Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de uitspraken van mevrouw Lagarde, die op 1 november 2019 president van de Europese Centrale Bank wordt, namelijk: «Would we not be in a situation today with much higher unemployment and a far lower growth rate, and isn’t it true that ultimately we have done the right thing to act in favour of jobs and of growth rather than the protection of savers?» she asked. [...] «We should be happier to have a job than to have our savings protected,» said Ms Lagarde. «I think that it is in this spirit that monetary policy has been decided by my predecessors and I think they made quite a beneficial choice»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is de kerntaak van de president van de ECB onder het werkingsverdrag van de Europese Unie, artikel 127?

Conform het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, is het hoofddoel van de Europese Centrale Bank (ECB) het handhaven van prijsstabiliteit. Onverminderd dit doel dient de ECB het algemene economische beleid in de Unie te ondersteunen om zodoende bij te dragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van de Unie zoals die omschreven zijn in artikel 3 van het Verdrag betreffende de Europese Unie.

Vraag 3

Heeft de Europese Raad hetzij bij de voordracht, hetzij bij de benoeming, een gesprek gehad met mevrouw Lagarde over de kerntaak, doelstellingen van monetair beleid en ieders rol? Zo ja, kunt u een verslag geven van dat gesprek?

Er heeft noch bij de voordracht, noch bij de benoeming, een gesprek plaatsgevonden tussen de Europese Raad en mevrouw Lagarde. De kerntaken, doelstellingen en verantwoordelijkheden omtrent het monetair beleid zijn vastgelegd in het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. Daarnaast heeft een hoorzitting plaatsgevonden in het Europees parlement, ten behoeve van de consultatie van het Europees parlement door de Europese Raad over de aanbeveling van de Raad van de EU om mevrouw Lagarde te benoemen als president van de Europese Centrale Bank. Daarin is ook gesproken over de kerntaak van de ECB en het monetaire beleid.

Vraag 4

Herinnert u zich de aangenomen motie van de leden Omtzigt en Bruins over een uitgebreide en diepgaande review door de ECB?2

Ja.

Vraag 5

Op welke wijze heeft u deze motie onder de aandacht gebracht van mevrouw Lagarde?

Tijdens het plenair debat op 15 oktober 2019 over de Europese Top van 17-18 oktober 2019 heeft de Minister-President aangegeven de motie niet formeel onder de aandacht van mevrouw Lagarde te kunnen brengen vanwege de onafhankelijkheid van de ECB. Ook heeft de Minister-President gezegd bij gelegenheid de zienswijze van de Kamer over te brengen. Deze gelegenheid heeft zich nog niet voorgedaan.

Vraag 6

Indien u deze motie nog niet onder de aandacht gebracht heeft, wilt u dat dan onmiddellijk doen en aan de Kamer vertellen hoe u dat gedaan heeft?

Zodra de gelegenheid zich voordoet, zal de Minister-President de zienswijze van de Kamer inzake de wenselijkheid van een review onder de aandacht brengen van mevrouw Lagarde.

Vraag 7

Deelt u de mening dat een review, zoals bepleit in de motie, wenselijk en zeer noodzakelijk is?

Het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie stelt vast dat de ECB als hoofddoel het handhaven van prijsstabiliteit heeft. Het is aan de ECB om in haar onafhankelijkheid invulling te geven aan dit mandaat. De ECB heeft hiervoor in 1998 een prijsstabiliteitsdefinitie vastgesteld waarbinnen in 2003 een inflatiestreven is toegevoegd. Mevrouw Lagarde heeft tijdens haar hoorzitting in het Europees parlement uitgesproken dat een evaluatie van de monetaire beleidsstrategie opportuun is en dat daarbij ook de uitvoering van het monetair beleid kan worden betrokken. Ook heeft de president van De Nederlandsche Bank, de heer Knot, in zijn gesprek met de vaste commissie voor Financiën van de Tweede Kamer op 23 september jl. aangegeven dat het goed zou zijn als de ECB de prijsstabiliteitsdefinitie zou evalueren. Gezien de onafhankelijkheid van de ECB spreekt het kabinet zich niet uit over de noodzaak of wenselijkheid van een review. In algemene zin is het kabinet van mening dat een periodieke review van het beleid van (internationale) publieke instellingen, zoals de ECB, belangrijk is.

Vraag 8

Hoe beoordeelt u de opmerkingen van mevrouw Lagarde dat Nederland meer moet uitgeven?

Dit kabinet investeert fors in de Nederlandse economie, waaronder in infrastructuur, het onderwijs, het klimaat, de arbeidsmarkt, de jeugdzorg en onze krijgsmacht. Daarnaast heeft het kabinet recentelijk een klimaatakkoord en pensioenakkoord afgesloten, en onderzoekt het kabinet hoe een investeringsfonds kan worden opgericht om het verdienvermogen van de Nederlandse economie op de lange termijn te versterken. Kortom, er is naar inzicht van het kabinet geen sprake van een situatie waarin Nederland te weinig uitgeeft.

Vraag 9

Wordt mevrouw Lagarde president van de ECB of Minister van een Europees Ministerie van Financiën?

De Europese Raad heeft op 18 oktober 2019 Christine Lagarde benoemd tot president van de Europese Centrale Bank voor een termijn van acht jaar.
De Europese Unie kent geen Minister van een Europees Ministerie van Financiën.

Vraag 10

Hoe beoordeelt u het feit dat mevrouw Lagarde wel landen de maat neemt, die zich aan het Stabiliteits- en Groeipact houden en de landen die dat al jaren niet doen (Italië, Frankrijk) niet de maat neemt?

Volgens het kabinet vergt een sterke Economische en Monetaire Unie (EMU) gezonde en veerkrachtige nationale economieën, met houdbare overheidsfinanciën. Om de houdbaarheid van overheidsfinanciën te bevorderen met het oog op stabiliteit en economische groei, zijn de lidstaten begrotingsregels overeengekomen, die zijn vastgelegd in het Stabiliteits- en Groeipact. De verantwoordelijkheid voor het implementeren van het Stabiliteits- en Groeipact ligt bij de Europese Commissie en de Raad van de EU, niet bij de ECB.

Vraag 11

Denkt u dat de ECB onder mevrouw Lagarde voldoende rekening zal houden met de belangen van deelnemers van Nederlandse pensioenfondsen?

Zoals omschreven in het antwoord op vraag 2 is het hoofddoel van de ECB het handhaven van prijsstabiliteit. Onverminderd dit doel dient de ECB het algemene economische beleid in de Unie te ondersteunen om zodoende bij te dragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van de Unie zoals die omschreven zijn in artikel 3 van het Verdrag betreffende de Europese Unie. Dit betekent dat de ECB volgens de verdragen de effecten van het beleid op specifieke nationale sectoren en financiële instellingen in principe alleen mee kan wegen in zoverre deze een invloed hebben op het bereiken van de hoofddoelstelling van het handhaven van prijsstabiliteit of, onverminderd deze doelstelling, effect hebben aan de verwezenlijking van de doelstellingen van de Unie zoals die omschreven zijn in artikel 3 van het Verdrag betreffende de Europese Unie.

Vraag 12

Kunt u deze vragen een voor een en binnen twee weken beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Kent u het bericht «Politiechef die racisme aankaartte, is naar huis gestuurd»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de kritische houding van de genoemde teamchef ten aanzien van «racisme, machtsmisbruik en pesten binnen de politieorganisatie» «te veel interne spanningen» binnen haar eenheid opleverde? Zo nee, wat is dan niet waar?

De korpsleiding heeft mij gemeld dat de teamchef niet op non-actief is gezet. Voor verder informatie verwijs ik u naar mijn brieven van 9 oktober en 15 oktober jl.

Vraag 3

Deelt u de mening dat in genoemde berichtgeving gelezen kan worden dat de politieorganisatie niet goed overweg kan met kritiek vanuit eigen kring als het om discriminatie gaat? Zo ja, waarom deelt u die mening? Zo nee, waarom niet?

De korpsleiding heeft aangegeven open te staan voor kritiek en heeft medewerkers juist opgeroepen om zich te melden als in hun ogen sprake is van misstanden. Het verkrijgen en behouden van een gewenste werkomgeving vraagt om inspanning en een kritische houding van zowel de (korps)leiding als individuele politiemedewerkers in alle lagen van de organisatie. Eerder is uw Kamer geïnformeerd over het huidige beleid om een veilige, diverse en inclusieve werkomgeving te realiseren en te behouden.2

Vraag 4

Deelt u – in zijn algemeenheid – de mening dat het mogelijk moet zijn dat een politiefunctionaris ook in het openbaar zijn of haar mening over discriminatie binnen de politie moet kunnen uiten? Zo nee, waarom niet?

Politiemedewerkers moeten zich vrij voelen zich te uiten en kritisch te zijn binnen de grenzen van de ambtseed, dan wel belofte. Bij voorkeur gebeurt dit binnen de eigen organisatie, zodat waar mogelijk samen een oplossing gevonden kan worden. De politieorganisatie heeft verschillende mogelijkheden beschikbaar voor het bespreekbaar maken van deze signalen, zoals (maar niet uitsluitend) het vertrouwenswerk, de afdelingen Veiligheid, Integriteit en Klachten en het Landelijk Meldpunt Misstanden. Ook besluit de politie binnenkort over de regeling klachten grensoverschrijdende omgangsvormen voor formele klachten over deze specifieke ervaringen. Deze klachten worden onderzocht door de klachtencommissie grensoverschrijdende omgangsvormen. De klachtencommissie wordt per klacht samengesteld en bestaat uit interne medewerkers en externe personen met passende expertise. Daarnaast heeft de korpschef besloten een ombudsfunctionaris aan te stellen waar collega’s die in de knel komen terecht kunnen om te voorkomen dat ze vastlopen in de organisatie. Deze functionaris heeft directe toegang tot de korpsleiding en is een aanvulling op de reeds bestaande voorzieningen.

Vraag 1

Herinnert u zich de antwoorden op de Kamervragen over de beantwoording van het verzoek van de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken om een reactie op de twee gehouden rondetafelgesprekken over woonfraude?1

Ja, ik ben bekend met de beantwoording die de Minister van BZK heeft gegeven.

