Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,E.J.Kuipers

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

De mutaties in deze suppletoire begroting bestaan uit herschikkingen binnen de begrotingsuitgaven, overboekingen van en naar andere begrotingshoofdstukken, financieringsverschuivingen en middelen die ten laste of ten gunste van het generale beeld aan de begroting van VWS worden toegevoegd of vrijvallen.

De gepresenteerde cijfers sluiten aan bij de Voorjaarsnota 2023, die de Minister van Financiën aan de Tweede Kamer aanbiedt (Kamerstukken II, 36 350 nr.1).

Voor wat betreft de uitgaven en ontvangsten behorend tot het Uitgavenplafond Zorg worden mutaties die groter zijn dan € 10 miljoen toegelicht.

In deze suppletoire begroting is de afroming van de structurele onderuitputting verwerkt op de verschillende beleidsartikelen. Dit bedraagt in totaal € 81 miljoen op de uitgaven en € 24 miljoen op de ontvangsten. De VWS-begroting wordt met deze bedragen verlaagd c.q. de ontvangsten worden met dit bedrag verhoogd. Dit sluit aan bij de motie Heinen (Kamerstukken II, 36 250, nr. 4) en de Voorjaarsnota 2023. Er kunnen nog correcties op deze verwerking plaatsvinden, temeer onderuitputting zich niet altijd op dezelfde plek manifesteert.

2 Beleid

2.1 Overzicht belangrijkste uitgavenmutaties

Toelichting

• 1. De bijgestelde begroting van het LCCB leidt tot een lagere raming van € 158 miljoen.

• 2. Door een lager uitvallende realisatie van het testbeleid in januari en februari en het huidige OMT advies rondom (zelf)testen zijn de ramingen bijgesteld.

• 3. Het Corona Toegangsbewijs (CTB) wordt op dit moment niet gebruikt. De € 157,3 miljoen die hiervoor was gereserveerd valt hierdoor vrij.

• 4. De raming voor het benodigde budget van de GGD in verband met de beheersing van het corona virus is met € 587 miljoen naar beneden bijgesteld.

• 5. De raming voor het benodigde middelen (€ 74,6 miljoen) voor eventuele vaccinatie tegen corona door huisartsen en ziekenhuizen kan naar beneden worden bijgesteld.

• 6. Doordat de financiering van de Kickstart Medicatieoverdracht later van start is gegaan heeft ook het programma Versnelling Informatie-uitwisseling Patiënt en Professioneel Farmacie vertraging opgelopen. De planning is dat de opschaling hiervan bij apotheken start vanaf eind 2024. Om deze reden is een kasschuif van € 18 miljoen van 2023 naar latere jaren verwerkt.

• 7. Met een kasschuif worden de middelen in het juiste ritme geplaatst om ervoor te zorgen dat we de doelstellingen op het gebied van Passende Zorg kunnen bereiken.

• 8. VWS draagt bij aan een collectieve regeling voor zorgmedewerkers die door covid-19 langdurig ziek zijn geworden in de eerste helft van 2020.

• 9. Dit betreft een kasschuif van € 48,3 miljoen voor de stimuleringsregeling wonen en zorg voor ouderen. Na de zomer van 2023 zal de regeling worden opengesteld. Dankzij de kasschuif blijven de middelen beschikbaar voor de regeling in latere jaren.

• 10. Doordat de regeling later zal worden opengesteld dan initieel beoogd is door middel van een kasschuif het budget doorgeschoven naar volgende jaren. De maximale looptijd van de projecten bedraagt drie jaar. Hierdoor zal de uitbetaling van een toegekende subsidie eind 2025 doorlopen tot 2028.

• 11. Voor de aanpak van dakloosheid wordt in 2023 vanaf de VWS-begroting € 55 miljoen overgeheveld naar 43 centrumgemeenten. Dit leidt tot een neerwaartse bijstelling op de VWS-begroting.

• 12. De middelen van de subsidieregeling worden door middel van een kasschuif doorgeschoven naar latere jaren.

• 13. In de Wlz is een bepaling opgenomen dat het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten (AFBZ) tot eind 2022 open zou blijven voor het afwikkelen van de resterende vorderingen en verplichtingen. Het uiteindelijke saldo van het AFBZ, een tekort van circa € 14,5 miljard, komt ten laste van de Rijksschatkist.

• 14. Dit betreft een bijstelling van de bijdrage in de kosten van kortingen (BIKK) op basis van actuele ramingen van het CPB.

• 15. Dit betreft de bijstelling van de uitgavenraming rijksbijdrage Wlz naar aanleiding van actuele ramingen van het CPB.

• 16. Voor de verlenging van de meerkostenregeling Oekraïne aan gemeenten is € 30,9 miljoen aan extra middelen overgeboekt.

• 17. Dit betreft de VWS-bijdrage van € 60,6 miljoen in het kader van het slavernijverleden. Deze middelen worden overgeheveld naar de begroting van BZK en leiden derhalve tot een neerwaartse bijstelling op de VWS-begroting.

• 18. Omdat de aanvragen voor Sectorplanplus lager zijn dan het beschikbare subsidiebudget valt € 112,5 miljoen vrij.

• 19. Voor 2023 stelt VWS € 23,3 miljoen beschikbaar voor de regeling tegemoetkoming slachtoffers jeugdzorg. Deze middelen worden van de VWS-begroting overgeheveld naar het Schadefonds Geweldsmisdrijven.

• 20. De uitvoering van de Sport Covid-19 tegemoetkoming regeling (STIK) is met de bijbehorende € 36 miljoen doorgeschoven naar 2023.

• 21. De raming van de uitgaven zorgtoeslag is aangepast op basis van de actuele raming van het CPB.

3 Beleidsartikelen

3.1 Artikel 1 Volksgezondheid

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

1. Gezondheidsbeleid

Subsidies

(Lokaal) gezondheidsbeleidDe middelen voor suïcidepreventie (€ 16,6 miljoen) zijn overgeheveld vanuit artikel 2 Curatieve Zorg. Vanuit de ministeries van BZK en JenV zijn bijdragen overgeboekt voor de financiering van de opleiding tot forensisch arts (€ 2,6 miljoen). Vanuit de coalitiemiddelen voor Mentale Gezondheid zijn middelen overgeheveld naar artikel 5 Jeugd voor onder andere mentaal gezond in het onderwijs (€ 1,6 miljoen). Voor de financiering van 3 extra opleidingsplaatsen van jeugdgezondheidsartsen is € 0,7 miljoen overgeheveld naar artikel 4 Zorgbreed Beleid. De overige mutaties bedragen per saldo minus € 1,6 miljoen. Meerjarig is € 11,5 miljoen aanvullend beschikbaar voor suïcidepreventie.

Bijdragen aan agentschappen

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit

Vanaf 2025 worden er middelen vanuit het ministerie van LNV overgeheveld naar de NVWA. Deze middelen zijn enerzijds bedoeld om de NVWA verder te versterken en anderzijds voldoende middelen ter beschikking te stellen die aansluiten bij de taken van de NVWA. Dit betreft € 2,1 miljoen in 2025, € 6,3 miljoen in 2026 en € 10,8 miljoen in 2027.

