Vastgesteld 19 juni 2025
De vaste commissie voor Asiel en Migratie, belast met het voorbereidend onderzoek van dit voorstel van wet, heeft de eer verslag uit te brengen in de vorm van een lijst van vragen met de daarop gegeven antwoorden.
De vragen zijn op 28 mei 2025 voorgelegd aan de Minister van Asiel en Migratie. Bij brief van 17 juni 2025 zijn ze door de Minister en Minister van Asiel en Migratie beantwoord.
Met de vaststelling van het verslag acht de commissie de openbare behandeling van het wetsvoorstel voldoende voorbereid.
De voorzitter van de commissie, Vijlbrief
Adjunct-griffier van de commissie, Nouse
Vraag (1):
Kunt u toelichten hoe het mogelijk is dat er een meevaller van € 70,1 miljoen in het budget Oekraïense Vluchtelingen is ontstaan, doordat het aantal gemeentelijke opvangplekken lager was dan waar in de begroting rekening mee was gehouden? Komt dit door terugkeer naar het land van herkomst of stroomt men ergens anders naartoe?
Antwoord:
In de raming voor de najaarsnota was verondersteld dat het aantal gemeentelijke opvangplekken tot 31 december toe zou groeien naar het aantal dat was afgeleid was uit de MPP prognose. Deze groei heeft zich niet in die mate voorgedaan. Ook was er een lager aantal voorschotten dan geraamd. Er was ook een lager aantal ontheemden dan geraamd, maar dat heeft budgettair beperkte impact aan het einde van het jaar.
Waarom ontheemden al dan niet naar Nederland komen of hier blijven is moeilijk te zeggen. We houden centraal geen data bij over mensen die zich uitschrijven bij gemeenten. We hebben niet het beeld dat veel mensen op dit moment terugkeren naar Oekraïne. We zien voorlopig elke week nog een netto instroom van ontheemden.
Vraag (2):
Kunt u nader en duidelijker toelichten waarom het verplichtingenbudget van Nidos is opgehoogd met € 102 miljoen?
Antwoord:
Het verplichtingenbudget voor Nidos is bij slotwet 2024 opgehoogd omdat de verplichtingenruimte onvoldoende was om in december 2024 de subsidiebeschikking met het voorschot voor 2025 verlenen. Dit betreft dus een technische mutatie omdat de verplichtingenruimte in 2024 lager was dan de beschikbare kasruimte in 2025
Vraag (3):
Kunt u nader en duidelijker toelichten wat de juridische complicatie inhoudt van het feit dat slechts 80% van de middelen aan Nidos is toegekend en kunt u ook aangeven wat dat in de praktijk betekent voor het werk van Nidos?
Antwoord:
In 2024 is de subsidiebeschikking voor Nidos voor 2025 vastgesteld op 80% van beschikbare financiële kader. Deze systematiek is gebruikelijk bij de verstrekking van subsidies en verkleint het risico dat teveel middelen worden beschikt (bijvoorbeeld bij een dalende instroom of een tekort aan KSO opvangplekken).
Dit heeft geen consequenties voor het werk van Nidos. Wanneer gedurende het jaar 2025 blijkt dat Nidos (een deel van het) resterende aangevraagde bedrag nodig heeft, zal aanvullend worden beschikt. Het voor Nidos daartoe beschikbare kader op de Rijksbegroting voor 2025 bedraagt € 431.568.000
Vraag (4):
Hoe komt het dat er een aantal verplichtingen zijn aangegaan richting gemeenten en veiligheidsregio’s die niet meer in 2024 tot betaling zijn gekomen?
Antwoord:
Bij een aantal gemeenten/regio’s hadden wij nog aanvullende vragen gesteld over de SISAverantwoording over 2023. Om te kunnen beschikken moesten we nog wachten op de beantwoording. Het is wel gelukt om nog in 2024 de beschikking uit te sturen en een verplichting aan te maken. Vanwege de jaarafsluiting lukte het niet om nog in 2024 de betaling te doen
Vraag (5):
Kunt u nader toelichten en specificeren waar het bedrag van € 19,7 miljoen voor de REAN-regeling (Return and Emigration Assistance from The Netherlands) aan wordt besteed?
Antwoord:
De doelstellingen voor het REAN-programma 2025–2027 van IOM zijn1:
• Verstrekken van Assisted Voluntary Return and Reintegration (AVRR) informatie en gespreksvoering over de mogelijkheden van zelfstandig vertrek
• Assisteren bij zelfstandig vertrek uit Nederland naar land van herkomst of hervestiging naar een ander land met bestendig verblijfsrecht
• Verstrekken van herintegratieondersteuning na terugkeer in het land van herkomst
• Overig (o.a. assisteren bij verkrijging reisdocumenten, verstrekken herintegratieondersteuning, ondersteunen kwetsbare migranten bij zelfstandige terugkeer)
Om deze doelstellingen te kunnen bewerkstelligen worden de middelen besteed aan personeel en kantoor, organiseren van vertrek en overige kosten zoals herintegratieondersteuning, bijzondere doelgroepen en medische assistentie.
In 2024 liep de overeenkomst voor het vorige REAN-programma af. Daarom is een nieuwe overeenkomst afgesloten met een looptijd van 2025–2027. De totale contractwaarde van de looptijd van het programma is geraamd op 19,7 miljoen. Omdat dit de beschikbare verplichtingenruimte overschreed is eind 2024 een verplichtingenoverschrijding gemeld van 19,7 miljoen in de veegbrief.