Vraag 2

Kunt u concreter aangeven wanneer de pilot met de digitale inkomenstoets zal starten? Zo nee, waarom niet?

De pilot is dit najaar gestart. Dit najaar worden door Logius de benodigde aanpassingen aan MijnOverheid voorbereid. Parallel aan deze werkzaamheden zullen de deelnemende woningcorporaties starten met het aanpassen van hun computersystemen. De verwachting is dat begin volgend jaar in de pilotomgeving de digitale inkomenstoetsingen kunnen worden gedaan.

Vraag 3

Bent u bekend met het feit dat er bij Logius, de partij die de pilot moet uitvoeren, een stemmingsmechanisme wordt gehanteerd waarmee verschillende overheids-/uitvoeringsorganisaties hun voorkeuren, met een stemgewicht daaraan, mogen uitspreken voor de verschillende overheidsprojecten die op stapel liggen, waarmee prioriteiten worden bepaald?

Ja.

Vraag 4

Bent u bereid om namens het kabinet vanwege de urgentie van de (pilot voor de) digitale inkomenstoets de «stemgerechtigde overheidsorganisaties» nog eens op te roepen in de komende stemronde bij Logius in elk geval voldoende capaciteit vrij te maken zodat de pilot voor de digitale inkomenstoets mee kan worden genomen? Zo nee, waarom niet?

Onlangs is er een nieuwe stemronde geweest. In de voorbereiding hierop is er vanuit het Ministerie van BZK contact geweest met de andere organisaties om het belang van de pilot toe te lichten. Dit heeft geresulteerd in genoeg stemmen om de ontwikkeling van de pilot digitaliseren inkomenstoets woningcorporaties te starten.

Vraag 5

Welke mogelijkheden ziet u om te garanderen dat de pilot nu zo spoedig mogelijk van start gaat, ook bij uitblijven van steun van andere stemgerechtigde overheidsorganisaties?

Zie antwoord 2 en 4.

Vraag 6

Wanneer verwacht u dat de digitale inkomenstoets landelijk uitgerold kan worden?

In antwoord 2 heb ik geschetst hoe het proces de komende maanden loopt. De pilot zal met een beperkt aantal corporaties worden uitgevoerd. Dit heeft te maken met de beheersbaarheid. Er worden evaluatiecriteria opgesteld waarop de pilot na afloopt beoordeeld kan worden. Daarnaast zal de komende maanden met alle betrokken partijen gesproken worden over de voorwaarden voor landelijke opschaling. De ervaringen die worden opgedaan met de pilot zullen worden meegenomen in de bestuurlijke besluitvorming over het uitrollen van de digitale inkomenstoets.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de berichtgeving over de toenemende administratieve lasten in de zorg, die maar liefst 10% zijn gestegen sinds 2017?1 2

Ja.

Vraag 2

Kunt u uitleggen waar deze stijging vandaan komt, die ertoe leidt dat 30% van het jeugdzorgbudget en 25% in de Wmo wordt besteed aan het doen van administratie, ondanks de inspanningen die worden geleverd binnen het actieprogramma «(Ont)Regel de Zorg»?

Er worden hier twee verschillende onderzoeken met elkaar verbonden.
In vraag 1 wordt verwezen naar een onderzoek van Berenschot naar de administratieve belasting in de langdurige zorg. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat zorgverleners in de langdurige zorg aangeven 35% van hun tijd aan administratieve taken te besteden. Dat percentage is de afgelopen jaren gestegen. Zorgmedewerkers geven zelf aan dat deze stijging o.a. veroorzaakt wordt door nieuwe en/of niet gebruiksvriendelijke ICT-systemen, urenregistratie en evaluaties. Maar ook ontwikkelingen als de toename in het aantal zelfsturende teams hangen hiermee samen. Dat leidt er immers toe dat administratieve taken door zorgverleners zelf worden uitgevoerd.
Daarnaast heeft Berenschot een benchmarkanalyse gedaan bij gemeenten die daarom hebben gevraagd. Uit deze analyse kwam naar voren dat de coördinatiekosten (= overhead) in het jeugddomein 29 procent zijn en in het Wmo-domein 25 procent. Administratieve lasten zijn een onderdeel van de overhead. Anderzijds zitten in de cliëntgebonden kosten ook administratieve lasten.
Het beeld van de hoogte van de coördinatiekosten, geïnterpreteerd als administratieve lasten, is herkenbaar en komt overeen met de uitkomsten van eerdere onderzoeken zoals die van GGZ Nederland3. GGZ Nederland schat 15% van deze lasten in als vermijdbaar. Tegelijkertijd biedt deze analyse van Berenschot nog onvoldoende inzicht in waar het budget voor jeugdhulp precies aan uitgegeven wordt. Daarom voeren we op dit moment een diepteonderzoek «inzicht in besteding jeugdzorgmiddelen» uit.

Vraag 3

Kunt u aangeven wat er additioneel nodig is om het actieprogramma een succes te maken zodat zorgmedewerkers daadwerkelijk een daling in de administratieve lasten zullen ervaren?

In de afgelopen periode zijn veel van de maatregelen uit het programma [Ont]Regel de Zorg uitgevoerd. Toch laat de merkbaarheid hiervan op de werkvloer nog te wensen over. Tegelijkertijd zien we aan de diverse goede voorbeelden (zorginstellingen die flink hebben gesnoeid in de eigen regels, zorgverleners die meer ruimte ervaren om het gesprek aan te gaan over waar zij dagelijks aan tegenaan lopen, regels die zijn afgeschaft met een substantieel effect op de tijd die zorgverleners aan administratieve handelingen besteden) dat het wél kan. Om de komende periode verdere voortgang te boeken blijven we vol doorgaan met de uitvoering van het programma [Ont]Regel de Zorg, maar zetten we daarnaast extra in op de lokale dimensie van regeldruk, intensiveren we de communicatie en verbreden we het programma naar sectoren die eerder nog niet in beeld waren. In de voortgangsrapportage bij het programma, die wij u 4 oktober jl. hebben doen toekomen, gaan wij hier uitgebreider op in.

Vraag 4

Kunt u toelichten waarom taken gerelateerd aan automatisering juist als meest tijdrovend worden ervaren, in plaats tijd reducerend zoals zij waren bedoeld? Kunt u een indicatie geven van wanneer automatisering haar vruchten gaat afwerpen?

De afgelopen jaren zijn zorginstellingen in hoge mate ieder voor zich bezig geweest met automatisering. Het standaardiseren van de registratie van medische gegevens, zowel qua taal als qua techniek, draagt bij aan het meervoudige gebruik van deze gegevens. Hierdoor kunnen op termijn de administratieve lasten dalen. Eenmalig geregistreerde medische gegevens kunnen dan hergebruikt worden door andere zorgverleners in de zorgketen ten behoeve van de patiënt, voor het rapporteren over kwaliteit van zorg of ten behoeve van administratieve doeleinden. Nu vraagt dit vaak nog meervoudige registratie door zorgverleners en dwingt het patiënten om steeds opnieuw dezelfde informatie door te geven.

Vraag 5

Bent u van mening dat het actieprogramma «(Ont)Regel de Zorg» effectief is, nu u leest dat zorgmedewerkers juist een toename van regels en regeltjes ervaren? Kunt u schetsen hoe dit programma bijdraagt aan het verlagen van de werkdruk?

Ja, maar het zal nog effectiever moeten worden om daadwerkelijk verschil te maken voor de regeldruk en werkdruk die zorgverleners ervaren. Die is nog steeds te hoog. Uit onderzoeken die de afgelopen periode zijn gedaan blijkt dat in sommige sectoren zelfs een lichte toename van de tijd die aan administratieve handelingen wordt besteed, zichtbaar is. Tegelijkertijd zijn er ook sectoren waar dat afneemt, en op instellingsniveau zien we een grote spreiding. De op dit gebied best presterende instellingen laten juist een forse daling zien. Een van de uitdagingen voor de komende periode is om steeds meer instellingen naar dat niveau van de best presterende instellingen te brengen.
Werkdruk kent meer aspecten dan tijdsbesteding aan administratieve taken. Tegelijkertijd zien we dat die tijdsbesteding nu nog te hoog is en daarmee ten koste gaat van de tijd die daadwerkelijk aan zorg besteed kan worden. Bovendien is dit slecht voor het werkplezier. Met het substantieel terugdringen van de ervaren regeldruk lost de hoge werkdruk niet ineens op, maar kan wel een belangrijke stap in die richting gezet worden.

Vraag 6

Deelt u de mening dat een deel van coördinatiekosten waar de jeugdzorg mee te maken heeft vermijdbaar is? Zo nee, waarom niet?

Ja. Een breed gedeeld beeld bij alle betrokken partijen is dat een te groot deel van het zorgbudget niet naar directe zorg voor de cliënt gaat, maar naar overheadkosten. De ambitie is om de vermijdbare kosten (met name overbodige administratieve lasten) terug te dringen. Hieraan wordt in het kader van het programma [ont]regel de zorg gewerkt. Rita Verdonk is aangesteld als speciaal adviseur voor het ontregelen in het sociaal domein. Zij organiseert onder meer de landelijke schrapdagen met als doel om overbodige regels (binnen aanbieders) te schrappen.
Daarnaast is het belangrijk dat gemeenten en/of regio’s voorafgaand aan de inkoop, goede afspraken maken over ambitie, geld, in te kopen jeugdhulp, interpretatie van het berichtenverkeer en verantwoording. Hier vervult desgevraagd het OZJ een ondersteunende rol alsook het programma inkoop in het sociaal domein. Om de variantie aan inkoopafspraken te beperken zijn uitvoeringsvarianten en standaarden voor het berichtenverkeer gedefinieerd en het gebruik hiervan is in de Jeugdwet vastgelegd.
Ook in de brief over de uitkomsten voorjaarsnotabesluitvorming jeugd en ggz heb ik laten weten aanvullende bestuurlijke afspraken te willen maken met de VNG hoe we het jeugdhulpstelsel effectiever, efficiënter en beter kunnen maken. Een deel van de afspraken zit op het thema «terugdringen van vermijdbare uitgaven». Onderdeel van deze afspraak is het diepteonderzoek van KPMG «inzicht in besteding jeugdzorgmiddelen». Daarnaast maakt hier ook inkoop, aanbesteden en open house en het verminderen van regeldruk en administratieve lasten hier onderdeel van uit.

