Vraag 1

Herinnert u zich de motie Omtzigt/Van Vliet1 waarin de regering verzocht wordt met een voorstel te komen voor een ANBI-register, waarin de volgende gegevens openbaar gemaakt worden en gratis toegankelijk zijn:

Ja.

Vraag 2

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Transparantie en publicatieplicht» van Rien van Gendt?3

Ja.

Vraag 3

Is het waar dat, zoals in het artikel staat, er een wetsvoorstel inzake publicatieplicht bij de ministerraad lag?

Artikel 26 van het reglement van orde voor de ministerraad (Staatsblad 1994 nr. 203 en 1998 nr. 305) bepaalt dat ten aanzien van hetgeen ter vergadering besproken wordt of geschiedt, geheimhoudingsplicht bestaat. Uw vragen kunnen derhalve niet beantwoord worden.
In zijn algemeenheid kan worden opgemerkt dat in een wetgevingstraject consultatie van de relevante maatschappelijke partijen vast onderdeel van het wetgevingstraject is. De consultatie draagt bij aan het draagvlak en uitvoerbaarheid van het wetsvoorstel. Een wetsvoorstel wordt aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal verzonden indien de regering daartoe besluit.

Vraag 4

Is het waar dat SBF4 en FIN5 inzage gehad hebben in dit wetsvoorstel dat bij de ministerraad lag? Zo ja, wilt u het wetsvoorstel, zoals het bij de ministerraad gelegen heeft, onmiddellijk aan de Kamer doen toekomen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Is het waar dat behandeling van het wetsvoorstel in de ministerraad is uitgesteld mede op aandringen van SBF? Zo ja, wat waren de andere factoren om de behandeling uit te stellen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Is het waar dat de gemeenschappelijke visie op transparantie, die toch echt al klaar had moeten zijn, nog niet af is terwijl de vakantie al bijna is afgelopen (in het westen van het land dan)?

In het afgelopen jaar is er veelvuldig overlegd met de SBF over een gezamenlijke visie op toezicht en verantwoording. Het overleg verloopt constructief, maar heeft gezien het grote belang dat zowel het kabinet als de SBF hecht aan een breed draagvlak binnen de sector, meer tijd nodig.

Vraag 7

Wilt u een wetsvoorstel inzake transparantie zo spoedig mogelijk ter hand nemen in de ministerraad en voor 1 september aan de Raad van State sturen voor commentaar?

Het wetsvoorstel inzake transparantie zal ik zo spoedig mogelijk ter hand nemen en agenderen voor de ministerraad. Over de vraag op welk moment de ministerraad besluit het wetsvoorstel naar de Raad van State te sturen kan ik geen uitspraken doen.

Vraag 8

Bent u nog steeds voornemens om integraal uitvoering te geven aan alle vier de punten uit de genoemde motie Omtzigt/Van Vliet?

Ja.

Vraag 1

Kent u de reconstructie van de NRC over de vrijlating van fotograaf Jeroen Oerlemans?1 Zo ja, wat is uw reactie op deze reconstructie en de rol die het ministerie van Buitenlandse Zaken en de KLPD hierbij hebben gespeeld?

Ja. Vanwege de kwetsbaarheid en risico’s bij ontvoeringszaken kunnen hierover, ook met het oog op de toekomst, geen mededelingen worden gedaan.

Vraag 2

Waarom en op basis van welke informatie deed u de uitspraak in Nieuwsuur dat de fotograaf was vrijgelaten?

Ik deed die uitspraak op basis van op dat moment beschikbare openbare en vertrouwelijke bronnen van onder meer de Nederlandse ambassade in Ankara, alsmede nationale en internationale contacten.

Vraag 3

Kunt u aangeven of en op welke manier deze uitspraken bij Nieuwsuur het lopende proces van vrijlating hebben beïnvloed?

Op het moment van de Nieuwsuur-uitzending was betrokkene op Turks grondgebied en niet meer in handen van de gijzelhouders. Meer in het algemeen geldt dat in het openbaar geen mededelingen kunnen worden gedaan over eventuele contacten met binnen- en buitenlandse diensten.

Vraag 4

Klopt de constatering dat de Turkse geheime dienst om geheimhouding tot de volgende dag had gevraagd? Was u op de hoogte van deze wens? Zo nee, waarom niet? Zo ja, waarom koos u er toch voor deze wens naast u neer te leggen?

Een dergelijk verzoek heeft de Nederlandse overheid niet ontvangen.

Vraag 5

Deelt u de mening dat bij operaties om ontvoerde Nederlanders in het buitenland vrij te krijgen de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht moet worden? Zo ja, vindt u dat daaraan in dit geval is voldaan? Welke lessen trekt u uit het proces zoals het nu verlopen is voor lopende en toekomstige zaken?

De eerste twee vragen kunnen bevestigend worden beantwoord. Dit soort situaties wordt geëvalueerd, ook met het oog op eventuele lessen voor de toekomst.

Vraag 1

Herinnert u zich dat al sinds 2009 een wetsvoorstel wordt aankondigd waarmee de sterilisatie-eis voor transgenders wordt geschrapt?

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat de Raad van State inmiddels heeft geadviseerd over het wetsvoorstel?

De Afdeling advisering van de Raad van State heeft op 4 mei 2012 advies uitgebracht over het wetsvoorstel tot wijziging van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek in verband met het wijzigen van de voorwaarden voor wijziging van de vermelding van het geslacht in de akte van geboorte. De Raad van State pleegt van het feit dat door zijn Afdeling advisering een advies is vastgesteld terstond op de website van de Raad mededeling te doen. Voor het onderhavige wetsvoorstel, zie bij «Vastgestelde adviezen week 18».

Vraag 3

Deelt u de mening dat er snel een einde moet komen aan de sterilisatie-eis, ook gezien de kritiek van Human Right Watch die in haar rapport in 2011 stelde dat Nederland de mensenrechten van transgenders schendt door te eisen dat zij volledig onvruchtbaar zijn alvorens tot officiële erkenning van de geslachtswijziging over te gaan? Zo nee, waarom niet?

Ja, het wetsvoorstel bevat (onder andere) het voorstel om de voorwaarde van onvruchtbaarheid van de desbetreffende persoon voor wijziging van het geslacht in de geboorteakte te doen vervallen.

Vraag 4

Bent u bereid het wetsvoorstel per ommegaande naar de Kamer te zenden? Zo nee, waarom niet?

Vanwege de demissionaire staat van het kabinet wordt de reactie op het advies, het zogenaamde nader rapport aan de Koningin, eerst in de ministerraad aan de orde gesteld alvorens van indiening van het wetsvoorstel bij de Tweede Kamer sprake kan zijn. Het nader rapport staat geagendeerd voor de eerste ministerraad na de zomervakantie, te weten die van 17 augustus a.s. Vanzelfsprekend zal na het akkoord van de ministerraad het wetsvoorstel zonder vertraging zijn weg naar de Kamer kunnen vinden.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel over het Nederlandse meisje S. dat in Somalië gedwongen is uitgehuwelijkt aan haar oom en daar is achtergelaten?1

Vraag 2

Wat vindt u van het verhaal van S.?

Vraag 3

Herinnert u zich de eerdere Kamervragen over gedwongen uithuwelijking en achterlating van meisjes in landen van herkomst?2 Zo ja, wat is sindsdien door uw departement concreet ondernomen om meisjes die gedwongen worden uitgehuwelijkt en achtergelaten naar Nederland terug te halen?

Vraag 4

Hoe kan het dat S. in de Nederlandse ambassade in Addis Abeba haar verhaal heeft gedaan en dat hiermee niets is gedaan en geen hulp aan haar is geboden?

Vraag 5

Heeft u een beeld van de omvang van dit probleem? Kunt u aangeven hoeveel meisjes en vrouwen de afgelopen vijf jaar zich hebben gemeld bij de Nederlandse ambassades in Somalië, Pakistan en Afghanistan met hetzelfde verhaal als S.? Zo nee, bent u bereid hier een onderzoek naar te doen?

Vraag 6

Deelt u de mening dat meisjes en vrouwen, die in landen van herkomst worden uitgehuwelijkt, achtergelaten of vastzitten vanwege huwelijksdwang, alle steun, hulp en advies verdienen evenals Nederlandse gevangenen in het buitenland? Zo nee, waarom niet?

Vraag 7

Hoe beoordeelt u het feit dat S. wel met de hulp van Femmes For Freedom naar Nederland is teruggekomen, maar dat de Nederlandse autoriteiten hiertoe niet in staat zijn geweest?

