Open Kamerbeta

Kamervragen

Titel
Status
Indiener (persoon)
Indiener (partij)
314 kamervragen gevonden
beantwoord onbeantwoord uitgesteld
Alle
9 november 2017 - 23 november 2017
Lelystad
Jan Paternotte (D66), Eppo Bruins (CU), Suzanne Kröger (GL), Remco Dijkstra (VVD), Mustafa Amhaouch (CDA)
Cora van Nieuwenhuizen (minister infrastructuur en waterstaat) (VVD)
1. Website De Stentor, 8 november 2017 (https://www.destentor.nl/dossier…
2. Kamerstuk 31 936, nr. 422.
  • Vraag 1

    Heeft u het bericht gelezen «Dijksma klapt uit de school over Lelystad Airport»? Wat is uw reactie daarop?1

    Ik heb kennis genomen van de uitspraken zoals opgenomen in het betreffende bericht. Het ministerie beschikt over kundige en betrokken medewerkers. De hoge werkdruk en de rol die van de rijksoverheid gevraagd wordt op het gebied van luchtvaart vraagt om extra inzet en aanvullende kennis en vaardigheden. Ik ben bezig dit vorm te geven. Dit vloeit voort uit het interne onderzoek van ABDTopConsult waarover uw Kamer op 12 september jl. door mijn ambtsvoorganger is geïnformeerd.

  • Vraag 2

    Deelt u de visie dat het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat met een tekort aan kundige mensen kampt die ingewikkelde dossiers kunnen doorgronden? Zo ja, sinds wanneer bestaat dat probleem en wat moet er gebeuren om dat probleem op te lossen?

    Zie antwoord vraag 1.

  • Vraag 3

    Klopt het dat er, zoals voormalig staatsecretaris Dijksma stelt, nog nauwelijks mensen zijn die zelfstandig in staat zijn een hele MER-berekening te maken? Wat vindt u van deze uitspraak?

    Zie antwoord vraag 1.

  • Vraag 4

    Wat heeft de uitlating van voormalig staatsecretaris Dijksma voor gevolgen voor de toegezegde nieuwe MER-beoordeling, waarover zij in haar laatste Kamerbrief spreekt van 16 oktober 2017?2 Hebben haar uitlatingen invloed op dit proces? Wat betekent dit voor de zorgvuldigheid waarmee een MER-berekening wordt gemaakt?

    Deze uitspraken hebben geen gevolgen voor het gevolgde proces. De zorgvuldigheid staat voor mij voorop.

  • Vraag 5

    Kunt u deze vragen beantwoorden voor de technische briefing over het MER op 23 november 2017?

    Ja.

27 oktober 2017 - 1 december 2017
De Jonge Klimaatagenda
Sandra Beckerman (SP), Suzanne Kröger (GL), Lammert van Raan (PvdD)
Eric Wiebes (minister economische zaken) (VVD)
1. https://agenda.jongeklimaatbeweging.nl/
  • Vraag 1

    Hebt u kennisgenomen van de Jonge Klimaatagenda die is gepresenteerd op de Jonge Klimaattop?1

    Ja, ik heb de Jonge Klimaatagenda zelf in ontvangst mogen nemen tijdens de VN-klimaatconferentie COP23 in Bonn.

  • Vraag 2

    In hoeverre erkent u het belang van de stem van jongeren in het klimaatbeleid, aangezien dit de groep is voor wie het huidige klimaatbeleid de grootste gevolgen gaat hebben? Kunt u antwoord toelichten?

    Ik vind het belangrijk om jongeren een stem geven in de brede maatschappelijke discussie over het klimaatbeleid. De beoogde klimaat- en energietransitie vraagt enorme inspanningen van bedrijven, overheden en burgers, waaronder jongeren. Deze transitie komt alleen tot stand als er voldoende zekerheid wordt geboden door een heldere visie en een langetermijnperspectief, met draagvlak onder burgers en bedrijven. Jongeren tot 25 jaar vormen bijna een derde van de bevolking en zijn daarom per definitie een belangrijke doelgroep, maar ook zullen zij – meer dan andere generaties – de gevolgen van klimaatverandering ondervinden.

  • Vraag 3

    Op welke wijze kunnen jongeren, zowel in het algemeen als meer specifiek met het oog op deze agenda, betrokken worden bij de verdere besluitvorming inzake het klimaatbeleid zodat zij invloed kunnen uitoefenen op de inrichting van hun eigen toekomst?

    Er is al een paar jaar expliciet aandacht voor de rol van jongeren in het klimaatbeleid. Het Rijk heeft daarom onder meer ondersteuning geboden aan de organisatie van de Jonge Klimaattop en ervoor gezorgd dat jongerenvertegenwoordigers aanwezig konden zijn bij de COP23. Jongeren vormen ook een belangrijke doelgroep voor de huidige Klimaatgezant, die daarmee een brug slaat tussen de relevante departementen en organisaties als de Jonge Klimaatbeweging.

  • Vraag 4

    Op welke wijze gaan de in de Jonge Klimaatagenda genoemde thema’s een plek krijgen in de uitvoeringsagenda inzake het klimaatbeleid, met name wat betreft de belangrijke thema’s werken en onderwijs die in de huidige energie- en klimaatagenda’s tot nu toe minder belicht werden?

    Zoals aangegeven in het regeerakkoord nemen we in Nederland maatregelen die ons voorbereiden op een reductie van 49 procent in 2030. We sluiten een klimaat- en energieakkoord dat sectoren de zekerheid geeft aan welke doelstellingen voldaan moet worden op de langere termijn. Voor de korte termijn nemen we maatregelen als vergroening van het belastingstelsel, meer kavels op zee voor windenergie en de introductie van een minimumprijs van CO2 voor de elektriciteitssector. Deze plannen zullen de komende maanden worden uitgewerkt.
    Goed en slim vormgegeven klimaatbeleid biedt kansen voor economische groei en werkgelegenheid. Willen we in Nederland innovaties kunnen toepassen en onderhouden én onze marktkansen verzilveren, dan moet Nederland een goed opgeleide en wendbare beroepsbevolking hebben. Dit vergt flexibiliteit en samenwerking met het bedrijfsleven bij de totstandkoming van de onderwijscurricula in mbo, hbo en universiteiten. Het vergt ook aandacht bij werkgevers voor de continue ontwikkeling van kennis en vaardigheden van hun werknemers. Tevens is het belangrijk dat jongeren gestimuleerd worden om te komen tot studie- en carrièrekeuzes die passen bij de beoogde transitie. In de komende maanden zal ik in samenwerking met de relevante collega’s uit het kabinet en in overleg met sociale partners en het onderwijs, bezien op welke wijze deze thema’s kunnen worden meegenomen in de verdere uitwerking van de plannen. Hierbij zal ook gebruik worden gemaakt van het SER-advies dat in het eerste kwartaal van 2018 zal verschijnen over de effecten van de klimaat- en energietransitie op de werkgelegenheid.

23 oktober 2017 - 25 oktober 2017
Het bericht “Minister Schultz in beeld als nieuwe baas Schiphol”
Liesbeth van Tongeren (GL), Suzanne Kröger (GL)
Jeroen Dijsselbloem (minister financiën) (PvdA), Melanie Schultz van Haegen (minister infrastructuur en waterstaat) (VVD)
1. Het Algemeen Dagblad, 21 oktober 2017 (https://www.ad.nl/binnenland/m…
2. Kamerstuk 32 500-VII, nr. 9
3. Kamerstuk 32 500-VII, nr. 102
4. Aanhangsel Handelingen, Vergaderjaar 2009–2010, TK 89 (22 juni 2010) …
5. Corruptiebestrijdingsverslag van de EU COM(2014) 38(https://ec.europa…
  • Vraag 1

    Kent u de berichtgeving «Minister Schultz in beeld als nieuwe baas Schiphol»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Kent u de aangenomen motie-Koopmans van 2 december 2010 over de gedragsregels voor oud-bewindspersonen om (de schijn) van belangenverstrengeling te voorkomen?2

    Ja.

  • Vraag 3

    Kent u de brief van oud-minister Donner van 26 april 2011 als reactie op deze motie?3

    Ja.

  • Vraag 4

    Hebt u kennisgenomen van de vragen en antwoorden tijdens twee mondelinge vragenuurtjes, waarin het lid Van Tongeren oud-minister Eurlings en later Minister Schultz vragen stelde over een overstap naar een Nederlands (staats)bedrijf op het terrein van het ministerie waar de bewindspersoon de verantwoordelijkheid heeft?4

    Ja.

  • Vraag 5

    Hoe beoordeelt u een voorgenomen overstap naar een (staats)bedrijf van een zittend Minister? Welk beoordelingskader gebruikt u daarbij?

    Het kabinetsbeleid is dat er een afkoelingsperiode van twee jaar geldt voor het lobbyen op het eigen beleidsterrein.6 Het is aan bewindspersonen zelf om te bepalen, op basis van hun eigen integriteit, of en op welke termijn het verstandig is om werkzaam te zijn op hetzelfde beleidsterrein.

  • Vraag 6

    Vindt u dat er, bij gebrek aan formeel op schrift gestelde regels voor bewindspersonen, aansluiting gezocht zou moeten worden bij regels in de ons omringende landen zoals Groot-Brittannië, dat een afkoelingsperiode kent, of bij de regels die voor medewerkers van de departementen gelden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe wordt dat vormgegeven?

    Zie antwoord vraag 5.