RIVM: wettelijke taken en beleidsondersteuning zorgbreedHet budget is verhoogd met € 5,7 miljoen voor additionele opdrachten die aan het RIVM zijn verstrekt. Dit betreft opdrachten op het terrein van het programma Risicoschatting en beoordeling voor beleid (€ 1,5 miljoen), het programma Sport (€ 0,5 miljoen) en het programma Volksgezondheid en Zorg (€ 3,7 miljoen). Voor de compensatie van de concernorganisaties voor de sterk gestegen tarieven door de hoge inflatie wordt € 1,4 miljoen beschikbaar gesteld. Meerjarig zijn middelen beschikbaar gesteld voor het programma covid-19 bij het RIVM voor corona gerelateerde werkzaamheden. Dit wordt in de komende jaren afgeschaald zodat budgetten in lijn komen met de reguliere infectieziektebestrijding.

Bijdragen aan ZBO's/RWT's

ZonMw: programmeringVoor de uitvoering van opdrachten/programma's door ZonMw zijn meerjarig middelen beschikbaar gesteld. Binnen de begroting van VWS is per saldo in totaal € 20,3 miljoen overgeheveld in 2023. Binnen artikel 1 Volksgezondheid betreft het middelen voor de programma's Alcoholonderzoek (€ 2,0 miljoen) en Microplastics en gewasbescherming (€ 2,0 miljoen). Vanuit artikel 2 Curatieve Zorg betreft het middelen voor het programma Oncode (€ 1,6 miljoen) en voor een correctie van een kasschuif voor Leefstijlgeneeskunde (€ 6,3 miljoen). Vanuit artikel 3 Langdurige Zorg en ondersteuning betreft het middelen voor de programma's IOC-regeling ouderenzorg (€ 1,9 miljoen) en Richtlijnen palliatieve zorg (€ 0,9 miljoen). Vanuit artikel 6 Sport betreft het middelen voor het programma Sportinnovator (€ 3,1 miljoen). Vanuit artikel 10 Apparaat Kerndepartement betreft het middelen voor het programma Leefomgeving (€ 2,5 miljoen). Voor de compensatie van de concernorganisaties voor de sterk gestegen tarieven door de hoge inflatie wordt € 3,9 miljoen beschikbaar gesteld. De overige mutaties bedragen per saldo € 2,9 miljoen.

Bijdragen aan medeoverheden

Aanpak GezondheidsachterstandenGezond en Actief Leven Akkoord (GALA)De financiering van deze meerjarige specifieke uitkering is gecentraliseerd op artikel 1 Volksgezondheid. Daartoe is per saldo € 202,3 miljoen binnen de begroting van VWS overgeheveld naar dit instrument. Binnen artikel 1 betreft het middelen voor Opgroeien in een Kansrijke Omgeving & Vroegsignalering alcoholproblematiek (€ 2,5 miljoen) en Aanpak overgewicht en obesitas (€ 17,5 miljoen). Vanuit artikel 3 Langdurige Zorg en ondersteuning betreft het middelen voor Eén tegen Eenzaamheid (€ 10,0 miljoen), Wijkaanpak sociale basis, inclusief stimuleren woonvormen (€ 36,5 miljoen), Valpreventie (€ 21,5 miljoen) en Mantelzorg (Respijtzorg) (€ 10,0 miljoen). Vanuit artikel 6 Sport betreft het middelen voor het Sportakkoord (€ 13,0 miljoen) en de Brede Regeling Combinatiefunctie (€ 87,7 miljoen). Vanuit artikel 10 Apparaat Kerndepartement betreft het middelen voor de Leefomgeving (€ 3,6 miljoen).Daarnaast zijn door het ministerie van OCW middelen overgeheveld voor de Brede regeling combinatiefuncties (€ 1,7 miljoen).

Intergraal zorgakkoord (IZA) Om de doelen van het IZA te realiseren is voor gemeenten jaarlijks maximaal € 150 miljoen beschikbaar om op basis van regioplannen een bijdrage te kunnen leveren aan het IZA. Langs de weg van regiobeelden en regioplannen wordt een regionale preventie-infrastructuur ingericht en gewerkt aan deze doelstellingen.

De overige mutaties bedragen per saldo minus € 1,4 miljoen.

2. Ziektepreventie

Subsidies

Bevolkingsonderzoeken

Voor bevolkingsonderzoeken vindt er vanaf 2024 een overheveling plaats voor de Tweede Termijn Structureel Echoscopisch Onderzoek van € 27,7 miljoen en Verbrede inzet zelfafnameset bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker van € 2,8 miljoen. Daarnaast is vanwege de verwachte onderuitputting structureel ongeveer € 2,3 miljoen ingeboekt op dit artikelonderdeel.

VaccinatiesOp advies van de Gezondheidsraad wordt bij de vaccinatie tegen HPV voor mensen van 15 jaar en ouder overgegaan van drie naar twee doses. De kosten voor de inhaalcampagne van deze doelgroep zijn hierdoor € 8,9 miljoen lager dan eerder was begroot. Deze middelen worden ingezet voor de aanpassingen van het schema van het Rijksvaccinatieprogramma. De overige mutaties bedragen per saldo minus € 2,4 miljoen.

Opdrachten

ZiektepreventieVoor de opdrachtverlening voor Intravacc in het kader van het vijfjarenprogramma is € 11,0 miljoen overgeheveld naar het instrument opdrachten Pandemische paraatheid. De overige mutaties bedragen per saldo € 1,4 miljoen.

Als gevolg van de endemische fase van COVID-19 is minder inzet nodig voor de bestrijding van het virus. Door het sluiten van de teststraten is er minder budget voor Dienst Testen nodig (€ 418,5 miljoen). Verder wordt er geen inzet meer verwacht van het coronatoegangsbewijs (€ 157,3 miljoen ) en is er minder geld nodig voor de vaccinatie tegen COVID-19 door uitvoerders anders dan de GGD'en, zoals huisartsen en ziekenhuizen (€ 74,6 miljoen). Daarnaast hoeven er geen middelen meer gereserveerd te worden voor testanalyses in opdracht van huisartsen en het handhaven van een quarantaineplicht (€ 13 miljoen).

Pandemische paraatheidHet kabinet stelt een toekomstige pandemische paraatheid voor op een ‘nieuw en toekomstbestendig’ niveau. Voor 2023 en voor de jaren erna zijn bij de Voorjaarsnota structureel aanvullende middelen beschikbaar gekomen ter verdere versterking van de pandemische paraatheid. De middelen hiervoor zijn opgenomen in dit beleidsartikel voor de versterkte publieke gezondheid, en de beleidsartikelen 2, 3, 4 en 9 voor goed voorbereide zorg en versterkte leveringszekerheid. Voor de versterkte publieke gezondheidszorg en infectieziektebestrijding is bij de Voorjaarsnota 2022 en Augustusbrief 2022 € 28 miljoen aan dit beleidsartikel toegevoegd en wordt bij de Voorjaarsnota 2023 op dit instrument € 7 miljoen toegevoegd voor 2023.

Deze aanvullende middelen van € 7 miljoen worden aangewend voor internationale aansluiting van het RIVM, bijdrage aan het Pandemic Fund en versterking van de pandemische paraatheid in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Ook voor de jaren erna zijn bij de Voorjaarsnota structureel aanvullende middelen beschikbaar gekomen ter verdere versterking van de pandemische paraatheid. Deze middelen zijn naast de eerder genoemde onderdelen ook beschikbaar gesteld voor verdere versterking van de kennisbasis, het stimuleren van innovaties (nationaal en internationaal) en versterking van de internationale samenwerking. 

