Vraag 1

Wat voor «verschrikkelijke gebeurtenissen» vonden er rond 1915 plaats? Vallen deze «verschrikkelijke gebeurtenissen», in uw optiek onder de categorie «genocide» zoals is gecodificeerd in het Verdrag inzake de Voorkoming en de Bestraffing van Genocide? Zo nee, waarom niet? Zo ja, waarom wordt de term genocide niet gebruikt in uw reactie op het verzoek van de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken?

De regering betreurt de verschrikkelijke gebeurtenissen en de vele slachtoffers die daarbij rondom 1915 onder Armeniërs en andere bevolkingsgroepen zoals de Assyriërs zijn gevallen. Het Verdrag inzake Voorkoming en Bestraffing van Genocide is hierop niet van toepassing, omdat dit van latere datum (i.e. 1966) is en geen terugwerkende kracht heeft. Dit laat onverlet dat alle betrokken partijen, waaronder de Turkse en Armeense regeringen, de feiten laten onderzoeken. Inzage in elkaars nationale archieven en samenstelling van gemengde, onafhankelijke onderzoekscommissies kunnen de historische gebeurtenissen voor een breed publiek zichtbaar maken. Alleen zo is daadwerkelijke verzoening en dialoog mogelijk. Ik zal daartoe de contacten met mijn Turkse en Armeense counterparts blijven aanwenden.

Vraag 2

Bent u bekend met de Kamerbreed aangenomen motie Rouvoet c.s.1 waarin de regering wordt verzocht «voortdurend en nadrukkelijk de erkenning van de Armeense genocide aan de orde te stellen» in de context van de gesprekken met Turkije inzake mogelijke toetreding tot de Europese Unie? Bent u tevens bekend met het feit dat uw voorganger deze motie beschouwde als ondersteuning van beleid? Deelt u de analyse dat u met uw laatste brief gebroken heeft met dit beleid? Zo ja, bent u bereid de Kamer op korte termijn te informeren over de beweegredenen die hieraan ten grondslag liggen?

Ja, ik ben bekend met de Motie Rouvoet. Ook ik beschouw deze motie als ondersteunend aan de regeringsinzet om de kwestie van de Armeense genocide – bilateraal en via de EU – in Turkije bespreekbaar te maken en de toenadering tussen Armenië en Turkije te bespoedigen. Er is geen breuk met mijn voorgangers. De voortdurende druk vanuit de EU en Nederland heeft er mede toe geleid dat in Turkije meer ruimte voor debat over deze kwestie mogelijk is gemaakt. De vrijheid van meningsuiting en persvrijheid dienen, conform de Kopenhagen-criteria, deze uitwisseling van standpunten te waarborgen. Hierop zal ik de Turkse regering – rechtstreeks en via de EU – blijven aanspreken. De Motie Rouvoet ondersteunt deze inspanningen zonder meer.

Vraag 3

Kunt u onderbouwen wat het verschil is tussen enerzijds de stelling dat erkenning «geen nieuwe eis of voorwaarde» vormt in de EU-onderhandelingen met Turkije, maar dat het anderzijds «onontbeerlijk dat een kandidaat-lidstaat zijn geschiedenis verwerkt en zijn verleden onder ogen ziet»? Is het in uw optiek mogelijk dat Turkije lid wordt van de Europese Unie zonder dat zij haar betrokkenheid bij de genocide heeft erkend?

Erkenning van de Armeense kwestie vormt geen onderdeel van de politieke Kopenhagen-criteria en is als zodanig geen eis of voorwaarde in de toetredingsonderhandelingen. Vrijheid van meningsuiting, persvrijheid en goed nabuurschap (in dit geval met Armenië) zijn daarentegen wel expliciete criteria. Zij bieden het Kabinet daarmee aanknopingspunten om bij de Turkse overheid aandacht voor de kwestie van de Armeense genocide te blijven vragen. Daarnaast voorzien de in 2009 met Armenië ondertekende «Zürich protocollen» in een procedure om een wederzijds onderzoek (met een gezamenlijke commissie) mogelijk te maken. Deze protocollen moeten nog door beide parlementen geratificeerd worden. Aangezien dit proces in het slop is geraakt, heb ik op 2 februari jl. mijn Turkse collega met klem opgeroepen dit proces een nieuwe impuls te geven. Hierover heb ik u reeds op 13 mei jl. geïnformeerd (DWM-251/11).

Vraag 4

Bent u, al dan niet in overleg met de burgemeester, bereid om de mogelijkheden te verkennen om een herdenkingsmonument voor de Armeense slachtoffers van de genocide elders in Den Haag te realiseren?

Naar ik begrijp, is dit onderwerp eerder in gesprekken tussen vertegenwoordigers van de Armeens-Nederlandse gemeenschap en de gemeente Den Haag aan de orde geweest. Hierbij is ook de mogelijkheid besproken van een herdenkingsmonument voor alle slachtoffers van misdaden tegen de menselijkheid, oorlogsmisdrijven en genocide. Besluitvorming hierover is aan de gemeente Den Haag. Voor de regering is een neutrale opstelling van Nederland als gastland van het ICC uitgangspunt.

Vraag 1

Kent u het besluit van de Israelische regering om op grote schaal bouwplannen van Joodse kolonisten in Oost-Jeruzalem goed te keuren?

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat dit besluit, waarmee een definitief einde aan de eerder gehanteerde bouwstop wordt gemaakt, een ernstige verstoring is van de mogelijkheid dat het vredesoverleg met de Palestijnen wordt hervat? Zo ja, bent u bereid in krachtige termen uw ongenoegen kenbaar te maken bij de Israelische regering over dit onzalige besluit en er bij die regering op aan te dringen het besluit terug te draaien? Zo nee, waarom niet?

De regering vindt betreffende besluiten contraproductief voor het Midden-Oosten Vredesproces (MOVP). Nederland heeft deze boodschap in contacten met de Israëlische regering meermalen uitgedragen. Daarbij heeft Nederland ook de wenselijkheid aan de orde gesteld van het hervatten van de bouwstop in de nederzettingen. In dit verband verwijs ik naar mijn verklaring van 28 september jl. over de aangekondigde plannen voor 1100 nieuwe huizen in Oost-Jerusalem.

Vraag 3

Bent u tevens bereid deze kwestie met uw EU-collega's te bespreken, met als inzet om te komen tot grotere diplomatieke druk op Israel om af te zien van de bouwplannen, waarbij tevens moet worden bezien welke gevolgen een eventuele weigering van de Israelische regering zou moeten hebben voor de relatie tussen Israel en de EU? Zo nee, waarom niet?

HV Ashton heeft op 5 en 12 augustus 2011 verklaringen afgegeven over het nederzettingenbeleid in Oost-Jerusalem waarin zij de bouwbeslissingen afkeurde. De inspanningen van de EU zijn gericht op hervatting van de onderhandelingen op basis van de Kwartetbeginselen en EU-parameters. Een discussie over herziening van de relatie tussen de EU en Israël zou hier niet aan bijdragen.

Vraag 1

Herinnert u zich de Kamervragen over inbreuk door LinkedIn op privacy?1

Vraag 2

Bent u bekend met het feit dat Facebook via de speciale Facebook applicatie voor smartphones automatisch contactpersonen uit telefoonlijsten en vrienden op Facebook synchroniseert, waardoor telefoonnummers van Facebookvrienden automatisch op iemands Facebookpagina komen te staan?

Vraag 3

Deelt u de mening dat het automatisch toestemming geven voor het kopiëren van telefoonnummers door Facebook ongewenst is en dat er expliciet om toestemming zou moeten worden gevraagd? Zo ja, hoe gaat u er zorg voor dragen dat deze praktijk wordt aangepast? Zo nee, waarom niet?

Vraag 4

Heeft Facebook naar uw mening genoeg gedaan om gebruikers te informeren over het feit dat dit gebeurt? Zo nee, waar is Facebook volgens u dan tekort geschoten?

Vraag 1

Kent u het bericht «De privacy wordt nauwelijks bewaakt; College Bescherming Persoonsgegevens mag weinig en doet weinig»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u het in genoemde artikel gestelde dat het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) in de praktijk een bescheiden rol speelt bij het bewaken van de privacy van de Nederlandse burger? Zo ja, waar blijkt dat uit en in hoeverre zullen bezuinigingen de positie van het CBP verder aantasten? Zo nee, waarom niet?

Ik herken mij niet in het geschetste beeld. Het CBP treedt op bij ernstige overtredingen die de privacy van grote groepen mensen raken. Het CBP boekt daar ook successen mee, zoals onder andere blijkt uit enkele grote zaken (Google, OV-Chipkaart) waar het optreden van het CBP tot aanpassingen in de werkwijze heeft geleid. Natuurlijk is het zo dat het CBP een keuze moet maken uit de zaken die het oppakt, maar door de risicogestuurde aanpak hoeft dit de effectiviteit van de handhaving niet negatief te beïnvloeden. De inzet van het CBP is erop gericht om de aanstaande bezuinigingen te implementeren zonder dat dit de positie van het CBP aantast.