  • Vraag 7

    Vindt u de Europese gedragsregels voor oud-Eurocommissarissen passend en vindt u het voornemen deze verder aan te scherpen een goede zaak? Zouden Nederlandse ministers uit zichzelf langs de lijnen van deze gedragscode moeten handelen? Zult u de adviezen uit het in februari 2014 gepubliceerde rapport van de EU over anti-corruptie toepassen?5 Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe?

    De Europese gedragsregels gelden voor oud-eurocommissarissen. Voor Nederlandse ministers geldt het kabinetsbeleid.

  • Vraag 8

    Is er een extra verantwoordelijkheid voor het vermijden van (de schijn) van belangenverstrengeling wanneer een eventuele volgende werkkring van een oud-minister een staatsbedrijf betreft?

    Zie antwoord vraag 5.

  • Vraag 9

    Zou juist wanneer de Staat de meerderheidsaandeelhouder van een bedrijf is, er een afkoelingsperiode moeten zijn voordat een oud-bewindspersoon daar aan de slag kan? Zo nee, waarom niet?

    Zie antwoord vraag 5.

  • Vraag 10

    Kunt u een beschrijving geven van de politieke (eind)verantwoordelijkheid die u de afgelopen jaren voor het dossier Schiphol, ruimtelijke ordening in de regio en luchtvaart gedragen heeft?

    Ik heb het luchtvaartdossier de afgelopen 10 jaar niet in mijn portefeuille gehad. Wel het ruimtelijk ordening beleid op rijksniveau.

  • Vraag 11

    Heeft u er de laatste vier jaar op enig moment interesse in getoond om toe te treden tot de raad van bestuur van Schiphol nv? Zo ja, wanneer en hoe?

    Nee.

  • Vraag 12

    Heeft u belangstelling om toe te treden tot de raad van bestuur van Schiphol nv?

    Ik ben tot dusver niet benaderd en heb er derhalve niet over nagedacht en zie daar op basis van speculaties ook geen aanleiding toe.

  • Vraag 13

    Op welke wijze wordt voor de nieuwe topfunctie van Schiphol geworven, nu de heer Nijhuis terugtreedt? Kunt u de procedure beschrijven?

    Omdat bij Schiphol het structuurregime van toepassing is, benoemt de raad van commissarissen de nieuwe CEO. Daarbij stelt de raad van commissarissen eerst de profielschets op en vervolgens een longlist van potentiële kandidaten. Hieruit volgt de shortlist. De raad doet dit in nauw overleg met het Ministerie van Financiën. Bij deze benoeming wordt ook het beleidsdepartement Infrastructuur en Milieu betrokken. Na sondering bij de Minister van Financiën benoemt de raad van commissarissen de nieuwe CEO.

  • Vraag 14

    Is er met u als aandeelhouder in de afgelopen twee weken op enig moment gesproken en/of gemaild over de opvolging van de heer Nijhuis als CEO van Schiphol? Zo ja, kunt u dan de desbetreffende verslagen en/of e-mails aan de Kamer doen toekomen?

    Nee dat is er niet met de Minister van financiën, maar uiteraard is de Minister van Financiën kort voor de bekendmaking wel geïnformeerd door de heer Nijhuis over zijn vertrek. De raad van commissarissen is inmiddels met de procedure gestart.

  • Vraag 15

    Heeft u de afgelopen vier jaar op enig moment contact gehad met de Minister van Infrastructuur en Milieu over de mogelijke opvolging van de CEO van Schiphol?

    Nee

  • Vraag 16

    Kunnen deze vragen voor woensdag 25 oktober 2017 om 11.00 uur beantwoord worden?

    Ja

16 oktober 2017 - 13 november 2017
Het inspraakproces luchthaven Lelystad
Suzanne Kröger (GL)
Sharon Dijksma (PvdA)
  • Vraag 1

    Klopt het dat de webpagina voor de internetconsultatie met betrekking tot de vliegroutes van luchthaven Lelystad enige tijd niet bereikbaar is geweest? Wat was hier de oorzaak van? Wordt de tijdsduur van de internetconsultatie verlengd om dit te compenseren?

    De website heeft vanaf het moment van online gaan, op 5 oktober 2017 begin van de avond, naar behoren gewerkt en is altijd bereikbaar geweest. Wanneer iemand meermaals met hetzelfde mailadres een reactie probeerde in te dienen kreeg men een verkeerde foutmelding die stelt dat de website tijdelijk niet bereikbaar is. Deze foutmelding was incorrect. Aan bezoekers van de site wordt inmiddels de foutmelding «U kunt per consultatie maar een keer reageren met hetzelfde e-mailadres.» getoond, wanneer zij nogmaals een reactie met hetzelfde e-mailadres proberen te plaatsen. De melding «deze website is tijdelijk niet beschikbaar» wordt niet meer getoond.
    Veel indieners vergeten hun indiening via de email te bevestigen- waardoor zij hun reactie niet direct terugzien. Ook dan wordt hun indiening wel geregistreerd en kan alsnog handmatig worden goedgekeurd door het ministerie. Elke ingediende reactie wordt geregistreerd.
    Wanneer de bezoeker in de adresbalk internetconsultatie.nl opgeeft wordt hij/zij nu doorgeleid naar https://www.internetconsultatie.nl i.p.v. https://internetconsultatie.nl
    Hiermee is opgelost dat aan de bezoeker de melding «Website is onveilig» wordt getoond.
    Indien bezoekers de website met een telefoon met een oudere versie van Android bekijken, dan wordt deze melding nog wel getoond. Het PKI overheidscertificaat dat voor Internet Consultatie wordt ingezet is uitgegeven door KPN. KPN heeft onlangs haar rootcertificaat vernieuwd en daar kunnen oudere versies van Android niet mee overweg. In dat geval wordt geadviseerd een update van Android uit te voeren.

  • Vraag 2

    Kunt u de Kamer informeren over de wijze waarop er wordt omgegaan met de input van de internetconsultatie? Welk proces wordt gevolgd in de twee weken tussen het sluiten van de consultatie en het sturen van het definitieve besluit naar de Kamer? Wat wordt er gedaan met de input die per e-mail wordt gedeeld met het ministerie, op basis van de oproep die het ministerie hiertoe heeft gedaan op twitter?

    Op 25 september 2017 is gestart met de formele consultatiebijeenkomsten voor luchtruimgebruikers over de aansluitroutes. Daarnaast liep in de periode van 5 oktober t/m 2 november 2017 de internetconsultatie. Reacties die parallel aan de internetconsultatie bij het ministerie binnen zijn gekomen worden als zienswijze geregistreerd en vormen daarmee onderdeel van de internetconsultatie. Zoals toegezegd in het overleg met de Tweede Kamer op 28 september 2017, zal een vertegenwoordiging van de bewonerscomités worden gevraagd om advies uit te brengen over het concept resultaat uit de consultatieprocedures. Dit advies van bewonerscomités weeg ik mee in het voorstel voor de aansluitroutes dat aan uw Kamer wordt aangeboden.

  • Vraag 3

    Wat wordt er gedaan met de klachten van burgers die zich beperkt voelen door de kaders van de internetconsultatie? Wat wordt er gedaan met de vragen, opmerkingen, ideeën en klachten die in het kader van de internetconsultatie naar voren kwamen, maar die niet passen binnen de kaders of de opzet?

    De internetconsultatie is specifiek gericht op de ontwerp aansluitroutes. Dit laat onverlet dat ook reacties en vragen worden geregistreerd die buiten dit kader vallen. Naar verwachting zal vanaf eind november 2017 op de internetconsultatiepagina een samenvatting van de inbreng op de internetconsultatie, voorzien van een reactie, worden geplaatst. Deze zal zich niet beperken tot de ontwerp aansluitroutes maar zal ook de beantwoording van de aan de aansluitroutes gerelateerde onderwerpen bevatten. Daarnaast worden via de internetconsultatie veel feitelijke vragen gesteld. Over de meest gestelde vragen worden FAQ’s opgesteld voor op de website.

  • Vraag 4

    Heeft u zicht op het aantal mensen dat wel naar een van de zes informatiebijeenkomsten wilde, maar dat niet kon omdat er geen plek meer was? Op welke manier kunnen deze mensen alsnog de benodigde voorlichting krijgen?

    Ja. Voor iedere informatiebijeenkomst is bekend hoeveel mensen zich hebben aangemeld en afgemeld. Ook is bekend hoeveel mensen zich hadden aangemeld, maar uiteindelijk de informatiebijeenkomst niet hebben bezocht (zie bijlage). Alleen voor de informatiebijeenkomst in Apeldoorn geldt dat er 15 geregistreerde mensen moesten worden afgewezen. Achteraf is geconstateerd dat juist uitgerekend deze informatieavond de meeste no-shows had. Deze 15 personen hebben wel de e-mail gekregen met de verwijzing naar de internetconsultatie, alsmede het verslag van deze informatiebijeenkomst.
    Iedereen die zich opgegeven heeft voor één van de informatiebijeenkomsten ontvangt in de loop van november een e-mail met de mogelijkheid zich te abonneren op een e-mail nieuwsbrief. Op die manier kunnen deze personen ook het verdere proces blijven volgen.

  • Vraag 5

    Op welke manier worden gemeenten die direct geraakt worden door de verschillende aansluitroutes, geïnformeerd en betrokken bij de besluitvorming?

