Kamervraag 2025Z15125

Het bericht 'Nederland schrapt marineleveringen aan Israël, 'risico op ongewenst eindgebruik’

Ingediend 13 augustus 2025
Beantwoord 3 september 2025 (na 21 dagen)
Indieners Kati Piri (PvdA), Christine Teunissen (PvdD), Laurens Dassen (Volt), Sarah Dobbe (SP)
Beantwoord door Caspar Veldkamp (minister sociale zaken en werkgelegenheid) (NSC)
Onderwerpen defensie internationaal
Bron vraag https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kv-tk-2025Z15125.html
Bron antwoord https://zoek.officielebekendmakingen.nl/ah-tk-20242025-2992.html
  • Vraag 1
    Bent u bekend met bovenstaand bericht?1

    Ja.

  • Vraag 2
    Kunt u aangeven welke vergunningen precies zijn ingetrokken? Kunt u daarbij per vergunning aangeven welk nummer de vergunningen hadden, om welke specifieke goederen het ging, wat het eindgebruik was, wat de goederen waard waren, en wat het land van herkomst en eindbestemming van de goederen was?

    De ingetrokken vergunningen NL0074CDIU0182267 met een transactiewaarde van € 11.405,–, NL0074CDIU0184525 met een transactiewaarde van € 1.157,– en, NL0074CDIU0185272 met een transactiewaarde van € 7.361,– hebben betrekking op uitvoer van uit Nederland afkomstige reserveonderdelen voor (hangar)deuren/luiken van Israëlische marineschepen.

  • Vraag 3
    Op welke exacte datum is het besluit genomen om de vergunningen in te trekken?

    Op respectievelijk 23 juni (NL0074CDIU0182267) en 14 juli (NL0074CDIU0184525 en NL0074CDIU0185272) jl. heeft de Staatssecretaris Buitenlandse Handel op buitenlandpolitiek advies van de Minister van Buitenlandse Zaken de intrekkingsbesluiten genomen. Op respectievelijk 27 juni en 1 augustus jl. zijn de beschikkingsbevoegden geïnformeerd dat de eerder afgegeven vergunning per onmiddellijke ingang werd ingetrokken.

  • Vraag 4
    Wat is de exacte ingangsdatum van de intrekking van de vergunningen?

    Zie antwoord vraag 3.

  • Vraag 5
    Indien het besluit reeds voor uw brief van 28 juli jongstleden is genomen, waarom heeft u de intrekking van de vergunningen niet reeds in de desbetreffende brief aan de Kamer gecommuniceerd?

    Het kabinet heeft in de brief van 28 juli jl. het actuele aantal afwijzers gecommuniceerd. Daar had bij nader inzien ook de op 27 juni ingetrokken vergunning (NL0074CDIU0182267) bij moeten worden vermeld. Voor de overige twee ingetrokken vergunningen geldt dat bij verzending van de brief van 28 juli de beschikkingsbevoegde nog niet van het besluit op de hoogte was gesteld.

  • Vraag 6
    Heeft u zicht op of de militaire goederen die onder de ingetrokken vergunning vallen, reeds (deels) geleverd zijn?

    De intrekking van vergunning NL0074CDIU0182267, waaronder nog geen feitelijke uitvoer had plaatsgevonden, heeft tot gevolg dat de geldigheid van de lopende vergunning vanaf het moment van bekendmaking aan de beschikkingsbevoegden per direct (voor de toekomst) stopt en dat deze niet langer op grond van de eerder verleende vergunning goederen mag uitvoeren.
    Van de vergunningen NL0074CDIU0184525 en NL0074CDIU0185272 is vóór de intrekking gebruik gemaakt. De goederen in kwestie hebben Nederland verlaten waardoor Nederland feitelijk geen controle meer heeft over deze goederen. Niettemin heeft het kabinet met de intrekking het signaal willen afgeven dat dit type aanvragen momenteel, gelet op de context in de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever, de toets aan de Europese kaders voor wapenexportcontrole niet doorstaat.

