot Jordanië
Sjoerd Sjoerdsma (D66)
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (PvdA)
1. http://static.rasset.ie/documents/news/mde160032013en.pdf …
  • Vraag 1

    Wat is uw reactie op het rapport «Growing restrictions, tough conditions – The plight of those fleeing Syria to Jordan» van Amnesty International, waaruit blijkt dat honderden – zo niet duizenden – Syrische vluchtelingen zijn geweigerd aan de Jordaanse grens?1

    Het kabinet deelt de zorgen van Amnesty International over de situatie van ontheemden in Zuid-Syrië. Nederland brengt deze problematiek in diverse contacten met de Jordaanse autoriteiten onder de aandacht. Tegelijkertijd verdient Jordanië – als klein en bronnenarm land – lof voor de grote aantallen vluchtelingen die het opvangt.

  • Vraag 2

    Kunt u deze cijfers bevestigen? Kunt u bevestigen dat het voornamelijk gaat om vier «categorieën» personen, namelijk Palestijnse vluchtelingen uit Syrië, individuele mannen die niet kunnen aantonen dat ze familiebanden hebben in Jordanië, personen zonder identiteitsbewijzen en Iraakse vluchtelingen die in Syrië woonden?

    Volgens cijfers van UNHCR bevonden zich begin november ongeveer 545.000 Syrische vluchtelingen in Jordanië van de in totaal ruim 2,2 miljoen Syriërs die hun land zijn ontvlucht. Volgens UNHCR Jordanië komen dagelijks ca. 300 Syriërs illegaal Jordanië binnen; zij worden opgevangen door het Jordaanse leger en naar het Za’ateri-kamp overgebracht. Het klopt dat de Jordaanse grens gesloten is voor de vier in het AI-rapport genoemde «categorieën» personen: Palestijnse vluchtelingen uit Syrië, individuele mannen die niet kunnen aantonen dat ze familiebanden hebben in Jordanië, personen zonder identiteitsbewijzen of met vervalste identiteitsbewijzen en Iraakse vluchtelingen die in Syrië verbleven.

  • Vraag 3

    Op welke wijze bevordert u bilateraal en in EU-verband dat Jordanië de grenzen voor Syrische vluchtelingen openhoudt?

    Nederland heeft meerdere malen het belang benadrukt van het opvangen van Syrische vluchtelingen in de regio, zowel bilateraal als in EU-verband.
    Het kabinet heeft ruimhartig bijgedragen aan de opvang van Syrische vluchtelingen en ontheemden door in totaal 59 miljoen euro ter beschikking te stellen ten behoeve van de slachtoffers van de Syrische crisis. Een deel van dit bedrag is bestemd voor het UNHCR programma in het door haar gecoördineerde Syria Regional Response Plan, gericht op de opvang van vluchtelingen in de buurlanden. De 59 miljoen euro is inclusief de door Nederland in september beschikbaar gestelde 17 miljoen euro voor zowel ontheemden binnen Syrië als vluchtelingen in de buurlanden. Deze bijdrage kan o.a. gebruikt worden voor goede opvang en «winterisation» van vluchtelingen voor de komende koude winter.

  • Vraag 4

    Op welke wijze bevordert u bilateraal en in EU-verband dat Jordanië de capaciteit heeft deze vluchtelingen op te vangen?

    Zie antwoord vraag 3.

  • Vraag 5

    Wat doet Nederland concreet om ervoor te zorgen dat het percentage toegezegde gelden voor het Syria Regional Response Plan van de Verenigde Naties niet slechts 47% is, maar stijgt naar 100%?

    Het kabinet brengt zowel binnen de EU als bij andere partners actief op dat de internationale gemeenschap nieuwe middelen moet blijven vinden om zowel de zwaar onder druk staande buurlanden als hulpbehoevenden binnen Syrië te blijven ondersteunen.

  • Vraag 6

    Deelt u de mening dat het onevenwichtig is dat de 28 landen van de Europese Unie met meer dan 500 miljoen burgers minder dan 20.000 Syrische vluchtelingen opvangen, en dat van die 20.000 vluchtelingen meer dan 70% wordt opgevangen door Zweden en Duitsland? Zo neen, waarom niet?

    Het kabinet acht het wenselijk dat vluchtelingen dicht bij eigen land worden opgevangen zodat ze bij stabilisatie van de toestand weer snel en makkelijk kunnen terugkeren.
    Voorkomen moet worden dat komst van grote stromen vluchtelingen destabiliserend werkt in de betreffende landen. Om goede opvang te kunnen realiseren draagt dit kabinet daarom ruimhartig bij aan steun aan de regio in de vorm van humanitaire hulp. Mede om steun te betuigen en draagvlak te behouden voor de opvang door Jordanië van grote aantallen vluchtelingen op haar grondgebied heeft Nederland gehoor gegeven aan de oproep van UNHCR om Syrische vluchtelingen te hervestigen. Verder voert Nederland een coulant asielbeleid ten aanzien van Syrische asielzoekers die in Nederland aankomen; bijna alle asielaanvragen worden ingewilligd. In september 2013 stond het aantal Syrische asielaanvragen in Nederland op de tweede plaats en bedroeg 21% van alle eerste asielaanvragen.

  • Vraag 7

    Deelt u de mening dat Nederland ruimhartigere toegang moet bieden voor Syrische vluchtelingen, waaronder tijdelijke opvang van Syrische vluchtelingen die in Nederland familie hebben?

    Ik verwijs u naar de brief van 29 oktober jl. van de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie.

  • Vraag 8

    Welke aanbevelingen van Amnesty International worden door u opgevolgd en welke niet? Kunt u in beide gevallen aangeven waarom?

    Amnesty International doet een aantal aanbevelingen naar aanleiding van haar rapport. De eerste aanbeveling betreft het verzoek om financiële steun aan omringende landen van Syrië en bij te dragen aan het VN Syria Regional Response Plan. Zoals hierboven aangegeven draagt Nederland al bij aan hulp ten behoeve van de Syrische vluchtelingen in de buurlanden en ontheemden in Syrië. De verwachting is dat Nederland in 2014 wederom direct en indirect via ongeoormerkte core-bijdragen aan internationale organisaties zal bijdragen voor de slachtoffers van de Syrië-crisis. Uiteraard is de uiteindelijke besteding van middelen mede-afhankelijk van eventuele andere humanitaire crises in het komende jaar.
    Volgens UNHCR Jordanië is de situatie in het Za’ateri kamp aanzienlijk verbeterd ten opzichte van juni jl., toen Amnesty International het kamp bezocht. Zo zijn er consultatieplatforms ingesteld met leiders van de vluchtelingen in het kamp, terwijl Canada, het VK en de VS programma’s voor betere «community policing» financieren. Verreweg het grootste deel van de vluchtelingenfamilies verblijft inmiddels in containerwoningen die op slot kunnen, wat hun veiligheid ten goede komt. Bij de gezamenlijke toiletten is bewaking en goede verlichting. Hoewel het aantal vluchtelingen officieel 100.000 bedraagt, wees een «deur tot deur» telling uit dat het aantal feitelijk 75.000–80.000 bedraagt. Het aantal fluctueert en kan op bepaalde dagen oplopen tot 120.000.
    Door de Jordaanse politie ingehouden identiteitsdocumenten bevinden zich thans in beheer van UNHCR en zullen aan de vluchtelingen worden teruggegeven. Met ingang van volgende week worden ingenomen documenten nog dezelfde dag aan UNHCR overhandigd. Zodra vluchtelingen door UNHCR zijn geregistreerd krijgen zij hun identiteitspapieren terug. Dit gebeurt binnen enkele dagen.
    Huwelijken van vluchtelingen vanaf 18 jaar die in het bezit zijn van identiteitsdocumenten worden geregistreerd bij de Jordaanse burgerlijke stand. Daarnaast vinden religieuze huwelijken plaats waarvan de kinderen wettig worden erkend. Als een vrouw bevalt, geeft het ziekenhuis of de vroedvrouw een verklaring af en wordt het kind bij de Jordaanse burgerlijke stand geregistreerd, tenzij de vrouw ongehuwd is. Alle kinderen die geboren worden uit vluchtelingen worden geregistreerd door UNHCR, inclusief kinderen waarvan de moeder ongehuwd is.
    Voor wat betreft de aanbevelingen van Amnesty International om bij te dragen aan hervestiging en asielaanvragen van Syriërs zorgvuldig te behandelen een geen gedwongen terugkeer te laten plaatsvinden naar Syrië verwijs ik naar het antwoord op vraag 6.

