Nr. 3 VERSLAG HOUDENDE EEN LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN

Vraag 1

Hoeveel gedupeerden zitten momenteel in een faillissement? Wanneer verwacht u voor hen een oplossing te treffen?

Antwoord op vraag 1

Het gaat naar verwachting om ongeveer 20 gedupeerden. We zijn aan het kijken hoe we hen het beste kunnen helpen. Ik werk hard aan een oplossing voor deze gedupeerden en hoop uw Kamer daar snel over te kunnen informeren.

Vraag 2

Kunt u aangeven wat u precies bedoelt met het compenseren van schulden? Betekent dit dat schuldeisers hun geld niet terugkrijgen van de gedupeerden, maar dat u de schuldeisers

voor dit geleden verlies compenseert? Zo nee, kunt u uitleggen wat u dan gaat doen?

Antwoord op vraag 2

Op dit moment wordt hard gewerkt aan een juridische grondslag voor de private schulden-oplossing. Een mogelijk aanpak is inderdaad dat het Rijk de vorderingen van de private schuldeisers betaalt. Voor zover nu bekend in WSNP-trajecten, zullen bewindvoerders, conform reguliere werkwijze, een verificatielijst opmaken waarop alle schulden vermeld staan. Toeslagen zal deze verifiëren en betalen aan de bewindvoerder die op zijn beurt de schuldeisers kan afbetalen. Op dit moment wordt in overleg met de VNG, de kredietbanken en andere betrokken partijen uitgezocht wat uitvoeringstechnisch de beste werkwijze is om dat te organiseren. Ook zal worden gekeken naar de concrete uitwerking voor MSNP en eventueel faillissement. Zodra daarover duidelijkheid is, zal ik uw Kamer hierover informeren.

Vraag 3

Wanneer verwacht u de benodigde juridische grondslag om de Wet schuldsanering natuurlijke personen (WSNP) te beëindigen, rond te hebben?

Antwoord op vraag 3

Ik streef ernaar om deze zo snel mogelijk af te hebben en verwacht dat ik deze uiterlijk begin juni aan uw Kamer kan toezenden.

Vraag 4

Wat betekent het voor de gedupeerden dat zij in het WSNP-traject zitten zolang er geen juridische grondslag is om deze te beëindigen? Kunt u uitleggen aan welke voorwaarden zij dan alsnog moeten voldoen?

Antwoord op vraag 4

Het Rijk heeft aangegeven de private schulden van ouders in WSNP-trajecten volledig te compenseren. Dit betekent dat de gedupeerde ouders de € 30.000 kunnen ontvangen en dat zij dit bedrag vrij kunnen besteden. De vereniging van bewindvoerders roept hun leden op om ouders vrij te laten beschikken over de € 30.000. Wel blijven bij de ouders in een WSNP-traject de voorwaarden van het traject – zoals informatieplicht en sollicitatieplicht – bestaan totdat de rechter-commissaris het traject heeft beëindigd. Zie voor het totale proces mijn antwoord op vraag 8.

Vraag 5

Wat kan volgens u oneerlijk overkomen ten opzichte van andere ouders of schuldeisers?

Antwoord op vraag 5

Ik begrijp dat ouders die niet in een traject zitten, of schuldeisers die openstaande vorderingen hebben bij ouders die niet in een traject zitten, ook graag een oplossing zien voor die schulden. Ik ben ook voornemens die te bieden. Daarover ben ik met veel partijen in overleg, zoals onder andere de koepels van veel voorkomende schuldeisers. Ik hoop spoedig meer informatie te kunnen delen.

Vraag 6

Hoe groot is de groep ouders in een faillissement? Waarom is deze groep niet samen met de ouders in een WSNP- of Minnelijke schuldsanering natuurlijke personen (MSNP)-traject? Is de situatie voor ouders in een faillissement niet even acuut en schrijnend? Wanneer is er ook voor ouders in een faillissement een oplossing?

