Gepubliceerd: 28 juni 2019
Indiener(s): Carola Schouten (viceminister-president , minister landbouw, natuur en voedselkwaliteit) (CU)
Onderwerpen: begroting financiƫn
Bron: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-35237-2.html
ID: 35237-2

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2019 wijzigingen aan te brengen in:

  • 1. de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit;

  • 2. de begrotingsstaat inzake het agentschap van dit ministerie;

  • 3. de begrotingsstaat voor het Diergezondheidsfonds

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

Wetsartikel 4

Dit artikel regelt de inwerkingtreding van de wet.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, C.J. Schouten

B. BEGROTINGSTOELICHTING

a. Beleidsinhoudelijke toelichting

Het kabinet heeft besloten extra middelen beschikbaar te stellen om versneld te werken aan reducering van broeikasgasuitstoot. Hiervoor worden de beschikbare middelen op de begroting van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat uit de begrotingsreserve Maatregelen CO2-reductie ingezet. In onderstaande overzichtstabel is de verdeling van het budget over de verschillende departementen en over de verschillende jaren opgenomen.

Bedragen x € 1 mln.

Departement

2019

2020

Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK, VII)

35,00

148,00

Infrastructuur en Waterstaat (IenW, XII)

7,55

78,451

Economische Zaken en Klimaat (EZK, XIII)

114,40

23,50

Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV, XIV)

14,00

74,50

Totaal

169,0

326,5

X Noot
1

Onderdeel hiervan is een kadercorrectie, omdat niet alle maatregelen aan de uitgavenkant van de begroting plaatsvinden. Voor de uitbreiding van de fiscale regelingen MIA/Vamil in 2020 ten behoeve van circulaire technieken of bedrijfsmiddelen worden extra middelen beschikbaar gesteld (€ 14,7 mln.). De MIA/Vamil zijn gebudgetteerde fiscale regelingen en vallen als zodanig onder het inkomstenkader. Omdat verwacht wordt dat middels deze regeling kostenefficiënt CO2-reductie kan worden gerealiseerd in 2020 is besloten om een deel van het budget uit de begrotingsreserve voor CO2-reductie te gebruiken om deze regeling op te hogen middels een kadercorrectie van de Rijksbegroting. Het uitgavenplafond wordt met eenzelfde bedrag verlaagd. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is beleidsverantwoordelijk voor de MIA en Vamil regeling. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en de Belastingdienst voeren de MIA en Vamil uit.

Met de incidentele suppletoire begrotingen worden de bedragen voor het jaar 2019 en 2020 budgettair verwerkt. Via de incidentele suppletoire begrotingen worden de geplande onttrekkingen aan de begrotingsreserve Maatregelen CO2-reductie van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) geraamd. De bedragen die door andere departementen dan EZK worden besteed worden overgeheveld naar de desbetreffende departementale begrotingen.

Voor het jaar 2019 en 2020 wordt de begroting van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit verhoogd met een bedrag van in totaal € 88,5 mln. Deze middelen worden als volgt verdeeld:

Meerjarige uitgavenmutaties op de begroting van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (bedragen x € 1 mln.)

Art. nr.

Instrument

2019

2020

11

Subsidieregeling sanering varkenshouderijen

10,0

60,0

11

Energie-efficiëntie glastuinbouw (EG)

4,0

12,0

11

Innovatieagenda energie

0

2,5

 

Totaal

14,0

74,5

b. Budgettaire consequenties beleidsartikelen

Artikel 11 Concurrerende, duurzame, veilige agro-, visserij-, en voedselketens

Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (Bedragen x € 1.000)
 

Stand ontwerpbegroting

2019 incl. NvW (1)

Stand 1e suppletoire begroting (2)

Mutaties incidentele suppletoire begroting (3)

Stand incidentele suppletoire begroting (4)=(2+3)

Mutatie 2020

Mutatie 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2024

VERPLICHTINGEN

745.594

845.622

14.000

859.622

72.000

     

Waarvan garantieverplichtingen

124.627

174.627

 

174.627

       

Waarvan overige verplichtingen

620.967

670.995

14.000

684.995

72.000

     
                 

UITGAVEN

646.620

748.311

14.000

762.311

72.000

     

Waarvan juridisch verplicht (percentage)

97%

97%

 

97%

       

               

Subsidies

102.869

132.404

14.000

146.404

72.000

     

Agrarisch ondernemerschap

5.318

5.318

 

5.318

       

Duurzame veehouderij

110

2.010

10.000

12.010

60.000

     

Plantaardige productie

12.647

14.147

4.000

18.147

12.000

     

Kennisontwikkeling en (agrarische) innovatie

79.439

100.574

 

100.574

       

Visserij

0

5.000

 

5.000

       

Europees fonds voor maritieme zaken en visserij

5.355

5.355

 

5.355

       

Regeling apurement

0

0

 

0

       

Begrotingsreserve landbouw

0

0

 

0

       

Storting begrotingsreserve apurement

0

0

 

0

       
                 

Garanties

6.752

56.752

0

56.752

       

Bijdrage borgstelling vermogensversterkende kredieten

3.627

53.627

 

53.627

       

Verliesdeclaraties Borgstellingsfaciliteit

3.125

3.125

 

3.125

       
 

             

Opdrachten

91.493

78.806

0

78.806

2.500

     