Bijdrage aan agentschappen

RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra Voor de aanschaf van vaccins voor de inhaalcampagne HPV-vaccinatie 18–26 jaar is € 19,0 miljoen overgeheveld van het instrument RIVM: Vaccinaties. Voor het RIVM programma Pandemische paraatheid is € 6,7 miljoen overgeheveld naar het instrument Pandemische paraatheid. Vanuit artikel 4 Zorgbreed beleid is € 3,0 miljoen overgeheveld voor de uitvoering van de opdracht Invoering bevolkingsonderzoeken kanker Caribisch Nederland. Voor de compensatie van de concernorganisaties voor de sterk gestegen tarieven door de hoge inflatie wordt € 4,2 miljoen beschikbaar gesteld. Het budget is verhoogd met € 0,6 miljoen als gevolg van het doorvoeren van vier wijzigingen in de leeftijd waarop vaccinaties in het Rijksvaccinatieprogramma aangeboden worden. Het budget is verlaagd met € 2,8 miljoen door lagere implementatie- en uitvoeringskosten NIPT. De overige mutaties bedragen per saldo minus € 0,7 miljoen. Daarnaast is er voor 2024 € 29 miljoen beschikbaar voor het RIVM covid vaccinatieprogramma.

RIVM: VaccinatiesVoor de aanschaf van vaccins voor de inhaalcampagne HPV-vaccinatie 18–26 jaar is € 19,0 miljoen overgeheveld van het instrument RIVM: Vaccinaties naar het instrument RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra. De overige mutaties bedragen per saldo minus € 1,8 miljoen.

Pandemische paraatheidBij de Voorjaarsnota 2022 en Miljoenennota 2022 is reeds € 40 miljoen toegevoegd aan dit beleidsartikel. Met deze eerste suppletoire begroting wordt € 8 miljoen toegevoegd. Deze middelen worden aangewend voor het Nationaal actieplan versterken zoönosebeleid en versterking van infectieziektebestrijding. De beschikbare middelen vanaf 2024 worden daarnaast ingezet op de versterking van de Landelijke Functionaliteit Infectieziektebestrijding (LFI), verdere versterking van de infectieziektebestrijding en versterking IV/ICT bij het RIVM.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

Landelijke Coördinatie COVID-19 Bestrijding (LCCB) Als gevolg van de endemische fase van COVID-19 is minder inzet van de LCCB nodig dan eerder begroot, in totaal kan ruim € 158 miljoen vrijvallen. Er blijven middelen beschikbaar voor het zetten van basisvaccinaties tegen COVID-19, conform het OMT-V advies. Voor een eventuele vaccinatieronde voor kwettsbaren in het najaar zijn vooralsnog geen middelen beschikbaar gesteld. Mocht het OMT-V in een nieuw advies dit adviseren, zal hierover afzonderlijke (financiële) besluitvorming plaatsvinden.

Bijdrage aan medeoverheden

Pandemische paraatheid

De versterking van de GGD'en is essentieel om de pandemische paraatheid te kunnen bewerkstelligen: kwetsbaarheden in de medisch-operationele processen op regionaal niveau moeten worden weggewerkt om daadwerkelijk bij te kunnen dragen in de landelijke operatie. Hier is € 37,3 miljoen voor beschikbaar gesteld bij de Miljoenennota 2022. Vanaf 2024 zijn meerjarig middelen beschikbaar gesteld ten behoeve van de reeds benoemde versterking van de GGD-en en voor de versterking van IV/ICT bij de GGD'en.

Overige (COVID-19)Als gevolg van de endemische fase van COVID-19 is minder inzet van de GGD’en in de covidbestrijding nodig dan eerder begroot, in totaal kan ruim € 587 miljoen vrijvallen. Er blijven middelen beschikbaar voor de basisvaccinatie tegen COVID-19, conform het OMT-V advies. Voor een eventuele vaccinatieronde in het najaar zijn vooralsnog geen middelen beschikbaar gesteld. Mocht het OMT-V in een nieuw advies dit adviseren, zal hierover afzonderlijke (financiële) besluitvorming plaatsvinden.

3. Gezondheidsbevordering

Bijdragen aan medeoverheden

Seksuele gezondheidOnder dit instrument was in de ontwerpbegroting € 16,9 miljoen opgenomen voor Aanpak overgewicht en obesitas voor de periode 2023 tot en met 2025. Deze middelen worden overgeheveld naar het artikelonderdeel Gezondheidsbeleid, instrument Aanpak Gezondheidsachterstanden.

3.2 Artikel 2 Curatieve Zorg

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

1. Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg

Subsidies

Curatieve GGZ

Er is een bedrag van € 16,6 miljoen in 2023 overgeboekt naar artikel 1 Volksgezondheid in verband met de beleidsmatige overheveling van het dossier suïcidepreventie. Tezamen met een aantal andere kleine mutaties vallen de uitgaven € 17,5 miljoen lager uit in 2023. Meerjarig wordt structureel € 13,2 miljoen overgeheveld naar artikel 1 voor suïcidepreventie.

Eerste Lijnszorg

Er zijn binnen de begroting middelen beschikbaar gesteld voor een subsidieregeling ten behoeve van investeringen in de wijkverpleging. De Subsidieregeling Ondersteuning Wijkverpleging (SOW) kan onder meer gebruikt worden om tijd vrij te maken voor intervisie, voor projecten gericht op samenwerking of om administratieve lasten te verminderen. De beschikbare middelen waren aanvankelijk geraamd als opdracht, maar zijn uiteindelijk in de vorm van een subsidie verstrekt aan de RVO die de subsidieregeling uitvoert. Het beschikbare budget voor de subsidieregeling in 2023 van € 26 miljoen is daartoe overgeheveld naar het budget subsidies eerstelijnszorg. Daarnaast is voor de SOW-regeling besloten geen vierde loket meer te openen vanwege het eerdere gebrek aan belangstelling uit het veld voor deze regeling. Hierdoor valt er in 2023 € 14 miljoen vrij. In het kader van het IZA is € 2,1 miljoen in 2023 beschikbaar voor het Programma kennisinfrastructuur academische werkplaatsen huisartsengeneeskunde. Daarnaast is er sprake van een aantal kleinere mutaties. Per saldo leiden deze wijzigingen tot een verhoging van het budget voor subsidies eerstelijnszorg in 2023 (totaal € 16,7 miljoen). Meerjarig is in 2024 tot en met 2027 aanvullend budget beschikbaar om de doelstellingen uit het IZA te ondersteunen (respectievelijk € 30,1 miljoen, € 31,9 miljoen, € 35,3 miljoen en € 20,3 miljoen).

Medische Producten

Er is sprake van vertraging bij het programma Versnelling Informatie-uitwisseling Patiënt en Professioneel Farmacie (VIPP Farmacie), met name doordat de Kickstart Medicatieoverdracht vier maanden later van start is gegaan dan gepland in verband met noodzakelijke gesprekken en afstemming over de subsidievoorwaarden. De planning is dat de opschaling vanaf eind 2024 bij apotheken van start gaat. Om de beschikbare middelen in lijn te brengen met de actuele planning is een kasschuif van € 18,0 miljoen van 2023 en € 14,0 miljoen van 2024 naar 2027. Daardoor is de verhoging in 2027 € 32 miljoen in totaal.

