Gepubliceerd: 8 mei 2020
Indiener(s): Carola Schouten (viceminister-president , minister landbouw, natuur en voedselkwaliteit) (CU)
Onderwerpen: begroting financiƫn
Bron: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-35452-2.html
ID: 35452-2

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2020 wijzigingen aan te brengen in: de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

Vanwege de coronamaatregelen is op 20 april 2020 de tweede incidentele suppletoire begroting en op 29 april 2020 de eerste suppletoire begroting naar de Tweede Kamer verzonden. De behandeling in de Staten-Generaal heeft nog niet plaatsgevonden. Om deze reden is de in de begrotingsstaat opgenomen stand nog niet door de beide Kamers bekrachtigd. Vanwege de snelle opeenvolging van begrotingswetsvoorstellen, om het budgetrecht van de Staten Generaal te waarborgen, bevat de kolom vastgestelde begroting zowel de vastgestelde stand bij ontwerpbegroting als de mutaties die bij de eerste en tweede incidentele suppletoire begroting zijn opgenomen.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, C.J. Schouten

B ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ DE BEGROTINGSARTIKELEN

Beleidsartikelen

Artikel 11 Een weerbaar, veerkrachtig en veilig agro-, voedsel- en visserijsysteem

Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)
 

Ontwerpbegroting 2020 (incl. NvW en ISB's)

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 3e ISB

Stand na 1e sup en 3e ISB

Mutatie 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Verplichtingen

1.033.095

57.758

1.249.875

2.340.728

0

0

0

0

Waarvan garantieverplichtingen

149.627

0

180.000

329.627

0

0

0

0

Waarvan overige verplichtingen

883.468

57.758

1.069.875

2.011.101

0

0

0

0

                 

Uitgaven

950.081

32.833

743.000

1.725.914

200.000

0

0

0

Waarvan juridisch verplicht

90%

   

96%

       
                 

Subsidies

306.034

27.950

718.325

1.052.309

199.200

0

0

0

Sociaal economische positie boeren

5.439

8.161

 

13.600

0

0

0

0

Duurzame veehouderij

171.280

– 9.838

73.200

234.642

199.200

0

0

0

Glastuinbouw en weerbare planten en teeltsystemen

36.711

1.934

645.125

683.770

0

0

0

0

Kennisontwikkeling en (agrarische) innovatie

81.835

26.243

 

108.078

0

0

0

0

Duurzame visserij

10.769

1.450

 

12.219

0

0

0

0

                 

Garanties

42.432

0

18.000

60.432

0

0

0

0

Bijdrage borgstellingsreserve

28.627

0

 

28.627

0

0

0

0

Verliesdeclaraties borgstellingsfaciliteit

13.805

0

18.000

31.805

0

0

0

0

                 

Opdrachten

112.449

– 23.607

 

88.842

0

0

0

0

Sociaal economische positie boeren

2.852

1.352

 

4.204

0

0

0

0

Duurzame veehouderij

17.877

6.079

 

23.956

0

0

0

0

Glastuinbouw en weerbare planten en teeltsystemen

20.915

– 5.499

 

15.416

0

0

0

0

Mestbeleid

23.108

– 11.204

 

11.904

0

0

0

0

Duurzame visserij

705

– 83

 

622

0

0

0

0

Kennisontwikkeling en (agrarische) innovatie

34.790

– 11.835

 

22.955

0

0

0

0

Diergezondheid en dierenwelzijn

7.557

– 813

 

6.744

0

0

0

0

Voedselzekerheid en internationale agrarische samenwerking

4.645

– 1.604

 

3.041

0

0

0

0

                 

Bijdrage aan agentschappen

370.790

24.087

6.675

401.552

800

0

0

0

Rijksrederij

9.529

– 757

 

8.772

0

0

0

0

Rijksdienst voor Volksgezondheid en Milieu

5.543

3.338

 

8.881

0

0

0

0

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit

194.732

1.092

 

195.824

0

0

0

0

Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland

160.986

20.414

6.675

188.075

800

0

0

0

                 

Bijdrage aan zbo/rwt's

97.129

3.987

 

101.116

0

0

0

0

College toelating gewasbeschermingsmiddelen en biociden

1.225

1.157

 

2.382

0

0

0

0

Centrale Commissie Dierproeven

767

1.386

 

2.153

0

0

0

0

Wageningen Research

92.581

1.444

 

94.025

0

0

0

0

Zon/Mw dierproeven

370

0

 

370

0

0

0

0

Medebewind/voormalige productschappen

1.372

0

 

1.372

0

0

0

0

Raad voor de Plantenrassen

814

0

 

