Wetsartikelen 1
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2025 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken.
De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).
De Minister van Economische Zaken,V.P.G. Karremans
Opbouw tweede suppletoire begroting 2025
Deze tweede suppletoire begroting geeft een geactualiseerd beeld van de begrotingsuitvoering 2025. Onderdeel B, de begrotingstoelichting, is als volgt opgebouwd:
1. Leeswijzer.
2. Overzicht belangrijkste suppletoire uitgaven- en ontvangstenmutaties. De belangrijkste verplichtingenmutaties zijn toegelicht in de artikelen.
3. De beleidsartikelen. Voor ieder beleidsartikel is de tabel «Budgettaire gevolgen van beleid» opgenomen. Hierin zijn de begrotingsmutaties voor de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten weergegeven.
4. De niet-beleidsartikelen. In de budgettaire tabellen zijn de begrotingsmutaties voor de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten opgenomen.
Ondergrenzen toelichtingen
Voor het toelichten van de begrotingsmutaties zijn in deze tweede suppletoire begroting de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande tabel.
Omvang begrotingsartikel (stand ontwerp-begroting) in € miljoen | Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen) | Technische mutaties (ondergrens in € miljoen) |
|---|---|---|
< 50 | 1 | 2 |
=> 50 en < 200 | 2 | 4 |
=> 200 < 1000 | 5 | 10 |
=> 1000 | 10 | 20 |
In sommige gevallen, waar politiek relevant, worden ook posten toegelicht beneden deze ondergrenzen.
Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2025
Art. | Uitgaven 2025 | |
|---|---|---|
Vastgestelde begroting 2025 | 3.274.362 | |
Stand suppletoire begroting september 2025 | 3.529.451 | |
Belangrijkste suppletoire mutaties | ||
AI-fabriek | 1 | 5.100 |
Bijdrage Metrologie | 1 | 6.000 |
NGF - project NXTGEN HIGH TECH | 2 | 25.000 |
NGF - project PhotonDelta | 2 | 21.000 |
Bedrijfssteun | 2 | ‒ 270.000 |
Bijdrage aan TNO | 2 | 37.238 |
Kamer van Koophandel | 2 | 11.665 |
Overige mutaties | ‒ 45.097 | |
Stand 2e suppletoire begroting 2025 | 3.320.357 |
Toelichting
AI-fabriek
Het bedrag van in totaal € 5,1 mln betreft het naar voren halen van eerder toegekende middelen voor de AI-fabriek. Zodra de supercomputer van de AI-fabriek operationeel is, is het essentieel dat er voldoende use cases beschikbaar zijn om AI-modellen te trainen, en dat er tijdig een breed scala aan databronnen op een verantwoorde manier toegankelijk wordt gemaakt voor het gebruik van AI. Om deze voorbereidingen uit te voeren, is een deel van het budget naar voren gehaald zodat de benodigde activiteiten tijdig kunnen worden opgestart.
Bijdrage Metrologie
Het Ministerie van Economische Zaken is systeemverantwoordelijke voor de Metrologiewet. De uitvoering hiervan is belegd bij VSL en is als het Nationaal Metrologie Instituut verantwoordelijk voor het beheer van de meetstandaarden (Metrologiewet) in Nederland. Voor de uitvoering van deze wettelijke taak, wordt gebuik gemaakt van verschillende meetapparaturen. Verschillende meetapparaturen zijn inmiddels verouderd en dienen vervangen te worden. Het bedrag van € 6 mln wordt ingezet om deze verouderde (meet)apparaturen te vervangen die bijdragen aan de kalibraties van meetstandaarden in de Nederlandse industrie, maatschappelijke instellingen en binnen de zorg.
NGF-project NXTGEN HIGH TECH
Op basis van de huidige uitvoeringsinformatie en prognoses van RVO wordt het kasbuget voor 2025 met € 25 mln naar boven bijgesteld. Deze verhoging is nodig voor de uitvoering van het NGF-project NXTGEN. Eerder dit jaar zijn op basis van de toen geldende inzichten kasbudgetten uit 2025 en 2026 naar latere jaren geschoven, maar op basis van de huidige realisatie en prognose is in 2025 kasbudget nodig.
NGF-project PhotonDelta
Op basis van de huidige uitvoeringsinformatie en prognoses van RVO wordt het kasbuget voor 2025 met € 21 mln naar boven bijgesteld. Deze verhoging is nodig voor de uitvoering van het NGF-project PhotonDelta. Eerder dit jaar zijn op basis van de toen geldende inzichten kasbudgetten uit 2025 en 2026 naar latere jaren geschoven, maar op basis van de huidige realisatie en prognose is in 2025 kasbudget nodig.
