Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Zicht kwijt op vloedgolf jihadisten»?1

Ja.

Vraag 2

Heeft u zicht op het aantal moslims uit Nederland dat elders in de wereld strijdt in het kader van de islamitische heilige oorlog? Zo nee, op welke wijze gaat u dit inzichtelijk maken?

Ja, de AIVD houdt zoveel mogelijk zicht op Nederlandse jihadisten binnen en buiten Nederland.

Vraag 3

Hoeveel van de jihadisten die bekend zijn, hebben een dubbele nationaliteit? Om welke nationaliteiten gaat het?

Ik kan in het openbaar geen concrete mededelingen doen over aantallen of individuele gevallen. Ik kan u wel meedelen dat de overgrote meerderheid van de bedoelde personen naast de Nederlandse nationaliteit ook over een tweede nationaliteit beschikt en bij deze personen gaat het vooral om de Marokkaanse en Turkse nationaliteit.

Vraag 4

In hoeverre erkent u dat de islam het concept jihad leert en opdraagt aan haar volgelingen?

Ik constateer dat binnen de brede islamitische traditie uiteenlopende definities, randvoorwaarden en doelstellingen bestaan rond het begrip jihad, maar doe geen algemene uitspraken over een godsdienst.

Vraag 5

Deelt u de visie dat jihadisten beschouwd kunnen worden als terroristen en op die grond, in geval van een dubbele nationaliteit, dienen te worden gedenaturaliseerd en vervolgens het land te worden uitgezet?

Bij personen die in bezit zijn van de Nederlandse nationaliteit kan het Nederlanderschap worden ingetrokken als de betrokkene onherroepelijk is veroordeeld wegens een terroristisch misdrijf. Voorwaarde is dat de betrokkene naast de Nederlandse nationaliteit ook nog een andere nationaliteit bezit. Intrekking is niet mogelijk als staatloosheid daarvan het gevolg is.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Nederland groot en snel groeiend leverancier jihadstrijders»1 en het rapport «Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland»?2

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat het aantal personen dat zich vanuit Europa aansluit bij de jihadstrijders in Afghanistan, Somalië en Syrië voor een groot deel Nederlandse jongeren, althans Nederlandse personen betreft? Om welke aantallen gaat het?

In de afgelopen jaren hebben zich in totaal naar schatting ongeveer honderd Nederlandse ingezetenen aangesloten bij de jihadstrijd, vooral in Syrië maar ook in gebieden als Afghanistan, Pakistan en Somalië. Precieze aantallen zijn voor Europa niet te geven, bovendien fluctueert het aantal. Het is echter niet aannemelijk dat Nederland wat jihadreizigers betreft uit de pas zou lopen met diverse andere Europese landen.

Vraag 3

Kunt u aangeven waarom Nederlandse personen in deze groep zijn oververtegenwoordigd?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat zijn de risico’s voor de veiligheid van Nederlandse personen en/of instellingen op het moment dat deze Nederlandse jihadstrijders terugkeren in Nederland?

Terugkerende jihadstrijders kunnen anderen inspireren tot radicalisering en jihadgang en hen daarbij faciliteren. Ze hebben de kennis hoe de gebieden te bereiken en beschikken over contacten met jihadistische groepen daar. Verder hebben vele terugkeerders strijdervaring en kennis over wapens en explosieven opgedaan. Sommigen van hen kunnen zeer radicaal, getraumatiseerd en in hoge mate geweldsbereid zijn. In dat geval kunnen zij een gevaar zijn voor personen en objecten in Nederland.

Vraag 5

Kunt u aangeven in hoeverre deze jongeren, als zij tezamen met jihadstrijders ten strijde trekken, deelname aan een criminele organisatie kan worden verweten?

Van deelneming aan een organisatie als bedoeld in de art. 140 en 140a Sr kan slechts dan sprake zijn, indien de betrokkene behoort tot het samenwerkingsverband en een aandeel heeft in, dan wel ondersteuning geeft aan, gedragingen die strekken tot of rechtstreeks verband houden met de verwezenlijking van het in die artikelen bedoelde oogmerk.

Vraag 6

Staan de groeperingen waarbij zij zich aansluiten op de terreurlijst van de Europese Unie dan wel Nederland?

Nee.

Vraag 7

Zijn de huidige juridische mogelijkheden afdoende hen, in geval van deelname aan de strijd via een terroristische organisatie, het staatsburgerschap te ontnemen analoog aan wat in vroeger tijden «in vreemde krijgsdienst» heette?

Nee. Bij personen die in bezit zijn van de Nederlandse nationaliteit kan het Nederlanderschap worden ingetrokken als de betrokkene onherroepelijk is veroordeeld wegens een terroristisch misdrijf. Voorwaarde is dat de betrokkene naast de Nederlandse nationaliteit ook nog een andere nationaliteit bezit. Intrekking is niet mogelijk als staatloosheid daarvan het gevolg is.
De huidige regelgeving ter zake «vreemde krijgsdienst» bevat weliswaar een verliesbepaling, echter deze geldt in bedoelde gevallen niet.
Er is sprake van automatisch verlies van de Nederlandse nationaliteit in het geval van vrijwillige krijgsdienst bij een staat die betrokken is bij gevechtshandelingen tegen het Koninkrijk der Nederlanden dan wel tegen een bondgenootschap waarvan het Koninkrijk lid is. De Nederlandse nationaliteit vervalt niet als dit staatloosheid tot gevolg heeft. Deelname aan legers van opstandelingen, guerillagroeperingen of anderszins paramilitaire groepen valt er niet onder. Een daartoe strekkend voorstel is verworpen op 17 februari 2000 (TK 1999–2000, 25 891, nr. 15).
Het Europees Nationaliteitsverdrag, waarbij Nederland sinds 1 juli 2001 partij is, staat alleen het opnemen toe van een verliesbepaling wegens het vrijwillig in vreemde krijgsdienst treden en deze mogelijkheid is in de wet opgenomen. Het in een burgeroorlog betrokken zijn bij handelingen van opstandelingen tegen een regime leidt dus niet tot verlies van het Nederlanderschap.

Vraag 8

Welke mogelijkheden bestaan er deze personen bij terugkomst in Nederland te detineren en te vervolgen? Wat zijn de slagingskansen van een dergelijke vervolging en welke juridische waarde kan er in dat verband worden toegekend aan de ambtsberichten van de zijde van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD)?

Voor het eerste gedeelte van de vraag verwijs ik u graag naar de brief aan uw Kamer met de beleidsopvolging op het 32e Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN) (29 754, nr. 217). Ik verwijs u in het bijzonder naar onderdeel 2 (opsporing en vervolging) van deze brief.
De AIVD kan via ambtsberichten informatie omtrent vermeende strafbare feiten aan het Openbaar Ministerie geven. De wettelijke bevoegdheid voor het verstrekken van deze ambtsberichten is gelegen in art. 36 t/m art. 38 van de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten 2002 (WIV 2002). Volgens jurisprudentie van het Hoge Raad (HR 5 september 2006, NJ 2007, 336) kan AIVD-informatie worden gebruikt als startinformatie voor het instellen van een strafrechtelijk onderzoek. Ook kan door de AIVD vergaard materiaal als bewijs in een strafzaak worden gebruikt. De strafrechter zal van geval tot geval met de nodige behoedzaamheid moeten beoordelen of het overgedragen materiaal, gelet op de beperkte mogelijkheden tot toetsing van de betrouwbaarheid, tot het bewijs kan meewerken (HR 15 november 2011, LJN BP7544).

