Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 7 juni 2023
Hierbij zend ik u de antwoorden op de schriftelijke V-100 vragen over de jaarverantwoording 2022 van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Deze vragen hebben betrekking op het thema Versnippering informatievoorziening Caribisch Nederland.
Mede namens de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, H.G.J. Bruins Slot
1. Vraag
Om welke reden is de informatie over Bonaire, Sint Eustatius en Saba over vrijwel alle begrotingshoofdstukken en jaarverslagen (via de bijlagen Caribisch Nederland, en passages verspreid in de toelichtingen) op een versnipperde manier aangeleverd? Bent u bereid om deze informatie, desgewenst hiernaast, voortaan ook gebundeld aan de Kamer aan te bieden?
Antwoord:
Als een departement beleid uitvoert voor Caribisch Nederland, dan is dat departement verantwoordelijk voor het geven van een toelichting op het uitgevoerde/uit te voeren beleid. Deze toelichtingen zijn opgenomen in de departementale begrotingshoofdstukken en jaarverslagen. Dit is niet anders dan voor beleid dat wordt uitgevoerd voor Europees Nederland.
Om een beter inzicht te geven in de Rijksuitgaven aan Caribisch Nederland wordt jaarlijks in de begroting en het jaarverslag van Koninkrijksrelaties het overzicht Rijksuitgaven Caribisch Nederland opgenomen.
2. Vraag:
Gaat achter deze versnipperde wijze van informatievoorziening ook een versnipperd beleid aangaande Bonaire, Sint Eustatius en Saba schuil, waaronder in het bijzonder het beleid om de bestaanszekerheid te borgen, en verder te ontwikkelen?
Antwoord:
Nee. Vakdepartementen zijn verantwoordelijk voor specifieke onderdelen van beleid en BZK is het coördinerend departement. Er vindt geregeld interdepartementaal overleg plaats voor het afstemmen en ontwikkelen van beleid. Veelal zijn verschillende partijen betrokken. Recente vanuit BZK gecoördineerde trajecten zijn het vertalen van de coronasteunpakketten naar Caribisch Nederland (2020–2021), de verdeling van de € 30 mln. CN-envelop uit het Regeerakkoord (2022) en het vertalen van koopkrachtmaatregelen als gevolg van de hoge inflatie naar Caribisch Nederland (2022).
3. Vraag:
In hoeverre is het verdelen van de beleidsverantwoordelijkheid voor Caribisch Nederland over een groot aantal verschillende bewindslieden, c.q. ministeries, een risico voor het voeren van een consistent, doelmatig en doeltreffend beleid voor deze eilanden, in het bijzonder ten aanzien van de bestaanszekerheid?
Antwoord:
Veel uitdagingen op de eilanden zijn complex van aard en beslaan meerdere beleidsterreinen. Een goede samenwerking tussen departementen en met de openbare lichamen is dan ook vereist. Om de samenwerking en afstemming te bevorderen heeft het Ministerie van BZK een coördinerende rol. Het moet zorgen dat er integrale beleidsvorming plaatsvindt, zodat er consistente, doelmatige en doeltreffende maatregelen worden getroffen. Hiertoe zet het ministerie verschillende instrumenten in. Zo zijn er structurele (hoog)ambtelijke interdepartementale overlegstructuren, een bewindspersonenoverleg, en een structureel overleg tussen de Staatssecretaris van de BZK en de leden van de bestuurscolleges van de eilanden. Het ministerie staat in nauw contact met de openbare lichamen, en signaleert knelpunten in uitvoering of afstemming. Door als Rijk als één team met behoud van de eigen ministeriële verantwoordelijkheid te opereren, kunnen de Rijksbrede en integrale doelen voor Caribisch Nederland worden gerealiseerd. Waar nodig worden ook aparte werkgroepen geformeerd om een specifieke opgave, zoals bestaanszekerheid, op te pakken. Bestaanszekerheid is een aandachtsgebied van een aantal departementen waarbij BZK een coördinerende rol in heeft.
