Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 22 december 2022
Bij brief van 16 september jl. is uw Kamer geïnformeerd over vertraging van de invoering van de Horizontale accijnsrichtlijn 2020/262 in Nederland1. Een onderdeel van de Horizontale accijnsrichtlijn 2020 maakt automatisering noodzakelijk van de huidige papieren procedures voor het vervoer tussen lidstaten van accijnsgoederen waar al accijns over is voldaan in de lidstaat van waaruit de goederen worden verzonden. In deze brief is uiteengezet wat de oorzaken zijn van de vertraging. Ook is ingegaan op de stand van zaken met betrekking tot het onderzoek naar de tijdelijke oplossingen, inclusief de mogelijke (financiële) gevolgen voor het bedrijfsleven.
Bij brief van 2 november 20222 is uw Kamer vervolgens nader geïnformeerd over de stand van zaken met betrekking tot de beoogde tijdelijke oplossingen en de benodigde vervolgstappen. Aan de voorbereiding van de convertor, als de geautomatiseerde tijdelijke oplossing, en de uitwerking van de papieren noodprocedure werd toen nog volop gewerkt. In deze brief is toegezegd uw Kamer voor het kerstreces opnieuw te informeren.
Met de nu voorliggende brief informeren wij uw Kamer, zoals toegezegd, over de definitieve tijdelijke oplossing. Deze bestaat uit twee onderdelen: een geautomatiseerde noodprocedure (convertor) voor het onveraccijnsd goederenvervoer en een papieren noodprocedure voor het veraccijnsd goederenvervoer. Daarnaast berichten we uw Kamer over de tijd die naar verwachting nog nodig is om de definitieve aanpassing van het systeem van automatisering af te ronden, gedurende welke de papieren procedure van kracht zal zijn.
Een geautomatiseerde noodprocedure (convertor) voor het vervoer van goederen waarover (nog) geen accijns is voldaan
Er wordt gewerkt aan het ontwikkelen van een convertor. Een convertor is als het ware een vertaalmachine tussen twee versies van een applicatie. De testresultaten laten een positief beeld zien.
De verwachting is dat de convertor tijdig beschikbaar is voor 13 februari 2023. Het bedrijfsleven moet op 13 februari 2023 zijn systemen aangepast hebben aan de Horizontale accijnsrichtlijn voor het veraccijnsd goederenvervoer. Voor het bedrijfsleven betekent de inzet van de convertor dat het administratief afhandelen van het overgrote deel van accijnsgoederenbewegingen, namelijk het vervoer van goederen waarover (nog) geen accijns is voldaan, vanaf 13 februari 2023 digitaal kan blijven plaatsvinden.
Deze convertor biedt een tijdelijke oplossing in de periode tussen 13 februari 2023 en het moment dat de systemen wel aangepast zijn aan de Horizontale accijnsrichtlijn. Het gaat om de automatisering van de huidige papieren procedures voor het vervoer tussen lidstaten van accijnsgoederen waar al accijns over is voldaan in de lidstaat van waaruit de goederen worden verzonden. De verwachting is dat het aanpassen van de systemen voor deze automatisering in de periode tussen 1 juli 2023 en uiterlijk 1 oktober 2023 kan worden afgerond.
De papieren noodprocedure voor het vervoer van goederen waar wel accijns over is voldaan
De Horizontale accijnsrichtlijn voorziet in een noodprocedure voor situaties waarin het geautomatiseerde berichtenverkeer van EMCS3 met een verstoring te maken krijgt. Vanaf 13 februari 2023 zal deze procedure in Nederland van toepassing zijn, maar deze zal, dankzij de tijdig beschikbare convertor, beperkt blijven tot het veraccijnsd goederenverkeer – een relatief kleine stroom, namelijk minder dan 5% van de totale accijnsgoederenbewegingen.
Over de uitwerking van de noodprocedure is overleg geweest met de Europese Commissie en zijn de andere lidstaten geïnformeerd.
Met de Commissie acht Nederland het van belang dat de lasten voor het bedrijfsleven en de andere lidstaten zo beperkt mogelijk zullen zijn.
Enkele praktische punten rondom de papieren noodprocedure worden in de komende weken nog verder uitgewerkt en zullen in januari 2023 met een toelichting ook aan de andere lidstaten en de Commissie worden gecommuniceerd. Dit betreft de praktische toepassing van de koppeling tussen berichten uit de papieren noodprocedure van Nederland en de geautomatiseerde berichten van andere lidstaten en de afhandeling van die berichten.
Overleg bedrijfsleven
Over de noodprocedure en de invulling van de praktische uitvoeringsaspecten van de tijdelijke oplossing van de convertor heeft periodiek overleg plaatsgevonden met het betrokken bedrijfsleven.
Daarvoor is een klankbordgroep ingericht in het kader van het ODB (Overleg Douane Bedrijfsleven) waarin vertegenwoordigers van de koepels, brancheorganisaties en grote ondernemingen deelnemen. Daarbij is ook de brancheorganisatie van softwareleveranciers van het bedrijfsleven aangesloten. In dit gremium zijn de beoogde werking van de convertor, de uitwerking van de noodprocedure en de vragen en knelpunten die zich daarbij voordoen aan de orde gesteld.
Communicatie
De Douane geeft regelmatig updates over de laatste ontwikkelingen rond de implementatie van de maatregelen in verband met de vertraging van de aanpassing van de automatisering. Na het informeren van de Kamer over de definitieve tijdelijke oplossing zal de Douane hierover berichten op haar website en social media kanalen. Bedrijven met een accijnsvergunning worden hierover ook per brief geïnformeerd. Daarnaast zijn de Douanetelefoon en de bedrijvencontactpunten voorzien van Q&A’s, zodat zij eventuele vragen van bedrijven goed kunnen beantwoorden.
Conclusie
Naar huidige inzichten op basis van de testresultaten zal de nationale convertor per 13 februari 2023 gebruikt kunnen worden voor het onveraccijnsde goederenverkeer, zodat alleen een papieren noodprocedure gebruikt hoeft te worden voor de aangiften voor het veraccijnsd goederenverkeer (waarvoor nu ook al een papieren procedure geldt). Dit betekent voor het bedrijfsleven een beperkte tijdelijke lastenverzwaring. Mochten er zich onverhoopt nog ontwikkelingen voordoen die negatief van invloed zijn op convertor, noodprocedure of definitieve systemen dan zullen we uw Kamer daarover natuurlijk zo snel mogelijk informeren.
De Staatssecretaris van Financiën, A. de Vries
De Staatssecretaris van Financiën, M.L.A. van Rij