1 november 2013 - 29 november 2013
Vertegenwoordiging van Taiwan bij internationale organisaties
Harry van Bommel (SP)
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (PvdA)
1. Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2012–2013, nr. 678
  • Vraag 1

    Herinnert u zich uw antwoord op eerdere vragen over de relatief hoge CO2 uitstoot van Taiwan en een mogelijk waarnemerschap van Taiwan bij de United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC)?1

    Ja.
    Het is positief dat Taiwan zich betrokken toont bij het terugdringen van de CO2 uitstoot en hier aan wil bijdragen, ook in multilateraal verband.

  • Vraag 2

    Deelt u de opvatting dat Taiwan een betere bijdrage kan leveren aan de Conference of the Parties (COP) en andere onderdelen van de UNFCCC indien het er meer toegang toe krijgt?

    Taiwan kan vanwege zijn status geen partij worden bij verdragen/internationale organisaties, zoals de United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC). Het kan echter in sommige gevallen in het belang zijn van de Internationale gemeenschap als Taiwan op enigerlei wijze betrokken wordt bij en hiermee meer toegang krijgt tot internationale organisaties of internationale afspraken.

  • Vraag 3

    Kunt u bevestigen dat Taiwan de laatste jaren door internationale organisaties steeds meer als waarnemer of anderszins wordt uitgenodigd om deel te nemen aan bijeenkomsten, waaronder bij de World Health Assembly (WHA) en de International Civil Aviation Organization (ICAO)?

    Taiwan is voor het eerst in 2009 uitgenodigd om de 62ste Wereldgezondheidsvergadering bij te wonen als waarnemer. In combinatie met de deelname van Taiwan aan Internationale Gezondheidsregelingen, werd het hiermee in staat gesteld om, in samenwerking met onder meer de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO), bij te dragen aan een goed functionerend mondiaal gezondheidsstelsel. Een voorbeeld vormt de bestrijding van potentiele pandemische ziekten, zoals de AH1N1-griep destijds.
    De Raad van de International Civil Aviation Organization (ICAO) heeft op verzoek van China Taiwan uitgenodigd om als speciale gast deel te nemen aan de 38ste vergadering van de ICAO die plaatsvond begin oktober van dit jaar in Montreal. Deelname van Taiwan draagt bij aan de internationale vliegveiligheid.

  • Vraag 4

    Deelt u de opvatting dat het goed is om deelname van Taiwan aan internationale organisaties die zich bezighouden met collectieve kwesties te stimuleren? Indien neen, waarom niet?

    Het kan in sommige gevallen in het belang zijn van de internationale gemeenschap als Taiwan op enigerlei wijze betrokken wordt bij internationale organisaties of internationale afspraken. Hier is sprake van wanneer de afwezigheid van Taiwan een vacuüm creëert in internationaal bindende afspraken (bv visserij), een beschermend netwerk verzwakt (bv SARS) of de economische en handelsbelangen van de EU/NL schaadt (bv Government Procurement Agreement).
    Deelname van Taiwan kan tevens van belang zijn op terreinen waar Taiwan een dermate grote speler is dat mondiale coördinatie zonder Taiwan niet effectief kan zijn (bv wetenschappelijke samenwerking).
    Op grond van het één-China beleid erkent Nederland (en de Europese Unie) de regering in Peking als enige wettige regering van China. Daarom zal Nederland Taiwanese lidmaatschap van internationale organisaties niet steunen. Taiwan kan namelijk vanwege zijn status geen partij worden bij verdragen/internationale organisaties. Dit sluit echter enigerlei vorm van praktische samenwerking niet uit.

1 november 2013 - 19 november 2013
De tientallen miljoenen extra voor ontwikkelingshulp
Joram van Klaveren (PVV)
Lilianne Ploumen (minister zonder portefeuille buitenlandse zaken) (PvdA)
1. http://mobiel.nu.nl/politiek/3615876/extra-geld-ontwikkelingssamenwer…
  • Vraag 1

    Bent u bekend met het bericht «Extra geld ontwikkelingssamenwerking»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    In hoeverre klopt het dat er 50 miljoen euro extra wordt gepompt in de hulpindustrie, een bedrag dat eigenlijk gereserveerd was voor handel?

    De fracties van CU, D66, SGP, VVD en PvdA hebben een amendement ingediend waarin wordt voorgesteld de storting in het Dutch Good Growth Fund in 2014 met 50 miljoen euro te verlagen en dit bedrag te besteden aan noodhulp in Syrië en het welzijn van kinderen, via verschillende organisaties. Na de begrotingsbehandeling eind november zal over dit amendement worden gestemd.

  • Vraag 3

    Wat is de meerwaarde voor de Nederlandse bevolking dat er tientallen miljoenen extra in de bodemloze putten van de ontwikkelingshulp verdwijnen?

    De Nederlandse inzet is gericht op het uitbannen van extreme armoede in één generatie en het bevorderen van duurzame en inclusieve groei in Nederland en in lage en midden-inkomenslanden. Hiermee draagt Nederland bij aan meer stabiliteit en ontwikkeling in de wereld en dus ook in Nederland.

  • Vraag 4

    Deelt u de mening dat het – helemaal in tijden van crisis – economisch verstandiger is om de miljarden die nu naar ontwikkelingshulp gaan, te steken in lastenverlichting in eigen land in plaats van het te doneren aan corrupte exotische regimes? Zo neen, waarom niet?

    Zie antwoord vraag 3.

31 oktober 2013 - 18 november 2013
De rechtmatigheid van Amerikaanse targeted killings in Pakistan en Jemen
Harry van Bommel
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (PvdA)
1. «Will I be next?», US drone strikes in Pakistan, oktober 2013, http:/…
2. Covert drone war, oktober 2013, http://www.thebureauinvestigates.com/…
  • Vraag 1

    Bent u bekend met de inhoud van de recent verschenen rapporten van Amnesty International en Human Rights Watch over een aantal specifieke Amerikaanse targeted killings, voornamelijk met onbemande vliegtuigen (drones), in respectievelijk Pakistan en Jemen?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Deelt u de conclusie van Amnesty International dat de negen onderzochte drone aanvallen «raise serious concerns that the USA has unlawfully killed people in drone strikes, and that such killings may amount in some cases to extrajudicial executions or war crimes and other violations of international humanitarian law»? Indien neen, waarom niet?

