Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 7 februari 2022
Uw Kamer heeft mij middels de gewijzigde motie van de leden Agnes Mulder en Hagen (Kamerstuk 35 267, nr. 24) verzocht om een quickscan uit te voeren naar de mogelijkheden tot bredere optimalisatie van ketensamenwerking en het voorkomen van weglekeffecten. Deze quickscan is uitgevoerd door Partners for Innovation. In de quickscan is gekeken naar de ketens voor verpakkingen, elektronica en batterijen. U vindt het rapport als bijlage bij deze brief1.
Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) betekent dat producenten en importeurs de verantwoordelijkheid dragen voor het afvalbeheer van de producten die zij op de markt brengen. Zij zijn daarmee verantwoordelijk voor de organisatie en de kosten van het afvalbeheer van hun producten. Bij de quickscan stond de vraag centraal: hoe kan door bredere ketensamenwerking de effectiviteit van UPV-systemen verbeterd worden zodat lekverliezen worden voorkomen? Daarnaast is gekeken naar op welke wijze producenten met een UPV met behulp van (innovatieve) circulaire bedrijfsmodellen en ontwerp kunnen borgen dat ze hun producten na gebruik terugkrijgen.
In het rapport wordt op basis van 20 interviews met ketenpartijen de conclusie getrokken dat UPV-systemen een goed middel zijn om grip te krijgen op de inzameling en circulaire verwerking van afvalstromen. Ondanks de goede resultaten die er op dit gebied gehaald zijn, is er volgens het rapport binnen de huidige UPV-systemen nog ruimte voor verbetering door betere ketensamenwerking.
De quickscan doet een aantal aanbevelingen om lekverliezen te verminderen. Deze zijn gericht op:
• Heldere ketenafspraken en betere samenwerking;
• Circulair ontwerpen;
• Beter inzamelen;
• Betere sorterings- en recyclingtechnologie;
• Handhaving;
• Gedragsverandering.
Ook het inzetten van financiële prikkels is een effectieve manier om binnen de huidige UPV-systemen een verandering in gang te zetten. Mogelijkheden hiervoor zijn:
• Tariefdifferentiatie;
• Belonen van kwalitatief hoogwaardige inzamelsystemen;
• Reguleren van stoorstromen.
UPV is een beleidsinstrument dat als dwarsdoorsnijdend thema een belangrijke rol speelt in het Uitvoeringsprogramma Circulair Economie en de transitieagenda’s. In de actualisatie van het Uitvoeringsprogramma is aangegeven waar de inzet van UPV’s aanwezig is of overwogen wordt. In het Uitvoeringsprogramma circulaire economie 2021–2023 van oktober 2021 is nader ingegaan op de beleidsinzet met betrekking tot bestaande UPV’s voor o.a. verpakkingen, elektronica en batterijen. De aanbevelingen uit de quickscan zullen worden meegenomen bij de nadere invulling van dit beleid.
De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, V.L.W.A. Heijnen