Vraag 7

Bent u bereid om de complexe systemen van onderlinge coördinatieprocessen, waarbij allerhande overwegingen op elkaar inspelen, in kaart te laten brengen door middel van modellen gebaseerd op bijvoorbeeld data-analyse om dit «web» te versimpelen ter verbetering van de (jeugd)zorg? Zo nee, waarom niet?

Nee. Een eerdere motie van mevrouw Kuiken over dit onderwerp heb ik ontraden. De reden is dat er al onderzoek wordt gedaan om meer inzicht te krijgen in de besteding van jeugdhulpmiddelen. We moeten preciezer inzicht krijgen om vast te kunnen stellen waar en hoe we (Rijk, gemeenten en aanbieders) winst kunnen boeken. Omdat dit onderzoek een vergelijkbaar doel heeft en we daarnaast ook nog de beleidsinformatie willen verbeteren vind ik dat er op dit terrein nu voldoende activiteiten lopen.

Vraag 8

Bent u van mening dat schrapdagen voldoende verandering voortbrengen, die naar eigen zeggen van de professionals «heel erg langzaam» gaan? Vindt u het niet hoogtijd dat er ingrijpendere actie ondernomen wordt wanneer sommige branches wel 40% van hun tijd besteden aan administratie?

Ja. De afgelopen periode is een flink aantal van de maatregelen in het programma [Ont]Regel de Zorg, die voortkomen uit schrapsessies met zorgverleners, uitgevoerd. De merkbaarheid daarvan op de werkvloer laat echter nog te wensen over. Daarom gaan wij niet alleen volop door met de uitvoering van het programma [Ont]Regel de Zorg, maar intensiveren wij dat nog verder, onder andere door steviger in te zetten op een lokale aanpak van regeldruk. Veel van de regeldruk die zorgverleners ervaren is immers niet het gevolg van landelijke regels, maar speelt op het lokale niveau, in de zorginstelling waar iemand werkt of in relatie tot de gemeente die zorg inkoopt. De landelijke schrapdagen in de jeugdzorg zijn een element van deze aanpak.

Vraag 1

Kunt u ons een overzicht verstrekken van het aantal leraren en overig onderwijspersoneel dat een bovenwettelijke werkloosheidsuitkering ontvangt, onderverdeeld naar de sectoren primair onderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs?

Primair onderwijs
2017
2018
Aantal WW
6.085
4.772
Aantal aansluitende uitkering
3.597
4.288
Uitgaven WW
128,1
115,5
Uitgaven Bovenwettelijk1
103
134
Bron: UWV/BZK, WW plus en Participatiefonds.
inclusief uitgaven aan aanvulling op de WW en Ziektewet, loonsuppletie bij volledige werkhervatting in een lager betaalde baan en premies voor pensioen en arbeidsongeschiktheid.
Voortgezet onderwijs
2017
2018
Aantal WW
2.435
2.202
Aantal aansluitende uitkering
1.225
1.294
Uitgaven WW
52,6
52,5
Uitgaven Bovenwettelijk1
40,3
44,8
Bron: UWV/BZK, WW plus en DUO.
inclusief uitgaven aan aanvulling op de WW en Ziektewet, loonsuppletie bij volledige werkhervatting in een lager betaalde baan en premies voor pensioen en arbeidsongeschiktheid.
Middelbaar beroepsonderwijs
2017
2018
Aantal WW
1.111
926
Aantal aansluitende uitkering
370
367
Uitgaven WW
16,8
16,0
Uitgaven Bovenwettelijk1
11,3
11,1
Bron: UWV/BZK, MBO-Raad en WW plus.
inclusief uitgaven aan aanvulling op de WW en Ziektewet, loonsuppletie bij volledige werkhervatting in een lager betaalde baan en premies voor pensioen.

Vraag 2

Kunt u ons een overzicht verstrekken van de totale som geld die gemoeid is met de bovenwettelijke werkloosheidsuitkering, onderverdeeld naar de sectoren primair onderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Kunt u ons op hoofdlijnen de aard van de bovenwettelijke werkloosheidsrechten schetsen, onderverdeeld naar de sectoren primair onderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs?

Hieronder is schematisch de maximale duur van de wettelijke en bovenwettelijke werkloosheidsregeling weergegeven inclusief de aansluiting op de AOW. De WW uitkering is, net als in de meeste sectoren, volledig bovenwettelijk gerepareerd in de cao’s van de weergegeven onderwijssectoren. De duur van de WW uitkering, de gerepareerde WW, en de aansluitende uitkering is gerelateerd aan het arbeidsverleden.
De WW wordt bovenwettelijk aangevuld. De hoogte van de uitkering betreft de eerste 6 maanden van de werkloosheid 75% en daarna 70% van de ongemaximeerde berekeningsgrondslag (laatstgenoten salaris).
Tijdens de aansluitende uitkering bedraagt de hoogte van de uitkering 70% van de gemaximeerde berekeningsgrondslag (voor po en vo ligt deze grondslag rond het maximum van schaal LD, voor het mbo bij het maximum van schaal LC).
De extra aansluitende uitkering, bedoeld om reeds lopende uitkeringen te overbruggen in verband met de stijging van de AOW leeftijd, kent een verlaagde berekeningsgrondslag naar 186% van het wettelijk minimumloon (WML). In het primair onderwijs bedraagt de hoogte van de extra aansluitende uitkering 65% van deze verlaagde berekeningsgrondslag en in vo en mbo 70%.
sector
openbaar
bijzonder
Aansluiting op AOW
po
WW+ ASU: 12 jaar vanaf 55 jr.1
38 maanden WW + max. 34 maanden ASU (vanaf 1–1- 2020, daarvoor: 38 maanden)
WW + ASU: 8 jaar voor AOW leeftijd (referte 12 jr.) (vanaf 1-1-2020, daarvoor: 10 jaar)
vo
WW+ ASU: 12 jaar vanaf 55 jr.1
38 maanden WW + max. 34 maanden ASU
WW + ASU: 10jaar voor AOW leeftijd (referte 15 jr.)
mbo
38 maanden WW + max. 34 maanden ASU
WW + ASU: 10 jaar voor AOW leeftijd (referte 15 jr.)
onderscheid openbaar en bijzonder vervalt in 2020. Vanaf dat moment geldt de regeling die onder «bijzonder» onderwijs vermeld staat.

Vraag 4

Kunt u deze vragen voorafgaand aan de begrotingsbehandeling van het Ministerie van OCW beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Heeft u de uitzending van Kassa over glucosesensoren gezien?1

Vraag 2

Bent u bekend met het artikel «Current Eligibility Requirements for CGM coverage are Harmful, Costly and Unjustified» uit Diabetes Technology and Therapeutics?2

Vraag 3

Bent u bereid om het Zorginstituut Nederland te vragen opnieuw onderzoek te doen naar de vergoeding van Continu Glucose Monitoring (CGM)-sensoren? Zo ja, wanneer zult u dat doen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 4

Bent u bereid om deze vragen voor het algemeen overleg E-health/Slimme zorg van 7 november aanstaande te beantwoorden?

Vraag 1

Kent u het bericht «ING: economische groei stelselmatig onderschat»?1

Vraag 2

Deelt u de analyse van de ING-economen dat de huidige berekeningen van het bruto binnenlands product (bbp) tekortschieten, onder meer door digitalisering en het onvoldoende corrigeren van prijzen voor kwaliteitsverbeteringen? Zo ja waarom, zo nee, waarom niet?

Vraag 3

Op welke wijze houden het kabinet en bureaus als het Centraal Planbureau op dit moment al rekening met de factoren die bij zouden dragen aan de onderschatting van de Nederlandse economische groei?

Vraag 4

Bent u in staat en bereid om de onderschatting van de Nederlandse economische groei – op basis van de genoemde inzichten – ook in kwantitatieve zin aan te geven?

Vraag 5

Bent u van plan om ook in formele zin een traject te starten dat de onderschatting van de economische groei zo gering mogelijk maakt?

Vraag 6

Kunt u ook aangeven of en zo ja, welke overheidsuitgaven aangepast dienen te worden als een correctie van de huidige wijze van berekening van het Nederlandse bbp daadwerkelijk tot een hoger groeicijfer zou leiden?

Vraag 1

Herinnert u zich dat het wetsvoorstel «Wijziging van de Muntwet 2002 in verband met de aanbesteding van het produceren van munten en het afschaffen van beleggingsmunten»1 op 26 september 2019 door de Tweede Kamer en op 15 oktober door de Eerste Kamer als hamerstuk is aangenomen?

Vraag 2

Herinnert u zich dat in de nota naar aanleiding van het verslag van de «Wijziging van de Muntwet 2002 in verband met de aanbesteding van het produceren van munten en het afschaffen van beleggingsmunten» staat dat «De tweede fase eind juni begint?»2 Klopt het dat de potentieel geïnteresseerden in deze fase aangeven voor welke prijs zij de opdrachten willen doen en dat naar verwachting in het najaar het contract met de winnende partij kan worden ondertekend? Kunt u een huidige stand van zaken geven over het aanbestedingstraject door De Nederlandsche Bank (DNB) van de circulatiemunten? Is de aanbesteding inmiddels afgrond? Is dit zonder problemen gegaan en is het slaan van munten voor de komende aanbestedingsperiode geborgd? Hoe lang is deze periode?

Vraag 3

Kunt u nogmaals bevestigen dat geen beleidswijzigingen zouden plaatsvinden met de wijziging van genoemde wet (met uitzondering van de beleggingsmunt)?

Vraag 4

Kunt u bevestigen dat «herdenkingsmunten» en «jaarsets» van belangrijke toegevoegde waarde zijn voor het onder de aandacht brengen van culturele en maatschappelijke thema’s, bijzondere jubilea en voor verzamelaars? Zo ja, kunt u bevestigen dat er geen wijzigingen plaatsvinden met betrekking tot deze munten? Zo nee, waarom niet?