814

0

0

0

0

                 

Bijdragen aan (internationale) organisaties

10.623

416

 

11.039

0

0

0

0

FAO en overige contributies

10.623

416

 

11.039

0

0

0

0

                 

Storting begrotingsreserve

0

0

 

0

0

0

0

0

Storting begrotingsreserve landbouw

0

0

 

0

0

0

0

0

Storting begrotingsreserve visserij

0

0

 

0

0

0

0

0

Storting begrotingsreserve apurement

0

0

 

0

0

0

0

0

                 

Bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken

10.624

0

 

10.624

0

0

0

0

Diergezondheidsfonds

10.624

0

 

10.624

0

0

0

0

                 

Ontvangsten

46.897

43.827

3.000

93.724

0

0

0

0

Sociaal economische positie boeren

245

0

 

245

0

0

0

0

Agroketens

0

6.000

 

6.000

0

0

0

0

Agrarische innovatie en overig

0

0

 

0

0

0

0

0

Mestbeleid

7.209

4.000

 

11.209

0

0

0

0

Duurzame visserij

9.993

0

 

9.993

0

0

0

0

Garanties

1.000

0

3.000

4.000

0

0

0

0

Weerbare planten en teeltsystemen

0

0

 

0

0

0

0

0

Diergezondheid en dierenwelzijn

6.100

2.000

 

8.100

0

0

0

0

Kennisontwikkeling en (agrarische) innovatie

12.324

0

 

12.324

0

0

0

0

Voedselzekerheid en internationale agrarische samenwerking

5.926

0

 

5.926

0

0

0

0

Agentschappen

0

17.736

 

17.736

0

0

0

0

Onttrekkingen begrotingsreserves

4.100

11.791

 

15.891

0

0

0

0

ZBO's / RWT's

0

2.300

 

2.300

0

0

0

0

Toelichting verplichtingen

De verhoging van de verplichtingen met € 1,2 mrd. wordt met name veroorzaakt door een verplichtingenophoging van € 990 mln inzake de steunmaatregelen van het kabinet voor de tuinbouwsector en de aardappelsector. Dit verplichtingenbedrag is hoger dan het kasbedrag van € 650 mln. Hier wordt voor gekozen om niet vast te lopen in de uitvoering van de voorschotbetalingen. Alle gerechtigde aanmeldingen worden uiteindelijk onder het kasplafond van € 650 mln. gebracht. Daarnaast wordt het verplichtingenbudget opgehoogd met € 180 mln. doordat het huidige garantieplafond ten behoeve van het BL-C overbruggingskrediet op basis van inschattingen door RVO.nl ontoereikend is.

Toelichting uitgaven

Subsidies

Glastuinbouw en weerbare planten en teeltsystemen

Het kabinet heeft in zijn brief van 15 april jl. (Kamerstuk 35 420, nr. 24) geconstateerd dat – vanwege urgente en sectorspecifieke problematiek in delen van de land- en tuinbouw – er aanvullende maatregelen nodig zijn om ondernemers in deze sectoren te ondersteunen. Het gaat hierbij specifiek om een combinatie van situaties waarin de productie doorgaat terwijl er nauwelijks omzet wordt gemaakt, situaties waarin producten slecht of niet houdbaar zijn vanwege bederfelijkheid en waarvoor geen of beperkte alternatieve toepassingsmogelijkheden zijn. Daarnaast om situaties waarin bedrijven een grote seizoenspiek hebben in productie, personele bezetting en omzet in de periode maart, april en mei. Het subsidiebudget wordt daarom met € 595,5 mln. verhoogd ten behoeve van een compensatieregeling om ondernemers in deze sectoren te ondersteunen. Uitgangspunt is dat de eerste 30% van de omzetderving onder ondernemingsrisico wordt geschaard en dat de Staat de resterende 70% voor een aanzienlijk deel compenseert. De uitvoering van de regeling zal bij RVO worden belegd.

Ook bij de telers van fritesaardappelen gaat de productie door terwijl er nauwelijks omzet wordt gedraaid. Zoals aangekondigd in de brief van 15 april jl. (Kamerstuk 35 420, nr. 24) komt het kabinet ook voor hen met een compensatieregeling. Hiervoor wordt € 49,6 mln. gereserveerd om de ondernemers in deze sector te ondersteunen. Telers krijgen een compensatie voor de hoeveelheid fritesaardappelen die zij nog in opslag hebben liggen. Ook deze regeling wordt uitgevoerd door RVO.