    Er zijn in september en oktober drie bijeenkomsten (Zwolle, Apeldoorn, Twello) door IenW georganiseerd voor leden van B&W en raadsleden van gemeenten die onder aansluitroutes lager dan 2.700 meter hoogte liggen. Voor deze bijeenkomsten zijn ook statenleden uitgenodigd. Bij deze bijeenkomsten waren over het algemeen de gedeputeerden van de betrokken provincies aanwezig.
    IenW heeft in oktober ook deelgenomen aan de expertmeeting over de uitbreiding van Lelystad Airport voor de provinciale staten in Friesland.
    De gedeputeerde van Overijssel en Gelderland zijn lid van de Alderstafel Lelystad. De gedeputeerde van Friesland en Drenthe worden voor de Alderstafel uitgenodigd als de aansluitroutes boven deze provincies aan bod zijn.

  • Vraag 6

    Wat is op dit moment de status van de Alderstafel in relatie tot de besluitvorming rond de routebesluiten? Bent u direct in gesprek met de provincies Gelderland, Overijssel en Friesland? Hoe werden, zijn en worden de getroffen provincies betrokken bij de besluitvorming?

    In februari 2009 is de Alderstafel Lelystad ingesteld met als opdracht om samen met de regio te verkennen hoe Lelystad Airport een bijdrage kan leveren aan het accommoderen van de nationale capaciteitsvraag naar luchtvaart. Daarover is in 2012 een integraal advies uitgebracht, gevolgd door een advies over de ontsluitingsroutes in 2014. In de huidige fase van de uitvoering na het in 2015 genomen luchthavenbesluit voor Lelystad Airport bewaakt de Alderstafel de in de genoemde adviezen gemaakte afspraken en kan indien gewenst IenW adviseren over relevante onderwerpen. De Alderstafel heeft een werkplan opgesteld en jaarlijks wordt een verslag over de werkzaamheden overlegd aan het Ministerie als opdrachtgever.
    In juni 2017 heeft de Alderstafel Lelystad getoetst of de door LVNL en CLSK gepresenteerde ontwerpen voor de aansluitroutes voldeden aan de aan de Alderstafel afgesproken uitgangspunten. Daarbij zijn ook de provincies op het «oude land» betrokken (naast Gelderland en Overijssel die reeds vertegenwoordigd waren ook de provincies Drenthe en Friesland).
    Voor de komende periode zal de Alderstafel een rol blijven spelen in het monitoren van de afspraken en het betrokken houden van de partijen in de verdere realisatie. De betrokken provincies zijn (agenda)lid van deze Alderstafel. Verder staat IenW in direct contact met bestuurders van betrokken provincies over het proces van de aansluitroutes.

  • Vraag 7

    Wat is de verdere rol van de Alderstafel in het proces? Gaat u gevolgen verbinden aan de rol en het mandaat van de Alderstafel, nu blijkt dat zoveel burgers zich niet gehoord en zeker niet vertegenwoordigd voelen?

    Zie het antwoord bij vraag 6. Het mandaat van de Alderstafel blijft ongewijzigd en richt zich op de ontwikkeling van de luchthaven en de inpassing in de omgeving tot daar waar de routes aantakken op het oude land.
    Ten aanzien van het luchtruimvraagstuk in samenhang met de aansluitroutes is reeds in december 2010 gemeld dat die samen met mijn collega van Defensie en de luchtverkeersleidingsorganisaties ter hand wordt genomen. De discussie in de regio’s spitst zich met name op dit punt toe. Ik heb met het oog op de herziening van het luchtruim toegezegd te zullen komen met een plan van aanpak voor het omgevingsmanagement.
    Aan uw Kamer is in het AO van 28 september 2017 tevens toegezegd nog dit jaar te verkennen of er in aanvulling op het bovengenoemde omgevingsmanagement mogelijkheden zijn voor het versterken van het concept «Alderstafel». Ik zal daarvoor de voorzitter vragen om mij te voorzien van de ervaringen en inzichten uit de afgelopen jaren bij zowel Schiphol, Lelystad en Eindhoven.

9 oktober 2017 - 13 november 2017
Het risico van ‘bird-strikes’ bij luchthaven Lelystad
Suzanne Kröger (GL)
Sharon Dijksma (PvdA)
  • Vraag 1

    Is het u bekend dat door de militaire luchtvaart reeds circa tien jaar 24 uur per dag, 7 dagen per week radargegevens zijn vastgelegd over vogelverplaatsingen (tijd, richting snelheid) op grotere hoogte boven en ruim rond de Waddenzee?

    Ja, het is mij bekend dat de Koninklijke Luchtmacht de vogelbewegingen op grotere hoogte (tot ca. 4 km) monitort.

  • Vraag 2

    Is het u bekend dat op basis hiervan en op basis van de vogelwaarnemingen (Sovon) een veel gedetailleerdere risicoanalyse voor vogelaanvaringen voor de routes van en naar luchthaven Lelystad gemaakt kan worden?

    In het Luchthavenbesluit luchthaven Lelystad is aandacht besteed aan het onderwerp vogelaanvaringen. In het besluit is opgenomen dat er aan de hand van monitoring van de vogelbewegingen een inschatting zal worden gemaakt van de kans op vogelaanvaringen. Momenteel wordt er een nulmeting uitgevoerd tot ca.6 km buiten de luchthaven. Hierin worden ook de gegevens van SOVON (Samenwerkende Organisaties Vogel Onderzoek Nederland) betrokken.
    Daarnaast zullen de vogelradargegevens van de Koninklijke Luchtmacht worden gebruikt voor een risicoanalyse met betrekking tot vogelaanvaringen op de aansluitroutes van en naar de luchthaven Lelystad.

  • Vraag 3

    Is er gemeenschappelijk onderzoek, uitwisseling of overleg tussen Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) en de militaire luchtvaart over vogelaanvaringspreventie «en route» (dus buiten het bereik van de vogelradars van lokale vliegvelden die nu in ontwikkeling zijn)?

    Informatie van de Koninklijke Luchtmacht wordt beschikbaar gesteld aan de Luchtverkeersleiding. Uit gegevens van de Koninklijke Luchtmacht blijkt dat bijna 98% van alle vogelaanvaringen plaatsvinden beneden een hoogte van 3.000 voet (ca 1.000 meter). Ter informatie; kenmerkend voor het civiele commerciële luchtverkeer is dat er slechts gedurende een korte periode en alleen in de directe omgeving van de luchthaven, onder een hoogte van 3.000 voet wordt gevlogen. De aansluitroutes liggen op een hoogte van 6000 voet (1.800 meter).

  • Vraag 4

    Is het mogelijk om de kennis van de luchtmacht te gebruiken om betere inschattingen te maken van het risico op vogelaanvaringen, ook voor grotere hoogten en grotere afstanden van vliegvelden? Kan dit betrokken worden bij de veiligheidsanalyse voor de aanvliegroutes voor Lelystad en de herindeling van het luchtruim?

    Ja. Zie mijn antwoord op vraag 2.

5 oktober 2017 - 18 oktober 2017
De bloedtest die beschikbaar gesteld wordt voor omwonenden van chemieconcern Chemours
Jessica van Eijs (D66), Suzanne Kröger (GL)
Sharon Dijksma (staatssecretaris infrastructuur en waterstaat) (PvdA)
1. https://www.nrc.nl/nieuws/2017/09/21/bloedtest-voor-omwonenden-van-ch…
2. http://www.rivm.nl/Documenten_en_publicaties/Algemeen_Actueel/Nieuwsb…
  • Vraag 1

    Bent u bekend met de berichtgeving rondom de bloedtest die beschikbaar gesteld wordt voor omwonenden van chemieconcern Chemours?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Klopt het dat alleen de mensen die van 1970 tot 2012 in het door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in het eerste rapport aangegeven blauwe gebied hebben gewoond aanspraak kunnen maken op de bloedtest?2 Zo ja, wie heeft de afweging voor deze afbakening gemaakt? Zo nee, kunt u specificeren in welk gebied bewoners of oudbewoners in aanmerking komen?

    Ja. Deze afweging is gemaakt in overleg met de betrokken gemeenten, zoals de motie Van Eijs/Kröger3 vroeg. Uit de eerder door het RIVM uitgevoerde steekproef, waarbij dezelfde gebiedsafbakening werd gehanteerd, bleek dat alleen bij mensen die én langdurig én dichtbij het fabrieksterrein hebben gewoond nu nog statistisch significant hogere waarden worden aangetroffen. Bij mensen die nog binnen het onderzoeksgebied wonen, maar verder weg van de bron, en bij mensen die pas na 2002 in het gebied zijn komen wonen werd in de steekproef geen verhoogde gemiddelde waarde gevonden. Daarmee zie ik geen inhoudelijke reden om het toepassingsgebied voor deze regeling te verruimen ten opzichte van de eerdere lokale regeling, die ook hetzelfde gebied heeft aangehouden.

  • Vraag 3

    Deelt u de mening dat, indien enkel de bewoners in het door het RIVM aangegeven blauwe gebied voor de bloedtest in aanmerking komen, u de bewoners in feite blij maakt met een dode mus, aangezien een groot deel van dit gebied een dunbevolkt industriegebied betreft?

    Nee, die mening deel ik niet. In het aangeduide gebied wonen nu circa 3.000 mensen. Een deel van hen zal al getest zijn, hetzij via een eerdere lokale regeling, hetzij via de steekproef die eerder door het RIVM is uitgevoerd of omdat zij werkzaam zijn bij een bedrijf dat medewerkers een test aanbood. Er zijn in het effectgebied nog steeds honderden mensen die zich niet eerder hebben laten testen en waarvoor deze regeling beschikbaar is. In tegenstelling tot de eerdere lokale regeling kent de nu aangeboden regeling geen leeftijdsgrens. Ook staat zij open voor voormalige bewoners van het gebied.