Antwoord op vraag 6

Het gaat om een groep van ongeveer 20 gedupeerden. Voor faillissement gelden andere voorwaarden dan voor een WSNP- of MSNP-traject. We zijn aan het kijken hoe we deze gedupeerden het beste kunnen helpen. Ik verwacht dat een oplossing voor deze ouders gelijk zal lopen met de bredere oplossing voor schulden die ik binnenkort met uw Kamer hoop te kunnen delen.

Vraag 7

Wanneer wordt de juridische grondslag, die vereist is voor het betalen van de schulden aan de bewindvoerder om uiteindelijk de WSNP te beëindigen, naar de Kamer gestuurd?

Antwoord op vraag 7

De juridische grondslag voor het betalen van de schulden in de WSNP wordt, vooruitlopend op wetgeving, geregeld via een beleidsbesluit. Dit hoop ik begin juni met uw Kamer te kunnen delen. Zodra ook de uitvoering gereed is om aan de slag te gaan is dat het moment om de verificatielijsten van de bewindvoerders te gaan betalen, waarna bewindvoerders de schuldeisers af kunnen lossen. Ik verwacht dat de juridische grondslag tegen het einde van het jaar ook in een wet is omgezet.

Vraag 8

Kunt u een planning en een uitputtend overzicht geven van de benodigde stappen, die nodig zijn om te zorgen dat ouders met het kwijtschelden van de publieke schulden niet alleen vrijelijk kunnen beschikken over € 30.000 maar om ook te zorgen dat het hele proces ook formeel en juridisch afgehandeld is, dat wil zeggen onder andere het uitbetalen van de verificatielijst, de garantie die richting schuldeisers wordt afgegeven, het moment wanneer bewindvoerders de WSNP ook echt beëindigen, de benodigde juridische grondslag, het moment dat de opgespaarde boedelrekening ten gunste van de ouders komt en het tijdstip wanneer de WSNP-bewindvoerders de vergoeding ter compensatie van het geleverde werk ontvangen? Per wanneer verwacht u dat dit hele traject is afgerond?

Antwoord op vraag 8

Ik begrijp dat deze vraag specifiek toeziet op de ouders in een WSNP-traject.

Op dit moment kan ik daarvan helaas nog geen gedetailleerde planning geven. Deze is afhankelijk van de nog op te stellen juridische grondslag en van de capaciteit van en samenwerking tussen Rijk, de bewindvoerders en de rechter-commissarissen. Ik hoop dat de laatste stappen van dit proces voor de meeste gedupeerden relatief snel verlopen zodra juridische grondslag gevormd is. De volgende stappejn moeten hiervoor doorlopen worden:

Uitsturen van de garantiebrief door het Rijk, uitbetaling € 30.000 door UHT, opmaken van de verificatielijst door bewindvoerder en vaststelling door rechter-commissaris, indienen van de verificatielijst bij Toeslagen, controleren van de rechtmatigheid en juistheid van de verificatielijst, uitbetalen van de verificatielijst door Toeslagen, indienen verzoek beëindiging WSNP door de bewindvoerder en beëindiging WSNP door de rechtbank.

Vraag 9

Kunt u toelichten waar het bedrag van 0,6 miljoen euro «inhuur externen» op ziet?

Antwoord op vraag 9

Het starten van het WSNP- en MSNP-schuldencompensatieproces en het begeleiden van gedupeerden hierin levert een beperkte, maar onvoorziene extra uitvoeringslast voor UHT op. Zo moeten onder andere gedupeerde ouders in de WSNP onderkend worden en moeten de bewindvoerders en de ouders geïnformeerd worden. Gezien de tijdelijke en beperkte aard van deze werkzaamheden is de verwachting dat deze zullen worden opgevangen met externe inhuur.

Vraag 10

Houdt de regeling voor het overnemen van private schulden van ouders in een WSNP- en MSNP-traject in dat alle (private) schulden door de Staat worden overgenomen en voldaan, en dat ouders het compensatiebedrag van € 30.000 op hun rekening krijgen en dit direct vrij kunnen besteden?