Bedrijfssteun
Het budget van € 270 mln is middels de tweede incidentele suppletoire begroting van Economische Zaken beschikbaar gesteld vanuit het Defensiematerieelbegrotingsfonds naar aanleiding van een verzoek tot bedrijfssteun. Nu het verzoek tot steun is ingetrokken worden deze middelen weer terug overgeheveld naar het Defensiematerieelbegrotingsfonds bij het Ministerie van Defensie.
Bijdrage aan TNO
Bij de 2e suppletoire begroting is € 37,2 mln aan kasbudget toegevoegd aan het budget voor de Rijksbijdrage aan TNO. Deze ophoging betreft aanvullende bijdragen vanuit andere departementen (o.a. J&V, I&W, BZK, VWS, en SZW) voor onderzoeken en opdrachten die TNO uitvoert.
Kamer van Koophandel
Bij de 2e suppletoire begroting is € 11,7 mln aan kasbudget toegevoegd aan het budget voor de Kamer van Koophandel. Deze ophoging betreft o.a. aanvullende bijdragen vanuit andere departementen (o.a. SZW, J&V, I&W, BZK, LVVN, Fin, en VWS) voor het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. De verhoging is het gevolg van sterk gestegen kosten.
Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2025
Art. | Ontvangsten 2025 | |
|---|---|---|
Vastgestelde begroting 2025 | 497.336 | |
Stand suppletoire begroting september 2025 | 626.894 | |
Belangrijkste suppletoire mutaties | ||
High Trust | 1 | ‒ 20.000 |
F-35 | 2 | ‒ 10.576 |
Diverse ontvangsten | 2 | 14.959 |
Tegemoetkoming vaste lasten | 2 | ‒ 40.000 |
Overige mutaties | 15.493 | |
Stand 2e suppletoire begroting 2025 | 586.770 |
Toelichting
High Trust
De High Trust-ontvangsten bestaan voornamelijk uit door de ACM ontvangen boetes. Die fluctueren door de jaren heen. Dit komt onder andere door het aantal en de hoogte van door de ACM opgelegde boetes. De ACM is hierin volledig onafhankelijk. Op basis van de huidige realisatie is de raming van de boete ontvangsten met € 20 mln verlaagd.
F-35
Voor het instrument Joint Strike Fighter (JSF) zijn de ontvangsten met € 10,6 mln naar beneden bijgesteld. Eind 2023 is besloten om de afdracht voor 2023-2025 te pauzeren. De reden hiervoor is dat in de contracten van deze jaren geen rekening gehouden is met de hoge inflatie in Nederland. Er is afgesproken dat deze vrijstelling mogelijk is omdat de leveranciers voor het afgesproken jaar 2062 alsnog de totale afdracht kunnen doen.
Diverse ontvangsten
Voor het instrument Diverse ontvangsten is het kasbudget met € 15 mln naar boven bijgesteld. Dit betreft onder andere het desalderen van de afrekening van de RVO opdracht 2024. Hierbij wordt een ontvangst geregistreerd van € 10 mln, die tegelijkertijd ook aan de uitgavenkant wordt opgeboekt.
Tegemoetkoming vaste lasten
Voor de Tegemoetkoming vaste lasten (TVL) wordt het ontvangstenbudget met € 40 mln naar beneden bijgesteld op basis van de nu bekende uitvoeringsinformatie. De TVL wordt teruggevorderd wanneer bij de definitieve vaststelling blijkt dat de daadwerkelijke omzetderving lager is geweest dan aanvankelijk door de aanvrager was geraamd. In dergelijke gevallen wordt (een deel van) het eerder uitgekeerde voorschot teruggevorderd.
