Kamervraag 2013Z06967

Zzp’ers die door de BBZ-regeling in de knel raken

Ingediend 8 april 2013
Beantwoord 7 juni 2013 (na 60 dagen)
Indieners Ed Groot (PvdA), Mei Li Vos (PvdA), John Kerstens (PvdA)
Beantwoord door Lodewijk Asscher (viceminister-president , minister sociale zaken en werkgelegenheid) (PvdA), Frans Weekers (staatssecretaris financiën) (VVD), Henk Kamp (minister economische zaken) (VVD)
Onderwerpen economie ondernemen organisatie en beleid sociale zekerheid
Bron vraag https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kv-tk-2013Z06967.html
Bron antwoord https://zoek.officielebekendmakingen.nl/ah-tk-20122013-2532.html
1. email onderhands meegezonden
  • Vraag 1
    Kent u de berichten van zzp’ers (zelfstandigen zonder personeel) met een bijstandsuitkering die door de omzetting van een bbz-uitkering van het voorgaande jaar naar «bijstand om niet» financieel in de knel raken, omdat zij ineens niet meer in aanmerking komen voor toeslagen?1

    Ja.

  • Vraag 2
    Welke regels gelden er ten aanzien van de jaaropgave voor een zzp’er die een bijstandsuitkering ontvangt en het voorafgaande jaar in de bbz-regeling viel?

    Aan de vorm van de jaaropgave stelt de Belastingdienst geen eisen, wel aan de inhoud. Ik verwijs u hiervoor naar de modeljaaropgave welke de belastingdienst publiceert. Zo moeten in ieder geval de volgende zaken op de jaaropgaaf staan:

  • Vraag 3
    In welk jaar hoort de bbz-uitkering, die met terugwerkende kracht tot «bijstand om niet» wordt omgezet, in de jaaropgave te worden opgenomen?

    Inkomsten van zelfstandigen, waaronder zzp’ers, hebben veelal een wisselend karakter. De definitieve inkomensgegevens van zelfstandigen zijn pas na afloop van het jaar beschikbaar nadat de jaarrekening is vastgesteld. De uitkering voor levensonderhoud op grond van het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) wordt dan ook in eerste instantie als een lening verstrekt en op jaarbasis berekend. Na afloop van het jaar waarin de lening is verstrekt wordt op basis van de jaarrekening de uitkering definitief vastgesteld. Dat betekent dat een algemene bijstandsuitkering op grond van het Bbz die in 2012 in eerste instantie als lening is verstrekt in 2013 definitief wordt vastgesteld. Die vaststelling kan leiden tot omzetting in een bedrag om niet, dan wel in een terugvordering van de verleende bijstand.
    In het algemeen zijn bijstandsuitkeringen belast, ook uitkeringen op grond van het Bbz. Zolang de bijstand verleend wordt in de vorm van een lening blijft de verstrekking zonder fiscale gevolgen. Er is dan geen fiscaal genietingsmoment. Dat geldt ook voor de terugvordering van de in de vorm van een lening verleende bijstand, deze blijft ook buiten de fiscaliteit.
    Het tijdstip van definitieve vaststelling van een uitkering op grond van de Bbz is bepalend voor de fiscale gevolgen, en dus ook voor het tijdstip van vermelden op de jaaropgaaf. Stelt men in het jaar na de verstrekking van het geld (de lening) vast dat men niet of niet alles hoeft terug te betalen dan is er op dat moment fiscaal inkomen genoten en hoort dit te worden vermeld op de jaaropgave van dat jaar.

  • Vraag 4
    Deelt u de mening dat het niet wenselijk is dat de omgezette bbz-uitkering en de wwb-uitkering in één jaaropgave worden opgenomen, waardoor aanspraak op toeslagen kan vervallen? Zo nee, waarom niet?

    Nee, zie ook antwoord bij 2 en 3, wat in een bepaald jaar wordt genoten aan loon dient ook op de jaaropgave van dat jaar te staan. Het op één jaaropgave vermelden van de omgezette Bbz-uitkering en de Wet werk en bijstandsuitkering (WWB) past in dit stramien.