Vraag 8

Kent u Femmes For Freedom, de organisatie die zich inzet tegen praktijken die vrouwen en meisjes onderdrukken zoals huwelijksdwang en huwelijksgevangenschap?

Vraag 9

Kent u het pleidooi van Femmes For Freedom om een taskforce in te stellen naar het voorbeeld van de «Forced Marriage Unit» in Engeland?

Vraag 10

Herinnert u zich uw antwoorden op de Kamervragen over de Britse «Forced Marriage Unit» (FMU), die is ingesteld door de ministeries van Binnenlandse en Buitenlandse Zaken aldaar voor het tegengaan van de verschijnselen huwelijksdwang en achterlating door middel van onder meer het terughalen van slachtoffers die in landen van herkomst zijn achtergelaten?3 Zo ja, waarop is uw aanname gebaseerd dat de structuur van de Steunpunten Huiselijk Geweld (SHG’s) voldoende mogelijkheden biedt om waar nodig hulp te bieden aan vrouwen die te maken hebben met de verschijnselen huwelijksdwang, huwelijkse gevangenschap en achterlating van vrouwen en kinderen in landen van herkomst? Hoe verklaart u in verband met het voorgaande de vele indicaties die er zijn dat deze verschijnselen een reëel probleem vormen dat de Nederlandse samenleving in zijn geheel raakt?

Zoals in de eerder genoemde Kamerbrief van 3 juli jongstleden uiteengezet is, gaat het bij de aanpak van huwelijksdwang, net als bij de brede aanpak van geweld in huiselijke kring, om een ketenaanpak van actieve preventie tot en met opsporing en sanctionering. Daarbij wordt zoveel mogelijk aangesloten bij bestaande structuren (Kamerstukken II, vergaderjaar 2011 – 2012, 32 175, nr. 30 en nr. 35). Er zijn veel partijen betrokken. Zo spelen gemeenten een belangrijke rol bij de preventie van huwelijksdwang, eergerelateerd geweld en achterlating. Vrouwen die in Nederland slachtoffer zijn of dreigen te worden van huwelijksdwang kunnen voor advies en hulp terecht bij het Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG’s) en in het buitenland in principe bij de Nederlandse ambassades. Het SHG geeft advies en kan het slachtoffer in contact brengen met de hulpverlening of, als het slachtoffer dat wil, met de politie. Er is een landelijk dekkend netwerk van SHG’s. De SHG’s werken onder andere samen met politie, het Landelijk Expertise Centrum Eergerelateerd geweld (LEC), de vrouwenopvang en Advies- en Meldpunten Kindermishandeling. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken werkt, indien noodzakelijk in een concreet geval, eveneens samen met bovengenoemde instanties. Het kabinet werkt toe naar één frontoffice voor alle vormen van geweld in huiselijke kring, dus ook voor eergerelateerd geweld en huwelijksdwang (Kamerstukken II, vergaderjaar 2011–2012, 28 345, nr. 117) zodat voor iedereen (politie, professionals en omstanders) duidelijk is tot welke instantie men zich moet wenden.
Om slagvaardiger hulp te bieden bij gevallen van achterlating en huwelijksdwang maakt het kabinet op dit moment een analyse van de problematiek en welke oplossingen mogelijk zijn. Bij deze analyse worden ook de functies die de Britse Forced Marriage Unit vervult betrokken. Ook zal gekeken worden naar andere voorbeelden, zoals Noorwegen. In het voorjaar van 2013 zal uw Kamer over de uitkomsten van deze analyse worden geïnformeerd.

Vraag 11

Bent u bereid om, naar Brits voorbeeld, in Nederland een «Forced Marriage Unit» in te stellen opdat vrouwen en kinderen die te maken krijgen met huwelijksdwang, achterlating en huwelijkse gevangenschap adequaat kunnen worden geholpen onder regie van deze unit welke tevens kan fungeren als landelijk meldpunt? Zo ja, wanneer kan de Kamer een voorstel in dat verband verwachten? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 10.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht over de campagne tegen huwelijksdwang?1

Ja, het bericht heeft betrekking op het plan van aanpak preventie huwelijksdwang dat de Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel, mede namens de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport op 3 juli jongstleden aan uw Kamer heeft toegezonden (Kamerstukken II, vergaderjaar 2011–2012, 32 175, nr. 35).

Vraag 2

Deelt u de mening dat een weigering van de man om het nodige te doen om een religieuze echtscheiding tot stand te brengen ernstige gevolgen kan hebben voor de verdere levensmogelijkheden van een vrouw? Zo ja, bent u ervan op de hoogte op welke wijze vrouwen die leven in huwelijkse gevangenschap in hun dagelijkse leven worden beperkt? Zo nee, waarom niet?

Het kabinet is bekend met de problematiek van vrouwen die in een situatie van «huwelijkse gevangenschap» verkeren, zoals mag blijken uit de uitvoerige reactie op een brief over dit onderwerp van de organisatie Femmes for Freedom die ik samen met de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie uw Kamer desgevraagd stuurde (Kamerstukken II, vergaderjaar 2011–2012, 32 175, nr. 35).

Vraag 3

Onder welke omstandigheden is er sprake van psychische druk waardoor niet meer gesproken kan worden van een vrije wil van beide echtgenoten om een (religieus) huwelijk in stand te houden? En wanneer levert deze psychische druk concreet een strafbaar feit op?

Het is niet goed mogelijk om in algemene zin uitspraken te doen over de omstandigheden waaronder sprake is van zodanige psychische druk dat niet meer kan worden gesproken van een vrije wil van beide echtgenoten om een (religieus) huwelijk in stand te houden. De redenen om een huwelijk in stand te houden kunnen voor iedere persoon verschillen en zullen mede afhangen van de zich voordoende omstandigheden. Het antwoord op de vraag wanneer het uitoefenen van psychische druk een strafbaar feit oplevert, zal afhangen van de concrete omstandigheden van het geval. Die omstandigheden bepalen ook welk strafbaar feit mogelijk is begaan. Primair zal gekeken moeten worden naar de wijze waarop de psychische druk wordt uitgeoefend. Indien de psychische druk bijvoorbeeld wordt uitgeoefend door het slachtoffer te bedreigen met de dood of met zware mishandeling, kan sprake zijn van het misdrijf bedreiging (artikel 285 van het Wetboek van Strafrecht). Wanneer de psychische druk wordt uitgeoefend door bedreiging met geweld of door (bedreiging met) een andere feitelijkheid en ertoe leidt dat de ander wederrechtelijk wordt gedwongen iets te doen, niet te doen of te dulden, kan sprake zijn van het misdrijf dwang (artikel 284 van het Wetboek van Strafrecht). Wanneer de psychische druk wordt uitgeoefend door het slachtoffer opzettelijk de vrijheid te benemen, zal sprake kunnen zijn van wederrechtelijke vrijheidsberoving (artikel 282 van het Wetboek van Strafrecht).

Vraag 4

Hoe verklaart u dat, terwijl huwelijkse gevangenschap waarbij de betrokkene door geweld, bedreiging met geweld of door een andere feitelijkheid wederrechtelijk wordt gedwongen geen stappen te ondernemen om het huwelijk te beëindigen , reeds valt onder de huidige strafbaarstelling van (huwelijks)dwang (artikel 284 van het Wetboek van Strafrecht), nog geen persoon in Nederland is veroordeeld voor het verschijnsel?

Bij het Openbaar Ministerie zijn aangiftes in dit verband niet bekend. Zonder aangifte is het moeilijk een vervolging in te stellen, zeker wanneer ook andere informatie ontbreekt die als aanknopingspunt voor een opsporingsonderzoek kan dienen.

Vraag 5

Welke consulaire bijstand wordt aan Nederlandse staatsburgers verleend in het buitenland in verband met juridische procedures?

De consulaire bijstand die aan Nederlandse staatsburgers in het buitenland kan worden verleend in verband met juridische procedures is, beperkt tot strafprocedures waarbij de Nederlandse onderdaan in het buitenland is gedetineerd. Consulaire bijstand in civielrechtelijke procedures is beperkt. Betrokkenen kunnen zich uiteraard wel te allen tijde via een advocaat in het buitenland laten bijstaan die toezicht op een eerlijke procesgang zal moeten houden.

Vraag 6

Acht u de bijstand aan vrouwen, waarvan de echtgenoot weigert medewerking te verlenen aan de totstandkoming van de ontbinding van een religieus huwelijk in zowel het binnen- als buitenland, voldoende? Zo ja, waar bestaat deze bijstand uit? Zo nee, welke maatregelen gaat u treffen om de bijstand voor genoemde vrouwen te vergroten?