Vraag 3

Is het waar dat bedrijven en burgers met individuele klachten ten aanzien van privacyschendingen slecht geholpen worden door het CBP? Zo ja, hoe komt dat en wat gaat u doen om dit te verbeteren? Zo nee, waar blijkt dat uit?

Ik heb niet het beeld dat het CBP slecht omgaat met individuele klachten. Zo heeft het CBP iedere werkdag een telefonisch spreekuur en is er een website (www.mijnprivacy.nl) die speciaal gericht is op burgers. Naast het verstrekken van algemene informatie kunnen via deze wegen ook klachten kenbaar worden gemaakt. Problemen die uit individuele klachten naar voren komen zijn mede bepalend voor de prioriteiten die het CBP zich stelt, al zal niet iedere afzonderlijke klacht opgevolgd kunnen worden.

Vraag 4

Deelt u de mening van het CBP dat de bescheiden rol van deze instelling te maken zou hebben met de relatief weinig bevoegdheden, personeel en budget? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat gaat u doen om de positie van het CBP als privacywaakhond te verbeteren?

Ik kan niet bevestigen dat het CBP relatief onderbedeeld is in vergelijking met toezichthouders in andere EU-landen. In ieder geval ben ik van mening dat het personeel en budget toereikend zijn voor de Nederlandse situatie, ook na de geplande bezuinigingen. Daarbij is van belang dat dit kabinet de bevoegdheden van het CBP zal verruimen door, zoals aangekondigd bij brief van 29 april 2011 (Kamerstukken II, vergaderjaar 2010–2011, 32 761, nr. 1), de mogelijkheid te creëren dat het CBP bestuurlijke boetes oplegt. Overigens vormt de uitbreiding van bevoegdheden geen taakuitbreiding, maar is het een verruiming van het instrumentarium van het CBP om met overtredingen om te gaan. Het is aan het CBP is om, gegeven het budget, keuzes te maken in de afdoeningwijze, met inachtneming van proportionaliteit en subsidiariteit ten aanzien van degene bij wie de normoverschrijding is geconstateerd.

Vraag 5

Is het waar dat de meeste privacy toezichthouders in andere EU-landen over relatief meer middelen beschikken dan het CPB? Zo ja, waarom is het CPB relatief onderbedeeld?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Hoe verhouden de aangekondigde bezuinigingen op het CBP zich tot de passage in het Regeerakkoord dat de informatieveiligheid en bescherming van persoonsgegevens verbeterd worden?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 7

Hebben de taken van en de vragen aan het CPB en het beschikbare budget zich de afgelopen 10 jaar ontwikkeld? Vindt u dat in evenwicht?

Zoals blijkt uit de hierna volgende tabel is er in de afgelopen 10 jaar per saldo sprake geweest van een forse toename in het budget van het CBP. Gelijktijdig met deze toename is er sprake geweest van grote technologische ontwikkelingen en een sterk toegenomen beroep op de privacytoezichthouder. Er is daarbij steeds oog voor geweest dat deze ontwikkelingen met elkaar in evenwicht zijn.
Jaar
Budget ( x € 1 000)
2001
2 961
2002
3 919
2003
4 615
2004
4 950
2005
5 898
2006
5 957
2007
6 147
2008
7 166
2009
7 285
2010
7 699
2011
7 631

Vraag 8

Gaat de wetswijziging die in voorbereiding is voor uitbreiding van bevoegdheden van het CPB ook gepaard met uitbreiding van het budget? Zo ja, hoeveel? Zo nee, hoe dient het CPB deze taakuitbreiding dan te realiseren?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Vindt u het acceptabel dat zorgverzekeraars medische dossiers kunnen inzien zonder dat toestemming van de verzekerde wordt gevraagd? Zo nee, waarom niet?1

Er is voor de toegang van zorgverzekeraars tot medische gegevens een zorgvuldige regeling getroffen. Die regeling geldt zowel voor de Zvw, de AWBZ als de aanvullende verzekering. Deze regeling is afgestemd met de Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie (NPCF), de Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering van de Geneeskunst (KNMG), GGZ Nederland, Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en vastgesteld op basis van advisering door het College bescherming persoonsgegevens (CBP).

Vraag 2

Heeft u inzicht in welke mate de regels omtrent privacy van medische persoonsgegevens worden nageleefd door zorgverzekeraars? Zo ja, wilt u de Kamer hierover informeren? Zo nee, bent u bereid dit uit te zoeken?

De NZa heeft in 2007 een uitgebreide nulmeting verricht op de naleving van de privacyregelgeving door zorgverzekeraars. Het doel van de nulmeting was om inzicht te verkrijgen in de organisatorische en technische maatregelen die zorgverzekeraars hadden getroffen voor de bescherming van persoonsgegevens, hoe deze maatregelen werden gewaarborgd en of de getroffen maatregelen voldeden aan wat bij wet- en regelgeving is bepaald. Naar aanleiding van de bevindingen van de nulmeting heeft de NZa in 2008 een follow up onderzoek verricht. Dit had als doel om vast te stellen of alle zorgverzekeraars (inmiddels) de noodzakelijke organisatorische maatregelen hadden getroffen om op een adequate wijze uitvoering te kunnen geven aan de naleving van de privacyregelgeving. Dat bleek in voldoende mate het geval te zijn.
Voorts verwijs ik u ook naar mijn antwoord op vraag 6.

Vraag 3

Vindt u het met het oog op de zorgvuldigheid en veiligheid wenselijk dat zorginstellingen medische gegevens uit dossiers per post opsturen naar de zorgverzekeraar die de controle houdt? Zo nee, welke actie gaat u hierop ondernemen? Zo ja, wilt u toelichten waarom?

Het is niet ongebruikelijk deze gegevens per post te versturen. Binnen de post zijn voldoende waarborgen (aangetekend versturen, track & trace) mogelijk voor een zorgvuldige en veilige verzending van deze gegevens.

Vraag 4

Onderschrijft u, met het oog op de medische privacy, dat medische dossiers alleen op locatie van de gecontroleerde zorginstellingen en met toestemming van de verzekerde te bezichtigen zijn door zorgverzekeraars? Zo nee, waarom niet?

Niet is in te zien waarom detailcontrole uitsluitend moet plaatsvinden bij de instelling. In de regelingen bedoeld in het antwoord op de eerste vraag is vastgelegd dat de detailcontrole steeds plaatsvindt onder verantwoordelijkheid van de medisch adviseur van de zorgverzekeraar. Uit dit voorschrift vloeit voort dat deze bepaalt welke persoonsgegevens moeten worden opgevraagd bij het uitvoeren van de controle. Hiermee is gewaarborgd dat bij de uitvoering van de detailcontrole voldoende deskundigheid beschikbaar is en adequaat (door de medisch adviseur) wordt gemotiveerd.
De zorgverzekeraar legt voorafgaand aan de detailcontrole aan de zorgaanbieder uit wat het doel is van de controle. De zorgaanbieder kan daarover vragen stellen die de verzekeraar met inachtneming van de regeling naar beste weten beantwoordt. Een zorgaanbieder kan in een voorkomend geval gemotiveerd aangeven bij een verzekeraar waarom hij van mening is dat in dat geval niet aan de in de regeling gestelde eisen is voldaan. De verzekeraar zal naar aanleiding daarvan de noodzaak tot inzet van het controle-instrument nader motiveren en toelichten. Waar bij nader inzien blijkt dat het controledoel ook zonder het betreffende instrument kan worden gerealiseerd, is een andere oplossing aangewezen. Het voorgaande laat onverlet dat de zorgaanbieder ook de medisch adviseur van de zorgverzekeraar om een (nadere) toelichting kan vragen. Mocht de verzekeraar in voorkomend geval van mening blijven dat de inzet van het betreffende controle-instrument noodzakelijk is en de zorgaanbieder blijft van mening dat niet aan de eisen van de regeling is voldaan, dan zal de verzekeraar in overweging nemen of hij een juridische procedure zal entameren.
Bovenstaande procedure is geheel in overeenstemming met de regeling.

Vraag 5

Deelt u de mening dat medische dossiers uitsluitend in behandeling zouden mogen worden genomen door medisch geschoolde adviseurs die gebonden zijn aan het medisch beroepsgeheim en niet door andere kantoormedewerkers? Zo nee, waarom niet?

In de regeling is bepaald dat detailcontrole plaatsvindt onder verantwoordelijkheid van de medisch adviseur van de zorgverzekeraar en dat deze op verzoek van de zorgaanbieder bij de detailcontrole aanwezig is. Hieruit vloeit voort dat de medisch adviseur bepaalt welke persoonsgegevens moeten worden opgevraagd bij het uitvoeren van de controle. De daarbij ingeschakelde medewerkers hebben een van de medisch adviseur afgeleide geheimhoudingsplicht.