Vraag 9

Kunt u toezeggen dat de Nederlandse nationaliteit van deze personen, binnen de juridische mogelijkheden, zoveel mogelijk zal worden ontnomen? Is hiervoor een veroordeling noodzakelijk of kan een dergelijke intrekking ook reeds na een ambtsbericht van de AIVD volgen?

Bij personen die naast de Nederlandse nationaliteit over een tweede nationaliteit beschikken kan het Nederlanderschap worden ingetrokken als betrokkene onherroepelijk is veroordeeld wegens een terroristisch misdrijf. De wet eist voor de intrekking van de nationaliteit namelijk een onherroepelijke veroordeling. Tijdens de behandeling in de Tweede Kamer van deze bevoegdheid tot intrekking, is duidelijk geworden dat een veroordeling voor een misdrijf dat een ernstige schending vormt van de internationale rechtsorde wordt beschouwd als een ernstige schending van de essentiële belangen van het Koninkrijk (TK 2009–2010, 31 813, nr. 27). De schending van de essentiële belangen van het Koninkrijk is de grondslag in het Europees Nationaliteitsverdrag om de bevoegdheid tot intrekking van de nationaliteit in de Rijkswet op het Nederlanderschap op te nemen. Niet op voorhand is te zeggen of in elk individueel geval sprake zal zijn van het nemen van een beschikking waarbij het Nederlanderschap wordt ingetrokken, dat hangt af van de omstandigheden van het geval.

Vraag 10

Is het juridisch mogelijk te komen tot een sanctie op het zonder toestemming reizen naar een specifiek door de overheid aangewezen gebied, een soort omgekeerd visum dat verder reikt dan een negatief reisadvies? Welke rol speelt daarbij het ambtsbericht van de AIVD? Kan een dergelijk verbod preventieve werking hebben op de jongeren die op dit moment naar Syrië reizen? Welke wetswijzigingen zijn daarvoor noodzakelijk?

Vraag 11

Welke maatregelen bent u van plan te nemen en ziet u hierbij ook nog ruimte voor maatregelen in de preventieve sfeer?

Vraag 1

Kent u het bericht «Erdogan: Israel Waging «State Terrorism» in Syria»?1

Ja.

Vraag 2

Erkent u dat Turkije alle grenzen overschrijdt door Israël te betichten van staatsterrorisme? Zo ja, bent u bereid met onmiddellijke ingang de Turkse ambassadeur op het matje te roepen en uw ongenoegen te uiten? Zo nee, waarom niet?

Turkije heeft bij navraag aangegeven dat het geenszins de bedoeling was Syrië op te roepen tot een aanval op Israël, maar dat de uitspraken bedoeld waren als scherpe kritiek op het regime van Assad.
Nederland zal verder bij Turkije en Israël blijven aandringen op stappen die toenadering mogelijk maken.

Vraag 3

Deelt u de mening dat uw Turkse ambtsgenoot Davutoglu Syrië ophitst tot oorlog door Syrië te verwijten dat het niet reageert op de vermeende Israëlische aanval op legitieme militaire doelen? Zo ja, bent u bereid met onmiddellijke ingang de Turkse ambassadeur op het matje te roepen en ook hierover uw ongenoegen te uiten? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat minister Davutoglu door zijn insinuatie dat er een geheime overeenkomst is tussen Assad en Israël, onderlinge haat en antisemitisme in Syrië aanwakkert?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Is het waar dat de opdracht voor de zelfmoordaanslag op de Amerikaanse ambassade in Ankara afkomstig was van een Turkse terroristenleider die in Nederland verblijft? Zo ja, wanneer wordt dit terroristennetwerk opgerold? Zo nee, wat zijn dan de feiten?2

Tot op heden is mij geen informatie bekend die een dergelijke betrokkenheid vanuit Nederland bij de aanslag bevestigt.

Vraag 6

Deelt u de overtuiging dat het belachelijk en onverantwoord is dat onze militairen gevaar lopen om Turkije, dat zich zo vijandig uitlaat, te beschermen?3

Nee, zie verder antwoord op vragen 2, 3 en 4.

Vraag 7

Bent u bereid onze Nederlandse Patriots en militairen per direct terug te halen, nu Turkije Syrië zelf actief aanspoort om de binnenlandse oorlog uit te breiden naar buurland Israël? Zo nee, waarom niet?

Nee, zie verder antwoord op vragen 2,3 en 4.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Bulgaria links Hezbollah to bus bombing»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u aangeven of het klopt dat er sterke aanwijzingen zijn dat Iran niet en Hezbollah wel betrokken is bij de busaanslag in Bulgarije, zoals blijkt uit de uitspraken van Europol-directeur Rob Wainwright?

In de verklaringen en uitspraken van de Bulgaarse autoriteiten en Europol, wordt geen melding gemaakt van enigerlei betrokkenheid van Iran, maar enkel gewezen op de betrokkenheid van Hezbollah.

Vraag 3

Ziet u hierin voldoende aanleiding Hezbollah voor te dragen voor de «zwarte lijst» en bent u bereid u hiervoor in te spannen in Europees verband?

Nederland beschouwt Hezbollah al sinds 2004 als een terroristische organisatie. De conclusies van het Bulgaarse onderzoek bevestigen dit beeld. Nederland zal zich er andermaal sterk voor maken Hezbollah op de lijst van terroristische organisaties van de Europese Unie te plaatsen.

Vraag 4

Bent u bereid om in overleg te treden met de directeur van Europol om u ervan te vergewissen dat de aanwijzingen inderdaad sterk zijn en hierover uw Europese collega’s bij te praten?

Europol heeft in een formele toelichting concrete informatie gegeven over de samenwerking met de Bulgaarse autoriteiten in het kader van het onderzoek naar de aanslag. In bijlage volgt deze verklaring.

Vraag 5

Kunt u deze vragen vóór het algemeen overleg over de Raad Buitenlandse Zaken voorzien op 14 februari 2013 beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Kent u het bericht «Terrorist Jason W. mag met bewaking op verlof»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de risico’s van het verlof van dit lid van de Hofstadgroep en de veiligheid van de maatschappij altijd zwaarder moeten wegen dan het belang van terugkeer in de maatschappij van één individu? Zo nee, waarom niet?

De beslissing of iemand in aanmerking komt voor verlof wordt onder meer gebaseerd op adviezen van de reclassering en het Openbaar Ministerie. De mogelijke risico’s bij het verlenen van verlof, zoals verstoring van de openbare orde of onttrekking aan detentie, worden altijd betrokken bij de besluitvorming rondom verlofverlening en wegen zwaar mee. Op basis van alle beschikbare informatie en adviezen en met inachtneming van mogelijke risico's, wordt derhalve een weloverwogen beslissing genomen op een verlofaanvraag. Dit is in het geval van Jason W. ook gebeurd.