In 2022 is voor PharmaNL in totaal € 78,8 miljoen toegekend uit het Nationaal Groeifonds. Hiervan is € 17,4 miljoen beschikbaar voor 2023. PharmaNL geeft een duurzame impuls aan het benutten van het economisch potentieel van innovatieve farmaceutische producten en productietechnologieën. In 2023 start de uitvoering van dit project en verleent VWS hiervoor een subsidie aan Pivot Park van ten hoogste € 3,4 miljoen. Om de beschikbare middelen te laten aansluiten bij het actuele projectplan en de liquiditeitsprognose van Pivot Park is een kasschuif van € 3,1 miljoen in 2023 en € 5,0 miljoen in 2024 naar latere jaren verwerkt.

In 2023 komt incidenteel € 9,5 miljoen beschikbaar voor een ondersteuningsregeling voor de eerstelijns leveranciers van medische producten apotheken en leveranciers van hulpmiddelen. De invulling wordt afgestemd met de beroepsgroep en vertegenwoordigers. Hierdoor zullen leveranciers weerbaarder worden bij het toenemend aantal tekorten en de omgang met getroffen patiënten.

Vanuit de aanvullende post standaardisatie gegevensuitwisseling is in totaal € 114,0 miljoen, waarvan € 3,1 miljoen in 2023, toegekend voor medicatieoverdracht in de keten. In 2024 bedraagt dit € 17,2 miljoen, in 2025 € 37,7 miljoen en in 2026 € 56 miljoen. De beschikbaar gestelde middelen zijn bedoeld voor ondersteuning/coördinatie, verdere ICT-ontwikkeling, aanvullende beproeving (van onderdelen die nog niet gereed waren voor de Kickstart), en een eerste beperkte opschaling na de Kickstart. De implementatie van medicatieoverdracht zal uiteindelijk leiden tot de beschikbaarheid van actuele en volledige medicatieoverzichten en toedienlijsten voor zorgverleners en patiënten/cliënten.

Vanuit de aanvullende post van het ministerie van Financiën voor Transformatiemiddelen IZA en Passende Zorg is meerjarig in totaal € 48,0 miljoen voor de jaren 2024 tot en met 2027, waarvan € 1,2 miljoen in 2023, toegekend voor doelmatigheidsonderzoek geneesmiddelen. De kosten van dure intramurale geneesmiddelen groeien momenteel harder dan de afgesproken kaders voor de MSZ. Door het uitvoeren van landelijk doelmatigheidsonderzoek met dure geneesmiddelen die reeds opgenomen zijn in het verzekerde pakket kan deze kostengroei gereduceerd worden.

Vanuit de beschikbare middelen voor Pallas in 2023 is € 3,5 miljoen overgeheveld naar het apparaatsbudget ten behoeve van de programmaorganisatie.

Tezamen met een aantal kleinere mutaties en aansluitend bij de motie Heinen en de Voorjaarsnota 2023 rekening houdend met onderuitputting, wordt het budget subsidies Medische Producten in 2023 met € 16,5 miljoen verlaagd.

Opdrachten

Eerste Lijnszorg

Zoals eerder toegelicht onder subsidies eerstelijnszorg is dit budget met € 26 miljoen in 2023, en € 9 miljoen in 2024, verlaagd als gevolg van een technische overheveling van de beschikbare middelen voor de uitvoering van de subsidieregeling Ondersteuning Wijkverpleging (SOW) naar het budget subsidies eerstelijnszorg. Vanwege de verwachte onderuitputting en de genoemde mutatie wordt het budget subsidies eerstelijnszorg in 2023 met € 27,8 miljoen verlaagd.

Bijdrage aan Agentschappen

CIBG

De bijdrage aan het agentschap CIBG voor het uitvoeren van de activiteiten in het kader van het Landelijk Consortium Hulpmiddelen van € 30,7 miljoen is overgeboekt naar de bijdrage aan agentschappen op artikelonderdeel 3 Ondersteuning van het zorgstelsel.

3. Ondersteuning van het zorgstelsel

Subsidies

Overige

In 2024 wordt € 18,7 miljoen aanvullend beschikbaar gesteld voor de uitbetaling van de zorgbonus Zvw-pgb. Het saldo van de overige mutaties in 2024 telt op tot een totaal van € 19,2 miljoen.

Bekostiging

Rijksbijdrage Zorgverzekeringsfonds voor financiering van verzekerden 18-

Meerjarig is een bijstelling verwerkt op de Rijksbijdrage aan het Zorgverzekeringsfonds voor de financiering van verzekerden onder de 18. Dit is gebaseerd op de CEP raming van het CPB. Deze reeks loopt op van € 14,8 miljoen in 2024 naar € 158,6 miljoen in 2027.

Opdrachten

Passende Zorg

Een deel van de op de aanvullende post bij Financiën gereserveerde middelen voor passende zorg wordt overgeheveld naar de VWS-begroting om uitvoering te geven aan het coalitieakkoord. Met deze middelen worden stappen gezet om de beweging naar passende zorg te maken door in te zetten op doelmatigheidsonderzoek en ruimte te bieden om kennis uit deze onderzoeken te implementeren. Daarnaast vergroten we de capaciteit van het Zorginstituut, waardoor meer duidingen van verzekerde aanspraken mogelijk worden. Tevens gaan we verder met het verbeteren en verbreden van de toets op het basispakket.

In totaal is in 2023 € 4,2 miljoen beschikbaar. In 2024 is € 45,0 miljoen beschikbaar oplopend tot € 85,5 miljoen in 2027.

Overige

Voor de behandeling van bezwaar- en beroepszaken volgend uit de crisisregelingen zorgbonus en COZO-banen zijn zowel in 2023 (€ 10 miljoen) als in 2024 (€ 5 miljoen middelen) gereserveerd. Om kennis en ervaring op het gebied van post-COVID bijeen te brengen in een expertisecentrum en voor bundeling en nader onderzoek naar de mogelijke behandeling van post-COVID is € 1,75 miljoen beschikbaar in 2023 en € 8,5 miljoen jaarlijks in de periode 2024-2026. Daarnaast is in het kader van Pandemische Paraatheid in 2023 € 0,65 miljoen beschikbaar voor onderzoek naar landelijke regie en sturing, inclusief de daarbij behorende doorzettingsmacht; voor 2024 gaat het om € 1,2 miljoen, vanaf 2025 om € 3,0 miljoen. Tezamen met een aantal kleinere mutaties valt het budget voor overige opdrachten in 2023 € 14,1 miljoen hoger uit.

Bijdrage aan agentschappen

Overige

In het kader van het Landelijk Consortium Hulpmiddelen ontvangt het agentschap CIBG een bijdrage van € 30,7 miljoen. Deze bijdrage stond eerst op artikelonderdeel 1 Kwaliteit en toegankelijkheid en is overgeheveld naar artikelonderdeel 3 Ondersteuning van het zorgstelsel.

Ontvangsten

Overige

In het kader van de verwachte onderuitputting vindt op dit budget een meerjarige mutatie van € 24 miljoen plaats (hogere ontvangsten).

