Gepubliceerd: 7 oktober 2022
Indiener(s): Rob Jetten (minister zonder portefeuille economische zaken) (D66)
Onderwerpen: begroting financiƫn
Bron: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-36220-2.html
ID: 36220-2

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2022 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

Mede namens de Minister voor Klimaat en Energie,

De Minister van Economische Zaken en Klimaat, M.A.M. Adriaansens

B ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ DE BEGROTINGSARTIKELEN

1. Leeswijzer

Ondergrenzen toelichtingen

Voor wat betreft het toelichten van significante verschillen in de uitgaven, ontvangsten en verplichtingen zijn de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande tabel.

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen

Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 < 1.000

5

10

=> 1.000

10

20

In sommige gevallen, waar politiek relevant, worden ook posten toegelicht beneden deze ondergrenzen.

2. Beleidsartikelen

2.1 Beleidsartikel 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering

Tabel 1 Budgettaire gevolgen van beleid negende incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)
 

Stand ontwerpbegroting 2022 incl. ISB's, NvW en amendementen

Stand 1e suppletoire begroting incl. ISB

Mutaties 9eISB

Stand 9e ISB

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Verplichtingen

13.075.972

18.366.965

2.600.000

20.966.965

0

0

0

0

                 

Uitgaven

4.983.223

7.329.610

2.600.000

9.929.610

0

0

0

0

                 

Subsidies (regelingen)

4.582.452

4.656.721

2.600.000

7.256.721

0

0

0

0

Missiegedraven Onderzoek Ontwikkeling en Innovatie (MOOI)

60.135

61.280

 

61.280

       

Hernieuwbare Energietransitie (HER+)

42.140

42.140

 

42.140

       

Energie-efficiëntie

2.368

2.187

 

2.187

       

Green Deals

500

500

 

500

       

Demonstratieregeling Klimaat- en Energie-innovatie (DEI+)

75.963

100.298

 

100.298

       

Subsidieregeling Duurzame Scheepsbouw (SDS)

7.075

2.475

 

2.475

       

Projecten Klimaat en Energieakkoord

3.981

2.231

 

2.231

       

SDE

687.400

598.000

 

598.000

       

SDE+

2.585.508

2.651.783

 

2.651.783

       

SDE++

76.855

662.359

 

662.359

       

Aardwarmte

17.500

17.500

 

17.500

       

ISDE-regeling

258.000

256.700

 

256.700

       

Compensatie Energie-intensieve bedrijven (ETS)

0

0

 

0

       

Carbon Capture and Storage (CCS)

4.080

2.780

 

2.780

       

Hoge Flux Reactor

6.401

6.401

 

6.401

       

Caribisch Nederland

6.144

10.404

 

10.404

       

Overige subsidies

50.000

71.600

 

71.600

       

Opschalingsinstrument waterstof

4.000

138.600

 

138.600

       

Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE)

42.519

2.200

 

2.200

       

Subsidie ondersteuning verduurzaming MKB

25.633

24.283

 

24.283

       

IPCEI waterstof

3.000

3.000

 

3.000

       

Vulmaatregelen gasopslag

623.250

0

 

0

0

     

Tijdelijk prijsplafond kleinverbruikers energie 2022

0

0

2.600.000

2.600.000

       
                 

Leningen

61.400

2.361.400

0

2.361.400

0

0

0

0

Lening EBN

61.400

61.400

 

61.400

       

Lening Gasunie

0

0

 

0

       

Lening EBN voor vullen Bergermeer

0

2.300.000

 

2.300.000

       
                 

Garanties

0

0

0

0

       

Verliesdeclaratie aardwarmte

0

0

 

0

       
                 

Opdrachten

36.953

36.853

0

36.853

0

0

0

0

Onderzoek mijnbouwbodembeweging

1.986

1.647

 

1.647

       

SodM onderzoek

2.425

2.194

 

2.194

       

Uitvoeringsagenda Klimaat

623

473

 

473

       

Klimaat mondiaal

335

890

 

890

       

Onderzoek en opdrachten

31.584

31.649

 

31.649

       
                 

Bijdrage aan agentschappen

81.435

114.632

0

114.632

0

0

0

0

Bijdrage aan RVO.nl

64.746

92.042

 

92.042

       

Bijdrage aan Agentschap Telecom

4.103

4.103

 

4.103

       

Bijdrage aan NEa

7.536

11.700

 

11.700

       

Bijdrage aan KNMI

1.264

1.925

 

1.925

       

Bijdrage aan NVWA

886

886

 

886

       

Bijdrage aan RIVM

1.600

1.001

 

1.001

       

Bijdrage aan RWS

1.300

2.975

 

2.975

       
                 

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

142.417

145.907

0

145.907

0

0

0

0

Doorsluis COVA-heffing

111.000

111.000

 