Antwoord op vraag 10

Het klopt inderdaad dat alle schulden betaald worden door Toeslagen waardoor de ouder zoveel mogelijk van de € 30.000 vrij te besteden heeft. Het exacte moment waarop de ouder de € 30.000 op de rekening krijgt kan verschillen, maar voor de overgrote meerderheid geldt dat zij het geld op dit moment al op hun rekening hebben staan. Voordat alle schulden ook volledig zijn gecompenseerd zal echter nog enkele maanden duren. Ik adviseer ouders om te wachten met besteden van dit geld totdat hun schuldhulpverlener of bewindvoerder hen daarvoor toestemming geeft. Afgelopen weken heb ik op verschillende manieren contact gezocht met deze schuldhulpverleners en bewindvoerders en hen gevraagd om hier aan mee te werken. Daarop heb ik veel positieve reacties gekregen. Ik ga er daarom vanuit dat op het moment van schrijven inderdaad voor de meeste ouders geldt dat ze de € 30.000 al vrij kunnen besteden en dit voor overige ouders spoedig zo zal zijn.

Vraag 11

Wat betekent het compenseren van de private schulden voor de WSNP of MSNP-trajecten waar de gedupeerden in zitten; vallen zij nog steeds onder een bewindvoerder en het hierbij behorende (strenge) traject, of kunnen zij per 1 mei met een schone lei beginnen? Vervallen bijvoorbeeld ook de informatieplicht naar de bewindvoerder en sollicitatieplicht?

Antwoord op vraag 11

Het Rijk heeft aangegeven de private schulden van ouders in MSNP- en WSNP-trajecten volledig te compenseren. In geval van een MSNP-traject zal het traject worden opgeschort tot een definitieve betaling vanuit het Rijk heeft plaatsgevonden. Deze ouders zijn dan niet meer onderhevig aan de strikte regels die aan een minnelijke schuldregeling zijn verbonden, zoals een maandelijkse afdracht of reservering voor de schuldeisers.

Vraag 12

Worden de BKR-registraties van de private schulden van deze ouders direct na de kwijtschelding verwijderd?

Vraag 17

Blijven de schulden net als na een gewoon schuldsaneringstraject nog wel vijf jaar bij het BKR geregistreerd staan?

Antwoord op vraag 12 en 17

Het streven is dat BKR-registraties zo spoedig mogelijk worden verwijderd. Per het amendement Lodders/Van Weyenberg1 zijn private schuldeisers verplicht de BKR registratie van gedupeerde ouders te verwijderen. Alleen schuldeisers zelf kunnen die registraties verwijderen, het BKR kan dat niet eenzijdig doen. In de uitvoering van een oplossing voor private schulden willen we het verwijderen van BKR-registraties meenemen, mede door schuldeisers hierop te attenderen. Daarnaast werk ik ook nauw samen met de BKR dit proces voor schuldeisers zo makkelijk mogelijk te maken. Het BKR stuurt bijvoorbeeld een brief naar alle schuldeisers om hen over dit proces te informeren. De verwachting is daardoor dat er weinig tijd zal zitten tussen de kwijtschelding en het verwijderen van de registratie.

Vraag 13

Er wordt een garantie afgegeven dat de overheid de «volledige schulden» overneemt. Tegen welke waarde gebeurt dat?

Antwoord op vraag 13

Voor de WSNP geldt dat de oorspronkelijke vordering wordt gecompenseerd door Toeslagen. In de MSNP geldt dat ten minste de openstaande vorderingen worden gecompenseerd.

Vraag 14

Door de garantie «hoeft» de € 30.000 niet in de boedel te belanden. Kan een bewindvoerder besluiten dat de € 30.000 toch in de boedel valt?