Per saldo wordt het subsidiebudget voor bovenstaande doeleinden verhoogd met € 645,1 mln. Met de resterende € 4,9 mln. wordt het budget Bijdrage aan RVO verhoogd voor de uitvoeringskosten de hiermee gemoeid zijn (zie onder Bijdragen aan agentschappen).

Duurzame veehouderij

De subsidieregeling sanering varkenshouderijen is gericht op een vermindering van geur, maar zorgt ook voor een reductie van stikstof en draagt bij aan de klimaatopgave. In de brief van 7 februari 2020 (Kamerstuk 35 334 nr. 44) heeft het kabinet toegezegd aanvragen die zijn ontvangen in het kader van de Subsidieregeling sanering varkenshouderijen (Srv) te zullen honoreren, mits deze aan de gestelde vereisten voldoen. Om alle aanvragen die aan de voorwaarden voldoen te kunnen honoreren, wordt het subsidiebudget in 2020 verhoogd met € 73,2 mln en in 2021 met € 199,2 mln. Deze verhoging maakt onderdeel uit van het bij Voorjaarsnota gereserveerde pakket voor de structurele aanpak stikstof die gericht is op het verder beperken van de stikstofneerslag en het herstellen van de natuur. Deze middelen worden voor dit doel vanaf de aanvullende post overgeheveld naar de LNV begroting.

Garanties

Verliesdeclaraties

Het garantiebudget wordt verhoogd met € 18 mln. als gevolg van hogere verliesdeclaraties. Dit budget is m.n. benodigd als gevolg van een verhoging van het garantieplafond met € 180 mln. Hierdoor wordt over meer kredieten een garantstelling verleend waardoor er meer budget benodigd is om ingediende verliesdeclaraties als gevolg van faillissement te kunnen dekken.

Bijdragen aan agentschappen

Bijdrage aan RVO

RVO voert de Subsidieregeling sanering varkenshouderijen (Srv) uit. Door de ophoging van het subsidiebudget om daarmee alle aanvragen te kunnen honoreren die aan de voorwaarden voldoen, nemen de uitvoeringslasten van RVO toe. Daarom wordt het budget met € 1,8 mln. in 2020 en € 0,8 mln. in 2021 verhoogd. Deze verhoging maakt onderdeel uit van het bij Voorjaarsnota gereserveerde pakket voor de structurele aanpak stikstof die gericht is op het verder beperken van de stikstofneerslag en het herstellen van de natuur. Deze middelen worden voor dit doel vanaf de aanvullende post overgeheveld naar de LNV begroting. Daarnaast wordt de bijdrage aan RVO met € 4,9 mln. verhoogd voor de uitvoering van de compensatieregelingen ten behoeve van de sierteelt, onderdelen van de voedingstuinbouw en telers van fritesaardappelen.

Ontvangsten

Door de verhoging van het garantieplafond met € 180 mln. worden over meer kredieten een garantstelling verleend. Dit leidt tot € 3 mln. aan hogere provisie-inkomsten.

Artikel 12 Natuur en biodiversiteit

Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting 2020 (incl. NvW en ISB's)

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 3e ISB

Stand na 1e sup en 3e ISB

Mutatie 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Verplichtingen

118.749

66.476

9.912

195.137

12.030

7.000

6.800

6.800

Waarvan garantieverplichtingen

0

0

0

0

0

0

0

0

Waarvan overige verplichtingen

118.749

66.476

9.912

195.137

12.030

7.000

6.800

6.800

                 

Uitgaven

132.901

59.053

9.912

201.866

12.030

7.000

6.800

6.800

Waarvan juridisch verplicht

84%

   

95%

       
                 

Subsidies

2.566

0

 

2.566

0

0

0

0

Vermaatschappelijking Natuur en Biodiversiteit

1.061

0

 

1.061

0

0

0

0

Natuur en Biodiversiteit op land

702

0

 

702

0

0

0

0

Beheer Kroondomeinen

803

0

 

803

0

0

0

0

                 

Leningen

26.345

0

 

26.345

0

0

0

0

Leningen rente en aflossing

26.345

0

 

26.345

0

0

0

0

                 

Garanties

0

0

 

0

0

0

0

0

Garanties natuur

0

0

 

0

0

0

0

0

                 

Opdrachten

45.678

58.658

9.912

114.248

12.030

7.000

6.800

6.800

Natuur en Biodiversiteit Grote Wateren

11.265

– 456

 

10.809

0

0

0

0

Vermaatschappelijking Natuur en Biodiversiteit

8.510

– 3.579

9.912

14.843

12.030

7.000

6.800

6.800

Overige stelsel activiteiten

4.095

– 715

 

3.380

0

0

0

0

Internationale Samenwerking

3.415

– 81

 