    Het kabinet deelt deze zorgen maar kan niet vooruitlopen op een juridische kwalificatie hiervan. Voor een gefundeerd oordeel over de rechtmatigheid van aanvallen is specifieke feitelijke informatie nodig over de betreffende operaties. Bovengenoemde rapporten onderstrepen evenwel het belang van transparantie over de inzet van drones. Het kabinet is van mening dat waar er aanwijzingen zijn voor onrechtmatig handelen, betrokken autoriteiten verantwoordelijk zijn voor gedegen nader onderzoek naar de specifieke feiten en omstandigheden en, afhankelijk van de uitkomst, voor het nemen van gepaste maatregelen.

  • Vraag 3

    Deelt u de conclusie van Human Rights Watch dat van de zes onderzochte targeted killings «two (…) were in clear violation of international humanitarian law – the laws of war – because they struck only civilians or used indiscriminate weapons» en dat de andere aanvallen «may have violated the laws of war because the individual attacked was not a lawful military target or the attack caused disproportionate civilian harm»? Indien neen, waarom niet?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 4

    Erkent u dat tenminste één van de honderden Amerikaanse drone aanvallen – die soms waren gericht op begrafenisstoeten, op reddingswerkers of op mensen waarvan men de identiteit niet kende en waarbij geregeld veel burgers zijn omgekomen – het internationaal recht heeft geschonden?2 Indien neen, waarom niet?

    Zie het antwoord op vragen 2 en 3. In algemene zin geldt dat directe aanvallen op door het humanitair oorlogsrecht beschermde personen verboden zijn. Daarnaast bevatten mensenrechtenverdragen een verbod op buitengerechtelijke executies.

  • Vraag 5

    Bent u het eens met de aanbeveling in het rapport van Amnesty International dat andere staten, waaronder Nederland, de Verenigde Staten geen medewerking moeten verlenen bij drone aanvallen die in strijd zijn met het internationaal recht? Hoe wordt in de praktijk voorkomen dat Nederland een bijdrage levert aan illegale Amerikaanse targeted killings?

    Het kabinet zal een eventueel verzoek van de VS om informatie of een bijdrage in andere zin niet inwilligen, als er aanwijzingen zijn dat medewerking zou leiden tot een handeling in strijd met het internationaal recht.

28 oktober 2013 - 22 november 2013
Het bericht de toenemende vervolging van christenen op Sri Lanka
Kees van der Staaij (SGP), Pieter Omtzigt (CDA), Joël Voordewind (CU)
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (PvdA)
1. http://www.opendoors.nl/vervolgdechristenen/nieuws/2013/juni/vervolgi…
2. http://www.opendoors.nl/vervolgdechristenen/nieuws/2013/juni/boeddhis…
  • Vraag 1

    Heeft u kennisgenomen van de berichtgeving over de toenemende vervolging van christenen op Sri Lanka?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Klopt het dat er sprake is van een toename van aanvallen op christenen, haattoespraken en tendentieuze berichtgeving over religieuze minderheden door extremistische boeddhisten en dat als gevolg daarvan in het zuiden van Sri Lanka al meer dan tien kerken gedwongen zijn hun deuren te sluiten?

    Er is in de afgelopen maanden in Sri Lanka sprake van toenemende religieuze spanningen onder druk van vooral boeddhistische groeperingen. Daarvan zijn vooral moslims, maar ook hindoes en christenen, het slachtoffer. Er is geen informatie beschikbaar over het precieze aantal kerken dat de deuren heeft moeten sluiten en onder welke omstandigheden.

  • Vraag 3

    Deelt u de zorgen, geuit door de Nationale Evangelische Alliantie van Sri Lanka, dat het geweld door radicale boeddhistische organisaties schijnbaar ruggensteun van de overheid krijgt en zij daardoor ongestoord hun gang kunnen gaan?

    De Sri Lankaanse regering neemt publiekelijk stelling tegen religieus extremisme van welke zijde dan ook, zoals weergegeven in het onder2 aangehaalde artikel. Tegelijk lijkt het dat politieke en religieuze scheidslijnen vaak samenvallen in Sri Lanka en dat religieuze verschillen politiek worden gebruikt.

  • Vraag 4

    Bent u bekend met een aanval op een kerk in de stad Hanwella in juni van dit jaar, waarbij een groep van ongeveer twintig oproerkraaiers onder leiding van een monnik de kerk binnendrong, de kerkdienst verstoorde die daar op dat moment aan de gang was, de kerkgangers die in gebed waren belaagde, en muziekinstrumenten vernielde?2

    Er is geen onafhankelijke informatie beschikbaar om hier een uitspraak over te doen.

  • Vraag 5

    Klopt het dat bij deze aanval vijf christenen gewond raakten, onder wie de voorganger en zijn zoon van drie jaar, dat de pastor samen met vier andere kerkgangers werd meegenomen naar het politiebureau voor verhoor en dat de aanvallers slechts een waarschuwing kregen van de politie?

    Zie antwoord vraag 4.

  • Vraag 6

    Deelt u de door de Nationale Evangelische Alliantie van Sri Lanka (NCEASL) geuite zorgen dat de aanval op de New Life Church al het zevende geval van christenvervolging in Sri Lanka was in een maand tijd?

    Zie antwoord vraag 4.

  • Vraag 7

    Treden de autoriteiten volgens u voldoende op tegen het geweld en de haattoespraken jegens christenen? Worden de daders in voldoende mate opgespoord, vervolgd en berecht?

    Zie antwoord vraag 4.

  • Vraag 8

    Waarom staat Sri Lanka niet meer op de landenlijst van het mensenrechtenfonds?

    In 2011 is op verzoek van de Tweede Kamer het aantal landen dat in aanmerking komt voor steun vanuit het mensenrechtenfonds teruggebracht.

  • Vraag 9

    Bent u bereid Sri Lanka alsnog aan deze lijst toe te voegen, of in elk geval projecten vanuit de ambassade uit te blijven voeren ten behoeve van godsdienstvrijheid, ter verbetering van de situatie voor religieuze minderheden op Sri Lanka?

    Het kabinet ziet nu geen aanleiding aanpassingen in de landenlijst door te voeren.
    In EU-verband wordt een aantal non-gouvernementele organisaties ondersteund die actief zijn op het gebied van mensenrechten inclusief godsdienstvrijheid.

  • Vraag 10

    Bent u bereid de toegenomen vervolging van christenen op Sri Lanka te veroordelen en de regering van Sri Lanka aan te spreken op haar verantwoordelijkheid om op te treden tegen deze mensenrechtenschendingen?

    Nederland is binnen het kader van de EU actief op het terrein van de mensenrechten in Sri Lanka. De EU heeft in bilaterale contacten en in VN-verband zorg uitgesproken over de religieuze spanningen in Sri Lanka. Ook de Hoge Commissaris voor Mensenrechten van de VN, mevrouw Navi Pillay, heeft zich tijdens en na haar recente bezoek aan Sri Lanka in sterke bewoordingen uitgesproken («I expressed concern at the recent surge in incitement of hatred and violence against religious minorities, including attacks on churches and mosques, and the lack of swift action against the perpetrators.»).4

  • Vraag 11

    Op welke wijze bent u bereid druk uit te oefenen op de regering van Sri Lanka, bilateraal en in EU- en VN-verband?

    Zie antwoord vraag 10.

28 oktober 2013 - 18 december 2013
De rapportage ‘Munitiestortplaats Oosterschelde is “tikkende tijdbom”
Albert de Vries (PvdA), Lutz Jacobi (PvdA), Angelien Eijsink (PvdA)
Jeanine Hennis-Plasschaert (minister defensie) (VVD)
1. EenVandaag van woensdag 23 oktober 2013
  • Vraag 1

    Heeft u kennisgenomen van de rapportage «Munitiestortplaats Oosterschelde is «tikkende tijdbom»?