Vraag 6

Op welke wijze ziet de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) intensiever toe op de uitvoering van materiële controles met betrekking tot inzage van (medische) persoonsgegevens door zorgverzekeraars, sinds zorgverzekeraars ingevolge de nieuwe ministeriële regeling op basis van de Zorgverzekeringswet geen toestemming meer nodig hebben van verzekerden om deze gegevens in te kunnen zien?2

De nieuwe regeling heeft hierin geen beleidswijziging gebracht. Ook onder de oude regeling was geen toestemming van de verzekerde nodig.
De NZa besteedt intensiever aandacht aan materiële controles vanwege het in het regeerakkoord opgenomen onderwerp over intensivering van het rechtmatigheidsonderzoek. Dit krijgt bij het lopende onderzoek Zvw 2010 gestalte door het aspect materiële controle verdiepend te onderzoeken. Via het informatiemodel uitvoeringsverslag 2011 en het controleprotocol 2011 heeft de NZa de verantwoording en controle voorschriften voor de zorgverzekeraars over de materiële controle aangescherpt. Ten algemene valt het op dat zorgverzekeraars in beperkte mate verdiepende controles aan de hand van medische dossiers uitvoeren. Tegelijkertijd constateren we dat er – wellicht door de in de regeling omschreven heldere procedure en bevoegdheden – een countervailing power van de zorgaanbieders bestaat waarbij in het algemeen alleen goed onderbouwde verzoeken van de zorgverzekeraars tot inzage in de medische dossiers leiden.

Vraag 7

Deelt u de mening, met het oog op de privacy, dat een verzekerde te allen tijde toestemming gevraagd dient te worden zodra (medische) gegevens gecontroleerd worden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe gaat u dit waarborgen?

Nee, zie mijn antwoord op vraag 1.

Vraag 8

Wat is het oordeel van het College bescherming persoonsgegevens (CBP) met betrekking tot inzage van (medische) persoonsgegevens die door zorgverzekeraars tijdens controles worden ingezien?

In de Zvw is de wettelijke basis gelegd voor (onder omstandigheden ook) inzage in medische dossiers door zorgverzekeraars indien en voor zover een dergelijke verwerking van medische persoonsgegevens noodzakelijk is voor de uitvoering van de Zvw. In de Regeling zorgverzekering is nader uitgewerkt hoe en onder welke omstandigheden zorgverzekeraars van die mogelijkheid gebruik kunnen maken bij materiële controle. In de regeling wordt beoogd een zorgvuldige en proportionele werkwijze van zorgverzekeraars te waarborgen door het voorschrijven van een stapsgewijze opbouw van die materiële controle. De zorgverzekeraar mag stappen in een volgende fase (met instrumenten die een grotere inbreuk maken op de persoonlijke levenssfeer van patiënten) niet eerder zetten dan nadat is vastgesteld dat met de stappen in de voorgaande fase niet kan worden volstaan om het door de zorgverzekeraar vastgestelde doel van de materiële controle te bereiken. Detailcontrole (in laatste instantie ook in de vorm van inzage in medische dossiers) is daardoor slechts mogelijk als de zorgverzekeraar kan aantonen dat minder ingrijpende stappen het doel van de materiële controle niet kan worden bereikt. Inzage in medische dossiers kan dus uitsluitend plaatsvinden als uiterste middel, indien de proportionaliteit daarvan kan worden gemotiveerd. Het aldus inbouwen van waarborgen voor zorgvuldigheid en proportionaliteit is conform de advisering van het CBP ter zake.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Nexus-directeur: PVV blijkt weer fascistisch»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de directeur van het Nexus Instituut, die zegt dat de Partij voor de Vrijheid fascistisch is en de bijl wil zetten aan de wortel van de democratie, niet goed snik is? Zo nee, waarom niet?

Ik deel die mening niet. Meer in het algemeen past het mij als minister minder om een oordeel uit te spreken over het gebruik dat van de vrije meningsuiting wordt gemaakt.

Vraag 3

Deelt u de mening dat zolang deze directeur van het Nexus Instituut is dit clubje beter geen subsidie kan krijgen? Bent u bereid bij de provincie Noord-Brabant aan te dringen op een subsidiestop? Zo nee, waarom niet?

Het is aan het bestuur van de provincie Noord-Brabant een afweging te maken betreffende de subsidiëring van het Nexus Instituut en andere subsidieontvangende instellingen. Overigens zou het bedenkelijk zijn indien bestuursorganen zich bij de beslissing over subsidies zouden laten leiden door de vraag of de ontvanger hun onwelgevallige meningen uit. Dat raakt al gauw aan de essentie van de vrijheid van meningsuiting.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het voor het aanzien van de Sociaal Economische Raad (SER) beter zou zijn als haar voorzitter niet in de Raad van Toezicht van het Nexus Instituut zou zitten, zolang de directeur van het Nexus Instituut op welke manier dan ook bij dat subsidieclubje betrokkenis?2 Zo nee, waarom niet?

De uitingen van de directeur van het Nexus Instituut over het gedachtegoed van de PVV in het essay «De Eeuwige terugkeer van het Fascisme», dat hij op persoonlijke titel schreef, staan wat mij betreft los van de doelstellingen van het Nexus Instituut, te weten het bieden van inzicht in eigentijdse vragen en het vormgeven van het cultuurfilosofische debat. De uitingen die de directeur van het Nexus Instituut op persoonlijke titel doet, de subsidie van de provincie Noord-Brabant aan het Nexus Instituut en het lidmaatschap van de voorzitter van de Sociaal Economische Raad van de Raad van Toezicht van het Nexus Instituut, zijn dan ook zaken die los van elkaar staan.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «House Church Alliance Leader in China Sentenced to Labor Camp»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat een Chinese overheidsfunctionaris heeft verklaard dat de abnormale groei van het Christendom in China een bedreiging vormt voor de nationale veiligheid? Zo ja, deelt u de conclusie dat de positie van christenen in China structureel is verslechterd? Zo nee, op basis van welke criteria komt u tot deze conclusie?

De uitspraak waaraan u refereert, is gedaan door een zogeheten «adviseur van de Chinese regering» en niet door de Chinese regering bevestigd. Zoals ik het lid Kortenoeven (PVV) heb geantwoord (Aanhangsel van de Handelingen nr 2900 d.d. 22 juni jl.), ondervinden christenen geen hinder bij het belijden van hun geloof zolang zij zich aansluiten bij door de staat toegestane kerken. Christenen die zich organiseren in zogeheten «huiskerken» worden door de autoriteiten gedoogd, maar genieten geen rechtsbescherming. Wanneer zij veel leden tellen, charismatische leiders hebben en/of het gezag van de staat ondergeschikt maken aan die van geloofsgemeenschap, neemt repressie en controle toe.
Op grond van het voorgaande kan niet worden gezegd dat de positie van christenen in China structureel is verslechterd. De organisatie Open Doors, die zich inzet voor vervolgde christenen, is de mening toegedaan dat de Chinese overheid christenen iets meer ruimte geeft.

Vraag 3

Bent u bereid de Chinese ambassadeur in Nederland te ontbieden om formeel protest aan te tekenen tegen het besluit om de huiskerkleider Shi Enhao voor twee jaar naar een heropvoedingskamp met zware arbeid te sturen als vorm van administratieve detentie? Bent u tevens bereid er bij de EU Hoge Vertegenwoordiger op aan te dringen ook protest aan te tekenen bij de Chinese autoriteiten? Zo nee, waarom niet?

Nederland maakt zich mede in EU-verband sterk voor betere rechtsbescherming van Chinezen aan wie dit soort administratieve maatregelen en detenties worden opgelegd. De minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie heeft tijdens zijn bezoek aan China in mei jl. de Nederlandse zorgen over de verslechtering van de mensenrechten in China overgebracht en daarbij het belang onderstreept van bilaterale mensenrechtenconsultaties. Tijdens deze consultaties wordt over specifieke onderwerpen van gedachten gewisseld, zoals over de vrijheid van religie en geloofsovertuiging. Met China wordt gezocht naar een datum voor bilaterale mensenrechtenconsultaties dit najaar. Bij die gelegenheid zal ik de positie van christenen in China opnieuw onder de aandacht brengen.

Vraag 4

Deelt u de conclusie dat met dit besluit, waar geen rechter aan te pas is gekomen, verschillende fundamentele mensenrechten worden geschonden, waaronder, maar niet beperkt tot, Artikel 8, lid a en b van het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten? Bent u bereid er bij de Chinese autoriteiten op aan te dringen dit verdrag spoedig te ratificeren? Zo nee, waarom niet?