Vraag 3

Deelt u de mening dat u in één maand tijd 180 graden bent gedraaid van standpunt? Zo nee, waarom niet?

Op 18 december 2012 heeft de RSJ het beroep van betrokkene tegen mijn beslissing van 7 november 2012, waarbij ik het verzoek om verlof heb afgewezen, gegrond verklaard. De RSJ heeft mij daarbij opgedragen een nieuwe beslissing te nemen, met inachtneming van de uitspraak van de beroepscommissie.
Ik heb mij n.a.v. de RSJ uitspraak opnieuw laten adviseren door onder meer de politie en het Openbaar Ministerie. De nieuwe adviezen hebben mij ervan overtuigd dat betrokkene niet meer behoeft te worden aangemerkt als een gedetineerde met vlucht- of maatschappelijk risico. Verlof behoort dan ook tot de mogelijkheden. Met inachtneming van de uitspraak van de beroepscommissie heb ik verlof onder begeleiding toegestaan.

Vraag 4

Deelt u de mening dat in één maand tijd geen veranderingen ten aanzien van de situatie en met betrekking tot de feiten kunnen hebben plaatsgevonden om nu opeens dit verlof toe te wijzen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Deelt u de mening dat u gezwicht bent voor de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ)? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Deelt u de mening dat berekenend gedrag van een crimineel in de cel nooit een reden mag zijn iemand op verlof te sturen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Bent u bereid zo snel mogelijk het besluit om deze gevaarlijke terrorist op verlof te sturen terug te draaien? Zo ja, per wanneer? Zo nee, waarom niet?

Nee, ik zie momenteel geen reden om anders te beslissen over het verlof.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Toename aantal radicale salafisten aan Duits-Nederlandse-grens»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is er bekend over mogelijke Nederlandse doelen van deze tot geweld bereid zijnde moslims?

Ik beschik niet over aanwijzingen dat de groepen die in het geciteerde artikel genoemd worden, een geweldsdreiging voor Nederlandse doelwitten vormen.

Vraag 3

In hoeverre zijn er over de enorme groei van het aantal jihadisten aan onze grens contacten geweest met de Duitse binnenlandse veiligheidsdienst?

De AIVD heeft contacten met zeer veel inlichtingen- en veiligheidsdiensten, waaronder de Duitse binnenlandse veiligheidsdienst. Ik kan in het openbaar geen nadere mededelingen doen over de inhoud van deze contacten.

Vraag 4

Hoeveel en welke moskeeën worden er in Nederland in de gaten gehouden in verband met gevaren voor de openbare orde en veiligheid?

Er zijn mij momenteel geen voorbeelden bekend van (besturen van) islamitische godshuizen die een bedreiging vormen voor de openbare orde en veiligheid.

Vraag 1

Kent u de berichten over een islamitisch-terroristische aanslag in de Kerstnacht op een kerk in het noorden van Nigeria?1

Ja.

Vraag 2

Is het u duidelijk dat deze aanslagen een islamitische traditie zijn?

Ook in 2010 en 2011 vonden tijdens de kerstperiode in Nigeria aanslagen plaats op christelijke doelen. Het geweld in Nigeria heeft politieke, sociaaleconomische, etnische en religieuze dimensies. De laatst genoemde dimensie krijgt de laatste tijd steeds meer aandacht, doordat onverdraagzame terroristische groeperingen aanslagen plegen op zowel christelijke als islamitische doelen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat deze terreur voortkomt uit islamitische onverdraagzaamheid tegenover andersdenkenden? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Heeft de Organisatie voor Islamitische Samenwerking (Organisation of Islamic Cooperation, OIC) effectief iets gedaan om deze islamitische traditie te beëindigen? Met welk resultaat?

De Secretaris-Generaal van de OIC heeft de aanslagen scherp veroordeeld.

Vraag 5

Bent u er van op de hoogte dat landen van de OIC de zgn Cairo-verklaring hebben ondertekend, waardoor de mensenrechten, waaronder het recht om vrijelijk een geloof aan te hangen, ondergeschikt zijn verklaard aan de sharia?

Ik ben bekend met de zogeheten Cairo-verklaring. Dit document is meer dan 20 jaar geleden opgesteld en is sindsdien ook binnen de OIC meermaals gerelativeerd.

Vraag 6

Bent u het met ons eens dat de islamitische leer en praktijk, die andersdenkenden tot tweederangs mensen maakt, uiteindelijk leidt tot dood en verderf?

Nee.

Vraag 7

Vindt u – net als wij – dat er geen plek in de Verenigde Naties behoort te zijn voor lidstaten van de OIC die de Cairo-verklaring hebben ondertekend en waar die islamitische zienswijze leidend is? Zo nee, waarom niet?

Nee. Het hanteren van religieuze beginselen bij de staatsinrichting is geen reden om een staat uit te sluiten van VN-lidmaatschap.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht over in Nederland verblijvende Somalische terreurverdachten die nu ook verdacht worden van creditcardzwendel?1

Ja.

Vraag 2

Wanneer en op welke grond(en) zijn deze Somaliërs toegelaten tot Nederland? Hoe is het mogelijk dat dergelijke kwaadwillende vreemdelingen verblijfsvergunningen krijgen en wat is gedaan om eventueel eerder (in het buitenland) gepleegde wandaden van deze mensen te checken? Hebben de betreffende personen een strafblad?

Zoals uw Kamer bekend is, hanteer ik het uitgangspunt om terughoudend om te gaan met het verstrekken van informatie over individuele zaken.
Binnen het beslisproces van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) is altijd nadrukkelijk aandacht voor de toepasselijkheid van artikel 1F van het Vluchtelingenverdrag en andere aspecten die raken aan de openbare orde of nationale veiligheid, opdat een vreemdeling in voorkomende gevallen een verblijfsvergunning wordt onthouden, dan wel het Nederlanderschap niet wordt verleend.
Indien een vreemdeling is veroordeeld voor een misdrijf wordt aan de hand van de normen uit de «glijdende schaal» getoetst of verblijfsbeëindiging mogelijk is. In deze glijdende schaal is een relatie gelegd tussen de duur van het verblijf en de ernst van het gepleegde misdrijf. Ook in het buitenland gepleegde misdrijven kunnen worden tegengeworpen. Bij een eerste toelatingsaanvraag kan ieder misdrijf reden zijn verblijf te weigeren.
De IND kan op basis van een ambtsbericht van de AIVD waarin wordt geconcludeerd dat een persoon een gevaar vormt voor de nationale veiligheid besluiten een verblijfsvergunning niet te verlenen of in te trekken. Een ambtsbericht van de AIVD kan daarnaast reden zijn een verzoek tot verlening van het Nederlanderschap af te wijzen.
Sinds 1 oktober 2010 is het ook mogelijk het Nederlanderschap in te trekken als sprake is van een onherroepelijke veroordeling wegens een terroristisch misdrijf. Indien in een (willekeurige) zaak bovenstaande maatregelen aan de orde zijn dan wordt daar ook gevolg aan gegeven.