  • Vraag 7
    Kunt u toelichten wat de intrekking praktisch inhoudt? Betekent de intrekking bijvoorbeeld dat er per direct geen onderdelen meer onder de vergunningen kunnen worden verstrekt aan Israel? En dat Israël de ontvangen militaire goederen aan Nederland heeft teruggegeven/moet teruggeven? Of kan Israël de verkregen onderdelen blijven gebruiken?

    Zie antwoord vraag 6.

  • Vraag 8
    Indien Israël de reeds verkregen onderdelen onder de ingetrokken vergunningen kan blijven gebruiken, bestaat er dan een risico dat ze zijn/worden ingezet voor (of ter ondersteuning van) aanvallen tegen Palestijnen? Zo ja, hoe reëel is dat risico? Zo nee, waarom bestaat dat risico volgens u niet en waarom heeft u de vergunningen dan alsnog ingetrokken?
  • Vraag 9
    Wat is de exacte reden dat de vergunningen juist nu zijn ingetrokken, en waarom werd in een eerder stadium besloten om de vergunningen wél te verstrekken? Welke nieuwe informatie is hierin doorslaggevend geweest?
  • Vraag 10
    Kunt u uitleggen of en waarom de gebruiksdoeleinden van de vaartuigen – zoals benoemd in het NRC op 9 augustus jongstleden2 – onderdeel waren van de beslissing om de vergunningen in te trekken? Heeft u hier nieuwe informatie over ontvangen?
  • Vraag 11
    Heeft u nieuwe aanwijzingen dat de «delen voor oorlogsschepen» en «delen voor korvetten» gebruikt zijn of gebruikt zouden worden voor of ter ondersteuning van Israëls aanvallen op Palestijnen? Zo ja, wat zijn die aanwijzingen? Zo nee, waarom bent u dan op moment van intrekking tot de conclusie gekomen dat de onderdelen nu wel tot een «risico op ongewenst eindgebruik» leiden?
  • Vraag 12
    Als het gebruiksdoel van deze vergunningen geen onderdeel was van de beslissing, kunt u dan uitleggen of en waarom de «verslechterde situatie in Gaza» nu een reden tot intrekking was? Wat is er veranderd in de situatie waardoor er nu tot intrekking is besloten?
  • Vraag 13
    Bent u ervan op de hoogte dat op de huidige maandrapportage uitvoer militaire goederen van de rijksoverheid nog altijd lopende exportvergunningen zijn opgenomen die zien op de uitvoer van delen voor oorlogsschepen en korvetten naar Israël? Zo ja, betreft dit de vergunningen die zijn ingetrokken en indien dat het geval is: waarom staan die vergunningen nog op de lijst?

    Het kabinet publiceert, via de genoemde historische overzichten, regelmatig kerngegevens over alle afgegeven vergunningen voor de uitvoer van militaire goederen. Dit geldt ook voor deze drie vergunningen die eerder afgegeven en daarna ingetrokken zijn. Deze vergunningen staan nog op de lijst om in het kader van transparantie inzichtelijk te maken dat er eerder wel vergunning is afgegeven voor de betreffende transacties. Het kabinet zal de betreffende vergunningen voorzien van een korte toelichting op de intrekking.
    Door zware belasting bij exportcontrole bij Douane en het Ministerie van Buitenlandse Zaken als gevolg van de Ruslandsancties en de oorlog in de Gazastrook wordt de verwerking en publicatie van deze kerngegevens soms vertraagd. Het kabinet doet zijn uiterste best om deze gegevens tijdig te actualiseren. Gelet op de tijd die nodig is voor verwerking van de data zal er echter altijd een vertraging zitten in de rapportage over afgegeven vergunningen.

  • Vraag 14
    Kunt u garanderen dat de informatie in de maandelijkse rapportages die de rijksoverheid op de website publiceert daadwerkelijk maandelijks wordt gecontroleerd (en indien nodig onmiddellijk bijgewerkt)? Met andere woorden: geven de rapportages altijd een waarheidsgetrouwe weergave van de verstrekte vergunningen? Zo nee, waarom niet?