    Ja.

  • Vraag 2

    Kloppen de in de uitzending1 genoemde getallen, namelijk dat in het Nationaal Park Oosterschelde in het Gat van Zierikzee op 60 meter diep, in een gebied van 700 bij 1.400 meter, 30 miljoen kilo munitie uit de Tweede Wereldoorlog is gedumpt?

    Ja.

  • Vraag 3

    Klopt het dat u van mening bent dat de aanwezige munitie in de Oosterschelde geen gevaar oplevert voor mens, natuur en milieu? Zo ja, hoe verhoudt dit oordeel zich dan tot de in de uitzending betrokken stellingen «dat de bevolking gevaar loopt en beschermd moet worden» en «dat de aanwezigheid van grote hoeveelheden munitie in zee en oceaan als een grotere dreiging moet worden gezien dan de opwarming van de aarde»? Zo nee, als u dus wel gevaar ziet, is er dan aanleiding om maatregelen te nemen? Kunt u in dat geval toelichten welke maatregelen u op welke termijn overweegt en waar die maatregelen zich dan op zullen richten?

    Onderzoek door TNO heeft aangetoond dat de kans op spontane ontploffing praktisch nihil is, omdat ontstekers niet meer werken. Bovendien kan massadetonatie door het grote verspreidingsoppervlak (bijna 100 hectare) worden uitgesloten (rapport TNO PML 1999 A59 en TNO PML 2003 A60). Verder heeft onderzoek ter plaatse geen negatieve effecten op het milieu aangetoond (TNO PML 2004 A40). De corrosie van de gestorte munitie is een buitengewoon traag proces dat honderden jaren zal duren. De daarbij vrijkomende metalen en andere stoffen komen sterk verdund in het water. Directe negatieve effecten op het watermilieu worden niet verwacht en zijn tot op heden niet aangetoond. De waarden van de jaarlijkse metingen die Rijkswaterstaat in het kader van de Kaderrichtlijn Water op verschillende meetpunten in de Oosterschelde uitvoert, blijven binnen de normen voor zware metalen en laten zelfs een daling zien. In 2014 wordt de waterkwaliteit boven de voormalige munitiestortplaats maandelijks gemeten. Tevens wordt een onderzoek uitgevoerd naar de concentratie van zware metalen en energetische stoffen (van munitie en explosieven) in mosselvlees. Op deze manier wordt extra toezicht gehouden. Zo nodig wordt de Tweede Kamer over de resultaten hiervan nader geïnformeerd.

  • Vraag 4

    Wat is uw oordeel over de stelling dat de gestorte munitie «een tikkende tijdbom» is omdat het aan verval onderhevig is, langzaam minder stabiel wordt en spontaan kan gaan werken, kan ontploffen of doorroesten, waardoor allerlei zware metalen en giftige stoffen vrij zullen komen?

    Zie antwoord vraag 3.

  • Vraag 5

    Wat is uw mening over de stelling van de geïnterviewde zeebioloog dat stoffen nu al te meten zijn in het water en zich in organismen kunnen ophopen met alle gevolgen van dien?

    Zie antwoord vraag 3.

  • Vraag 6

    Zijn de vondsten van witte fosfor op de Zeeuwse stranden te relateren aan de gestorte munitie? Zo nee, welke andere verklaring geeft u dan aan die vondsten? Zo ja, moet dat dan, gelet op het spontaan kunnen ontbranden van witte fosfor, niet leiden tot maatregelen? Zo ja, welke maatregelen zijn dit en op welke termijn worden deze genomen?

    Nee. De vondsten zijn gedaan op stranden van Walcheren. De witte fosfor is afkomstig van munitie die in het water is terechtgekomen tijdens beschietingen op de stranden tijdens de Tweede Wereldoorlog. De witte fosfor is met een zandsuppletie eind jaren negentig terechtgekomen op het strand. Dit zand wordt daarom niet langer gebruikt voor zandsuppleties.

  • Vraag 7

    Deelt u de mening dat de in de uitzending gemelde feiten zodanig verontrustend zijn dat er tenminste aanleiding is tot het doen van nieuw onderzoek naar de gevaren en risico’s van de aanwezigheid van grote hoeveelheden munitie op de bodem van de Oosterschelde? Zo nee, waarom niet?

    Zie antwoord vraag 3.

24 oktober 2013 - 13 november 2013
Het bericht ‘Geheime dienst wijst legerliefjes af'
Jeroen Recourt (PvdA), Angelien Eijsink (PvdA)
Opstelten (minister justitie en veiligheid) (VVD), Jeanine Hennis-Plasschaert (minister defensie) (VVD)
1. de Telegraaf, 22 oktober 2013
2. http://mensenrechten.nl/publicaties/oordelen/2013-129/detail …
  • Vraag 1

    Heeft u kennisgenomen van het bericht «Geheime dienst wijst legerliefjes af»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Klopt het dat medewerkers van Defensie alleen maar relaties mogen hebben met partners afkomstig uit landen waarmee de Nederlandse Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) of de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) een samenwerkingsverband heeft? Zo ja, kunt u toelichten welke criteria hieromtrent gelden?

    Veel defensiemedewerkers, waaronder alle militairen, zijn geplaatst op een vertrouwensfunctie. Dit vereist een veiligheidsonderzoek dat zich ook uitstrekt tot de partner. Voor een juiste beoordeling moeten voldoende gegevens over de (aspirant) medewerker en de partner voorhanden zijn. Dit is onlangs in de nieuwe beleidsregel veiligheidsonderzoeken Defensie vastgelegd (Staatscourant Nr. 29945).
    De criteria voor het vaststellen van een vertrouwensfunctie zijn opgesteld door de Beveiligingsautoriteit van Defensie. Die criteria omvatten de mate van omgang met gerubriceerde gegevens en de mate waarin een functie als vitaal kan worden omschreven. Op grond van die criteria wijst de commandant van het defensieonderdeel de vertrouwensfuncties aan en bepaalt hij de hoogte van het veiligheidsmachtigingsniveau. Tot slot is instemming van de directeur van de MIVD nodig.
    In mijn brief van 22 oktober jl. aan uw Kamer over veiligheidsonderzoeken na een verblijf in het buitenland, heb ik u geïnformeerd over de recente wijzigingen in de criteria die worden gebruikt in geval van langdurig buitenlands verblijf van betrokkenen.
    Zie verder ook het antwoord op vraag 11.

  • Vraag 3

    Wat zijn de door de MIVD gehanteerde criteria met betrekking tot vertrouwensfuncties? Op basis waarvan en door wie wordt bepaald welke functies als vertrouwensfuncties worden gekwalificeerd?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 4

    Deelt u de mening van het College voor de Rechten van de Mens, dat het vooral de partners van buitenlandse afkomst zijn die in het bijzonder worden getroffen door dit beleid? Zo nee, waarom niet?2

    Het geldende beleid treft verhoudingsgewijs meer partners van de (aspirant) defensiemedewerkers uit een land waarmee geen samenwerkingsverband bestaat voor het uitwisselen van de noodzakelijke gegevens. Het College van de Rechten van de Mens heeft dit inderdaad overwogen (zie referte in voetnoot 2). Vervolgens heeft het College onderzocht in hoeverre er een objectieve rechtvaardiging voor dit beleid bestaat. Het College acht het voldoende aannemelijk dat er geen geschikt alternatief is waarmee de nationale veiligheid kan worden gewaarborgd en heeft aldus geoordeeld dat er een objectieve rechtvaardiging voor het beleid bestaat. (Bij toetsing aan artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens is dit niet anders).
    Indien het veiligheidsonderzoek onvoldoende gegevens oplevert over de (partner van) de (aspirant)vertrouwensfunctionaris, is een beoordeling niet mogelijk. Dat leidt tot het niet verstrekken of verlengen van de Verklaring van Geen Bezwaar (VGB). De Raad van State heeft dit beleid aangemerkt als niet onredelijk.