  • Vraag 4

    Bent u bereid de bloedtest breder toegankelijk te maken voor meer omwonenden? Zo nee, waarom niet?

    Zie het antwoord op vraag 2.

  • Vraag 5

    Hoe is de toegang tot de bloedtest op dit moment financieel geregeld?

    Op 10 oktober hebben de colleges van burgemeester en Wethouders van Dordrecht, Sliedrecht en Papendrecht de wijze van uitvoering vastgesteld. Mensen die menen in aanmerking te komen voor deelname kunnen zich in de periode 23 oktober – 20 november 2017 bij hun gemeente melden voor een aanvraag. Er zijn voor deelnemers geen kosten verbonden aan de aanvraag of aan de test.

  • Vraag 6

    Bent u bereid om met de betrokken gemeentes in gesprek te gaan over hoe eventuele financiële drempels kunnen worden weggenomen voor het deelnemen aan een bloedtest?

    Zoals ik bij antwoord 5 heb aangegeven, is er geen sprake van een financiële drempel voor mensen die aan de regeling deelnemen.

  • Vraag 7

    Bent u bereid om met de betrokken gemeentes in overleg te gaan over of mensen die in de omgeving hebben gewerkt in aanmerking komen voor een bloedtest?

    Het bieden van een gezonde en veilige werkomgeving is allereerst een zaak van de eigen werkgever. Werknemers die menen dat zij op hun werkplek zijn blootgesteld aan een gevaarlijke stof kunnen zich daarom bij hun werkgever melden. Als de arbodeskundige daartoe aanleiding ziet, zou onderzoek aangeboden kunnen worden, zoals een bloedtest.
    In de afspraken met de colleges van burgemeester en Wethouders en de daarop vastgestelde lokale uitvoering is daarom niet voorzien in deelname door (oud-) werknemers van bedrijven in het gebied.
    Aangezien de periode van mogelijke blootstelling ruim veertig jaar omvat, is het niet ondenkbaar dat een voormalige werkgever niet meer bestaat en dat deze oud-werknemers geen aanspreekpunt in het gebied meer hebben. Om te voorkomen dat deze mensen geen mogelijkheid hebben om zich te laten testen, zal ik de gemeenten Dordrecht, Sliedrecht en Papendrecht vragen om, voor die gevallen waarin geen voormalige werkgever meer traceerbaar is, ook een test beschikbaar te stellen.

  • Vraag 8

    Hoe wordt er voor gezorgd dat iedereen die nu wel voor een bloedtest in aanmerking komt daar ook weet van heeft?

    De gemeenten zorgen voor adequate communicatie naar hun inwoners, onder andere via lokale media en huis-aan-huisberichten.

  • Vraag 9

    Kunt u deze vragen afzonderlijk beantwoorden?

    Ja.

2 oktober 2017 - 27 oktober 2017
Overheidssteun voor de productie en het gebruik van fossiele brandstoffen
Liesbeth van Tongeren (GL), Sandra Beckerman (SP), Tom van der Lee (GL), Suzanne Kröger (GL)
Henk Kamp (VVD), Sharon Dijksma (PvdA)
1. Website Overseas Development Institute, 28 september 2017 (https://ww…
  • Vraag 1

    Heeft u kennisgenomen van het op 28 september verschenen onderzoek door het Overseas Development Institute (ODI) en het Climate Action Network Europe (CAN-E) over de wijze waarop Nederland de fossiele sector ondersteunt door middel van subsidies, belastingmaatregelen, publieke investeringen en investeringen door staatsbedrijven?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Wat is uw oordeel over de conclusie van het rapport dat de fossiele sector met deze publieke middelen en instrumenten voor meer dan 7 miljard per jaar wordt ondersteund?

    Hiervoor verwijs ik naar mijn brief van 4 oktober2, waarin ik al ingegaan ben op de bevindingen uit dit rapport.

  • Vraag 3

    Bent u zich ervan bewust dat Nederland zich al in 2009, als lid van de EU en daarmee als lid van de G20, gecommitteerd heeft aan het uitfaseren van inefficiënte fossiele brandstoffen subsidies? Weet u dat de G7 in 2016 besloot dat alle inefficiënte subsidies op fossiele brandstoffen in 2025 uitgebannen moeten zijn? Hoe gaat u deze afspraken waarmaken?

    Ja, Nederland heeft zich gecommitteerd aan het uitfaseren van inefficiënte fossiele brandstoffen subsidies. Nederland heeft hiertoe in de afgelopen jaren verschillende stappen gezet, zoals het afschaffen van de vrijstelling op rode diesel. Zoals ik ook in mijn brief van 4 oktober heb aangegeven2, is het beschikbare instrumentarium er niet op gericht om het gebruik van fossiele energie te stimuleren en te bevoordelen tegenover het gebruik van hernieuwbare energie, maar is het gericht op andere doeleinden, zoals het stimuleren van innovatie of het versterken van de Nederlandse concurrentiepositie.

  • Vraag 4

    Klopt het dat Nederland geen overzicht publiceert van alle subsidies die Nederland verleent aan de fossiele industrie? Zo nee, deelt u de mening dat dit noodzakelijk is om na te kunnen gaan of de beloftes om subsidies voor fossiele brandstoffen te beëindigen na worden gekomen?

    Overzichten die een specifiek onderscheid maken tussen bedrijven die fossiele energie gebruiken en/of produceren en bedrijven die hernieuwbare vormen van energie benutten en/of produceren, zijn niet voorhanden, aangezien dat onderscheid in de begrotingen niet wordt gemaakt. Zoals hiervoor aangegeven, is het beschikbare instrumentarium er niet op gericht om het gebruik van fossiele energie te stimuleren en te bevoordelen tegenover het gebruik van hernieuwbare energie, en is er dus ook geen sprake van directe, specifieke steun aan deze bedrijven.

  • Vraag 5

    Kunt u een overzicht presenteren van alle financiële steun die Nederland verleent aan de fossiele industrie (inclusief fiscale maatregelen, publieke financiering en investeringen door staatsbedrijven)? Zo nee, waarom niet?

    Zie antwoord vraag 4.

  • Vraag 6

    Kunt u aangeven hoe deze ondersteuning zich verhoudt tot de ondersteuning van duurzame initiatieven en projecten?

    Zie antwoord vraag 4.

  • Vraag 7

    Hoe gaat de overheid ervoor zorgen dat Nederland alle publieke middelen (directe subsidies, belastingmaatregelen, publieke financiering en investeringen van staatsbedrijven) niet langer gebruikt om de fossiele industrie te ondersteunen, maar deze in plaats daarvan gaat inzetten om de energietransitie te versnellen?

    Zoals hiervoor aangegeven, is er geen sprake van directe, specifieke steun aan bedrijven die fossiele energie gebruiken en/of produceren. In de Energieagenda heeft het kabinet aangeven dat het akkoord van Parijs om een drastische reductie van het gebruik van fossiele energie vraagt, tot dichtbij nul in het jaar 2050.

  • Vraag 8

    Bent u bekend met de verwachting van Energiebeheer Nederland (EBN) dat de Nederlandse Staat 70% (5 miljard euro) van de totale kosten voor de ontmanteling van de infrastructuur voor de winning van fossiele brandstoffen voor zijn rekening zal nemen? Deelt u, gelet op het feit dat EBN ook stelt dat deze kosten nog flink hoger zouden kunnen uitvallen, de mening dat het grootste gedeelte van deze rekening niet doorgeschoven moet worden naar de belastingbetaler? Zo nee, waarom niet? Op welke manier houdt de Nederlandse overheid rekening met de mogelijk hoger uitvallende kosten voor ontmanteling?

    Ja, daar ben ik mee bekend. In de komende twee decennia zal een aanzienlijk deel van de nu nog producerende olie- en gasvelden en de bijbehorende olie- en gasinfrastructuur (mijnbouwwerken en -installaties, putten, pijpleidingen en kabels) het einde van de economische levensduur bereiken. Waar er geen mogelijkheden en vooruitzichten zijn voor inzet van die infrastructuur voor hergebruik of ander gebruik, is de industrie verantwoordelijk voor veilige en milieuvriendelijke ontmanteling en verwijdering van haar faciliteiten en zal zij daartoe uit hoofde van de Mijnbouwwet moeten overgaan. Dat geldt ook voor mijnbouwwerken en gaswinningslocaties op land. Naar inschatting van EBN zullen de kosten van deze ontmanteling en verwijdering («decommissioning») van de Nederlandse olie- en gasinfrastructuur ca. € 7 mrd bedragen. Als deelnemer namens de Nederlandse Staat in de olie- en gaswinning in Nederland is het aandeel van EBN, zowel in de opbrengsten van de olie- en gaswinning als in de kosten van deze decommissioning, 40%. In aanmerking nemende dat voor mijnbouwondernemingen de kosten van decommissioning fiscaal aftrekbaar zijn voor de vennootschapsbelasting en de specifieke mijnbouwafdrachten, komt de facto ca. € 5 mrd van de geschatte kosten voor rekening van de Staat.
    Om de verwachtingen en gevolgen ten aanzien van decommissioning in kaart te brengen en om in het kader van de energietransitie (synergie met windenergie, opslag van CO2 en waterstof, geothermie) de mogelijkheden voor hergebruik en ander gebruik van de olie- en gasinfrastructuur te onderzoeken, te coördineren en te faciliteren, heeft EBN eind vorig jaar in nauwe samenwerking met het Ministerie van Economische Zaken, mijnbouwbedrijven (operators) en de toeleverende industrie, en met input van maatschappelijke organisaties, het «Netherlands Masterplan for Decommissioning and Re-use» opgesteld. Dit plan inventariseert de onderwerpen en de wijze waarop op een veilige, duurzame, effectieve en kostenefficiënte wijze de infrastructuur van de Nederlandse olie- en gaswinning kan worden ontmanteld en verwijderd en waar mogelijk kan worden hergebruikt. Het resultaat van een van de aanbevelingen van het Masterplan is de oprichting op 10 oktober jl. van het National Platform for Re-use and Decommissioning (Nexstep). Dit Platform gaat de aanbevelingen van het Masterplan verder uitwerken.

