Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 20 augustus 2018
In reactie op het verzoek van de algemene commissie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking om een schriftelijke reactie te geven op het nieuwsbericht «Hulpverleners in Afrika gaven prostituees medicijnen in ruil voor seks», wil ik nogmaals mijn afschuw uitspreken over elke vorm van seksuele intimidatie en machtsmisbruik door medewerkers van hulporganisaties.
De afgelopen maanden heb ik in al mijn gesprekken, met de Nederlandse hulp- en ontwikkelingsorganisaties en in diverse internationale fora, uitgedragen dat er voor seksuele misstanden en voor machtsmisbruik nooit, nergens en voor niemand rechtvaardiging bestaat.
Daarnaast heb ik mijn beleid aangepast en maatregelen genomen, met als uitgangspunt «zero-tolerance for not acting». Hierover heb ik uw Kamer per brief geïnformeerd (brief d.d. 26 april jl., Kamerstuk 34 775 XVII, nr. 61). Deze maatregelen zijn gericht op preventie, signalering, handhaving en verantwoording. Uitgangspunt is dat het in de eerste plaats aan de organisaties zelf is om te acteren door meldingen over (seksueel) misbruik en ander grensoverschrijdend gedrag serieus te nemen en de benodigde stappen te zetten, zoals onderzoek doen, noodzakelijke maatregelen nemen en zorgdragen voor slachtoffers. Vanuit het ministerie vindt een beoordeling plaats van het optreden in reactie op dergelijke misstanden door gesubsidieerde organisaties. Bij geconstateerde tekortkomingen in het handelen van organisaties, kunnen hier door het ministerie proportionele maatregelen aan worden verbonden.
Ook van Artsen zonder Grenzen verwacht ik dat het zelf optreedt naar aanleiding van meldingen. Uit het jaarverslag 2017 blijkt dat Artsen zonder Grenzen over het jaar 2017 geen financiële middelen direct van het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft ontvangen. Over 2016 was dit EUR 700.000. Artsen zonder Grenzen heeft besloten geen geld meer van de Nederlandse regering en de regeringen van andere landen die de Turkije vluchtelingendeal hebben gesloten te willen ontvangen. Artsen zonder Grenzen is wel onderdeel van het NGO-platform dat een gemeenschappelijk antwoord biedt aan grensoverschrijdend gedrag van hulpverleners via hun Gezamenlijk Actieplan Integriteit.
Zoals ik tijdens het debat met uw Kamer op 13 juni jl. (Handelingen II 2017/18, nr. 93, item 11) over misstanden in de hulpsector heb toegezegd, zal ik uw Kamer in het najaar met een interim-rapportage informeren over de voortgang van de genomen maatregelen.
De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, S.A.M. Kaag