Vraag 1

Kent u het bericht «Eigen bijdrage werkt ontwikkeling e-mental health tegen»?1

Ja.

Vraag 2

Bent u van mening dat e-mental health, in het regeerakkoord expliciet genoemd als aandachtsgebied, een veelbelovende ontwikkeling is en een antwoord kan zijn op de stijgende zorgkosten? Kunt u dit toelichten?

Ik deel zeker de mening dat e-mental health een veelbelovende ontwikkeling is en moet worden bevorderd. De toepassing van e-mental health kan bijdragen aan het anders en efficiënter aanbieden van zorg en ondersteuning of zelfs (gedeeltelijk) vervangen ervan. E-health toepassingen kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het versterken van de vrijheid en zelfredzaamheid van patiënten, oplossingen voor het dreigende personeelstekort, het verbeteren van de uitkomsten van zorg en beperking van de kostenstijging.

Vraag 3

Herkent u de berichten dat e-mental health – ondanks bewezen effectiviteit – op dit moment slechts op beperkte schaal wordt toegepast? Zo ja, vindt u dit wenselijk? Gaat u actie ondernemen om de toepassing van e-mental health te stimuleren?

De berichten dat e-mental health op dit moment nog beperkt worden toegepast herken ik.
Het is van belang dat er ruimte is voor het gebruik van e-health toepassingen die bijdragen aan kwaliteit, doelmatigheid en arbeidsbesparing. Waar die ruimte nog niet is, zal ik deze bieden door het wegnemen van mogelijke belemmeringen in wet- en regelgeving. Over mijn voornemens om de implementatie van e-health te versnellen, zal ik de Tweede Kamer dit jaar nog apart informeren in een brief over e-health en ICT in de zorg.

Vraag 4

Bent u op de hoogte dat zowel burgers als verwijzers beperkt op de hoogte zijn van het bestaan en de mogelijkheden van e-mental health? Zo nee, hoe verklaart u de beperkte toepassing van e-mental health? Zo ja, op welke wijze denkt u de bekendheid te bevorderen?

Een toenemend aantal burgers en zorgaanbieders of verwijzers is op de hoogte van e-mental health. De bekendheid van e-health vind ik van belang en zoals aangegeven zal ik hierop terugkomen in de toegezegde brief.

Vraag 5

Deelt u de mening dat een eigen bijdrage van 50 euro voor een internetbehandeltraject een grote drempel vormt voor cliënten? Zo nee, waarom niet?

De eigen bijdrage van 50 euro voor een internetbehandeltraject moet worden afgezet tegen andere eigen bijdragen in de GGZ. Vanuit die optiek vind ik een eigen bijdrage van 50 euro redelijk. Bovendien is het een drempel die ook een meerwaarde kan hebben. Ik vind het belangrijk dat patiënten zich bewust zijn van de kosten van zorg voordat ze aan een behandeling beginnen. De eigen bijdrage draagt bij hieraan. Het bevordert tevens de therapietrouw van patiënten, hetgeen juist binnen de GGZ van groot belang is.

Vraag 6

Hoe ziet u het verhogen van de eigen bijdrage voor een internetbehandeltraject in het licht van de bredere toepassing van e-mental health als goedkopere en beter toegankelijke zorgvorm?

De eigen bijdrage voor een internetbehandeltraject is niet verhoogd. Ten opzichte van het jaar 2011 heb ik zelfs de eigen bijdrage voor internetbehandeltraject verlaagd. In het jaar 2011 gold namelijk ook al een eigen bijdrage voor een internetbehandeling, maar dan van maximaal € 80 (indien verzekeraar en aanbieder een prijs zouden afspreken voor een internetbehandeltraject van acht zittingen eerstelijnspsychologische zorg) Ter toelichting: een internetbehandeltraject valt onder de aanspraak eerstelijnspsychologische zorg. Dit betekent dat per 2012 een prijs mag worden afgesproken tussen zorgaanbieder en zorgverzekeraar voor een internetbehandeltraject datovereenkomt met maximaal vijf zittingen eerstelijnspsychologische zorg. Een zitting eerstelijnspsychologische zorg kent een vrije prijs, maar de marktprijs van een zitting ligt ongeveer op € 80. Een internetbehandeltraject zou dan – in relatie tot die marktprijs – maximaal € 400 mogen kosten binnen de aanspraak eerstelijnspsychologische zorg. De eigen bijdrage die daarbij geldt is € 50. Voor face tot face contacten geldt een eigen bijdrage van € 20 per zitting, waarmee bij vijf zittingen dan een eigen bijdrage van € 100 wordt betaald.Ik vind een eigen bijdrage van € 50 voor een internetbehandeltraject in dit licht niet onredelijk. Ik ben van mening dat er enige drempel voor een patiënt nodig is bij het aangaan van een internetbehandeltraject om te voorkomen dat patiënten halverwege het traject stoppen. Ik verwijs hierbij ook naar mijn antwoord op vraag 5. Ik heb e-mental health hoog op mijn agenda staan en vind het van belang dat zowel in de eerstelijn als in de tweedelijns GGZ e-health breed wordt toegepast.

Vraag 7

Vindt u het wenselijk dat de drempel bij e-mental health door de heffing van een eigen bijdrage van 50 euro vooraf groter is dan de drempel voor een reguliere behandeling waar de eigen bijdrage per behandeling wordt betaald en na één sessie kan worden stopgezet? Zo ja, waarom vindt u deze drempel wenselijk? Zo nee, hoe gaat u deze drempel verlagen?

Dit ligt genuanceerder. Het klopt dat in eerste instantie de eigen bijdrage voor een internetbehandeltraject hoger is dan de eigen bijdrage van één sessie (oftewel één zitting eerstelijnspsychologische zorg). Echter, één zitting eerstelijnspsychologische zorg kan nooit het behandeleffect hebben die een compleet internetbehandeltraject wel kan hebben. Het internetbehandeltraject is veelal een langduriger traject dan één of twee zittingen face to face behandeling. Verder verwijs ik naar het antwoord op vraag 6.

Vraag 1

Bent u bereid de bevindingen van de Inspectie voor de Gezondheidszorg over de risico’s van Indiaas Operatiekamer (OK)-personeel in Nederlandse ziekenhuizen voorzien van uw reactie naar de Kamer te zenden?1 Zo ja, binnen welke termijn kunnen deze tegemoet worden gezien?

Ik ben daartoe bereid. De bevindingen van de Inspectie verwacht ik in het voorjaar van 2012 naar de Tweede Kamer te kunnen sturen, inclusief een reactie van mijn kant.

Vraag 2

Bent u bereid met de Nederlandse ziekenhuizen in contact te treden en af te spreken dat er geen nieuw OK-personeel meer uit India wordt geworven gezien de positieve effecten van het Fonds Ziekenhuisopleidingen?1 Zo nee, waarom niet?

In 2010 heb ik het Fonds Ziekenhuisopleidingen opgesteld in nauwe samenwerking met de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen en de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra. Sinds 2011 krijgen ziekenhuizen een subsidie naar rato van het aantal mensen dat opgeleid wordt. Uit de eerste gegevens blijkt dat de instroom in opleidingen voor operatie-assistenten inmiddels gestegen is ten opzichte van de voorgaande jaren. Samen met veldpartijen worden de effecten van het fonds gemonitord. Het is de bedoeling om tot regionale ramingen te komen, zodat de regionale opleidingsinspanningen daarop afgestemd kunnen worden.
Gegeven de positieve ontwikkelingen rond het Fonds Ziekenhuisopleidingen zal het tijdelijk werven van operatie-assistenten uit bijvoorbeeld India veel minder aan de orde zijn. Mocht dergelijke werving desondanks plaatsvinden, dan is het van belang dat werkgevers handelen in overeenstemming met de WHO-gedragscode over het ethisch werven van zorgpersoneel buiten de EU. Bij de werving van Indiase operatie-assistenten gaat het echter om tijdelijke plaatsen voor mensen die hier extra ervaring opdoen en deze meenemen naar hun eigen land. Daar ben ik niet principieel op tegen, maar het moet wel voldoen aan kwaliteitseisen.

Vraag 1

Wat is uw reactie op de uitspraak van de rechter dat de gemeente Amsterdam ten onrechte de bijzondere bijstandsuitkeringen van chronisch zieken en gehandicapten heeft gekort?1

De verlening van de bijzondere bijstand is beleidsmatig en financieel gedecentraliseerd aan de gemeenten. In dit kader is het aan de onafhankelijke rechter om een oordeel te geven over de besluiten die de gemeente Amsterdam in individuele gevallen heeft genomen en of er daarbij al dan niet sprake is van een onterechte korting op de bijzondere bijstand. Ik treed niet in individuele gevallen en de besluitvorming daaromtrent.

Vraag 2

In hoeveel gemeenten is ten onrechte gekort op de bijzondere bijstanduitkering na de invoering van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten? Om hoeveel personen en/of huishoudens gaat het? Mocht u niet over cijfers beschikken. bent u dan bereid hier onderzoek naar te doen?

Ik beschik niet over informatie van het aantal gemeenten waar de rechter gemeentelijke besluiten inzake de verlening van bijzondere bijstand aan chronisch zieken en gehandicapten, wegens strijdigheid met de WWB heeft vernietigd. Zoals in antwoord 1 is aangegeven treed ik niet in individuele gevallen en de besluitvorming daaromtrent. Ik zie dan ook geen aanleiding om een onderzoek te doen naar de mate waarin gemeentelijke besluiten ten aanzien van de verlening van bijzondere bijstand door rechterlijke uitspraken worden vernietigd.

Vraag 3

Sinds wanneer bent u op de hoogte van deze onterechte korting op de bijzondere bijstand?

Het is mijn ministerie bekend, dat reeds in de zomer van 2010 de Rechtbank Amsterdam een aantal besluiten van de gemeente Amsterdam inzake de verlening van bijzondere bijstand aan chronisch zieken en gehandicapten, wegens strijdigheid met de WWB heeft vernietigd.

Vraag 4

Hoe beoordeelt u het feit dat de gemeenste Amsterdam de brief van voormalig staatssecretaris Klijnsma in 2009 heeft genegeerd en twintig mensen in onnodige onzekerheid heeft geplaatst? Kunt u dit toelichten?