27 september 2017 - 18 oktober 2017
Het bericht ‘Haven stoot meer CO2 uit dan ooit’
Tom van der Lee (GL), Suzanne Kröger (GL)
Sharon Dijksma (staatssecretaris infrastructuur en waterstaat) (PvdA)
1. https://www.ad.nl/rotterdam/haven-stoot-meer-co2-uit-dan-ooit~a7d41a3…
  • Vraag 1

    Kent u het bericht «Haven stoot meer CO2 uit dan ooit»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Vindt u het ook een enorme domper dat de Rotterdamse haven, ondanks haar ambities, steeds meer broeikasgassen uitstoot?

    De berekeningen van de milieudienst Rijnmond onderstrepen in mijn ogen het belang van de plannen die het Havenbedrijf Rotterdam heeft om te komen tot een drastische reductie van de CO2-uitstoot van de haven en van de Rotterdamse industrie. Daarbij moet wel rekening worden gehouden met het feit dat de beoogde transitie een proces is van veel stappen, door veel verschillende partijen over een lange periode, en emissieniveaus daarbij soms tijdelijk kunnen toenemen.

  • Vraag 3

    Op welke manieren ondersteunt u het Rotterdamse havenbedrijf met zijn klimaatambities?

    Zoals blijkt uit de Havenvisie 2030 is het de ambitie van het Havenbedrijf Rotterdam dat het havenindustrieel complex in 2030 het grootste, meest moderne en meest duurzame petrochemie-en energiecluster van Europa is. De ambitie om toonaangevend te zijn in duurzaamheid van ketens en clusters is tevens opgenomen in de ondernemingsstrategie van het Havenbedrijf Rotterdam. Voorbeelden van de subdoelstellingen van deze ambitie zijn een efficiënte energie-infrastructuur, ruimte voor duurzame energieproductie en een lage footprint van logistieke ketens.
    Het Havenbedrijf Rotterdam zet dus volop in op de transitie om de benodigde reductie van CO2 te realiseren en het Rijk ondersteunt dit onder andere met een publiek-private samenwerking in het nieuwe werkprogramma zeehavens onder de maritieme strategie. Daarnaast werken Havenbedrijf Rotterdam, de Rotterdamse havenindustrie en het Rijk al volop aan projecten die zorgen voor CO2-reductie zoals het benutten van restwarmte uit de haven voor stadsverwarming, energiebesparing en hergebruik van reststoffen en bijproducten door de chemie en verduurzaming van de warmtevraag van de procesindustrie via de Green Deal Ultradiepe Geothermie (Kamerstuk 33 043, nr. 72).

  • Vraag 4

    Bent u bereid meer te doen om het Rotterdamse havenbedrijf te helpen te vergroenen, zeker aangezien het Rotterdamse havenbedrijf van nationaal belang is en het lokale belang overstijgt? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke manier?

    Het is aan het nieuwe kabinet om op basis van het op 10 oktober jl. gepresenteerde regeerakkoord de klimaat- en energietransitie in Nederland, en dus ook in de Rotterdamse haven, verder vorm te geven.

  • Vraag 5

    Kunt u het Rotterdamse havenbedrijf helpen, bijvoorbeeld door het stellen van dwingende maatregelen met betrekking tot de CO2-uitstoot van de kolencentrales van Engie en Uniper, aangezien dit de grootste vervuilers in de Rotterdamse haven zijn?

    In het antwoord op vraag 3 heb ik aangegeven op welke manieren de rijksoverheid de verduurzaming van de haven Rotterdam ondersteunt. Verder is het, zoals hiervoor ook al aangegeven, aan het nieuwe kabinet om de klimaat- en energietransitie in Nederland, en dus ook in de Rotterdamse haven, verder vorm te geven.

  • Vraag 6

    Bent u bij de plannen betrokken voor het afvangen en opslaan van CO2, die een grote rol spelen bij de klimaatambities van het havenbedrijf? Zo ja, op welke manier? Wanneer komt u met een alternatieve aanpak van CO2-afvang en opslag in de Rotterdamse regio?

    CO2-afvang en opslag is naar verwachting een onmisbare technologie om in de industrie grootschalige CO2-emissiereductie te realiseren. Uw Kamer is op 27 juni jl. per brief geïnformeerd (Kamerstuk 31 510, nr. 67) over het principebesluit van de initiatiefnemers ENGIE en Uniper om zich terug te trekken uit het CCS-project ROAD (Rotterdam Opslag en Afvang Demonstratieproject). De ambitie uit de Energieagenda om een grootschalig CCS-demonstratieproject te realiseren is echter ongewijzigd. In dezelfde Kamerbrief is aangegeven dat er op dit moment gesprekken worden gevoerd met meerdere partijen uit de sector over een alternatief grootschalig CCS-demonstratieproject. Het Havenbedrijf Rotterdam heeft de Minister van Economische Zaken en mij geïnformeerd over de verkenningen die zij uitvoert met een aantal partijen naar het realiseren van een CCS-project in het Rotterdamse havengebied. Zoals ik hiervoor heb aangegeven, is het aan het nieuwe kabinet om de klimaat- en energietransitie in Nederland, ook wat betreft CCS, verder vorm te geven.

  • Vraag 7

    Hoe bent u van plan de vervuiling tegen te gaan van de bedrijven op de Rotterdamse haven, aangezien veel van die bedrijven enorm slecht zijn voor de lokale luchtkwaliteit en u onlangs door de rechter gedwongen bent maatregelen te nemen met betrekking tot luchtkwaliteit?

    Bij de vergunningverlening aan de bedrijven in het Rotterdamse havengebied door de milieudienst Rijnmond is en wordt zorgvuldig rekening gehouden met de mogelijke gevolgen voor de luchtkwaliteit. Door de vergunningen van deze bedrijven regelmatig te beoordelen en zo nodig te herzien, wordt de bijdrage aan de luchtverontreiniging door deze bedrijven steeds verder teruggebracht. Er zijn geen knelpunten rond de bedrijven in de Rotterdamse haven bekend waarbij de grenswaarden voor luchtkwaliteit worden overschreden.

24 augustus 2017 - 7 september 2017
Het rapport 'Wordt de 25% emissiereductie van broeikasgassen in 2020 gehaald?'
Suzanne Kröger (GL), Tom van der Lee (GL)
Henk Kamp (minister economische zaken) (VVD), Sharon Dijksma (staatssecretaris infrastructuur en waterstaat) (PvdA)
1. Website CE Delft, augustus 2017 (http://www.ce.nl/publicatie/wordt_de…
  • Vraag 1

    Bent u bekend met het rapport «Wordt de 25% emissiereductie van broeikasgassen in 2020 gehaald?» van CE Delft?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Klopt volgens u de conclusie in het rapport van CE Delft dat het erg onzeker is of de CO2-reductie van 25% in 2020 (het doel dat is voortgekomen uit de rechterlijke uitspraak in de Urgenda-rechtszaak) wordt gehaald met het huidige pakket aan beleidsmaatregelen? Zo nee, welke zekerheden kunt u geven waaruit blijkt dat dit doel wel wordt gehaald?

    Voor het antwoord op deze vragen verwijs ik naar mijn antwoorden op de vragen 2 en 5 van de leden Van Raan en Wassenberg (beiden PvdD) over hetzelfde onderwerp.

  • Vraag 3

    Welke concrete maatregelen neemt u om er zeker van te zijn dat er een CO2-reducatie van 25% in 2020 plaatsvindt, nu blijkt dat de uitstoot van CO2 0,5 tot 10 Mton hoger uitvalt dan u heeft voorspeld?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 4

    Gaat u, nu blijkt dat het CO2-reductiedoel van 25% in 2020 waarschijnlijk niet gehaald wordt, zo snel mogelijk een extra kolencentrale sluiten naast de kolencentrales die al worden gesloten? Zo ja, welke? Zo nee, waarom niet?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 5

    Kunt u ingaan op de afzonderlijke factoren (tegenvallen opbrengst wind op land, stopzetting van het Rotterdam Opslag en Afvang Demonstratieproject (ROAD), minder import van elektriciteit dan verwacht) die ervoor zorgen dat de CO2-uitstoot waarschijnlijk hoger uitvalt dan u had verwacht?

    De NEV 2017, die naar verwachting in oktober uitkomt, zal een integraal overzicht geven van de effecten van alle relevante ontwikkelingen op energiegebied die van invloed zijn op de broeikasgasuitstoot in Nederland. Een dergelijke integrale analyse biedt een beter beeld van de stand van zaken dan het bekijken van afzonderlijke factoren. Zie verder mijn antwoorden op de vragen 4 en 5 van de leden Van Raan en Wassenberg (beiden PvdD) over hetzelfde onderwerp.

