Gepubliceerd: 16 februari 2022
Indiener(s): Rob Jetten (minister zonder portefeuille economische zaken) (D66)
Onderwerpen: begroting financiƫn
Bron: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-36035-2.html
ID: 36035-2

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2022 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Normaliter wordt nieuw beleid in uitvoering genomen nadat de Staten- Generaal de begrotingswet heeft geautoriseerd. Aangezien uitvoering van de spoedeisende maatregelen die in deze vierde incidentele suppletoire begroting zijn opgenomen in het belang van het Rijk zijn, niet kan wachten tot formele autorisatie van beide Kamers der Staten-Generaal, zal het kabinet de uitvoering van de maatregelen starten. Hiermee wordt gehandeld conform lid 2 van artikel 2.27 van de Comptabiliteitswet 2016. Voor de indiening van deze vierde incidentele suppletoire begroting is uw Kamer vooraf geïnformeerd via de Kamerbrief Besteding middelen IPCEI waterstof technologie van 15 februari 2022.

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat, M.A.M. Adriaansens

De Minister voor Klimaat en Energie, R.A.A. Jetten

B ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ DE BEGROTINGSARTIKELEN

1. Leeswijzer

Ondergrenzen toelichtingen

Voor wat betreft het toelichten van significante verschillen in de uitgaven, ontvangsten en verplichtingen zijn de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande tabel.

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen

Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 < 1.000

5

10

=> 1.000

10

20

In sommige gevallen, waar politiek relevant, worden ook posten toegelicht beneden deze ondergrenzen.

2. Beleidsartikelen

2.1 Beleidsartikel 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering

Tabel 1 Budgettaire gevolgen van beleid vierde incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)
 

Stand ontwerpbegroting 2022 incl. ISB's, NvW en amendementen

Mutaties 4eISB

Stand 4e ISB

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Verplichtingen

12.417.722

35.000

12.452.722

0

0

0

0

               

Uitgaven

4.356.973

3.000

4.359.973

15.000

15.000

2.000

0

               

Subsidies (regelingen)

3.956.202

3.000

3.959.202

15.000

15.000

2.000

0

Missiegedraven Onderzoek Ontwikkeling en Innovatie (MOOI)

60.135

 

60.135

       

Hernieuwbare Energietransitie (HER+)

42.140

 

42.140

       

Energie-efficiëntie

2.368

 

2.368

       

Green Deals

500

 

500

       

Demonstratieregeling Klimaat- en Energie-innovatie (DEI+)

75.963

 

75.963

       

Subsidieregeling Duurzame Scheepsbouw (SDS)

7.075

 

7.075

       

Projecten Klimaat en Energieakkoord

3.981

 

3.981

       

MEP

0

 

0

       

SDE

687.400

 

687.400

       

SDE+

2.585.508

 

2.585.508

       

SDE++

76.855

 

76.855

       

Aardwarmte

17.500

 

17.500

       

ISDE-regeling

258.000

 

258.000

       

Compensatie Energie-intensieve bedrijven (ETS)

0

 

0

       

Carbon Capture and Storage (CCS)

4.080

 

4.080

       

Subidieregeling Energiebesparing en duurzame energie sportaccommodaties (EDS)

0

 

0

       

Hoge Flux Reactor

6.401

 

6.401

       

Elektrisch rijden

0

 

0

       

Caribisch Nederland

6.144

 

6.144

       

Overige subsidies

50.000

 

50.000

       

Opschalingsinstrument waterstof

4.000

 

4.000

       

Maatregelen voor CO2-reductie

0

 

0

       

Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE)

42.519

 

42.519

       

Subsidie ondersteuning verduurzaming mkb

25.633

 

25.633

       

IPCEI waterstof

0

3.000

3.000

15.000

15.000

2.000

 
               

Leningen

61.400

0

61.400

       

Lening EBN

61.400

 

61.400

       

Lening Gasunie

0

 

0

       
               

Garanties

0

0

0

       

Verliesdeclaratie aardwarmte

0

 

0

       
               

Opdrachten

36.953

0

36.953

       

Onderzoek mijnbouwbodembeweging

1.986

 

1.986

       

SodM onderzoek

2.425

 

2.425

       

Uitvoeringsagenda Klimaat

623

 

623

       

Klimaat mondiaal

335

 

335

       

Onderzoek en opdrachten

31.584

 

31.584

       
               

Bijdrage aan agentschappen

81.435

0

81.435

       

Bijdrage aan RVO.nl

64.746

 

64.746

       

Bijdrage aan Agentschap Telecom

4.103

 

4.103

       

