Gepubliceerd: 27 januari 2021
Indiener(s): Ingrid van Engelshoven (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (D66)
Onderwerpen: begroting financiƫn
Bron: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-35716-2.html
ID: 35716-2

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

Wetsartikel 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2021 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Normaliter wordt nieuw beleid in uitvoering genomen nadat de Staten-Generaal de begrotingswet heeft geautoriseerd. Echter, de uitvoering van de spoedeisende maatregelen die in deze Incidentele Suppletoire Begroting zijn opgenomen, te weten sneltesten in het voortgezet onderwijs, middelbaar beroepsonderwijs en hoger onderwijs in verband met COVID-19, kan niet wachten tot formele autorisatie van beide Kamers der Staten-Generaal. Het kabinet vindt het belangrijk dat fysiek onderwijs zo snel mogelijk weer doorgang kan vinden en sneltesten kunnen hier een belangrijke rol bij spelen. Daarom zal het kabinet de uitvoering van de maatregelen starten. Hiermee wordt gehandeld conform lid 2 van artikel 2.27 van de Comptabiliteitswet 2016. Voor de indiening van deze incidentele suppletoire begroting is uw Kamer vooraf geïnformeerd per brief van 12 januari 2021 over «Stand van zaken COVID-19» (Kamerstukken II 2020/21, 35..., nr...).

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

Wetsartikel 2

De vaststelling van de begrotingsstaat geschiedt in duizenden euro's.

Wetsartikel 3

Dit artikel regelt de inwerkingtreding van deze wet.

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, I.K. van Engelshoven

De Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, A. Slob

B BEGROTINGSTOELICHTING

1. Inhoudelijke toelichting

Dit onderdeel van de memorie van toelichting bestaat uit een inhoudelijk deel en een artikelsgewijs deel. Per beleidsartikel wordt een overzicht van de wijzigingen gegeven, inclusief toelichting. Daarbij worden mutaties groter of gelijk aan onderstaande staffel toegelicht:

Omvang begrotingsartikel

(stand ontwerpbegroting in € miljoen)

Beleidsmatige mutaties

(ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties

(ondergrens in € miljoen)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 < 1.000

5

10

=> 1.000

10

20

In de Kamerbrief over de Stand van zaken COVID-19 van 12 januari 2021 is gemeld dat scholen voorlopig nog gesloten blijven. In diezelfde Kamerbrief wordt ook voorgesteld om te starten met sneltesten in het onderwijs. Met de inzet van sneltesten in het onderwijs kan een belangrijke bijdrage worden geleverd aan continuering van (fysiek) onderwijs, wat van belang is om onderwijsachterstanden te voorkomen, voor psychisch welbevinden van leerlingen en studenten, en voor arbeidsparticipatie van ouders.

In het voorgezet onderwijs (vo) wordt gestart met risicogericht testen rond een besmette casus. Hiervoor wordt een opdracht verleend aan (een) private partij(en) voor de testafname. De kosten voor de startfase tot aan de voorjaarsvakantie (3e week februari) zijn € 0,8 miljoen. De kosten voor de landelijke uitrol zijn tot aan de zomervakantie € 129,0 miljoen. Na het OMT-advies over de impact van de Britse variant op de heropening van de primair onderwijs (po) scholen volgt mogelijk een plan voor inzet van sneltesten in het po. Hiervoor is waarschijnlijk ook een begrotingswijziging benodigd.

In het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) en hoger onderwijs (ho) wordt gestart met een pilot van sneltesten op drie universiteiten om meer fysiek onderwijs mogelijk te maken. Kort daarna starten zes pilots met hbo- en mbo-instellingen. De kosten hiervan bedragen € 9,0 miljoen. Deze middelen worden middels subsidies aan de instellingen verstrekt.

Daarnaast wordt in deze Incidentele Suppletoire Begroting een bedrag van € 5,5 miljoen beschikbaar gesteld in 2021 aan de lokale media via het Tijdelijk Steunfonds Lokale Informatievoorziening. In de Kamerbrief over Uitbreiding economisch steun- en herstelpakket (Kamerstukken II 2020/21, 35..., nr...) van 21 januari 2021 bent u hierover geïnformeerd.