  • Vraag 6

    Bent u bereid om de subsidie die bedoeld was voor ROAD uit te geven aan bijvoorbeeld extra investeringen in hernieuwbare energieprojecten?

    In het wetgevingsoverleg over het jaarverslag 2016 van EZ op 28 juni jl. heeft de Minister van Economische Zaken toegezegd om voor de behandeling van de begroting van Economische Zaken voor het jaar 2018 de Tweede Kamer te informeren over de actuele stand van zaken van het ROAD-project, zowel over de inhoud als over de financiële afwikkeling van de beoogde subsidie.

  • Vraag 7

    Kunt u de Kamer zo snel mogelijk de voorlopige resultaten van de Nationale Energieverkenning (NEV) 2017 sturen, gezien de zorgwekkende conclusies van het rapport van CE Delft?

    De Nationale Energieverkenning (NEV) 2017 zal naar verwachting in oktober aan de Kamer verstuurd worden.

18 augustus 2017 - 6 september 2017
Het bericht 'Greenpeace spant kort geding aan om biomassameestook RWE te stoppen'
Suzanne Kröger (GL), Tom van der Lee (GL)
Henk Kamp (minister economische zaken) (VVD)
1. Energeia, 3 augustus 2017, http://energeia.nl/nieuws/850090-1708/gree…
  • Vraag 1

    Bent u bekend met het bericht «Greenpeace spant kort geding aan om biomassameestook RWE te stoppen»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Deelt u de mening van de partijen die deze zaak hebben aangespannen dat het van groot belang is dat er goede, inhoudelijke afspraken komen over de herkomst van het zaagsel vóórdat wordt begonnen met het bijstoken?

    Zoals ik uw Kamer op 18 maart 2015 (Kamerstuk 30 196, nr. 300) heb geïnformeerd zijn er naar aanleiding van het Energieakkoord (waarbij de rijksoverheid partij is) afspraken gemaakt over de duurzaamheidscriteria van biomassa voor energietoepassingen. Hierin is een onderscheid gemaakt tussen biomassa die direct uit het bos wordt gehaald (primaire residuen) en biomassa die in zagerijen (als zaagsel) vrijkomt bij de productie van bijvoorbeeld bouwmaterialen (secundaire residuen). Deze biomassastromen kunnen beiden worden gebruikt voor de productie van houtpellets die als brandstof in de kolencentrales worden toegepast. De afspraken over de duurzaamheidscriteria heb ik opgenomen in de SDE+ regeling en in de afgegeven subsidiebeschikkingen. Voor zover zij voldoen aan de duurzaamheidscriteria uit de SDE+, is het aan de energiebedrijven zelf om te bepalen bij welke producent zij welke biomassa kopen.
    Daarnaast hebben de energiebedrijven en natuur- en milieuorganisaties een privaatrechtelijk convenant met aanvullende afspraken afgesloten, om het vertrouwen tussen de partijen te vergroten dat de bij- en meestook op verantwoorde wijze plaatsvindt. De rijksoverheid is geen partij bij dit convenant. Voor de beoordeling of een energiebedrijf voor subsidie in aanmerking komt voor de bij- en meestook van biomassa zijn de afspraken die zijn gemaakt in het private convenant niet relevant.
    In het private convenant is een geschillenprocedure opgenomen, die nu wordt toegepast voor het geschil over de bij- en meestook van houtpellets uit zaagsel (secundaire residuen). Dit geschil betreft een verschil van interpretatie ten aanzien van de gemaakte afspraken. Gelet op het privaatrechtelijke karakter van de afspraken uit het convenant, wil ik mij niet mengen in deze discussie. Eventuele niet-nakoming van afspraken uit dit convenant heeft, tenzij daarmee tevens de duurzaamheidscriteria uit de SDE+ worden geschonden, ook geen consequenties voor het publiekrechtelijke subsidieverlening voor de bij- en meestook van biomassa.

  • Vraag 3

    Klopt het dat er slechts procesafspraken zijn gemaakt over de herkomst van het zaagsel en dat hier nog geen inhoudelijke overeenstemming over is bereikt?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 4

    Deelt u de mening dat het voorbarig was om de subsidie voor biomassabijstook uit te keren voordat er duidelijke, inhoudelijke afspraken waren over de herkomst van het zaagsel?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 5

    Bent u bereid de subsidie voor biomassabijstook terug te trekken totdat er een duidelijke afspraak over de herkomst van het zaagsel is gemaakt?

    Zie antwoord vraag 2.

17 augustus 2017 - 6 september 2017
Het bericht ‘weer paraffine gevonden op Noord- en Zuid-Hollandse stranden’
Suzanne Kröger (GL), Liesbeth van Tongeren (GL)
Melanie Schultz van Haegen (minister infrastructuur en waterstaat) (VVD)
1. NOS, 11 augustus 2017, https://nos.nl/artikel/2187511-weer-paraffine-…
2. Uitzending Radio 1, 8 augustus 2017, http://www.nporadio1.nl/nieuws-e…
  • Vraag 1

    Bent u bekend met de berichten «Weer paraffine gevonden op Noord- en Zuid-Hollandse stranden»1 en «Geloosde paraffine doodt vogels»?2

    Ja, ik ben bekend met de berichtgeving.

  • Vraag 2

    Kunt u in een overzicht aangeven hoeveel paraffine de afgelopen zomermaanden is aangespoeld op de Nederlandse stranden? Kunt u tevens aangeven welke kosten er voor Rijkswaterstaat mee gemoeid zijn om de (aangespoelde) paraffine te verwijderen?

    Over de hoeveelheid aangespoelde paraffine van de afgelopen maanden en kosten voor het ruimen ervan kan ik u nog niet informeren. De kosten zijn nog in onderhandeling met de aannemer die de paraffine heeft opgeruimd en bij die onderhandeling zal ook de hoeveelheid opgeruimde paraffine duidelijk worden. Normaliter variëren de hoeveelheden grofweg tussen de 10m3 en 50m3 per jaar, op een enkele uitschieter naar boven en naar beneden na. Jaarlijks houdt Rijkswaterstaat € 80k als gemiddelde kosten voor het ruimen van paraffine aan. De daadwerkelijke kosten zijn afhankelijk van de hoeveelheid en specifieke situatie waar de paraffine is aangespoeld.

  • Vraag 3

    Welke voorzorgsmaatregelen worden momenteel getroffen om te voorkomen dat er schadelijke chemicaliën, zoals paraffine, worden geloosd? Is bekend hoeveel schepen jaarlijks in Nederland paraffine vervoeren? Worden er momenteel extra controles uitgeoefend op zee om te kijken of er ongeoorloofd wordt geloosd? Zo nee, waarom niet?

    In Nederland is wettelijk geregeld dat havenbedrijven zorg dienen te dragen voor toereikende havenontvangstvoorzieningen voor scheepsafval en ladingrestanten, waaronder paraffine. De havenbedrijven informeren de bezoekende schepen hierover. Bij afgifte wordt steekproefsgewijs gecontroleerd of de afgifte op een veilige manier wordt uitgevoerd.
    Uit navraag bij het havenbedrijf Rotterdam blijkt dat in 2016 in totaal 20 (zeegaande) tankers wax en paraffine in Rotterdam en Moerdijk hebben gelost. Van die 20 reizen zijn twaalf keer de tanks gewassen en zijn de waswaters afgegeven aan een havenontvangstvoorziening. In de overige acht gevallen is het schip naar zee vertrokken, zijn de tanks op zee gewassen en is het waswater (legaal) geloosd.
    De Kustwacht inspecteert dagelijks de scheepvaart en andere zaken op de Noordzee door middel van een uitgebreid inspectieprogramma. Er wordt momenteel niet extra gecontroleerd op lozingen op zee. Mijn inzet is primair gericht op een internationaal lozingsverbod voor waswater met ladingrestanten van alle persistente, hoogvisceuze stoffen die op het water blijven drijven, zoals paraffine en wax. De effectiviteit van de inspecties zal worden vergroot als dit lozingsverbod van kracht is, omdat lozingen van deze stoffen dan per definitie illegaal zijn.

  • Vraag 4

    Hoe staat het met internationaal overleg in om de eisen van voor het lozen van een chemicaliën, zoals paraffine, binnen de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) verder te verscherpen? Is daar al voortgang op geboekt? Zo nee, waarom niet? Bent u voornemens om daarnaast ook aanvullende nationale maatregelen te nemen om zo lozing van paraffine tegen te gaan? Zo nee, waarom niet?

    Door inzet van Nederland en een aantal andere Europese landen ligt er in IMO een concepttekst voor een mondiaal verbod op tafel. Daarnaast heeft Nederland een voorstel ingediend voor de IMO-vergadering van oktober 2017 over een gefaseerde inwerkingtreding, waarmee het lozingsverbod juist in Europese wateren eerder kan gelden. Aanpassing van een mondiaal verdrag vereist zorgvuldigheid en is helaas geen snel proces. Verdere besluitvorming zal in 2018 plaatsvinden.
    Voor de periode totdat een lozingsverbod effectief is, ga ik met havenbedrijven en afnemers van de lading verkennen of effectieve en efficiënte maatregelen genomen kunnen worden om de afgifte van waswater met restanten van paraffine en waxen aantrekkelijker te maken. Net zoals dat geldt voor alle scheepsafvalstoffen hecht ik hierbij belang aan het toepassen van het principe vervuiler/afgever betaalt.