Vraag 5

Welke opdracht heeft DNB gekregen met betrekking tot de uitgifte en het op de markt brengen van herdenkingsmunten, munten voor verzamelaars, zoals bijvoorbeeld de jaarsets, en de dukaten? Zijn er nog andere munten die niet onder deze categorieën vallen? Zo ja, welke?

Vraag 6

Kunt u aangeven hoe het aanbestedingstraject van deze munten verloopt of verlopen is? Kunt u ingaan op de aanbestedingsvoorwaarden en de proportionaliteit? Klopt het dat de aanbestedingsvoorwaarden niet voor iedereen toegankelijk zijn? Waarom niet? Deelt u de mening dat een aanbestedingsdocument voor iedereen opvraagbaar moet zijn?

Vraag 7

Kunt u aangeven welke andere taken, dus buiten de aanbestedingsprocedure zoals in de wet is opgenomen, bij DNB zijn ondergebracht? Hoeveel fte is daarmee gemoeid? Waarom is daarvoor gekozen?

Vraag 8

Kunt u specifiek ingaan op de afspraken over de kosten van productie, promotie en distributie van herdenkingsmunten en munten voor verzamelaars? Hoe is het aanbod in de aanbesteding tot stand gekomen? Worden ook afspraken gemaakt over de kwaliteit van de producten, dienstverlening voor de consument (invulling van de klantenservice) en verkrijgbaarheid voor iedereen, inclusief doelgroepen?

Vraag 9

Is de aanbestedingsperiode tijdig gestart? Hoe lang duurt het voor een marktpartij om de opdracht uit te voeren en wanneer was/is de gunning voorzien? Kunt u bevestigen dat de uitgifte van herdenkingsmunten, jaarsets en dukaten niet in gevaar komt? Zo nee, waarom niet? Indien de uitgifte van deze munten in gevaar komt, kunt u aangeven wat de oorzaak daarvan is? Op welke manier gaat u dit op korte termijn herstellen?

Vraag 10

Wat zijn de gevolgen als er zich geen marktpartijen aanbieden? Blijft de verzamelaarsmarkt in zijn huidige vorm bestaan (toegankelijke producten voor iedereen rondom maatschappelijk en cultureel belangrijke thema’s)? Hoe groot is het risico dat muntverzamelaars afhaken en dat dit cultureel erfgoed van Nederland verdwijnt in zijn huidige vorm? Hoe verwacht u dat de verzamelaarsmarkt er zonder Nederlandse herdenkingsmunten komt uit te zien? Vindt u dit wenselijk?

Vraag 11

Op welke manier heeft DNB de aanbestedingsprocedure voorbereid? Beschikt DNB over voldoende capaciteiten en expertise om deze aanbesteding te begeleiden en te beoordelen? Zijn de randvoorwaarden in de aanbesteding van dien aard dat er redelijkerwijs geïnteresseerde munthuizen te vinden zijn?

Vraag 12

Volgens de memorie van toelichting bij het genoemde wetsvoorstel is het munthuis dat de aanbesteding van herdenkingsmunten en munten voor verzamelaars wint (hier gaat het dus niet over de aanbesteding met betrekking tot circulatiemunten) verantwoordelijk voor het gehele proces van promotie van de munt tot en met distributie; kunt u bevestigen dat dit ook de opdracht is geweest naar DNB? Wie ziet toe op de inhoud van de inschrijving en de aanbestedingsprocedure zodat de opdracht zoals omschreven in de memorie van toelichting ook strikt wordt uitgevoerd? In welke mate is het munthuis vrij om promotie en distributie te voeren en in welke mate? Wat zijn de beperkingen van deze verantwoordelijkheid die is opgelegd door DNB? Wat vindt u hiervan?3

Vraag 13

Hoelang duurt het voorbereidings- en ontwikkeltraject van een herdenkingsmunt en hoeveel verschillende herdenkingsmunten is DNB in 2020 voornemens te laten produceren, promoten en distribueren door de winnaar van de aanbesteding? Welke herdenkingsmunten worden in 2020 uitgegeven qua thema en wanneer worden de thema’s vastgesteld? Op welke manier bent u betrokken bij het bepalen van de thema’s? Worden de thema’s UNESCO en Nederlandse sporticonen voortgezet? Zo nee, waarom niet?

Vraag 14

Kunt u ingaan op de controles op het munthuis door DNB? Klopt het dat de Europese Centrale Bank (ECB) alle leveranciers van euromunten controleert? Op welke manier zit er overlap in deze controle of de controle tussen de ECB en DNB? Hoe wordt geborgd dat er geen dubbele taken worden uitgevoerd?

Vraag 15

Kost het uitgeven van herdenkingsmunten geld of levert het geld op voor de schatkist? Welke mogelijkheden heeft DNB bekeken en welke keuzes zijn gemaakt? Kunt u deze keuzes toelichten?

Vraag 16

Heeft DNB de expertise om de taak van een munthuis/-ontwerper op te nemen in de muntadviescommissie? Welk effect zal dit hebben op de kwaliteit en de haalbaarheid van de munten?

Vraag 17

Kunt u de vragen één voor één en ruim binnen de gestelde termijn van drie weken beantwoorden?

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Een klik verwijderd van je schuldeisers»1 en de website schuldenwijzer.nl?

Vraag 2

Deelt u de mening dat schuldenwijzer.nl – een site waarop voor zowel mensen met schulden als voor schuldeisers overzichtelijk en in één oogopslag wordt weergegeven welke schulden iemand heeft – bijdraagt aan het terugdringen van de schuldenproblematiek in Nederland? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kunt u een toelichting geven?

Vraag 3

Welke schulden zijn wel en welke zijn niet terug te zien op de website schuldenwijzer.nl? Waarom zijn (nog) niet alle schulden terug te zien op schuldenwijzer.nl?

Vraag 4

Klopt het dat de Belastingdienst, gemeenten en waterschappen als schuldeiser hun schuldvorderingen nog niet kunnen uploaden? Zo ja, waarom niet?

Vraag 5

Deelt u de mening dat de overheid dit initiatief als zowel schuldeiser als schuldhulpverlener moet omarmen en moet ondersteunen? Zo ja, welke stappen heeft de regering in samenwerking met de Belastingdienst, gemeenten en waterschappen reeds gezet om de aan de overheid gerelateerde schuldvorderingen in het systeem op te kunnen laten nemen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 6

Klopt het dat de Belastingdienst het initiatief schuldenwijzer.nl steunt, maar dat door ICT-problemen de schulden nog niet op schuldenwijzer.nl geüpload kunnen worden? Zo ja, op welke manier gaat u zich inzetten om ook de schulden bij de Belastingdienst zo snel als mogelijk te kunnen uploaden op schuldenwijzer.nl? Op welke termijn verwacht u dat ook de schulden bij de Belastingdienst op schuldenwijzer.nl staan?

Vraag 7

In het genoemde artikel in Trouw wordt gesteld dat een wetswijziging noodzakelijk is om gegevensuitwisseling met en gebruik van burgerservicenummers bij de schuldenwijzer.nl mogelijk te maken; welke (juridische) knelpunten moeten worden weggenomen en wanneer kan de Kamer de wetswijziging tegemoet zien?

Vraag 8

Kunnen deze knelpunten ten aanzien van de gemeenten worden weggenomen met de in voorbereiding zijnde wijziging van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening?

Vraag 9

Op welke manier worden ook knelpunten bij de Belastingdienst en de waterschappen weggenomen? Gaat de Wet digitale overheid daarbij helpen?

Vraag 10

Kunt u de vragen één voor één beantwoorden?

Vraag 1

Kent u het bericht over de onrust en angstcultuur bij de rechtbank Noord-Nederland?1 Deelt u de zorgen hierover?

Vraag 2

Wat is uw reactie op het voorstel van de vakbonden om een onafhankelijk onderzoek in te stellen naar deze situatie en de onrust onder medewerkers van deze rechtbank, een onderzoek geleid door drie personen waarvan één namens vakbonden en medezeggenschap, iemand namens de werkgever en voorgezeten door een onafhankelijk persoon?2 Bent u bereid het belang van een dergelijk onderzoek onder de aandacht te brengen bij de betrokken partijen en hen te verzoeken een dergelijk onderzoek mogelijk te maken?

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «McKinsey: kaalslag dreigt onder banken bij nieuwe crisis»?1

Ja, ik ben bekend met het artikel in het Financieele Dagblad waarin wordt gerefereerd aan een rapport2 van McKinsey. Ik heb ook het rapport van McKinsey geraadpleegd.

Vraag 2

Onderschrijft u de conclusie dat veel banken, met name in West-Europa, een nieuwe crisis niet aankunnen? Wat vindt u van de stelling dat Amerikaanse banken beter tegen zwaar weer bestand zijn, omdat zij hogere buffers hebben?

In het rapport van McKinsey lees ik niet dat banken in West-Europa «een nieuwe crisis niet aankunnen» en ook niet «dat Amerikaanse banken beter tegen zwaar weer bestand zijn, omdat zij hogere buffers hebben». McKinsey zegt dat banken in West-Europa gemiddeld genomen een lager rendement op eigen vermogen3 halen dan Amerikaanse banken. Hier liggen volgens McKinsey meerdere factoren aan ten grondslag, zoals verschillen in macro-economische condities, een lagere leningengroei en de lage rente in de Eurozone. Volgens McKinsey blijven de rendementen die veel banken maken achter bij de redelijke vergoeding die verschaffers van eigen vermogen verwachten. Dit zou ertoe kunnen leiden dat banken op termijn geen waarde creëren voor hun aandeelhouders. Hierbij herken ik de stelling dat Amerikaanse banken recent gemiddeld een hoger rendement op eigen vermogen halen dan hun Europese peers.4
De afgelopen jaren zijn er vele stappen gezet om ervoor te zorgen dat de Europese banken beter bestemd zijn tegen een nieuwe crisis. Alhoewel de Europese bankensector over de hele linie winstgevend is, worden sommige banken geconfronteerd met structurele uitdagingen. De oplossingen voor deze uitdagingen liggen in de eerste plaats bij banken zelf. Als het banken niet lukt om met oplossingen te komen, zijn er in het kader van de bankenunie afspraken gemaakt hoe hier mee om te gaan. Het is verder relevant om op te merken dat hogere buffers – in de vorm van eigen vermogen – bij een gelijkblijvend rendement juist zorgen voor een lager rendement op eigen vermogen. Een hoger eigen vermogen zorgt voor minder risico en daarbij past ook een lager rendement. Tot slot hebben aandeelhouders door de introductie van nieuwe regels eerder te maken met dividendrestricties en bail-in. Hierdoor liggen risico’s waar ze horen, namelijk bij de verschaffers van kapitaal.