111.000

       

TNO kerndepartement

29.690

33.180

 

33.180

       

TNO-SodM

1.727

1.727

 

1.727

       
                 

Bijdrage aan medeoverheden

1.340

1.340

0

1.340

0

0

0

0

Uitkoopregeling

1.340

1.340

 

1.340

       
                 

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

10.893

12.200

0

12.200

0

0

0

0

Bijdrage aan Nuclear Research Group (NRG)

8.259

8.259

 

8.259

       

Internationale contributies

1.624

2.050

 

2.050

       

PBL Rekenmeesterfunctie

1.010

1.891

 

1.891

       
                 

Stortingen begrotingsreserve

66.333

557

0

557

0

0

0

0

Storting in begrotingsreserve duurzame energie en klimaattransitie

66.333

0

 

0

       

Storting in begrotingsreserve aardwarmte

0

557

 

557

       
                 

Ontvangsten

3.720.277

5.911.419

0

5.911.419

0

0

0

0

Ontvangsten COVA

111.000

111.000

 

111.000

       

Opbrengst heffing ODE (SDE++)

2.692.000

2.906.000

 

2.906.000

       

Ontvangsten zoutwinning

2.511

2.511

 

2.511

       

Onttrekking reserve duurzame energie en klimaattransitie

4.186

1.576.186

 

1.576.186

       

ETS-ontvangsten

900.000

1.300.000

 

1.300.000

       

Diverse ontvangsten

10.580

15.722

 

15.722

       

Heffing gasleveringszekerheid

0

0

 

0

       

Ontvangsten lening EBN Bergermeer

0

0

 

0

       
Tabel 2 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000)
 

Stand ontwerpbegroting 2022 incl. ISB's, NvW en amendementen

Stand 1e suppletoire begroting

Mutaties 9eISB

Stand 9e ISB

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Verplichtingen

13.075.972

18.366.965

2.600.000

20.966.965

0

0

0

0

waarvan garantieverplichtingen

44.200

44.200

 

44.200

       

waarvan overige verplichtingen

13.031.772

18.322.765

2.600.000

20.922.765

       

Budgetflexibiliteit

De budgetflexibiliteit bij 1e suppletoire begroting 2022 was ongeveer 17%, ofwel 83% van het beschikbare kasbudget 2022 was al juridisch verplicht. Hierna is met de 8e Incidentele Suppletoire begroting € 2,3 mld aan artikel 4 toegevoegd ten behoeve van de financiering van het vullen van de gasopslag in Bergermeer. Daarmee is het beschikbare kasbudget sinds de 1e suppletoire begroting toegenomen tot € 7.330 mln. De € 2,3 mld voor de gasopslag Bergermeer is inmiddels juridisch verplicht. Hiermee is het percentage juridisch verplicht met 5% naar ruim 88% gestegen.

Met de onderhavige ISB wordt € 2,6 mld aan de EZK-begroting toegevoegd. Hiermee daalt het percentage juridisch verlicht weer naar circa 65%. De middelen die met de ISB aan de EZK-begroting worden toegevoegd zijn uiteraard nog niet juridisch verplicht, maar wel bestuurlijk gebonden.

Toelichting

In deze negende incidentele suppletoire begroting wordt het parlement om autorisatie verzocht voor het aangaan van verplichtingen en doen van uitgaven in het kader van het tijdelijke prijsplafond energie voor kleinverbruikers, zoals voorgesteld in de Kamerbrief Nadere uitwerking tijdelijk prijsplafond energie van 4 oktober 2022.

Verplichtingen en uitgaven

Subsidies

Tijdelijk prijsplafond energie voor kleinverbruikers

Het kabinet heeft op 20 september 2022 (Kamerstuk 36 200, nr. 5) aangekondigd met aanvullende maatregelen voor de energierekening te komen, waaronder de instelling van een tijdelijk prijsplafond voor kleinverbruikers, zoals huishoudens, zzp’ers en kleine bedrijven.

Zoals toegelicht in de Kamerbrief Nadere uitwerking tijdelijk prijsplafond energie van 4 oktober 2022 zal het tijdelijke prijsplafond voor kleinverbruikers op 1 januari 2023 in werking treden. Voor de periode tot 1 januari, dus november en december van dit jaar, wordt gewerkt aan een tussenvariant waarbij een prijsplafond wordt gesimuleerd. Zo zien huishoudens al begin deze winter direct effect van het prijsplafond. Kleinverbruikers ontvangen in deze maanden via de energieleveranciers een tegemoetkoming van € 190 als korting op de energierekening. Voor deze tegemoetkoming ontvangen de energieleveranciers een eenmalige subsidie. De kosten van de uitvoering door RVO van de subsidieregeling moeten nog vastgesteld worden en zullen gedekt worden binnen het budget van € 2,6 mld.