Ja. De ontbrekende ratificatie van het Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten is een immer terugkerend punt in de dialoog die de EU en Nederland voeren met de Chinese autoriteiten. China geeft aan eerst nationale wetgeving in lijn te willen brengen met het Verdrag alvorens tot ratificatie over te gaan. Een tijdpad hiervoor ontbreekt echter.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Telco’s blijven Deep Packet Inspection gebruiken»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het voortzetten van het gebruik van Deep Packet Inspection (DPI) door telecombedrijven lijnrecht tegenover de wens van de Tweede Kamer staat? Zo ja, gaat u op korte termijn actie ondernemen tegen dit gebruik?

Nee. Samen met uw Kamer hecht ik er sterk aan dat de privacy en de persoonsgegevens van gebruikers van de netwerken van mobiele telecomaanbieders en de vertrouwelijkheid van de communicatie via deze netwerken beschermd en gerespecteerd worden. De telecomaanbieders zijn gebonden aan wettelijke kaders zoals aangegeven door de Telecommunicatiewet (hierna Tw), de Wet bescherming persoonsgegevens (hierna Wbp) en het Wetboek van Strafrecht. De vertrouwelijkheid van online communicatie is onlangs in het wetsvoorstel tot wijziging van de Tw op initiatief van uw Kamer nader verduidelijkt. Dit wetsvoorstel ligt momenteel bij de Eerste Kamer. Tijdens de behandeling van het wetsvoorstel tot wijziging van de Tw heb ik aangegeven dat data-analysetechnieken, zoals Deep Packet Inspection (hierna DPI), op meerdere manieren en voor diverse doeleinden gebruikt kunnen worden, zowel rechtmatige als onrechtmatige. Zoals ik daarbij aangaf, moeten de aanbieders bij het gebruik van deze technieken de privacy, de vertrouwelijkheid van communicatie en de bescherming van persoonsgegevens van de gebruikers van hun netwerken beschermen en respecteren. Bij overtreding van de eerder genoemde wetgeving zal hiertegen door de bevoegde toezichthouders moeten worden opgetreden.
Op basis van voorlopig onderzoek dat de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit (hierna OPTA) heeft uitgevoerd op basis van de Tw, heeft OPTA geen aanleiding gezien voor handhavend optreden tegen de onderzochte aanbieders van mobiele netwerken. Op dit moment voert het College Bescherming Persoonsgegevens (hierna CBP) nader onderzoek uit naar de vraag of zich overtredingen van de Wbp voordoen of hebben voorgedaan. OPTA zal in het vervolg van haar onderzoek ook de onderzoeksresultaten van het CBP betrekken en indien nodig handhavend optreden.
Eerder heb ik uw Kamer geïnformeerd over een oriënterend onderzoek dat het OM had gestart naar het gebruik van DPI door KPN. Op 4 augustus jl. heeft het OM bekend gemaakt dat er in dit oriënterend onderzoek geen aanwijzingen zijn gevonden dat KPN met DPI haar klanten heeft afgeluisterd. Het OM zal dan ook geen strafrechtelijk onderzoek instellen.

Vraag 3

Bent u het eens dat ter voorkoming van het misbruik van DPI de onderzoeksresultaten van het College Bescherming Persoonsgegevens zo spoedig mogelijk bekend gemaakt moeten worden?

Ik ben het met u eens dat de onderzoekresultaten van het CBP spoedig beschikbaar moeten komen, maar de snelheid waarmee het onderzoek wordt uitgevoerd mag niet ten koste gaan van de zorgvuldigheid en grondigheid. Het CBP heeft aangegeven hoge prioriteit te geven aan het betreffende onderzoek. Hangende een onderzoek doet het CBP geen uitspraken over de inhoud noch over het procedurele verloop van het onderzoek. Een datum waarop de resultaten beschikbaar zullen komen is dan ook op dit moment niet te noemen.

Vraag 4

Bent u bereid het College Bescherming Persoonsgegevens te verzoeken om prioriteit te geven aan het onderzoek of DPI strookt met de privacywetgeving? Kunt u een datum geven wanneer de resultaten van dit onderzoek bekend gemaakt worden?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Bent u bekend met de vele berichten over brute overvallen op juweliers, in het bijzonder het bericht «Juwelier snakt naar veilige zaak»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat het aantal overvallen op juweliers toeneemt? Hoeveel overvallen op juweliers zijn de afgelopen vijf jaar en tot op heden gepleegd? Welke tendens wordt daarbij door u geconstateerd?

In onderstaande tabel wordt het aantal overvallen op juweliers en het oplossingpercentage in de afgelopen vijf jaar weergegeven (voor 2011 staan de cijfers tot en met juli 2011 opgenomen).
2006
41 overvallen, waarvan 11 opgelost (26,8%)
2007
49 overvallen, waarvan 13 opgelost (26,5%)
2008
63 overvallen, waarvan 28 opgelost (44,4%)
2009
67 overvallen, waarvan 33 opgelost (49,3%)
2010
74 overvallen, waarvan 28 opgelost (37,8%)
2011
61 overvallen (tot en met juli 2011), waarvan 23 opgelost (37,7%)

Vraag 3

Wat is uw reactie op de oproep van de brancheorganisatie voor juweliers dat er hard ingegrepen moet worden? Op welke wijze is in afgelopen jaren reeds ingegrepen en met welk gevolg? Bent u voornemens maatregelen ter preventie van overvallen op deze sector aan te scherpen? Zo ja, op welke wijze?

Overvallen hebben een enorme impact op slachtoffers en de omgeving. Zoals ik uw Kamer in mijn brief van 9 februari 20112 heb aangegeven heeft de aanpak van overvallen voor mij de hoogste prioriteit. Samen met de Taskforce Overvallen, onder voorzitterschap van de heer Aboutaleb, pak ik overvalcriminaliteit keihard aan. Mijn doelstelling is om het aantal overvallen in de komende vier jaar drastisch te verminderen, tot onder de 1 900 per jaar.
In het actieprogramma Ketenaanpak Overvalcriminaliteit, dat ik uw Kamer als bijlage bij bovengenoemde brief heb toegestuurd, staan in de paragraaf «Preventie» diverse maatregelen opgenomen. Met name in deze preventieve aanpak wordt de uitvoering van de maatregelen gedifferentieerd naar de verschillende sectoren die slachtoffer zijn van overvalcriminaliteit. Zo wordt – in overleg met de Federatie Goud & Zilver – een aantal maatregelen uitgevoerd dat specifiek gericht is op de aanpak van overvallen op juweliers, zoals bijvoorbeeld de pilot «track en trace» die binnenkort in een aantal gemeenten start en de pilot Fotoswitch (met een gezichtsscanner) die in Rotterdam loopt. Daarnaast zal de Federatie Goud & Zilver zorgdragen voor individuele overval- en agressietrainingen, individuele preventieadviezen en het bezoeken van alle track&trace locaties waarbij de gebruikers van track&trace worden geïnstrueerd over het gebruik en onderhoud van de GPS zenders.

Vraag 4

Bent u van mening dat in het Actieprogramma ketenaanpak overvallen specifiek moet worden ingegaan op preventie en aanpak van overvallen op juweliers? Bent u voornemens om daarvoor met de brancheorganisatie voor juweliers in gesprek te gaan over verdergaande maatregelen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Welke verwachtingen heeft u van de in Rotterdam als proef geïntroduceerde gezichtsscanner?2 Wat is uw reactie op de kritiek dat de scanner onbekenden van de politie niet tegenhoudt en handlangers die zich uit het zicht opstellen alsnog met behulp van een derde persoon kunnen binnendringen? Welke waarborgen zijn er om ervoor te zorgen dat de scan niet in strijd is met privacywetgeving?

Op dit moment wordt in Rotterdam een proef gedaan met Fotoswitch (gezichtsscanner). Deze proef loopt tot begin 2012. In het kader van deze proef worden de effectiviteit en (technische) haalbaarheid van het instrument onderzocht. Ook de privacyaspecten worden daarbij bezien. Ik wacht graag de uitkomsten van de proef af alvorens hierover een oordeel uit te spreken.

Vraag 6

Wat is uw reactie op juweliers die naar aanleiding van brute overvallen overwegen dan wel ertoe overgaan hun zaak voor bepaalde bevolkingsgroepen gesloten te houden?3 Bent u voornemens daarover met de branche in gesprek te gaan en met haar maatregelen te treffen, zodat juweliers zich veiliger voelen en bevolkingsgroepen niet als zodanig preventief worden geweerd vanwege een brute daad van criminele individuen?

Winkeliers mogen een deurbeleid voeren om hun eigendommen te waarborgen en slachtofferschap te voorkomen. Een winkelier behoeft zijn deur alleen te openen wanneer hij er vertrouwen in heeft dat het een potentïele klant betreft.
Overigens zijn er voor juweliers verschillende maatregelen voorhanden om overvallen zoveel mogelijk te voorkomen. Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 4 ben ik hierover met de branche in gesprek.