Vraag 3

In welke mate zijn Nederlandse banken voorbereid op een nieuwe crisis?

De afgelopen jaren is, zowel in Europa als in Nederland, hard gewerkt om de weerbaarheid van banken te vergroten. Hierdoor zijn Nederlandse banken beter voorbereid op een nieuwe crisis en is het risico dat de Nederlandse overheid wederom moet optreden als redder in nood kleiner dan voor de financiële crisis.
In de eerste plaats zijn de minimale risicogewogen kapitaaleisen die banken moeten aanhouden verhoogd. De afronding van het Bazel III kapitaalraamwerk zal het risicogewogen raamwerk verder verbeteren door meer eenheid aan te brengen in de berekening van onderliggende risico’s.
Ten tweede is vorig jaar met het Europese «bankenpakket» voor het eerst een Europees geharmoniseerde bindende minimum («pillar 1») leverage ratio eis voor alle banken geïntroduceerd. Deze minimale ongewogen kapitaaleis van 3% is een aanvulling op de risicogewogen eisen. Een leverage ratio eis zorgt ervoor dat elke bank, ongeacht de onderliggende risico’s, altijd een minimale hoeveelheid eigen vermogen moet aanhouden. Als banken niet aan deze eis voldoen, volgen strenge consequenties en kunnen zij uiteindelijk in resolutie of faillissement worden geplaatst. Voor mondiale systeembanken geldt als gevolg van een opslag een hogere leverage ratio eis. Dankzij de inzet van Nederland wordt een verbreding van deze opslag naar nationale systeembanken door de Europese Commissie nog nader onderzocht.
Banken moeten daarnaast verliesabsorberend vermogen opbouwen om bail-in beter mogelijk te maken. Voorts zorgen de nieuw geïntroduceerde liquiditeitseisen ervoor dat banken beter aan hun verplichtingen kunnen voldoen in tijden van stress. Banken dragen daarnaast ex ante bij aan fondsen die bescherming bieden aan spaarders. Tot slot worden er op voorhand resolutieplannen opgesteld voor wanneer banken in de problemen komen. Uit het voorgaande volgt dat de weerbaarheid van banken de afgelopen jaren is vergroot. Dat neemt niet weg dat nog stappen te zetten zijn, bijvoorbeeld om de potentieel negatieve wisselwerking tussen banken en overheden verder te verminderen. Hier maak ik me hard voor, ook in Europees verband. Een overzicht van dit alles leest u terug in mijn brief met de update risicoreductie Europese banken van 26 augustus 2019.5

Vraag 4

Hoe beoordeelt u de analyse dat er een fusie- en overnamegolf kan komen, en dat banken groter zullen worden? Acht u een dergelijke ontwikkeling gewenst? Deelt u de mening dat grotere banken niet te prefereren zijn, omdat banken juist niet «too big to fail» mogen worden?

In mijn brief aan uw Kamer van 20 augustus jl.6 ben ik, op verzoek van de leden Alkaya (SP), Nijboer (PvdA) en Sneller (D66), uitgebreid ingegaan op Europese grensoverschrijdende banken en de in dat kader bestaande waarborgen ten aanzien van kapitaal, liquiditeit en bail-in buffers. In die brief Kamer heb ik onder meer stilgestaan bij mogelijke voor- en nadelen van fusies en overnames.
Wanneer banken geconfronteerd worden met structurele uitdagingen, zoals een lage winstgevendheid, kan een fusie of overname voordelen met zich brengen. Zo kunnen banken na een fusie of overname mogelijk efficiënter opereren en kosten reduceren. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer zij samen diensten gaan inkopen, overlappende diensten of vestigingen bundelen of verbeterde markttoegang kunnen realiseren. Tegelijkertijd kunnen fusies en overnames ook risico’s vergroten. Dit is bijvoorbeeld het geval indien er hoge kosten gepaard gaan met het integreren van systemen of het samenvoegen van activiteiten. Ook kunnen bankengroepen groter en complexer worden, wat een risico kan zijn voor de financiële stabiliteit.
De laatste jaren hebben een aantal consolidaties plaatsgevonden. Het is moeilijk om in te schatten in hoeverre en hoeveel fusies en overnames zich in de toekomst zullen voordoen. Het is in de eerste plaats aan banken zelf om voor hun eigen organisaties de voor- en nadelen en de mogelijkheden voor fusies en overnames te verkennen en kansen en risico’s tegen elkaar af te wegen. Indien zich in een concreet geval risico’s voordoen in verband met een fusie of overname, kunnen toezichthouders en resolutieautoriteiten gebruik maken van hun bevoegdheden om deze risico’s te mitigeren.

Vraag 5

Wat gaat u doen om ervoor te zorgen dat banken een volgende crisis kunnen overleven, en dat gewone mensen nooit weer hoeven op te draaien voor het redden van banken? Moeten banken niet net als in Amerika hogere buffers aanhouden? Bent u bereid de ongewogen buffers weer te verhogen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Jagers: voorlopig geen e-screening voor wapenvergunning»?1

Vraag 2

Klopt de inhoud van het artikel, in die zin dat jagers en sportschutters voorlopig geen uitnodiging meer krijgen voor het invullen van een e-screener bij het beoordelen van aanvragen voor (verlenging van) hun wapenvergunning? Betekent dit ook dat per ommegaande inbeslaggenomen wapens en munitie worden teruggegeven? Wat is de reden van deze opschorting?

Vraag 3

Hoeveel jagers en sportschutters hebben sinds de invoering van de e-screener per 1 oktober 2019 – zoals door u beschreven in uw brief aan de Kamer d.d. 7 oktober 2019 (Kamerstuk 33 033, nr. 23) – de e-screener ingevuld? Hoeveel van hen hebben de e-screener met negatief resultaat afgelegd? Om welk percentage gaat het?

Vraag 4

Is in ál die (negatieve) gevallen direct overgegaan tot inbeslagname van vuurwapens en munitie van betrokkenen? Zo nee, waarom dan in het ene geval wel en in het andere geval niet?

Vraag 5

Hebben alle politie-eenheden vanaf 1 oktober gehoor gegeven aan de invoering van de e-screener en de uitnodigingen hiervoor verzonden? Indien er onderscheid is, waarom heeft de ene politie-eenheid (bureau korpscheftaken) de test dan wél ingevoerd en andere regio’s niet?

Vraag 6

Waarom is (was) de e-screener in alle gevallen doorslaggevend en zorgt een «negatief» resultaat automatisch voor inbeslagname van wapens en munitie? Ligt het voor de hand en zou het vanuit bestuursrechtelijke optiek zorgvuldiger zijn om verlofhouders die al jarenlang zonder enige misstap een jacht- of wapenvergunning hebben, bij de invoering van een nieuwe test als de e-screener met meer warmte en begrip te bejegenen?

Vraag 7

Hoe kan het dat mensen die al jaren bekend zijn bij bureaus korpscheftaken aan de hand van een enkele nieuwbakken computertest tot hun eigen schaamte en verdriet weggezet worden als psychisch niet in orde? Is de hele gang van zaken aanleiding om excuses aan te bieden aan deze groep veelal oudere en zeer gezagsgetrouwe burgers?

Vraag 8

Hoe verhoudt die kille en directe inbeslagname zich tot de volgende zinssnede uit de memorie van toelichting bij de Wijziging van de Wet wapens en munitie, de Flora- en faunawet en de Wet natuurbescherming in verband met de versterking van het stelsel ter beheersing van het legaal wapenbezit: «Er wordt niet voorgesteld dat (.) een negatieve uitslag van de e-screener onvermijdelijk leidt tot afwijzing van de aanvraag voor het bevoegdheidsdocument. Of het bevoegdheidsdocument wordt verleend, blijft afhangen van het oordeel van de korpschef over de geschiktheid van de betrokkene, waarbij alle informatie wordt gewogen. Ook is het denkbaar dat de aanvrager, in geval van een negatieve uitslag van de e-screener een eigen onderzoek laat verrichten en de conclusie hiervan aan de korpschef overlegt.» (Staatsblad 2019, 172)?

Vraag 9

Hebben diegenen die de e-screener met negatief gevolg hebben afgelegd – in de lijn van de bij de vorige vraag aangehaalde zinsnede uit de memorie van toelichting – de gelegenheid gehad om – ook ter afwending van inbeslagname van wapens en/of munitie – aannemelijk te maken of te bewijzen dat met hen psychisch niets aan de hand is? Betekent het stoppen met het uitvoeren van de e-screener dat deze mensen per direct hun in beslag genomen voorwerpen terug krijgen? Wilt u bij het beantwoorden van deze vraag ook ingaan op het feit dat per 15 oktober 2019 het jachtseizoen is geopend en dat een groot deel van de jagers verplichtingen heeft op de het vlak van de jacht?

Vraag 10

Welke rol heeft de uitspraak van de Hoge Raad d.d. 20 september 2019 (ECLI:NL:HR:2019:1409) gespeeld bij de plotselinge invoering van de e-screener? Is er overleg geweest met u of uw ministerie over de plotselinge invoering van de e-screener of is dit proces autonoom vanuit de politie gestart?

Vraag 11

Waarom is er niet of nauwelijks overleg geweest met relevante verenigingen en organisaties zoals de NOJG (Nederlandse Organisatie voor Jacht en Grondbeheer), de KNJV (Koninklijke Nederlandse Jagers Vereniging) en de KNSA (de Koninklijke Nederlandse Schietsport Associatie) over de feitelijke invoer van de e-screener?