Vraag 3

Hoe is het mogelijk dat de verblijfsvergunning van deze Somaliërs niet is ingetrokken, daar de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) nog steeds overtuigd is van de terreurintenties van deze mensen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u bereid om de verblijfsvergunning van deze Somaliërs alsnog in te trekken? Zo neen, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Is het waar dat het voorheen in Damascus gevestigde hoofdkantoor van de terreurorganisatie Hamas, zijnde de Palestijns-Arabische afdeling van de radicale Moslimbroederschap, wordt of al is verplaatst naar Caïro?1

Vraag 2

Deelt u de mening dat het door de Egyptische regering gastvrij onderdak bieden aan Hamas, een organisatie die genocide op het Joodse volk predikt en die sinds 2003 op de Europese lijst van terroristische organisaties staat, een klap in het gezicht is van Israël en van [de lidstaten van] de Europese Unie? Zo nee, waarom niet? Hoe zou u de Egyptische handelswijze dan typeren? Zo ja, hoe gaat u in de richting van de Egyptische regering uitdrukking geven aan uw verontwaardiging?

Vraag 3

Deelt u de mening dat het door de Egyptische regering gastvrij onderdak bieden aan de op de Europese terreurlijst staande terreurorganisatie Hamas strijdig is met letter en geest van het associatieverdrag tussen de Europese Unie en Egypte of met andere tussen de EU en Egypte gesloten overeenkomsten? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke consequenties kunnen er dan aan het Egyptische handelen worden verbonden?

Vraag 4

Bent u bereid om er in Europees verband voor te ijveren dat van de Egyptische regering wordt geëist dat zij het besluit om het Hamaskantoor in Caïro te laten vestigen terugdraait of dat zij alsnog de sluiting van het Hamaskantoor beveelt? Zo nee, waarom niet?

Vraag 5

Wilt u deze vragen voor de duidelijkheid ieder afzonderlijk behandelen?

Vraag 1

Kent u de nieuwsartikelen «Ayatollah Khamenei Orders More Terror Attacks Against the West»1; «Iran's supreme leader orders fresh terror attacks on West»2; en «Khamenei calls for more terror attacks on West»3?

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de terreuropdracht van Ayatollah Khamenei als een oorlogsverklaring aan het Westen moet worden gezien? Zo nee, waarom niet?

Er is niet vastgesteld dat een dergelijke opdracht daadwerkelijk door Ayatollah Khamenei is gegeven. Als die gegeven mocht zijn zou zij reden tot ernstige zorg zijn.

Vraag 3

Hoe is door de Nederlandse regering op de terreuropdracht van Ayatollah Khamenei gereageerd?

Indien nadere informatie de mediaberichten bevestigt, stel ik een en ander in EU-verband aan de orde.

Vraag 4

Herinnert u zich mijn (tot op heden onbeantwoorde) schriftelijke vragen van 3 augustus 2012 over mogelijke subversieve activiteiten van Iraanse ambassades in het Westen4?

Ja.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het is aangewezen de staf op de Iraanse ambassade in Den Haag te beperken tot maximaal één zaakgelastigde, één diplomaat ten behoeve van de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) en één diplomaat voor het Iran-United States Claims Tribunal, en dat alle overige functionarissen, inclusief de ambassadeur en de militaire attaché, onmiddellijk zouden moeten worden uitgewezen? Zo nee, waarom niet?

Over de samenstelling van een ambassade heeft het ontvangende land op grond van het Verdrag van Wenen inzake diplomatiek verkeer (artikel 7), binnen de grenzen van redelijkheid, geen zeggenschap.

Vraag 6

Wilt u deze vragen voor de duidelijkheid ieder afzonderlijk en gezien de grote urgentie zo spoedig mogelijk beantwoorden?

De vragen zijn zo snel mogelijk beantwoord.

Vraag 7

Wilt u mijn vragen ter zake van 3 augustus eveneens op korte termijn beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Kent u het nieuwsartikel «The worse, the better: Assad’s troubles may hasten Hezbollah’s take-over of Lebanon»1?

Vraag 2

Onderschrijft u de in het artikel geponeerde stelling dat Libanon feitelijk in tweeën is gedeeld, waarbij Hezbollah «the sole ruler» is in het zuiden en het oosten van het land? Zo nee, waarom niet?

Vraag 3

Is het feit dat de over een eigen militie en zware wapensystemen (waaronder tienduizenden raketten die op de staat Israël gericht staan) beschikkende islamitische terroristische organisatie Hezbollah onderdeel uitmaakt van de Libanese regering in enig opzicht strijdig met (onderdelen van) het Europese associatieverdrag met Libanon? Zo ja met welk(e) artikel(en)? Zo nee, waarom niet?

Nederland pleit zoals bekend voor opname van Hezbollah op de EU-lijst van terroristische organisatie en gaat contacten met Hezbollah-gelieerde politici nadrukkelijk uit de weg.

Vraag 4

Is het feit dat Hezbollah sinds 2006 in Zuid-Libanon een nieuwe en sterke militaire presentie heeft opgebouwd, met tienduizenden raketten en artilleriestukken die op de staat Israël gericht staan, in enig opzicht strijdig met (onderdelen van) het Europese associatieverdrag met Libanon? Zo ja, met welk(e) artikel(en)? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de militaire opbouw van Hezbollah in Zuid-Libanon kan worden getypeerd als «hostile activities», zoals bedoeld in artikel 12 van resolutie 1701 van de VN-Veiligheidsraad? Zo nee, waarom niet?

Vraag 6

Deelt u de mening dat het in VN-Veiligheidsraadresolutie 1701 uitgebreide mandaat van de United Nations Interim Force in Lebanon (UNIFIL) ontoereikend was en is om de hernieuwde militaire opbouw van Hezbollah in Zuid-Libanon te voorkomen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 7

Deelt u de mening dat de Libanese regering verantwoordelijk is voor het feit dat Hezbollah sinds 2006 in Zuid-Libanon een nieuwe en sterke militaire presentie heeft kunnen opbouwen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 8

Wilt u deze vragen voor de gewenste duidelijkheid ieder afzonderlijk beantwoorden?

Vraag 1

Hoe beoordeelt u het nieuwsartikel «US: Hezbollah may strike in Europe at any time»1?

Ik deel de visie dat Hezbollah een terroristische organisatie is met de intentie en bewezen capaciteit om terroristische aanslagen te plegen.

Vraag 2

Onderschrijft u de door de counter-terrorism coordinator van het Amerikaanse State Department over Hezbollah afgegeven dreigingsanalyse? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Kunt u aangeven in hoeverre de onderhavige Amerikaanse dreigingsanalyse betrekking heeft op Nederland en/of Nederlandse belangen elders?

De Nederlandse veiligheidsdiensten zijn alert op iedere indicatie van een terroristische dreiging tegen Nederland. Er is op dit moment geen informatie die wijst op een verhoogde dreiging vanuit Hezbollah tegen Nederland of Nederlandse belangen in het buitenland.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het absurd is dat Hezbollah nog steeds niet op de Europese lijst van terroristische organisaties is geplaatst? Zo nee, waarom niet?

De Nederlandse regering is al sinds 2004 van mening dat Hezbollah op de «EU-terrorismelijst» thuishoort en betreurt het dat er tot op heden geen consensus over kon worden bereikt.

