• Vraag 1

  Heeft u kennisgenomen van het bericht «Zorgen om het migratiepact: Van Weel wil dure rekening of extra opvang vermijden»?1
  
  

  Ja.
  

• Vraag 2

  Klopt het bericht dat u recent heeft deelgenomen aan een overleg met een aantal landen over de toepassing van het solidariteitsmechanisme van het EU-migratiepact voor het jaar 2026, dat voor 15 oktober 2025 moet zijn vastgesteld door de Europese Commissie?
  
  

  Dat klopt.
  

• Vraag 3

  Wat is in dit overleg concreet uw inzet geweest ten aanzien van de verdeelsleutel die in 2026 zal worden gehanteerd voor de herplaatsing van asielzoekers binnen de Europese Unie (EU) van landen die «onder migratiedruk» staan naar ontvangende landen?
  
  

  De kabinetsinzet met betrekking tot het solidariteitsmechanisme is erop gericht dat de solidariteitspool berust op een objectieve analyse, waarbij de hoogte van de pool realistisch is en niet extra druk legt op lidstaten. Daarnaast is de werking van Dublin voor het kabinet een belangrijke voorwaarde voor het ontvangen van solidariteit om de delicate balans tussen verantwoordelijkheid en solidariteit in het Pact te waarborgen. Het kabinet zet in op een duidelijk plan van aanpak voor het hervatten van Dublinoverdrachten naar verscheidene lidstaten. Het kabinet zal conform het regeerprogramma financieel bijdragen aan het solidariteitsmechanisme.
  De verdeelsleutel is geen onderdeel van deze overleggen. De verdeelsleutel is vastgesteld in de Asiel- en migratiebeheerverordening (AMMR). Een lidstaat kan niet worden verplicht tot een hogere bijdrage dan het vastgesteld aandeel op basis van de verdeelsleutel (gebaseerd op bevolkingsomvang en BBP).
  

• Vraag 4

  Hoe groot zal de «solidariteitspool» van over te nemen asielzaken in 2026 zijn, wat is daarbij de status van Nederland (wel of niet «onder migratiedruk», een «risico op migratiedruk in het komende jaar» of «te maken met een situatie van aanzienlijke migratie») en welk procentueel aandeel moet Nederland leveren in de herplaatsing van asielzoekers?
  
  

  De Europese Commissie beoordeelt of er sprake is van migratiedruk op grond van de AMMR. Wanneer de Commissie de migratiesituatie beoordeelt en nagaat of in een lidstaat sprake is van migratiedruk, een risico van migratiedruk of een significante migratiesituatie, houdt de Commissie rekening met het jaarverslag en alle nadere informatie op grond van artikel 9 van de AMMR. De Commissie zal de komende periode een mededeling publiceren ter bepaling hiervan.
  Ook de omvang van de solidariteitspool is nog niet vastgesteld. De hoogte van de benodigde solidariteit wordt jaarlijks vastgesteld door de Raad, op voorstel van de Europese Commissie. De Raad dient in december een besluit te nemen over de eerste solidariteitspool.
  Het aandeel dat elke lidstaat in deze totale solidariteitsbijdragen heeft, waarvan de financiële bijdrage één mogelijkheid is, wordt, zoals reeds in het antwoord op vraag 3 is aangegeven, berekend volgens een verdeelsleutel gebaseerd op de omvang van de bevolking en het BBP van de lidstaat. Op basis van deze verdeelsleutel ligt het percentuele aandeel van Nederland voor het aankomend jaar rond de 5–6%. Nederland kan niet verplicht worden om meer bij te dragen dan op basis van die betreffende verdeelsleutel.
  Het kabinet zal conform het regeerprogramma financieel bijdragen aan het solidariteitsmechanisme. Nederland kan niet verplicht worden tot de herplaatsing van asielzoekers wanneer Nederland ervoor heeft gekozen om financieel bij te dragen. Wanneer op EU-niveau de minimumdrempel van het aantal beoogde herplaatsingen niet wordt gehaald, is het binnen het solidariteitsmechanisme wel mogelijk dat lidstaten worden verplicht om afgebakende aantallen «Dublinclaimanten» niet over te dragen aan de begunstigde lidstaat onder migratiedruk (de zogenoemde verantwoordelijkheidscompensaties). Als dit het geval is, zal dit verrekend worden met de hoogte van de financiële bijdrage. Hierdoor is het dus niet zo dat er een financiële bijdrage wordt geleverd én dat Nederland daarnaast ook nog extra asielzaken op zich neemt.
  