  • Vraag 5

    Deelt u de mening dat deze medewerkers zwaar in hun (persoonlijke) belangen worden getroffen door het beleid?

    Zie antwoord vraag 4.

  • Vraag 6

    Kunt u inzichtelijk maken hoeveel medewerkers in de afgelopen jaren de (negatieve) gevolgen van dit beleid hebben ondervonden?

    In de periode van september 2010 tot en met december 2012 heeft de MIVD ruim 31.000 veiligheidsonderzoeken uitgevoerd. In vijf gevallen is de VGB ingetrokken en in 25 gevallen is de VGB geweigerd door onvoldoende gegevens door een verblijf in het buitenland. In zestien van de dertig gevallen kon de dienst onvoldoende gegevens over de partner achterhalen en in veertien gevallen leverde het veiligheidsonderzoek onvoldoende gegevens op over de (aspirant) medewerker. In vijf gevallen betrof het onderzoeken naar medewerkers van zogenaamde defensieorderbedrijven. De overige 25 waren onderzoeken naar (aspirant) defensiemedewerkers.

  • Vraag 7

    Klopt het dat het enkele feit dat er geen samenwerkingsverband op dit gebied is met een ander land, zoals bijvoorbeeld Turkije, voldoende is om de verklaring van geen bezwaar te weigeren?

    In elk onderzoek wordt maatwerk verricht. In dat kader verwijs ik kortheidshalve naar mijn brief van 22 oktober jl. aan uw Kamer over veiligheidsonderzoeken na een langdurig verblijf in het buitenland.

  • Vraag 8

    Wat is uw oordeel over de suggestie die in het artikel wordt gewekt door advocaat S.M. Diekstra dat er door dit beleid mogelijk sprake is van een schending van het recht op «family life» zoals vastgelegd in artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM)?

    Zie antwoord vraag 4.

  • Vraag 9

    Bent u bereid te laten onderzoeken of er inderdaad sprake is van schending van het recht op «family life» zoals vastgelegd in artikel 8 van het EVRM? Zo ja, indien mocht blijken dat er sprake is van schendig van het recht op «

    Zie antwoord vraag 4.

  • Vraag 10

    Bent u voornemens om naar mogelijkheden te kijken om de medewerkers die het betreft (tijdelijk) te plaatsen op een niet-vertrouwensfunctie? Zo nee, waarom niet?

    Alle militaire functies zijn aangemerkt als vertrouwensfuncties. Defensie kent slechts een zeer beperkt aantal niet-vertrouwensfuncties. Indien een dergelijke functie een vacature betreft ben ik bereid mogelijkheden te onderzoeken voor een (tijdelijke) plaatsing op een niet-vertrouwensfunctie van de betrokken medewerker (niet zijnde militair).

  • Vraag 11

    Welke criteria gelden er voor de zusterdiensten die worden ingeschakeld ten behoeve van informatie-uitwisseling?

    In beginsel worden in het kader van veiligheidsonderzoeken slechts gegevens uitgewisseld met collega-diensten waarmee op basis van verdragen een langdurige samenwerkingsrelatie op beveiligingsgebied bestaat. Hierbij kan worden gedacht aan het Navo-verdrag en bilaterale beveiligingsverdragen. Daarnaast onderhoudt de MIVD relaties met tal van collega-diensten zonder dat de samenwerking op basis van een verdrag is geregeld. Uitgangspunt bij deze samenwerking is dat alleen informatie over individuele personen wordt uitgewisseld met diensten van landen die aan de naleving van mensenrechten de vereiste prioriteit geven, en als er geen vraagtekens kunnen worden gezet bij de professionaliteit, de betrouwbaarheid en de democratische inbedding van de dienst in het desbetreffende land3. Buiten de sfeer van verdragsverplichtingen wordt slechts met een beperkt aantal diensten op het gebied van veiligheidsonderzoeken samengewerkt. Het reciprociteitsbeginsel speelt bij de informatie-uitwisseling een belangrijke rol. Als de Nederlandse diensten op basis van bovenvermelde criteria geen gegevens mogen verstrekken aan een collega-dienst, dan zal die collega-dienst ook geen gegevens verstrekken aan de Nederlandse diensten.

  • Vraag 12

    Welke criteria gelden er voor andere diensten waarvan (mogelijk) gebruikt wordt gemaakt bij informatie-uitwisseling? Welke soort diensten betreft het?

    Zie antwoord vraag 11.

24 oktober 2013 - 18 december 2013
Munitiestortplaats Oosterschelde
Jasper van Dijk , Henk van Gerven (SP)
Jeanine Hennis-Plasschaert (minister defensie) (VVD), Melanie Schultz van Haegen (minister infrastructuur en waterstaat) (VVD)
1. EenVandaag, 21 oktober 2013
  • Vraag 1

    Onderschrijft u de risico's van de munitiestortplaats Oosterschelde?1

    De risico’s van spontane ontploffing en massadetonatie zijn door TNO in de periode 1999–2004 uitgebreid onderzocht. Daaruit bleek dat de kans op een spontane explosie praktisch nihil is en dat massadetonatie kan worden uitgesloten (TNO PML2003-A60). Verder heeft onderzoek ter plaatse geen negatieve effecten op het milieu aangetoond (TNO PML 2004 A40). De corrosie van de gestorte munitie is een buitengewoon traag proces dat honderden jaren zal duren. De daarbij vrijkomende metalen en andere stoffen komen sterk verdund in het water. Directe negatieve effecten op het watermilieu worden niet verwacht en zijn tot op heden niet aangetoond. De waarden van de jaarlijkse metingen die Rijkswaterstaat in het kader van de Kaderrichtlijn Water op verschillende meetpunten in de Oosterschelde uitvoert, blijven binnen de geldende normen voor zware metalen en laten afnemende concentraties zien. Voor zover bekend is in de omgeving van de voormalige munitiestortplaats geen fosfor aangespoeld. Op de voormalige munitiestortplaats geldt een duik-, vis- en ankerverbod om risico’s te vermijden. In 2014 zal de waterkwaliteit boven de voormalige munitiestortplaats maandelijks worden gemeten. Tevens wordt een onderzoek uitgevoerd naar de concentratie van zware metalen en energetische stoffen (van munitie en explosieven) in mosselvlees. Zo nodig wordt de Tweede Kamer over de resultaten hiervan nader geïnformeerd.

  • Vraag 2

    Op welke wijze wordt toezicht gehouden op deze munitiestort? Hoe vaak en door wie? Zo nee, waarom niet?

    Zie antwoord vraag 1.

  • Vraag 3

    Is er in de loop der jaren een toename aan risico's waarneembaar, zoals het aanspoelen van fosfor en het vrijkomen van schadelijke stoffen in het water?

    Zie antwoord vraag 1.

  • Vraag 4

    Welke saneringsvarianten zijn mogelijk en welke kosten zijn daarmee gemoeid?