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1) | Mutaties 2e suppletoire begroting (2) | Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2) | |
|---|---|---|---|
Verplichtingen | 522.924 | 8.347 | 531.271 |
Uitgaven | 450.128 | 2.920 | 453.048 |
Subsidies (regelingen) | 114.406 | 3.911 | 118.317 |
Cyber security | 4.348 | 2.549 | 6.897 |
Subsidiemaatregel telecom Caribisch Nederland | 5.200 | ‒ 400 | 4.800 |
EU-cofinanciering Digital Europe | 9.731 | ‒ 3.850 | 5.881 |
AI-fabriek | 500 | 5.100 | 5.600 |
NGF - project AiNed | 19.860 | 22 | 19.882 |
NGF - project Nationaal Onderwijslab | 6.360 | 6.360 | |
NGF - project 6G Future Network Services | 26.728 | 26.728 | |
NGF - project Subsidie route | 22.207 | 490 | 22.697 |
Digitale veiligheid | 19.472 | 19.472 | |
Opdrachten | 29.852 | ‒ 5.640 | 24.212 |
Onderzoek&opdrachten | 3.036 | 911 | 3.947 |
Beleidsvoorbereiding en evaluaties Veiligheid en Frequenties | 4.863 | ‒ 53 | 4.810 |
Digital trust centre | 3.906 | ‒ 3.375 | 531 |
Cyber security | 7.774 | 4 | 7.778 |
ICT beleid | 5.391 | ‒ 1.127 | 4.264 |
CSIRT - DSP | 2.651 | ‒ 2.000 | 651 |
Nationaal Groeifonds | 2.231 | 2.231 | |
Bijdrage aan agentschappen | 82.176 | ‒ 2.253 | 79.923 |
Bijdrage RVO.nl | 26.678 | ‒ 150 | 26.528 |
Bijdrage RDI | 55.498 | ‒ 2.103 | 53.395 |
Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 218.609 | 7.041 | 225.650 |
Bijdrage Metrologie | 13.332 | 6.000 | 19.332 |
Raad voor de Accreditatie | 675 | 675 | |
Bijdrage ACM | 945 | 945 | |
Bijdrage aan het CBS | 203.657 | 1.041 | 204.698 |
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties | 5.085 | ‒ 139 | 4.946 |
Bijdrage Nederlands Normalisatie Instituut | 1.507 | ‒ 139 | 1.368 |
Bijdrage aan internationale organisaties | 3.578 | 3.578 | |
Ontvangsten | 43.906 | ‒ 16.542 | 27.364 |
Ontvangsten ACM | 162 | 162 | |
Ontvangsten High Trust | 41.550 | ‒ 20.000 | 21.550 |
NGF - project AINed | 0 | 22 | 22 |
NGF - projecten subsidie route | 0 | 490 | 490 |
Diverse ontvangsten | 2.194 | 2.946 | 5.140 |
Budgetflexibiliteit
De oorspronkelijke budgetflexibiliteit in de ontwerpbegroting 2025 was 7%. Dit betekent dat 93% van het kasbudget al juridisch verplicht was. De resterende 7% aan flexibele budget was volledig bestuurlijk gebonden. Bij de 1e suppletoire begroting 2025 steeg dit naar 98%. Van de 2% van de flexibele budgetten was 100% bestuurlijk gebonden. Dit betrof onder andere budgetten voor het ‘Opdracht en Onderzoeksbudget Nationaal Groeifonds’ en voor de subsidie-instrumenten ‘Digital Europe’ en ‘Kennis en innovatie ICT’
Het percentage juridisch verplicht bij de 2e suppletoire begroting is 99,5%, Dit heeft te maken met reeds aangegane verplichtingen bij onder andere Cybersecurity, AI-fabriek, Digital Europe en onderzoeksbudgetten.
Verplichtingen
Ten opzichte van de stand in de Suppletoire begroting september is het verplichtingenbudget voor artikel 1 van de EZ-begroting verhoogd met € 8,3 mln. Dit is het saldo van met name de volgende mutaties:
– Aanvullende verplichtingbudget die beschikbaar is gesteld voor het vervangen van verouderde meetappartuur in het kader van de Metrologiewet (€ 4,2 mln).
– De verplichtingsruimte die naar voren is gehaald voor de uitvoering van de AI-fabriek (€ 3 mln).
Uitgaven
Subsidies
AI-Fabriek
Het bedrag van in totaal € 5,1 mln betreft het naar voren halen van eerder toegekende middelen voor de AI-fabriek. Zodra de supercomputer van de AI-fabriek operationeel is, is het essentieel dat er voldoende praktijktoepassingen beschikbaar zijn om AI-modellen te trainen, en dat er tijdig een breed scala aan databronnen op een verantwoorde manier toegankelijk wordt gemaakt voor het gebruik van AI. Om deze voorbereidingen uit te voeren, is een deel van het budget naar voren gehaald zodat de benodigde activiteiten tijdig kunnen worden opgestart.
Bijdragen aan ZBO's/RWT's
Bijdrage Metrologie
Het Ministerie van Economische Zaken is systeemverantwoordelijke voor de Metrologiewet. De uitvoering hiervan is belegd bij VSL en is als het Nationaal Metrologie Instituut verantwoordelijk voor het beheer van de meetstandaarden (Metrologiewet) in Nederland. Voor de uitvoering van deze wettelijke taak, wordt gebuik gemaakt van verschillende meetapparaturen. Verschillende meetapparaturen zijn inmiddels verouderd en dienen vervangen te worden. Het bedrag van € 6 mln wordt ingezet om deze verouderde (meet)apparaturen te vervangen die bijdragen aan de kalibraties van meetstandaarden in de Nederlandse industrie, maatschappelijke instellingen en binnen de zorg.