  • Vraag 5
    Hoe beoordeelt u de handelwijze van de Belastingdienst en de gemeente zoals in bijgaande e-mail verwoord (in verband met privacy onderhands meegestuurd)? Kunt u ingaan op de casus zoals beschreven in de e-mail?

    De WWB, waarvan het Bbz onderdeel is, is gedecentraliseerd en wordt uitgevoerd door de gemeenten. Hierdoor kan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid niet in de besluitvorming inzake individuele gevallen treden (artikel 76, eerste lid, van de WWB). In algemene zin geldt dat gemeenten gehouden zijn om een als lening verstrekte Bbz-uitkering af te wikkelen zoals aangegeven in de casus.
    Daar waar het de Belastingdienst betreft kan gelet op de geheimhoudingsverplichting niet worden ingegaan op het individuele geval. Echter in algemene zin kan wel gemeld worden dat deze afwikkeling tot gevolg heeft dat iemand in het jaar van omzetting fiscaal meer inkomen heeft genoten met de geschetste gevolgen voor toeslagen. In dergelijke gevallen levert het achteraf moeten terugbetalen van toeslagen ook vaak betalingsproblemen op voor betrokkenen.
    Het is dan ook verstandig om in het geval er een dergelijke lening wordt gegeven om de inkomensschatting voor toeslagen in het daarop volgende jaar bij te stellen door het inkomen voorzichtigheidshalve alvast op te hogen met het bedrag van de lening. Dit voorkomt dat later alles ineens moet worden terugbetaald.

  • Vraag 6
    Op welke wijze kunt u zzp’ers die in de knel raken als gevolg van omzetting met terugwerkende kracht van een bbz-uitkering naar «bijstand om niet» tegemoet komen?

    Komt men in de knel doordat het teveel aan toeslagen moet worden terugbetaald dan kan er in de invorderingssfeer gezocht worden naar een oplossing, bijvoorbeeld in de vorm van een betalingsregeling.

  • Vraag 7
    Is een wijziging van artikel 11 van de bbz-regeling, waarin wordt opgenomen dat een zelfstandige het boekjaar voor de jaaropgave zelf mag bepalen, een oplossing voor zzp’ers die in de problemen komen? Zo nee, waarom niet en welke andere maatregel is vervolgens denkbaar?

    Nee, de Wet op de loonbelasting 1964 bevat bepalingen omtrent de jaaropgave en het genietingsmoment. Een keuzemogelijkheid als omschreven in de vraag voor wat betreft het moment van in aanmerking nemen van belast inkomen is niet passend. Een dergelijke oplossing wordt gelet op de doorwerking naar andere middelen voor de Belastingdienst ook heel ingewikkeld in de uitvoering. Wel heb ik de staatssecretaris van Financiën bereid gevonden andere mogelijkheden te onderzoeken om de geschetste effecten te matigen dan wel weg te nemen. Uw Kamer zal over de eventuele oplossingen geïnformeerd worden.

  • Mededeling - 6 mei 2013

    De vragen van de Kamerleden Mei Li Vos, Groot en Kerstens (allen PvdA) aan de ministers van Economische Zaken en van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de staatssecretaris van Financiën over zzp’ers die door de BBZ-regeling in de knel raken (ingezonden 8 april 2013, nummer 2013Z06967) kunnen tot mijn spijt niet binnen de gebruikelijke termijn worden beantwoord. De reden van het uitstel is dat over de vragen interdepartementaal overleg moet plaatsvinden. Ik zal u zo spoedig mogelijk de antwoorden op de Kamervragen sturen.


Kamervraag document nummer: kv-tk-2013Z06967
Volledige titel: Zzp’ers die door de BBZ-regeling in de knel raken
Kamerantwoord document nummer: ah-tk-20122013-2532
Volledige titel: Antwoord vragen van de leden Mei Li Vos, Groot en Kerstens over zzp'ers die door de Bbz-regeling in de knel raken