Vrouwen in Nederland die in een dergelijke situatie verkeren kunnen voor hulp en advies (anoniem) terecht bij een Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG). Voor eenvoudige rechtsvragen kunnen zij zich wenden tot het Juridisch Loket voor gratis advies. Zoals in de eerdergenoemde schriftelijke reactie aan uw Kamer van 31 mei 2012 op de brief van Femmes for Freedom inzake huwelijkse gevangenschap is aangegeven, kunnen deze vrouwen zich tot de civiele rechter in Nederland wenden teneinde de medewerking van de echtgenoot te vorderen tot ontbinding van het religieuze huwelijk. Hierbij dient de bijstand van een advocaat te worden ingeroepen. Wanneer de vrouw over onvoldoende financiële middelen beschikt, kan in overeenstemming met de geldende regels een beroep op gefinancierde rechtsbijstand worden gedaan. Indien er een strafproces loopt, kunnen de slachtoffers bovendien kosteloos ondersteuning (in juridisch, praktisch, sociaal en psychologisch opzicht) krijgen van Slachtofferhulp Nederland. Hiermee is voldoende bijstand beschikbaar in Nederland.
Voor de ontbinding van een religieus huwelijk in het buitenland, zal veelal de inzet van een advocaat noodzakelijk zijn die bekend is met de rechtsgang in het desbetreffende land. Mocht een persoon aangeven te vrezen voor zijn of haar eigen veiligheid, dan kan zij zich in principe wenden tot een Nederlandse ambassade. De ambassade zal zo zorgvuldig mogelijk hulp bieden. Zo kan men in overleg met Nederlandse instanties onder andere opvang in Nederland regelen en/of op verzoek contacten leggen met door betrokkene aangewezen vertrouwenspersonen, maar er kan geen inmenging plaatsvinden in de rechtsgang.
Omdat de mogelijkheden tot interventie in het buitenland beperkt zijn, zal het kabinet, zoals aangegeven in de Kamerbrief van 3 juli jongstleden, vooral ook preventieve maatregelen treffen teneinde te voorkomen dat vrouwen in het buitenland in situaties van huwelijksdwang, huwelijkse gevangenschap of achterlating terecht komen met alle gevolgen van dien.

Vraag 7

Bent u ervan op de hoogte dat Nederlandse vrouwen die leven in huwelijkse gevangenschap en een nieuwe relatie aangaan in islamitische landen groot gevaar lopen omdat ze volgens de religieuze rechtsorde overspel of bigamie plegen? Zo ja, op welke wijze ondersteunt de Nederlandse overheid deze vrouwen om hun te verlossen van de beperking van hun verdere levensmogelijkheden?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Welke maatregelen gaat u treffen om te bewerkstelligen dat Nederlandse rechters een echtscheidingsbeschikking voldoende motiveren opdat een in Nederland tot stand gekomen huwelijksontbinding gemakkelijk in het buitenland erkend kan worden?

Ten aanzien van dit onderwerp geldt thans geen landelijke beleidslijn. De Raad voor de rechtspraak heeft mij evenwel laten weten dat familierechters zonder meer bereid zijn om de echtscheidingsbeschikking zo te motiveren dat erkenning van de huwelijksontbinding in het buitenland gemakkelijker wordt. Voor zover het gaat om echtscheiding waarbij Marokkaanse onderdanen zijn betrokken, kan daarbij gedacht worden aan het nadrukkelijk vermelden van de echtscheidingsgrond (duurzame ontwrichting) in de echtscheidingsbeschikking. Bij veel zo niet alle gerechten wordt de echtscheidingsgrond overigens reeds in de beschikkingen vermeld, al dan niet op verzoek van partijen. Ook kan aangedrongen worden op de vermelding dat er tussen partijen een verzoeningspoging heeft plaatsgevonden, hetgeen door de Marokkaanse wet wordt voorgeschreven. Voor de advocatuur is immers een rol weggelegd om namens partijen aan te geven dat een specifieke motivering – die afhangt van het land waar erkenning moet plaatsvinden – gewenst is.

Vraag 9

Op welke wijze gaat u zorgen voor eenduidige landelijke registratie van de verschijnselen huwelijksdwang, huwelijkse gevangenschap en achterlating van migrantenvrouwen en kinderen in landen van herkomst, opdat inzicht kan worden verkregen in de aard en omvang van deze grotendeels verborgen problematiek? Wanneer kan de Kamer een voorstel dienaangaande verwachten?

Bij huwelijksdwang, huwelijkse gevangenschap en achterlating is vaak sprake van een verborgen problematiek, hetgeen waarneming en registratie belemmert. Bij huwelijksdwang en huwelijkse gevangenschap speelt bovendien dat de scheidslijn tussen dwang en sterke beïnvloeding moeilijk te trekken is.
Het kabinet laat in 2013 op basis van de beschikbare gegevens en signalen het voorkomen van huwelijksdwang zo goed mogelijk in beeld brengen. Dit geldt eveneens voor de gevallen van achterlating. Op basis van deze uitkomsten en de (on)mogelijkheden van onderzoeksmethoden zal bezien worden of en welke aanpak c.q. registratie voor de komende jaren gehanteerd zal worden om zicht te hebben op de genoemde problematiek.

Vraag 10

Herinnert u zich uw antwoorden op de Kamervragen over de Britse «Forced Marriage Unit» (FMU) , die is ingesteld door de ministeries van Binnenlandse en Buitenlandse Zaken aldaar, voor het tegengaan van de verschijnselen huwelijksdwang en achterlating door middel van onder meer het terughalen van slachtoffers die in landen van herkomst zijn achtergelaten?2 Zo ja, waarop is uw aanname dat de structuur van de Steunpunten Huiselijk Geweld (SHG’s) die wij in Nederland kennen voldoende mogelijkheden biedt om waar nodig hulp te bieden aan vrouwen die te maken hebben met de verschijnselen huwelijksdwang, huwelijkse gevangenschap en achterlating van vrouwen en kinderen in landen van herkomst gebaseerd? Hoe verklaart u in verband met het voorgaande de vele indicaties die er zijn dat deze verschijnselen een reëel probleem vormen dat de Nederlandse samenleving in zijn geheel raakt?

Zoals in de eerder genoemde Kamerbrief van 3 juli jongstleden uiteengezet is, gaat het bij de aanpak van huwelijksdwang, net als bij de brede aanpak van geweld in huiselijke kring, om een ketenaanpak van actieve preventie tot en met opsporing en sanctionering. Daarbij wordt zoveel mogelijk aangesloten bij bestaande structuren (Kamerstukken II, vergaderjaar 2011 – 2012, 32 175, nr. 30 en nr. 35). Er zijn veel partijen betrokken. Zo spelen gemeenten een belangrijke rol bij de preventie van huwelijksdwang, eergerelateerd geweld en achterlating. Vrouwen die in Nederland slachtoffer zijn of dreigen te worden van huwelijksdwang kunnen voor advies en hulp terecht bij het Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG’s) en in het buitenland in principe bij de Nederlandse ambassades. Het SHG geeft advies en kan het slachtoffer in contact brengen met de hulpverlening of, als het slachtoffer dat wil, met de politie. Er is een landelijk dekkend netwerk van SHG’s. De SHG’s werken onder andere samen met politie, het Landelijk Expertise Centrum Eergerelateerd geweld (LEC), de vrouwenopvang en Advies- en Meldpunten Kindermishandeling. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken werkt, indien noodzakelijk in een concreet geval, eveneens samen met bovengenoemde instanties. Het kabinet werkt toe naar één frontoffice voor alle vormen van geweld in huiselijke kring, dus ook voor eergerelateerd geweld en huwelijksdwang (Kamerstukken II, vergaderjaar 2011–2012, 28 345, nr. 117) zodat voor iedereen (politie, professionals en omstanders) duidelijk is tot welke instantie men zich moet wenden.
Om slagvaardiger hulp te bieden bij gevallen van achterlating en huwelijksdwang maakt het kabinet op dit moment een analyse van de problematiek en welke oplossingen mogelijk zijn. Bij deze analyse worden ook de functies die de Britse Forced Marriage Unit vervult betrokken. Ook zal gekeken worden naar andere voorbeelden, zoals Noorwegen. In het voorjaar van 2013 zal uw Kamer over de uitkomsten van deze analyse worden geïnformeerd.