3.3 Artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

1. Participatie en zelfredzaamheid van mensen met beperkingen

Subsidies

Inclusieve samenleving

Er wordt € 29,5 miljoen verschoven van 2023 naar 2027 voor de stimuleringsregeling geclusterde woonvormen voor ouderen uit het programma wonen en zorg voor ouderen. Dit is onderdeel van een grotere kasschuif (€ 48,3 miljoen) voor deze regeling die deels ook plaatsvindt onder het artikelonderdeel 'Storting/onttrekking begrotingsreserve'. Daarnaast is er in 2023 € 9 miljoen (en structureel € 9,7 miljoen) voor valpreventie overgeheveld naar bijdragen aan medeoverheden. Deze middelen zijn onderdeel van de brede specifieke uitkering voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023–2026. Verder wordt er € 2,7 miljoen overgeheveld van het opdrachten budget naar het subsidie budget voor de subsidie Ketenbureau I-sociaal domein. Daarnaast is vanwege verwachte onderuitputting structureel € 2,1 miljoen ingeboekt op dit artikelonderdeel. Er wordt in 2024 tevens € 3,6 miljoen gekort op het budget van de CA-maatregel intergenerationeel wonen oplopend tot structureel € 12 miljoen vanaf 2027. Dit is onderdeel van de compensatie van € 110 miljoen aan gemeenten in het kader van het Integraal Zorg Akkoord.

Opdrachten

Inclusiviteit

Voor de meerkosten die gemeenten maken ten behoeve van zorg voor Oekraïense ontheemden is € 45,9 miljoen geraamd voor 2023. Deze meerkostenregeling geldt voor de tweede helft van 2023 tot en met de eerste helft van 2024. Omdat er voor 2023 reeds € 15 miljoen staat op de VWS begroting, wordt een bedrag van € 30,9 miljoen voor de tweede helft van 2023 overgeheveld en de helft van € 45,9 miljoen voor de eerste twee kwartalen in 2024.

Verder wordt er in 2023 € 1,9 miljoen beschikbaar gesteld voor (een opdracht) IOC-Ouderzorg. Daar tegenover wordt in 2023 € 1,4 miljoen van artikelonderdeel Bijdrage aan medeoverheden overgeheveld naar dit artikelonderdeel voor opdrachten ten behoeve van de coalitieakkoord maatregel Respijtzorg.

OverigVanuit de Aanvullende Post van het ministerie van Financiën wordt er per 2024 circa € 6,5 miljoen (aflopend naar circa € 3 miljoen structureel) overgeboekt voor de uitvoering van de eigen bijdragen in de Wmo. Gegeven het genomen besluit in voorjaarsbesluitvorming over een andere inrichting van de eigen bijdrage in de Wmo, worden er nog nadere afspraken gemaakt over de inzet van deze middelen.

Er vindt voor 2023 een overheveling van € 10 miljoen plaats naar dit artikelonderdeel vanuit bijdrage aan agentschappen voor de eigen bijdrage Wmo. Verder wordt er voor 2023 € 2,7 miljoen overgeheveld van dit artikelonderdeel naar het artikelonderdeel subsidies voor de subsidie Ketenbureau I-sociaal domein. Daarnaast vinden er een aantal overhevelingen plaats vanuit dit budget naar andere budgetten voor onder andere personele kosten. Tenslotte is er in 2023 € 2,5 miljoen overgeheveld naar het CAK voor de uitvoering van de CA-maatregel passende eigen bijdrage huishoudelijke hulp.

Bijdragen aan agentschappen

Overig

De coalitieakoordmiddelen (€ 10 miljoen) voor de uitvoering van de eigen bijdrage Wmo zijn voor 2023 overgeheveld naar het onderdeel opdrachten op dit artikel. Daarnaast worden er in 2023 en 2024 respectievelijk € 19,1 miljoen en € 12,7 miljoen verschoven naar de jaren 2025 tot en met 2028 voor de Stimulering E-health Thuis regeling. Dit betreft een verschuiving van middelen uit het budget voor de CA-maatregel Woon-zorg combinaties en stimulering langer thuis wonen.

Bijdragen aan medeoverheden

Overig

Er wordt in 2023 € 78 miljoen beschikbaar (aflopend tot circa € 22,7 miljoen structureel) gesteld vanuit dit artikelonderdeel ten behoeve van de bredespecifieke uitkering voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023–2026. Daarnaast wordt er in 2023 € 55 miljoen beschikbaar gesteld voor gemeenten voor de aanpak van dakloosheid en € 7 miljoen voor de pilot dakloze EU-burgers. Er is tevens in 2023 € 9 miljoen (en structureel € 9,7 miljoen) naar dit artikelonderdeel overgeheveld vanuit het artikelonderdeel subsidies voor valpreventie. Deze middelen zijn onderdeel van de € 78 miljoen die beschikbaar gesteld met de brede specifieke uitkering.

Verder wordt er vanuit de Aanvullende Post vanaf 2024 structureel € 62 miljoen overgeheveld naar dit artikelonderdeel voor de uitvoering van de CA-maatregel dak- en thuislozenopvang. Dit is onderdeel van de gehele overheveling (van structureel € 65 miljoen) vanuit de Aanvullende Post voor deze CA-maatregel. De overige € 3 miljoen is geboekt op artikelonderdelen opdrachten, subsidies en personeel. Daarnaast is vanwege onderuitputting structureel € 2,1 miljoen ingeboekt op dit artikelonderdeel.

Storting/onttrekking begrotingsreserve

Wonen en zorg voor ouderen

Voor de uitbreiding van de regeling ontmoetingsruimtes (wonen en zorg) is € 8 miljoen overgeboekt naar het ministerie van BZK. Daarnaast vindt er een technische mutatie plaats waarbij er in 2025 en 2026 respectievelijk € 22 miljoen en € 33 miljoen wordt herverdeeld van het Uitgavenplafond Zorg naar de VWS-begroting. Dit betreft de inzet van transitiemiddelen scheiden wonen en zorg ten behoeve van de stimuleringsregeling geclusterde woonvormen voor ouderen. Verder wordt er € 18,8 miljoen verschoven van 2023 naar 2027 voor deze regeling. Dit is onderdeel van een grotere kasschuif (€ 48,3 miljoen) die deels ook plaatsvindt op het artikelonderdeel 'Subsidies'. Tot slot, revolveren in 2022 de onbenutte middelen (€ 19,8 miljoen) voor de stimuleringsregeling wonen en zorg.

2. Zorgdragen voor langdurige zorg tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten

Subsidies

Zorg merkbaar beter maken 

Voor het Groninger zorgakkoord is de verwachting dat een groot deel van de begrote uitgaven 2023 in latere jaren plaats gaat vinden (€ 33,5 miljoen). Het Groninger zorgakkoord is een convenant met partijen (o.a. VWS, BZK, woningcorporaties en zorgaanbieders) die in gezamenlijkheid, aardbevingsbestendige nieuwbouw in de zorg en goede kwaliteit van de zorg in de toekomst in het aardbevingsgebied in Groningen moeten realiseren.

De pilot gespecialiseerde clientondersteuning (GCO) bestaat uit 4 (deel)pilots die in 2023 worden afgerond en voor de toekomst worden geborgd via de subsidieregeling GCO. De uitvoering van de deelpilot «naasten» wordt uitgevoerd door enkele Wlz-uitvoerders waarvoor middelen zijn overgeheveld (€ 1,4 miljoen). Dit geldt ook voor de uitvoering van Waardigheid en Trots in de regio voor de gehandicaptenzorg (€ 0,6 miljoen). Dit is jaarlijks beschikbaar tot 2026.