  • Vraag 5

    Welke acties worden ondernomen om bezoekers van stranden te waarschuwen over mogelijke aanwezigheid van paraffine op het strand? Welke risico’s lopen mensen en dieren als ze deze stoffen binnenkrijgen? Kunt u bevestigen dat drijvende paraffine extreem gevaarlijk is voor vogels? Wordt er momenteel onderzoek gedaan naar vogelsterfte door paraffine? Zo nee, waarom niet? Worden bezoekers van stranden tevens op de hoogte gebracht van de risico’s als zij of hun dieren paraffine binnenkrijgen? Zo nee, waarom niet?

    Rijkswaterstaat heeft actief media benaderd en social media ingezet om de bezoekers van stranden te informeren over het aanspoelen van de paraffine op het strand en hoe ermee om te gaan. Ook heeft Rijkswaterstaat de relevante gemeenten ingelicht over de aangespoelde paraffine, omdat gemeenten verantwoordelijk zijn voor de openbare orde en bevolkingszorg.
    Paraffine is niet giftig bij aanraking en levert geen blijvende schade voor de mens of het mariene milieu. Het eten van de stof kan mens en dier wel ziek maken, omdat deze in de maag ophoopt. Ook kunnen vogels besmeurd raken met de meer visceuze paraffine-achtige stoffen. Er wordt geen onderzoek gedaan naar vogelsterfte, omdat er geen indicatie is dat de paraffine leidt tot het massaal overlijden van vogels of vissen.

28 juli 2017 - 1 september 2017
Overlast vliegverkeer in Zuid-Limburg
Suzanne Kröger (GL)
Sharon Dijksma (staatssecretaris infrastructuur en waterstaat) (PvdA)
1. Kamerstuk 31 936, nr. 388
  • Vraag 1

    In de brief1 van 19 april 2017 gaf u aan dat uit de evaluatie over 2016 van de vliegtuigoverlast in Zuid-Limburg is gebleken dat de gemaakte afspraken niet allemaal zijn nagekomen. Zijn er vorderingen gemaakt met betrekking tot nieuwe afspraken en het verdrag? Worden in afwachting daarvan de bestaande afspraken wel gehandhaafd?

    In mijn brief van 19 april 2017 heb ik aangegeven dat de evaluatie over 2016 voor wat betreft de overlast van het vliegverkeer boven Eijsden heeft laten zien, dat het aantal naderingen in de meeste periodes van het etmaal is teruggebracht naar het beoogde niveau van vóór de luchtruimwijziging. In de vroege nacht is echter nog onvoldoende resultaat bereikt. Weliswaar is het aantal naderingen over Eijsden ook in de vroege nacht significant teruggebracht, maar het beoogde niveau van vóór de luchtruimwijziging is in 2016 nog niet bereikt. Ik heb in mijn brief van 19 april jl. daarom aangegeven, dat ik het resultaat over 2016 nog niet voldoende vind en de aanpak verder wil verstevigen.
    Mijn ministerie is daarom met de Belgische Federale Overheid bezig om een Memorandum of Cooperation af te sluiten om de eerder, op basis van vrijwilligheid, gemaakte afspraken steviger te verankeren. Op die manier verbindt ook de federale overheid in België zich nadrukkelijker aan het realiseren van de gemaakte afspraken. Ik verwacht het Memorandum of Cooperation in de tweede helft van 2017 te kunnen afsluiten. Voor een permanente borging zet ik in op een Verdrag, hetgeen meer tijd kost. Het gemeentebestuur van Eijsden-Margraten was betrokken bij de evaluatie en wordt nauw betrokken bij de verdere stappen.
    Ik kan bevestigen dat de bestaande afspraken met het oog op de veilige afhandeling van het luchtverkeer met zo min mogelijk hinder voor Eijsden gehandhaafd blijven. In de contacten met de Belgische luchtverkeersleiding en de Belgische Federale Overheidsdienst voor Mobiliteit is bevestigd dat deze operationele aanpak onverkort zal worden voortgezet.

  • Vraag 2

    Is het afgelopen half jaar sprake geweest van gewijzigde routes, tijden of aantallen vluchten van en naar Bierset/Luik over Zuid-Limburg? Zo ja, is dit in lijn met de afspraken? Zo nee, hoe verklaart u het toegenomen aantal klachten van omwonenden?

    In de voorbije zes maanden is op de radarbeelden een verschuiving van vliegbewegingen te zien in zuidelijke richting, met als gevolg dat er minder over de woonkern van Eijsden wordt gevlogen. Dit is in lijn met de gemaakte afspraken om de overlast zo veel mogelijk te verminderen. In dit kader kan ik u nog melden, dat de Belgische luchtverkeersleiding in juni 2017, als onderdeel van de gemaakte afspraken, op beperkte schaal is begonnen met een pilot om met een vaste naderingsroute naar de luchthaven Luik te vliegen. Hiermee kan een betrouwbaarder vliegprofiel ontstaan zonder de schommelingen die eerder optraden. Als deze pilot een succes wordt, kan ook dit bijdragen aan een vermindering van de overlast voor Eijsden.
    Het aantal klachten is veelal afhankelijk van welke landingsbaan op Luik gebruikt wordt. Dit is sterk afhankelijk van de weersomstandigheden. Daarnaast is het in de zomermaanden veelal drukker op de luchthaven, waardoor het aantal klachten ook toenemen.

  • Vraag 3

    Uit de publieke radargegevens blijkt dat veel vaker en veel lager dan afgesproken over Zuid-Limburg wordt gevlogen. Houdt uw ministerie dit zelf bij of gaat u volledig af op de gegevens van de Belgen?

    Mijn ministerie monitort zelf het vliegverkeer binnen het afgesproken monitoringsgebied boven Eijsden. Daartoe maakt ze gebruik van het eigen Fanomos (Flight Track and Aircraft Noise Monitoring) systeem. Voor het algemene beeld in 2016 verwijs ik u naar mijn antwoord op vraag 1.

  • Vraag 4

    Waarom wordt er op slechts één punt gemeten en dan slechts gedurende een aantal uren per dag? Waarom wordt niet 24/7 gemeten op meerdere plekken in Zuid-Limburg voor zowel stijgend als dalend luchtverkeer?

    Dit beeld klopt niet. Er wordt niet slechts op één punt gemeten, en ook niet slechts gedurende enkele uren per dag.
    In 2013 zijn er, in gezamenlijk overleg met de gemeente Eijsden-Margraten, het klachtenbureau Zuid-Limburg en Belgocontrol, afspraken gemaakt over de wijze van monitoren en rapporteren. Voor de monitoring worden alle radarregistraties van het vliegverkeer op Bierset/Luik vastgelegd tot een hoogte van 15.000 voet (= ruim 4.500 meter). Vliegverkeer boven deze hoogte is op de grond nauwelijks nog hoorbaar. De monitoringgegevens worden verdeeld in de volgende periodes: een dagperiode (6 – 19 uur), een avondperiode (19 – 23 uur), en drie nachtperiodes (23 – 0, 0 – 1, 1 – 6 uur). Er is gekozen voor een vast monitoringgebied dat een groot deel van de gemeente Eijsden-Margraten beslaat. Elke vlucht van of naar Bierset/Luik die over Zuid-Limburg vliegt, doorkruist het monitoringgebied.

19 april 2017 - 11 mei 2017
Duurzaamheidscriteria voor biomassa
Suzanne Kröger (GL), Tom van der Lee (GL)
Henk Kamp (minister economische zaken) (VVD), Sharon Dijksma (staatssecretaris infrastructuur en waterstaat) (PvdA)
  • Vraag 1

    Klopt het dat exploitanten van kolencentrales en andere partijen in het Energieakkoord sinds de ondertekening van het akkoord nog geen overeenstemming hebben bereikt over de duurzaamheidscriteria voor biomassa (gelijkwaardig aan het houtkeurmerk FSC zoals afgesproken in het akkoord)?

    Nee. Zoals ik heb gemeld in mijn brief van 18 maart 2015 (Kamerstuk 30 196, nr. 300) is er een akkoord bereikt tussen de partijen bij het Energieakkoord over de duurzaamheidscriteria voor vaste biomassa voor energietoepassingen. Er vindt alleen nog overleg plaats met de partijen bij het Energieakkoord over de implementatie van de duurzaamheidscriteria.

  • Vraag 2

    Klopt het dat energiebedrijf RWE spoedig zal beginnen met het bijstoken van biomassa in de AMER9-centrale? Zo ja, op welke termijn verwacht u dat RWE hiermee begint?

    Ik verwacht dat deze centrale nog dit jaar hernieuwbare energie zal gaan produceren.

  • Vraag 3

    Klopt het dat energiebedrijven toestemming hebben gekregen om Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE)+ subsidie te gebruiken voor bijstook middels gebruik van de certificeringsschema’s Sustainable Biomass Partnership SBP en ket keurmerk voor duurzaam bosbeheer PEFC, waarvan bekend is dat ze niet gelijkwaardig zijn aan FSC?

    Nee. In mijn brief van 18 maart 2016 (Kamerstuk 31 239, nr. 212) gaf ik aan dat tot de inwerkingtreding van het wettelijke systeem een overgangsregime van kracht is waarin voor de bedrijven een rapportageplicht geldt over de duurzaamheid van de gesubsidieerde biomassa. Bedrijven kunnen daarbij gebruik maken van de aanwezigheid van bepaalde certificaten en/of verificatie voor de criteria duurzaam bosbeheer en broeikasgasemissiereductie.
    Een onafhankelijke adviescommissie zal mij gaan adviseren in hoeverre certificaten na het overgangsregime voldoen aan de Nederlandse duurzaamheidscriteria.