    Zie antwoord vraag 13.

  • Vraag 15
    Kunt u precies aangeven welke vergunningen voor de export van militaire goederen naar Israël momenteel nog geldig zijn? Kunt u daarbij per vergunning aangeven welk nummer de vergunningen hebben, om welke goederen het gaat, wat het eindgebruik is, wat de goederen waard zijn, en wat het land van herkomst en eindbestemming van de goederen is?

    Op dit moment is er slechts één vergunning (NL0074CDIU0185558) met de Israëlische krijgsmacht als eindgebruiker geldig. Deze betreft de uitvoer via Duitsland van uit Canada afkomstige onderdelen ten behoeve van het Iron Dome-luchtafweersysteem in Israël die het kabinet conform motie Kahraman3 blijft toestaan mits deze de toets aan de Europese criteria voor wapenexportcontrole doorstaan. De transactie heeft een transactiewaarde van € 266.750,-.
    Daarnaast zijn er andere vergunningen geldig voor uitvoer naar Israël waarbij eindgebruik niet in Israël plaatsvindt. Het betreft hier (tijdelijke) uitvoer ten behoeve van verdere productontwikkeling of reparatie- en/of onderhoudsdoeleinden in Israël. Voor een deel van deze vergunningen geldt dat de looptijd nog niet is verstreken, maar wel al voor de maximale waarde van de vergunningen is geëxporteerd. Deze vergunningen zijn weliswaar nog wel geldig, maar niet meer bruikbaar. Voor het overzicht en informatie over alle vergunningen zie onderstaande tabel:
    NL0074CDIU0185558
    Delen voor radarsystemen
    Duitsland
    Israël
    € 266.750,–
    Betreft onderdelen voor het Iron Domesysteem
    NL0074CDIU0181334
    Delen voor robots
    Israël
    VS
    € 49.292,–
    Vergunningwaarde volledig verbruikt.
    NL0074CDIU0181899
    Delen, gereedschappen en technologie voor F-16 gevechtsvliegtuigen.
    Het gaat hier om bewerking van F-16-onderdelen ten behoeve van productiedoeleinden. Het betreft hier door een Nederlandse partij in Israël uitbesteed werk waarbij er geen sprake is van eindgebruik door de Israëlische krijgsmacht. Na de werkzaamheden in Israël zijn/worden de betreffende onderdelen geretourneerd naar Nederland.
    Israël
    Israël
    € 1.000.000,–
    Betreft geen eindgebruik door Israëlische krijgsmacht en ook geen eindgebruik in Israël.
    NL0074CDIU0183046
    Delen voor simulatiesystemen
    Israël
    Nederland
    € 5.000.000,–
    NL0074CDIU0184006
    Elektronica voor vliegerhelmen
    Israël
    VS
    € 5.750,–
    NL0074CDIU0184345
    Elektronica voor vliegerhelmen
    Israël
    India
    € 115.575,–
    NL0074CDIU0183705
    Warmtebeeldcamera's.
    Deze goederen worden geïntegreerd in systemen die vervolgens worden uitgevoerd naar Europese landen.
    Israël
    Israël
    € 43.128,–
    Vergunningwaarde volledig verbruikt.
    Betreft geen eindgebruik door Israëlische krijgsmacht en ook geen eindgebruik in Israël.
    NL0074CDIU0186462
    Programmatuur voor beveiligde communicatie.
    Uitvoer van demonstratiematerieel dat na beursdeelname in Nederland weer is geretourneerd naar Israël waarvan het eindgebruik niet bij de Israëlische krijgsmacht ligt.
    Israël
    Israël
    € 359,58,–
    Vergunningwaarde volledig verbruikt.
    Betreft geen eindgebruik door de Israëlische krijgsmacht.
    NL0074CDIU0185706
    Communicatiesystemen.
    De uit te voeren goederen worden voor verdere productontwikkeling naar Israël verzonden en zullen enkel gebruikt worden voor test- en evaluatiedoeleinden. Er is geen sprake van eindgebruik door de Israëlische krijgsmacht.
    Israël
    Israël (niet de Israëlische krijgsmacht)
    € 5.730,–
    Betreft geen eindgebruik door Israëlische krijgsmacht en ook geen eindgebruik in Israël.
    NL0074CDIU0187232
    Technologie voor radarsystemen.
    Dit betreft de uitvoer van minimaal noodzakelijke technologie ter ondersteuning van uit te brengen offertes.
    Divers, waaronder Israël
    € 500,–
    Betreft geen eindgebruik door de Israëlische krijgsmacht.
    NL0074CDIU0187795
    Delen voor onbemande voertuigen
    Israël
    VS
    € 18.502,–
    NL0074CDIU0188390
    Elektronica voor vliegerhelmen
    Israël
    VS
    € 12.949,–
    NL0074CDIU0187537
    Programmatuur voor observatiesystemen.
    Ingezet bij integratie van systemen die Europese landen als eindgebruiker hebben.
    Israël
    Israël
    € 1.000,–
    Betreft geen eindgebruik door de Israëlische krijgsmacht.
    NL0074CDIU0187335
    Delen voor geleide projectielen
    Israël
    Spanje, Hongarije en Portugal
    € 2.412.128,78,–
    Vergunningwaarde volledig verbruikt.
    Betreft geen eindgebruik in Israël, maar bewerking van materieel ten behoeve van enkele Europese krijgsmachten.