In verband met de inwerkingtreding van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) heeft de toenmalige staatssecretaris van SZW in de verzamelbrief van februari 2009 de gemeenten erop gewezen dat de invoering van de Wtcg in beginsel geen consequenties heeft voor het recht op algemene en bijzondere bijstand. In dit verband wijs ik er op dat het op lokaal niveau aan de gemeenten is om te beoordelen of en zo ja in welke mate er in individuele gevallen recht op bijzondere bijstand bestaat. Zoals in antwoorden 1 en 2 is aangegeven treed ik daar niet in.

Vraag 5

Welke maatregelen gaat u treffen om de mensen die onterecht gekort zijn op hun bijzondere bijstanduitkering financieel te compenseren? Wilt u uw antwoord toelichten?

Daar waar de gemeenten op lokaal niveau te maken hebben met rechterlijke uitspraken over de door hen verleende (categoriale) bijzondere bijstand, is het niet aan het rijk maar aan de betreffende gemeenten om daar uitvoering aan te geven.

Vraag 6

Bent u bereid gemeenten te verplichten voor chronisch zieken en gehandicapten automatisch categorale bijzondere bijstand te verstrekken? Zo nee, waarom niet?

Nee. Ik zie geen aanleiding om gemeenten te verplichten gebruik te maken van de in de WWB opgenomen mogelijkheid om categoriale bijzondere bijstand te verlenen aan chronisch zieken en gehandicapten. Individueel maatwerk is immers hét belangrijkste uitgangspunt van de verlening van bijzondere bijstand, en bij uitstek het instrument voor het gericht verstrekken van inkomensondersteuning aan chronisch zieken en gehandicapten.

Vraag 1

Bent u ervan op de hoogte dat bij annulering van op Vliegwinkel.nl gekochte tickets een hoog annuleringstarief wordt berekend, nl. € 50 euro voor Vliegwinkel.nl en nog eens € 50 euro voor de luchtvaartmaatschappij?1

Ik heb kennisgenomen van de algemene voorwaarden die Vliegwinkel.nl hanteert.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het hier om een buitensporig hoog tarief gaat in relatie tot de ticketprijs?

Een aanbieder mag kosten in rekening brengen voor het annuleren of wijzigen van een boeking. Ik verwijs hierbij naar de antwoorden op de vragen van de leden Van Dam en Dijksma van 23 september jl. over de kosten van annuleren van boekingen (Tweede Kamer, vergaderjaar 2011–2012, Aanhangsel 83). De consument moet volgens artikel 6:193b BW in staat zijn een geïnformeerd besluit te nemen. Daarvoor moet de consument voor het aangaan van een overeenkomst essentiële informatie ontvangen over de aankoop. Informatie over de annulerings- of wijzigingsvoorwaarden kan worden beschouwd als essentiële informatie voor het aangaan van een overeenkomst; kan een consument hiervan niet of onvoldoende kennis nemen, dan is doorgaans sprake van een oneerlijke handelspraktijk. Voorts moet de consument kennis kunnen nemen van de overige algemene voorwaarden. Bij een online boeking krijgt de consument de algemene voorwaarden ter kennisname te zien voordat de overeenkomst wordt gesloten en moet hij vervolgens akkoord gaan met de algemene voorwaarden voordat de boeking definitief gemaakt kan worden.

Vraag 3

Waarom zijn deze annuleringskosten niet bekend gemaakt anders dan door de onleesbare «annuleringsvoorwaarden» op de website?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Is, in het licht van vraag 3, er hier sprake van een misleidende handelspraktijk in de zin van art. 6:193d en 6:193e van het burgerlijkwetboek? Zo ja, hoe en wanneer gaat de Consumentenautoriteit hier iets aan doen? Zo nee, hoe is het hanteren van dit tarief dan te kwalificeren?

Verwezen zij naar de beantwoording van de vragen 2 en 3. De Consumentenautoriteit doet geen uitspraken over eventueel lopende onderzoeken en het oordeel of er in een specifiek geval sprake is van een oneerlijke handelspraktijk is voorbehouden aan de Consumentenautoriteit en de rechter.

Vraag 5

Welke andere wegen staan er voor de gedupeerde reiziger open om zijn recht te halen?

De consument die vindt dat zijn rechten zijn aangetast, kan zich wenden tot de Geschillencommissie Reizen. Daarnaast kan de consument zijn geschil aanhangig maken bij de burgerlijke rechter.

Vraag 6

Kunt u deze vragen beantwoorden voor het Algemeen Overleg Luchtvaart & Consumentenrechten op 13 oktober 2011?

Ja.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat zorgverzekeraar Menzis en schadeverzekeraar AEGON een «zorgspaarproduct» hebben gelanceerd, zodat mensen kunnen sparen voor luxe zorg op hun oude dag? Deelt u de mening dat hier een ongewenste tweedeling in de ouderenzorg wordt geïntroduceerd? Zo nee, waarom niet?1

De marktpositioneringsstrategie behoort tot de eigen verantwoordelijkheid van de verzekeraar. De burger maakt zelf een afweging of hij al dan niet gebruik wil maken van (spaar)producten die verzekeraars aanbieden. Ook nu al kunnen mensen geld opzij zetten voor onvoorziene uitgaven door bijvoorbeeld geld op een spaarrekening te zetten of een lijfrentepolis af te sluiten. Het gelanceerde «zorgspaarproduct» verandert niets aan de collectieve zorgarrangementen zoals we die in Nederland kennen en de solidariteit die daarin besloten ligt.
De WMO, noch de AWBZ, maken in het aanbod onderscheid naar respectievelijk ingezetenen en verzekerden die gebruik willen maken van beschikbaar welzijns- en zorgaanbod. Ingezetenen kunnen op grond van de WMO in aanmerking komen voor maatschappelijke ondersteuning. De AWBZ-zorg is voor iedereen gelijk waarbij de zorgvraag van de betreffende verzekerde bepalend is voor de aanspraak. Deze aanspraak is gelijk voor «arm en rijk». Via de eigen bijdragen voor de Wmo en de AWBZ wordt wel een grotere bijdrage in de zorgkosten gevraagd van rijkeren. Volledigheidshalve wil ik er op wijzen dat dit kabinet bovendien 852 miljoen euro investeert om de kwaliteit van de AWBZ-zorg te verbeteren en juist in de zorg wordt -mede daardoor- deze Kabinetsperiode een groei van de uitgaven geaccommodeerd. Dit laat onverlet dat om de houdbaarheid van de AWBZ-zorg op langere termijn te waarborgen een aantal structurele maatregelen nodig is. De Staatssecretaris van VWS heeft deze maatregelen in haar programmabrief langdurige zorg van 1 juni jongstleden uiteengezet.

Vraag 2

Vindt u het niet zorgwekkend dat zorgverzekeraars, nog voordat ze de AWBZ uit gaan voeren, al duidelijk maken dat luxezorg en pluspakketten meer prioriteit hebben dan het garanderen van goede zorg voor iedereen? Wilt u uw antwoord toelichten?

De premisse dat zorgverzekeraars meer prioriteit hechten aan het bieden van luxezorg en pluspakketten boven het uitvoeren van de AWBZ onderschrijf ik niet. De zorgverzekeraar is ook nu al verantwoordelijk voor een goede uitvoering van de AWBZ. Het feit dat zorgkantoren het dagelijks werk verrichten doet daaraan niet af. Het zorgspaarproduct dat Menzis en Aegon nu lanceren staat hier los van. Zoals gezegd staat het verzekeraars vrij om binnen de kaders die de wet stelt hun marketingbeleid vorm te geven. Burgers zijn vrij om hiervan gebruik te maken.

Vraag 3

Vindt u het niet verontrustend dat zorgverzekeraars, nog voordat de uitvoering van de AWBZ naar hen is overgeheveld, het signaal afgeven dat niet solidariteit de norm is, maar «eigen verantwoordelijkheid» en ieder-voor-zich?

Nee, ik ben het niet eens met uw stelling. Solidariteit blijft ook na overheveling van de uitvoering van de AWBZ naar zorgverzekeraars onverkort overeind. Het daarnaast aanbieden van een specifiek commercieel product doet hier niet aan af.

Vraag 4

Erkent u dat iedereen via de collectieve volksverzekering de AWBZ al verzekerd is van zorg? Zo ja, waar zit het winstmodel voor het pluspakket dat Menzis/AEGON zien?

Ja, verzekerden hebben recht op zorg onder de AWBZ en ingezetenen kunnen op grond van de WMO in aanmerking komen voor maatschappelijke ondersteuning. Voor een antwoord op de vraag naar het winstmodel van dit pluspakket verwijs ik u naar de aanbieders Menzis en Aegon.

Vraag 5

Welke tweedeling tussen de zorg voor arme en rijke ouderen vindt u aanvaardbaar? Zou u bijvoorbeeld accepteren dat rijke ouderen thuiszorg via Menzis/AEGON krijgen en minder gefortuneerden bij het Wet Maatschappelijke ondersteuning (Wmo)-loket van de gemeente moeten aankloppen?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 6

Bent u trots op de volksverzekering AWBZ, of bent u van mening dat we weer terug moeten naar de situatie dat hulpbehoevende mensen met spaargeld een plekje konden inkopen bij een gasthuis en dat minder gefortuneerden richting liefdadigheid of de goot verdwenen? Wilt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 7

Kent u het rapport van de Nationale Commissie Oudeliedenzorg uit 1957 waarin de situatie van ouderen vóór de oprichting van de volksverzekering AWBZ is beschreven? Zo neen, bent u bereid dit te lezen? Zo ja, erkent u de noodzakelijkheid waarmee de AWBZ is ingevoerd?

Nee, ik ken het door u genoemde rapport uit 1957 niet. Overigens is de AWBZ in 1968 ingevoerd en de hoofdlijnen van de ontstaansgeschiedenis van de AWBZ zijn mij inderdaad bekend. Ik onderschrijf de redenen waarom de AWBZ destijds is ingevoerd.

Vraag 8

Deelt u de mening dat, indien het volksverzekeringskarakter van de AWBZ feitelijk wordt opgeheven, een fatsoenlijke oude dag alleen nog is weggelegd voor mensen die veel geld opzij hebben kunnen zetten? Wilt u uw antwoord toelichten?

Het volksverzekeringskarakter wordt niet opgeheven. De AWBZ biedt onverzekerbare langdurige zorg die voor iedere verzekerde gelijk is en van goed kwalitatief niveau, ongeacht diens financiële positie. Het eventueel aanbieden van spaarrekeningen en pluspakketten door zorgverzekeraars betekent niet dat de AWBZ is verschraald.