Vraag 11

Bent u bereid om naar Brits voorbeeld in Nederland een «Forced Marriage Unit» in te stellen opdat vrouwen en kinderen die te maken krijgen met huwelijksdwang, achterlating en huwelijkse gevangenschap adequaat kunnen worden geholpen onder regie van deze unit welke tevens kan fungeren als landelijk meldpunt? Zo ja, wanneer kan de Kamer een voorstel in dat verband verwachten? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 10.

Vraag 1

Heeft het Cubaanse regime ten minste 10 dissidenten gearresteerd die aanwezig waren bij de begrafenis van de prominente criticus van het regime, Oswaldo Paya? Zo ja, heeft u ervoor gezorgd dat onmiddellijk en zeer duidelijk protest is aangetekend tegen deze gang van zaken, door de Nederlandse ambassadeur en door de vertegenwoordiger van de Europese Unie (EU)?

Er zijn bij de begrafenis van Oswaldo Payá op 24 juli jl. ten minste dertig dissidenten aangehouden en na enkele uren zonder aanklacht vrijgelaten. Dergelijke incidenten komen helaas vaak voor. Dit thema wordt besproken in de politieke dialoog EU-Cuba. De Nederlandse ambassade volgt de situatie rondom korte detenties nauwlettend.

Vraag 2

Indien dat nog niet is gebeurd, wilt u er dan onverwijld voor zorgen dat het alsnog gebeurt, uiteraard in afstemming met de hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid van de Europese Unie?

Zie het antwoord op vraag 1.

Vraag 3

Wat is uw oordeel over de vermoedens van familieleden van de heer Oswaldo Paya dat hij niet tegen zomaar tegen een boom zou zijn gereden, maar door de Cubaanse veiligheidsdiensten van de weg is gedrukt? Beschikt u over aanwijzingen dat hier vuil spel is gepleegd? Zo ja, waaruit bestaan die aanwijzingen?

Er circuleren geruchten dat er bij het auto-ongeluk een tweede auto betrokken zou zijn geweest en dat deze het ongeluk zou hebben veroorzaakt.

Vraag 4

Is er mogelijk sprake van een harder ingrijpen van het regime tegen dissidenten, nu het regime kennelijk de touwtjes weer wat strakker aantrekt? Lopen zij meer gevaar dan enige tijd geleden? Zo ja, bent u dan bereid ervoor te zorgen dat ambassades van Europese lidstaten, waaronder de Nederlandse, een veilig heenkomen kunnen bieden voor dissidenten die gevaar lopen, bijvoorbeeld door asiel te verlenen in de EU? Zo nee, waarom niet?

De mensenrechtensituatie in Cuba blijft onverminderd zorgelijk. Nederland aandringt op de onvoorwaardelijke vrijlating van alle politieke gevangenen, beëindiging van arbitraire korte detenties en verbetering van de situatie van de mensenrechten via de bestaande kanalen, waaronder de EU-Cuba politieke dialoog. Indien de door u geschetste ontwikkelingen zich voordoen, kunnen in EU-kader passende maatregelen worden overwogen.

Vraag 1

Kent u het bericht «Iranian authorities must release Mohammad Sadiq Kabudvand immediately and unconditionally»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de opvatting van de drie mensenrechtenorganisaties dat de heer Kabudvand een gewetensgevangene is en dat hij gevangen zit voor zijn journalistieke werk, zijn mensenrechtenactiviteiten en voor het uiten van zijn mening? Zo nee, wat zijn dan de feiten?

Geraadpleegde bronnen zijn niet eenduidig over de reden voor de gevangenneming van de heer Kabudvand. Volgens sommige bronnen zou hij uitsluitend gevangenzitten vanwege zijn journalistieke activiteiten. Volgens andere bronnen zou hij ervan beschuldigd worden gelieerd te zijn aan de PJAK (Partij voor een vrij leven in Koerdistan); die regelmatig aanslagen pleegt op Iraans grondgebied.

Vraag 3

Is het juist dat de gezondheidssituatie van de heer Kabudvand sinds zijn hongerstaking drastisch achteruit is gegaan? Klopt het verder dat adequate medische hulp de heer Kabudvand onthouden wordt?

Volgens een verklaring van de heer Kabudvand heeft hij zijn hongerstaking op 24 juli jl. beëindigd. Hoe de heer Kabudvand er op dit moment aan toe is, is niet te verifiëren.

Vraag 4

Bent u bereid de oproep tot onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating van de heer Kabudvand van Amnesty International, de International Federation for Human Rights en de Iranian league for the Defence of Human Rights te ondersteunen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid uw Iraanse ambtgenoot te informeren over uw steun aan de oproep van de drie mensenrechtenorganisaties? Zo nee, waarom niet?

Nederland dringt bilateraal en multilateraal (bijvoorbeeld via verklaringen van EU Hoge Vertegenwoordiger Ashton) bij de Iraanse autoriteiten aan op het handhaven van een eerlijke en transparante rechtsgang en het eerbiedigen van internationale verdragen die Iran heeft ondertekend. Hierbij is een effectieve balans aan de orde tussen het benadrukken van algemene principes en het vragen van aandacht voor individuele zaken.

Vraag 5

Bent u tenslotte bereid te bevorderen dat de Hoge Vertegenwoordiger van de Europese Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid, mevrouw Ashton, deze oproep steunt en de Iraanse autoriteiten hierover informeert?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Herinnert u zich uw opmerkingen en toezeggingen met betrekking tot adoptie door niet-christelijke en homoparen uit Zuid-Afrika, gedaan tijdens het algemeen overleg over adoptie op 19 april 2012?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat Wereldkinderen inmiddels adopties door niet-christelijke en homoparen toelaat, maar dat de Zuid-Afrikaanse partner Abba Adoptions daar grote moeite mee heeft en consequent gelovige heteroseksuele paren voorrang geeft, waardoor andere paren in de praktijk alleen kansen hebben bij adoptie van kinderen van circa vijf jaar oud met HIV?

Vereniging Wereldkinderen neemt verzoeken om bemiddeling in behandeling van niet-christelijke aspirant-adoptiefouders en aspirant-adoptiefparen van gelijk geslacht. Vereniging Wereldkinderen verzoekt vervolgens ABBA Adoptions om voor deze aspirant-adoptiefouders te bemiddelen. Inmiddels hebben zich meerdere niet-christelijke aspirant-adoptiefouder(s) aangemeld bij Vereniging Wereldkinderen voor bemiddeling van een adoptiekind uit Zuid-Afrika. Deze aspirant-adoptiefouders worden momenteel actief bemiddeld. Er hebben nog geen inschrijvingen van paren van gelijk geslacht plaatsgevonden bij Wereldkinderen. Als deze paren zich aandienen zullen zij eveneens actief bemiddeld worden. ABBA Adoptions mag met het in werking treden van de nieuwe kinderbeschermingswet in Zuid-Afrika in 2010 geen uitsluitende voorwaarden meer stellen op basis van geloofsovertuiging en/of geaardheid. Abba Adoptions heeft richting Wereldkinderen aangegeven dat ze deze uitsluitende voorwaarden ook niet meer stelt. Vereniging Wereldkinderen ziet er op toe dat een ieder gelijke kansen krijgt met betrekking tot de bemiddeling en dat er geen uitsluitende voorwaarden gelden voor aspirant-adoptiefouders die zich hebben ingeschreven. Uiteraard houd ik deze ontwikkelingen ook nauwlettend in de gaten.

Vraag 3

Wat is de stand van zaken betreffende een mogelijke tweede vergunninghouder in Zuid-Afrika?

De directeur van de Zuid-Afrikaanse Centrale autoriteit heeft aangegeven dat er momenteel geen ruimte is om een tweede Nederlandse vergunninghouder toe te laten in Zuid-Afrika.

Vraag 4

Bent u bekend met uitlatingen van het Zuid-Afrikaanse Department of Social Development, verantwoordelijk voor de adoptie in Zuid-Afrika, dat er geen beleidsmatige of juridische gronden zijn om een tweede samenwerkingsovereenkomst tussen Zuid-Afrika en ontvangende landen te weigeren?

De Centrale autoriteit in Zuid-Afrika is mijn formele gesprekspartner. De Zuid-Afrikaanse Centrale autoriteit heeft expliciet aangegeven geen mogelijkheden voor een tweede samenwerkingsovereenkomst te zien.

Vraag 5

Ziet u daarin in aanleiding om bij de Centrale Autoriteit te manen tot spoed om deze tweede samenwerkingsovereenkomst te tekenen, zodat op korte termijn adopties door niet-christelijke en homoparen vanuit Zuid-Afrika mogelijk worden? Zo ja, op welke termijn realiseert u dit? Zo nee, waarom niet?