4. Vraag:
Zo ja, kunt u aangeven wat u heeft ondernomen, en gaat ondernemen om de consistentie, doelmatigheid en doeltreffendheid van beleid, in het bijzonder als het gaat om de bestaanszekerheid, tegen de achtergrond van over veel actoren verdeelde verantwoordelijkheden te bevorderen? Hoe bevordert u de naleving van samenwerkingsafspraken tussen de verschillende betrokken ministeries? Is de coördinerende rol van de bewindspersoon van BZK wettelijk voldoende beschreven? Zo ja: waar en op welke wijze? Hoe geeft de bewindspersoon in de praktijk invulling aan deze coördinerende rol en waar is dit gedocumenteerd?
Antwoord:
Onverlet het bovenstaande dient de coördinerende rol er met name toe om te waarborgen dat op rijksniveau op een verantwoorde wijze het beginsel van decentralisatie wordt toegepast (artikel 212). Dat houdt onder meer in dat onnodige inmenging van de wetgever met taken van de openbare lichamen wordt vermeden, dat, indien wetgeving noodzakelijk wordt geacht, de openbare lichamen zoveel mogelijk bij de uitvoering worden betrokken, dat hun daarbij een optimale beleidsruimte wordt gelaten en dat eventueel toezicht zo terughoudend mogelijk wordt geregeld, aldus de artikelsgewijze toelichting (Kamerstuk 31 954, nr. 3, p. 113).
In praktische zin geef ik vorm aan de coördinatie en wordt ingezet op het aanscherpen van de overlegstructuur onder meer door middel van een directeurenoverleg en Stuurgroep Caribische delen van het Koninkrijk (hoogambtelijk), een bewindspersonenoverleg, overleg tussen de besturen van de eilanden en mijzelf, het afsluiten van bestuurlijke afspraken, de wijziging van de WolBES en de Wet financiën openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (bijvoorbeeld: door het herbeleggen van de toezichtstaken bij de Minister van BZK), en het borgen van het principe van «comply or explain» wat nog nader wordt uitgewerkt. Door beleidsinitiatieven beter op elkaar af te stemmen en processen te stroomlijnen via coördinatie en daarbij de samenwerking op te zoeken met de openbare lichamen, kan immers effectiever beleid worden gevoerd. Ik verwijs hiervoor verder naar mijn Kamerbrief d.d. 8 april 2022 (Kamerstuk 35 925 IV, nr. 60).
5. Vraag:
Hoe krijgt de samenwerking met de Eilandsbesturen van Bonaire, Sint Eustatius en Saba vorm, als het gaat om de bestaanszekerheid? Welke kansen en risico’s voor een succesvol beleid zijn aanwezig bij deze samenwerking? In hoeverre vormen de moeilijkheden om voldoende geschikt personeel te vinden, onder meer voor alle aspecten van het bestuur en financieel beheer (zie bijvoorbeeld Verantwoordingsonderzoek begroting koninkrijksrelaties 2022, p. 22 voor wat betreft Statia (Bijlage bij Kamerstuk 36 360 IV, nr. 2)) een reële belemmering? Wat heeft u ondernomen, c.q. gaat u ondernemen om te bevorderen dat de eilanden kunnen beschikken over voldoende geschikt personeel? In hoeverre de Bestuursakkoorden die u sluit, c.q. heeft gesloten met de eilandsbesturen van Bonaire, Sint Eustatius en Saba een afdoende instrument hiertoe?
Antwoord:
Bestrijding van armoede vergt een brede aanpak, die in samenwerking tussen het Rijk, het openbaar lichaam, lokale organisaties en werkgevers moet worden opgepakt. Er zijn best-practices beschikbaar om te leren over samenwerking en uitvoeringskracht, waarin interbestuurlijk wordt samengewerkt aan concrete opgaven; bijvoorbeeld het programma BES(t)4kids en de lokale pilot op Bonaire «Bijdrage Particuliere Verhuur». Het openbaar lichaam Bonaire heeft een werkconferentie georganiseerd waarbij ook een slotverklaring is getekend over onder andere de samenwerking. De intenties van de slotverklaring worden de komende maanden door het openbaar lichaam Bonaire en het Rijk uitgewerkt en zullen ook op hoofdlijnen landen in de bestuurlijke afspraken. Dit levert ook best practices op die in de samenwerking met openbare lichaam Sint Eustatius en Saba kunnen worden ingebracht.