Vraag 5

Bent u bereid om binnen de Europese Unie het voortouw te nemen om Hezbollah integraal te doen plaatsen op de Europese lijst van terroristische organisaties? Zo nee, waarom niet? Zo ja, binnen welke termijn bent u voornemens deze kwestie in Europees verband aan de orde te stellen?

De Nederlandse positie binnen de EU is duidelijk: Nederland pleit voor integrale plaatsing van Hezbollah op de EU-terrorismelijst.

Vraag 6

Bent u bereid om desnoods unilateraal het (aangescherpte) Amerikaanse sanctiebeleid met betrekking tot Hezbollah te volgen? Zo nee, waarom niet?

Nederland is voorstander van effectieve maatregelen tegen Hezbollah, en is van mening dat deze effectiviteit alleen in Europees verband gegarandeerd kan worden. De Nederlandse regering ziet in de maatregelen die de VS tegen Hezbollah treft vanwege de rol die de organisatie in Syrië speelt, een extra aanleiding om dit opnieuw in Europees verband aan de orde te stellen.

Vraag 7

Wilt u deze vragen voor de duidelijkheid ieder afzonderlijk en gezien de grote urgentie binnen een week na ontvangst beantwoorden?

De vragen zijn zo snel mogelijk en met de grootste zorgvuldigheid behandeld.

Vraag 1

Hoe beoordeelt u de artikelen «Hypocrisy over Hezbollah Arms»1, «EU «buries head in sand» over Hezbollah»2 en «Fate of Syrian Chemical Weapons May Trigger War»3?

Ik heb kennisgenomen van de artikelen.

Vraag 2

Classificeert u de Libanese «Partij van Allah» (Hezbollah) nog steeds als een terroristische organisatie? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe vertaalt zich dat dan naar internationaal beleid vis-à-vis de Europese Unie en de mede door Hezbollah bestuurde staat Libanon?

Nederland beschouwt Hezbollah als een terroristische organisatie.4 Nederland heeft dit in de EU meermaals gemeld en zal dit blijven doen. Nederland onthoudt zich van contact met Hezbollah. Dit beleid is ook van toepassing op Hezbollah-leden die deel uitmaken van de Libanese regering.

Vraag 3

Is het feit dat de over een eigen militie en zware wapensystemen [waaronder tienduizenden raketten die op de staat Israel gericht staan] beschikkende islamitische terroristische organisatie Hezbollah onderdeel uitmaakt van de Libanese regering strijdig met [onderdelen van] het Europese associatieverdrag met Libanon? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u dan bereid om te ijveren voor opschorting van dat associatieverdrag zolang de islamitische terroristische organisatie Hezbollah onderdeel uitmaakt van de regering van Libanon en zolang de op grond van resolutie 1 701 van de VN-Veiligheidsraad illegale Hezbollahmilitie niet is ontbonden? Zo nee, waarom niet?

Nederland is van mening dat het Associatieakkoord met Libanon uit 2006 kan bijdragen aan stabiliteit, veiligheid en welvaart en zodoende een belangrijk instrument is om hervormingen op het gebied van democratie, mensenrechten, rechtstaat en economie te begeleiden. Tevens biedt het Associatieakkoord de EU de mogelijkheid om een kritische dialoog te voeren met Libanon over mensenrechten en democratie. Nederland is dan ook geen voorstander van opschorting van het Associatieakkoord.

Vraag 4

Wat heeft dit kabinet sinds zijn aantreden in concrete termen ondernomen, in bilateraal en in multilateraal opzicht, om uitvoering te bevorderen van resolutie 1701 van de VN-Veiligheidsraad?

Nederland heeft meermaals de zorgen over uitvoering VN-Veiligheidsraadresolutie 1 701 overgebracht aan zowel de commandant van de Libanese strijdkrachten, als de speciaal gezant van de Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties voor Libanon. Laatstgenoemde is belast met de het monitoren van de voortgang van de Libanese autoriteiten bij de naleving en de implementatie van de verplichtingen uit VN-Veiligheidsraadsresolutie 1 701 en rapporteert periodiek aan de VNVR.
Nederland vraagt waar mogelijk aandacht voor het onderwerp. Dit gebeurde laatstelijk tijdens de Raad Buitenlandse Zaken van de Europese Unie van 23 juli jl., waarop de ministers het belang benadrukten van blijvende betrokkenheid van de Libanese autoriteiten bij uitvoering van VN-veiligheidsraadsresolutie 1 701 en de daaruit voortvloeiende internationale verplichtingen van Libanon.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u het optreden van UNIFIL in Zuid-Libanon met betrekking tot het voorkomen van de ontplooiing van de Hezbollah-militie en de opstelling aldaar van illegale op Israël gerichte zware wapensystemen?

Het mandaat van UNIFIL omvat o.a. het assisteren van de Libanese strijdkrachten bij het uitvoeren van de verplichtingen uit VN-Veiligheidsraadsresolutie 1701. UNIFIL heeft ertoe bijgedragen dat het sinds 2006 relatief rustig is gebleven in Zuid-Libanon. Dit wordt ook onderschreven door het rapport van de Secretaris Generaal van de Verenigde Naties over implementatie van VN-Veiligheidsraadsresolutie 1701.5

Vraag 6

Bent u bereid het voortouw te nemen om de Europese Unie aan te sporen om de Libanese regering te waarschuwen dat het onaanvaardbaar en dus sanctiewaardig is als Syrische chemische wapens en/of de overbrengingsmiddelen daarvoor naar Libanees grondgebied worden overgebracht, welke andere voorkomingsmaatregelen bent u bereid in dit kader te treffen en welke sancties zouden richting Libanon kunnen worden getroffen als daadwerkelijk chemische wapens en/of overbrengingsmiddelen op Libanees grondgebied worden toegelaten?

In de in antwoord 4 genoemde Raadsconclusies heeft de Europese Unie de Libanese autoriteiten opgeroepen om verspreiding van wapens van welk type dan ook te voorkomen.
Libanon is als statenpartij gebonden aan de Chemische Wapenconventie. Dit betekent dat Libanon onder geen enkele omstandigheid chemische wapens mag verwerven, in bezit houden of voorraden ervan mag aanleggen. Libanon is tevens verplicht chemische wapens die zich op Libanees grondgebied bevinden, te vernietigen. Onder chemische wapens worden ook de voorlopers van deze giftige stoffen gerekend en de middelen (bijv. munitie) waarmee deze giftige stoffen kunnen worden ingezet.

Vraag 7

Wat heeft de Nederlandse regering tot dusverre gedaan, in bilateraal en multilateraal verband, om de kansen te verkleinen dat Syrische chemische wapens en/of de overbrengingsmiddelen daarvoor in handen van Hezbollah vallen?

Syrie is geen partij bij het Chemische Wapenverdrag, ondanks het feit dat sinds de inwerkingtreding van de conventie is getracht het land te doen toetreden (onder meer door Nederland als actief OPCW-lid). Op dit moment is het van belang de situatie nauwkeurig in de gaten te houden en zo goed mogelijk gebruik te maken van (inlichtingen-) informatie die voorhanden is. Uiteraard moet voorkomen worden dat deze wapens in de verkeerde handen vallen. Nederland is voorstander van een actieve betrokkenheid van de internationale gemeenschap bij de situatie in Syrië en Libanon en draagt dat uit in EU en VN-verband.