Vraag 12

Is de stellingname in uw hierboven genoemde brief d.d. 7 oktober 2019 dat de e-screener het sluitstuk vormt van de implementatie van de Europese vuurwapenrichtlijn (EU2017/853) correct? Vloeit de e-screener niet veel eerder voort uit de gebeurtenissen in Alphen aan den Rijn en de wetgeving die vervolgens in Nederland ontwikkeld is? Klopt het dat geen enkel ander land in Europa gebruik maakt van een instrument als de e-screener en dat het enige land in Europa waar wél zo’n instrument is toegepast (Finland) daar na een jaar al weer mee op is gehouden?

Vraag 13

Kunt u aangeven hoe toegankelijk en gebruikersvriendelijk de e-screener is voor mensen die niet of minder gewend zijn om te gaan met ICT (digibeten), voor laaggeletterden en voor mensen met dyslexie?

Vraag 14

Welke beroepsgang en rechtsbescherming hebben jacht- en verlofhouders in het geval hun wapens en/of munitie door de politie in beslag is genomen, na een negatief resultaat op de e-screener? Is het mogelijk bij het bureau korpscheftaken met een verklaring van een huisarts of enige relevante ander te weerleggen dat er sprake is van een psychische gevaarlijke situatie die inname van wapens en/of munitie rechtvaardigt? Kunt u er opdracht toe geven dat alle wapens en munitie per ommegaande worden terug gegeven?

Vraag 15

Klopt het dat in de intrekkingsbrief zoals verstuurd door de politie aan jacht- en verlofhouders het recht om gehoord te worden wordt ontnomen met als reden het spoedeisende karakter van de intrekking? In hoeverre valt dit te rijmen met het intrekken van vergunningen die soms wel decennia lang zijn verstrekt aan deze jacht- of verlofhouder? Staat dit niet op gespannen voet met hoe artikel 4:11 Algemene wet bestuursrecht daadwerkelijk bedoeld is?

Vraag 16

Wilt u bovenstaande vragen telkens afzonderlijk beantwoorden?

Vraag 17

Bent u bereid de vragen over het per direct teruggeven van in beslag genomen wapens en munitie – in het licht van het stoppen met het uitvoeren van de e-screener – per ommegaande, maar uiterlijk binnen één week na indiening van deze vragen, te beantwoorden?

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Over een nieuwe moord op eigenzinnige vrouw in Libië»?1

Vraag 2

Wat is uw oordeel over de huidige situatie in Libië en in het bijzonder over de situatie van vrouwen in dat land?

Vraag 3

Bent u van mening dat er in Libië sprake is van een zorgelijke situatie? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke wijze adresseert u de situatie in Libië in respectievelijk bilateraal en multilateraal verband?

Vraag 4

Spelen gebeurtenissen zoals opgenomen in het bericht een rol in uw beleid richting Libie? Zo ja, welke? Zo nee, waarom niet?

Vraag 5

Welke stappen onderneemt u, of heeft u ondernomen, om de veiligheid van de vrouwen in Libië te vergroten en de positie van vrouwen in Libië te verstevigen?

Vraag 6

Ziet u meerwaarde in een bijzonder sanctieregime voor daders van misdaden gericht tegen vrouwen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke stappen gaat u ondernemen om een dergelijke sanctieregime in te stellen?

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de brandbrief van 67 zorgprofessionals waarin zij pleiten voor méér aandacht en prioritering betreffende het voorkómen van dementie?

Ja.

Vraag 2

Was u voorafgaand aan de ingezonden brandbrief reeds op de hoogte dat uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het risico op dementie voor 30 tot 40 procent gerelateerd is aan leefstijl en/of deels vermijdbaar is? Zo ja, wanneer nam u hier kennis van en van wie?

Wij zijn bekend met het artikel en de infographic uit The Lancet die is gepubliceerd in juli 2017. Hieruit komt naar voren dat 35% van de dementiegevallen door aanpassing van leefstijl voorkomen zou kunnen worden. In expertbijeenkomsten tussen VWS en verschillende wetenschappers over de preventie van dementie werd echter geconstateerd dat de door de Lancet-commissie genoemde 35% reductie alleen zou slagen als de hele bevolking ook daadwerkelijk vanaf jonge leeftijd alle leefstijlaspecten in acht zou nemen. Deze wetenschappers waren het erover eens dat daarom een realistischere schatting zou zijn dat met de genoemde leefstijlaanpassingen 5% van de dementiegevallen voorkomen zou kunnen worden.
De auteurs van de brandbrief in het NRC wijzen in de brief op de potentie van preventie. Het daadwerkelijk effect is afhankelijk van veel meer factoren dan alleen het stimuleren van een bepaalde leefstijl. Internationaal wordt daarom veeleer gesproken over het verminderen van risico’s van dementie.

Vraag 3

Waarom heeft het voorkomen van dementie geen prominente plek in de (actie)plannen rondom dementie? Bent u bereid om van preventie een speerpunt te maken in uw campagne over dementie-adaptatie: «Samen maken we Nederland dementievriendelijk»?

Het voorkomen van dementie heeft wel degelijk een plek in de plannen. Zo maakt preventie van dementie een belangrijk deel uit van het onderzoeksprogramma Memorabel en zullen wij de komende jaren extra investeren in dergelijk onderzoek. Wij zijn het met de auteurs eens dat meer aandacht voor het voorkomen van dementie, inclusief onderzoek naar hoe de risico’s op dementie te verkleinen en het ziekteproces te remmen, nodig is. Ook werken wij nu aan een nieuwe Nederlandse strategie voor de aanpak van dementie. Het voorkomen van dementie zal hier onderdeel van zijn. Daarnaast zijn in het Nationaal Preventieakkoord met ruim 70 partijen in Nederland afspraken gemaakt om roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik terug te dringen. Deze focus op een gezonde leefstijl sluit aan bij het pleidooi van de auteurs.
«Samen dementievriendelijk» is een gezamenlijk initiatief van mijn ministerie, Alzheimer Nederland en de pensioenuitvoeringsorganisatie PGGM. Het doel is dat mensen dementie niet alleen weten te herkennen, maar vervolgens ook iets kunnen betekenen voor iemand met dementie of een mantelzorger. Gegeven dit doel ligt het niet voor de hand preventie tot een speerpunt in dit programma te maken.

Vraag 4

Onderschrijft u de conclusie van de zorgprofessionals dat bij een afname van 20 procent van het aantal dementiepatiënten in Nederland een financiële besparing kan worden gerealiseerd van jaarlijks circa 2 miljard euro? Onderschrijft u tevens dat een dergelijke daling betekent een afname van 5000 nieuwe patiënten op jaarbasis?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Bent u ervan op de hoogte dat het stimuleren van gezonde voeding, gezond gewicht, lichaamsbeweging en het tegengaan van sociale isolatie, somberte, gehoorbeperkingen en roken er toe kan lijden dat een daling van 20 procent van het aantal dementie-patiënten haalbaar is?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Bent u bereid in contact te treden met de initiatiefnemers – welke zijn verbonden aan het Nederlands Innovatiecentrum voor Leefstijlgeneeskunde & het Radboud Universitair Medische Centrum – van de brandbrief om tot concreet nieuw beleid te komen, zoals onder meer het onderzoeken van een suikertaks?

Met het Nationaal Preventieakkoord zijn in november 2018 ambitieuze doelen en maatregelen afgesproken met ruim 70 partijen om roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik terug te dringen. Een instrument als de suikertaks is toen ook besproken. De gezamenlijke ondertekenaars van het Nationaal Preventieakkoord hebben ervoor gekozen om op een andere manier in te zetten op vermindering van calorie-inname via frisdranken, koek, snoep en zuivelproducten met toegevoegde suikers. De frisdrankindustrie heeft zich met het Nationaal Preventieakkoord gecommitteerd aan een substantiële reductie (30% in 2025 ten opzicht van 2012) van de suikerinname via frisdrank. Een aanvullende maatregel als het onderzoeken van een suikertaks is daarom op dit moment niet aan de orde. Wel zijn wij bereid met de initiatiefnemers het gesprek aan te gaan.

Vraag 7

Kent u de open brief van ruim honderd wetenschappers «Dementia (Including Alzheimer’s Disease) can be Prevented: Statement Supported by International Experts», reeds uit 2013, waarin overheden worden opgeroepen maximaal in te zetten op preventie van dementie?1 Zo ja, welke actie heeft de regering tot op heden ondernomen naar aanleiding van deze oproep?

Deze brief is geschreven ter gelegenheid van de G8 summit over dementie op 11 december 2013. De G8-leiders krijgen hierin de oproep om aandacht te geven aan het bevorderen van een gezonde leefstijl om het ontwikkelen van dementie tegen te gaan en om meer in te zetten op onderzoek naar preventiemogelijkheden bij dementie. Ook eind 2013 stimuleerde de overheid al het volgen van een gezonde leefstijl in het kader van algemene gezondheidsbevordering. Sinds medio 2013 voert ZonMw in opdracht van VWS het dementieonderzoeksprogramma Memorabel uit. Onderzoek naar preventie van dementie is een onderdeel van dit programma.

Vraag 8

Kunt u bovenstaande vragen beantwoorden voor aanvang van de begrotingsbehandeling van Volksgezondheid, Welzijn en Sport d.d. 30 oktober 2019?

Ja.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «GGD: Klimaatplannen mogelijk schadelijk voor gezondheid»?1

Vraag 2

Hoe reageert u op de brief van tien regionale GGD’s, waarin zij schrijven dat uw klimaatbeleid – waaronder windmolens, biomassacentrales en verduurzaamdehuizen – schadelijk kan zijn voor de gezondheid?

Vraag 3

Deelt u de conclusie van de GGD’s «dat het niet altijd de eerste natuur van de overheid is om het effect op de gezondheid mee te wegen in het [klimaat]beleid»?

Vraag 4

Deelt u de conclusie dat omwonenden van windmolens te kampen hebben met geluidshinder (laagfrequent geluid)? Bent u ertoe bereid die ondingen neer te halen?

