Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 18 mei 2020
Met deze brief breng ik u, mede namens de Minister van Economische Zaken en Klimaat, op de hoogte van de stand van zaken van het Westhavenarrangement. Dit arrangement is opgericht om de werkgelegenheidseffecten van de sluiting van de Hemwegcentrale zo goed mogelijk op te vangen.
De vervroegde sluiting van de Hemwegcentrale eind december 2019 was een ingrijpende maatregel voor de betrokken werknemers. Vattenfall heeft voor het overgrote deel van de medewerkers een gelijkwaardige baan kunnen vinden binnen het concern. Deze medewerkers gaan er qua arbeidsvoorwaarden dus niet op achteruit. Voor een klein aantal medewerkers is een andere oplossing gevonden en een zeer beperkt aantal medewerkers wordt boventallig. De laatste medewerkers worden begeleid naar ander werk volgens het van toepassing zijnde sociaal plan.
De sluiting heeft tevens een impact gehad op de werknemers in de kolenketen daaromheen. Het bedrijf dat de kolenoverslag verzorgt, OBA Bulk Terminal Amsterdam, doorloopt momenteel een reorganisatie die mede is veroorzaakt door de sluiting van de Hemwegcentrale. OBA zal de reorganisatie afhandelen volgens de kaders van de cao en het sociaal plan.
Op 13 juni 2019 bent u geïnformeerd over de oprichting van het Westhavenarrangement (Kamerstuk 35 167, nr. 7). Binnen dit arrangement werken UWV, FNV en werkgeversorganisatie AWVN samen in het Mobiliteitscentrum Kolenketen Westhaven (MCKW). Het MCKW is sinds november 2019 operationeel en biedt dienstverlening aan werknemers die door de sluiting van de Hemwegcentrale het risico lopen op werkloosheid.
De dienstverlening van het MCKW is aanvullend op die van de werkgever en bestaat uit begeleiding naar ander werk, ondersteuning daarbij en – indien nodig – scholing. Het MCKW staat open voor de werknemers van OBA en Vattenfall die dat nodig hebben. Door werkzoekenden te begeleiden naar een volgende passende baan, hoop ik werkloosheid als gevolg van de sluiting van de Hemwegcentrale zoveel mogelijk te voorkomen. Hiermee voert het kabinet ook de moties van de leden Sienot en Van Weyenberg (Kamerstuk 35 167, nr. 12) en Yesilgöz-Zegerius c.s. (Kamerstuk 35 167, nr. 13) uit.
Naast deze dienstverlening door het MCKW heb ik tevens besloten om een eenmalige tegemoetkoming beschikbaar te stellen voor werknemers in het Westhavengebied, die als gevolg van de sluiting van de Hemwegcentrale hun baan kwijtraken en daardoor inkomensverlies lijden. Deze Tijdelijke Regeling Tegemoetkoming Werknemers Westhaven wordt op 20 mei 2020 in de Staatscourant gepubliceerd.
Zoals hiervoor al aangegeven, is het de verantwoordelijkheid van de werkgever om voor het eigen personeel te zorgen, via een sociaal plan of anderszins. Onder normale omstandigheden wordt vanuit de overheid dan ook geen aanvullende tegemoetkoming geboden aan werknemers, voor arbeidsmarkteffecten die het gevolg kunnen zijn van overheidsbeleid. Bovendien moet eenieder die werkzaam is in de fossiele sector, er rekening mee houden dat zijn werk ingrijpend gaat veranderen of verdwijnen.
In dit bijzondere geval vind ik een aanvullende tegemoetkoming voor werknemers in het Westhavengebied echter wenselijk. Het personeel bij de Hemwegcentrale en daaraan nauw verwante bedrijven heeft niet of nauwelijks tijd gehad om te anticiperen op sluiting van de centrale. Dit brengt voor sommige werknemers onzekerheid en mogelijk inkomensverlies met zich mee. Het ingrijpen van de overheid op zo korte termijn, doordat uitvoering dient te worden gegeven aan een vonnis, is van uitzonderlijke aard waardoor ik een eenmalige tegemoetkoming voor werknemers gerechtvaardigd acht. Ik hoop echter dat weinig medewerkers inkomensverlies leiden als gevolg van de sluiting van de centrale en het beroep op deze regeling daarmee beperkt blijft.
De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, W. Koolmees