Antwoord op vraag 14

Wettelijk is de WSNP-bewindvoerder zelfs verplicht alle inkomsten van een schuldenaar toe te voegen aan de boedel om die vervolgens over de schuldeisers te verdelen. Ik heb met de beroepsvereniging van WSNP-bewindvoerders gesproken en zij vinden ook dat er legitieme redenen zijn om hier in deze gevallen anders mee om te gaan en de € 30.000 aan de ouders te laten. Zij roept haar leden op om deze gedachte te volgen, waarbij altijd de individuele situatie van de ouder beoordeeld dient te worden. Daarbij hopen de bewindvoerders en ik op het begrip van rechters, die toezicht houden op WSNP-bewindvoerders. Mochten ouders er niet uitkomen met hun bewindvoerder, kunnen ze altijd contact opnemen met het Service Team.

Vraag 15

Kunnen schuldeisers besluiten niet te willen wachten tot de garantie geëffectueerd kan worden en alsnog beslag leggen op de € 30.000?

Antwoord op vraag 15

Zo lang een gedupeerde ouder in een MSNP- of WSNP traject zit kan er geen beslag worden gelegd door schuldeisers. Wanneer een gedupeerde ouder niet (meer) in een traject zit, kan ook geen beslag gelegd worden, omdat de ouder beschermd is door het moratorium van een jaar vanaf uitbetaling.

Vraag 16

Hoe verloopt de verdere begeleiding van de ouders na het WNSP of MNSP-traject?

Antwoord op vraag 16

Gemeenten bieden integrale schuldhulpverlening. Dat betekent dat er niet alleen gekeken wordt naar het oplossen van schulden (bijv. middels een MSNP- of WSNP-traject), maar ook naar het voorkomen van nieuwe – problematische – schulden. Soms betreft dit ondersteuning op het gebied van «omgaan met geld» of het «begrijpen van brieven», zoals budget- en taalcoaching. Maar het betreft ook ondersteuning op andere leefgebieden, zoals re-integratie naar werk, gezinscoaching en psychische en psychosociale ondersteuning. Door deze nazorg wordt gestreefd om mensen een duurzame oplossing te bieden. De verdere begeleiding na een WSNP- of MSNP-traject is afhankelijk van de behoefte en omstandigheden en kan dus per persoon verschillen.

Vraag 17

Blijven de schulden net als na een gewoon schuldsaneringstraject nog wel vijf jaar bij het BKR geregistreerd staan?

Antwoord op vraag 17

Zie het antwoord op vraag 12.

Vraag 18

Kunnen tot de private schulden onder de WSNP- en MSNP-trajecten ook (oude) schulden behoren die niet het gevolg zijn van de onterechte terugvordering van kinderopvangtoeslag, of reeds lang daarvoor zijn ontstaan, en worden deze schulden dan ook allemaal door de Staat overgenomen?

Antwoord op vraag 18

Ja, dat is mogelijk. Om ouders een nieuwe start te kunnen geven neemt het Rijk alle schulden in deze trajecten over, daarbij wordt niet gekeken naar het moment van ontstaan.

Vraag 19

Wordt rekening gehouden met de verhouding tussen het teruggevorderde bedrag aan kinderopvangtoeslag en de hoogte van schulden van ouders in een WSNP- of MSNP-traject bij het overnemen van alle (private) schulden? En wat wordt gedaan met gevallen waarin de verhouding erg uit balans is?

Antwoord op vraag 19

Het doel van deze regelingen is om gedupeerden een kans op een nieuwe start te bieden, niet om (extra) te compenseren voor het verleden. Er wordt daarom niet gekeken naar deze verhouding. Alle publieke schulden worden kwijtgescholden en alle private schulden in dit traject worden gecompenseerd.

Vraag 20

Hoe is het bedrag van 55,8 miljoen euro aan te compenseren WSNP en MSNP-schulden tot stand gekomen?

Vraag 21

Klopt het dat bij een bedrag van ruim 55 miljoen euro aan schulden bij 900 ouders, ouders gemiddeld een private schuld van € 61.000 hebben? Gaat het hier om 900 ouders of 900 huishoudens?

Vraag 22

Hoe zijn de inschattingen van de hoogte van de WSNP-schuld en de MSNP-schulden gemaakt? Bestaat het risico dat deze schulden nog hoger uitvallen?