Vraag 8

Wilt u deze vragen voor de duidelijkheid ieder afzonderlijk beantwoorden?

De vragen zijn afzonderlijk beantwoord.

Vraag 1

Kent u het bericht «EU rebuffs call to put Hezbollah on terror list»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het onacceptabel is dat vertegenwoordigers van de Europese Unie (EU) om de tafel zitten met Hezbollah, terwijl Hezbollah terroristische activiteiten uitvoert op onder meer Europees grondgebied?

EU-lidstaten hebben verschillend beleid voor omgang met Hezbollah. EU-consensus hierover ontbreekt. Nederland heeft Hezbollah aangemerkt als terroristische organisatie en onderhoudt daarom geen contacten met Hezbollah.

Vraag 3

Klopt het dat Israël al sinds medio jaren 1990 de EU van inlichtingen voorziet over het terroristische karakter van Hezbollah?

In het kader van terrorismebestrijding werken in het algemeen inlichtingen- en veiligheidsdiensten nauw samen met andere diensten. Ik kan in het openbaar geen verdere, concrete mededelingen doen over deze samenwerking.

Vraag 4

Deelt u de overtuiging dat er voor de EU meer dan voldoende tastbaar bewijs beschikbaar is dat Hezbollah betrokken is bij terroristische activiteiten, en dat het urgent noodzakelijk is om Iran niet weg te laten komen met terreurdaden die zij pleegt met behulp van haar «proxy» Hezbollah?2

De Nederlandse regering is al sinds 2004 de mening toegedaan dat er voldoende informatie voorhanden is om over te gaan tot een plaatsing van Hezbollah op de «EU-terrorismelijst.»

Vraag 5

Is het standpunt van de Nederlandse regering nog steeds dat er geen onderscheid gemaakt dient te worden tussen de diverse takken van Hezbollah omdat ze door één overkoepelende raad worden aangestuurd? Zo nee, waarom niet?3

Ja.

Vraag 6

Is het waar dat Frankrijk de grote dwarsligger is? Welke overige EU-landen dwarsbomen het plaatsen van Hezbollah op de EU-lijst van terroristische organisaties?

Het ligt niet op de weg van Nederland om uitspraken te doen over de standpunten van andere EU-lidstaten. Zie ook het antwoord op vraag 2.

Vraag 7

Welke stappen bent u van plan te ondernemen om te bewerkstelligen dat Hezbollah eindelijk op de EU-lijst van terroristische organisaties geplaatst wordt?4

Nederland heeft zijn positie herhaaldelijk kenbaar gemaakt in EU-kader, en zal dat ook in de toekomst blijven doen.

Vraag 1

Kent u het bericht «Reactions to Today's Terror Attack on Israeli Tourists in Bulgaria»?1

Ja.

Vraag 2

Beschouwt u de aanslag op Israëlische toeristen in Bulgarije als een terreurdaad? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wilt u deze terroristische aanslag fel veroordelen?

Ja. Ik heb namens de Nederlandse regering condoleances overgebracht aan de Bulgaarse en Israëlische autoriteiten, de slachtoffers en de nabestaanden. Ik heb deze laffe terreurdaad ten zeerste veroordeeld.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de Secretaris-Generaal van de VN, de Hoge Commissaris van de VN voor de Mensenrechten en de VN-Mensenrechtenraad hun taak hebben verzaakt door deze aanslag niet als een terroristische daad in de sterkste bewoordingen te veroordelen?

De Secretaris-Generaal van de VN heeft, onmiddellijk na de gebeurtenis, namens de gehele volkenrechtelijke organisatie in zeer sterke bewoordingen de aanslag veroordeeld. Ook de Veiligheidsraad van de VN veroordeelde deze aanslag.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de ondermaatse reacties van de Hoge Commissaris en de Mensenrechtenraad in schril contrast staan tot hun geestdrift om telkens Israël en andere westerse landen te bekritiseren? Zo nee, waarom niet?

Ik heb Uw kamer gemeld dat ik zorgen heb over de onevenredige kritiek op Israël in de Mensenrechtenraad. Het uitblijven van een reactie van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten en de Mensenrechtenraad op deze terreurdaad is daarbij opnieuw teleurstellend.

Vraag 5

Zo ja, wilt U nu de Nederlandse bijdrage aan deze waardeloze Mensenrechtenraad beëindigen? Zo nee, waarom houdt u krampachtig vast aan deze karikatuur van een mensenrechtenorganisatie?

Nee, Nederland zet zich actief in voor meer balans in het werk van de Mensenrechtenraad. Door actieve betrokkenheid probeert Nederland meer evenwicht te krijgen in de standpuntbepaling binnen de mensenrechtenraad.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Duitse operatie tegen salafisten»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de visie dat ook in Nederland de politie moskeeën en woningen van deze extremistische moslimgroeperingen moet binnenvallen ten einde bewijsmateriaal te vergaren tegen deze bedreiging van de staatsveiligheid? Zo nee, waarom niet?

Anders dan in Nederland behelst in Duitsland de groepsterm «salafisten» een klein spectrum aan activisten en extremisten die zich beroepen op de «salafistische methode». Dit kan voor verwarring zorgen, omdat in de gangbare wetenschappelijke literatuur en binnen het Nederlandse overheidsbeleid de term salafisme een breder spectrum aan ultraorthodoxe islamitische stromingen behelst. Zo behoort de «salafistische organisatie» Millatu-Ibrahim die recent in Duitsland verboden is, niet tot dezelfde substroming als de moskeeën in Nederland die als salafistisch te boek staan.
Voor een meer gedetailleerde uiteenzetting verwijs ik u naar de brief aan uw Kamer van 22 januari 2010 (Kamerstukken II, vergaderjaar 2009–2010, 29 614, nr. 22) waarin een duiding van het salafisme in Nederland gegeven wordt. Deze duiding is ook nu nog actueel.
De AIVD heeft bij Nederlandse salafisten vooralsnog geen activiteiten waargenomen die een bedreiging vormen voor de nationale veiligheid of die de door u voorgestelde maatregelen rechtvaardigen. Ik kan u verzekeren dat die delen van het salafistisch spectrum die een bedreiging zouden kunnen vormen voor de democratische rechtsorde of de nationale veiligheid de aandacht hebben van de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten en dat er, indien daartoe aanleiding is, gepaste maatregelen worden genomen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat salafistische groepen door hun geweldsoproepende boodschap verboden dienen te worden? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Welke maatregelen bent u van plan te treffen om ook in Nederland nu eens serieus werk te maken van het oprollen van deze toenemende islamitische bedreiging van ons land?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Podium bieden verkleint risico’s radicale islam»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de visie dat het advies van Forum om extremistische islamitische organisaties invloed uit te laten oefenen op beleid, totaal verknipt en zelfs gevaarlijk is? Zo nee, waarom niet?