Ontvangsten
Ontvangsten High Trust
De High Trust-ontvangsten bestaan voornamelijk uit door de ACM ontvangen boetes. Die fluctueren door de jaren heen. Dit komt onder andere door het aantal en de hoogte van door de ACM opgelegde boetes. De ACM is hierin volledig onafhankelijk. Op basis van de huidige realisatie is de raming van de boete ontvangsten met € 20 mln verlaagd.
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1) | Mutaties 2e suppletoire begroting (2) | Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2) | |
|---|---|---|---|
Verplichtingen | 3.437.381 | ‒ 154.778 | 3.282.603 |
Uitgaven | 2.181.579 | ‒ 199.984 | 1.981.595 |
Subsidies (regelingen) | 629.236 | 14.172 | 643.408 |
MKB-Innovatiestimulering Topsectoren (MIT) | 6.520 | ‒ 2.000 | 4.520 |
Eurostars | 22.447 | ‒ 2.447 | 20.000 |
Bevorderen ondernemerschap | 19.991 | 849 | 20.840 |
Cofinanciering EFRO | 32.077 | ‒ 7.348 | 24.729 |
Bijdrage aan ROM's | 13.550 | 13.550 | |
Startup beleid | 4.325 | 1.400 | 5.725 |
Invest-Nl | 12.811 | ‒ 71 | 12.740 |
Tegemoetkoming vaste lasten | 25.643 | ‒ 4.055 | 21.588 |
Europees Defensie Fonds cofinanciering | 1.200 | 1.200 | |
Tegemoetkoming vaste lasten Startersregeling | 500 | 500 | |
Herstructurering winkelgebieden | 9.388 | 6.000 | 15.388 |
R&D mobiliteitssectoren | 28.981 | ‒ 3.066 | 25.915 |
SEG | 2.474 | 2.474 | |
NGF - project Health-RI | 11.000 | 11.000 | |
NGF - project RegMed XB | 4.424 | 4.424 | |
NGF - project QuantumDeltaNL | 75.951 | 75.951 | |
NGF - project Oncode-PACT | 58.543 | 58.543 | |
NGF - project NXTGEN HIGH TECH | 52.957 | 25.000 | 77.957 |
NGF - project PhotonDelta | 47.234 | 21.000 | 68.234 |
NGF - project Opschaling PPS beroepsonderwijs | 30.996 | 1.789 | 32.785 |
NGF - project Material Independence & Circulair Batteries | 33.825 | ‒ 8.825 | 25.000 |
IPCEI Cloudinfrastructuur en services | 9.070 | 850 | 9.920 |
IPCEI Micro elektronica | 22.925 | ‒ 117 | 22.808 |
Aanvullende tegemoetkoming evenementen | 41 | 41 | |
EuroHPC | 5.853 | 5.853 | |
Euro QCI | 3.416 | ‒ 3.180 | 236 |
Tegemoetkoming Energiekosten | 4.280 | ‒ 3.422 | 858 |
Qredits duurzaamheid | 4.000 | 4.000 | |
Actieplan Groene en Digitale Banen | 5.066 | 5.066 | |
Maritieme Maakindustrie | 1.150 | 700 | 1.850 |
Nationaal Versterkingsplan Microchip-talent | 41.509 | ‒ 156 | 41.353 |
PEGA - Ruimte voor economie | 21.783 | ‒ 500 | 21.283 |
Brexit Adjustment Reserve | 541 | 541 | |
Ruimte voor economie / bedrijventerreinen | 9.422 | ‒ 8.770 | 652 |
Overig | 5.884 | 5.884 | |
Leningen | 275.000 | ‒ 270.000 | 5.000 |
Bedrijfssteun | 270.000 | ‒ 270.000 | 0 |
PEGA econonomische bedrijvigheid | 5.000 | 5.000 | |
Garanties | 65.632 | 0 | 65.632 |
BMKB | 39.887 | 39.887 | |
Groeifaciliteit | 8.000 | 8.000 | |
Garantie Ondernemersfinanciering | 11.745 | 11.745 | |
Garantie Ondernemersfinanciering Corona | 5.000 | 5.000 | |
Maatwerkgaranties | 1.000 | 1.000 | |
Opdrachten | 11.832 | ‒ 2.305 | 9.527 |
Onderzoek en opdrachten | 7.297 | ‒ 145 | 7.152 |
Caribisch Nederland | 1.470 | ‒ 1.030 | 440 |
Regeldruk | 2.290 | ‒ 990 | 1.300 |
Budget Samenwerking regio | 775 | ‒ 140 | 635 |
Bijdrage aan agentschappen | 155.451 | ‒ 5.613 | 149.838 |
Bijdrage RVO.nl | 154.642 | ‒ 5.613 | 149.029 |
Bijdrage RDI | 809 | 809 | |
Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 515.498 | 48.903 | 564.401 |
Bijdrage aan TNO | 308.868 | 37.238 | 346.106 |