  • Vraag 16
    Kunt u aangeven welke Israëlische vergunningsaanvragen Nederland sinds 7 oktober 2023 heeft afgewezen? Kunt u daarbij per vergunningsaanvraag aangeven om welke goederen het ging, wat het eindgebruik was, wat de goederen waard waren, en wat het land van herkomst en eindbestemming van de goederen was?

    Sinds 7 oktober 2023 zijn er elf aanvragen voor uitvoer militaire goederen met eindgebruik in Israël afgewezen. Het kabinet rapporteert publiekelijk over de afgewezen aanvragen via de jaarrapportages en het «Historisch overzicht afgewezen aanvragen voor militaire goederen».4 Onderstaande tabel bevat de informatie uit dit overzicht die betrekking heeft op Israël sinds 7 oktober 2023.
    178774
    Munitie, kal. 9x19mm
    Israël
    Particuliere handelaar
    7
    175816
    Beeldversterkers
    Israël
    IDF
    2,4,6,7
    175829
    Thermische kijkers
    Israël
    IDF
    2,4,6,7
    175868
    Helmen
    Israël
    IDF
    2,4,6,7
    175869
    Kogelwerende platen, NIJ level IV
    Israël
    IDF
    2,4,6,7
    180863
    Beeldversterkers
    Israël
    Israel Prison Service
    2,4,6,7
    179643
    Technologie voor helikopters
    Israël
    Israel Ministry of Defence
    2,4,6
    187112
    Technologie voor helikopters
    Israël
    Israel Ministry of Defence
    2,4,6
    181008
    Onderdelen voor marineschepen
    Israël
    IDF
    2,4,6
    181010
    Onderdelen voor marineschepen
    Israël
    IDF
    2,4,6
    186509
    Technologie voor patrouillevaartuigen
    Israël
    IDF
    2,4,6

  • Vraag 17
    Kunt u bovenstaande vragen binnen twee weken en los van elkaar beantwoorden?

    Er is naar gestreefd de antwoorden binnen de verzochte termijn te beantwoorden. Dit bleek uiteindelijk niet haalbaar. Vervolgens zijn de vragen binnen enkele dagen na de deadline beantwoord.


Kamervraag document nummer: kv-tk-2025Z15125
Volledige titel: Het bericht 'Nederland schrapt marineleveringen aan Israël, 'risico op ongewenst eindgebruik’
Kamerantwoord document nummer: ah-tk-20242025-2992
Volledige titel: Antwoord op vragen van de leden Dassen, Dobbe, Teunissen en Piri over het bericht 'Nederland schrapt marineleveringen aan Israël, 'risico op ongewenst eindgebruik’