Vraag 9

Deelt u de mening dat de actie van Menzis en AEGON erop duidt dat de AWBZ inmiddels zodanig is verschraald dat deze verzekeraars een markt zien voor pluspakketten? Wilt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 10

Wat is uw opvatting over de uitspraak van Menzis en AEGON in het persbericht dat met het zorgsparen mogelijk wordt gemaakt dat ouderen de eigen regie hebben om zo lang mogelijk thuis te kunnen wonen? Bieden de verzekeraars een onzinnig product aan of hebben zij gelijk dat de huidige AWBZ hierin niet voorziet zodat mensen apart bij moeten sparen? Wilt u uw antwoord toelichten?

De wijze waarop Menzis en Aegon hun product aanprijzen komt voor rekening van die organisaties. Dit kabinet streeft overigens naar goede, toegankelijke basiszorg en ondersteuning in de buurt, zodat ook ouderen en mensen met beperkingen in staat worden gesteld om eigen regie te houden en zo lang mogelijk thuis te kunnen wonen.

Vraag 11

Deelt u de mening dat het voor individuele burgers onmogelijk te voorspellen is hoe oud zij worden en hoe zij oud worden, met andere woorden, hoeveel zorg ze nodig zullen hebben? Zo nee, waarom niet? Zo ja, erkent u dat op grond hiervan een volksverzekering nodig is in plaats van een individuele spaarregeling? Wilt u uw antwoord toelichten?

Ja, de individuele kosten voor langdurige zorg van een individu zijn vaak moeilijk te voorspellen. Om die reden hebben en houden we een verzekering voor de daarmee gemoeide kosten, de AWBZ.

Vraag 12

Bent u zich ervan bewust dat lager opgeleide mensen met lagere inkomens gemiddeld minder lang in goede gezondheid leven en vaker kampen met chronische ziekten en daardoor meer afhankelijk worden van zorg, de zogenaamde «sociaaleconomische gezondheidsverschillen»? Deelt u de mening dat constructies als zorgsparen en pluspakketten juist de rijkere en relatief gezondere ouderen bevoordelen, terwijl deze niet of minder bereikbaar zijn voor juist die lagere inkomens? Wilt u uw antwoord toelichten?

Ja, ik ben me bewust van sociaaleconomische gezondheidsverschillen. Als gezegd hebben wij in Nederland een volksverzekering die voor iedereen gelijk is om onder meer hieraan tegemoet te komen. Als meer draagkrachtige burgers daarbovenop extra voorzieningen wensen te ontvangen en daarvoor al dan niet via Menzis en Aegon te sparen, staat hen dat vrij.

Vraag 13

Welke financiële risico’s lopen mensen met het zorgsparen? Is dit een bankproduct? Zo ja, vallen deze spaargelden onder de garantieregeling bij faillissement?

Uitgaande van de omschrijving die Menzis geeft over hun product lijkt het om een spaarproduct te gaan. Menzis heeft namelijk aangegeven dat de klant zelf mag bepalen wanneer en waaraan hij of zij het geld uitgeeft. Er is geen enkele verplichting voor de klant om dit gespaarde geld aan te wenden voor kosten in de zorg. De klant kan zelf bepalen hoeveel hij spaart en kan dit geld op elk gewenst opnemen en vrij besteden.
AEGON Bank N.V. staat zoals alle banken onder het toezicht van De Nederlandsche Bank. De hierboven genoemde spaarrekeningen vallen dan ook onder het depositogarantiestelsel. Het depositogarantiestelsel garandeert een bedrag van € 100 000 per rekeninghouder per bank, ongeacht het aantal rekeningen dat de rekeninghouder heeft.

Vraag 1

Heeft u kennis kunnen nemen van het bericht «Shell oil paid Nigerian military to put down protests, court documents show»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen of ontkrachten dat Shell het Nigeriaanse leger en de Nigeriaanse ME betaald heeft om op gewelddadige wijze vreedzame protesten de kop in te drukken? Zo ja, sinds wanneer bent u hiervan op de hoogte? Zo nee, bent u bereid het gesprek met Shell aan te gaan om uit te vinden hoe dit precies in elkaar steekt?

Het bericht in The Guardian beschrijft gebeurtenissen in de jaren negentig. De joint venture van oliemaatschappijen, waarvan de Shell Petroleum Development Company (SPDC) operator is, besloot in 1993 de productie in Ogoniland te beëindigen wegens de verslechterde veiligheidssituatie in het gebied. Sindsdien beperken de zakelijke activiteiten van de joint venture zich tot het transport van olie via twee pijpleidingen door het gebied.
De correspondentie van Shell waarnaar The Guardian verwijst, is beschikbaar op de website www.shellguilty.com. De website is een initiatief van Friends of the Earth, Oil Change International en Platform/Remember Saro-Wiwa. Shell stelt dat deze informatie betrekking heeft op de zaak Saro-Wiwa, die in 2009 is geschikt.

Vraag 3

Door u in uw brief2 aangeeft dat u de conclusies van het UNEP-rapport «Environmental Assessment of Ogoniland» ronduit zorgwekkend vindt, bent u bereid om in internationaal verband een onafhankelijk onderzoek naar mensenrechtenschendingen door Shell in Nigeria te bepleiten?

Het UNEP-rapport laat zien dat de omvang en aard van de olievervuiling in Ogoniland zorgwekkend zijn. De verantwoordelijke partijen – de Nigeriaanse autoriteiten, de joint venture van oliemaatschappijen met operator SPDC en de bevolking van Ogoniland – moeten samen optrekken om het gebied te saneren. Het UNEP-rapport schept de voorwaarden daartoe, mede omdat de schuldvraag niet centraal staat. De Nigeriaanse overheid heeft tot nu toe niet gereageerd op het rapport. Het is aan de Nigeriaanse overheid om te bepalen of er in aanvulling op het UNEP-rapport onafhankelijk onderzoek moet komen.
De Nederlandse ambassade in Abuja neemt momenteel met Britse en Amerikaanse partners het voortouw om de discussie met Nigeria over de «Voluntary Principles on Security and Human Rights» te intensiveren. Deze «Voluntary Principles» zijn in 2000 opgesteld door de VS, het VK, Noorwegen en Nederland, een aantal bedrijven en NGO’s en zijn gericht op de bevordering van veiligheid en mensenrechten bij de winning van delfstoffen en energie. Ook Shell heeft de «Voluntary Principles» onderschreven. Deze beschrijven gedetailleerd hoe de interactie tussen bedrijven en publieke veiligheidsdiensten eruit zou moeten zien.

Vraag 4

Deelt u de mening dat Shell verantwoordelijk is voor de daden van haar dochtermaatschappij «Shell Petroleum Development Company» (SPDC), die in het verleden olie heeft gewonnen in het Nigeriaanse Ogoniland en die nu nog steeds olie transporteert door Ogoniland en elders in Nigeria ook nog steeds olie wint?

Het UNEP-rapport biedt een belangrijk houvast voor het aanpakken van de problemen in Ogoniland en doet voorstellen voor maatregelen die de verschillende partijen kunnen ondernemen. Alle partijen moeten zich daadwerkelijk inzetten om daaraan gevolg te geven. In dat verband hechten wij aan de betrokkenheid van SPDC. SPDC staat in contact met gerenommeerde internationale instanties als Veritas, het British Standards Institute en de International Union for Conservation of Nature (IUCN) over assistentie bij het beoordelen van uitgevoerde saneringen en rehabilitatie-operaties.

Vraag 5

Deelt u de mening dat SPDC en Shell de vervuiling in de Nigerdelta op moet ruimen, hun excuses aan moeten bieden aan de lokale bevolking en dat ze de slachtoffers van vervuiling en mensenrechtenschendingen ruimhartig moeten compenseren voor de geleden schade? Zo nee, wie houdt u dan wel verantwoordelijk voor de vervuiling en mensenrechtenschendingen? Zo ja, wat gaat u doen om dit te bewerkstelligen?

Wij zijn van mening dat alle partijen met een verantwoordelijkheid voor de situatie in Ogoniland gehouden zijn naar hun verantwoordelijkheid te handelen.
Shell-dochter SPDC heeft zich, anders dan de Nigeriaanse regering en andere partners in de joint venture, al gedetailleerd uitgesproken over het UNEP-rapport. Meteen na de publicatie onderkende SPDC managing director de heer Sunmonu het belang van het UNEP-rapport. Hij wil ook samen met de Nigeriaanse regering, UNEP en andere actoren actie ondernemen. SPDC werkte eveneens mee aan de noodmaatregelen die het rapport opsomt.
Onlangs is op de SPDC-website een uitgebreidere reactie gepubliceerd3. SPDC verwelkomt daarin het UNEP-rapport als een belangrijke mijlpaal voor Ogoniland en de olie-industrie in Nigeria. SPDC hoopt dat het rapport als katalysator de samenwerking tussen alle betrokken partijen tot stand zal brengen. Een dergelijke samenwerking is een voorwaarde voor een succesvol begin van de oplossing van de vervuiling en de daaraan gerelateerde problemen.

Vraag 6

Hoe gaat u ervoor zorgen dat Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen niet alleen bij mooie woorden van Shell blijft, maar dat het bedrijf de daad ook bij het woord voegt?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de ontvoering1 en mishandeling van Aya Al Lami, activiste van de Iraakse organisatie OWFI, Organisation for Women's Freedom Iraq, op afgelopen vrijdag 30 september?

Ja.

Vraag 2

Bent u voornemens de Nederlandse ambassade te instrueren om contact op te nemen met OWFI en Aya Al Lami in Irak en bent u bereid de Irakese ambassadeur in Nederland om opheldering te verzoeken over de zaak?

De Nederlandse ambassade in Bagdad heeft regelmatig contact met OWFI en heeft navraag gedaan over deze zaak.

Vraag 3

Bent u voornemens de zaak bij EU collega's onder de aandacht te brengen en hen te verzoeken binnen EU verband gezamenlijk om opheldering te vragen over de zaak bij uw Iraakse collega's, alsmede in bilateraal verband?

De Nederlandse ambassade in Bagdad heeft informatie over deze zaak gedeeld met EU-partners.