Kamer van Koophandel | 174.809 | 11.665 | 186.474 |
Bijdrage aan NWO-TTW | 31.821 | 31.821 | |
Bijdrage aan medeoverheden | 31.862 | 0 | 31.862 |
MKB Innovatiestimulering Topsectoren (MIT) | 31.862 | 31.862 | |
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties | 467.068 | 14.859 | 481.927 |
Internationaal Innoveren | 52.872 | 3.882 | 56.754 |
PPS toeslag | 187.371 | 3.445 | 190.816 |
TO2 (excl. TNO) | 75.957 | ‒ 114 | 75.843 |
Topsectoren overig | 14.209 | ‒ 4.670 | 9.539 |
Ruimtevaart (ESA) | 86.590 | 8.240 | 94.830 |
Bijdrage NBTC | 10.447 | 500 | 10.947 |
Overige bijdragen aan organisaties | 5.410 | ‒ 358 | 5.052 |
Economische ontwikkeling en technologie | 262 | 5.879 | 6.141 |
EU-cofinanciering JTF | 16.331 | ‒ 1.758 | 14.573 |
Faciliteiten toegepast onderziek TO2 en RKI | 9.330 | ‒ 187 | 9.143 |
NGF project NXTGEN Ruimtevaart | 8.289 | 8.289 | |
Storting begrotingsreserve | 30.000 | 0 | 30.000 |
Storting reserve maatwerkgarantie | 30.000 | 30.000 | |
Ontvangsten | 472.811 | ‒ 29.802 | 443.009 |
Rijksoctrooiwet | 49.474 | 4.026 | 53.500 |
Eurostars | 4.250 | 4.250 | |
F-35 | 10.576 | ‒ 10.576 | 0 |
Diverse ontvangsten | 1.244 | 14.959 | 16.203 |
Bedrijfssteun | 40.367 | 40.367 | |
Tegemoetkoming vaste lasten | 76.700 | ‒ 40.000 | 36.700 |
BMKB | 33.000 | 33.000 | |
Onttrekking reserve BMKB | 56.000 | 56.000 | |
Onttrekking reserve KKC | 2.000 | 2.000 | |
Groeifaciliteit | 8.000 | 8.000 | |
Garantie Ondernemingsfinanciering | 13.000 | 13.000 | |
Onttrekking reserve GO corona | 166.000 | 166.000 | |
Maatwerkgaranties | 1.000 | 1.000 | |
NGF - project Opschaling PPS beroepsonderwijs | 0 | 1.789 | 1.789 |
Tegemoetkoming Energiekosten | 11.200 | 11.200 |
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1) | Mutaties 2e suppletoire begroting (2) | Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2) | |
|---|---|---|---|
Verplichtingen | 3.437.381 | ‒ 154.778 | 3.282.603 |
waarvan garantieverplichtingen | 1.211.928 | 1.211.928 | |
waarvan overige verplichtingen | 2.225.453 | ‒ 154.778 | 2.070.675 |
Budgetflexibiliteit
De oorspronkelijke budgetflexibiliteit in de ontwerpbegroting 2025 was 11%. Dit betekent dat 89% van het kasbudget al juridisch verplicht was. De resterende 11% aan flexibele budget was nagenoeg bestuurlijk gebonden en klein deel beleidsmatig gereserveerd. Bij de 1e suppletoire begroting 2025 bleef dit bij 89%.
Het percentage juridisch verplicht bij de 2e suppletoire begroting is 94,5%, dit heeft te maken met reeds aangegane verplichtingen bij onder andere KVK, TNO en RVO. De flexibele budgetten zijn bestuurlijk gebonden. Dit betreft onder andere budgetten voor NGF-projecten die nog niet juridisch zijn vastgelegd maar wel bestuurlijk vastgelegd in Project Specifieke Afspraken.
Verplichtingen
Ten opzichte van de stand in de Suppletoire begroting september is het verplichtingenbudget voor artikel 2 van de EZ-begroting verlaagd met € 154,78 mln. Dit is het saldo van met name de volgende mutaties:
– De middelen die middels de tweede incidentele suppletoire begroting van Economische Zaken beschikbaar zijn gesteld voor bedrijfssteun worden terug overgeheveld naar de begroting van het Ministerie van Defensie.
– Het verplichtingenbudget voor de TO2-instellingen is met € 13,4 mln naar boven bijgesteld. Deze ophoging betreft aanvullende bijdragen vanuit verschillende departementen voor onderzoeken en opdrachten.