2. Budgettaire consequenties beleidsartikelen

Beleidsartikel 3. Voortgezet onderwijs

Tabel 1 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 3 (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting incl. NvW, amendementen, ISB's1

Mutaties 3e ISB 2021

Stand 3e ISB 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Verplichtingen

8.962.601

129.800

9.092.401

       

waarvan garantieverplichtingen

             

waarvan overig

8.962.601

129.800

9.092.401

       

Totale uitgaven

9.026.419

129.800

9.156.219

       

waarvan juridisch verplicht (%)

             
               

Bekostiging

8.763.926

0

8.763.926

       

Bekostiging vo-instellingen

8.617.017

 

8.617.017

       

Resultaatafhankelijke bekostiging vsv aan vo-instellingen

17.648

 

17.648

       

Bekostiging Caribisch Nederland

17.487

 

17.487

       

Prestatiebox

0

 

0

       

Aanvullende regeling strategisch personeelsbeleid, begeleiding starters en thuiszitters

107.234

 

107.234

       

Aanvullende regelingen leerlingendaling

4.540

 

4.540

       

Subsidies (regelingen)

156.664

0

156.664

       

Stichting Kennisnet (basissubsidie) po, vo, mbo

19.240

 

19.240

       

Regeling zomerscholen vo

9.000

 

9.000

       

Nieuwe leerweg

12.000

 

12.000

       

Inhaal- en ondersteuningsprogramma's

0

 

0

       

Extra hulp voor de klas

56.000

 

56.000

       

Overige subsidies

60.424

 

60.424

       

Opdrachten

7.095

129.800

136.895

       

Opdrachten

7.095

 

7.095

       

Sneltesten

0

129.800

129.800

       

Bijdragen aan agentschappen

54.096

0

54.096

       

Dienst Uitvoering Onderwijs

54.096

 

54.096

       

Bijdragen aan ZBO's/RWT's

44.358

0

44.358

       

College voor Toetsen en Examens

4.380

 

4.380

       

SLOA: onderwijs ondersteunende instellingen

39.978

 

39.978

       

Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

280

0

280

       

GRAZ (ECML) en PISA

280

 

280

       

Ontvangsten

7.391

0

7.391

       
X Noot
1

Over de Incidentele suppletoire begrotingen moet nog gestemd worden. Kamerstukken II 2020/21, 35682; Kamerstukken II 2020/21, 35696

Toelichting

Het financieel instrument Opdrachten wordt incidenteel verhoogd met € 129,8 miljoen. Dit betreft de incidentele middelen voor de sneltesten in het voortgezet onderwijs.

Beleidsartikel 4. Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie

Tabel 2 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 4 (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting incl. NvW, amendementen, ISB's1

Mutaties 3e ISB 2021

Stand 3e ISB 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Verplichtingen

4.816.679

3.000

4.819.679

       

waarvan garantieverplichtingen

             

waarvan overig

4.816.679

3.000

4.819.679

       

Totale uitgaven

4.901.765

3.000

4.904.765

       

waarvan juridisch verplicht (%)

99,7%

           
               

Bekostiging

4.358.128

0

4.358.128

       

Bekostiging mbo-instellingen

3.700.096

 

3.700.096

       

Bekostiging Caribisch Nederland

8.463

 

8.463

       

Bekostiging vavo

67.365

 

67.365

       

Kwaliteitsafspraken investeringsbudget

247.215

 

247.215

       

Kwaliteitsafspraken resultaatafhankelijk budget

206.011

 

206.011

       

Regionaal Investeringsfonds

22.425

 

22.425

       

Salarismix Randstadregio's

51.503

 

51.503

       

Regionaal Programma

30.550

 

30.550

       

Begeleidingsgesprekken jeugdwerkloosheid

24.500

 

24.500

       

Tegemoetkoming schoolkosten MBO

0

 

0

       

Gelijke kansen

0

 

0

       

Subsidies (regelingen)

324.024

3.000

327.024

       

Praktijkleren

217.200

 

217.200

       

Leven lang ontwikkelen

10.590

 

10.590

       

Actieplan Laaggeletterdheid/Tel mee met Taal

21.360

 

21.360

       