• Vraag 5

  Wordt Nederland behalve netto-betaler nu ook een netto-ontvanger van extra asielzaken, door de toepassing van deze Europese Spreidingswet?
  
  

  Het solidariteitsmechanisme is onderdeel van het Migratiepact. Het Migratiepact omvat onder meer strengere controles aan de buitengrenzen, snellere asielprocedures en beperkingen voor asielzoekers om door te reizen naar andere EU-landen om daar asiel aan te vragen. Daarbij is een balans afgesproken tussen verantwoordelijkheid en solidariteit in het Migratiepact. Zoals hierboven ook aangegeven is de inzet van het kabinet erop gericht dat de solidariteitspool berust op een objectieve analyse, waarbij de hoogte van de pool realistisch is en niet extra druk legt op lidstaten. Daarnaast is de werking van Dublin voor het kabinet een belangrijke voorwaarde voor het ontvangen van solidariteit om de delicate balans tussen verantwoordelijkheid en solidariteit in het Migratiepact te waarborgen. Het kabinet zet in op een duidelijk plan van aanpak voor het hervatten van Dublinoverdrachten naar verscheidene lidstaten.
  Het kabinet is voornemens een financiële bijdrage te leveren aan het solidariteitsmechanisme. Er is dan geen verplichting voor herplaatsingen. Wanneer er sprake is van verantwoordelijkheidscompensaties, zoals in vraag 4 nader toegelicht, zal de financiële bijdrage overeenkomstig verminderd worden. Hierdoor is het dus niet zo dat er een financiële bijdrage wordt geleverd én dat Nederland daarnaast ook nog extra asielzaken op zich neemt.
  

• Vraag 6

  Deelt u de mening dat Nederland bij de toepassing van het solidariteitsmechanisme moet worden aangewezen als een land dat «onder migratiedruk» staat, mede omdat het migratiesaldo de bandbreedte van 40.000–60.000 per jaar (zoals geadviseerd door de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050) ver overstijgt en de asielketen in ons dichtbevolkte land al onder grote druk staat?
  
  

  De Europese Commissie beoordeelt of er sprake is van migratiedruk aan de hand van de regels van de AMMR. Wanneer de Europese Commissie de migratiesituatie beoordeelt en nagaat of in een lidstaat sprake is van migratiedruk, een risico van migratiedruk of een significante migratiesituatie, gebruikt de Commissie hiervoor het jaarverslag en houdt rekening met alle nadere informatie op grond van artikel 9 van de AMMR. Hiermee zijn de factoren die ten grondslag liggen aan de beoordeling vastgelegd in de AMMR.
  Het kabinet is voornemens financieel bij te dragen aan het solidariteitsmechanisme en niet via herplaatsingen. Het kabinet is daarnaast momenteel met enkele lidstaten en de Commissie in gesprek over hoe lidstaten die buiten de in de AMMR gedefinieerde migratiedruk vallen maar niettemin wel een specifieke druk ervaren erkenning kunnen krijgen van die situatie. Het kabinet zal uw Kamer over de uitkomsten van de gesprekken via de gebruikelijke kanalen, zoals de geannoteerde agenda van de JBZ-Raad van december, of bij relevante ontwikkelingen informeren.
  

• Vraag 7

  Hoeveel asielzaken heeft Nederland in 2024 moeten overnemen van andere EU-landen, omdat aan de EU-buitengrens de asielprocedures en/of de kwaliteit van de opvang niet in orde waren? Hoeveel overdrachten hebben er plaatsgevonden in 2024 en in de vijf jaren daarvoor in het kader van de Dublinprocedure (per land, uitgedrukt in aantallen en in percentage van het aantal Dublinclaims)?
  