– De Rijksbijdrage aan TNO wordt verhoogd met € 55,6 mln verplichtingenruimte. Deze ophoging betreft aanvullende bijdragen vanuit andere departementen (o.a. J&V, I&W, BZK, VWS, en SZW) voor onderzoeken en opdrachten die TNO uitvoert.
Uitgaven
Subsidies
NGF-Project NXTGEN HIGH TECH
Op basis van de huidige uitvoeringsinformatie en prognoses van RVO wordt het kasbuget voor 2025 met € 25 mln naar boven bijgesteld. Deze verhoging is nodig voor de uitvoering van het NGF-project NXTGEN. Eerder dit jaar zijn op basis van de toen geldende inzichten kasbudgetten uit 2025 en 2026 naar latere jaren geschoven, maar op basis van de huidige realisatie en prognose is in 2025 kasbudget nodig.
NGF-Project PhotonDelta
Op basis van de huidige uitvoeringsinformatie en prognoses van RVO wordt het kasbuget voor 2025 met € 21 mln naar boven bijgesteld. Deze verhoging is nodig voor de uitvoering van het NGF-project PhotonDelta. Eerder dit jaar zijn op basis van de toen geldende inzichten kasbudgetten uit 2025 en 2026 naar latere jaren geschoven, maar op basis van de huidige realisatie en prognose is in 2025 kasbudget nodig.
Leningen
Bedrijfssteun
Het budget van € 270 mln is middels de tweede incidentele suppletoire begroting van Economische Zaken beschikbaar gesteld vanuit het Defensiematerieelbegrotingsfonds naar aanleiding van een verzoek tot bedrijfssteun. Nu het verzoek tot steun is ingetrokken worden deze middelen weer terug overgeheveld naar het Defensiematerieelbegrotingsfonds bij het Ministerie van Defensie.
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
Bijdrage aan TNO
Bij de 2e suppletoire begroting is € 37,2 mln aan kasbudget toegevoegd aan het budget voor de Rijksbijdrage aan TNO. Deze ophoging betreft aanvullende bijdragen vanuit andere departementen (o.a. J&V, I&W, BZK, VWS, en SZW) voor onderzoeken en opdrachten die TNO uitvoert.
Kamer van Koophandel
Bij de 2e suppletoire begroting is € 11,7 mln aan kasbudget toegevoegd aan het budget voor de Kamer van Koophandel. Deze ophoging betreft o.a. aanvullende bijdragen vanuit andere departementen (o.a. SZW, J&V, I&W, BZK, LVVN, Fin, en VWS) voor het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. De verhoging is het gevolg van sterk gestegen kosten.
Ontvangsten
Joint Strike Fighter
Voor het instrument Joint Strike Fighter (JSF) zijn de ontvangsten met € 10,6 mln naar beneden bijgesteld. Eind 2023 is besloten om de afdracht voor 2023-2025 te pauzeren. De reden hiervoor is dat in de contracten van deze jaren geen rekening gehouden is met de hoge inflatie in Nederland. Er is afgesproken dat deze vrijstelling mogelijk is omdat de leveranciers voor het afgesproken jaar 2062 alsnog de totale afdracht kunnen doen.
Tegemoetkoming vaste lasten
Voor de Tegemoetkoming vaste lasten (TVL) wordt het ontvangstenbudget met € 40 mln naar beneden bijgesteld op basis van de nu bekende uitvoeringsinformatie. De TVL wordt teruggevorderd wanneer bij de definitieve vaststelling blijkt dat de daadwerkelijke omzetderving lager is geweest dan aanvankelijk door de aanvrager was geraamd. In dergelijke gevallen wordt (een deel van) het eerder uitgekeerde voorschot teruggevorderd.
Diverse ontvangsten
Voor het instrument Diverse ontvangsten is het kasbudget met € 15 mln naar boven bijgesteld. Dit betreft onder andere het desalderen van de afrekening van de RVO opdracht 2024. Hierbij wordt een ontvangst geregistreerd van € 10 mln, die tegelijkertijd ook aan de uitgavenkant wordt opgeboekt.
Toelichting op de begrotingsreserves
De begrotingsreserves zijn bedoeld om inkomsten uit premies en uitgaven voor schades, die over de jaren kunnen fluctueren, te verevenen. De reserve dient als buffer voor uitgaven door EZ in geval bedrijven niet aan hun terugbetalingsverplichtingen kunnen voldoen inzake leningen bij financieringsinstellingen waarop EZ een borgstelling heeft afgegeven.
Op de EZ-begroting zijn begrotingsreserves voor de Borgstelling MKB-kredieten (BMKB) (inclusief het Coronaluik), de Borgstelling MKB-kredieten groen (BMKB groen), de regeling Garantie Ondernemingsfinanciering (GO) (inclusief de Coronamodule van de GO), de Groeifaciliteit (GF), de garanties voor nieuwe aanbieders van MKB-financiering en de regeling Klein Krediet Corona (KKC).