Vraag 1

Kent u de berichten over anti-homo uitspraken van het Surinaamse parlementslid Asabina die hij heeft gedaan tijdens de begrotingsbehandeling in De Nationale Assemblée?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat deze anti-homo uitspraken zeer onwenselijk zijn en bovendien de emancipatie van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenders (LHBT’s) in Suriname belemmert?

Ja.

Vraag 3

Zo ja, bent u bereid om in EU-verband een gezamenlijke veroordeling van de uitspraken van dit Surinaamse parlementslid te bewerkstelligen? Bent u tevens bereid om een duurzame dialoog aan te gaan met de Surinaamse regering over LHBT-rechten? Zo nee, waarom niet?

De uitlatingen van de parlementariër Asabina geven niet het standpunt van de Surinaamse regering weer. Mensenrechten (en als onderdeel daarvan de rechten van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenders) zijn integraal onderdeel van de bilaterale politieke dialoog met de Surinaamse regering. Ook in EU-verband wordt met de Surinaamse autoriteiten over mensenrechten gesproken. Voorts ondersteunt mijn ministerie Surinaamse LHBT-organisaties die discriminatie van seksuele minderheden bestrijden en die de acceptatie van homoseksualiteit bevorderen in de Surinaamse samenleving.

Vraag 1

Bent u bekend met de artikelen «Homohuwelijk is Europese epidemie»1 en «Parlementslid: homoseksualiteit met wortel en tak uitroeien»?2

Ja.

Vraag 2

Deelt u de visie dat het bestempelen van het homohuwelijk als een Europese epidemie, getuigt van een «derdewereldlandmentaliteit» van het betreffende parlementslid? Zo nee, waarom niet?

Neen. Zo’n mededeling van het parlementslid spreekt, ten negatieve, voor zichzelf.

Vraag 3

Kunt u aangeven in hoeverre het parlementslid heeft gesproken namens de Surinaamse regeringscoalitie en als dit het geval is, welke gevolgen dit heeft voor de relatie tussen Nederland en Suriname?

De heer Asabina sprak als Lid van de Surinaamse Nationale Assemblee.

Vraag 4

Klopt het dat het betreffende parlementslid eveneens heeft gesteld dat homoseksualiteit met wortel en tak uitgeroeid moet worden en dat hij een antihomobeleid wenst? Zo ja, op welke wijze zal de Nederlandse regering deze oproep tot geweld veroordelen?

Ja, voor zover bekend heeft het betreffende parlementslid deze uitspraken gedaan. De Nederlandse regering betreurt en veroordeelt de uitlatingen van het parlementslid ten zeerste.

Vraag 1

Bent u bekend met de ontvoering, op 23 maart jl. te Libanon, van de in Amsterdam woonachtige Est Priit Raistik en een aantal van zijn vrienden?1

Ja. Ik ben bekend met de zaak van de zeven Esten die in maart jl in Libanon zijn ontvoerd en met het feit dat een van hen, Priit Raistik, naar verluidt reeds langere tijd in Amsterdam woonachtig was.

Vraag 2

Wat is reeds ondernomen om te achterhalen waar Priit Raistik c.s. zich bevinden en onder welke omstandigheden en door wie zij gevangen worden gehouden?

De zeven Estse staatsburgers zijn in de ochtend van 14 juli bevrijd als gevolg van samenwerking tussen Estland, Libanon en andere partners.
De Nederlandse ambassades in Estland en Libanon hebben gedurende de gehele periode van de gijzeling in contact gestaan met de Estse autoriteiten en functionarissen die primair belast zijn met deze zaak. Daarbij is vanaf aanvang de Nederlandse bereidheid uitgesproken alle ter beschikking staande instrumenten en middelen in te zetten om te helpen deze ontvoeringszaak nader tot een oplossing te brengen.

Vraag 3

Bent u bereid om, hoewel het geen Nederlands staatsburger betreft, maar wel iemand die al vele jaren in Nederland woont, de u ter beschikking staande (consulaire en diplomatieke) instrumenten en middelen in te zetten om te achterhalen waar Priit Raistik c.s. zich bevinden en vervolgens u ervoor in te spannen dat zij worden vrijgelaten? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u bereid, samen met uw Estse collega, de diplomatieke en consulaire instrumenten waarover de EU beschikt, met name in de diensten van de Hoge Vertegenwoordiger (HV) van de EU Ashton, in te schakelen om een spoedige vrijlating van Priit Raistik c.s. te bevorderen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Microsoft admits Patriot Act can access EU-based cloud-data»?1

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de uitspraak van Gordon Frazer, managing director van Microsoft UK, dat alle gegevens die door een Amerikaans bedrijf worden beheerd, altijd opgevraagd kunnen worden door de Amerikaanse overheid op basis van de Patriot Act?

Vraag 3

Wordt er door de Nederlandse overheid, door Nederlandse agentschappen of door Nederlandse instellingen behorende tot de semi-overheid data opgeslagen door (of in samenwerking met) een Amerikaans bedrijf (of meerdere Amerikaanse bedrijven)? Zo ja, welke onderdelen van de (semi-)overheid of welke agentschappen zijn dit?

Vraag 4

Is er momenteel sprake van scenario’s waarbij de Amerikaanse overheid, op basis van de Patriot Act, gegevens kan opvragen die door Nederlandse burgers aan de Nederlandse overheid (of een agentschap of instelling behorende tot de semi-overheid) zijn verstrekt? Zo ja, om welke gegevens gaat het?

Vraag 5

Zijn er andere vreemde mogendheden die momenteel over wetgeving die lijkt op de Amerikaanse Patriot Act beschikken en daarom niet in aanmerking komen om Nederlandse bestanden te beheren? Wordt dit actief door de Nederlandse overheid gemonitord?

Vraag 6

Is er beleid ontwikkeld om te voorkomen dat de Nederlandse overheid gegevens beheert of gaat/laat beheren op dusdanige wijze dat vreemde mogendheden (op basis van welke vorm van wetgeving dan ook) zonder nadrukkelijke toestemming van de Nederlandse overheid bij deze gegevens kunnen komen? Zo nee, waarom niet en bent u voornemens dat alsnog te ontwikkelen? Gaat de Nederlandse overheid bedrijven of instellingen waarschuwen voor het gebruik van cloud-data vanuit het perspectief van bijvoorbeeld bedrijfsspionage? Zo nee, waarom niet?

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Amerika graait in Europese clouddata»?1

Ja.

Vraag 2

Bent u op de hoogte van het feit dat de autoriteiten van de VS zich met beroep op de Patriot Act toegang verschaffen tot persoonsgegevens opgeslagen op EU-grondgebied, door bedrijven met hoofdzetel in de VS?2 3

Het kan niet worden uitgesloten dat de relevante Amerikaanse wetgeving (zoals bijvoorbeeld 18 U.S.C. § 2703) een zodanige werking heeft dat bedrijven die een (hoofd)vestiging in de Verenigde Staten hebben verplicht kunnen worden tot het verstrekken van gegevens die door hen worden verwerkt, of waarover zij anderszins de beschikking hebben, ongeacht waar die gegevens zich bevinden. De desbetreffende wetgeving bevat geen bepalingen met betrekking tot de territoriale reikwijdte. Bovendien is het bekend dat Amerikaanse wetgeving niet zelden uitgaat van een ruime opvatting over de bescherming van Amerikaanse belangen en Amerikaanse staatsburgers. Vorderingen om toegang te krijgen tot persoonsgegevens worden doorgaans uitgevaardigd in de vorm van een rechterlijk bevel, soms na toetsing door een Grand Jury. Daarbij kan ter bescherming van onderzoeksbelangen degene tot wie het bevel zich richt worden verboden daarover enige mededeling aan derden te doen. Het niet naleven van die verplichting is met straf bedreigd. Mede om die reden is mij niet bekend of en hoe vaak de Amerikaanse autoriteiten dergelijke vorderingen hebben gedaan ten aanzien van binnen de EU opgeslagen gegevens, buiten de gebieden waarvoor een specifieke regeling bestaat, zoals passagiersgegevens en gegevens over het betalingsverkeer.

Vraag 3

Bent u bekend met de verklaring van de Europese Commissie dat binnen de EU opgeslagen persoonsgegevens vallen onder de EU Richtlijn Bescherming Persoonsgegevens 95/46 en dat bij de Europese Commissie niet bekend is dat de VS desalniettemin bij de in VS jurisdictie gevestigde hoofdzetels van bedrijven in de EU opgeslagen persoonsgegevens opvragen, als verwoord in punt 5?4

Ik ben bekend met deze antwoorden d.d. 27 juli 2007 van de Europese Commissie op schriftelijke vragen van Europarlementslid In ’t Veld.