  

  In 2024 waren geen Dublinoverdrachten mogelijk naar Griekenland, Malta, Hongarije en Italië. Deze hebben dan ook niet plaatsgevonden. In beginsel wordt de asielaanvraag in dat geval inhoudelijk door Nederland in behandeling genomen.
  In 2024 had Nederland circa 790 Dublinclaims kunnen indienen bij Griekenland en circa 10 bij Hongarije. Bij Malta zijn in 2024 circa 70 claims ingediend, maar vinden geen overdrachten plaats. Voor Italië worden potentiële Dublinclaims niet systematisch door de IND geregistreerd.2
  In onderstaande tabel is per land het aantal ingediende claims, ontvangen akkoorden en geeffectueerde Dublinoverdrachten opgenomen. Voorts is vermeld welk percentage van de Dublinclaims waarop een akkoord is ontvangen heeft geleid tot een overdracht. Het is niet mogelijk om binnen de gestelde termijn gegevens over 2019 te genereren.
  België
  Aantal ingediende claims
  180
  180
  230
  450
  490
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  130
  130
  160
  350
  370
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  70
  50
  50
  100
  90
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  52%
  39%
  32%
  27%
  26%
  Duitsland
  Aantal ingediende claims
  1.870
  1.590
  1.850
  2.990
  2.440
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  1.380
  1.200
  1.340
  2.190
  1.840
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  740
  500
  680
  1.270
  1.030
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  54%
  42%
  51%
  58%
  56%
  Bulgarije
  Aantal ingediende claims
  40
  60
  290
  510
  420
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  10
  20
  180
  310
  250
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  0
  <5
  10
  30
  30
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  0%
  13%
  4%
  11%
  13%
  Cyprus
  Aantal ingediende claims
  10
  30
  10
  30
  30
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  <5
  10
  10
  10
  10
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  10
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  0%
  0%
  0%
  0%
  36%
  Denemarken
  Aantal ingediende claims
  80
  170
  120
  80
  50
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  40
  130
  80
  50
  30
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  10
  30
  10
  10
  10
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  1%
  1%
  1%
  1%
  2%
  Estland
  Aantal ingediende claims
  <5
  10
  10
  10
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  <5
  <5
  <5
  10
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  <5
  <5
  <5
  <5
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  100%
  17%
  17%
  10%
  Finland
  Aantal ingediende claims
  30
  10
  20
  30
  30
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  20
  10
  20
  30
  20
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  <5
  0
  10
  10
  <5
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  14%
  13%
  60%
  38%
  19%
  Frankrijk
  Aantal ingediende claims
  630
  510
  920
  1.060
  1.040
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  450
  360
  660
  670
  660
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  170
  90
  150
  240
  240
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  37%
  24%
  22%
  36%
  36%
  Griekenland
  Aantal ingediende claims1
  1.160
  1.030
  500
  420
  790
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  10
  <5
  <5
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  0
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  0%
  0%
  0%
  Hongarije
  Aantal ingediende claims1
  10
  20
  30
  10
  10
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  0
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  0
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  0%
  Ierland
  Aantal ingediende claims
  10
  10
  10
  10
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  <5
  <5
  <5
  <5
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  <5
  <5
  <5
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  25%
  33%
  100%
  0%
  IJsland
  Aantal ingediende claims
  10
  10
  <5
  10
  10
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  <5
  10
  <5
  <5
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  <5
  <5
  <5
  <5
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  25%
  60%
  67%
  100%
  Italië
  Aantal ingediende claims1
  1.510
  1.450
  2.610
  1.570
  150
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  1.240
  1.250
  2.330
  1.400
  100
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  120
  90
  80
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  10%
  7%
  3%
  0%
  0%
  Kroatië
  Aantal ingediende claims
  100
  70
  80
  640
  960
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  60
  50
  70
  580
  820
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  <5
  <5
  <5
  80
  140
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  3%
  2%
  3%
  14%
  16%
  Letland
  Aantal ingediende claims
  10
  10
  30
  70
  30
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  10
  10
  30
  60
  20
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  <5
  <5
  <5
  10
  <5
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  15%
  31%
  14%
  10%
  9%
  Liechtenstein
  Aantal ingediende claims
  <5
  <5
  <5
  <5
  <5