    Op 9 juni 2004 is tijdens een algemeen overleg met uw Kamer gesproken over de mogelijkheid om de munitiestort in de Oosterschelde met een laag zand af te dekken. De kosten hiervan werden destijds geraamd op ongeveer € 7 miljoen. Vanwege de geringe risico’s is hier toen van afgezien. Om dezelfde reden is ook geen onderzoek uitgevoerd naar saneringsvarianten en de kosten daarvan. Zoals hierboven is gesteld, wordt de waterkwaliteit op verschillende meetlocaties gemonitord en is het risico van spontane explosies praktisch nihil.

  • Vraag 5

    Deelt u de mening dat er grote risico's verbonden zijn aan niet ingrijpen?

    Nee. Volgens verschillende TNO-onderzoeken zijn er geen grote risico’s verbonden aan de voormalige munitiestortplaats. De jaarlijkse metingen van Rijkswaterstaat op verschillende meetpunten in de Oosterschelde laten afnemende concentraties van zware metalen zien.

  • Vraag 6

    Gaat u over tot sanering? Zo nee, hoe voorkomt u de genoemde risico's, zoals het gevaar van explosies?

    Zie antwoord vraag 4.

23 oktober 2013 - 31 oktober 2013
De dreigende deportatie van een journalist uit Turkije
Mark Verheijen (VVD), Han ten Broeke (VVD), Joost Taverne (VVD)
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (PvdA)
1. http://www.nrc.nl/nieuws/2013/10/21/turkije-dreigt-met-deportatie-nrc…
  • Vraag 1

    Kent u het bericht «Turkije dreigt met deportatie NRC-correspondent voor NRC Handelsblad, de NOS en de VPRO.»1

    Ja.

  • Vraag 2

    Op basis waarvan dreigt de heer Vermeulen uit het land gezet te worden? Op basis waarvan staat hij als «veiligheidsprobleem» genoteerd bij de Turkse autoriteiten?

    Het is het kabinet niet bekend wat het veiligheidsprobleem is op grond waarvan de heer Vermeulen problemen ondervindt Turkije in te reizen.

  • Vraag 3

    Heeft de heer Vermeulen in uw ogen iets gedaan dat deze actie van de Turkse autoriteiten legitimeert? Zou deze actie gelegitimeerd zijn wanneer die door een EU-lidstaat ondernomen zou worden tegen een Nederlandse journalist?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 4

    Zijn er contacten geweest tussen het ministerie van Buitenlandse Zaken en de Turkse autoriteiten over dit geval? Zo nee, wanneer zal dat gebeuren?

    Het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft bij de Turkse autoriteiten aandacht gevraagd voor de heer Vermeulen en dringt er op aan dat hij Turkije – waar hij woont – binnen kan komen en daar zijn werkzaamheden als journalist kan verrichten.

  • Vraag 5

    Wat is normaal gesproken de procedure en Nederlandse inzet wanneer een Nederlandse journalist in een ander land ongewenst wordt verklaard of als veiligheidsprobleem wordt neergezet?

    Zie antwoord vraag 4.

  • Vraag 6

    Wat gaat u eraan doen om te voorkomen dat Nederlandse journalisten als de heer Vermeulen in Turkije hun werk niet kunnen doen?

    Zie antwoord vraag 4.

  • Vraag 7

    Wat is volgens u de situatie voor Turkse en buitenlandse journalisten in Turkije wanneer het aankomt op persvrijheid en vrijheid van meningsuiting?

    Het kabinet is bezorgd over de wijze waarop Turkije met (kritische) journalisten omgaat. De ontwikkelingen op het gebied van persvrijheid onderstrepen de zorgen over de waarborging van grondrechten in Turkije, waaronder de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid. De ontwikkelingen op dit vlak tonen dat de vrijheid van meningsuiting en mediavrijheid beter verankerd dienen te worden.

23 oktober 2013 - 28 november 2013
De VN-vredesinspanningen voor de Westelijke Sahara
Han ten Broeke (VVD)
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (PvdA)
1. http://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2013/10/15/Morocco-u…
2. http://www.amnesty.org/en/news/western-sahara-un-2013-04-23
3. http://en.lemag.ma/El-Khalfi-report-by-US-department-of-state-on-huma…
4. Kamerstuk 23 432, nr. 351.
  • Vraag 1

    Hoe beoordeelt u de huidige mensenrechtensituatie in de Westelijke Sahara? Hoe beoordeelt u in dit verband de inzet van respectievelijk de Marokkaanse regering en het Polisario?

    Het is niet eenvoudig om goed vast te stellen hoe de mensenrechtensituatie in de Westelijke Sahara eruit ziet. Het gebied ligt geïsoleerd en onafhankelijke waarnemers krijgen beperkt toegang tot het gebied. Volgens de Secretaris Generaal van de VN (zie zijn rapport ter zake aan de VN Veiligheidsraad van april dit jaar) hebben VN rapporteurs weliswaar toegang tot het gebied, maar bezoeken zij de Westelijke Sahara alleen periodiek en onderzoeken dan alleen specifieke deelgebieden van mensenrechten (bv marteling). Zij zijn volgens de Secretaris Generaal daardoor geen geschikt mechanisme voor continue monitoring of het verkrijgen van een algemeen beeld van de mensenrechtensituatie.
    Volgens internationale mensenrechtenorganisaties komen oneerlijke processen, marteling, mishandeling, beperking van vrijheid van meningsuiting en van bijeenkomsten voor. Daarnaast zou er sprake zijn van intimidatie van lokale mensenrechtenactivisten en beperking van hun bewegingsvrijheid. Veel van deze zaken zouden toe te schrijven zijn aan de Marokkaanse autoriteiten, maar ook Polisario zou betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen.
    Toezicht op mensenrechten maakt geen onderdeel uit van het mandaat van de VN-missie voor de Westelijke Sahara (MINURSO) omdat daar tot nu toe geen internationale consensus voor kon worden gevonden (zie tevens het antwoord op vraag1. Marokko is van mening dat de Marokkaanse Nationale Mensenrechtenraad (CNDH) en de monitoring door VN rapporteurs voldoende mogelijkheden bieden om mogelijke mensenrechtenschendingen aan te pakken.

  • Vraag 2

    Hebben de Nederlandse regering of de EU reeds gereageerd op de hernieuwde inspanningen van VN-gezant Christopher Ross om de impasse tussen Marokko en het Polisario te doorbreken middels shuttle diplomacy?1 Zo nee, hoe beoordeelt u deze?

    In oktober jl. legde VN-gezant Ross een bezoek af aan alle spelers in de regio om de nieuwe shuttle diplomacy benadering toe te lichten. In deze benadering zal Ross, in plaats van de tot nu toe gebruikelijke gezamenlijke onderhandelingsbijeenkomsten, een serie van vertrouwelijke gesprekken gaan voeren met partijen afzonderlijk. Deze gesprekken zullen waarschijnlijk aan het eind van dit jaar van start gaan.
    De EU heeft, mede namens de Lidstaten, in het kader van de 4e Commissie van de VN op 14 oktober jl. een verklaring afgegeven waarin steun wordt uitgesproken voor de shuttle diplomacy benadering van Ross en alle partijen werden opgeroepen om met Ross samen te werken bij het vinden van een duurzame oplossing.