Input voor financieel beheer en geschikt personeel: Het vinden van voldoende geschikt personeel is in zowel Europees Nederland als Caribisch Nederland een zeer grote uitdaging. Het Ministerie van BZK ondersteunt de openbare lichamen daarom actief op dit vlak en kijkt het samen met de openbare lichamen zoveel als mogelijk naar structurele oplossingen in het vinden van voldoende personeel. Zo ziet het Ministerie van BZK er op toe dat de openbare lichamen het financieel beheer op een adequaat niveau brengen en vervolgens houden. BZK ondersteunt de openbare lichamen daarbij. Daarvoor ontvangen Bonaire en Sint Eustatius via bijzondere uitkeringen financiële middelen om het financieel beheer te verbeteren. Met deze middelen kunnen de openbare lichamen geschikt personeel aantrekken en derde partijen inhuren om hen te ondersteunen bij het verbeteren van het financieel beheer. Het openbaar lichaam Sint Eustatius heeft bijvoorbeeld Ernst & Young ingehuurd om hen te ondersteunen bij het op orde krijgen van de administratieve organisatie en interne beheersing (AO/IB).
Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ondersteunt de eilanden daarnaast middels diverse programma’s om op andere beleidsterreinen tevens tot de benodigde personele inzet te komen. Zo is vorig jaar een pilot voor een gemeentelijk uitwisselingsnetwerk van de VNG van start gegaan, waarbinnen gemeenteambtenaren en andere professionals uit Europees Nederland de openbare lichamen voor kortere (enkele weken) of langere periode (enkele maanden tot een jaar) op een specifiek beleidsterrein ondersteunen, afhankelijk van de precieze behoefte bij de openbare lichamen. In totaal is ruim 2 miljoen euro beschikbaar voor Caribisch Nederland onder het programma. De pilot loopt tot 31 maart 2024. Via onder meer het Talent Ontwikkel Programma (TOP) voor Bonaire en detacheringen als onderdeel van het reguliere rijkstraineeprogramma wordt de instroom van jong talent binnen de ambtelijke organisaties van de openbare lichamen geborgd. Als onderdeel van de nieuw af te sluiten bestuurlijke afspraken wordt gekeken naar additionele stappen die nodig zijn om de personele bezetting van de openbare lichamen verder en duurzaam en structureel te versterken. De precieze uitwerking hiervan is onderwerp van gesprek met de eilanden. De vorig jaar afgesloten bestuurlijke afspraken vormden al een belangrijk instrument om te ondersteunen bij het versterken van de capaciteit, onder andere door middel van het beschikbaar stellen van capaciteit en middelen voor de uitvoering van specifieke taken. Deze middelen zijn afkomstig uit de CN-envelop van het coalitieakkoord (Bijlage bij Kamerstuk 35 788, nr. 77) en worden besteedt zoals beschreven in de financiële paragrafen van de Bestuurlijke Werkafspraken Bonaire 2022–23; het Afsprakenakkoord Sint Eustatius 2022–23; en de Saba Package 2.0 2022–25. Aan Bonaire en Sint Eustatius zijn de middelen via een bijzondere uitkering ter beschikking gesteld en voor Saba zijn deze aan de vrije uitkering toegevoegd.
Dergelijke afspraken bieden de ruimte om als openbaar lichaam samen met het Rijk extra inzet en samenwerking te organiseren waar dit het meest nodig heeft. Zoals hierboven beschreven vormen zij dan ook een belangrijk onderwerp van gesprek bij de vormgeving van de volgende afspraken. Om samen uitvoering te geven aan de opgaven waar de drie eilanden van Caribisch Nederland voor staan.
6. Vraag:
Is er in de uitvoering van armoedebeleid aandacht voor de laagdrempelige toegankelijkheid van de SZW unit en hoe vult u die aandacht in?