Nee, ik zie hiertoe geen aanleiding. De Centrale autoriteit in Zuid-Afrika heeft immers aangegeven een tweede samenwerkingsovereenkomst niet aan te willen gaan. Daarnaast neemt Vereniging Wereldkinderen aanvragen van niet-christelijke aspriant-adoptiefouders en paren van gelijk geslacht in behandeling voor bemiddeling vanuit Zuid Afrika. ABBA Adoptions hanteert geen uitsluitende voorwaarden meer met betrekking tot geloof en geaardheid.

Vraag 1

Kent u het bericht «SGP verliest vrouwenzaak bij Europees Hof» van 20 juli 2012?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening van de Nederlandse Hoge Raad en het Europees Hof voor de Rechten van de Mens dat de SGP geen vrouwen mag uitsluiten van de kieslijst?

De uitspraken van de HR en het EHRM maken zonder twijfel duidelijk dat vrouwen niet mogen worden uitgesloten van het passief kiesrecht. Het is in eerste instantie aan de SGP om te bezien op welke wijze dit kan worden bereikt.

Vraag 3

Aangezien door uw voorganger is aangegeven eerst de uitspraak van het Europees Hof af te wachten voor met «echt heel ingrijpende maatregelen» te komen, welke maatregelen gaat u nu na de uitspraak van het Europees Hof nemen om de SGP te dwingen geen vrouwen uit te sluiten van de kieslijst?2

Ik heb het hoofdbestuur van de SGP schriftelijk gevraagd welke consequenties het voornemens is te verbinden aan de beslissing van het Europees Hof voor de Mensenrechten (EHRM) en om hierover met mij in overleg te treden. Dit overleg zal naar verwachting plaatsvinden op korte termijn. Tegelijkertijd beraad ik mij op de aard en inhoud van de maatregelen die de regering kan overwegen te treffen ter (nadere) uitvoering van de Hoge Raad uitspraak van 9 april 2010 in het geval de SGP geen maatregelen neemt. Ik zal de Tweede Kamer middels een brief op de hoogte stellen van nadere besluitvorming hieromtrent.

Vraag 4

Gaat u de SGP verplichten om de partijbeginselen en -reglementen aan te passen, zodat deze in lijn komen met de recente uitspraak van het Europees Hof en de uitspraak van de Nederlandse Hoge Raad uit 2010 en de SGP daardoor niet meer de facto vrouwen kan uitsluiten? Zo ja, hoe en op welke termijn? Zo nee, waarom niet?

Zie het antwoord op vraag 2 en 3.

Vraag 5

Bent u bereid om deze vragen zo spoedig mogelijk te beantwoorden, zodat vrouwen bij de eerstkomende verkiezingen na die van 12 september aanstaande gewoon verkiesbaar kunnen zijn op SGP-lijsten?

Wat betreft de komende en daarop volgende verkiezingen wijs ik op de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 27 januari 2011 over de vraag of een kieslijst van de SGP voor de Provinciale Staten ongeldig moest worden verklaard, aangezien de SGP vrouwen discrimineert in strijd met artikel 7 van het VN-Vrouwenverdrag. Met verwijzing naar de uitspraak van de Hoge Raad, oordeelde de Afdeling bestuursrechtspraak dat het aan de wetgever is om aan de door de Hoge Raad aangenomen onrechtmatige situatie een eind te maken. De Kiesraad heeft dit ook op zijn website bekendgemaakt. De (nadere) uitvoering van het Hoge Raad arrest verdient zorgvuldigheid en voortvarendheid.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens over het vrouwenstandpunt van de Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP)?1

Ja.

Vraag 2

Welke passende maatregelen gaat u nemen die er daadwerkelijk toe leiden dat SGP passief kiesrecht aan vrouwen toekent, zodat de Nederlandse Staat niet langer in strijd met artikel 7, aanhef onder a en c, van het VN Vrouwenverdragen handelt?

Ik heb het hoofdbestuur van de SGP schriftelijk gevraagd welke consequenties het voornemens is te verbinden aan de beslissing van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) van 10 juli 2012 (nr. 58369/10) en om hierover met mij in overleg te treden. Dit overleg zal naar verwachting plaatsvinden op korte termijn. Tegelijkertijd beraad ik mij op de aard en inhoud van de maatregelen die de regering kan overwegen te treffen ter (nadere) uitvoering van de Hoge Raad uitspraak van 9 april 2010 in het geval de SGP geen maatregelen neemt. Ik zal de Tweede Kamer middels een brief op de hoogte stellen van nadere besluitvorming hieromtrent.

Vraag 3

Bent u van mening dat er op zo kort mogelijk termijn een einde moet worden gemaakt aan het uitsluiten van vrouwen op de kandidatenlijst door de SGP?

De uitspraken van het EHRM en van de HR vergen dat vrouwen gelijkelijk gebruik moeten kunnen maken van het (passief kiesrecht) en derhalve geen formele noch feitelijke belemmeringen daarbij mogen ondervinden. Over de wijze waarop dat bereikt kan worden zal in eerste instantie de SGP zich moeten beraden.

Vraag 4

Bent u er van op de hoogte dat de huidige kandidatenlijst van de SGP uit louter mannen bestaat? Welke implicaties heeft de uitspraak voor de komende verkiezingen?

Ja. Wat betreft de komende verkiezingen wijs ik op de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 27 januari 2011 (nr. 201101075/1/H2) over de vraag of een kieslijst van de SGP voor de Provinciale Staten ongeldig moest worden verklaard, aangezien de SGP vrouwen discrimineert in strijd met artikel 7 van het VN-Vrouwenverdrag. Met verwijzing naar de uitspraak van de Hoge Raad, oordeelde de Afdeling bestuursrechtspraak dat het aan de wetgever is om aan de door de Hoge Raad aangenomen onrechtmatige situatie een eind te maken. De Kiesraad heeft dit ook op zijn website bekendgemaakt. Overigens wijs ik u er op dat de kandidatenlijsten voor de komende Tweede Kamerverkiezingen inmiddels definitief zijn vastgesteld.

Vraag 1

Kent u het bericht «Reactions to Today's Terror Attack on Israeli Tourists in Bulgaria»?1

Ja.

Vraag 2

Beschouwt u de aanslag op Israëlische toeristen in Bulgarije als een terreurdaad? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wilt u deze terroristische aanslag fel veroordelen?

Ja. Ik heb namens de Nederlandse regering condoleances overgebracht aan de Bulgaarse en Israëlische autoriteiten, de slachtoffers en de nabestaanden. Ik heb deze laffe terreurdaad ten zeerste veroordeeld.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de Secretaris-Generaal van de VN, de Hoge Commissaris van de VN voor de Mensenrechten en de VN-Mensenrechtenraad hun taak hebben verzaakt door deze aanslag niet als een terroristische daad in de sterkste bewoordingen te veroordelen?

De Secretaris-Generaal van de VN heeft, onmiddellijk na de gebeurtenis, namens de gehele volkenrechtelijke organisatie in zeer sterke bewoordingen de aanslag veroordeeld. Ook de Veiligheidsraad van de VN veroordeelde deze aanslag.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de ondermaatse reacties van de Hoge Commissaris en de Mensenrechtenraad in schril contrast staan tot hun geestdrift om telkens Israël en andere westerse landen te bekritiseren? Zo nee, waarom niet?

Ik heb Uw kamer gemeld dat ik zorgen heb over de onevenredige kritiek op Israël in de Mensenrechtenraad. Het uitblijven van een reactie van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten en de Mensenrechtenraad op deze terreurdaad is daarbij opnieuw teleurstellend.

Vraag 5

Zo ja, wilt U nu de Nederlandse bijdrage aan deze waardeloze Mensenrechtenraad beëindigen? Zo nee, waarom houdt u krampachtig vast aan deze karikatuur van een mensenrechtenorganisatie?

Nee, Nederland zet zich actief in voor meer balans in het werk van de Mensenrechtenraad. Door actieve betrokkenheid probeert Nederland meer evenwicht te krijgen in de standpuntbepaling binnen de mensenrechtenraad.

Vraag 1

Bent u ermee bekend dat gerechtsdeurwaarders bij het innen van vorderingen eerst de eigen kosten verhalen, dan de rente en ten slotte afboeken op de hoofdsom?

Vraag 2

In het geval gerechtsdeurwaarders maandelijks de opbrengsten overmaken naar hun opdrachtgevers, ontvangen deze opdrachtgevers dan ook eerst rente over de vordering en pas daarna de aflossing op de schuld?