Verder is er tot en met 2026 meer capaciteit bij de IGJ nodig (€ 1,0 miljoen) voor toezicht op de gehandicaptenzorg. De complexer wordende zorgvragen vragen om domein overstijgende samenwerking van zorgaanbieders en dit maakt het toezicht intensiever. Door deze impuls vanuit de toekomstagenda gehandicaptenzorg heeft de inspectie de mogelijkheid om haar toezicht op de gehandicaptenzorg te intensiveren.

Daarnaast geldt voor de ambities uit de toekomstagenda gehandicaptenzorg en de transitie scheiden wonen en zorg 2023 als opstartjaar. De beschikbaar gestelde middelen worden veelal, in overleg met betrokken veldpartijen, besteedt via subsidies en (Europese) aanbestedingen die een langere aanlooptijd vragen. Gezien deze fase, zijn voor 2023 minder middelen benodigd dan vooraf geraamd, waardoor de besteding op deze posten respectievelijk € 3,5 miljoen en € 4,3 miljoen minder is dan begroot.

De overige mutaties zijn technisch van aard. Het betreffen hier middelen die elders op dit artikelonderdeel stonden maar bij eerste suppletoire wet van/naar dit instrument worden overgeheveld. Het gaat onder andere om een aantal subsidies voor eOverdracht (€ 1,8 miljoen) en inzicht in kwaliteit voor de verpleeghuiszorg (€ 1,5 miljoen). Bij eOverdracht zijn deze middelen voornamelijk bedoeld voor de ondersteuning voor de implementatie van kwaliteits- en informatiestandaard. Voor wat betreft inzicht in kwaliteit gaat het om een door het veld te ontwikkelen instrumentarium zodat zorgaanbieders van elkaar leren in hoeverre zij (kunnen) voldoen aan het kwaliteitskader verpleeghuiszorg. Op de subsidies algemeen en de subsidies ouderenzorg is een onderuitputtings mutatie van totaal ‒ € 4,2 miljoen geboekt. De overige mutaties en interne herschikkingen leiden tot een mutatie van per saldo ‒ € 1,8 miljoen.

Bekostiging

Bijdrage in de kosten van kortingen (BIKK)

De Bijdrage in de Kosten van Kortingen (BIKK) dient ter compensatie van gederfde premie-inkomsten door de toename van heffingskortingen. De raming van de BIKK is aangepast naar aanleiding van de CPB raming van de omvang van de heffingskortingen in het Centraal Economisch Plan 2023.

Bijdrage Wet langdurige zorg

De rijksbijdrage Wlz is in 2023 met € 1,45 miljard verlaagd. Op grond van de CPB-cijfers in het CEP 2023 zijn de Wlz-premie-inkomsten 2022 € 0,6 miljard hoger dan geraamd in de begroting 2023. De raming van de premie-inkomsten 2023 is € 1,5 miljard hoger dan in de begroting 2023. Uit het Financieel jaarverslag Fonds langdurige zorg 2021 blijkt verder dat het tekort in het fonds over 2021 € 0,7 miljard hoger is uitgevallen dan in de begroting 2023 werd verwacht, voornamelijk als gevolg van hogere Wlz-uitgaven. De hogere premie-inkomsten over 2022 en 2023 en het hogere fondstekort over 2021 hebben per saldo een gunstig effect op het verwachte fondstekort in 2023, waardoor de rijksbijdrage neerwaarts kan worden bijgesteld.

Afsluiting Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten (AFBZ)

Sinds 2015 wordt de langdurige zorg via de Wet langdurige zorg (Wlz) gefinancierd. Daarvoor gebeurde dat via de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). In de Wlz is geregeld dat de bij de AWBZ betrokken partijen een aantal jaren de tijd kregen om zaken af te wikkelen. In de Wlz (artikel 11.2.10) is geregeld dat het saldo van het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten (AFBZ) naar de situatie op 1 januari van het achtste jaar na het jaar waarin de AWBZ werd ingetrokken (lees: 1 januari 2023), ten bate of ten laste van ’s Rijks schatkist komt. In 2014 was de inschatting dat dit saldo circa € 20 miljard negatief zou bedragen. Daarna is – vooral vanwege nabetalingen van de belastingdienst – het saldo verbeterd tot € 14,5 miljard negatief. Hierover is in de VWS jaarverslagen gerapporteerd. In het jaarverslag over 2020 is al gemeld dat het saldo werd ingeschat op € 14,5 miljard negatief. Dit jaar zal via een rijksbijdrage van VWS aan het AFBZ het negatieve saldo worden overgenomen door het rijk. Daarna kan het AFBZ formeel worden opgeheven.

Het verstrekken van een rijksbijdrage aan het AFBZ heeft geen invloed op de hoogte van het EMU-saldo, omdat zowel het Rijk als het AFBZ tot de overheid behoren. Het is dus een onderlinge betaling binnen de overheid. Ook de overheidsschuld wordt niet beïnvloed. Het AFBZ doet aan «schatkistbankieren». Het Rijk had als het ware € 14,5 miljard uitgeleend aan het AFBZ en scheldt die lening nu kwijt.

VWS heeft op 10 maart 2023 het door het Zorginstituut Nederland opgestelde en door de externe accountant van het Zorginstituut goedgekeurde eindverslag van het AFBZ ontvangen. Via de in deze suppletoire wet opgenomen rijksbijdrage van circa € 14,5 miljard wordt het in dat eindverslag gemelde saldo overgenomen. Op dit moment voert de Audit Dienst Rijk (ADR) nog een review uit op het eindverslag. Dit kan in theorie nog leiden tot wijzigingen. Indien dit tot een ander saldo leidt, zal de aanpassing worden verwerkt in de tweede suppletoire wet van VWS.

Bijdragen aan ZBO's/RWT's Uitvoeringskosten Sociale Verzekerings BankHet structureel beheer van het PGB2.0-systeem wordt vanaf 1 oktober 2022 tot en met in ieder geval 2025 nog door VWS uitgevoerd en nog niet overgedragen aan de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Het deel van de regieorganisatie en het structureel beheer wat door VWS uitgevoerd gaat worden (circa € 8,9 miljoen), wordt om deze reden overgeheveld van het artikelonderdeel Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s naar artikelonderdelen Opdrachten en Eigen Personeel (artikel 10). Hiervan wordt er respectievelijk circa € 7,6 miljoen en € 1,3 miljoen overgeheveld naar artikelonderdelen Opdrachten en Eigen Personeel.

3.4 Artikel 4 Zorgbreed beeld

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

1. Positie cliënt en transparantie van zorg

Subsidies

Transparantie van zorg

De mutatie betreft hoofdzakelijk een overheveling van middelen voor de volgende fase van het programma Uitkomstgerichte Zorg vanuit de middelen voor Passende Zorg die bij de begroting 2023 op artikel 2 waren geraamd. Het gaat om jaarlijks € 8 miljoen in de periode 2023-2026. Meerjarig is aanvullend het budget vanaf 2027 met € 14 miljoen verlaagd in verband met afspraken die zijn gemaakt in het IZA.

2. Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

Subsidies

Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

Op dit artikelonderdeel hebben mutaties plaatsgevonden van in totaal ruim € 97 miljoen. Hieronder worden de grootste mutaties nader toegelicht.

Subsidie sectorplanplus

Het animo voor het vierde en laatste tijdvak van SectorplanPlus 2017-2022 is bijzonder groot geweest. Voor het vierde en laatste tijdvak van SectorplanPlus 2017-2022 is voor meer deelnemers een aanvraag gedaan dan voor de eerste drie tijdvakken samen. Echter, niet alle aanvragen worden ook daadwerkelijk gerealiseerd, bijvoorbeeld omdat opleidingen niet doorgaan of een kortere doorlooptijd kennen dan bij aanvraag opgegeven. Inmiddels is de activiteitenperiode voorbij en is het loket voor het indienen van verantwoordingstukken gesloten. Op dit moment is penvoerder RegioPlus ten behoeve van het opstellen van de subsidieverantwoording bezig met het controleren van de ingediende verantwoordingstukken bij de aanvragen. Op basis van de informatie daaruit ontvangen heeft RegioPlus aangegeven dat de subsidierealisatie maximaal op circa € 140 miljoen zal uitkomen. Daartoe is niet alle in 2023 gereserveerde budget voor de bevoorschotting nodig en kan € 112,5 miljoen vrijvallen. De definitieve verantwoording verwachten we uiterlijk 31 december 2023.

Subsidieregeling behoud langdurig zieke zorgmedewerkers

De aanvragen voor de subsidieregeling behoud langdurig zieke zorgmedewerkers zijn lager dan verwacht, waardoor de uitgaven € 13 miljoen lager zijn dan begroot.

Slavernijverleden

Het kabinet heeft in 2022 besloten tot excuses voor het slavernijverleden. In het verlengde daarvan zijn voor de komende jaren middelen gereserveerd voor diverse maatregelen en plannen samenhangend met de nog altijd doorwerkende gevolgen van dat verleden. Op VWS-terrein zijn dat bijvoorbeeld beleidstrajecten op het gebied van gezondheidsverschillen bij nazaten van tot slaaf gemaakten (in Nederland en in de Caribische gebieden). Het ministerie van VWS draagt in de totale uitgaven ruim € 60 miljoen incidenteel bij en circa € 2,3 miljoen structureel. Deze bedragen worden met deze eerste suppletoire begroting overgeheveld naar het ministerie van BZK.

Duurzaamheid en zorg

Nederland verduurzaamt. Om de ambities van het kabinet te verwezenlijk is actie op alle fronten nodig. Ook de zorgsector werkt aan vermindering van de schadelijke impact op klimaat en milieu. In de Green Deal 3.0 zijn concrete afspraken gemaakt om de zorg in Nederland te verduurzamen. Met voorgestelde maatregel ondersteunt de Rijksoverheid de sector bij het feitelijk vergroenen van de (publieke) zorg en ondersteuning met kennis, innovatie en opschaling. De focus ligt daarbij op het vergroenen van zorgprocessen, het bevorderen van circulariteit en het verminderen van de milieubelasting van medicatie(gebruik). Hiervoor is in 2023 € 6 miljoen en in 2024, 2025 en 2026 € 12 miljoen gereserveerd.

Opleidingsakkoord wijkverpleging

Een deel van de middelen, € 20 miljoen, die op de Aanvullende Post bij Financiën waren gereserveerd voor een opleidingsakkoord wordt overgeheveld naar de VWS-begroting om uitvoering te geven aan het coalitieakkoord. Met werkgevers, zorgverzekeraars en de beroepsvereniging van verzorgenden en verpleegkundigen is op 17 maart 2023 het Investeringsakkoord Opleiden Wijkverpleging getekend. Het doel van dit akkoord is meer en anders opleiden, zodat voorkomen wordt dat de wijkverpleging een (nog) groter tekort aan professionals krijgt. De middelen worden ingezet om regionale samenwerkingsorganisaties kans te bieden om de samenwerking te starten en plannen te maken voor vernieuwde innovatieve opleidingsstructuren.Regeling zorgmedewerkers post-COVID

Het kabinet wil een specifieke groep zorgmedewerkers met langdurige post-COVID klachten aanvullend financieel ondersteunen. Daarvoor wordt een regeling opgesteld. Zorgmedewerkers vallende onder de afbakening kunnen een bedrag van € 15.000 ontvangen. In de begroting is in totaal een bedrag van € 35 miljoen (inclusief uitvoeringskosten) beschikbaar gesteld, waarvan € 25 miljoen is gedekt vanuit de prijsbijstelling.

Tot slot is in lijn met motie Heinen onderuitputting ingeboekt voor € 11,2 miljoen op dit instrument.

Pandemische Paraatheid

In 2024 is een bedrag van € 10 miljoen beschikbaar gesteld voor de BAZ voor de flexibele inzet en opschaling van zorgpersoneel uit de middelen voor Pandemische Paraatheid.

3. Informatiebeleid

Subsidies

Informatiebeleid

Vanuit de bij het coalitieakkoord beschikbaar gestelde middelen voor Standaardisatie Gegevensuitwisseling is een bedrag van € 9,6 miljoen beschikbaar in 2023. Hiervan wordt € 0,9 miljoen ingezet in het kader van activiteiten voor de EHDS en € 6,4 miljoen in het kader van de Persoonlijke Gezondheidsomgeving (PGO) en € 2,3 miljoen in het kader van Eenheid van Taal. Voor informatie beleid is meerjarig een aanvullend bedrag van tussen de € 35 miljoen en € 24 miljoen beschikbaar voor de Persoonlijke GezondheidsOmgeving en EHDS vanuit Gegevensuitwisseling.

Daarnaast is het subsidiebudget per saldo met € 1,6 miljoen opgehoogd voor inzet van Nictiz. Conform motie Heinen en de Voorjaarsnota 2023 is de onderuitputting verwerkt door de begroting met € 2 miljoen te verlagen.

Overige

Voor uitvoering van het Integraal Zorgakkoord (IZA) is een incidenteel budget beschikbaar gesteld van ongeveer € 1,8 miljoen in 2023 en jaarlijks € 6 miljoen in 2024-2026. Deze middelen worden onder meer ingezet voor het instellen van het Nationaal platform voor digitale zorgtransformatie en voor inzet van de Vliegwielcoalitie.

Opdrachten

Informatiebeleid

Vanaf het instrument Bijdrage aan agentschappen is een instrumentwijziging van ongeveer € 9,1 miljoen doorgezet bedoeld voor ToegangVerleningService (TVS). Structureel vind onder andere daardoor een ophoging van het budget plaats van ongeveer € 13,2 miljoen. Daarnaast is het opdrachtenbudget incidenteel met € 0,7 miljoen verlaagd als gevolg van diverse kleine mutaties, onder meer bestaande uit een bijdrage aan Zorg Instituut Nederland (ZiNL) voor activiteiten in het kader van de Wegiz en een bijdrage aan het ministerie van EZK voor de NL AI Coalitie werkgroep Gezondheid en Zorg.

Voor afrekening van het corona-gerelateerde DigiD-gebruik door de GGD GHOR over 2021 is een incidenteel budget van ongeveer € 3,9 miljoen beschikbaar gesteld. Daarnaast is het opdrachtenbudget voor diverse covid-19-applicaties in 2023 per saldo met € 4,5 miljoen verlaagd.