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  <5
  <5
  <5
  <5
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  <5
  <5
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  100%
  100%
  0%
  0%
  Litouwen
  Aantal ingediende claims
  50
  30
  40
  40
  20
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  50
  20
  40
  40
  20
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  10
  <5
  <5
  <5
  <5
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  10%
  9%
  3%
  5%
  5%
  Luxemburg
  Aantal ingediende claims
  40
  30
  30
  20
  30
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  40
  20
  20
  10
  10
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  20
  10
  10
  10
  10
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  51%
  45%
  60%
  58%
  77%
  Malta
  Aantal ingediende claims1
  60
  70
  130
  120
  70
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  40
  50
  100
  90
  60
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  <5
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  5%
  0%
  0%
  0%
  0%
  Noorwegen
  Aantal ingediende claims
  20
  10
  20
  10
  20
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  10
  <5
  10
  10
  10
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  0
  <5
  10
  <5
  10
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  22%
  25%
  46%
  43%
  55%
  Oostenrijk
  Aantal ingediende claims
  150
  250
  680
  930
  390
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  90
  170
  390
  550
  220
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  30
  30
  80
  190
  80
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  33%
  20%
  21%
  34%
  38%
  Polen
  Aantal ingediende claims
  90
  100
  290
  210
  200
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  80
  80
  260
  190
  180
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  <5
  10
  20
  20
  30
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  4%
  7%
  6%
  12%
  17%
  Portugal
  Aantal ingediende claims
  20
  20
  30
  70
  60
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  10
  10
  30
  50
  60
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  <5
  10
  20
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  0%
  0%
  16%
  29%
  40%
  Roemenië
  Aantal ingediende claims
  130
  170
  150
  110
  110
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  90
  110
  90
  70
  80
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  <5
  10
  10
  10
  10
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  2%
  5%
  14%
  11%
  12%
  Slovenië
  Aantal ingediende claims
  140
  100
  90
  110
  80
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  80
  70
  60
  70
  50
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  <5
  10
  10
  10
  10
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  4%
  11%
  19%
  21%
  16%
  Slowakije
  Aantal ingediende claims
  10
  10
  10
  20
  10
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  10
  10
  10
  10
  10
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  <5
  <5
  <5
  10
  10
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  14%
  44%
  50%
  63%
  56%
  Spanje
  Aantal ingediende claims
  560
  680
  960
  1.160
  740
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  390
  530
  700
  740
  550
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  110
  110
  220
  300
  170
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  27%
  20%
  31%
  40%
  32%
  Tsjechië
  Aantal ingediende claims
  30
  30
  50
  60
  50
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  30
  20
  40
  50
  40
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  10
  10
  10
  10
  10
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  38%
  25%
  18%
  22%
  14%
  Zweden
  Aantal ingediende claims
  130
  100
  190
  210
  150
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  80
  70
  150
  160
  120
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  20
  10
  40
  40
  50
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  27%
  14%
  25%
  24%
  39%
  Zwitserland
  Aantal ingediende claims
  290
  260
  290
  480
  440
  Waarop ontvangen claim akkoorden
  190
  150
  170
  260
  240
  Waarvan geeffectueerde overdrachten
  80
  50
  70
  120
  110
  Overdrachten t.o.v. claim akkoorden
  40%
  31%
  38%
  46%
  46%
  Totaal aantal ingediende claims
  7.380
  7.010
  9.670
  11.410
  8.850
  Totaal waarop ontvangen claim akkoorden
  4.570
  4.490
  6.950
  7.940
  5.770
  Totaal waarvan geeffectueerde overdrachten
  1.410
  1.010
  1.470
  2.490
  2.060
  Totaal overdrachten t.o.v. totaal claim akkoorden
  31%
  22%
  21%
  31%
  36%
  Betreft het aantal Dublinclaims dat had kunnen worden ingediend.
  De cijfers kunnen afwijken van eerdere cijfers over eenzelfde periode in vorige rapportages, omdat de cijfers zijn geactualiseerd. In een aantal zaken worden correcties uitgevoerd na het verstrijken van de rapportageperiode die pas zichtbaar worden in cijfers met een latere peildatum. Cijfers afgerond op tientallen en getallen 1 t/m 4 gecodeerd als «<5». Het betreft een cohortanalyse waarbij het jaar waarin het claimverzoek is verzonden als uitgangspunt geldt. Deze cijfers kunnen nog wijzigingen door overdrachten die op een later moment plaatsvinden
  