Vraag 3

Staat het de opdrachtgevers vrij om door de gerechtsdeurwaarder geïncasseerde rente te boeken als afbetaling op de hoofdsom?

Ingeval rente verschuldigd is over de hoofdsom, zal de opdrachtgever deze rente moeten opnemen als vordering op de debiteur. Fiscaal gezien zal de opdrachtgever deze verschuldigde rente op grond van het zogenoemde goed koopmansgebruik tot zijn fiscale winst moeten rekenen. Als deze rente niet als fiscale winst wordt genomen, is sprake van een niet-geoorloofde verschuiving van winstneming.
Er zijn geen aanwijzingen dat ondernemers/opdrachtgevers niet overeenkomstig de gebruikelijke lijn de rente eerst als vordering opnemen en als fiscale winst boeken. De Belastingdienst zal in haar reguliere toezichtproces toezien op de juiste toepassing van het recht.

Vraag 4

Wat zijn de fiscale gevolgen van het direct afboeken op de hoofdsom in plaats van het eerst opvoeren van rente-inkomsten? Is er mogelijk sprake van belastingontduiking?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Wat zijn de juridische gevolgen van dit onder vraag 4. genoemde handelen? Is er mogelijk sprake van strafbaar handelen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Bent u op de hoogte van de omstandigheid dat ABN-AMRO in twee voorkomende gevallen direct heeft afgeboekt op de hoofdsom daar waar de deurwaarder eerst de rente-inkomsten waar deze bank aanspraak op maakt heeft geïncasseerd? Is dit de gebruikelijke gang van zaken bij deze bank?

Vraag 7

Zijn er ook andere banken en/of financieringsinstellingen die op deze wijze boekhouden? Zo ja, welke?

Vraag 8

Wat zijn hiervan de gevolgen voor de belastinginkomsten van de staat?

Vraag 9

Is nader fiscaal en strafrechtelijk onderzoek geïndiceerd?

Vraag 10

Wat is de stand van zaken van het door het Bureau Financieel Toezicht te verrichten onderzoek naar de berekende rente door incassobureaus? Op welke manier kan in dit onderzoek de wijze waarop banken en financieringsinstellingen rente-inkomsten uit incasso opvoeren worden betrokken?

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het arrest van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in de zaak Vidgen/Nederland?1

Ja.

Vraag 2

Hoe interpreteert u deze uitspraak en wat zijn de gevolgen van deze uitspraak voor de Nederlandse rechtspraktijk?

Deze Kameruitspraak is gebaseerd op een jurisprudentielijn zoals die recentelijk uiteen is gezet door de Grote Kamer van het Hof in een Britse zaak (uitspraak van 15 december 2011 in de zaak Al-Khawaja en Tahery tegen het Verenigd Koninkrijk). Het recht een getuige te ondervagen, zoals neergelegd in artikel 6, derde lid onder d EVRM, is gebaseerd op het uitgangspunt dat al het bewijs bij een openbare rechtszitting dient te worden gepresenteerd in de aanwezigheid van de verdachte, zodat dat bewijs kan worden betwist. Het Hof heeft evenwel aangegeven dat dit uitgangspunt niet op een starre wijze dient te worden toegepast. Het EVRM dient recht te doen aan met elkaar concurrerende belangen van de verdediging, het slachtoffer, getuigen en het algemeen belang ten aanzien van een effectieve rechtspleging. Bij de beoordeling of in een concreet geval sprake is van een schending van artikel 6 EVRM houdt het Hof rekening met drie factoren: (1) of het noodzakelijk was de verklaringen van de afwezige getuigen toe te laten tot het bewijs; (2) of de veroordelingen uitsluitend of in overwegende mate op die verklaringen zijn gebaseerd en (3) of daarbij sprake was van toereikende «counterbalancing» factoren.
In de zaak Vidgen oordeelde het Hof – in tegenstelling tot de nationale gerechten – dat de veroordeling van de verdachte in overwegende mate was gebaseerd op de belastende verklaring van een medeverdachte die de verdediging niet effectief had kunnen doen horen en dat voor de verdediging compenserende maatregelen ontoereikend waren. Kortgezegd, het Hof beoordeelt de toereikendheid van het steunbewijs in casu anders dan de nationale gerechten. Dit is in sterke mate afhankelijk van de casuïstiek. De zaaksoverstijgende gevolgen van deze uitspraak zijn dan ook beperkt. De Nederlandse rechter hanteert immers de hiervoor genoemde uitgangspunten. Echter, bij de toepassing van deze uitgangspunten kan de waardering van het steunbewijs in voorkomende gevallen uiteen lopen. De Hoge Raad zal in dergelijke gevallen een nadere concretisering geven van de beginselen zoals vermeld in de uitspraak van het Hof in de zaak Al Khawaja en Tahery tegen het Verenigd Koninkrijk.

Vraag 3

Hoe verhoudt zich deze uitspraak met het Nederlandse beginsel «Unus testis, nullus testis», zoals vastgelegd in art. 342 lid 2 van het Wetboek van Strafvordering?

Deze wettelijke bewijsminimumregel houdt in dat de bewezenverklaring niet op de verklaring van slechts één getuige mag berusten. Deze regel geldt evenwel slechts voor de gehele tenlastelegging en bewezenverklaring. Onderdelen van die bewezenverklaring kunnen wel op één getuigenverklaring worden gebaseerd. Ten aanzien van personen die zich op hun verschoningsrecht beroepen, geldt dat de Hoge Raad wel eens het gebruik van het proces-verbaal uit het vooronderzoek met de daarin afgelegde verklaring van de getuige die zich later op zijn zwijgrecht heeft beroepen, als bewijsmiddel heeft geaccepteerd. Deze mogelijkheid is tegen de achtergrond van EHRM-jurisprudentie verkleind. In het bijzonder moet voor een belastende verklaring aan de verdediging de gelegenheid worden geboden om de getuige te ondervragen en om de betrouwbaarheid van diens verklaring te betwisten. Het arrest in de zaak Vidgen brengt in deze stand van zaken geen wezenlijke verandering.

Vraag 4

Voorziet u dat deze uitspraak wijziging kan brengen in nog lopende rechtszaken of in de regeling voor kroongetuigen?

Ik verwijs u naar de beantwoording van vraag 2. Daaraan valt nog toe te voegen dat er vanzelfsprekend zaken kunnen zijn waarin de aan te leggen maatstaf kan leiden tot bewijsuitsluiting. Nu evenwel slechts sprake is van invulling van een reeds bestaand toetsingskader zullen de gevolgen hiervan voor lopende zaken naar verwachting beperkt zijn. Ten aanzien van de Wet «toezeggingen aan getuigen in strafzaken» en de gelijknamige Aanwijzing van het College van Procureurs-Generaal noopt deze uitspraak niet tot enige wijziging. Immers, die regeling is er op gericht de getuige juist wel te laten verklaren ter terechtzitting. De te maken afspraak wordt bovendien voorafgegaan door een rechterlijke toetsing ter zake van de betrouwbaarheid van de betreffende getuige (artikel 226h lid 3 Wetboek van Strafvordering) en voor de strafrechter geldt een verzwaarde motiveringsplicht (artikel 359 lid 4 Wetboek van Strafvordering). Na de gemaakte afspraak alsnog weigeren te verklaren is zelfs strafbaar gesteld (artikel 192 Wetboek van Strafrecht). De uitspraak in de onderhavige zaak stelt aan deze regeling geen verdergaande vereisten.

Vraag 5

Wat gaat u doen om te voorkomen dat rechtszaken in de toekomst door deze uitspraak worden beïnvloed, zodat daders mogelijk niet (meer) kunnen worden veroordeeld?

Ik verwijs naar mijn antwoorden op vragen 2 en 4. Mijns inziens is in casu sprake van een incident waarin de inschatting van het EHRM afwijkt van de inschatting die door de nationale gerechten is gemaakt. Deze uitspraak van het Hof betekent geenszins dat een veroordeling van een verdachte in de toekomst nooit meer (mede) gebaseerd zou kunnen zijn op de verklaring van een ter zitting afwezige getuige.

Vraag 1

Kent u het artikel «Man legt eed moslima af»1?

Ja.

Vraag 2

In hoeverre is een naturalisatie rechtsgeldig als de eed / belofte niet wordt afgelegd?