Vraag 4

Deelt u de waarneming dat er een zorgwekkende toename is van arrestaties en mishandeling van vrouwen tijdens demonstraties in Irak, zoals ook blijkt het artikel Iraqi Feminists Sexually Assaulted During Pro-Democracy Protests?2

Het is niet vast te stellen of de in het artikel vermelde gebeurtenissen deel uitmaken van een trend of dat het hier incidenten betreft. Nederland zet zich bilateraal en in EU verband in voor het recht op vrije meningsuiting en vereniging en blijft de Iraakse autoriteiten verzoeken zich terughoudend op te stellen bij demonstraties. In contacten met de Iraakse autoriteiten wordt ook aandacht besteed aan de rol van vrouwen in het politieke proces.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het steeds hoger oplaaiende geweld tegen de inwoners van Nuba-bergen, een gebied in het zuiden van Soedan?

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de ernst van dit geweld mede in het licht van de voortdurende onrust aan de grenzen tussen Soedan en Zuid-Soedan? Op welke manier en via welke kanalen heeft u het regime in Khartoem opgeroepen om het geweld tegen de Nuba's te staken en welke stappen zult u nog nemen?

Wij zijn bezorgd over het voortdurende geweld aan de grens tussen Sudan en Zuid-Sudan. Vooralsnog ziet Zuid-Sudan het conflict aan de zuidgrens van Sudan (in Zuid- Kordofan en Blue Nile) als een interne aangelegenheid.
Sinds het oplaaien van het conflict bepleit Nederland, zowel bilateraal, in EU en VN verband alsmede met de leden van de Internationale Contactgroep Sudan, bij de Sudanese regering en de SPLM-Noord om het geweld te beëindigen en te onderhandelen over een politieke oplossing.

Vraag 3

Beschikt u over aanvullende informatie ten aanzien van de geruchten dat er sprake is van aanvallen met chemicaliën door de regering van president Omar Al Basjir in dit gebied? Zo ja, bent u bereid deze feiten te gebruiken ter ondersteuning van uw eerdere pleidooi voor een internationaal onderzoek naar de gewelddadigheden in Zuid-Kordofan?

Toen het conflict in Zuid-Kordofan op 5 juni jl. begon was sprake van een gerucht over een transport met chemische wapens dat van Khartoum naar Zuid-Kordofan onderweg zou zijn. Het is moeilijk deze geruchten te verifiëren omdat internationale waarnemers niet of nauwelijks toegang hebben tot de twee protocolgebieden. Daarom pleit Nederland voor een onafhankelijk internationaal onderzoek naar vermeende mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden in Zuid-Kordofan en Blue Nile.

Vraag 4

Deelt u de mening dat binnen de ontwikkelingsrelatie met Soedan bijzondere aandacht zou moeten zijn voor de veiligheid van het leefgebied van de Nuba-bevolking? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke manier komt dit tot uiting?

Nederland is voorstander van volledige implementatie van het Comprehensive Peace Agreement (CPA). Op grond van het CPA dienen in de twee protocolgebieden Blue Nile en Zuid-Kordofan zgn. popular consultations plaats te vinden waarin de bevolking zich indirect mag uitspreken over de constitutionele, bestuurlijke en veiligheidsarrangementen die het CPA in afzonderlijke protocollen voor deze deelstaten in het leven heeft geroepen. Inzet is vooral de mate van autonomie en financiële onafhankelijkheid van de centrale regering in Khartoum. In de politieke dialoog met Sudan dringt Nederland aan op democratisering in de geest van het CPA en op bescherming van de mensenrechten, inclusief die van groepen als de Nuba.

Vraag 5

Kunt u een inschatting geven van de hulpbehoefte die is ontstaan naar aanleiding van de gewelddadigheden, mede in het licht van het feit dat deze samenvielen met de start van het zaai- en plantseizoen? Kunt aangeven op welke manier aan deze behoefte tegemoet kan worden gekomen en hoe de internationale gemeenschap de bereikbaarheid van de bevolking in het gebied kan verbeteren?

De overheid van Sudan ontzegt sinds het uitbreken van het conflict internationale humanitaire organisaties de toegang tot het grootste deel van Zuid-Kordofan, waaronder het Nuba-gebergte. Humanitaire hulpverleners en konvooien worden tegengehouden waardoor de hulp de getroffen bevolking niet bereikt. Het gebrek aan toegang betekent dat het tevens moeilijk is om de aantallen hulpbehoevenden in kaart te brengen. Schattingen gaan uit van ongeveer 230 000 ontheemden die zich in het Nuba-gebergte zouden bevinden. 12 000 mensen uit Zuid-Kordofan zijn gevlucht naar Zuid-Sudan. Zolang er geen toegang is, zullen de noden toenemen.
Nederland bepleit de internationale druk op de Sudanese regering te verhogen opdat humanitaire organisaties toegang wordt verleend om de getroffen bevolking hulp te bieden.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Marine Curaçao siddert voor criminelen»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat er sprake is van toenemende bedreigingen, intimidatie en diefstallen jegens de militaire gezinnen uit Nederland?

Nee.

Vraag 3

Deelt u de mening dat militaire gezinnen uit Nederland op Curaçao in alle veiligheid zouden moeten kunnen leven? Welke maatregelen gaat u nemen om hun veiligheid te garanderen?

Ja. Defensie heeft de afgelopen jaren maatregelen getroffen met het oog op de veiligheid van de op Curaçao geplaatste militairen en hun gezin. Zo wordt al het defensiepersoneel voorafgaande aan de uitzending en bij voortduring tijdens het verblijf op Curaçao geïnformeerd over de wijze waarop de veiligheid kan worden vergroot. Daarnaast zijn alle woningen voorzien van een alarminstallatie en wordt vooraf bepaald of de veiligheidsvoorzieningen van de (defensie)woningen toereikend zijn. Op verzoek patrouilleert de Koninklijke marechaussee (Kmar) bij huizen waarvan de bewoners afwezig zijn. Daarnaast bemiddelt de Kmar bij het doen van aangifte als defensiepersoneel slachtoffer is geworden van een misdrijf. Als de situatie daarom vraagt, intensiveert de Kmar, zoveel mogelijk samen met het Korps Politie Curaçao, de patrouilles.

Vraag 4

Klopt de bevinding van de Algemeen Christelijke Organisatie van Militairen (ACOM) dat de Curaçaose politie pas «harder gaat lopen als de marechaussee zich daar meldt»? Zo ja, kunt u verklaren waarom dat het geval is? Zo nee, hoe is het mogelijk dat deze indruk bij de ACOM is ontstaan?

Het door de ACOM geschetste beeld wordt niet herkend. Mij is niet bekend hoe deze indruk bij de ACOM is ontstaan.

Vraag 5

Klopt het dat er sprake is van intensievere patrouilles door de marechaussee en dat die nodig zijn omdat de Curaçaose politie haar taak niet naar behoren uitvoert? Zo ja, bent u bereid de extra kosten die Defensie maakt om de veiligheid van de Nederlandse militaire gezinnen te garanderen te verhalen op Curaçao? Zo nee, hoe verklaart u de noodzaak van deze extra patrouilles?

Het is al sinds enige jaren vast beleid dat de Kmar na een incident op de desbetreffende locatie de patrouilles intensiveert als de situatie daar om vraagt. De Kmar maakt in dat geval een beoordeling of de intensivering op dat moment en op die locatie zinvol is. Vanzelfsprekend is ook de beschikbare capaciteit van de Kmar een factor. De Kmar opereert in die gevallen vaak samen met de leden van het Korps Politie Curaçao. Omdat het incidenteel extra patrouilleren ten behoeve van de militairen een reguliere taak van de Kmar betreft, is een kostenverrekening niet aan de orde.

Vraag 6

Hoe verklaart u dat de Curaçaose politie niet in staat is om de Nederlandse militaire gezinnen te beschermen ondanks dat er van Nederlands belastinggeld jaarlijks miljoenen euro’s worden geïnvesteerd in de Curaçaose recherche en de bestrijding van de criminaliteit?

Zie het antwoord op vraag 5. Uit het feit dat de Kmar wordt ingezet bij dergelijke incidenten, kan niet worden geconcludeerd dat het Korps Politie Curaçao niet in staat is dit te doen.

Vraag 7

Wordt het plan van aanpak «Korps Politie Curaçao» naar tevredenheid uitgevoerd of is de voortdurende intimidatie van de Nederlandse militaire gezinnen op Curaçao door lokale criminelen het teken dat de Curaçaose politie geen haast maakt met de implementatie van het plan?

De minister van Justitie van Curaçao heeft gesteld volledige uitvoering te geven aan de plannen van aanpak voor Curaçao, dus ook het plan van aanpak Korps Politie Curaçao. De voortgangscommissie Curaçao heeft inmiddels de eerste uitvoeringsrapportages van de politie ontvangen en zal haar eerste rapportage naar verwachting in november aanbieden aan het ministerieel overleg. Op grond van deze rapportage is vast te stellen of het plan van aanpak naar tevredenheid wordt uitgevoerd. Na ontvangst van de rapportage zal ik uw Kamer hierover informeren.
Overigens is van «voortdurende intimidatie van Nederlandse militairen door lokale criminelen» geen sprake.

Vraag 8

Deelt u de mening dat wanneer het inzetten van Nederlands belastinggeld geen duidelijke resultaten oplevert, Nederland beter kan stoppen met de financiële ondersteuning van Curaçao?

Ik ben ten algemene van mening dat wanneer de inzet van belastinggeld geen resultaat oplevert, dit beter gestopt kan worden. Daar is, in het geval van de ondersteuning van het Korps Politie Curaçao in het kader van Plan Veiligheid, echter geen sprake van.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Op de vlucht voor verraad»?1

Ja.

Vraag 2

Welke maatregelen heeft u ten tijde van het openlijk bekend worden van de geheime operatie die de inlichtingenofficier J.W. te Amman runde getroffen om de veiligheid van J.W. in Amman te garanderen?

Vraag 3

Welke maatregelen heeft u getroffen om de veiligheid van J.W. bij zijn vertrek uit Amman te garanderen?

Vraag 4

Wie waren er verantwoordelijk voor de veiligheid van J.W. ten tijde van zijn stationering in Amman? Wie was de eindverantwoordelijke voor de veiligheid van J.W. ten tijde van zijn stationering in Amman?