• Vraag 8

  Deelt u de mening dat van Nederland geen solidariteitsbijdrage kan worden gevraagd, zolang de afwikkeling van asielzaken aan de buitengrens van de EU niet op orde is, en de rechter het verbiedt om asielzoekers terug te sturen naar landen van binnenkomst omdat de kwaliteit van de opvang daar onder de maat is?
  
  

  De inzet van het kabinet is erop gericht dat de balans in het Migratiepact tussen verantwoordelijkheid enerzijds en solidariteit anderzijds gewaarborgd moet worden. Het Migratiepact omvat onder meer strengere controles aan de buitengrenzen, snellere asielprocedures en beperkingen voor asielzoekers om door te reizen naar andere EU-landen om daar asiel aan te vragen. Daarbij is een balans afgesproken tussen verantwoordelijkheid en solidariteit in het Migratiepact. Het kabinet verwacht van alle lidstaten dat zij voldoen aan deze verplichtingen. Ik zal hier ook alert op zijn en gebreken agenderen indien dit nodig is. Het kabinet hecht daarom ook zeer aan de monitoring die de Europese Commissie uitvoert op de voortgang van de implementatie van het Migratiepact. Op basis van deze monitoring kunnen tijdig tekortkomingen, knelpunten en uitdagingen geïdentificeerd en geadresseerd worden. Het kabinet is momenteel ook met gelijkgezinde lidstaten en de Commissie in gesprek om tot een plan van aanpak te komen voor het hervatten van Dublinoverdrachten.
  

• Vraag 9

  Is het kabinet nog steeds voornemens om een eventuele solidariteitsbijdrage financieel af te kopen? Kan worden uitgesloten dat Nederland daar bovenop nog extra asielzaken krijgt overgedragen?
  
  

  Het kabinet is nog steeds voornemens om, overeenkomstig het regeerprogramma, een financiële bijdrage te leveren aan het solidariteitsmechanisme. Wanneer er sprake is van verantwoordelijkheidscompensaties, zoals in vraag 4 nader toegelicht, zal de financiële bijdrage overeenkomstig verminderd worden. Hierdoor is het dus niet zo dat er een financiële bijdrage wordt geleverd én dat Nederland daarnaast ook nog extra asielzaken op zich neemt.
  

• Vraag 10

  Wat gaat u er concreet aan doen om ervoor te zorgen dat Nederland pas een solidaire bijdrage levert aan de Europese herplaatsing van asielzoekers als de processen en opvang aan de EU-buitengrens op orde zijn?
  
  

  In het antwoord op vraag 8 is de kabinetsinzet uiteengezet.
  

• Vraag 11

  Bent u bereid om de Kamer op 15 oktober a.s. terstond te informeren over de besluiten van de Europese Commissie over de toepassing van het solidariteitsmechanisme, zodat de uitkomsten kunnen worden betrokken bij het Kamerdebat over de Europese top van 16 oktober a.s.?
  
  

  De Commissie publiceert in de komende periode het Europees jaarverslag, een besluit betreffende de lidstaten die onder migratiedruk en een voorstel voor een Raadsbesluit over de solidariteitspool. Het Europese jaarverslag en het besluit van de Europese Commissie betreffende de lidstaten onder migratiedruk zullen door de Commissie openbaar gemaakt worden, waardoor deze voor uw Kamer direct te raadplegen zijn. Uw Kamer zal kort na de publicatie een appreciatie ontvangen van deze stukken volgens de gebruikelijke procedures.
  Het voorstel van de Europese Commissie voor een raadsbesluit over de solidariteitspool is op grond van artikel 12 lid 6 van de AMMR en andere relevante uniewetgeving vertrouwelijk. Wel kan ik uw Kamer toezeggen dat in algemene zin de inzet van het kabinet erop gericht is dat de solidariteitspool realistisch is en geen extra druk legt op de bijdragende lidstaten. Uw Kamer zal over de specifieke inzet van het kabinet ten aanzien van dit voorstel worden geïnformeerd via de geannoteerde agenda van de JBZ-Raad in december of eerder bij relevante ontwikkelingen.
  

• Vraag 12

  Bent u bereid om deze vragen uiterlijk op 15 oktober a.s. een voor een te beantwoorden?
  
  

  Daartoe ben ik bereid.
  

Kamervraag document nummer: kv-tk-2025Z18735

Volledige titel: De toepassing van het Europese solidariteitsmechanisme

Kamerantwoord document nummer: ah-tk-20252026-239

Volledige titel: Antwoord op vragen van de leden Van Hijum en Van Vroonhoven en Eerdmans over de toepassing van het Europese solidariteitsmechanisme