De hoofdregel is dat de verklaring van verbondenheid mondeling en in persoon wordt afgelegd. Indien de omstandigheden daartoe aanleiding geven wegens de fysieke of psychische toestand van de persoon die Nederlander wordt, wordt het Nederlanderschap verleend zonder dat de verklaring van verbondenheid is afgelegd.

Vraag 3

Wat zijn de consequenties voor de betreffende moslima nu blijkt dat zij de eed niet heeft afgelegd? Op welke schaal komt deze vorm van islamitische sekseongelijkheid bij de naturalisatieceremonie voor?

Anders dan de vraag stelt, heeft de vrouw de verklaring van verbondenheid wel afgelegd. Het betrof hier een ouder echtpaar (boven de 65 jaar) waarvan zowel de vrouw, als de man Nederlander werd. Beiden moesten derhalve de verklaring van verbondenheid afleggen en beiden hebben dat ook gedaan.

Vraag 4

Deelt u de mening dat vreemdelingen die het westerse gelijkheidsbeginsel tussen man en vrouw niet erkennen ook nooit Nederlander moeten kunnen worden? Zo neen, waarom niet?

Ieder die aan de voorwaarden voor de verkrijging van het Nederlanderschap voldoet, wordt op diens verzoek genaturaliseerd. Een van de naturalisatievoorwaarden is dat betrokkene is ingeburgerd. In het inburgeringstraject wordt uiteraard aandacht besteed aan de gelijkwaardigheid van vrouw en man. Assimilatie of uniforme identiteit is geen doel van integratie. Het behoort tot de verworvenheden van de Nederlandse samenleving dat ruimte bestaat voor diversiteit en pluriformiteit, mits binnen de grenzen van de wet en de algemene normen van onze samenleving. Indien een man erop zou staan dat hij bij de verkrijging van het Nederlanderschap voor zijn vrouw de verklaring van verbondenheid aflegt, wordt dat niet geaccepteerd.

Vraag 5

Deelt u de mening dat dit soort fratsen niet zouden bestaan wanneer alle immigranten een assimilatiecontract zouden tekenen waarbij het niet naleven van dit contract leidt tot uitzetting? Zo neen, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van bijgaande mailwisseling tussen een slachtoffer van diefstal en het Openbaar Ministerie (OM)?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat politie en OM gestolen goederen zo snel mogelijk aan de rechtmatige eigenaar terug moeten geven, zonder dat hier druk op uitgeoefend moet worden?

Ja. Zodra er geen strafvorderlijk belang meer is dat zich hiertegen verzet, dienen de goederen te worden teruggegeven.

Vraag 3

Wat is er in de afhandeling van deze inbeslagname misgegaan, waardoor het slachtoffer ruim een half jaar op haar gestolen en teruggevonden spullen heeft moeten wachten, terwijl vanaf het begin de rechtmatige eigenaar duidelijk was? Schrikt u ook dat uiteindelijk de druk van openbaarmaking nodig was om een snelle beslissing af te dwingen?

Het OM heeft mij bericht dat de betreffende goederen werden aangetroffen bij een persoon die verklaarde dat het om zijn eigen goederen ging. Er was onderzoek voor nodig om vast te stellen dat de goederen gekoppeld konden worden aan een tweetal inbraken. Vervolgens vormde nader onderzoek naar deze inbraken, en de weigering van de verdachte om afstand van de goederen te doen, een belemmering voor de onmiddellijke teruggave van de goederen aan de slachtoffers. Na het afronden van het onderzoek heeft het helaas nog een maand geduurd voordat de goederen zijn teruggegeven, terwijl deze onmiddellijk na het beëindigen van het onderzoek geretourneerd hadden kunnen worden. Ik betreur deze gang van zaken. Overigens is de uiteindelijke beslissing tot teruggave van de goederen niet genomen onder druk van openbaarmaking.

Vraag 4

Is deze afhandeling symptomatisch voor een gebrek aan aandacht voor het slachtoffer bij OM en politie? Zo nee, waaruit blijkt dat deze organisaties wel voldoende aandacht besteden aan de belangen van slachtoffers?

Aandacht voor slachtoffers is een speerpunt voor het OM. Dit blijkt onder meer uit de Aanwijzing slachtofferzorg en de OM-visie op slachtofferzorg. Het belang van een snelle afhandeling van beslag, waaronder de mogelijkheden van artikel 116 Sv., zal binnen het OM worden benadrukt.
Een algemene termijn waarbinnen slachtoffers hun goederen kunnen ontvangen valt niet te geven, omdat dit mede afhangt van het verloop van het strafrechtelijk onderzoek. In dit kader is het wetsvoorstel conservatoir beslag ten behoeve van slachtoffers van belang, dat bij uw Kamer aanhangig is (Kamerstukken II, vergaderjaar 2011–2012, 33 295, nr. 2. Dit omvat onder andere een wijziging van artikel 552a, eerste lid, Sv., waarmee voor slachtoffers de mogelijkheid ontstaat om beklag te doen als het OM besluit om geen gebruik te maken van de mogelijkheid van artikel 116, vierde lid, Sv. om het goed in bewaring te geven bij het slachtoffer.

Vraag 5

Wat gaat u doen om er voor te zorgen dat het OM alle mogelijkheden van artikel 116 van het Wetboek van Strafvordering (Sv) benut om gestolen goederen zo snel mogelijk aan de eigenaar terug te geven, zodat slachtoffers van diefstal niet ook nog eens slachtoffer worden van een falende overheid?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Binnen welke termijn mogen slachtoffers vanaf nu rekenen op duidelijkheid van het OM over de teruggave van hun gevonden goederen? Hoe gaat u de Kamer informeren over de behaalde resultaten?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat het Register voor Gerechtelijk Deskundigen (NRGD) zwaar onder vuur ligt?

Vraag 2

Aan welke normen moeten forensische experts precies voldoen voordat zij toegelaten worden tot het NRGD? Kunt u per NRGD-eis aangeven in hoeverre deze in lijn is met de internationale normen?

Vraag 3

Zijn deze normen in de afgelopen jaren anders geweest en dus aangepast? Zo ja, waarom en om welke eis ging het? Klopt het dat het register de wetenschap uitsluit?

Vraag 4

Wat is uw reactie op de conclusie van dna-deskundige R. Eikelenboom dat de eisen laag worden gehouden, zodat ook dna-deskundigen van het NFI kunnen worden toegelaten?

Vraag 5

Hoeveel van de bij het NRGD aangesloten forensische deskundigen zijn gelieerd aan instanties als het NIFP of NFI? Hoeveel forensische experts zijn compleet onafhankelijk, dus niet gelieerd aan een instantie?

Vraag 6

Wat is uw reactie op de uitspraken van hoogleraar forensische psychologie, C. de Ruiter, dat het NIFP brieven heeft gestuurd naar een rechter over het ontbreken van haar klinische ervaring?

Vraag 7

Deelt u de mening dat een rechter zelf kan beoordelen welke forensisch expert voor welke vraagstukken ingezet moet en kan worden? Deelt u de mening dat het NRGD hier geen enkele meerwaarde heeft? Zo nee, waarom niet?

Vraag 8

Bent u bereid om een onderzoek in te stellen naar bovengenoemde misstanden? Zo niet, waarom niet? Bent u bereid om te onderzoeken of het NRGD na de start van toegevoegde waarde is gebleken? Zo nee, waarom niet?

Vraag 1

Kloppen de berichten dat aan Nederlanders in de VS, die met de DUTCHHELP-telefoonlijn van ambassades en consulaten bellen met de telefonische hulplijn voor de Tweede Kamerverkiezingen, onjuiste informatie wordt verstrekt, waaronder dat men via internet zijn stem zou kunnen uitbrengen?

Neen. Er wordt niet gesproken over het uitbrengen van de stem via internet; wel wordt informatie verstrekt over hoe en waar men zich kan registreren. Het registratieproces kan deels via internet worden afgehandeld.

Vraag 2

Zo ja, wilt u er dan onverwijld voor zorg dragen dat alle gegeven informatie correct is en mensen niet op het verkeerde been worden gezet? Op welke wijze gaat u dit doen?

Zie antwoord op vraag 1.

Vraag 3

Is de informatie over de verkiezingen alleen beschikbaar op de websites van ambassades en niet op die van consulaten-generaal en consulaten? Zo ja, waarom?