Vraag 5

Wie zijn verantwoordelijk voor de huidige veiligheid van J.W.? Wie is eindverantwoordelijk voor de huidige veiligheid van J.W.?

Vraag 6

Waarom heeft de MIVD niet gereageerd op de door J.W. verzonden brieven van 23 september 2009 en 24 november 2009 aan de toenmalige directeur van de Militaire inlichtingen- en veiligheidsdienst (MIVD) waarin J.W. er melding van maakt dat hij zich concreet zorgen maakt om zijn veiligheid?

Vraag 7

Wat is de relatie tussen de verstoorde arbeidsrelatie bij de MIVD van twee MIVD-topmedewerkers T.en K. aan wie de geheim agenten die werkten onder de dekmantel van het nep-beveiligingsbedrijf Global Security Providers (GSP) rechtstreeks rapporteerden, en de ontmaskering van de dekmantelfirma van J.W. te Amman?

Vraag 8

Beschouwt u de ontmaskering van de dekmantelfirma van J.W. te Amman als verraad? Zo nee, waarom niet?

Vraag 9

Wie is verantwoordelijk voor de ontmaskering van de dekmantelfirma van J.W. te Amman? Wie is eindverantwoordelijk voor de ontmaskering van de dekmantelfirma van J.W. te Amman?

Vraag 10

Wanneer en welk onderzoek is er door de MIVD ingesteld naar het lekken van staatsgeheime informatie omtrent het bedrijf GSP aan de media?

Vraag 11

Wanneer is er door het ministerie van Defensie bij het Openbaar Ministerie aangifte gedaan van het lekken van deze staatsgeheime informatie?

Vraag 12

Op welke wijze gaat u J.W. schadeloos stellen voor de door hem geleden schade als gevolg van de ontmaskering van de dekmantelfirma van J.W. te Amman?

Vraag 13

Welke overige aanvullende maatregelen gaat u treffen om J.W. schadeloos te stellen, mede ter compensatie voor de door hem geleden materiële en immateriële schade als gevolg van de ontmaskering van de dekmantelfirma van J.W. te Amman?

Vraag 14

Welke overige aanvullende maatregelen gaat u treffen om de veiligheid van J.W. te waarborgen?

Vraag 15

Kunt u deze vragen, met het oog op het algemeen overleg MIVD d.d. 27 oktober aanstaande, voor 20 oktober aanstaande beantwoorden?

Voor het AO MIVD heeft u mijn antwoord ontvangen.

Vraag 1

Heeft u kennis kunnen nemen van het bericht «Use of Chemicals for Fracking May Be Illegal Under REACH, European Commission Says»?1

Ja, ik heb kennis genomen van dit bericht.

Vraag 2

Welke chemicaliën willen Cuadrilla en DSM gebruiken bij de (proef)boringen naar schaliegas in Nederland? Zijn deze chemicaliën geregistreerd bij het Europees Agentschap voor Chemische stoffen (ECHA)? Is getest wat de risico’s voor mens en milieu zijn van het gebruik van deze chemicaliën bij (proef)boringen naar schaliegas?

DSM heeft nog geen concrete boorplannen en daarom is ook niet bekend of zij tijdens hun proefboring gaan fraccen en zo ja, wat de samenstelling van de te gebruiken frac-vloeistof zal zijn. Overigens zijn de activiteiten van DSM volgens de aanvraag van de opsporingsvergunning primair gericht op de opsporing van koolbedmethaan (steenkoolgas).
Ook Cuadrilla heeft nog geen boorprogramma ingediend bij het Staatstoezicht op de Mijnen, zodat op dit moment niet vaststaat welke chemicaliën Cuadrilla bij het fraccen zal inzetten. Cuadrilla heeft echter tijdens presentaties aan bewoners en overheden meerdere malen aangegeven dat bij het fraccen gebruik zal worden gemaakt van glutaaraldehyde en polyacrylamide.
Indien chemicaliën gebruikt zullen worden, zullen zowel Cuadrilla als DSM moeten voldoen aan de verplichtingen die voortvloeien uit REACH. Dit houdt in dat deze chemicaliën getest moeten worden op schadelijkheid voor mens en milieu.
Het bericht «Use of Chemicals for Fracking May Be Illegal Under REACH, European Commission Says» bevestigt dan ook de noodzaak van de verificatie, die Cuadrilla en DSM zullen moeten uitvoeren. Staatstoezicht op de Mijnen zal hierop toezien.

Vraag 3

Zijn de chemicaliën die Cuadrilla, DSM en eventueel andere bedrijven willen gebruiken bij (proef)boringen naar schaliegas volgens u toegestaan in de EU? Zo nee, bent u bereid om een moratorium af te kondigen zolang de chemicaliën niet toegestaan zijn voor (proef)boringen naar schaliegas?

Bij het voor aanvang van de boring in te dienen boorprogramma zal getoetst worden of de chemicaliën, die voor fraccen gebruikt worden, voldoen aan de REACH-vereisten. Indien niet aan deze vereisten wordt voldaan, zullen met bestaande handhavingsmiddelen passende maatregelen worden genomen om het gebruik van deze stoffen te voorkomen. Het afkondigen van een moratorium is nu dan ook niet aan de orde. Er is al een handhaafbaar verbod op het gebruik van niet-toegestane chemicaliën en daar zal ook op gehandhaafd worden.

Vraag 4

Zijn er op dit moment naast Cuadrilla en DSM andere bedrijven die vergunning aan willen vragen voor (proef)boringen naar schaliegas? Zo ja, zijn de chemicaliën die deze bedrijven willen gebruiken toegestaan voor (proef)boringen naar schaliegas?

Queensland Gas Company2 (Queensland) heeft een vergunning voor het opsporen van koolwaterstoffen in het gebied, aangeduid als Oost-IJssel. De aandacht van Queensland gaat uit naar koolbedmethaan (kolengas). Queensland heeft nog geen locatie bepaald voor het verrichten van een boring. Over het eventueel fraccen en het gebruik van chemicaliën is nog niets bekend.
Er zijn door twee maatschappijen (Cuadrilla en Hutton Energy) nieuwe vergunningen aangevraagd voor het zoeken naar schaliegas. Het gaat hier om een gebied dat het zuiden van Noord-Brabant, het noorden van Limburg en een klein stukje van Zeeland beslaat. Ik zal over deze aanvragen in de loop van volgend jaar een besluit moeten nemen. Dit zal ik o.a. doen op basis van adviezen van TNO, Staatstoezicht op de Mijnen, EBN, de Mijnraad en de genoemde provincies. In deze fase is niet bekend of zij tijdens hun proefboring gaan fraccen en zo ja, wat de samenstelling van de te gebruiken frac-vloeistof zal zijn.

Vraag 5

Welke chemicaliën wil Queensland Gas Company gaan gebruiken bij boringen naar steenkoolgas in Oost-Gelderland, Salland en Twente? Zijn die chemicaliën wel geregistreerd bij het ECHA? Zo nee, bent u bereid een moratorium af te kondigen zolang de chemicaliën niet toegestaan zijn voor (proef)boringen naar steenkoolgas?

Zie mijn antwoord op vraag 4. Zoals bij mijn antwoord op vraag 3 is aangegeven, is het gebruik van chemicaliën pas mogelijk als voldaan is aan de vereisten van REACH. Een moratorium is niet nodig, omdat er al een handhaafbaar verbod op het gebruik van niet-toegestane chemicaliën bestaat en daar ook op gehandhaafd zal worden.

Vraag 6

Kunt u een overzicht geven van alle plannen die er op dit moment zijn voor (proef)boringen naar onconventioneel gas in Nederland? Kunt u daarbij ook een overzicht geven van het planningstraject voor de verlening van eventuele vergunningen?

Opsporingsvergunningen voor onconventioneel gas zijn verleend aan Cuadrilla (2 vergunningen), DSM en Queensland Gas Company. Een opsporingsvergunning geeft een bedrijf het exclusieve recht om in het vergunninggebied naar koolwaterstoffen te mogen zoeken. Voor het aanleggen van een boorlocatie zijn aanvullend andere vergunningen vereist, zoals een omgevingsvergunning; de gemeente is voor de omgevingsvergunning bevoegd gezag. Het planningstraject hiervoor is in handen van de gemeente. Voor zover mij bekend is, zijn er buiten de aanvragen van Cuadrilla (Boxtel en Haaren) nog geen vergunningen voor de aanleg van boorlocaties ingediend.

Vraag 7

Bent u bereid deze vragen uiterlijk op 25 oktober 2011 te beantwoorden, zodat de antwoorden meegenomen kunnen worden in het algemeen overleg Mijnbouw op 27 oktober 2011?

Ja.

Vraag 1

Herinnert u zich uw antwoorden op de schriftelijke vragen in 2008 over de fusie van ROC’s?1

Ja.

Vraag 2

Verandert het bericht dat alle vier de bestuurders van het veel kleinere ROC Flevoland dankzij de samenwerking met het ROC van Amsterdam nu in de top tien van best betaalde ROC-bazen zitten2 iets aan uw destijds afwachtende houding? Zo neen, waarom niet?

Ik heb destijds geen afwachtende houding aangenomen. Ik heb de Inspectie van het Onderwijs onderzoek laten doen (augustus 2010) naar de samenwerkingsconstructie. Ik heb met de betrokken Colleges een gesprek gevoerd en kon op basis van de stukken en de uitkomsten van het onderzoek van de Inspectie geen aanwijzingen vinden dat er sprake zou zijn van een formele fusie.
Ik deel uw mening dat in deze casus samenwerking zeker niet mag leiden tot een stijging van de beloning van één van de bestuurders. Sterker nog, dat keur ik ten zeerste af en ik heb dat de betrokken Raad van Toezicht inmiddels laten weten. De toezichthouder dient als werkgever van de collegeleden te komen tot een maatschappelijk aanvaardbare beloning. Om de topinkomens van de bestuurders in de publieke en semipublieke sector te normeren en daarop, indien nodig, te kunnen ingrijpen, heeft het kabinet het wetsvoorstel «normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector» (WNT) ingediend. Afhankelijk van de behandeling door de Eerste Kamer, treedt de WNT vermoedelijk in 2013 in werking. Vooruitlopend op de inwerkingtreding van de WNT voer ik sinds enige tijd al actief beleid om topinkomens van onderwijsbestuurders tegen te gaan. In dit verband verwijs ik u naar de aan uw Kamer hierover gezonden brief (TK 31 288 nr. 147).
Tevens heb ik de Inspectie van het Onderwijs gevraagd om nu aanvullend onderzoek te doen naar de door het ROC van Amsterdam en het ROC Flevoland toegepaste constructie van samenwerking. De hogere bezoldiging van deze bestuurder lijkt op zijn minst erop, dat gehandeld wordt als ware dit een fusie. Ik zal u op de hoogte stellen van de uitkomsten van dit onderzoek en de stappen die ik op basis daarvan denk te gaan zetten.