Vraag 5

Deelt u de conclusie dat bewoners eveneens last hebben van de herrie die warmtepompen maken? Bent u ertoe bereid burgers niet te verplichten hun huis te verduurzamen?

Vraag 6

Deelt u de conclusie dat ook biomassa geenszins bevorderlijk is voor de gezondheid en allesbehalve – zoals u het zelf noemt – «duurzaam» is?2

Vraag 7

Deelt u de conclusie dat uw klimaatbeleid niet alleen onzinnig en onbetaalbaar is, maar ook schadelijk voor de gezondheid? Bent u ertoe bereid te stoppen met deze klimaatwaanzin, geen enkele windmolen en biomassacentrale meer te bouwen en burgers niet te verplichten hun huis te verduurzamen?

Vraag 1

Wat vindt u ervan dat verpleeghuis het Grotenhuis in Twello failliet is gegaan door het afkeuren van een fusie door de Autoriteit Consument en Markt (ACM)?1

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat zorginstelling Trimenzo eerder failliet ging, omdat de ACM had besloten dat de kleine organisatie niet mocht worden overgenomen, omdat de markt voor 80-plussers in de desbetreffende gemeente met een overname zou worden verstoord? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 3

Hoe oordeelt u over deze faillissementen als we aan de andere kant zien dat er tienduizenden verpleeghuisplekken tekort zijn? Kunt u uw antwoord toelichten?2

Vraag 4

Deelt u de mening dat dit beleid van de ACM te eenzijdig gericht is om de marktwerking tussen verpleeghuizen in stand te houden en dat er te weinig oog is voor de continuïteit en kwaliteit van zorg, voldoende personeel en verpleeghuisplaatsen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 5

Wat gaat u doen om te voorkomen dat meer verpleeghuizen in de problemen komen als gevolg van beslissingen van de ACM? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 6

Wilt u de Kamer informeren wat er gebeurt met de bewoners en het personeel van verpleeghuis het Grotenhuis in Twello? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 1

Heeft u gehoord dat uw collega’s, de ministers van Zorg, een brief schrijven om 3.000 mensen die in het verleden in de zorg hebben gewerkt, te vragen om terug te keren?1

Vraag 2

Waarom is het wel mogelijk voor de zorgministers om oud-werknemers te vragen om terug te keren, en heeft u meerdere malen aangegeven dat privacywetgeving in de weg zit? Waarom is dit kennelijk geen probleem als het gaat om het bereiken van oud-werknemers in de zorg?

Vraag 3

Hoeveel mensen met een bevoegdheid voor het onderwijs werken momenteel niet in het onderwijs? Zijn dit nog steeds minimaal 83.000 mensen van 50 jaar of jonger, of zijn de aantallen veranderd?2

Vraag 4

Bent u bereid om het voorbeeld van uw collega’s te volgen en met pensioenfondsen of lerarenopleidingen een brief te sturen naar oud-werknemers in het onderwijs? Zo nee, waarom niet?

Vraag 5

Is het mogelijk om, net als bij uw collega’s, oud-werknemers in het onderwijs gratis loopbaanadvies of scholing aan te bieden? Zo nee, waarom niet?

Vraag 1

Kent u het bericht uit Trouw van 18 oktober 2019 «Door de privacywetgeving verdwijnen de slachtoffers van menshandel massaal uit beeld & het bericht van het Algemeen Dagblad van 18 oktober 2019 «Minder meldingen seksuele uitbuiting, niet minder zaken»?

Vraag 2

Wat is uw reactie op het gegeven dat het aantal geregistreerde slachtoffers van mensenhandel de afgelopen jaren bijna gehalveerd is?

Vraag 3

Deelt u de conclusie dat de halvering van het aantal geregistreerde slachtoffers komt door de nieuwe privacywetgeving? Hoe beoordeelt u dat?

Vraag 4

Wat heeft u in het werk gesteld om de nieuwe problemen die zijn ontstaan rondom de privacywetgeving op te lossen? Hoe wilt u slachtoffers weer beter in beeld krijgen?

Vraag 5

Bent u het eens dat privacy een recht is dat bedoeld is om mensen te beschermen, maar in deze gevallen het juist tot een last is verworden die mogelijke slachtoffers meer kwaad dan goed doet? Zo nee, waarom niet?

Vraag 6

Deelt u de stelling van de nationaal rapporteur mensenhandel dat minder registraties betekent dat er minder effectief tegen mensenhandel kan worden opgetreden? Zo nee, waarom niet?

Vraag 7

Welke acties gaat u ondernemen om deze belemmeringen, die niet ten goede komen van het beschermen van slachtoffers, weg te nemen?

Vraag 8

Bent u bereid met CoMensha en/of de nationaal rapporteur mensenhandel om tafel te gaan zitten om eventuele knelpunten rondom privacywetgeving weg te nemen?

Vraag 9

Wat staat er in de weg aan het introduceren van een wettelijke grondslag voor de verwerking van persoonsgegevens van slachtoffers van mensenhandel?

Vraag 10

Ziet u mogelijk meerwaarde in het introduceren van een model-protocol dat een kader schept waarbinnen men over mag gaan tot informatie-uitwisseling tussen verschillende organisaties die zich bezighouden met het bijstaan van slachtoffers van mensenhandel en organisaties die zich bezig houden met bestrijden van mensenhandel? Zo nee, waarom niet?

Vraag 11

Wat is uw reactie op de stelling van de nationaal rapporteur mensenhandel en seksueel geweld tegen kinderen dat er bij het beleid sprake is van «los zand» en dat het te weinig gericht is?

Vraag 12

Zit er volgens u waarheid in de bewering dat er spanning zit tussen het plan van aanpak en de daadwerkelijke toepassing en uitvoering daarvan, zoals de nationaal rapporteur mensenhandel stelt? Indien u deze spanning niet signaleert, kunt u dit onderbouwd weerleggen?

Vraag 13

Hoe plausibel acht u het cijfer van 29 minderjarige slachtoffers van seksuele uitbuiting die zich het afgelopen jaar hebben gemeld? Deelt u de mening dat dit een onwaarschijnlijk laag aantal slachtoffers is?

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel «Naar evenwichtiger griffierechttarieven?»?1

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat de wijzigingen in griffierechttarieven uit 2010 en 2011 tot extra inkomsten voor de overheid hebben geleid? Hoeveel was dat precies?

Vraag 3

Deelt u de mening dat hogere tarieven in grote zaken naar alle waarschijnlijkheid niet tot minder rechtszaken zullen leiden vanwege de hoge financiële belangen bij deze zaken?

Vraag 4

Kunt u bevestigen dat de kostprijs van verstekzaken lager is dan het gemiddelde griffierecht in die zaken? Waarom vindt u het nodig dat er geld aan verstekzaken over wordt gehouden?

Vraag 5

Wat is uw reactie op het artikel «Kleine bedrijven vinden de rechter te duur»?2

Vraag 6

Deelt u de mening dat het wenselijk is dat het midden- en kleinbedrijf betere toegang tot het recht heeft voor kleinere vorderingen en dat het zinvol is daartoe de griffierechttarieven verder te verlagen?

Vraag 7

Bent u bereid de inzichten en ideeën uit beide artikelen een plaats te geven in het wetsvoorstel wijziging griffierechten burgerlijke zaken? Zo ja, op welke wijze?

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de berichtgeving omtrent het gebruik van chemische wapens door Turkije bij de inval in Noord Syrië?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op het (mogelijke) gebruik van witte fosfor door Turkije?

Witte fosfor bevattende munitie wordt gebruikt in rookgranaten voor artillerie, alsmede in munitie voor het verlichten van het slagveld. Het gebruik van deze munitie is, mits in overeenstemming met de regels van het humanitair oorlogsrecht, niet verboden. Hoewel het humanitair oorlogsrecht geen specifiek verbod op fosformunitie bevat, dient bij het gebruik van munitie, ongeacht het type of soort, het betreffende recht te worden nageleefd. Het gaat hier met name om de beginselen van proportionaliteit, het onderscheid tussen burgers en combattanten, en de plicht tot het nemen van alle mogelijke voorzorgsmaatregelen ter bescherming van de burgerbevolking.
Op basis van de mij thans bekende informatie kan ik nog niet concluderen dat er in dit geval sprake is geweest van een niet-geoorloofde inzet van witte fosfor. De Organisatie voor een Verbod op Chemische Wapens (OPCW) probeert onderzoek te doen naar de meldingen, maar wordt daarbij gehinderd door de onveilige situatie in het gebied. Mijn ministerie is hierover ook in contact met de DG van de OPCW.
Indien wordt aangetoond dat er inderdaad sprake is van niet-geoorloofd gebruik van witte fosfor door Turkije, zal ik in EU-verband, NAVO-verband en in de OPCW in overleg treden met mijn ambtgenoten en aandringen op gepaste maatregelen.

Vraag 3

Wat gaat u doen indien het gebruik van chemische wapens door Turkije komt vast te staan?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Heeft u hierover contact gehad met uw Europese ambtsgenoten? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat is hun inzet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Heeft u contact gehad met de NAVO-bondgenoten? Zo ja, hoe is de reactie? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Welke instrumenten staan tot uw beschikking indien het gebruik van chemische wapens kan worden vastgesteld? En op welke wijze gaat u deze inzetten?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Kent u het bericht «Zeker drie EU-lidstaten gaan Syriëgangers uit eigen land terughalen»?1

Vraag 2

Klopt het dat België, Duitsland en Frankrijk gaan proberen IS-gevangenen uit hun eigen land terug te halen uit Syrië tijdens de vijf dagen durende wapenstilstand? Zijn er andere Europese landen die datzelfde overwegen? Op welke wijze neemt u deel aan Europese overleggen hierover?

Vraag 3

Is bij u bekend op welke wijze ze dit aanpakken?

Vraag 4

Welke overwegingen lagen hieraan ten grondslag?

Vraag 5

Bent u bereid samen te werken met deze bondgenoten? Zo nee, waarom niet?