Vraag 4

Kunt u toelichten waarom deze praktijk niet bekend was en waarom dit bij het genoemde onderzoek in 2007 niet aan het licht is gekomen? Zijn er op dit moment bij u gevallen bekend waarbij bedrijven, gevestigd in Nederland maar met een hoofdkantoor in de VS, verzoeken krijgen van Amerikaanse autoriteiten tot het inzien van persoonsgegevens? Zo ja, welke? Zo nee, bent u van plan om het College Bescherming Persoonsgegevens in te schakelen om uit te zoeken of en zo ja welke bedrijven zulke verzoeken krijgen van Amerikaanse autoriteiten?

Het Ministerie van Veiligheid en Justitie is niet betrokken geweest bij het genoemde onderzoek in 2007. Bij het Ministerie van Veiligheid en Justitie zijn ook thans geen gevallen bekend van bedrijven met een hoofdkantoor in de Verenigde Staten die door de Amerikaanse autoriteiten zijn verplicht gegevens te verstrekken die door die bedrijven in Nederland worden verwerkt. Het CBP is een onafhankelijke toezichthouder die zijn eigen onderzoeksagenda vaststelt. Het is daarom niet aan mij te bepalen of zij hier onderzoek naar (zullen) doen.

Vraag 5

Bent u van mening dat op deze wijze feitelijk de EU wetgeving betreffende de bescherming van persoonsgegevens wordt uitgeschakeld door extraterritoriale werking van de wetgeving van een derde land?

Feit is dat de extraterritoriale werking van de wetgeving van een derde land ertoe kan leiden dat bedrijven in de EU op bepaalde aspecten geconfronteerd worden met een conflict van plichten. Dat is mogelijk ook hier aan de hand. Het gaat echter te ver om te stellen dat het hele Europese stelsel voor de bescherming van persoonsgegevens hierdoor wordt uitgeschakeld.

Vraag 6

Welke stappen gaat u ondernemen om deze situatie te corrigeren en om juridische duidelijkheid te scheppen voor bedrijven en burgers over de bescherming van persoonsgegevens opgeslagen binnen de EU?

Het conflict van plichten dat kan ontstaan ten gevolge van de toepassing van Amerikaanse wetgeving is niet beperkt tot Nederland, maar treft alle lidstaten van de EU op vergelijkbare wijze. Het ligt daarom op de weg van de Europese Commissie om hiervoor een oplossing te vinden in overleg met de Amerikaanse autoriteiten. De Europese Commissie is van deze problematiek op de hoogte.

Vraag 1

Kent u het rapport van Amnesty International «Against the Law- Crackdown on China’s Human Rights Lawyers Deepen», waarin melding wordt gemaakt van nieuwe maatregelen die de Chinese regering onderneemt om mensenrechtenadvocaten onder druk te zetten om meer grip te krijgen op de juridische wereld in het land?1

Ja.

Vraag 2

Zo ja, wat is uw oordeel over het gegeven dat de Chinese autoriteiten de afgelopen twee jaar steeds meer controle hebben weten te krijgen op de advocatuur in China?

Ik onderschrijf de analyse van het rapport. De groeiende controle van de autoriteiten op de advocatuur is reden tot zorg. Een onafhankelijke advocatuur is essentieel voor het functioneren van een rechtsstaat.

Vraag 3

Wat is uw opvatting over het gegeven dat Chinese advocaten die gevoelige zaken aannemen, met name zaken die mensenrechtenschendingen betreffen, niet door hun jaarlijkse beoordeling heen komen en licenties van advocaten daardoor tijdelijk of soms definitief worden ingetrokken?

Iedere advocaat moet in vrijheid zijn beroep uit kunnen oefenen, onafhankelijk van een politiek oordeel over de zaken die hij aanneemt.

Vraag 4

Zijn er op dit moment mensenrechtenadvocaten die vastzitten vanwege het feit dat zij volgens deze Chinese autoriteiten «omstreden zaken» hebben aangenomen? Zo ja, om hoeveel advocaten gaat het?

Mij zijn geen andere gevallen bekend dan die genoemd worden in het rapport van Amnesty International.

Vraag 5

Wat is uw opvatting over het feit dat de Chinese autoriteiten het in april 2009 gelanceerde «China National Human Rights Action Plan for 2009 to 2010» met name op het onderdeel «het recht op een eerlijk proces» aan de kant lijkt te schuiven? Bent u bereid om de Chinese autoriteiten aan te spreken dat zij verplichtingen hebben aangegaan en deze niet lijken na te komen? Zo nee, waarom niet?

Tijdens de EU-China mensenrechtendialoog van 16 juni 2011 is prominent aandacht besteed aan de kwesties die worden genoemd in het rapport van Amnesty International. Daarbij is ook gesproken over de situatie van een aantal specifieke advocaten. Tijdens eerdere mensenrechtendialogen tussen de EU en China heeft de EU dergelijke kwesties ook aan de orde gesteld en zal dat blijven doen. Nederland zal bilateraal aandacht besteden aan deze knelpunten.

Vraag 6

Bent u bereid om alle aanbevelingen die Amnesty International in haar rapport maakt onder de aandacht te brengen bij de Chinese autoriteiten? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Bent u bereid zowel in bilaterale contacten, als via de Europese Unie en de relevante VN instrumenten, de Chinese autoriteiten blijvend aan te spreken op hun internationaalrechtelijke verplichtingen op het vlak van mensenrechten? Zo ja, op welke wijze gaat u dit doen? Zo nee, waarom niet?

Ja, mensenrechten vormen een van de pijlers van het Nederlandse buitenlandse beleid en maken dus ook onderdeel uit van de bilaterale relatie met China. Dit beleid wordt ook uitgedragen in multilaterale fora. Daarnaast financieren de EU en een aantal lidstaten programma’s ter versterking van de rechtsstaat in China. Nederland doet dat ook. In dat kader worden onder andere rechters en advocaten opgeleid. Verder onderhoudt de ambassade contacten met advocaten die in het rapport worden genoemd.

Vraag 1

Kent u het bericht dat eenentwintig activisten in Bahrein recent door een militaire rechtbank in Bahrein zijn veroordeeld?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat burgers niet door een militaire rechtbank veroordeeld zouden moeten worden en dat dit in strijd is met het internationaal recht?

Ja. De betreffende rechtbank ingesteld voor nationale veiligheid is inmiddels afgeschaft. Alle processen worden nu gevoerd voor een civiele rechtbank, inclusief hoger beroepszaken.

Vraag 3

Bent u bereid de oproep van Amnesty International te ondersteunen die onmiddellijke vrijlating van de activisten eist? Zo nee, waarom niet?

De Nederlandse ambassadeur in Koeweit die in Bahrein is mede-geaccrediteerd, heeft op 12 juli de zorgen van de regering over de veroordeling van de activisten naar voren gebracht bij de Vice-Minister van Buitenlandse Zaken van Bahrein.

Vraag 4

Klopt het dat vertegenwoordigers van de Deense, Zweedse en Amerikaanse ambassade aanwezig waren bij de rechtszaken van de eenentwintig activisten? Indien dit het geval is, kunt u aangeven wat de inspanningen zijn geweest van deze vertegenwoordigers op de procesgang?

De zittingen zijn bijgewoond door ambassadevertegenwoordigers van Duitsland, Denemarken, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Zweden. Aanwezigheid van ambassadevertegenwoordigers legt druk op de Bahreinse autoriteiten om de zittingen conform de procedures te laten verlopen, waaronder ook de aanwezigheid van advocaten. Daarnaast is het mogelijk om onafhankelijke informatie te verkrijgen over de procesgang.

Vraag 5

Bent u bereid de veroordeling van de eenentwintig activisten rechtstreeks en in EU-verband ter sprake te brengen? Zo ja, op welke wijze zult u dit doen? Zo nee, waarom niet?

De regering werkt zo veel mogelijk in EU-verband samen om de zorgen over de arrestaties en rechtsgang aan de regering van Bahrein over te brengen. Na de veroordeling van de activisten benadrukte de Hoge Vertegenwoordiger van de Europese Unie, Catherine Ashton, op 29 juni het belang van transparantie en respect voor internationale verdragen bij de hoorzittingen. Nederland pleit voor een actieve rol van de EU ten aanzien van Bahrein in de VN-Mensenrechtenraad. Zie verder het antwoord op vraag 3.

Vraag 1

Kent de berichtgeving omtrent de vrijlating van kunstenaar Ai Weiwei?1

Ja.

Vraag 2

Bent u bereid u in te spannen om ervoor te zorgen dat kunstenaar Ai Weiwei volledige vrijheid kan genieten? Zo ja, op welke wijze gaat u dit bevorderen? Zo nee, waarom niet?

Ja. Dit gebeurt zowel bilateraal als via de EU.