3.334

0

0

0

0

Natuur en Biodiversiteit op land

11.253

39.500

 

50.753

0

0

0

0

Caribisch Nederland

623

0

 

623

0

0

0

0

Klimaatimpuls natuur en biodiversiteit

6.000

23.576

 

29.576

0

0

0

0

Regio deals

517

413

 

930

0

0

0

0

                 

Bijdrage aan agentschappen

29.397

– 150

 

29.247

0

0

0

0

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit

9.818

0

 

9.818

0

0

0

0

Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland

19.579

– 150

 

19.429

0

0

0

0

                 

Bijdrage aan zbo/rwt's

27.276

250

 

27.526

0

0

0

0

Staatsbosbeheer

27.276

250

 

27.526

0

0

0

0

                 

Bijdrage aan medeoverheden

0

0

 

0

0

0

0

0

Caribisch Nederland

0

0

 

0

0

0

0

0

                 

Bijdragen aan (internationale) organisaties

1.639

295

 

1.934

0

0

0

0

Internationale Samenwerking

1.639

295

 

1.934

0

0

0

0

                 

Storting begrotingsreserve

0

0

 

0

0

0

0

0

Begrotingsreserves

0

0

 

0

0

0

0

0

                 

Ontvangsten

39.656

0

 

39.656

0

0

0

0

Landinrichtingsrente

31.418

0

 

31.418

0

0

0

0

Verkoop gronden

3.933

0

 

3.933

0

0

0

0

Overige

4.305

0

 

4.305

0

0

0

0

Toelichting

Opdrachten

Vermaatschappelijking natuur en biodiversiteit

Het budget wordt verhoogd met € 9,9 mln. Deze verhoging maakt onderdeel uit van het bij Voorjaarsnota gereserveerde pakket voor de structurele aanpak stikstof. Deze middelen, specifiek voor de programmauitgaven van het DG Stikstof, worden voor dit doel vanaf de aanvullende post overgeheveld naar de LNV begroting. Het budget wordt ingezet voor een bijdrage aan RIVM en andere kennisinstellingen (€ 5,9 mln.) voor onderzoek ten behoeve van de verbetering van de modellering van ammoniakemissies en stikstofdepositie, voor advies en voor de ontwikkeling van het rekeninstrument AERIUS. Ook worden middelen ingezet voor een bijdrage aan PBL (€ 1,5 mln.) voor advies en monitoring. Verder zijn de middelen bestemd voor de gebiedsgerichte aanpak (€ 1,5 mln.), voor het adviescollege stikstof en het informatiepunt stikstof (€ 0,6 mln.) en voor de doorlichting van Natura-2000 gebieden (€ 0,3 mln.). Bij Ontwerpbegroting 2021 of Voorjaarsnota 2021 zullen de middelen naar de bestemmingen op de begroting van LNV overgeboekt worden.

3. Niet-Beleidsartikelen

Artikel 50 Apparaat

Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting (incl. NvW en ISB's)

Mutaties 1e suppletoire begroting

Mutaties 3e ISB

Stand na 1e sup en 3e ISB

Mutatie 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Verplichtingen

126.761

15.350

7.788

149.899

7.670

0

0

0

Uitgaven

126.761

15.350

7.788

149.899

7.670

0

0

0

Personele uitgaven

90.907

– 2.291

7.788

96.404

7.670

0

0

0

waarvan eigen personeel

82.785

– 1.156

4.679

86.308

6.031

0

0

0

waarvan inhuur externen

2.881

512

1.820

5.213

350

0

0

0

waarvan overige personele uitgaven

5.241

– 1.647

1.289

4.883

1.289

0

0

0

Materiële uitgaven

35.854

17.641

0

53.495

0

0

0

0

waarvan ICT

3.126

0

0

3.126

0

0

0

0

waarvan bijdrage aan SSO's

10.418

0

0

10.418

0

0

0

0

waarvan bijdrage aan SSO /DICTU

12.168

5.974

0

18.142

0

0

0

0

waarvan overige materiële uitgaven

10.142

11.667

0

21.809

0

0

0

0

Ontvangsten

2.786

0

0

2.786

0

0

0

0

Toelichting

Personele uitgaven

De personele uitgaven nemen met € 7,8 mln. toe. Deze verhoging maakt onderdeel uit van het bij Voorjaarsnota gereserveerde pakket voor de structurele aanpak stikstof. Deze middelen, specifiek voor de apparaatsuitgaven van DG Stikstof bij het Ministerie van LNV, worden voor dit doel vanaf de aanvullende post overgeheveld naar de LNV begroting.