  • Vraag 4

    Acht u subsidie voor bijstook, zonder dat er overeenstemming tussen SER/Energieakkoord-partijen is over de afgesproken criteria, in lijn met het Energieakkoord?

    Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 1 is er een akkoord bereikt over de afgesproken criteria.

  • Vraag 5

    Kunt u aangeven wanneer de commissie voor certificeringsschema’s, die u in aankondigde, wordt ingesteld en hoe de onafhankelijkheid van deze adviescommissie wordt gegarandeerd?

    Op dit moment vinden gesprekken plaats met de beoogde leden. Ik zal uw Kamer binnenkort informeren over de samenstelling.

  • Vraag 6

    Deelt u de mening dat de kans op overeenstemming tussen exploitanten van kolencentrales en andere partijen in het Energieakkoord minimaal wordt, indien exploitanten van kolencentrales gesubsidieerd biomassa bij mogen stoken zonder dat overeenstemming is bereikt met de andere partijen uit het Energieakkoord?

    Zoals aangegeven in de voorgaande antwoorden is er een akkoord bereikt.

6 april 2017 - 11 mei 2017
Het bericht dat de CO2-uitstoot van de Nederlandse industrie in 2016 niet is gedaald
Suzanne Kröger (GL), Tom van der Lee (GL)
Henk Kamp (minister economische zaken) (VVD), Sharon Dijksma (staatssecretaris infrastructuur en waterstaat) (PvdA)
1. https://www.emissieautoriteit.nl/actueel/nieuws/2017/04/03/co2-uitsto…
  • Vraag 1

    Heeft u kennisgenomen van de voorlopige uitstootcijfers voor 2016 (gepubliceerd op 3 april 2017) van de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa), waaruit blijkt dat de CO2-uitstoot van de industrie in 2016 nagenoeg gelijk is gebleven ten opzichte van 20151?

    Ja.

  • Vraag 2

    Wat zijn volgens u de belangrijkste redenen voor het nagenoeg gelijk blijven van de CO2-uitstoot in de industrie?

    De CO2-uitstoot van Nederlandse bedrijven die onder het Europese emissiehandelssysteem (ETS) vallen, is in 2016 zeer licht gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar. De uitstoot kwam in 2016 uit op 93,9 Mton CO2-equivalent, terwijl de uitstoot in 2015 lag op 94,1 Mton. Het nagenoeg gelijk blijven van de Nederlandse CO2-uitstoot in het ETS in 2016 is toe te schrijven aan de toegenomen productie als gevolg van de gunstige economische conjunctuur. De industriële productie nam in 2016 met 2,5% toe ten opzichte van 2015.
    De Nederlandse economie is de afgelopen 25 jaar efficiënter geworden waar het gaat om de CO2-uitstoot. De economie van Nederland groeide tussen 1990 en 2015 met 60%, terwijl de CO2-uitstoot nagenoeg gelijk is gebleven. Het CBS heeft berekend dat de broeikasgasintensiteit van de industrie in de periode 1995–2014 is gedaald met 46%. Dit betekent dat de industrie per geproduceerde eenheid product nu 46% minder CO2-uitstoot dan in 1995, onder andere door energiebesparing en andere maatregelen.2
    Uit de OESO «Environmental Performance Review 2015» van Nederland blijkt dat de broeikasgasintensiteit van de Nederlandse economie onder het OESO-gemiddelde ligt; de energie en specifieke CO2-intensiteit liggen op het OESO-gemiddelde.
    De CO2-uitstoot van de chemiesector is toegenomen in 2016 ten opzichte van 2015. Het gaat om een toename van circa 7%, van 17,3 Mton in 2015 naar 18,5 Mton in 2016. Deze stijging komt vooral door hervatting van productie van één bedrijf. Ook de productie van de chemische industrie nam mede daardoor toe in 2016, met 6,1% ten opzichte van 2015.
    In de energiesector is de CO2-uitstoot in 2016 juist gedaald door de gewijzigde inzet van steenkool en aardgas. Als gevolg van de sluiting van enkele oude kolencentrales, conform de afspraken uit het Energieakkoord, is er in 2016 in Nederland minder steenkool gebruikt. Hierdoor is de gezamenlijke CO2-uitstoot van kolencentrales vorig jaar met 10% gedaald, van 31,4 Mton in 2015 tot 28,4 Mton in 2016. Tegelijkertijd hebben aardgascentrales vorig jaar meer aardgas ingezet voor de productie van elektriciteit. Door deze hogere inzet van aardgas nam de uitstoot van gascentrales vorig jaar met meer dan 20% toe van 11,1 Mton in 2015 tot 13,4 Mton in 2016. De nettoreductie van de uitstoot van gas- en kolengestookte centrales samen kwam daarmee uit op 0,7 Mton.
    Deze relatief beperkte daling volgt uit het feit dat productie van elektriciteit door elektriciteitscentrales in Nederland in 2016 steeg met ruim 4 miljard kWh en met 76,7 miljard kWh het hoogste niveau ooit bereikte. Deze toename hangt vooral samen met ontwikkelingen op de Noordwest-Europese elektriciteitsmarkt. De verbeterde marktpositie van Nederlandse gascentrales in 2016 ten opzichte van 2015 werd vooral gedreven door het feit dat kerncentrales in Frankrijk op grote schaal tijdelijk stilgelegd werden. Gevolg hiervan was onder meer een lagere import van elektriciteit.

  • Vraag 3

    Hoe verhoudt het gelijk blijven van de CO2-uitstoot in de Nederlandse industrie zich tot de afname in Europese CO2-uitstoot?

    Onder het Europese emissiehandelssysteem is het mogelijk dat de CO2-uitstoot van een sector of land (tijdelijk) toeneemt. Het uitstootplafond is immers een Europees plafond, waaronder verschuivingen mogelijk zijn. Het Europese uitstootplafond daalt wel elk jaar.
    Zoals ook aangegeven in de beantwoording van vraag 2, hangt het gelijk blijven van de Nederlandse uitstoot in 2016 ten opzichte van 2015 onder meer samen met een toegenomen industriële productie, het hervatten van activiteiten bij een productielocatie in de chemiesector en veranderende omstandigheden op de Noordwest-Europese elektriciteitsmarkt.

  • Vraag 4

    Deelt u de mening dat de CO2-uitstoot in de industrie af moet nemen om aan het Urgenda-vonnis en aan de afspraken in het Klimaatakkoord van Parijs te voldoen?

    Ja, wij delen de mening dat de CO2-uitstoot in alle sectoren drastisch zal moeten worden verminderd om te voldoen aan de afspraken in het Klimaatakkoord. Het kabinet heeft in de Energieagenda aangegeven haar energie- en klimaatbeleid in de toekomst te willen richten op reductie van CO2-emissies. Het kabinet heeft aangegeven te willen streven naar een geleidelijke en tijdig ingezette transitie, om zo mogelijke schokeffecten voor de economie te voorkomen en tevens de economische kansen die de energietransitie biedt te benutten. Hiermee heeft het kabinet het door vele partijen gevraagde perspectief richting een CO2-arme economie in 2050 geschetst. Zoals aangegeven in de brief van de Minister van Economische Zaken over de Voortgangsrapportage van het Energieakkoord (Kamerstuk 30 196, nr. 503) ligt het kabinet met het volledig behalen van de doelen uit het Energieakkoord op koers om 25% broeikasgasreductie te realiseren in 2020 ten opzichte van 1990, zoals vereist volgens het Urgenda-vonnis.

  • Vraag 5

    Deelt u de mening dat het Europese emissiehandelssysteem (ETS) onvoldoende werkt om de CO2-uitstoot in de Nederlandse industrie terug te dringen en dat aanvullende nationale maatregelen nodig zijn?

    In de Energieagenda stelt het kabinet dat zelfs als de CO2-prijs stijgt door aanscherpingen van het ETS, dit niet zal leiden tot een geleidelijke transitie in Nederland. Dit betekent dat zonder aanvullend beleid de CO2-uitstoot in Nederland – met name in de ETS-sectoren – niet verder af zal nemen richting 2030. De opgave richting 2050 wordt daardoor groter, terwijl de tijd die resteert om de omslag te maken juist afneemt. Een tijdig ingezette en dus meer geleidelijke transitie zal positief uitpakken voor het beheersen van kosten en biedt ook economische kansen. In het kader van de uitwerking van de Energieagenda wordt in overleg met maatschappelijke partijen en bedrijven momenteel bezien hoe een dergelijke transitie kan worden vormgegeven.

  • Vraag 6

    Deelt u de mening dat een nationale minimumprijs voor CO2 wel tot het aanjagen van CO2-arme innovaties in de industrie kan leiden?

    Er zijn verschillende instrumenten denkbaar om de industrie te stimuleren om CO2-reducerende maatregelen te nemen. Het kabinet onderzoekt in het kader van de uitwerking van de Energieagenda op welke wijze aanvullend beleid voor alle sectoren, inclusief de industriesector, kan worden vormgegeven.

  • Vraag 7

    Bent u reeds in overleg met de industrie over welke aanvullende maatregelen nodig zijn om een trendbreuk in haar CO2-uitstoot te realiseren? Zo nee, wilt u hier zo spoedig mogelijk het initiatief toe nemen?

    Ja, zoals ook aangegeven in de beantwoording van de voorgaande vragen is het kabinet in gesprek met diverse maatschappelijke partijen en bedrijven over de verdere uitwerking van de Energieagenda.