Vraag 3

Kent u de oproep van Amnesty International die de onmiddelijke vrijlating van Ai Weiwei’s medeverdachten – Wen Tao, Hu Mingfen, Liu Zhenggang and Zhang Jinsong- eist? Indien ja, bent u bereid deze oproep te ondersteunen? Zo nee, waarom niet?

De vier genoemde personen zijn inmiddels vrijgelaten.

Vraag 4

Bent u bereid om zowel in bilaterale contacten, als via de Europese Unie en, de relevante VN-instrumenten de Chinese autoriteiten blijvend aan te spreken op hun internatonaal rechtelijke verplichtingen op het gebied van het eerbiedigen van mensenrechten?

Ja.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel «Ethiopia: Killing Civilians and Humanitarian Workers in the Ogaden: Unacceptable, Repugnant and Immoral»?1

De mensenrechten – en humanitaire situatie in de Somali regio (ook wel Ogaden genoemd) zijn zorgelijk. Nederland blijft, in samenwerking met andere donoren, de slechte humanitaire toegang in deze regio kritisch volgen en opbrengen in contacten met de Ethiopische overheid.

Vraag 2

Is het waar dat het Internationale Rode Kruis (ICRC) (nog steeds) de toegang wordt ontzegd tot de Ogaden? Zo nee, hoe zit het dan wel?

In juli 2007 hebben de regionale autoriteiten van de Somali regio, gesteund door de federale overheid, het ICRC de toegang tot de Somali regio ontzegd. Aanleiding was de beschuldiging dat het ICRC het Ogaden National Liberation Front (ONLF) zou steunen met geld en communicatiemiddelen. Het ICRC ontkent dit. Op dit moment heeft het ICRC nog steeds geen toegang tot deze regio. ICRC heeft echter hoop dat het op korte termijn alsnog toegang zal krijgen tot detentiecentra in de regio.

Vraag 3

Kunt u aangeven of het World Food Programma (WFP) en Artsen zonder Grenzen (MSF) inmiddels toegang hebben tot de Ogaden? Zo neen, waarom wordt hen deze toegang ontzegd? Kunt u aangeven welke (internationale) hulporganisaties wèl toegang hebben tot het gebied?

Als gevolg van de slechte veiligheidssituatie en het optreden van de Ethiopische veiligheidseenheden blijft de geringe humanitaire toegang een probleem in de Somali regio.Bovendien wordt humanitaire toegang gehinderd door bureaucratische procedures. Het WFP heeft als een van de weinige internationale hulporganisaties in principe toegang tot de meeste delen van de Somali regio. Voor zover het WFP geen toegang heeft, is dit het gevolg van de toepassing van de eigen veiligheidsregels. Artsen zonder Grenzen heeft een veldkantoor in de Somali regio, maar heeft slechts beperkt toegang tot de doelgroep. Verder krijgen onder andere de NGO’s Action Contre la Faim, Merlin, het International Rescue Committee en Mercy Corps op ad hoc basis toegang tot delen van het gebied.

Vraag 4

Kunt u aangeven of (internationale) onafhankelijke media toegang hebben tot het gebied?

Het is voor (internationale) onafhankelijke media de facto heel moeilijk om toegang te krijgen tot het gebied. Er moet per bezoek een vergunning worden aangevraagd, maar deze wordt in de praktijk vrijwel nooit afgegeven.

Vraag 5

Kunt u aangeven of u tijdens uw recente bezoek aan Ethiopië met premier Meles Zenawi heeft gesproken over de humanitaire situatie in en de toegang tot de Ogaden? Zo ja, wat was de uitkomst van dit gesprek? Zo neen, waarom niet?

Tijdens mijn recent bezoek aan Ethiopië heb ik met premier Meles Zenawi stilgestaan bij de humanitaire situatie in Ethiopië, die als gevolg van droogte en onregelmatige regenval verslechterd is, maar die ook los daarvan vragen oproept. Tijdens het gesprek is ingegaan op de inspanningen van Ethiopië om in de toekomst onafhankelijk te worden van voedselhulp. Ik heb bekend gemaakt dat Nederland dit jaar één miljoen extra aan het Humanitarian Response Fund zal bijdragen. Dit door VN OCHA beheerde fonds steunt ook humanitaire noodhulpactiviteiten in de Somali regio. Ook heb ik met Premier Meles Zenawi gesproken over voedselzekerheid, handel en investeringen en over de mensenrechten.

Vraag 6

Wat is de huidige stand van zaken omtrent de bemiddeling in het conflict tussen de Ethiopische regering en het Ogaden National Liberation Front? Wat is de rol van de VS en de EU in dezen?

Op 12 oktober 2010 is een vredesakkoord getekend met één van de drie ONLF-facties. De onder meer door Nederland gesteunde Ethiopische Council of Elders is instrumenteel geweest in de totstandkoming van het akkoord in oktober 2010. De andere twee facties hebben echter aangegeven dit vredesakkoord niet te steunen. Mede als gevolg hiervan zijn de veiligheidssituatie en de humanitaire toegang sindsdien niet verbeterd. Ethiopië beschouwt de ONLF als een terroristische organisatie, wat een bemiddelende rol van de EU of de VS bemoeilijkt. Wel wordt in de dialoog met de autoriteiten veelvuldig aandacht besteed aan de noodzaak van verbetering van de humanitaire toegang.

Vraag 7

Hoe staat u tegenover de suggestie van de Ogaden Human Rights Committee om een speciale rapporteur voor de Ogaden aan te stellen? Gaat u hiervoor pleiten? Zo neen, waarom niet? Zo ja, wanneer?

Nederland is hiervan geen voorstander. In dit stadium is het wellicht constructiever om te pleiten voor hernieuwde toegang van het ICRC en voor verruimde humanitaire toegang voor hulporganisaties. Tegelijkertijd verdienen pogingen om via stille diplomatie tot beëindiging van het conflict te komen steun.
Daarbij is tijdens de recent gehouden review van de Mensenrechtenraad bevestigd dat geen mensenrechtenrapporteurs voor regio’s worden ingesteld.

Vraag 8

Wat is uw reactie op het bericht «Somalia food aid cut amid UN funding shortfall Somalia food aid cut amid UN funding shortfall» en «Aid groups warn of worsening food crisis in Somalia»?2

Ik maak mij ernstige zorgen over de gevolgen van de droogte waarmee landen in de Hoorn van Afrika, waaronder Somalië, worden geconfronteerd. De humanitaire situatie in Somalië is zorgwekkend: volgens schatting van de VN heeft nu ruim een kwart van de bevolking (2,5 miljoen Somaliërs) als gevolg van de voortdurende gewapende strijd en de droogte noodhulp nodig.

Vraag 9

Kunt u aangeven of Nederland inmiddels is geconsulteerd door het WFP over het tekort aan fondsen voor noodhulp in Somalië? Zo ja, hoe is hierop door u gereageerd?

Ik heb nog geen verzoek van WFP ontvangen.

Vraag 10

Kunt u aangeven hoeveel geld u voor 2011 heeft uitgetrokken voor humanitaire hulp in Somalië? Kunt u tevens aangeven hoe dit in verhouding staat tot de uitgaven aan de anti-piraterijmissies voor de kust van Somalië?

Voor 2011 is er 6 miljoen euro gereserveerd voor humanitaire hulp in Somalië. Dit is de op twee na grootste bijdrage uit de noodhulpbegroting voor een landensituatie. Het grootste deel van het bedrag komt ten gunste van het Gemeenschappelijke Humanitaire Fonds voor Somalië, waaruit activiteiten van zowel VN-organisaties als ngo’s kunnen worden gefinancierd. Tot op heden hebben donoren voor 2011 ongeveer 50 miljoen dollar bijgedragen. Het fonds wordt beheerd door de Humanitaire Coördinator voor Somalië, die op een snelle en gecoördineerde wijze leniging van de voorziene noden kan financieren. Het fonds kent ook een «noodloket» waaruit leniging van acute, plotseling opkomende noden kan worden gefinancierd. Dit noodloket heeft al 4,5 miljoen dollar uitgekeerd in reactie op de droogte. Ik volg de situatie nauwgezet en ben bereid om, indien daartoe aanleiding bestaat, een aanvullende bijdrage te overwegen.
Aanvoer van hulpgoederen aan Somalië geschiedt voornamelijk over zee, waarbij schepen worden geëscorteerd door eenheden van de EU-operatie Atalanta of de NAVO-operatie Ocean Shield. Hoewel deze missies humanitaire hulp in Somalië faciliteren, staan deze daar los van. De bijdrage aan humanitaire hulp wordt gebaseerd op de noden zoals weergegeven in het VN-hulpverzoek, en de beschikbare middelen voor humanitaire hulp wereldwijd.

Vraag 1

Herinnert u zich uw bief van 26 april 2011 betreffende reisdocumenten?1

Ja.