De auteurs van de vergelijkende casestudy «Engaging with violent Islamic extremism» bevelen lokale beleidsmakers aan in gesprek te blijven met vertegenwoordigers van alle stromingen binnen de Islam, inclusief de orthodoxe stromingen. Daarbij wordt in het onderzoek wel een grens getrokken bij extremisten die het contact met autoriteiten misbruiken voor eigen gewin. De onderzoekers maken echter niet consequent onderscheid tussen orthodox gelovigen en extremisten of tussen de verschillende gradaties van contact en samenwerking die een lokale overheid kent in de relaties met non-gouvernementele organisaties. Het advies is daarmee niet helder. Mocht het advies van de onderzoekers zijn om extremistische organisaties invloed te laten uitoefenen op beleid, verzeker ik u dat ik dat advies niet overneem. Lokale beleidsmakers kunnen bij het Rijk terecht voor advies over extremistische organisaties.

Vraag 3

Deelt u de zorg dat dit soort adviezen de voortgaande islamisering, en de daarmee gepaard gaande geweldsexplosies, zoals we nu ook in België weer zien, zal versnellen?

Nee.

Vraag 4

Welke maatregelen bent u van plan te treffen om de subsidie aan Forum zo spoedig mogelijk te stoppen ten einde de ongehoorde verspilling van belastinggeld tegen te gaan?

Forum speelt een betekenisvolle rol rond thema's als maatschappelijke spanningen, onderwijs, arbeidsmarkt en het ontwikkelen van effectieve methoden en instrumenten. Het levert daarmee een belangrijke bijdrage aan de realisatie van het kabinetsbeleid op het gebied van integratie. Beëindiging van de subsidie wordt daarom niet overwogen.

Vraag 5

Bent u bereid alle islamitische organisaties in Nederland permanent te monitoren en bij aanwijzingen van gewelddadige plannen of oproepen, deze direct te sluiten, te verbieden en daar waar mogelijk de daders te denaturaliseren en uit te zetten?

Nee. De dreiging van extremistisch geweld gaat uit van enkele tientallen individuen. Gezien deze werkelijkheid zou het monitoren van alle islamitische organisaties disproportioneel zijn. Het zou bovendien onterecht de indruk wekken dat alle islamitische organisaties en daarmee alle moslims verdacht zijn.
Uiteraard vervult de AIVD zijn wettelijke taak om onderzoek te doen naar personen en organisaties die aanleiding geven tot het ernstige vermoeden dat zij een gevaar vormen voor het voortbestaan van de democratische rechtsorde dan wel voor de veiligheid van de Staat. Als onderzoek van de AIVD concrete aanwijzingen oplevert voor terroristische plannen of activiteiten, dan kan de dienst anderen, zoals het Openbaar Ministerie of de Immigratie- en Naturalisatiedienst informeren. Het huidige juridische (contraterrorisme) instrumentarium biedt de mogelijkheid rechtspersonen te verbieden en individuen te vervolgen of uit te zetten.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Sharia4Holland bedreigd door hackers»?1

Ja.

Vraag 2

Heeft u kennisgenomen van de in dit artikel genoemde claim van de computerkrakers dat leden van Sharia4Holland onder andere in het Arabisch communiceren over terroristische activiteiten en mogelijke plannen en financieringen vanuit het buitenland?

Ja.

Vraag 3

Berust deze claim op de waarheid? Zo ja, over welke specifieke terroristische activiteiten, mogelijke plannen en buitenlandse financieringen wordt er gesproken?

Ik beschik niet over aanwijzingen dat de claim op waarheid berust. Overigens is op dezelfde website waar de claim verscheen later een bericht geplaatst waar wordt gesteld dat Anonymous Nederland ontkent iets te maken te hebben met de claim.

Vraag 4

Welke maatregelen bent u van plan te treffen om de dreiging die uitgaat van Sharia4Holland weg te nemen?

Het kabinet hanteert een veelzijdige aanpak van de dreiging van radicalisering naar gewelddadig extremisme en terrorisme. Deze aanpak is in samenhang beschreven in de Nationale Contraterrorisme Strategie 2011–20152.
De dreiging van Shariah4Holland komt voort uit het polariserend en radicaliserend effect dat uitgaat van provocatieve acties en dubbelzinnige uitingen over het gebruik van geweld.
Er is een risico dat aanhangers uit de vaste kern of sympathisanten van Shariah4Holland de grens naar geweld oversteken. De relevante diensten en organisaties die bijdragen aan de brede benadering van terrorismebestrijding zijn alert op ontwikkelingen rond Shariah4Holland. Indien daartoe aanleiding is zal worden ingegrepen.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Al-Shabaab heeft terreurcel in Nederland»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de uitspraak van een oud-commandant van Al-Shabaab dat er onder meer in Nederland slapende terreurcellen bestaan? Vormt deze uitspraak aanleiding tot het doen van onderzoek of het treffen van maatregelen? Zo ja, in welke vorm?

De Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten hebben geen aanwijzingen voor de aanwezigheid van slapende cellen van Al-Shabaab in Nederland. Zij doen onderzoek naar terrorisme gerelateerd aan Somalië en Al Shabaab en zijn alert om elke terroristische dreiging tegen Nederland tijdig te onderkennen en tegen te gaan.
Ik kan in het openbaar geen uitlatingen doen over al dan niet getroffen specifieke maatregelen.

Vraag 3

Zijn er verblijfsvergunningen ingetrokken en/of is de Nederlandse nationaliteit ingetrokken van Somaliërs die betrokken waren bij Al-Shabaab en/of die zich bezighielden met (voorbereidende) terroristische handelingen? Zo ja, hoe vaak is dit gebeurd?

Er hebben zich geen gevallen voorgedaan waarin de IND het Nederlanderschap dan wel de verblijfsvergunning heeft ingetrokken van Somaliërs in verband met vermeende betrokkenheid bij Al-Shabaab en/of die zich bezig zouden hebben gehouden met (voorbereidende) terroristische handelingen.

Vraag 4

Hoe beoordeelt u het steeds terugkerende patroon dat journalisten er in slagen kopstukken van terreurorganisaties te interviewen terwijl veel beter uitgeruste antiterreurorganisaties er niet in slagen ze op te pakken of uit te schakelen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Dat er een terugkerende patroon zou bestaan dat journalisten er in slagen kopstukken van terroristische netwerken te interviewen is mij onbekend. Alleen incidenteel slagen journalisten er wel eens in om na veel inspanningen een lid van een terroristische organisatie (meestal telefonisch) te interviewen. Meestal zijn dit geen kopstukken. In het onderhavige geval was het tamelijk eenvoudig voor de BBC-journaliste om toegang te krijgen tot de oud-commandant van Al-Shabaab, omdat deze is overgelopen naar de Somalische overgangsregering.
De inlichtingen- en veiligheidsdiensten doen intensief onderzoek naar nationale en internationale terroristische netwerken. De diensten zijn daarbij bevoegd om te spreken met een ieder die in dit kader gegevens kan verstrekken. Ik kan in het openbaar echter geen concrete uitspraken doen over de wijze waarop de diensten deze onderzoeken uitvoeren en met wie zij spreken.

Vraag 1

Kent u de antwoorden van de burgemeester van Utrecht van 21 maart 2012 op vragen gesteld door gemeenteraadsleden over een grootschalige controle door het Korps Landelijke politiediensten (KLPD) die op 15 maart 2012 op Utrecht Centraal Station (CS) heeft plaatsgevonden?