Antwoord:
De SZW unit voert haar werkzaamheden uit op basis van het dienstverleningsprincipe «de klant centraal». Dit maakt dat laagdrempelige toegankelijkheid een terugkerend element is waaraan in de uitvoering van wet,- en regelgeving wordt getoetst. Om de toegankelijkheid van de unit te bevorderen is informatie veelal beschikbaar in drie of vier talen (Nederlands, Engels, Papiaments en Spaans), vindt samenwerking plaats met Sentro Akseso/OLB om het bereik van de regelingen te vergroten, en gaan medewerkers van de unit naar klanten toe wanneer zij niet in staat zijn om naar de unit toe te komen. Momenteel is de unit bezig met het omzetten van, uit onderzoek voortkomende, aanbevelingen naar concrete maatregelen die de klantbeleving kunnen verbeteren. Zo worden er stappen gezet op het gebied van communicatie naar klanten door medewerkers, die over een specifieke taalkundigheid beschikken, standaard te verbinden aan klanten die in een bepaalde taal wensen te communiceren. Voorts zal er een herinrichting van de publieke ruimtes plaatsvinden waarbij rekening wordt gehouden met veiligheid, privacy en een klantgerichte uitstraling. Tevens is de website van de unit aangepast zodat informatie beter vindbaar is geworden, en vindt er een pilot plaats waarbij wordt getest in hoeverre het gebruik van een baliemedewerker de toegang van klanten tot verschillende regelingen en diensten kan verbeteren.
7. Vraag:
Hoe bevordert u de naleving van samenwerkingsafspraken tussen de eilandsbesturen van Bonaire, Sint Eustatius en Saba en het rijk?
Antwoord:
De uitvoering van de afspraken wordt gemonitord door het openbaar lichaam en mijn ministerie. Daarover heb ik in maart een eerste voortgangsrapportage naar uw Kamer (Voortgang Bestuurlijke afspraken Caribisch Nederland – Kamerstuk 36 200 IV, nr. 58) gestuurd. De voortgang en evaluatie stellen de Bestuurscolleges en ik samen op. Tijdens ons tweemaandelijks bestuurlijk overleg bespreken we eventuele knelpunten, om deze samen op te lossen. Het naleven en evalueren van de afspraken is ook onderdeel voor de nieuwe meerjarige afspraken. Bij het opstellen daarvan zoeken we naar de balans tussen monitoring en rapportage en de beperkte capaciteit voor de uitvoering bij de openbare lichamen.
8. Vraag:
Aan welke voorwaarden dient te worden voorzien, alvorens het eilandsbestuur van Sint Eustatius weer kan beschikken over haar volledige bevoegdheden? Hoe kunt u borgen dat aan deze voorwaarden duurzaam wordt voldaan? Kunt u aangeven op welke termijn de CBS monitor Brede welvaart Caribisch Nederland informatie bevat inzake SDG 17 (partnerschappen om doelen te bereiken), zodat ook langs die weg de voortgang kan worden gemeten?
Antwoord:
In de memorie van toelichting van de Wet herstel voorzieningen Sint Eustatius is opgenomen aan welke criteria (voorwaarden) moet zijn voldaan om een bevoegdheid terug te kunnen geven aan het eilandsbestuur van Sint Eustatius.
Voor de teruggave van het budgetrecht (fase 2.2 van de Wet herstel) zijn dit: de financiële processen dienen gedigitaliseerd en gecentraliseerd te zijn (a), de planning en controlecyclus dient conform de Wet financiën openbare lichamen BES (FinBES) te lopen (b) en alle acties uit het Plan van aanpak financieel beheer dienen gereed te zijn (c). Criteria a en b zijn afgerond en criterium c is grotendeels afgerond. Over de resterende verbeterstappen – welke zien op de administratieve organisatie en interne beheersing (AO/IB) – zijn afspraken gemaakt met het eilandsbestuur van Sint Eustatius. Deze verbeterstappen zijn opgenomen in het koninklijk besluit voor fase 2.2 en dienen uiterlijk eind 2023 te zijn afgerond. Op basis van deze afspraken wordt het budgetrecht op korte termijn teruggeven aan het eilandsbestuur van Sint Eustatius.
De voortgang op de verbeterstappen wordt besproken in de daarvoor opgezette stuurgroep. In deze stuurgroep is ook BZK vertegenwoordigd. Daarnaast zal de voortgang en in hoeverre er wordt gehandeld conform de nieuwe werkprocessen ook worden besproken in de periodieke overleggen tussen de Staatssecretaris van BZK en het bestuurscollege van Sint Eustatius. Om de duurzaamheid verder te borgen blijft Ernst & Young het openbaar lichaam ook in 2024 ondersteunen bij het verder optimaliseren en borgen van de doorgevoerde verbeterstappen.