Vraag 2

Herinnert u zich tevens de volgende uitspraken tijdens het algemeen overleg van 27 april jl.2?:

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Welke concrete stappen heeft u ondernomen om de opslag van vingerafdrukken in een decentrale reisdocumentenadministratie stop te zetten?

Ik heb in mijn brief van 19 mei 2011 (TK 25 764, nr. 48) aan de Kamer beschreven welke stappen ik ga zetten om de permanente opslag van de vingerafdrukken in de decentrale reisdocumentenadministratie te beëindigen. In aanvulling daarop kan ik u het volgende melden.
De gewijzigde ministeriële uitvoeringsregelingen zijn op 23 en 24 juni 2011 in werking getreden. De regelingen voorzien in de eerste plaats in een verkorting van de bewaartermijn van de vingerafdrukken die in het kader van een aanvraag voor een reisdocument worden opgenomen in de reisdocumentenadministratie. Geregeld wordt namelijk dat in tegenstelling tot de andere gegevens die in de reisdocumentenadministratie zijn opgenomen, waarvoor een bewaartermijn geldt van 11 jaar, de opgenomen vingerafdrukken worden bewaard tot het moment dat de uitreiking van het aangevraagde reisdocument, dan wel de reden voor het niet uitreiken daarvan, in het reisdocumentenstation is geregistreerd. Het beëindigen van de bewaartermijn betekent dat raadpleging of verstrekking van de desbetreffende vingerafdrukken niet meer aan de orde is.
Op 23 juni 2011 is bij de eerste vier uitgevende instanties de aangepaste programmatuur voor de reisdocumentenaanvraag- en archiefstations (RAAS) geïnstalleerd. De uitrol van de aangepaste programmatuur gaat geleidelijk. Nadat is geconstateerd dat de gewijzigde programmatuur goed werkt bij de eerste vier uitgevende instanties wordt de programmatuur geïnstalleerd bij 7 andere uitgevende instanties. Daarna volgen alle andere uitgevende instanties. De planning is dat eind juli 2011 de gewijzigde programmatuur bij alle uitgevende instanties zal zijn geïnstalleerd. De aangepaste programmatuur zorgt ervoor dat de vingerafdrukken die voor nieuwe aanvragen zijn opgenomen niet meer in de administratie kunnen worden geraadpleegd. Hiervoor wordt, zoals gemeld in mijn brief van 19 mei 2011, gebruik gemaakt van de zogenaamde standaard verwijder- functionaliteit. De gemeenten zijn over de wijzigingen die worden doorgevoerd geïnformeerd.
Het onderzoek naar de wijze waarop de volledige verwijdering van de vingerafdrukken (en de sporen daarvan) uit het RAAS moet gaan plaatsvinden is volop gaande. De verwachting is dat eind augustus 2011 duidelijk zal zijn hoe de (sporen van de) vingerafdrukken verwijderd kunnen worden en dat ook in een testomgeving is vastgesteld dat de methode werkt. Met dat resultaat kan dan vervolgens bepaald worden hoe de programmatuur van het RAAS moet worden aangepast, hoe lang het gaat duren om dat te ontwikkelen én hoe lang het gaat duren om de gewijzigde programmatuur uit te rollen. Ik verwacht dat de planning hiervoor er in september 2011 zal zijn. Ik zal dan de Kamer over de planning informeren.

Vraag 4

Kunt u een tijdschema aan de Kamer zenden, waarin u uiteenzet welke stappen u op welk moment neemt, zowel wetstechnisch als uitvoerend, om de opslag van vingerafdrukken in een decentrale reisdocumentenadministratie stop te zetten?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Herinnert u zich uw uitspraak: «Ik zal zo snel mogelijk, per AMvB of als het kan per ministeriële regeling, de opslagtermijn van de vingerafdrukken terugbrengen tot de termijn die nodig is voor de afgifte van het paspoort. Daarmee verdwijnen alle gegevens als ze opgeslagen worden, evenals alle oude gegevens die opgeslagen zijn. Die zijn dan langer aangehouden dan de termijn.»?3 Per wanneer treedt de tijdelijke oplossing, om de opslagtermijn van vingerafdrukken in de decentrale opslag te stellen op de duur die nodig is om het paspoort te maken, in werking?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Welke mogelijkheden zijn er voor gewetensbezwaarden om een identiteitsbewijs aan te vragen in het licht van de door u en de Kamer vastgestelde twijfelachtige kwaliteit van de opslag van vingerafdrukken?

Zolang de Nederlandse identiteitskaart als een reisdocument in de Paspoortwet is opgenomen, is de Europese verordening van toepassing die voorschrijft dat in het document een chip is aangebracht met vingerafdrukken van de houder. De Europese verordening (en in navolging daarvan de Paspoortwet) kent geen uitzondering op deze verplichting ten behoeve van gewetensbezwaarden. De kwaliteit van de opgenomen vingerafdrukken maakt dit niet anders.

Vraag 7

Bent u het eens dat, gezien de slechte kwaliteit van de vingerafdrukken en bijbehorende mogelijke gevolgen, haast geboden is bij het stopzetten van de opslag van vingerafdrukken in een decentrale reisdocumentenadministratie?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 8

Bent u bereid deze vragen voor het zomerreces te beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Hoe beoordeelt u het optreden van de Marokkaanse autoriteiten op de demonstraties van de afgelopen maanden? Is er een verandering van de toegepaste aanpak waarneembaar?

De houding van de Marokkaanse overheid jegens verscheidene groepen die om uiteenlopende redenen staken of demonstreren is sinds enige tijd verhard. In juni zijn vreedzame demonstraties van diverse groeperingen, in verschillende steden in Marokko met geweld uiteengeslagen. De Europese Commissie heeft op 30 mei 2011 bij monde van de woordvoerder van Commissaris Füle publiekelijk haar bezorgdheid over de gang van zaken uitgesproken. De Marokkaanse regering is ook door diplomaten uit diverse landen op de gebeurtenissen aangesproken.

Vraag 2

Klopt het dat eind van deze maand de koning met een voorstel tot hervormingen komt? Bent u bekend met de hervormingen die de koning van plan is door te voeren?

Inmiddels heeft de Marokkaanse overheid op 1 juli 2011 de tekst van een herziene grondwet met een referendum aan de bevolking is voorgelegd. 98,5% van de Marokkaanse bevolking heeft vóór de voorstellen gestemd. Naar verwachting worden dit najaar vervroegde parlementsverkiezingen gehouden.
Het is in eerste instantie aan de Marokkanen om de toekomst van hun land te bepalen. De herziene grondwet is een stap naar meer democratie en rechtsstatelijkheid in Marokko. De Nederlandse regering volgt de hervormingen in Marokko op de voet en zal rechtstreeks en via de EU de Marokkaanse regering blijven aanmoedigen stappen naar verdere democratisering te zetten.

Vraag 3

Bent u in contact met de koning en/of de Marokkaanse autoriteiten over mogelijke hervormingen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u bereid tijdens bilaterale contacten met de Marokkaanse autoriteiten te pleiten voor brede en grondige hervormingen op het gebied van democratisering en mensenrechten? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Hoe schat u het risico in dat na de bekendwording van de hervormingen door de koning massaal protest op gang komt? Dringt u bij de Marokkaanse autoriteiten aan op geweldloos optreden door de veiligheidstroepen?

De 20-Februari Beweging – die teleurgesteld is over de nieuwe concept-grondwet, omdat het voorstel in hun ogen niet ver genoeg in de richting van een parlementaire monarchie gaat – heeft na het bekend worden van de voorstellen in enkele grote steden demonstraties georganiseerd. Daarbij kwam het her en der tot lichte schermutselingen met pro-overheidsdemonstranten. De Marokkaanse autoriteiten traden, voor zover kon worden nagegaan, terughoudend op.

Vraag 6

Is er in Marokko sprake van toename van repressie, bijvoorbeeld op het gebied van persvrijheid? Kunt u hier een beeld van schetsen?

Hierop is geen eenduidig antwoord te geven. Het was in de afgelopen periode mogelijk om publiekelijk de constitutionele positie van de Marokkaanse koning aan de orde te stellen, iets wat tot voor kort ondenkbaar was. Ook heeft de 20-Februari Beweging andere misstanden in de Marokkaanse samenleving publiekelijk kunnen benoemen. Op voorspraak van de nieuw opgerichte Conseil National des Droits Humains is een groep gevangenen vrijgelaten die op politieke gronden waren veroordeeld (onder wie een uit Noord-Marokko afkomstige mensenrechtenverdediger). Anderzijds heeft de Hoge Autoriteit voor de Audiovisuele Media een instructie verspreid onder Marokkaanse kranten en radiostations met een verbod om aandacht te besteden aan oproepen om het referendum te boycotten. Ook is enige tijd geleden een hoofdredacteur van een belangrijke mediagroep gearresteerd; hij is, binnen- en buitenlandse protesten ten spijt, begin juni veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf en een geldboete.