Vraag 3

Vindt u dat het zogenaamd veel ingewikkelder werk, dat het besturen van deze samenwerkende ROC zou betekenen, een rechtvaardiging vormt voor zo’n buitenproportionele beloning? Zo ja, waarom? Zo neen, heeft u dit deze bestuurders al laten weten?

Nee, zie verder mijn antwoord op vraag 2.

Vraag 4

Neemt u voor lief dat er zo publiek geld wordt onttrokken aan het primaire proces? Zo neen, wat gaat u hiertegen ondernemen?

Zie mijn antwoord op vraag 3.

Vraag 5

Ontvangt u, net als wij, klachten van burgers, docenten en studenten over deze ontwikkeling? Zo ja, hoe reageert u daarop?

Neen, voor zover mij nu bekend is, zijn hierover geen klachten bij mijn ministerie binnengekomen

Vraag 1

Kent u het bericht «Keiharde aanpak jeugdbendes»?

Ja.

Vraag 2

Wat is uw mening over het initiatief om broertjes en zusjes van notoire Haagse jeugdbendeleden uit huis te doen plaatsen als de ouders hun kinderen niet op het rechte pad houden? Past dit bij uw aangekondigd beleid om de nu bekende criminele jeugdgroepen van de straat te halen?

Zoals u weet zet het kabinet in op het terugdringen van grensoverschrijdend gedrag van risicojongeren, individueel en in groepen. Daarover is het Regeerakkoord helder. Om straten, buurten en wijken veiliger te maken worden veel maatregelen genomen. Gemeenten, politie en OM kunnen reeds bestaande instrumenten inzetten tegen overlast, geweld en criminaliteit door jongeren. Naast de aanpak van de risicojongeren die zelf grensoverschrijdend gedrag vertonen, is er in mijn beleid aandacht voor preventieve maatregelen gericht op het voorkomen dat bijvoorbeeld broertjes en zusjes worden meegenomen in het gedrag van betrokkene. Waar mogelijk gebeurt dit via opvoedingsondersteuning aan de ouders. Maar als dat onvoldoende resultaat oplevert kan als uiterste middel de uithuisplaatsing worden ingezet.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het in eerste instantie meer voor de hand ligt om een crimineel of overlastgevend kind uit huis te plaatsen, dan zijn broers of zusters? Zo ja, hoe verhoudt zich dat tot bovengenoemd initiatief?

Ik richt de aanpak in de eerste plaats op degene die de problemen veroorzaakt. Met de aanpak van de jeugdgroepen wordt ook primair de criminele of overlastgevende jongere aangepakt. Afhankelijk van het individuele geval wordt bezien of gedragsverandering binnen het gezin kan plaatsvinden of daarbuiten. Niet in alle gevallen zal bij de aanpak een civielrechtelijke uithuisplaatsing aan de orde zijn. Ook in strafrechtelijk kader bestaan mogelijkheden om de jongere uit zijn leefomgeving te halen. De aanpak is er een waarin de criminele jeugdige wordt aangepakt. Vanuit preventief oogpunt wordt ook naar beïnvloedbare broertjes en zusjes gekeken en wordt – op maat – actie ondernomen. Dat sluit goed op elkaar aan.

Vraag 4

Welke mogelijkheden bestaan er om te zorgen dat de ouders wel betrokken worden bij het corrigeren van grensoverschrijdend gedrag van hun kinderen? Hoe beoordeelt u in dit verband de mogelijkheden van een sociaal verhoor zoals verwoord in de motie Marcouch c.s. (32 500 VI, nr. 62)?

Het snel betrekken van ouders bij het strafrechtelijke traject van hun minderjarige kind is belangrijk en wordt door mij en de verschillende partners in de uitvoering actief bevorderd. De politie, de Raad voor de Kinderbescherming, de jeugdreclassering en de justitiële jeugdinrichtingen leggen contact met de ouders van minderjarige delinquenten. Deze instanties hebben een belangrijke taak in het detecteren van achterliggende gezinsproblematiek en de toeleiding tot de benodigde hulpverlening of opvoedingsondersteuning, of een civielrechtelijke of strafrechtelijke maatregel in het gedwongen kader. In mijn brief van 1 maart 2011 (Kamerstukken II, 2010/11, 32 500 VI, nr. 84) is uitvoerig belicht hoe op deze wijze uitvoering wordt gegeven aan het gesprek met de ouders (sociaal verhoor) dat de motie-Marcouch beoogt. Sinds 1 januari 2011 zijn de ouders verplicht om aanwezig te zijn bij de terechtzitting van hun minderjarige kind. Deze zogenaamde verschijningsplicht beoogt eveneens de betrokkenheid van ouders bij de opvoeding te vergroten en daardoor de recidive bij de jeugdige delinquent te verminderen.

Vraag 5

Wat is het juridisch kader waarbinnen het initiatief plaatsvindt? Voldoen de bestaande mogelijkheden die de wet nu kent om kinderen uit huis te plaatsen aan de behoefte om niet-criminele kinderen uit een gezin te plaatsen, omdat de gezinssituatie vanwege de criminele achtergrond van andere gezinsleden daar aanleiding toe geeft?

Het juridisch kader om broertjes en zusjes van notoire jeugdgroepleden uit huis te doen plaatsen is dat van de jeugdbescherming. De bepalingen in de kinderbeschermingswetgeving over ondertoezichtstelling van een minderjarige en zo nodig uithuisplaatsing berusten op twee belangrijke vereisten:
In die situatie kan in het gedwongen kader een kinderbeschermingsmaatregel worden opgelegd door de kinderrechter. De rechter dient in ieder individueel geval een afzonderlijke beoordeling van alle feiten en omstandigheden te maken.

Vraag 6

Wordt bovengenoemd initiatief ook overwogen in andere regio’s dan Haaglanden? Zo ja, welke regio’s? Zo nee, waarom niet?

Naast de aandacht voor de individuele jongeren die tot een criminele jeugdgroep behoren, gaat de aandacht in de andere regio’s ook uit naar de broertjes en zusjes van criminele jongeren. Dit heb ik in mijn brief van 18 mei jl. (TK 2010–2011 nr. 28684–320 actieprogramma criminele jeugdgroepen) aangegeven. Hoe de zorg aan de broertjes en zusjes in de specifieke situatie wordt vormgegeven is afhankelijk van de voorliggende problematiek binnen het gezin (zie antwoord 3 en 5).

Vraag 7

In hoeverre is u bekend of gezinsleden van personen die voor criminaliteit en buurtoverlast zorgen eerder geneigd zijn ook van het rechte pad af te dwalen dan gezinsleden uit gezinnen waar dat niet gebeurt, ook? Kunt u dit antwoord met cijfers onderbouwen?

Uit onderzoek is gebleken dat ouders of broers en zussen met probleemgedrag (criminaliteit) een risicofactor tot probleemgedrag (criminaliteit) vormen bij jonge kinderen1. Ouders die zelf een lagere standaard aan normen en waarden hanteren, zullen hun kind minder snel corrigeren bij ongewenst gedrag. Bovendien kan er sprake zijn van een leereffect waarbij kinderen het probleemgedrag van zijn ouders en/of broers en zussen overnemen.
Specifiek voor problematische jeugdgroepen is dat van de hinderlijke en overlastgevende groepen er in iets minder dan een derde van de gevallen sprake is van familierelaties binnen de groep. Bij de criminele jeugdgroepen stijgt dit tot ruim over de helft (60%)2. Ook uit internationaal onderzoek is gebleken dat binnen bepaalde criminele jeugdgroepen met name jonge broertjes worden gerekruteerd3. Mede hierom wordt aandacht besteed aan het voorkomen dat jonge broertjes en zusjes doorstromen naar criminele jeugdgroepen.
In de Veiligheidshuizen bespreken de deelnemers uit de bestuurlijke, strafrechtelijke en zorgketen over de aanpak van het individu en zijn/haar omgeving (gezinsleden). Het vroegsignaleringsinstrument van de politie, genaamd Prokid, is eveneens bedoeld om risicojongeren onder de twaalf vroeg op het spoor te komen en tijdig te helpen. Prokid is een methodiek waarmee het risico op een (gewelddadige) criminele carrière kan worden vastgesteld en signalen door de politie kunnen worden doorgezet naar Bureau Jeugdzorg. Omdat ProKid signalen op woonadres genereert, komt de rest van het gezin tevens in beeld.
Burgemeesters en officieren van justitie beschikken voor de aanpak over een breed palet aan bevoegdheden om vroegtijdig in te grijpen in de criminele carrière van jongeren en het gezin.

Vraag 8

Is er een relatie tussen het veroorzaken van buurtoverlast of het tonen van crimineel gedrag en familie- of gezinsverbanden? Zo ja, acht u dan meer dan tot nu toe het geval is een aanpak op families of gezinnen noodzakelijk en welke aanpak staat u daarbij voor ogen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 9

Moet uit het feit dat in deze maar ook andere berichtgeving in het kader van buurtoverlast steeds vaker sprake is van bendes de conclusie worden getrokken dat jeugdgroepen die overlast veroorzaken vaker met een georganiseerd structuur optreden? Is een verschil tussen jeugdbendes en de door u gesignaleerde criminele jeugdgroepen? Zo ja, wat betekent dat voor uw aanpak van dit probleem? Zo nee, waarom wordt er dan wel de term bende genoemd?