  • Vraag 3

    Klopt het dat de Marokkaanse regering eerder dit jaar een Amerikaans voorstel om een VN-vredesmacht te stationeren die ook op de mensenrechtensituatie moest toezien, eenzijdig heeft afgewezen? Deelt u het oordeel van Amnesty International dat hier sprake was van een «gemiste kans»?2

    In april van dit jaar werd het mandaat van de VN-vredesmissie voor de Westelijke Sahara (MINURSO) in de VN-Veiligheidsraad besproken. Voorafgaand daaraan werd onder meer van Amerikaanse zijde gepleit voor opname van mensenrechten in het mandaat van MINURSO. Tot een formeel voorstel van de VS in de Veiligheidsraad is het echter niet gekomen. De Veiligheidsraad heeft vervolgens het MINURSO-mandaat verlengd met een jaar zonder opname van mensenrechten in het mandaat. Deze discussie loopt al een aantal jaren. Tot nu toe werd daarvoor echter geen internationale consensus gevonden.

  • Vraag 4

    Bent u bekend met het voor de Senaat geschreven rapport van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken inzake de mensenrechtensituatie in de Westelijke Sahara? Hoe beoordeelt u dit rapport? Deelt u de analyse van de Marokkaanse regering dat het rapport «vooringenomen, simplistisch en ongebalanceerd» is?3

    Uit navraag blijkt dat het rapport waaraan wordt gerefereerd een onofficieel en onvoltooid intern rapport is van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken over de mensenrechtensituatie in de Westelijke Sahara. Het kabinet beschikt daar niet over en kan het daarom ook niet beoordelen.

  • Vraag 5

    Hoe verklaart u het verschil, zoals gesteld in uw brief inzake nederzettingenproducten d.d. 8 oktober, tussen de relatief beperkte internationale consensus over de internationaalrechtelijke status van de Westelijke Sahara in vergelijking met die ten opzichte van de Palestijnse gebieden?4 Is het kabinet van mening dat de Westelijke Sahara bezet of betwist gebied is?

    Nederland en de EU beschouwen de Westelijke Sahara als niet-zichzelf besturend gebied als bedoeld in het Handvest van de Verenigde Naties. De soevereiniteit over de Westelijke Sahara wordt betwist door Marokko en de Sahrawi’s, de oorspronkelijke bewoners van de Westelijke Sahara. Nederland en de EU erkennen de claims van Marokko niet. Evenmin erkennen Nederland en de EU de claims van Polisario en de door Polisario uitgeroepen République Araba Sahraoui Démocratique.
    Het verschil in vergelijking met de situatie in de Palestijnse gebieden met name op het feit dat er de afgelopen jaren veel minder aandacht is geweest voor de Westelijke Sahara, waardoor er minder consensus bestaat ten aanzien van de beleidsmatige en juridische implicaties van de internationaalrechtelijke status van de Westelijke Sahara als niet-zichzelf besturend gebied.

  • Vraag 6

    Deelt u de mening dat de mensenrechtensituatie in de Westelijke Sahara en het vinden van een oplossing voor de politieke impasse een prominentere plaats op de internationale agenda verdienen? Deelt u de mening dat het bereiken van internationale consensus over de status van de Westelijke Sahara wenselijk is?

    Het vinden van een oplossing voor het conflict rond de Westelijke Sahara is een langdurige en complexe zaak omdat zowel Marokko als Polisario in het onderhandelingstraject posities innemen die het vinden van een compromis tot nu toe onmogelijk maken. De Speciaal VN-gezant Ross begeleidt deze onderhandelingen en geldt als coördinator van de inspanningen van de internationale gemeenschap.
    Nederland is van mening dat gezien de complexiteit en broosheid van het proces de inzet van de internationale gemeenschap zoveel mogelijk via VN-gezant Ross moet verlopen. Nederland vindt dat zowel het politieke proces als de mensenrechtensituatie prominent op de internationale agenda moeten blijven en vraagt aandacht voor dit onderwerp zowel in VN als EU verband. Hierbij zij aangetekend dat het internationale krachtenveld rond dit dossier zeer moeilijk is omdat over de internationale inzet in aanvulling op de activiteiten van VN-gezant Ross tot nu toe geen overeenstemming kan worden gevonden (zie bv de discussie rond uitbreiding van het MINURSO-mandaat, zoals genoemd in antwoord6.

  • Vraag 7

    Hoe kan het kabinet, al dan niet in EU-verband, een constructieve bijdrage leveren aan het vinden van een oplossing voor het conflict tussen de Marokkaanse regering en het Polisario?

    Zie antwoord vraag 6.

23 oktober 2013 - 13 november 2013
Europees ontwikkelingsgeld naar Wit-Russische dictator
Marit Maij (PvdA), Roelof van Laar (PvdA)
Lilianne Ploumen (minister zonder portefeuille buitenlandse zaken) (PvdA)
  • Vraag 1

    Kent u het ANP bericht «Hulpgeld EU naar Wit-Russische dictator» d.d. 20 oktober 2013?

    Ja.

  • Vraag 2

    Uit welk EuropeAid programma zijn de fondsen afkomstig, welke doelstellingen kent dit programma en om hoeveel geld gaat het precies?

    De EU verleent beperkt steun aan Wit-Rusland: een volwaardig partnerschap met het regime van president Loekasjenko is uitgesloten. De bilaterale Europese steun aan Wit-Rusland richt zich juist op de ondersteuning van de bevolking (modernisering economie) en van democratiseringsprocessen (goed bestuur en people to people contacten). Daarnaast neemt Wit-Rusland deel aan een aantal regionale programma’s die openstaan voor de nabuurschapslanden van het Oostelijk Partnerschap (OP).
    Het project waar het ANP-bericht naar verwijst, valt onder het regionale programma «geïntegreerd grensbeheer». Dit programma wordt gefinancierd uit het nabuurschapsinstrument van de Unie en staat open voor de zes OP-landen. In totaal is voor dit programma 44 mln. euro gereserveerd. In 2012 werd in Wit-Rusland 2 mln. euro uitgegeven vanuit dit regionale programma. De algemene doelstelling is het verkeer van personen en goederen tussen de OP-landen te faciliteren en tegelijkertijd veilige grenzen te handhaven door samenwerking binnen en tussen de OP-landen en met EU-lidstaten te bevorderen. Het versterken van de westgrens van Wit-Rusland om mensenhandel, drugssmokkel en overige criminele activiteiten tegen te gaan is een doelstelling waarmee nadrukkelijk een Europees belang is gediend.

  • Vraag 3

    Klopt het dat Europese hulpfondsen besteed zijn aan de training van en materieel voor de politie in Wit-Rusland en klopt het dat het ondemocratische regime deze kennis en dit materieel inzet om tegenstanders die willen vluchten, op te sluiten in plaats van mensenhandel en drugssmokkel te bestrijden?

    Het geld dat de EU in Wit-Rusland heeft besteed in het kader van geïntegreerd grensbeheer is ten goede gekomen aan patrouilleboten, jeeps en nachtkijkers. Daarnaast werden trainingen verzorgd ten behoeve van de douaneautoriteiten en grensbewakers. De Wit-Russische politie is niet ondersteund. Het gebeurt inderdaad regelmatig dat activisten en vertegenwoordigers van de Wit-Russische oppositie aan de grens door de politie worden aangehouden voor additionele controles, dat hen de doorgang wordt geweigerd en dat ze worden geïntimideerd. Deze praktijken zijn zorgelijk, maar als zodanig niet terug te voeren op de steun die de EU levert.

  • Vraag 4

    Deelt u de mening dat Europese ontwikkelingsgelden ten goede moeten komen aan de allerarmsten en niet als gevolg mogen hebben dat tegenstanders van ondemocratische regimes hinder ondervinden?