Vraag 6

Hebt u contact met de VS om te voorkomen dat IS-gangers onder de radar naar Europa en Nederland komen? Staat het Amerikaanse aanbod voor assistentie nog steeds?

Vraag 7

Kent u het bericht «Irak wil geen Europese Syriëgangers berechten?»2

Vraag 8

Klopt dit bericht en wat betekent dit voor het perspectief van berechting in de regio?

Vraag 9

Bent u bereid deze vragen voor het einde van de wapenstilstand tussen Turkije en Syrië te beantwoorden?

Vraag 1

Kent u het bericht «Extra druk op woningmarkt door nieuwe vluchtelingenstroom»?1

Ja.

Vraag 2

Bent u het eens met de uitspraak van dhr. Onno Hoes (nieuwe voorzitter van de NVM) dat «we in Nederland te weinig bouwen, laat staan voor alle vluchtelingen die hier straks (in Nederland) hun verdiende plek krijgen»?

Het aanjagen van de woningbouwproductie en het beter benutten van de bestaande voorraad is inderdaad nodig. Daar zetten vele partijen zich volop voor in, waaronder gemeenten en ik zelf.
De doelstelling in de Woonagenda om jaarlijks 75 duizend nieuwe woningen te bouwen is overigens gebaseerd op een woningbehoefteprognose waarin het migratiesaldo is meegenomen.

Vraag 3

Bent u van mening dat Nederlanders, die vaak jarenlang op een woning moeten wachten, de enigen zijn die een nieuwe woning verdienen, en niet statushouders die hier niet eens thuis horen?

In Nederland wordt geen onderscheid gemaakt op basis van nationaliteit. Iedereen in Nederland wordt in gelijke gevallen gelijk behandeld. Dat uitgangspunt is in onze Grondwet verankerd. De gemeente is verantwoordelijk voor het huisvesten van vergunninghouders conform de halfjaarlijkse taakstelling. Veelal wordt in samenwerking met corporaties gezocht naar een passende woning voor vergunninghouders, waarvan is bepaald dat zij verblijfsrecht in Nederland hebben, en andere doelgroepen. Gemeenten kunnen er echter ook voor kiezen om statushouders op een andere wijze te huisvesten.
Nadat de verplichte urgentiestatus van statushouders per 1 juli 2017 uit de Huisvestingswet is gehaald kunnen gemeenten zelf bepalen welke categorieën woningzoekenden ze als urgentiecategorie in de huisvestingsverordening wensen op te nemen. Deze keuze is daarmee lokaal bepaald. Dat statushouders op dit moment nog steeds door de meeste gemeenten in een urgentieregeling als voorrangscategorie worden beschouwd, is het gevolg van de afwegingen die gemeenten hebben gemaakt gegeven enerzijds de huidige lokale situatie op de woningmarkt en anderzijds de taakstelling die gemeenten hebben om statushouders te huisvesten. Tijdige huisvesting is niet alleen in het belang van statushouders, maar ook in het belang van de Nederlandse samenleving. Dan kunnen zij tenslotte sneller participeren in en bijdragen aan de Nederlandse samenleving. Bovendien zorgt een snelle doorstroom naar huisvesting ervoor dat de maatschappelijke impact en financiële kosten die gepaard gaan met de opvang van asielzoekers beperkt worden gehouden.
Nog belangrijker dan de toewijzing van woningen is de beschikbaarheid van voldoende woningen. Door heel veel partijen wordt daarom hard gewerkt om het aanbod te vergroten. Daarbij is het van belang meer flexibiliteit op de woningmarkt en in de aansluiting tussen de asielopvang te creëren. Het kabinet heeft daarom EUR 3 miljoen beschikbaar gesteld voor een tiental pilots waarbij zal
worden geëxperimenteerd met flexibele opvang- en/of huisvestingsoplossingen. Te denken valt aan het tijdelijk en gemixt huisvesten van verschillende doelgroepen alsook het aanbieden van opvangoplossingen in de buurt van de gemeente van uitplaatsing. De verwachting is dat de eerste pilots in de loop van 2020 starten.

Vraag 4

Bent u bereid ervoor te zorgen dat er geen enkele woning meer aan statushouders wordt weggegeven en dat deze allemaal ten goede komen aan Nederlanders in woningnood? Zo nee, hoe gaat u er dan voor zorgen dat Nederlanders niet weer de dupe worden van een nieuwe asielstroom, onder andere doordat woningen worden toegewezen aan statushouders?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Wat doet u eraan om Nederland zo onaantrekkelijk mogelijk te maken voor asielzoekers die zich hier willen vestigen?

Het kabinetsstreven is gericht op een menswaardig en effectief migratiebeleid. Dit houdt in dat Nederland bescherming biedt aan vluchtelingen die daar recht op hebben en dat afgewezen asielzoekers Nederland zo snel mogelijk moeten verlaten. Teneinde dit streven te realiseren, kiest het kabinet voor een brede, integrale benadering van het migratievraagstuk. Ik verwijs u hierbij naar de «voortgang integrale migratieagenda» die mede namens de Minister van Buitenlandse Zaken, de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en mij door de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid op 14 oktober 2019 naar de Tweede Kamer is gezonden.

Vraag 1

Kent u de Kamervragen over de eisen van zorgverzekeraars voor het krijgen van een assistentiehond en de antwoorden daarop van 4 september 2017?1

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend met het onderzoek door de KNGF Geleidehonden en Stichting Hulphond naar de effecten van de inzet van assistentiehonden op de gezondheid en het welzijn van veteranen en andere oud-geüniformeerden met PTSS, zoals vermeld in de antwoorden op bovengenoemde Kamervragen?

Ja. Hiervan maakte ik ook melding in de Veteranennota 2017–2018 (Kamerstuk 30 139, nr. 186 van 14 juni 2018).

Vraag 3

Kunt u aangeven of dit onderzoek inmiddels is afgerond, daar destijds de verwachting werd uitgesproken dat eind 2017 meer bekend zou worden over de uitkomsten van deze onderzoeken en het inmiddels oktober 2019 is? Zo nee, wanneer wordt de afronding van het onderzoek verwacht?

Het eindrapport van het onderzoek van de Stichting Koninklijke Nederlandse Geleidehondenfonds (KNGF) is in juni 2018 gepresenteerd aan onder andere vertegenwoordigers van Defensie en Politie. Naar aanleiding van de resultaten van het onderzoek heeft Defensie (en de Politie) het standpunt ingenomen dat aanvullend onderzoek naar de effecten van de inzet van hulphonden bij veteranen met PTSS nodig is.
Dit aanvullend onderzoek is inmiddels gestart onder de naam «Onderzoeksproject Veteranen PTSS Werkhonden» en maakt gebruik van verschillende controle groepen en objectieve meetmethodes. Het betreft een zogenaamd longitudinaal onderzoek waarbij een bepaalde groep (uitbehandelde) veteranen en honden in de tijd wordt gevolgd. Een extra aandachtspunt is dat zogenaamde placebo-effecten worden uitgesloten. Het onderzoek is een samenwerking tussen de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht, stichting Hulphond Nederland en Defensie. Het onderzoeksresultaat zal naar verwachting in september 2021 gereed zijn. Defensie volgt dit uiteraard aandachtig.

Vraag 4

Wat is de reden van de vertraging en wanneer het onderzoek met de Kamer gedeeld wordt?

Er is geen sprake van vertraging. Het onderzoek, uitgevoerd door het Koninklijk Nederlands Geleidehonden Fonds (KNGF), is afgerond en het eindrapport is in juni 2018 door hen gepresenteerd. Het aanvullend onderzoek is, zoals gezegd, in september 2017 gestart. Het proefschrift van dit onderzoek zal naar verwachting in september 2021 gereed zijn.

Vraag 5

In hoeverre is deelt u de mening dat er, gezien de lange wachtlijsten bij de huidige opleiders van assistentiehonden, met het onderzoek duidelijkheid komt, zodat veteranen met PTSS zo snel mogelijk de goede zorg krijgen die ze nodig hebben?

Veteranen verdienen goede zorg en Defensie neemt PTSS-problematiek serieus. Mede daarom vind ik het belangrijk dat gedegen onderzoek wordt gedaan naar de effecten van de inzet van hulphonden op zowel de veteranen als ook op het welzijn van de hulphond. Dit moet de wetenschappelijke onderbouwing geven voor verdere beleidsuitspraken over de inzet van assistentiehonden, het noodzakelijke opleidingstraject van de honden, kwaliteitseisen en de financiering van dat opleidingstraject.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het niet in het belang van de gezondheid en het welzijn van de veteranen met PTSS is om de keuzevrijheid te beperken tot twee opleiders van assistentiehonden, waardoor veteranen onnodig lang moeten wachten of geen wenselijke differentiatie mogelijk is ten aanzien van het opleidingstraject? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Bent u bekend met artikel «Tbs’ers uit frustratie ontsnapt»?1

Vraag 2

Herkent u zich in dit artikel en in de signalen over personeelstekorten en personeelsverloop in de forensische zorg in bredere zin?

Vraag 3

Wat is de aard en omvang van deze personeelstekorten?

Vraag 4

Welk deel van de vacatures staat naar uw oordeel te lang open of is moeilijk vervulbaar?

Vraag 5

Hoe verhoudt het personeelsverloop in de forensische zorg tot het verloop in de rest van de zorg?

Vraag 6

Welke implicaties hebben de personeelstekorten voor de veiligheid en effectiviteit van de behandeling van mensen met een forensische zorgvraag?

Vraag 7

Welke aanpak en maatregelen staat u voor om zowel in te spelen op een krappere arbeidsmarkt als te voorkomen dat krapte aan personeel ten koste gaat van het terugdringen van recidive?

Vraag 8

Deelt u de opvatting dat het overplaatsen van mensen naar een zwaarder alternatief, dan wel minder zwaar forensisch, dan wel civiel regime zo soepel en snel als mogelijk moet verlopen? Zo ja, hoe verloopt dit nu en welke verbetermogelijkheden ziet u hier?

Vraag 9

Bent u bereid deze vragen nog voor het debat over het melden van zware incidenten en het verlenen van verloven door tbs-klinieken te beantwoorden?