Het zeventiende SDG heeft hierbij een andere invalshoek. Het gaat hier om de vorming en het behoud van internationale partnerschappen om de andere doelstellingen te bereiken. De subdoelen en indicatoren voor SDG 17 zijn niet of nauwelijks relevant voor Caribisch Nederland. Zo besteden de eilanden niets aan ontwikkelingshulp, mogen niet-ingezetenen niet in Caribisch Nederland werken waardoor overdrachten minimaal zijn en is er bijna geen import vanuit de Least Developed Countries.
9. Vraag:
Hoe verklaart de Minister het grote verschil in besteedbare inkomens tussen Bonaire, Sint Eustatius en Saba en vergelijkbare Nederlandse gemeenten? Wat is de vertaling hiervan als het gaat om armoedecijfers? Wat gaat u ondernemen om dit verschil terug te dringen, mede in het licht van SDG 1 (armoede)? Hoe verhoudt dit verschil zich met de Nederlandse Grondwet, in het bijzonder artikel 1 (Gelijkheid) en artikel 132a (afwijkingsmogelijkheden in geval van bijzondere omstandigheden waardoor deze openbare lichamen zich wezenlijk onderscheiden van Europees Nederland) en met het Comply or Explain-principe?
Antwoord:
Sinds 10 oktober 2010 draagt de Staat zorg voor de bestaanszekerheid van inwoners in Caribisch Nederland. De wet- en regelgeving van de Nederlandse Antillen is na de staatkundige transitie beleidsarm overgenomen tezamen met de afspraak om vijf jaar legislatieve rust te bewaren. Het voorzieningenniveau was op 10 oktober 2010 van een andere orde dan in Europees Nederland. De afgelopen jaren heeft de Staat in overleg met de openbare lichamen en sociale partners gekozen voor een stapsgewijze aanpak bij het verhogen van het wettelijk minimumloon en de minimumuitkeringen met het oog op het voorkomen van onwenselijke gevolgen voor de economie en arbeidsmarkt. Ondanks dat sinds 2010 wezenlijke stappen zijn gezet in de verbetering van bestaanszekerheid in Caribisch Nederland, leven helaas momenteel nog te veel inwoners in armoede. De commissie sociaal minimum Caribisch Nederland verricht momenteel nader onderzoek naar de hoogte van een sociaal minimum in Caribisch Nederland en de systematiek ervan. De resultaten van het onderzoek worden in oktober verwacht. In 2019 is het sinds 2010 leidende beginsel van legislatieve terughoudendheid vervangen door het principe «comply or explain». Bij nieuwe wet- en regelgeving (inclusief aanpassing van bestaande wet- en regelgeving) moet steeds worden bezien of en hoe deze wetgeving van toepassing kan worden verklaard in Caribisch Nederland én of differentiatie nodig en wenselijk is. Het doel is niet om alle regelgeving zonder meer van toepassing te verklaren op Caribisch Nederland. Soms zijn er goede redenen om dit juist niet te doen of om andere oplossingsrichtingen te zoeken. Voorop staat dat de grondrechten van alle inwoners van Nederland dienen te worden gewaarborgd.
Het kabinet werkt sinds de staatkundige transitie, rekening houdend met de historische en specifieke lokale context en het absorptievermogen van economie en samenleving, zo snel mogelijk en verantwoord toe naar een ten opzichte van Europees Nederland gelijkwaardig niveau van bestaanszekerheid voor Caribisch Nederland. Op grond van artikel 132a, vierde lid, van de Grondwet kunnen voor Bonaire, Sint Eustatius en Saba regels worden gesteld en andere specifieke maatregelen worden getroffen met het oog op bijzondere omstandigheden waardoor deze openbare lichamen zich wezenlijk onderscheiden van het Europese deel van Nederland. Deze bepaling brengt met zich dat afwijkende regelgeving en beleid ten aanzien van Caribisch Nederland onder meer hun grondslag kunnen vinden in de afwijkende economische en sociale omstandigheden in Caribisch Nederland. Gelet op de historisch verklaarbare verschillen tussen de sociaaleconomische situatie in Caribisch Nederland enerzijds en in Europees Nederland anderzijds en de fase waarin Caribisch Nederland zich bevindt, is – mede gelet op het bepaalde in artikel 132a, vierde lid, Grondwet – van «gelijke gevallen» geen sprake.