Ambassades en consulaten-generaal ontvangen vanuit het departement informatie over de verkiezingen ter plaatsing op hun websites. Hierbij wordt via een link verwezen naar onder andere de registratiewebsite van de gemeente Den Haag. Ook wijzen posten via alle mogelijke communicatiekanalen (zoals twitter, facebook, maar ook door middel van flyers en de Nederlandse verenigingen en scholen) de Nederlandse gemeenschap gericht op de Tweede Kamerverkiezingen en de te volgen registratieprocedure om het mogelijk te maken hun stem uit te brengen. Om Nederlanders enthousiast te maken om hun stem niet verloren te laten gaan zijn duizenden rode potloden aan het postennet verstrekt om uit te delen bij wijze van promotie.

Vraag 4

Bent u bereid ervoor te zorgen dat de websites van alle Nederlandse vertegenwoordigingen in het buitenland de relevante informatie vermelden of op zijn minst de bezoekers via een makkelijk toegankelijke link naar de relevante informatie leiden? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Kunt u ervoor zorgen dat ook voor Nederlanders die een bezoek afleggen aan ambassades of andere Nederlandse vertegenwoordigingen in het buitenland relevante informatie over de verkiezingen ter plekke aanwezig is? Zo nee, waarom niet?

Alle ambassades zijn geïnstrueerd om aan de loketten zichtbaar een verwijzing naar de website www.denhaag.nl/verkiezingen te hebben hangen. Nederlandse bezoekers zullen hierop attent worden gemaakt om de deelname aan de verkiezingen zo hoog mogelijk te laten zijn.
Vragen van Nederlanders die een bezoek afleggen aan de ambassade of andere vertegenwoordiging zullen ter plekke beantwoord worden. Op verzoek kan de op internet beschikbare informatie voor deze groep geprint worden.

Vraag 1

Herinnert u zich eerdere vragen over de dood van een Turkse arrestant in een politiecel?1

Ja.

Vraag 2

Hebben de nabestaanden inmiddels volledige inzage gehad in de onderzoeken naar de gang van zaken rond het overlijden van de Turkse arrestant in een politiecel? Zo nee, waarom niet? Bent u bereid alsnog alle beschikbare informatie met de directe nabestaanden te delen?

Het Openbaar Ministerie heeft mij bericht dat de nabestaanden voortdurend op de hoogte worden gehouden over de voortgang in het onderzoek, en dat zij alle informatie hebben ontvangen die op dit moment verstrekt kan worden. Omdat het onderzoek nog loopt is het echter niet mogelijk om alle beschikbare informatie met hen te delen.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Rape-law triggers fury in Jordan»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het toepassen van het omstreden artikel 308 uit het Jordaanse Wetboek van Strafrecht (ook wel de «Rape Law» genoemd) in strijd is met tal van internationaalrechtelijke verdragen waar Jordanië zich aan heeft gecommitteerd?

Met artikel 308 kunnen rechten van vrouwen geschonden worden.

Vraag 3

Deelt u de mening dat ondanks het gegeven dat dit een interne aangelegenheid is internationale druk noodzakelijk is om in de toekomst te voorkomen dat jonge meisjes deze onbegrijpelijke en verwerpelijke toepassing van het recht wordt opgelegd? Indien nee, waarom niet? Indien ja, op welke wijze gaat u actie ondernemen om dit onderwerp aan de kaak te stellen bij de Jordaanse autoriteiten?

Ja, gezien de aard van deze problematiek is internationale druk belangrijk.
Zie ook het antwoord op vraag 4.

Vraag 4

Bent u bereid, gezien het gegeven dat dit geen op zichzelf staand incident is, de Jordaanse autoriteiten rechtstreeks en/of in EU verband aan te spreken op de toepassing van het omstreden artikel 308? Indien nee, waarom niet? Indien ja, hoe gaat u dat doen?

Dergelijke problematiek wordt aan de orde gesteld tijdens de periodieke bilaterale Nederland-Jordaanse consultaties. De kwestie heeft geleid tot uiteenlopende protesten van Jordaanse vrouwen- en mensenrechtenorganisaties alsook individuele activisten aldaar, waarbij de Jordaanse regering werd opgeroepen de wetgeving te herzien c.q. af te schaffen. Ik zal deze problematiek in EU verband aan de orde stellen; het Subcomité Mensenrechten in het kader van het EU Associatieakkoord met Jordanië en de relevante EU-raadswerkgroepen bieden daartoe mogelijkheden.

Vraag 1

Bent u bekend met het opinieartikel «Gay rights are human rights» van zanger Elton John in the Guardian waarin hij actie voert tegen de invoering van een nieuwe wet in Oekraïne?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u aangeven of het klopt dat het Oekraïense parlement voornemens is vrijdag te stemmen over een wet die uitingen van homoseksualiteit en het bespreken van homoseksualiteit in het openbaar verbiedt?

Bespreking van wetsvoorstel 8711 dat uitingen van homoseksualiteit en informatie verschaffen over homoseksualiteit verbiedt staat niet langer op de agenda van 6 juli van het Oekraïense parlement. Op dit moment is het niet bekend of het voorstel in een latere zitting (na het zomerreces) opnieuw op de agenda wordt gezet.

Vraag 3

Welke mogelijkheden ziet u om Oekraïne bilateraal aan te spreken op de behandeling van LHBT’s (lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders) in relatie tot deze wetsbehandeling en in navolging van uw recente stappen met betrekking tot de Gay Pride in Kiev die werd afgelast?

In het EU-Oekraïne Subcomité voor Recht, Vrijheid en Veiligheid, dat op 31 mei en 1 juni jl. in Kiev plaatsvond, zijn de Oekraïense autoriteiten op Nederlandse instigatie uitdrukkelijk aangesproken op de voorgestelde wetgeving en de gebeurtenissen rond de afgelasting van de Kyiv Pride Parade in mei jl. Door de ambassadeur van de EU-delegatie in Kiev is een brief gestuurd naar de Oekraïense parlementsvoorzitter Lytvyn om de EU-zorgen over de voorgenomen anti-LHBT-wetgeving over te brengen. Op 6 juli 2012 heeft de Nederlandse ambassadeur in Kiev gesproken met vertegenwoordigers van LHBT-organisaties, die hem daarbij een open brief gericht aan alle ambassades van EU-LS hebben aangeboden. De ambassade verleent binnen de bestaande financiële en programmatische kaders ondersteuning aan LHBT-organisaties en -activiteiten. Ik wijs u in dit verband op het bezoek van minister Schippers aan Oekraïne op 9 juni jl. in het kader van EK Voetbal, waarbij zij heeft gesproken met LHBT-organisaties in Kharkiv, die de minister hebben geïnformeerd over wijdverbreide intolerantie jegens LHBT in Oekraïne. Voor details van de gevoerde gesprekken verwijs ik naar het verslag van minister Schippers dat zij naar uw Kamer heeft gestuurd (Kamerstuk 33 000-XVI nr. 186).

Vraag 4

Welke mogelijkheden ziet u om Oekraïne op de nieuwe wet aan te spreken in multilateraal verband binnen de Raad van Europa en de OVSE?

Ik acht het betreffende wetsvoorstel discriminerend t.a.v. LHBT en in strijd met internationale mensenrechtenverdragen en -verplichtingen, waaronder het EVRM. De Oekraïense autoriteiten worden hierop in RvE-kader gewezen.

Vraag 5

Deelt u de mening dat een dergelijke behandeling van LHBT’s gevolgen zou moeten hebben voor het nabuurschapbeleid van de Europese Unie richting Oekraïne, dat zich naast economische samenwerking ook richt op politieke samenwerking?

Zoals aan uw Kamer gemeld (Kamerstuk 21 501-02, nr. 1155), is door mij en andere collega’s van EU-lidstaten in de Raad Buitenlandse Zaken van 14 mei jl. onderstreept dat van ondertekening van het Associatieakkoord met Oekraïne geen sprake kan zijn zolang geen zichtbare verbeteringen zijn opgetreden op het gebied van mensenrechten en rechtsstaat. De rechten van LHBT maken hier integraal onderdeel van uit. Ook wordt Oekraïne er in het kader van de EU-Oekraïne-visumdialoog op gewezen, dat aanvaarding van een alomvattende anti-discriminatiewetgeving, conform aanbevelingen van de VN, de Raad van Europa, en de OVSE, een noodzakelijke voorwaarde is voor visumliberalisatie.

Vraag 6

Deelt u de mening dat bij de ratificatie van het nieuwe associatieakkoord tussen de EU en Oekraïne, de behandeling van LHBT’s moet worden meegewogen, net zoals de behandeling van politica Tymoshenko hierin wordt meegewogen?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Kunt u deze vragen voor vrijdag 6 juli beantwoorden?

De vragen zijn door mij met voorrang beantwoord.