Antwoord op vraag 20, 21 en 22

Op basis van de huidige inzichten over de bij UHT aangemelde gedupeerden (tot 15 februari jl.) zijn er naar verwachting ca. 1400 gedupeerden in beeld die in een WSNP- of een MSNP-traject zitten. Dit betreft gedupeerde ouders. Dit aantal kan toenemen, omdat we de aanmeldingen na 15 februari ook nog moeten beoordelen. Daarnaast hebben we ook rekening gehouden met de schulden van eventuele partners. De gemiddelde private schuld van gedupeerden in een WSNP- of MSNP-traject is gebaseerd op generieke WSNP- en MSNP-data die verstrekt is door de kredietbanken, aangezien de daadwerkelijke gemiddelde private schuldenpositie van gedupeerden op dit moment niet bekend is. Daarbij is rekening gehouden met de verwachting dat gedupeerden van de toeslagenproblematiek hogere schulden hebben dan de (niet-gedupeerde) burgers die in beeld zijn bij kredietbanken. De mogelijkheid bestaat dat deze schulden, en daarmee de kosten die samenhangen met het voorgenomen beleid t.a.v. de WSNP- en MSNP-schulden, hoger kunnen uitvallen dan nu op basis van de beschikbare data geraamd wordt.

Vraag 23

Wanneer is definitief te zeggen hoe hoog de over te nemen WNSP- en MSNP-schulden zijn?

Antwoord op vraag 23

Dit kunnen we pas definitief zeggen na het helpen van alle ouders die zich melden voor herstel en in een MSNP of WSNP traject zitten. Ouders kunnen zich melden tot 31 december 2023. Daarna weten we zeker wat de totale kosten zijn geweest van het overnemen van de WSNP en MSNP schulden.

Vraag 24

Zijn er bij eerdere begrotingen ook (uitvoerings)kostenposten ondergebracht bij (schade)vergoedingen? Zo ja, wat is het totaalbedrag van «overige» kosten (uitvoeringslasten of anderszins) die heden zijn ondergebracht bij de rubriek (schade)vergoedingen?

Vraag 30

Kunt u nader toelichten waarom u additionele uitvoeringslasten opneemt onder de post: Compensatie toeslagengerechtigden?

Antwoord op vraag 24 en 30

Nee, in eerdere begrotingen zijn geen (uitvoerings)kostenposten ondergebracht bij (schade)vergoedingen. De uitgaven waar u op doelt (ca. € 0,6 mln.) zijn bestemd voor de huidige bewindvoerders en schuldhulpverleners die t.b.v. deze WSNP- en MSNP-oplossing naar verwachting additionele inzet zullen plegen om de WSNP- en MSNP-trajecten van gedupeerden zo snel mogelijk te laten beëindigen, zodat deze gedupeerden hun (forfaitaire) compensatie kunnen ontvangen en behouden en zo snel mogelijk met een schone lei verder kunnen. Ik acht het billijk om deze additionele inzet te compenseren. Dit betreffen derhalve geen uitvoeringskosten voor de toeslagen, maar programma-uitgaven t.b.v. schuldhulpverleners en bewindvoerders.

Vraag 25

Kunt u toelichten uit welke componenten het bedrag van 55,8 miljoen euro is opgebouwd?

Meer specifiek: wat is de verhouding tussen de nominale schulden (per bovengenoemde categorie) en de uiteindelijk overgenomen schulden? (Met andere woorden: in hoeverre krijgt bijvoorbeeld een private schuldeiser, bijvoorbeeld een postorderbedrijf, met een vordering van, zeg, € 1.000 voor de levering van een wasmachine, uiteindelijk vergoed ingevolge onderhavige hersteloperatie?

Is dat de volle € 1.000 of is er een lager bedrag / percentage overeengekomen?)

Vraag 26

Hoeveel mensen betreft het? Kunt u bevestigen dat deze vorm van steun bovenop reeds toegezegde compensatie komt?