Hoewel de GF en de verschillende coronaluiken geen nieuwe garanties afgeven wordt de reserve aangehouden tot alle reeds bestaande garanties zijn afgelopen.
De reguliere GO en BMKB zijn kostendekkende garanties, waarvan de te realiseren premieontvangsten naar verwachting toereikend zijn voor het afdekken van eventuele verliesdeclaraties. Er wordt bij het sluiten van boekjaar 2025 een onttrekking voorzien van € 224 mln uit de begrotingsreserves van de BMKB, GO en KKC. Doordat een aantal garanties van met name covid-regelingen aflopen, wordt uitstaande risico verlaagd. Dat betekent dat ook de reserves die worden aangehouden voor dit risico kunnen worden afgebouwd. Deze onttrekking gaat ten guste van het generale beeld.
Bij het sluiten van het begrotingsjaar 2025 wordt mede op basis van het gebruik van deze faciliteiten en de daarbij behorende gerealiseerde ontvangsten en uitgaven voor deze regelingen definitief vastgesteld of er een aanvullende onttrekking of storting dient plaats te vinden. De definitieve onttrekkingen uit de begrotingsreserves worden via de Slotwet met de Tweede Kamer gedeeld.
Stand 1/1/2025 | 241,0 |
|---|---|
+ Geraamde storting | |
– Geraamde onttrekking | ‒ 56,0 |
Stand (raming) per 31/12/2025 | 185,0 |
Stand 1/1/2025 | 13,1 |
|---|---|
+ Geraamde storting | |
– Geraamde onttrekking | |
Stand (raming) per 31/12/2025 | 13,1 |
Stand 1/1/2025 | 230,0 |
+ Geraamde storting | |
– Geraamde onttrekking | ‒ 166,0 |
Stand (raming) per 31/12/2025 | 64,0 |
Stand 1/1/2025 | |
|---|---|
+ Geraamde storting | 30,0 |
– Geraamde onttrekking | |
Stand (raming) per 31/12/2025 | 30,0 |
Stand 1/1/2025 | 58,6 |
+ Geraamde storting | |
– Geraamde onttrekking | |
Stand (raming) per 31/12/2025 | 58,6 |
Stand 1/1/2025 | 22,9 |
+ Geraamde storting | |
– Geraamde onttrekking | |
Stand (raming) per 31/12/2025 | 22,9 |
Stand 1/1/2025 | 14,0 |
|---|---|
+ Geraamde storting | |
– Geraamde onttrekking | ‒ 2,0 |
Stand (raming) per 31/12/2025 | 12,0 |
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1) | Mutaties 2e suppletoire begroting (2) | Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2) | |
|---|---|---|---|
Verplichtingen | 374.351 | 0 | 374.351 |
Uitgaven | 324.590 | ‒ 3.522 | 321.068 |
Subsidies (regelingen) | 3.806 | ‒ 1.787 | 2.019 |
Thematisch Technology Transfer | 3.806 | ‒ 1.787 | 2.019 |
Leningen | 310.950 | ‒ 1.761 | 309.189 |
Startups / MKB financiering | |||
Volledig revolverend | |||
ROM's | 2.457 | 2.457 | |
Dutch Future Fund | 2.000 | 2.000 | |
Deep Tech Fund | 50.000 | 50.000 | |
Fonds Alternatieve Financiering | 10.000 | 10.000 | |
Economische Veiligheid Fonds | 22.735 | 22.735 | |
European Tech Champions Initiative (ETCI) | 35.000 | 35.000 | |
SecFund | 75.000 | 75.000 | |
Deels revolverend | |||
Innovatiekrediet | 55.000 | 55.000 | |
Risicokapitaal SEED | 31.000 | 31.000 | |
Vroege fase / informal investors | 19.092 | ‒ 1.761 | 17.331 |
Met vermogensbehoud | |||
Onco research | 4.125 | 4.125 | |
Thematische Technology Transfer | 4.040 | 4.040 | |
Regmed | 501 | 501 | |
Bijdrage aan agentschappen | 9.834 | 26 | 9.860 |
Bijdrage RVO.nl | 9.834 | 26 | 9.860 |
Ontvangsten | 60.227 | 0 | 60.227 |
ROM's | 15.504 | 15.504 | |
Investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek | 354 | 354 | |
Thematische Technology Transfer | 100 | 100 | |
Smart industry | 227 | 227 | |
Innovatiekredieten | 25.000 | 25.000 | |
SEED | 18.000 | 18.000 | |
VFF | 1.042 | 1.042 |
Budgetflexibiliteit
De budgetflexibiliteit naar aanleiding van de wijzigingen uit de 2e suppletoire begroting is 2%. Dit betekent dat 98% van het beschikbare kasbudget op artikel 3 van de EZ-begroting juridisch verplicht is. Deze 2% aan bestuurlijk verplichte budgetten betreft een deel van de middelen van het instrument Innovatiekredieten.