Sinds eind 2009 registreren alle korpsen de jeugdgroepen op identieke wijze en is het mogelijk om op basis hiervan een inschatting te maken van de jeugdgroepen die problematisch van aard zijn. Driekwart van alle jeugdcriminaliteit in Nederland wordt gepleegd in groepsverband of vloeit voort uit groepsdynamische processen.
Het landelijk beeld van eind 2010, op basis van de uitvoering van de shortlist op wijkniveau, heeft aangetoond dat er 89 criminele jeugdgroepen zijn. Uit onderzoek is bekend dat de jeugdgroepen fluïde van aard zijn; er lijkt geen sprake van een toename van het optreden in een georganiseerde structuur.
De jeugdbendes vormen de zwaarste categorie binnen de criminele jeugdgroepen. Kenmerken van deze jeugdbendes zijn de hechte organisatie en de grote mate van hiërarchie. De motieven voor het plegen van delicten ligt bij deze groepen vooral in de financiële opbrengsten. De voorkeur van deze groepen gaat dan ook uit naar vormen van criminaliteit met een geringer risico en een groot rendement. De veronderstelling is dat deze groepen minder openlijk aan de weg timmeren2 en derhalve zoveel mogelijk uit het zicht van de politie en de media willen blijven. Deze groepen zullen overeenkomstig de aanpak als beschreven in mijn brief van 18 mei jl. worden aangepakt.

Vraag 1

Kent u het bericht1 dat het Turkse autopsierapport van de Turkse man die eerder dit jaar overleed wezenlijk afwijkt van de Nederlandse bevindingen? Zo ja, hoe verklaart u deze verschillen?

Ja, het krantenbericht is bekend. Het Openbaar Ministerie heeft al voor het verschijnen van dit bericht meerdere verzoeken gedaan aan de (advocaat van de) nabestaanden van de overleden arrestant om het rapport te overleggen. Tot op heden is het gestelde rapport niet ontvangen. Het Openbaar Ministerie kan om die reden geen uitspraken doen over de inhoud van het rapport in vergelijking met het Nederlandse onderzoek.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Schoonmakers kappen de bomen van het sprookjesbos»?1

Ik heb kennis genomen van het bericht.

Vraag 2

Is het waar dat het bedrijf in kwestie zich niet aan de cao houdt?

De beoordeling of een bedrijf zich aan de cao houdt, is niet aan de overheid. Cao’s zijn civielrechtelijke overeenkomsten tussen sociale partners die betrekking hebben op arbeidsvoorwaarden waarbij de overheid geen partij is. De totstandkoming en de inhoud van cao’s is de verantwoordelijkheid van werkgevers, werknemers en hun organisaties. Vanwege het civielrechtelijke karakter van een cao is ook de (controle op de) naleving van de cao een zaak van cao-partijen. Naleving van een cao kan door cao-partijen via de civiele rechter worden afgedwongen. Ook individuele werknemers die aan de cao gebonden zijn, kunnen zich tot de rechter wenden.

Vraag 3

Bent u bereid de Arbeidsinspectie dit te laten onderzoeken? Zo nee, waarom niet?

Het ging in deze kwestie om het al dan niet naleven van cao-afspraken. Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 2 betreft dit een zaak voor cao-partijen. Het is niet aan de Arbeidsinspectie om dit actief te onderzoeken. Cao-partijen kunnen, in geval van een algemeen verbindend verklaarde cao, ter ondersteuning van de handhaving (bij gegrond vermoeden en intentie tot rechtsvervolging) de Arbeidsinspectie verzoeken om een onderzoek in te stellen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat we in Nederland een sterke Arbeidsinspectie nodig hebben om misbruik van werknemers, zoals in het bericht gemeld, te bestrijden?

Zoals hierboven is aangegeven, betreft de naleving van cao’s een zaak voor cao-partijen. Bij een gegrond vermoeden van overtreding en de intentie tot rechtsvervolging kan de Arbeidsinspectie verzocht worden om een onderzoek.

Vraag 5

Hoe rijmt de ambitie van een sterke arbeidsinspectie met de bezuinigingsplannen van dit kabinet?

Wat betreft de capaciteit van de inspectie verwijs ik u naar mijn reactie op het amendement Spekman (Tweede Kamer, 2010–2011, 32 500 XV, nr. 77) waarin is aangegeven dat de extra boete opbrengsten die de Arbeidsinspectie ten opzichte van de begroting in 2011 en volgende jaren verwacht te realiseren, wordt gebruikt om de omvang van de reductie van de Arbeidsinspectie te beperken.

Vraag 6

Zal het kabinet, conform de aanbeveling van de Tijdelijke Commissie Lessen uit recente arbeidsmigratie, een cao-autoriteit instellen om omstandigheden zoals in het bericht omschreven in de toekomst te voorkomen? Zo nee, waarom niet?

Gezien de verantwoordelijkheidsverdeling tussen overheid en private partijen ziet het kabinet geen aanleiding om zelf een nalevingsautoriteit in te stellen voor cao’s. Het kabinet is positief over initiatieven door sectoren, om zelf toe te zien op naleving van cao’s.

Vraag 1

Wat is uw oordeel over de uitzending van EenVandaag, waaruit blijkt dat reguliere scholen veel geld kwijtraken bij de invoering van het zogenaamde «passend onderwijs»?1

Ik heb kennis genomen van de betreffende uitzending, maar herken me niet in het beeld dat reguliere scholen veel geld kwijtraken bij de invoering van passend onderwijs.

Vraag 2

Klopt het dat de Zevensprong in Dronten van de € 114 000 die ze nu ontvangt voor extra zorg op school, er na de invoering van het zogenaamde «passend onderwijs» nog maar € 30 000 overhoudt?

Uit de gegevens van DUO blijkt dat deze school 11 rugzakleerlingen heeft in het schooljaar 2010/2011. Daarvoor is afgerond een totaalbedrag van € 113 000 beschikbaar. Een deel daarvan gaat nu rechtstreeks naar de reguliere school (€ 67 000). Het deel ambulante begeleiding (€ 46 000) gaat naar het speciaal onderwijs en is bedoeld voor begeleiding van de 11 leerlingen van de Zevensprong. Op het deel ambulante begeleiding vindt een bezuiniging van € 26 000 plaats. Er blijft dus van de € 113 000 nog € 87 000 beschikbaar. In het nieuwe systeem passend onderwijs gaat dit totale resterende bedrag van € 87 000 naar het samenwerkingsverband (swv). Zie ook onderstaande tabel.
Was
Wordt
Regulier deel rugzak
€ 67 000 (naar reguliere school)
€ 67 000 (naar swv)
Ambulante begeleiding
€ 46 000 (naar (v)so school)
€ 20 000 (naar swv)
Totaal
€ 113 000
€ 87 000
Overigens is het totale bedrag dat het samenwerkingsverband op langere termijn ontvangt afhankelijk van de verevening die vanaf schooljaar 2015/2016 in vijf jaar geleidelijk plaatsvindt. In het geval van het samenwerkingsverband waar de Zevensprong in Dronten deel van uitmaakt betekent dit een geleidelijke vermindering van het totale budget met 35,5%.

Vraag 3

Begrijpt u de zorgen van de moeder van de leerling in de uitzending, dat hij straks niet meer de zorg krijgt die hij nu ontvangt? Kunt u de moeder van deze leerling garanderen dat hij zijn zorg kan houden op dezelfde school?

Uitgangspunt in het nieuwe stelsel passend onderwijs is dat elk kind passend onderwijs ontvangt, zo mogelijk in het reguliere onderwijs. De schoolbesturen in het samenwerkingsverband passend onderwijs, die verantwoordelijk zijn voor een passende plek voor elk kind, bepalen gezamenlijk hoe het systeem van ondersteuning eruit komt te zien, zodat er maatwerk geleverd wordt. Hier blijven voldoende middelen voor beschikbaar, zie hiervoor ook het antwoord op vraag 2.

Vraag 4

Begrijpt u de zorgen van de schooldirecteur, die vreest dat hij straks niet meer alle kinderen kan helpen? Kunt u hem garanderen dat hij al zijn leerlingen in de toekomst nog goed kan helpen? Zo ja, op welke manier?

Zoals gezegd is het uitgangspunt dat elk kind passend onderwijs ontvangt, zo mogelijk in het reguliere onderwijs. De school bepaalt welke aanvullende ondersteuning er geleverd wordt. De schoolbesturen in het samenwerkingsverband bepalen gezamenlijk hoe het budget wordt ingezet. Om leerlingen in de toekomst goed te kunnen blijven helpen is het van belang dat schoolleiders het gesprek aangaan met hun team en schoolbesturen het gesprek aangaan binnen het samenwerkingsverband. Daarnaast komt er extra geld beschikbaar voor professionalisering van leraren en schoolleiders om goede ondersteuning te kunnen bieden aan alle leerlingen van de school. Hierbij is omgaan met verschillen een prioriteit. Vanuit het ministerie van OCW gaan medewerkers het land in om door middel van regiogesprekken de samenwerkingsverbanden te informeren.

Vraag 5

Is het u bekend dat de gepresenteerde doorrekening voor meerdere samenwerkingsverbanden zijn gemaakt, op schoolniveau? Zo ja, kunt u de Kamer een reactie sturen op die doorrekeningen? Zo nee, bent u bereid deze berekeningen te bestuderen en de Kamer erover te berichten?

Nee. Vanuit het ministerie van OCW worden samenwerkingsverbanden rechtstreeks geïnformeerd over de daadwerkelijk beschikbare middelen. Zie tevens het antwoord op vraag 4. In de regiogesprekken worden ook kwantitatieve gegevens verstrekt en toegelicht, zoals aantallen leerlingen, deelnamegegevens in het (voortgezet) speciaal onderwijs en een indicatie van het budget voor ondersteuning in de regio na de verevening. Hiermee kunnen schoolbesturen aan de slag.

Vraag 6

Hoe verhoudt de geschetste situatie op de Zevensprong zich tot uw belofte dat reguliere basisscholen er niet op achteruit gaan bij de invoering van het zogenaamde «passend onderwijs» en de daarbij komende bezuinigingen?

Zoals ik eerder heb toegezegd wordt het reguliere onderwijs bij de bezuiniging op passend onderwijs ontzien, omdat er juist van het reguliere onderwijs een extra inspanning wordt gevraagd. Zoals bekend is het zo dat de middelen voor ondersteuning en begeleiding naar het samenwerkingsverband gaan.

Vraag 7

Hoe kunnen scholen straks dezelfde zorg bieden aan hun leerlingen wanneer het budget dat zij hiervoor zullen ontvangen via het samenwerkingsverband enorm gaat slinken?