Antwoord op vraag 25 en 26

Ja, de € 55,8 mln. bestaat volledig uit private schulden. Op basis van informatie van de kredietbanken is een inschatting gemaakt van de private schulden van gedupeerden in de WSNP en de MSNP. De publieke schulden zijn hierin niet meegenomen. De publieke schulden waren reeds opgenomen in de tweede incidentele suppletoire begroting die op 8 april jl. aan uw Kamer is aangeboden. In het geval van de WSNP en MSNP wordt de schuld voor 100% overgenomen, zoals gemeld aan uw Kamer in de 6^e Voortgangsrapportage KOT.

Vraag 27

Is het voor mensen van wie private schulden worden overgenomen mogelijk het schuldtraject eerder te sluiten, zodat het normale leven zo snel mogelijk weer kan worden opgepakt?

Antwoord op vraag 27

Bij het minnelijke traject wordt er verzocht aan de schuldhulpverlener om de regeling op te schorten. Wanneer het traject voortijdig wordt beëindigd ontstaat het risico dat de ouder, zonder bescherming van de regeling, onnodig veel last zal krijgen van schuldeisers die hun invorderingsmaatregelen weer opstarten. Ouders zijn door het moratorium immers wel beschermd tegen beslaglegging, maar bij wet niet tegen overige invorderingsmaatregelen. Bij het wettelijke traject kan het regime pas beëindigd worden als de verificatielijst is betaald. Er wordt ingezet om dit zo snel mogelijk te doen.

Vraag 28

In hoeverre wordt private schuldeisers gevraagd bij te dragen aan een oplossing? Het ligt voor de hand dat private schuldeisers aan het einde van een schuldsaneringstraject niet de gehele vordering terug krijgen, wordt hiermee rekening gehouden?

Antwoord op vraag 28

Om ouders in deze trajecten zo snel mogelijk de € 30.000 waar zij recht op hebben te kunnen uitbetalen en om de trajecten zo snel mogelijk te beëindigen worden 100% van de schulden vergoed door het Rijk. Ik ben wel met private schuldeisers in overleg om in situaties waarin er geen sprake is van een schuldenregeling, bij te dragen aan een oplossing. Ik hoop u hierover op korte termijn verder te kunnen informeren.

Vraag 29

In hoeverre wordt samenwerking met gemeenten gezocht om de betreffende groep zo nauwkeurig mogelijk te identificeren?

Antwoord op vraag 29

Ik werk nauw samen met gemeenten om ouders te helpen. Wij hebben de ouders in MSNP- en WSNP-trajecten geïdentificeerd in onze eigen systemen. Daarnaast hebben we een telefoonnummer opengesteld voor schuldhulpverleners van gemeenten waarmee zij kunnen bevestigen of de ouder die zij helpen met hun schulden een gedupeerde ouder is en daarmee aanspraak maakt op de regeling.

Vraag 30

Kunt u nader toelichten waarom u additionele uitvoeringslasten opneemt onder de post: Compensatie toeslagengerechtigden?

Antwoord op vraag 30

Zie het antwoord op vraag 24.

Vraag 31

Kunt u aangeven welke bewindsvoerders additionele uitvoeringslasten hebben, waaruit die bestaan en waarom die gecompenseerd moeten worden?

Antwoord op vraag 31

Om een WNSP-traject te beëindigen moet de bewindvoerder hiertoe een verzoek indienen bij de rechtbank en een eindverslag opmaken. In overleg zullen de bewindvoerders nu al deze verzoeken in moeten dienen bij de rechtbanken, waardoor een piek in de werkvoorraad ontstaat. Daarbij is het zo dat binnen een regulier traject een bewindvoerder voor meerdere jaren werk heeft. Door het voortijding beëindigen van deze zaken is ook sprake van het eerder beëindigen van de werkzaamheden van de bewindvoerder terwijl deze geen redelijke kans heeft gehad om op korte termijn alternatief werk aan te nemen. Dit in combinatie met de extra en versnelde werkzaamheden maakt passende compensatie noodzakelijk.