Vergeleken met de stand uit de 1e suppletoire begroting 2025 is het percentage juridisch verplicht met 35% gestegen. Dit komt onder andere door het verplichten van aanvullende bijdragen en doordat er bij de Suppletoire begroting september een deel van de middelen uit 2025 naar latere jaren zijn geschoven als gevolg van de herijking van alle ramingen op het Toekomstfonds.
Bij beleidsartikel 3 Toekomstfonds is er bij de 2e suppletoire begroting geen sprake van noemenswaardige begrotingsmutaties.
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1) | Mutaties 2e suppletoire begroting (2) | Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2) | |
|---|---|---|---|
Verplichtingen | 573.154 | ‒ 8.508 | 564.646 |
Uitgaven | 573.154 | ‒ 8.508 | 564.646 |
Personele uitgaven | 429.546 | 2.171 | 431.717 |
waarvan eigen personeel | 374.136 | ‒ 4.929 | 369.207 |
waarvan inhuur externen | 29.734 | 16.577 | 46.311 |
waarvan overige personele uitgaven | 25.676 | ‒ 9.477 | 16.199 |
Materiële uitgaven | 143.608 | ‒ 10.679 | 132.929 |
waarvan ICT | 23.526 | ‒ 13.518 | 10.008 |
waarvan bijdrage aan SSO's | 28.839 | 0 | 28.839 |
waarvan DICTU | 27.256 | 0 | 27.256 |
waarvan overige materiële uitgaven | 63.987 | 2.839 | 66.826 |
Ontvangsten | 49.950 | 6.220 | 56.170 |
Overig | 49.950 | 6.220 | 56.170 |
Toelichting
Verplichtingen en uitgaven
Personele uitgaven
De raming van de personele uitgaven is met ongeveer € 2,2 mln verhoogd. De toelichting hierop is als volgt:
– Het budget voor eigen personeel is met € 4,9 mln verlaagd. Dit komt mede door een verschuiving van budget voor eigen personeel naar externe inhuur (ongeveer € 4,0 mln). Daarnaast is de raming voor het eigen personeel van SodM verlaagd met € 0,8 mln op basis van de laatste prognoses.
– Het budget voor externe inhuur is met € 16,6 mln verhoogd. De verhoging van dit budget is vooral het gevolg van doorbelasting van de kosten voor externe inhuur aan de (beleids)directies die het betreft.
– De overige personele uitgaven zijn per saldo met ongeveer € 9,5 mln verlaagd. Hoewel het budget voor de Landsadvocaat is verhoogd met € 3,1 mln (met name door het doorbelasten van kosten aan afnemers van externe juridische expertise), is het budget ook verlaagd voor problematiek elders op de begroting (€ 21,3 mln). Tot slot heeft EZ € 1,5 mln van IenW ontvangen voor het toezicht dat ACM uitvoert op de vervoerssector.
Materiële uitgaven
De raming van de materiële uitgaven is verlaagd met € 10,7 mln. Dit komt door:
– Een verlaging van het budget voor ICT van ongeveer € 13,5 mln. Dit komt onder andere door diverse overhevelingen naar dienst- of concernonderdelen voor het programma Transparantie in Informatie (€ 1,9 mln). Daarnaast is € 5 mln als onderuitputting afgeboekt van de ACM-begroting. Tot slot is € 4 mln ingezet voor dekking elders op de begroting.
– Een verhoging van de raming van de overige materiële uitgaven met € 2,8 mln. Dit komt mede door de ophoging van het budget voor de bijdrage aan O&P Rijk (€ 2 mln).
Ontvangsten
De raming van de ontvangsten is verhoogd met € 6,2 mln. Dit komt door een bijstelling van de raming voor retributieontvangsten. Voor ACM gaat het om € 1,6 mln en voor SodM gaat het om € 4,6 mln.
Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1) | Mutaties 2e suppletoire begroting (2) | Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2) | |
|---|---|---|---|
Verplichtingen | 0 | 0 | 0 |
Uitgaven | 0 | 0 | 0 |
Prijsbijstelling | 0 | 0 | 0 |
Loonbijstelling | 0 | 0 | 0 |
Onvoorzien | 0 | 0 | 0 |
Ontvangsten | 0 | 0 | 0 |
Toelichting op de verplichtingen en uitgaven
Er zijn geen mutaties bij het artikel «Nog onverdeeld».