10. Vraag:
Kunt u aangeven hoe u uw verantwoordelijkheid ziet terzake van het (beter) voldoen aan de indicatoren van Brede Welvaart / Duurzame ontwikkelingsdoelen (zoals ongelijkheid en armoede) in het Caribisch deel van het koninkrijk, tegen de achtergrond van het veiligheidsrisico dat gepaard gaat met grote economische ongelijkheid binnen dit deel van het koninkrijk (zie Themarapportage Rijksbrede Risicoanalyse Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden p. 39)?
Antwoord:
− Hoewel economische ontwikkeling een verantwoordelijkheid is van het land zelf, wil ik hen hierbij vanuit Nederland waar mogelijk graag ondersteunen om zo welvaart en welzijn van de inwoners te vergroten. Dit doen we onder andere middels de onderlinge regeling samenwerking bij hervormingen, waarin is vastgelegd dat we de landen ondersteunen bij het versterken van hun economische weerbaarheid en bestuurskracht.
− De onderlinge regeling moet er zo tevens aan bijdragen dat de landen beter in staat zijn om de klappen van eventuele volgende crises zelf op te vangen, wat hopelijk ook eventuele veiligheidsrisico’s – zoals beschreven in het genoemde hoofdstuk van de themarapportage – zal verminderen.
− Het is een autonoom besluit van de landen om elkander om hulp en bijstand te vragen en te verlenen. Tijdens een eventuele crisis is het van belang, met inachtneming van artikel 36 van het Statuut of de Aanwijzingen inzake de inzet van de Krijgsmacht in Aruba, Curaçao en Sint Maarten, om per casus te beoordelen wat nodig is. Om dit proces in tijden van nood te bespoedigen zijn we continue in gesprek om het onderliggend proces en de totstandkoming van behoeftestelling van de landen te stroomlijnen. Dat gebeurt zowel voor militaire als civiele bijstand.
− Onlangs is bovendien de Veiligheidsstrategie aangenomen waarvoor gebruik is gemaakt van de Rijksbrede Risicoanalyse Nationale Veiligheid. De uitwerking van de Veiligheidsstrategie valt binnen de bestaande beleidsverantwoordelijkheid van ieder land in het Koninkrijk, ieder bewindspersoon en ieder departement. Zonder aan deze autonome beleidsverantwoordelijkheid te tornen, zorgen we wel voor de nodige integraliteit door met elkaar de samenhang en voortgang te bewaken. Samen werken we eraan de weerbaarheid en het herstelvermogen van onze samenlevingen in het Koninkrijk te vergroten.
− Voor Caribisch Nederland draagt Nederland wel een rechtstreekse verantwoordelijkheid, samen met de openbare lichamen. Hier werken kabinet en eilandbesturen aan brede welvaart en kansengelijkheid.
11. Vraag:
Op welke termijn gaat de monitor Brede welvaart Caribisch Nederland informatie bevat inzake SDG 13 (klimaatactie), zodat ook langs die weg de bedreigingen voor de bestaanszekerheid vanwege klimaatverandering kunnen worden gevolgd?
Antwoord:
Wat betreft SDG 13 zijn er nu geen brondata en weten we op dit moment ook niet goed of, en zo ja waar die beschikbaar zijn. Voor het CBS is het dus op dit moment niet mogelijk en lastig in te schatten of en wanneer SDG 13 waarneming überhaupt mogelijk is.
12. Vraag:
De Rekenkamer beoordeelt het IT beheer bij SSO-CN sinds 2014 met een onvolkomenheid. Kunt u concreet aangeven wat de resterende verbeterpunten zijn en ook op welke manier en wanneer u deze uitvoert?