Ja.

Vraag 2

Onder wiens gezag vond deze oefening plaats? Wie draagt de politieke verantwoordelijkheid?

Het betrof hier geen oefening, maar een actie middels de spottermethodiek uitgevoerd door de Dienst Spoorwegpolitie van het Korps landelijke politiediensten (KLPD). Er was hier sprake van een preventieve controle gericht op handhaving en opsporing. Dit valt onder de verantwoordelijkheid van het Openbaar Ministerie / de Officier van Justitie. De politieke verantwoordelijkheid van het KLPD ligt bij de minister van Veiligheid en Justitie als de beheerder van het korps.

Vraag 3

Is het waar dat de spottersmethodiek gericht is op het aanleren van competenties door het scannen van groepen mensen om zo, uiteraard alleen in relatie tot de openbare orde en het handhaven van de rechtsorde, afwijkend gedrag te herkennen? Zo ja, wat wordt op een groot station als Utrecht CS als afwijkend en wat als normaal gedrag beschouwd? Zo nee, wat behelst die methodiek dan wel?

De spotteracties zijn gericht op het herkennen van gedragingen of uiterlijke kenmerken bij personen of groepen van personen die afwijken van het gedrag van de gemiddelde reiziger/passant waardoor mogelijk op voorhand een ordeverstoring of ander crimineel gedrag kan worden herkend danwel kan worden voorkomen. De spotteracties zijn tevens gericht op het scherp houden van de aangeleerde competenties.
Wat als normaal of afwijkend gedrag kan worden beschouwd is afhankelijk van een aantal factoren. Het gedrag dient te worden geplaatst binnen de juiste context, ofwel het algemene beeld wat men krijgt als er wordt geobserveerd op een bepaalde plaats, het tijdstip en de heersende cultuur. Globaal kan voor een station het volgende onderscheid worden gemaakt:
Als normaal gedrag wordt beschouwd:
Als afwijkend gedrag kan worden beschouwd:
Middels het stellen van vragen (klantvriendelijke bejegening) komt de politiemedewerker meer te weten over de persoon en zijn/haar intenties.

Vraag 4

Was er een concrete aanleiding in de zin van een (verhoogde) terroristische dreiging om deze controle te houden? Zo nee, werd die controle dan louter vanwege het oefenen in het kader van de spottersopleiding gehouden?

Nee, er was geen aanleiding in de zin van een (verhoogde) terroristische dreiging. De controle werd gehouden in het kader van een landelijke actiedag van het KLPD aangaande toezicht en handhaving op de verkeersstromen. Hierbij werd onder andere gebruik gemaakt van de spottermethode.

Vraag 5

Hoe vaak zijn deze controles in het verleden gehouden en op welke locaties? Hoe vaak gaan in de nabije toekomst dergelijke controles plaatsvinden?

In 2010 is op Amsterdam CS een grote actie gehouden, waarbij alle landelijke media aanwezig waren, op Rotterdam CS in november 2011 en op Utrecht CS in maart 2012. Periodiek zullen grote en kleine acties op de verkeersstromen blijven plaatsvinden. De aantallen, tijd en locatie zijn van tevoren niet bekend.

Vraag 6

Zijn er particuliere organisaties bij dergelijke oefeningen betrokken? Zo ja, welke?

Er zijn geen particuliere bedrijven bij dergelijke acties betrokken.

Vraag 7

In hoeverre draagt het houden van dergelijke controles zonder directe operationele aanleiding daadwerkelijk bij tot een verbetering van het veiligheidsgevoel op die locaties? Acht u het mogelijk dat het publiek door de aanwezigheid van controleurs eerder met onbegrip of zelfs met gevoelens van onveiligheid reageert?

Ik acht het mogelijk dat individuele personen de acties met onbegrip of met gevoelens van onveiligheid ervaren. Het is echter ook algemeen bekend dat de burgers meer «blauw» op straat wensen om de veiligheid te vergroten. In het kader hiervan kan worden gesteld dat de acties in uniform in openbare ruimtes een positieve uitstraling hebben in de richting van het publiek. Afwijkend gedrag wordt vaak door omstanders als onveilig ervaren. Het door de politie aandacht geven aan afwijkend gedrag kan bijdragen dat het veiligheidsgevoel kracht verliest.

Vraag 8

Worden burgers geïnformeerd over het feit dat ze geconfronteerd worden of zijn geweest vanwege een oefening? Zo ja, hoe dan? Zo nee, waarom niet?

De burgers worden op voorhand niet geïnformeerd dat zij worden geconfronteerd met een actie. Indien burgers tijdens de actie vragen hebben, worden zij doorverwezen naar de aanwezige begeleiders van de Politieacademie die meteen uitleg geven.

Vraag 9

In hoeverre is er sprake van een klantvriendelijke bejegening tijdens deze controles? Bent u bekend met hoe het publiek deze controles ervaart? Zo ja, wat is u bekend hierover? Zo nee, bent u bereid om bij dergelijke controles de ervaringen van het publiek te peilen?

De klantvriendelijke bejegening houdt in dat een persoon of groep personen die zich afwijkend gedraagt voor zijn omgeving, niet wordt benaderd als een mogelijke verdachte conform artikel 27 Wetboek van Strafrecht. Na het geconstateerde afwijkende gedrag zal de persoon of groep worden bevraagd op zijn of hun gedrag en reden van aanwezigheid in het station. Het komt regelmatig voor dat men zich niet bewust is van het getoonde gedrag en dit meteen staakt danwel dat er een plausibele reden is waarom dit gedrag wordt getoond. De Politieacademie doet onderzoek naar de ervaringen van burgers met dergelijke controles. Daarom volgen zij na gehouden acties de reacties op de sociale media. De reacties zijn over het algemeen positief. De aanwezigheid van politiemensen in het station wordt ervaren als een gevoel van veiligheid.

Vraag 10

Waaruit bestaat de opsporingsmethode «Search, Detect, React»? Is het nut en de noodzaak van die methode bewezen? Is de proportionaliteit tussen middel en doel gewaarborgd? Zo ja, waar blijkt dat uit? Zo nee, waarom niet? Wilt u nut en noodzaak alsnog in kaart laten brengen?

«Search, Detect, React» is de methodiek waarop de spotteracties zijn gebaseerd. De bestanddelen zijn bij de beantwoording van de voorgaande vragen reeds benoemd. Het nut en de noodzaak van de spotteracties zijn tijdens eerdere acties bewezen. De proportionaliteit tussen middel en doel is gewaarborgd. Het betreft proactief handelen, waarbij de inzet is om vragen te stellen en de zintuigen in te zetten. Dit alles binnen de wettelijke context. Geweldsmiddelen worden niet ingezet. Het enige middel dat de politiemedewerker inzet is zijn/haar mond en gezond verstand. Er worden vragen gesteld en de aanwezigheid en doelstelling worden kenbaar gemaakt aan de burger. Tot aanhouding van de burger wordt pas overgegaan als het gesprek concrete aanwijzingen oplevert dat sprake is van (verdenking van) een strafbaar feit.