    De steun die de EU aan de nabuurschapslanden verleent, is grotendeels afkomstig uit het nabuurschapsinstrument. Het gaat hier niet om de allerarmste landen, en armoedebestrijding is dan ook niet het hoofddoel van deze steun. Het nabuurschapsbeleid van de Unie is erop gericht stabiliteit en welvaart aan haar buitengrenzen tot stand te helpen brengen, door economische ontwikkeling te helpen bevorderen en een democratische samenleving die functioneert volgens de regels van de rechtsstaat van de grond te helpen tillen.
    Vanzelfsprekend mogen tegenstanders van ondemocratische regimes geen directe hinder ondervinden van Europese steun. Het versterken van grensbewaking an sich veroorzaakt deze hinder niet: dat zijn de Wit-Russische autoriteiten en de wijze waarop zij met hun oppositie omgaan. Hierop wordt Wit-Rusland ook aangesproken door de EU, onder andere in het kader van het Oostelijk Partnerschap.

  • Vraag 5

    Deelt u de mening dat EuropeAid en de Europese Commissie alles in het werk moeten stellen om er voor te zorgen dat Europese ontwikkelingsgelden nooit kunnen worden gebruikt door ondemocratische regimes om zichzelf in het zadel te houden?

    Ja.

  • Vraag 6

    Bent u bereid om EuropeAid en de Europese Commissie op dit bericht aan te spreken, om uitleg te vragen en zo nodig er bij hen op aan te dringen passende actie te ondernemen om te voorkomen dat het ondemocratische regime van Wit-Rusland Europees ontwikkelingsgeld kan inzetten om haar tegenstanders te onderdrukken en hun bewegingsvrijheid te dwarsbomen? Zo ja, op welke wijze en wanneer? Zo nee, waarom niet?

    De inhoud van het bericht is door de Nederlandse ambassade in Warschau met de EU delegatie in Minsk gedeeld. De EU heeft hierop laten weten dat de verleende steun in het kader van grensbewaking niet in verband kan worden gebracht met de wijze waarop de Wit-Russische autoriteiten tegenstanders van het regime behandelen.

23 oktober 2013 - 19 november 2013
De geschillenbeslechting tussen Zimbabwe en Nederlandse ondernemers
Sjoerd Sjoerdsma (D66)
Frans Timmermans (minister buitenlandse zaken) (PvdA), Henk Kamp (minister economische zaken) (VVD)
1. Documentnummer 2010D09732
2. Kamerstuk, 25 074, nr. 170
  • Vraag 1

    Herinnert u zich de kabinetsreactie van 19 februari 2010 op de brief die de Kamer ontving van Dutch Small Investors Association (DSIA) over Nederlandse ondernemers in Zimbabwe?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Welke resultaten heeft Nederland geboekt via de hooflijnen diplomatieke druk, internationale aandacht, informatie inwinnen en dialoog met de gedupeerde investeerders en de aanstelling van een gezant?2

    Zimbabwe is in 2009 door een arbitrage-tribunaal, opgericht onder auspiciën van het ICSID van de Wereldbank (International Centre for the Settlement of Investment Disputes), veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding aan elf Nederlandse boeren, die zich na de periode van het witte minderheidsregime van Rhodesië in Zimbabwe hebben gevestigd en zijn getroffen door landonteigeningen. Zimbabwe zal deze bindende uitspraak en de bilaterale investeringsbeschermingsovereenkomst (IBO) tussen Nederland en Zimbabwe, op basis waarvan de uitspraak is gedaan, moeten respecteren. Zimbabwe heeft eerder aangegeven, bij monde van toenmalig minister van Financiën Biti, gehoor te willen aan de uitspraak. Ondanks herhaaldelijk contact op verschillende niveaus heeft de Zimbabwaanse belofte om een betalingsvoorstel te doen nog geen gevolg gekregen. De investeerders kunnen proberen om genoegdoening af te dwingen door beslag te leggen op (buitenlandse) vermogensbestanddelen van Zimbabwe.
    De DSIA-zaak is een prioritair dossier in de Nederlandse relatie met Zimbabwe, voor zowel het kabinet als de Nederlandse ambassade in Harare. Op grond van de investeringsbeschermingsovereenkomst oefent de Nederlandse overheid politieke druk uit op de Zimbabwaanse overheid om over te gaan tot betaling van de openstaande compensatie. De Nederlandse inzet kent drie invalshoeken: bilateraal met de Zimbabwaanse overheid, bij internationale fora en door te assisteren bij dialoog tussen de Nederlandse boeren en de Zimbabwaanse overheid via een speciale gezant. Internationaal draagvlak voor de Nederlandse opstelling is van groot belang. Waar mogelijk trekt Nederland samen op met landen met vergelijkbare zorgen. Ook nu president Mugabe is herkozen en er een nieuw kabinet benoemd is, zal Nederland zich hiervoor blijven inzetten.
    Onlangs is de kwestie aan bod gekomen tijdens een onderhoud tussen de nieuwe Nederlandse ambassadeur in Harare en President Mugabe. De ambassadeur heeft hierop een persoonlijk onderhoud aangevraagd met de meest betrokken ministers uit het nieuwe kabinet van Zimbabwe. Afhankelijk van deze gesprekken wordt bepaald welke interventies wenselijk zijn. Nederland zal op gepaste momenten zowel openlijk als en marge aandacht blijven vragen voor deze erkende claim van de Nederlandse investeerders.

  • Vraag 3

    Kunt u een overzicht geven van de huidige stand van zaken omtrent de geschillenbeslechting tussen Zimbabwe en Nederlandse ondernemers naar aanleiding van de onteigening van bezit van Nederlandse ondernemers in de periode 2001–2002?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 4

    Wat doet u op dit moment om dit geschil tot een oplossing te brengen? Wanneer wordt hier een oplossing in verwacht?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 5

    Vindt u dat de problematiek via de route van het International Centre for the Settlement of Investment Disputes (ICSID) dient te verlopen, of via arbitrage op basis van de Investeringsbeschermingsovereenkomst (IBO)? Hoe verhoudt de nadruk op «mediatie» in vreedzame geschillenbeslechtingen zich met een ICSID-procedure?

    Arbitrage op basis van de IBO, onder auspiciën van ICSID, heeft reeds plaatsgevonden. Als resultaat daarvan is Zimbabwe veroordeeld tot het betalen van schadevergoeding (zie het antwoord op vraag3.
    De investeringsbeschermingsovereenkomst (IBO) tussen Nederland en Zimbabwe schrijft voor dat partijen bij een dispuut in eerste instantie op een «vriendschappelijke» manier tot een oplossing moeten komen. Wanneer dat niet lukt binnen zes maanden, kan het geschil, indien de investeerder dit wenst, worden ingediend bij ICSID, waarbij tot een schikking wordt gekomen via zogenaamde «verzoening» (conciliation) of arbitrage.

  • Vraag 6

    Klopt het dat KLM weer naar Zimbabwe vliegt, dat Nederland ontwikkelingssamenwerking met Zimbabwe heeft hervat en dat Nederland investeerders aanmoedigt om in Zimbabwe zaken te doen? Zo ja, hoe verhoudt dit zich tot de onopgeloste compensatie van Nederlandse ondernemers wier bezittingen onteigend werden?

    Er is geen sprake van hervatting van ontwikkelingssamenwerking met Zimbabwe.
    Als een Nederlands bedrijf zich aandient bij de Nederlandse ambassade in Harare, geeft deze een objectief beeld van de kansen en risico’s van ondernemen in Zimbabwe, de bescherming van investeringen is daar een belangrijk onderdeel van. Het is de afweging van de bedrijven zelf om al dan niet in een land te investeren. Dat geldt ook voor KLM, dat naar Zimbabwe vliegt.