Antwoord:
Voor het oplossen van de onvolkomenheid IT-beheer is een goed werkende PDCA-cyclus (plan-do-check-act-cyclus) van belang. Deze PDCA-cyclus levert bruikbare informatie over de kwaliteit van de beheersprocessen binnen IT SSO-CN. Deze informatie dient als sturingsinformatie voor het bijsturen van beheersprocessen wanneer nodig. In 2022 heeft SSO-CN gewerkt aan de PDCA-cyclus structuur. In 2023 wordt deze structuur geëvalueerd en waar nodig aangepast. Zo wordt gewerkt aan steeds actuele stuurinformatie waarmee continu bijsturing en verbetering mogelijk is.
13. Vraag:
De Algemene Rekenkamer ziet personeelsverloop in het management als belangrijk risico (rapport bij het jaarverslag 2022). Welke afwegingen en mogelijkheden heeft u om dit risico te beheersen? Naar welke tastbare en meetbare resultaten streeft u?
Antwoord:
Een structurele invulling van de managementfuncties bij SSO-CN is inderdaad gewenst. BZK werkt in nauwe samenwerking met de Rijksdienst Caribisch Nederland aan een duurzame en structurele invulling van de management functies van SSO-CN, waarbij de invulling van de functie van diensthoofd SSO-CN nu eerste prioriteit heeft met het streven om deze in het derde kwartaal in te vullen. Parallel wordt gewerkt aan een nieuw organisatie- en formatierapport waar de managementfuncties onderdeel van zijn en waarmee gewerkt wordt aan de continuïteit van de organisatie.
14. Vraag:
Kunnen de apparaatskosten van RCN gespecificeerd worden, inclusief uitsplitsing per eiland (Saba, Sint Eustatius en Bonaire) en hoe wordt doeltreffendheid van deze uitgaven gemeten?
Antwoord:
De apparaatsuitgaven wordt middels de accountantscontrole vastgesteld door de ADR. Het is niet mogelijk om een specificatie te maken tussen de eilanden omdat de administratie centraal wordt gevoerd op Bonaire.
15. Vraag:
Sinds 2016 constateert de AR een onvolkomenheid bij de SZW-unit van RCN. Zijn voorgaande verbeterplannen geëvalueerd en worden bevindingen uit die evaluaties meegenomen in het nieuwe plan van aanpak?
Antwoord:
De onvolkomenheid betreft het financieel beheer van de RCN-unit SZW in de bedrijfsvoering en de ICT. In april is door twee experts nader onderzoek gedaan naar de financiële rechtmatigheid en de ICT vraagstukken. Begin juni brengen zij advies uit aan de ingestelde stuurgroep en leveren een plan van aanpak op met maatregelen voor de korte-, midden- en lange termijn om de geconstateerde onvolkomenheden aan te pakken.
16. Vraag:
Is er in de uitvoering van armoedebeleid aandacht voor de laagdrempelige toegankelijkheid van de SZW unit en hoe vult u die aandacht in?
Antwoord:
De SZW unit voert haar werkzaamheden uit op basis van het dienstverleningsprincipe «de klant centraal». Dit maakt dat laagdrempelige toegankelijkheid een terugkerend element is waaraan in de uitvoering van wet,- en regelgeving wordt getoetst. Om de toegankelijkheid van de unit te bevorderen is informatie veelal beschikbaar in drie of vier talen (Nederlands, Engels, Papiaments en Spaans), vindt samenwerking plaats met Sentro Akseso/OLB om het bereik van de regelingen te vergroten, en gaan medewerkers van de unit naar klanten toe wanneer zij niet in staat zijn om naar de unit toe te komen. Momenteel is de unit bezig met het omzetten van, uit onderzoek voortkomende, aanbevelingen naar concrete maatregelen die de klantbeleving kunnen verbeteren. Zo worden er stappen gezet op het gebied van communicatie naar klanten door medewerkers, die over een specifieke taalkundigheid beschikken, standaard te verbinden aan klanten die in een bepaalde taal wensen te communiceren. Voorts zal er een herinrichting van de publieke ruimtes plaatsvinden waarbij rekening wordt gehouden met veiligheid, privacy en een klantgerichte uitstraling. Tevens is de website van de unit aangepast zodat informatie beter vindbaar is geworden, en vindt er een pilot plaats waarbij wordt getest in hoeverre het gebruik van een baliemedewerker de toegang van klanten tot verschillende regelingen en diensten kan verbeteren.