De stelling dat het budget van het samenwerkingsverband enorm gaat slinken, deel ik niet. De samenwerkingsverbanden ontvangen in het nieuwe systeem het geld van de rugzakken om de ondersteuning en begeleiding vorm te geven. Zij ontvangen het reguliere deel van de rugzak en het resterende deel van het geld voor ambulante begeleiding. Op dat laatste onderdeel vindt in twee stappen een bezuiniging plaats van 57%. De eerste stap in het schooljaar 2013–2014, de tweede stap in het schooljaar 2014–2015. Zie ook het antwoord op vraag 4.
Daarnaast vindt in vijf stappen een geleidelijke verevening plaats tussen regio’s.

Vraag 8

Kunt u een overzicht geven hoeveel de reguliere scholen voor basisonderwijs er op achteruit gaan met de invoering van het zogenaamde passend onderwijs? Zo ja, wanneer? Zo nee, waarom niet?

Uitgangspunt is dat het reguliere onderwijs wordt ontzien bij de bezuiniging op passend onderwijs.
Het resterende geld van de ambulante begeleiding en de leerlinggebonden financiering (de rugzakken) gaat naar het samenwerkingsverband. De schoolbesturen in de samenwerkingsverbanden bepalen hoe deze middelen worden ingezet. Daarbij is er maximale vrijheid voor de schoolbesturen in het samenwerkingsverband om het geld gericht in te zetten, zodat er maatwerk wordt geleverd.
Daarnaast komt er extra geld beschikbaar voor opbrengstgericht werken en de professionalisering van leraren en schoolleiders om goede ondersteuning te kunnen bieden aan alle leerlingen van de school.

Vraag 9

Gaat u stoppen met zeggen dat het regulier onderwijs ontzien wordt bij de bezuinigingen, aangezien dit feitelijk niet waar is? Zo nee, waarom blijft u mensen een rad voor ogen draaien bij het invoeren van deze bezuinigingen?

De stelling dat het feitelijk niet waar is dat het reguliere onderwijs wordt ontzien bij de bezuinigingen, deel ik niet.

Vraag 1

Kent u de berichten «verkeersdode door verstoorde bronst»1 en «ANWB wil dodenwegen aanpakken»?2

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat op met name Gelderse/Veluwse B-wegen een onevenredig groot aantal verkeersongevallen plaatsvindt? Zo nee, waar zijn dan de B-wegen het onveiligst? Zo ja, bent u bereid met de Provincie Gelderland in overleg te treden over het veiliger maken van secundaire wegen?

Hoezeer ik het ook betreur dat er ongevallen plaatsvinden, zijn het de Gedeputeerde Staten (GS) van de provincies die verantwoordelijk zijn voor de veiligheid van secundaire wegen en over de verstoring van de bronst.
Het is dus ook aan de GS om na te gaan of er inderdaad een correlatie bestaat tussen het extra aantal verkeersonveilige situaties en de verstoring van de bronst. Indien dat het geval is, dan is het tevens aan de GS om al dan niet maatregelen te nemen. Overigens begrijp ik uit de berichtgeving dat Bijzondere Opsporingsambtenaren al handhavend optreden tegen verstoorders van de edelhertbronst.

Vraag 3

Deelt u de mening van stichting Groennetwerk dat verstoring van de edelhertenbronst leidt tot extra verkeersonveilige situaties? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Is het waar dat het hoogtepunt van de jaarlijkse jacht op edelherten plaatsvindt tijdens de bronstperiode? Zo nee, wanneer dan? Zo ja, welk redelijk of nuttig doel is gediend met het jagen in de bronstperiode?

Er is geen sprake van jacht op edelherten. Edelherten worden afgeschoten op basis van een Faunabeheerplan. De politieke verantwoordelijkheid hiervan ligt bij de Gedeputeerde Staten van de provincie.

Vraag 5

Deelt u de mening dat jacht in de bronstperiode moet worden verboden, nu verstoring van de bronst door politie en bijzondere opsporingsambtenaren in verband wordt gebracht met humane verkeersdoden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke termijn en wijze?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Bent u bereid in overleg met de provincies waar edelherten voorkomen, gebieden af te sluiten zodat bronstverstoring door toerisme of jacht wordt uitgebannen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 7

Deelt u de mening dat verlaging van de maximumsnelheid op de Veluwe en afsluiting van secundaire wegen in nachtelijke uren anders dan voor bestemmingsverkeer de verkeersveiligheid en de rust voor in het wild levende dieren sterk zou kunnen bevorderen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 8

Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid te bevorderen dat dergelijke maatregelen worden genomen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het oprichten van het zogenaamde «stoutfonds», dat boetes wil vergoeden van werkgevers die leerlingen zonder verblijfsvergunning stage laten lopen?1

Ik vind het ongepast dat personen of instellingen wetsovertreding uitlokken door het vergoeden van boetes. Hierdoor wordt de schending van democratisch tot stand gekomen regels bevorderd.

Vraag 2

Bent u zich ervan bewust dat deze ludieke actie voorkomt uit onvrede over de trage voortgang inzake het wettelijk regelen van de positie van jongeren die stage moeten lopen, maar het niet kunnen vanwege het ontbreken van een verblijfsvergunning?

Het kabinet zal geen voorstellen indienen om het mogelijk te maken dat jongeren die illegaal in Nederland verblijven stage kunnen lopen. Het kabinet wil het niet mogelijk maken dat mensen die illegaal in Nederland verblijven op legale wijze arbeid kunnen verrichten als voorzien in de Wet arbeid vreemdelingen.

Vraag 3

Wanneer wordt dit vraagstuk door u ter hand genomen en opgelost? Wanneer kan de Kamer de voorstellen hiertoe verwachten?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Kunt u tot die tijd een tijdelijke regeling of afspraken maken, die in een oplossing voor deze tekortkoming van de wet arbeid vreemdelingen voorzien?

Omdat het kabinet geen voorstellen zal indienen om het mogelijk te maken dat jongeren die illegaal in Nederland verblijven stage kunnen lopen, zal het geen tijdelijke regeling of afspraken maken om in deze situatie te voorzien.

Vraag 1

Heeft u er kennis van genomen dat het College van B&W van de gemeente Den Haag voornemens is voortaan op dierendag een vegetarische dag in te stellen in de gemeentelijke kantines en restaurants?1

Ja.

Vraag 2

Gezien het kabinetsstandpunt dat vlees het meest milieuvervuilende onderdeel van het menu is, deelt u op grond daarvan de mening dat het een goed voorbeeld is van het bestuur om het eten van vegetarische gerechten aan te moedigen, en dat dierendag zich daar uitstekend voor leent?

Nee, het kan niet zo zijn dat voor ieder politiek doel de ambtenaar als voorbeeld moet dienen. In alle bedrijfsrestaurants zijn dagelijks vegetarische gerechten te koop. Tevens stimuleren wij de informatievoorziening over alternatieven voor vlees en vis. Ook op de dag van duurzaamheid zal hier opnieuw aandacht aan besteed worden.

Vraag 3

Bent u bereid ook op de verschillende ministeries een vegetarische dierendag in te stellen? Zo nee, waarom niet?

Nee. Ik ben van mening dat het een persoonlijke keuze moet zijn of men wel of geen vlees eet. Ik wil ervoor zorgen dat er voldoende aanbod aan vleesloze producten is, het hele jaar door, ook als het geen dierendag is. Daarnaast ben ik van mening dat ambtenaren voldoende zelfstandig kunnen denken en dat zij hun eigen afweging kunnen maken. De arbeidsrelatie tussen bestuur en ambtenaar is niet bedoeld als sturingsmechanisme voor politiek correct gedrag.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het instellen van een vegetarische dag in overheidskantines kan bijdragen aan het creëren van bewustwording van de noodzaak van eiwittransitie? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Bent u bereid tot het instellen van een standaard vegetarische dag per week in overheidskantines?

Nee, dat lijkt me geen goed idee. Er is ook geen verplichte vleesdag. De ambtenaar die dat wil kan zelf een vleesloze dag per week instellen.

Vraag 1

Deelt u de mening dat lokale capaciteitsopbouw op de BES-eilanden1 van wezenlijk belang is voor een duurzame toekomst van de BES-eilanden? Zo nee, waarom niet?

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de voorgestelde plannen van de stichting Ban Boneiru Bèk om Caribische Nederlanders die in Nederland hebben gestudeerd te stimuleren terug te gaan naar de eilanden?2

Ik sta in beginsel positief tegenover initiatieven die de lokale capaciteitsopbouw trachten te bevorderen.

Vraag 3

Welke concrete mogelijkheden en obstakels ziet u anders dan betreffende de suggesties van Ban Boneiru Bèk om Caribische Nederlanders te stimuleren terug te gaan naar de BES-eilanden?

Het is aan de werkgevers zelf om werknemers aan te trekken. Dit geldt ook voor de openbare lichamen als werkgever.
Vanuit de hoedanigheid van werkgever voor het Rijkspersoneel op Caribisch Nederland stimuleert de Rijksdienst Caribisch Nederland de terugkeer van lokale werknemers. In de CAO 2011 voor het Rijkspersoneel op Caribisch Nederland is reeds een afspraak gemaakt voor de totstandkomig van een regeling tegemoetkoming in studieschuld. Deze regeling maakt het mogelijk dat door het RCN de studieschuld van niet in Caribisch Nederland woonachtige afgestudeerden, die zich voor een functie bij het RCN in Caribisch Nederland vestigen, geheel of grotendeels wordt afgelost op voorwaarde dat die afgestudeerden voor minimaal drie jaar tegen lokale arbeidsvoorwaarden in dienst treden. Deze regeling is op 24 mei tot standgekomen, Nr. 2011–2000111221.
Voor zover het de capaciteitsopbouw voor het onderwijs betreft, wordt bij de initiële opleiding, na- en bijscholing van nieuwe en zittende docenten zoveel mogelijk gezocht naar lokale oplossingen.

Vraag 4

Kunnen eventuele remigratie stimulerende maatregelen gefinancierd worden van uit het huidige voor de BES-eilanden beschikbare budget?

Vanuit de Rijksoverheid bestaat geen specifieke regeling gericht op de terugkeer van studenten naar Caribisch Nederland anders dan beschreven bij antwoord 3. De openbare lichamen kunnen als werkgever eveneens kiezen voor een dergelijke regeling. Het is aan het betreffende openbaar lichaam te beslissen over de inzet van haar beschikbare budget en de prioritering daarbinnen.