Loopbaanoriëntatie

2.275

 

2.275

       

Vakwedstrijden mbo

4.100

 

4.100

       

Inhaal- en ondersteuningsprogramma's

0

 

0

       

Extra hulp voor de klas

52.000

 

52.000

       

Sneltesten

0

3.000

3.000

       

Overige subsidies

16.499

 

16.499

       

Opdrachten

6.378

0

6.378

       

Bijdragen aan agentschappen

19.873

0

19.873

       

Dienst Uitvoering Onderwijs

16.393

 

16.393

       

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

3.480

 

3.480

       

Bijdragen aan ZBO's/RWT's

70.537

0

70.537

       

College voor Toetsen en Examens

8.300

 

8.300

       

Wet SLOA

1.103

 

1.103

       

SBB

61.134

 

61.134

       

Bijdragen aan medeoverheden

122.825

0

122.825

       

RMC's

41.451

 

41.451

       

Educatie

62.174

 

62.174

       

Caribisch Nederland

0

 

0

       

Regionaal Programma

19.200

 

19.200

       

Ontvangsten

4.000

0

4.000

       
X Noot
1

Over de Incidentele suppletoire begrotingen moet nog gestemd worden. Kamerstukken II 2020/21, 35682; Kamerstukken II 2020/21, 35696

Toelichting

Het financieel instrument Subsidies wordt incidenteel verhoogd met € 3,0 miljoen. Dit betreft de incidentele middelen voor de sneltesten in het middelbaar beroepsonderwijs.

Beleidsartikel 6 en 7. Hoger onderwijs

Tabel 3 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 6 (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting incl. NvW, amendementen, ISB's1

Mutaties 3e ISB 2021

Stand 3e ISB 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Verplichtingen

3.647.370

3.000

3.650.370

       

waarvan garantieverplichtingen

             

waarvan overig

3.647.370

3.000

3.650.370

       

Totale uitgaven

3.699.995

3.000

3.702.995

       

waarvan juridisch verplicht (%)

             
               

Bekostiging

3.603.369

0

3.603.369

       

Bekostiging onderwijsdeel2

3.261.390

 

3.261.390

       

Bekostiging ontwerp en ontwikkeling

87.882

 

87.882

       

Studievoorschot kwaliteitsafspraken3

246.091

 

246.091

       

Studievoorschotvouchers

245

 

245

       

Bekostiging flexibel hoger onderwijs voor volwassenen

7.761

 

7.761

       

Subsidies (regelingen)

14.619

3.000

17.619

       

Tegemoetkoming 2e lerarenopleiding

2.500

 

2.500

       

Overige subsidies

12.119

3.000

15.119

       

Bijdrage aan agentschappen

13.174

0

13.174

       

Dienst Uitvoering Onderwijs

13.174

 

13.174

       

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

68.833

0

68.833

       

NWO: Praktijkgericht onderzoek

54.213

 

54.213

       

NWO: Promotiebeurs voor leraren

10.144

 

10.144

       

Nederland-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO)

4.476

 

4.476

       

Ontvangsten

1.213

0

1.213

       
X Noot
1

Over de Incidentele suppletoire begrotingen moet nog gestemd worden. Kamerstukken II 2020/21, 35682; Kamerstukken II 2020/21, 35696

X Noot
2

Inclusief de studievoorschotmiddelen voor specifieke stimulering van landelijke prioriteiten (10% van de studievoorschotmiddelen).

X Noot
3

90% van de studievoorschotmiddelen die gekoppeld zijn aan de kwaliteitsafspraken.

Tabel 4 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 7 (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting incl. NvW, amendementen, ISB's1

Mutaties 3e ISB 2021

Stand 3e ISB 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Verplichtingen

5.611.382

3.000

5.614.382

       

waarvan garantieverplichtingen

             

waarvan overig

5.611.382

3.000

5.614.382

       

Totale uitgaven

5.560.930

3.000

5.563.930

       

waarvan juridisch verplicht (%)

             
               

Bekostiging

5.521.306

0

5.521.306

       

Bekostiging onderwijsdeel2

2.469.513

 

2.469.513

       

Bekostiging onderzoeksdeel

2.193.737

 

2.193.737

       