Vanuit de bij het coalitieakkoord beschikbaar gestelde middelen voor Standaardisatie Gegevensuitwisseling is een bedrag van € 5,6 miljoen beschikbaar in 2023, waarvan € 4,0 miljoen zal worden ingezet in het kader van de verdere ontwikkeling van Eenheid van Taal (ook in 2024). Tevens zijn vanaf 2024 middelen voorzien voor Normering en Certificering.

Overige

Voor uitvoering van het Integraal Zorgakkoord (IZA) is een incidenteel budget beschikbaar gesteld van ongeveer € 1,1 miljoen in 2023 oplopend tot € 2,6 miljoen in 2026. Deze middelen worden onder meer ingezet voor het vergroten van kennis en bekendheid bij patiënten en zorgprofessionals rondom digitale/hybride zorg en voor het verbeteren van digitale vaardigheden en gezondheidsvaardigheden van patiënten.

Als gevolg van diverse kleine mutaties is het opdrachtenbudget van programma Innovatie en Zorgvernieuwing in 2023 per saldo met € 1,5 miljoen verlaagd.

Bijdrage aan agentschappen

Informatiebeleid

Vanuit het instrument Bijdrage aan agentschappen is voor ongeveer € 11,6 miljoen structureel overgeheveld naar opdrachten voor ToegangVerleningService (TVS). Daarnaast is er structureel budget (€ 1,5 miljoen) beschikbaar gesteld voor kostenstijgingen van het CIBG.

Binnen de mutaties voor informatiebeleid wordt een bedrag van € 0,2 miljoen (2023) en € 4 miljoen (2024) verklaard door een overheveling vanuit de aanvullende post in het kader van Standaardisatie Gegevensuitwisseling. Deze middelen zullen ingezet worden ten behoeve van het CIBG voor de ontwikkeling van de generieke functie Identificatie en Authenticatie.

Het budget voor diverse covid-19-applicaties is in 2023 verlaagd met € 1,3 miljoen. Tot slot is vanwege de onderuitputting € 2 miljoen verwerkt op dit instrument.

5. Zorg, welzijn en jeugdzorg op Caribisch Nederland

Bekostiging

Op het instrument Bekostiging is het budget opgehoogd met € 167,7 miljoen in 2023 oplopend tot € 170,3 miljoen in 2027. Dit is als volgt opgebouwd:

Zorg en Welzijn

Vanaf het instrument Opdrachten heeft een instrumentwijziging plaatsgevonden van € 153,5 miljoen in 2023 oplopend tot € 162 miljoen in 2027. De uitgaven die voortkomen uit contracten en declaraties op grond van de ‘Regeling aanspraak zorgverzekering BES’ en ‘Besluit zorgverzekering BES’ voldoen namelijk aan de criteria van het instrument Bekostiging. Daarnaast is als gevolg van een wisselkoerstegenvaller EUR/USD een aanvullend budget beschikbaar gesteld van € 14,2 miljoen in 2023 aflopend tot € 8,3 miljoen in 2027.

Opdrachten

Op het instrument Opdrachten is het budget structureel met € 159 miljoen verlaagd. Dit is als volgt opgebouwd:

Zorg

Naar het instrument Bekostiging heeft een instrumentwijziging plaatsgevonden van opdrachten naar bekostiging van € 137,9 miljoen in 2023 oplopend tot € 145,1 miljoen in 2027. Daarnaast heeft voor invoering van bevolkingsonderzoeken naar borst-, baarmoederhals- en darmkanker in Caribisch Nederland een budgetoverheveling van ongeveer € 3 miljoen in de jaren 2023 tot en met 2025 plaatsgevonden naar begrotingsartikel Volksgezondheid (artikel 1). Daarnaast hebben in 2023 vanaf het instrument Opdrachten diverse kleinere mutaties plaatsgevonden van per saldo € 1,1 miljoen. Tevens is vanwege de onderuitputting en conform de Voorjaarsnota 2023 € 2 miljoen verwerkt.

Voor uitvoering van het coalitieakkoord is in het kader van ‘Pandemische Paraatheid’ een aanvullend budget beschikbaar gesteld van € 1 miljoen in 2023 oplopend tot € 2,5 miljoen structureel vanaf 2026.

Welzijn

Naar het instrument Bekostiging heeft een instrumentwijziging plaatsgevonden van opdrachten naar bekostiging van € 15,6 miljoen in 2023 oplopend tot € 17 miljoen in 2027. Voor de JOGG-aanpak op de BES-eilanden heeft een structurele budgetoverheveling ad € 0,3 miljoen plaatsgevonden naar begrotingsartikel Volksgezondheid (artikel 1). Tot slot heeft in 2023 een incidentele instrumentwijziging plaatsgevonden ad € 0,3 miljoen naar het instrument Bijdragen aan medeoverheden, in het kader van het sport en preventieakkoord.

3.5 Artikel 5 Jeugd

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

3. Effectief en efficiënt werkend jeugdstelsel

Subsidies

Jeugdbeleid

Gemeenten en Rijk hebben een principeakkoord bereikt over het financiële kader voor de Hervormingsagenda Jeugd. Als het principeakkoord wordt omgezet in een definitief akkoord op de Hervormingsagenda komt voor jeugdzorg aanvullend € 1,5 miljard in 2024 en € 954 miljoen in 2025 beschikbaar. Deze middelen worden via het Gemeentefonds beschikbaar gesteld. Een beperkt deel van deze middelen betreft investeringen en uitvoeringskosten van de Hervormingsagenda die vanuit de VWS-begroting worden ingezet. Dit betreft € 91 miljoen in 2024 en € 95 miljoen in 2025.

Jeugdstelsel

Met de VNG is afgesproken om ook in 2022 € 10 miljoen vanuit het Gemeentefonds beschikbaar te stellen ten behoeve van de subsidieregeling continuïteit van cruciale jeugdzorg. Hiervan is € 1,1 miljoen reeds aangevraagd en verleend aan tijdelijke liquiditeitssteun. Middels een kasschuif van € 8,9 miljoen blijven de resterende middelen ook in 2023 volledig beschikbaar voor deze regeling.

Opdrachten

Jeugdbeleid

Vanwege de onvoorziene groepsgewijze terugkeer, is ook in 2023 behoefte aan observatie van minderjarige terugkeerders. Voor 2023 gaat het om een benodigd budget van € 3,6 miljoen.

De overige mutaties op dit hoofdbudget, betreffen diverse overboekingen en mutaties t.b.v. (inter)departementale samenwerkingen op het gebied van jeugdhulp, waaronder een eindejaarsmarge 2022 ad. € 0,4 miljoen.

Bijdragen aan medeoverheden

Overige

Voor het verlenen van de SPUK randvoorwaardelijke functies Jeugdhulp is € 5,4 miljoen vanuit het Gemeentefonds overgeboekt naar de begroting van VWS. Dit budget wordt ingezet voor de functies voor plaatsingscoördinatie gesloten jeugdhulp en academische centra kinder- en jeugdpsychiatrie. Deze zijn eerder via een decentrale uitkering aan gemeenten verleend, maar zullen vanaf 2023 vanuit VWS via een SPUK verleend worden.

3.6 Artikel 6 Sport en bewegen

Budgettaire gevolgen van beleid