Agrarisch ondernemerschap

3.682

3.682

 

3.682

       

Duurzame veehouderij

14.322

14.361

 

14.361

       

Plantaardige productie

8.767

9.133

 

9.133

2.500

     

Mestbeleid

13.081

12.986

 

12.986

       

Visserij

70

370

 

370

       

Integraal voedselbeleid

21.950

6.232

 

6.232

       

Plantgezondheid

5.138

5.138

 

5.138

       

Diergezondheid, dierenwelzijn en antibiotica

10.128

11.201

 

11.201

       

Kennisontwikkeling en (agrarische) innovatie

11.401

12.755

 

12.755

       

Voedselzekerheid en internationaal en Europees landbouwbeleid

2.954

2.948

 

2.948

       
                 

Bijdragen aan agentschappen

329.100

367.859

0

367.859

       

Rijksrederij

7.686

7.686

 

7.686

       

RIVM

5.760

7.878

 

7.878

       

Bijdrage NVWA

168.767

189.467

 

189.467

       

Bijdrage RVO

146.887

162.828

 

162.828

       
                 

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

101.755

96.852

0

96.852

       

College toelating gewasbeschermingsmiddelen en biociden

1.291

2.489

 

2.489

       

Centrale Commissie Dierproeven

750

-637

 

-637

       

Wageningen Research

92.660

92.485

 

92.485

       

Zon/Mw dierproeven

1.876

1.311

 

1.311

       

Medebewind/voormalige productschappen

5.178

1.204

 

1.204

       
                 

Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

10.264

11.251

0

11.251

       

FAO en overige contributies

10.264

11.251

 

11.251

       
                 

Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken

4.387

4.387

0

4.387

       

Diergezondheidsfonds

4.387

4.387

 

4.387

       
                 

ONTVANGSTEN

39.950

55.904

0

55.904

       

Agrarisch ondernemerschap

245

245

 

245

       

Agroketens

0

6.900

 

6.900

       

Agrarische innovatie en overig

0

0

 

0

       

Mestbeleid

7.209

7.209

 

7.209

       

Visserij

6.993

7.993

 

7.993

       

Garanties

2.925

2.925

 

2.925

       

Plant- en diergezondheid

0

5.200

 

5.200

       

Diergezondheid en dierenwelzijn

1.000

1.888

 

1.888

       

Kennisontwikkeling en (agrarische) innovatie

12.157

13.723

 

13.723

       

Voedselzekerheid en internationaal en Europees landbouwbeleid

5.926

5.926

 

5.926

       

Agentschappen

0

0

 

0

       

Onttrekkingen begrotingsreserves

3.495

3.895

 

3.895

       

Subsidies

Duurzame veehouderij (Subsidieregeling sanering varkenshouderijen)

In het Regeerakkoord is € 200 mln. gereserveerd om gezondheids- en leefomgevingsrisico’s in gebieden met een zeer hoge veedichtheid te verminderen. Dit is vormgegeven in twee sporen, een saneringsspoor en een verduurzamingsspoor. De sanering van de varkenshouderij richt zich op de periode 2019–2021. Voor de sanering is € 120 mln. gereserveerd. In het kader van Urgenda is door het kabinet besloten om € 70 mln. extra vrij te maken voor de sanering van de varkenshouderij. Van dit bedrag wordt € 60 mln. toegevoegd aan het hiervoor genoemde budget van € 120 mln. voor de saneringsregeling (verhoging van het subsidieplafond). Daarnaast zal € 10 mln. beschikbaar worden gesteld aan de gemeenten waarin de saneringsproblematiek speelt, als tegemoetkoming in de extra organisatie- en uitvoeringslasten bij het bevoegd gezag.

Plantaardige productie (Energie-efficiëntie glastuinbouw (EG))

Er wordt in totaal € 16 mln. ter beschikking gesteld ten behoeve van het programma Kas als Energiebron. Kas als Energiebron is het innovatie- en actieprogramma dat energiebesparing en het gebruik van duurzame energie in de glastuinbouw stimuleert. Dit programma ondersteunt de opschaling en vroege marktintroductie van integrale innovatieve teelt- en kas(techniek) concepten en gebiedsgerichte glastuinbouw energie-innovaties passend bij een klimaatneutrale toekomst. Met de toegekende middelen wordt de regeling investeringen in energie-efficiëntie glastuinbouw (EG) in 2019 met € 4 mln. en in 2020 met € 12 mln. opgehoogd. Deze regeling heette voorheen de EHG-regeling.

Opdrachten

Plantaardige productie (Innovatieagenda energie)

Binnen het industriegebied Moerdijk is in potentie een grote hoeveelheid restwarmte op een geschikt temperatuurniveau beschikbaar voor aanwending in glastuinbouw en/of de gebouwde omgeving. Momenteel ontbreekt echter de transportinfrastructuur om deze warmte te kunnen benutten. In 2020 wordt € 2,5 mln. ter beschikking gesteld om een warmteleiding en een CO2-leiding te realiseren. Hierdoor kan het aardgasverbruik van een nabijgelegen tuinbouwgebied voor een belangrijk deel worden vervangen door restwarmte. In de gewenste situatie wordt aardgas vervangen door restwarmte en aangevoerde CO2. Restwarmteprojecten zijn belangrijk voor het bereiken van de klimaatopgave binnen de glastuinbouw.