Bekostiging ondersteuning geneeskunde onderwijs en onderzoek

707.959

 

707.959

       

Studievoorschot kwaliteitsafspraken3

150.097

 

150.097

       

Studievoorschotvouchers

0

 

0

       

Profilering en zwaartepuntvorming4

0

 

0

       

Subsidies (regelingen)

33.866

3.000

36.866

       

Nuffic

14.419

 

14.419

       

Studiekeuze123

2.504

 

2.504

       

Vluchteling Studenten UAF

2.457

 

2.457

       

Handicap & Studie

698

 

698

       

Interstedelijk Studentenoverleg (ISO)

249

 

249

       

Landelijke Studenten Vakbond (LSVb)

249

 

249

       

Open en online onderwijs

1.965

 

1.965

       

Overige subsidies

11.325

3.000

14.325

       

Opdrachten

2.949

0

2.949

       

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

2.809

0

2.809

       

Europees Universitair Instituut Florence (EUI)

1.799

 

1.799

       

United Nations University (UNU)

1.010

 

1.010

       

Nuffic, SK123, UAF, H&S, ISO en LSVb

0

 

0

       

Ontvangsten

16

0

16

       
X Noot
1

Over de Incidentele suppletoire begrotingen moet nog gestemd worden. Kamerstukken II 2020/21, 35682; Kamerstukken II 2020/21, 35696

X Noot
2

Inclusief de studievoorschotmiddelen voor specifieke stimulering van landelijke prioriteiten (10% van de studievoorschotmiddelen).

X Noot
3

90% van de studievoorschotmiddelen die gekoppeld zijn aan de kwaliteitsafspraken.

X Noot
4

De 2%-middelen profilering en zwaartepuntvorming die conform de kwaliteitsafspraken tot en met 2022 zijn overgeheveld naar het onderwijsdeel van de hoofdbekostiging.

Toelichting

Het financieel instrument Subsidies wordt incidenteel verhoogd met € 3,0 miljoen in beide artikelen. Dit betreft de incidentele middelen voor de sneltesten in het hoger onderwijs.

Beleidsartikel 15. Media

Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 15 (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting incl. NvW, amendementen, ISB's1

Mutaties 3e ISB 2021

Stand 3e ISB 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Verplichtingen

1.033.170

5.491

1.038.661

       

Totale uitgaven

1.033.170

5.491

1.038.661

       

waarvan juridisch verplicht (%)

99,9%

 

100%

       
               

Bekostiging

1.017.199

0

1.017.199

       

Landelijke publieke omroep

792.424

 

792.424

       

Regionale omroep

150.848

 

150.848

       

Stichting Omroep Muziek

16.795

 

16.795

       

Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (NIBG)

23.838

 

23.838

       

Stimuleringsfonds voor de Journalistiek

2.231

 

2.231

       

Filmfonds van de omroep en Telefilm (CoBO)

8.564

 

8.564

       

Mediawijsheid Expertisecentrum (Bewust mediagebruik)

1.588

 

1.588

       

Stichting Nederlandse Lokale Publieke Omroepen (NLPO)

1.640

 

1.640

       

Dotatie/onttrekking Algemene Mediareserve

18.476

 

18.476

       

Overige bekostiging media

795

 

795

       

Subsidies (regelingen)

10.661

5.491

16.152

       

Subsidies (regelingen)

10.661

 

10.661

       

Steunfonds Lokale Informatievoorziening

0

5.491

5.491

       

Opdrachten

440

0

440

       

Bijdragen aan ZBO's/RWT's

4.807

0

4.807

       

Commissariaat voor de Media

4.807

 

4.807

       

Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

63

0

63

       

European Audiovisual Observatory

63

 

63

       

Ontvangsten

155.700

0

155.700

       
X Noot
1

Over de Incidentele suppletoire begrotingen moet nog gestemd worden. Kamerstukken II 2020/21, 35682; Kamerstukken II 2020/21, 35696

Toelichting

Het financieel instrument Subsidies wordt incidenteel verhoogd met € 5,5 miljoen. Dit betreft de middelen die beschikbaar worden gesteld aan de lokale media via het Tijdelijk Steunfonds Lokale Informatievoorziening.