Bijdrage aan NEa

7.536

 

7.536

       

Bijdrage aan KNMI

1.264

 

1.264

       

Bijdrage aan NVWA

886

 

886

       

Bijdrage aan RIVM

1.600

 

1.600

       

Bijdrage aan RWS

1.300

 

1.300

       
               

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

142.417

0

142.417

       

Doorsluis COVA-heffing

111.000

 

111.000

       

TNO kerndepartement

29.690

 

29.690

       

TNO-SodM

1.727

 

1.727

       
               

Bijdrage aan medeoverheden

1.340

0

1.340

       

Uitkoopregeling

1.340

 

1.340

       
               

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

10.893

0

10.893

       

Bijdrage aan Nuclear Research Group (NRG)

8.259

 

8.259

       

Internationale contributies

1.624

 

1.624

       

PBL Rekenmeesterfunctie

1.010

 

1.010

       
               

Stortingen begrotingsreserve

66.333

0

66.333

       

Storting in begrotingsreserve duurzame energie en klimaattransitie

66.333

 

66.333

       

Storting in begrotingsreserve aardwarmte

0

 

0

       
               

Ontvangsten

3.720.277

0

3.720.277

       

Ontvangsten COVA

111.000

 

111.000

       

Opbrengst heffing ODE (SDE++)

2.692.000

 

2.692.000

       

Ontvangsten zoutwinning

2.511

 

2.511

       

Onttrekking reserve duurzame energie en klimaattransitie

4.186

 

4.186

       

ETS-ontvangsten

900.000

 

900.000

       

Onttrekking begrotingsreserve maatregelen voor CO2-reductie

0

 

0

       

Diverse ontvangsten

10.580

 

10.580

       
Tabel 2 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000)
 

Stand ontwerpbegroting 2022 incl. ISB's, NvW en amendementen

Mutaties 4eISB

Stand 4e ISB

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Verplichtingen

12.417.722

35.000

12.452.722

0

0

0

0

waarvan garantieverplichtingen

44.200

 

44.200

       

waarvan overige verplichtingen

12.373.522

35.000

12.408.522

       

Budgetflexibiliteit

Het juridisch verplichte deel van het uitgavenbudget was bij Ontwerpbegroting 85%. Door toevoeging van de middelen bij nota van wijziging (opvragen AP-middelen voor ophoging van het SDE++-plafond, hybride warmtepompen, isolatiemaatregelen, toezicht energiebesparingsplicht, compensatie Caribisch Nederland voor gestegen energieprijzen), de amendementen (amendement Erkens-Dassen nucleair onderzoek, amendement-Boucke c.s. ophoging Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking) en de middelen die met deze ISB worden toegevoegd, daalt het percentage juridisch verplicht naar 81%: al deze middelen zijn immers nog niet juridisch verplicht.

Toelichting

In deze vierde incidentele suppletoire begroting wordt het parlement om autorisatie verzocht voor het aangaan van verplichtingen en doen van uitgaven voor deelname aan Important Projects of Common European Interest (IPCEI), specifiek de IPCEI waterstof. Hiervoor heeft het kabinet tijdens de augustusbesluitvorming 2021 additionele klimaatmiddelen vrij gemaakt van totaal € 6,8 mld waarvan de IPCEI waterstof onderdeel uitmaakt. De hiervoor bestemde middelen worden met deze incidentele suppletoire begroting overgeboekt van de Aanvullende Post op de rijksbegroting naar de begroting van EZK.

Verplichtingen en uitgaven

Subsidies

IPCEI waterstof

In het klimaatakkoord is opgenomen dat Nederland in IPCEI-verband inzet op een sterke rol voor groene waterstof in de concurrentiepositie van Europa ten opzichte van andere werelddelen. In de Rijksbegroting 2022 heeft het kabinet middelen gereserveerd voor de ondersteuning van Nederlandse IPCEI-projecten. Met de IPCEI-deelname beoogt het kabinet een impuls te geven aan de ontwikkeling van de bredere waterstofmarkt en de daarvoor benodigde technologieën. Afhankelijk van een nationale toets en de beoordeling van de Europese Commissie komen projecten in aanmerking voor financiële ondersteuning. Als Nederland niet voor het notificatiemoment een definitief besluit neemt over welke projecten subsidie zullen krijgen, lopen de Nederlandse projecten het risico geen onderdeel meer te kunnen uitmaken van het IPCEI-traject. De subsidieregeling waarmee de definitieve selectie wordt gemaakt zal binnen enkele dagen na verzending van deze ISB worden opengesteld. In totaal is hiervoor € 35 mln gereserveerd.