Gepubliceerd: 16 september 2025
Indiener(s): Bruijn
Onderwerpen: begroting financiƫn
Bron: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-36820-XVI-2.html
ID: 36820-XVI-2

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2025 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport;

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, J.A. Bruijn

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. Leeswijzer

Tabel 1 Ondergrenzen conform RBV

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen

Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 en < 1.000

5

10

=> 1.000

10

20

2. Beleid

2.1 Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties

Onderstaand overzicht gaat alleen in op mutaties die budgettaire gevolgen hebben op de stand van 2025. Voor budgettaire wijzigingen die de stand van 2026 en verder beïnvloeden, wordt verwezen naar de Ontwerpbegroting 2026.

Tabel 2 Overzicht belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2025 (Suppletoire begroting september) (bedragen x € 1.000)

Uitgaven

Art.nr.

Uitgaven 2025

Uitgaven 2026

Uitgaven 2027

Uitgaven 2028

Uitgaven 2029

Uitgaven 2030

Stand 1e suppletoire begroting 2025

 

36.781.040

40.041.800

41.689.632

43.079.630

45.553.906

48.297.925

Backpay

11

– 50.000

50.000

0

0

0

0

Bijdrage AI-fabriek

10

500

500

500

500

0

0

Bijstelling uitgaven Rijksbijdrage Wlz

8

– 1.000.000

– 50.000

– 250.000

– 50.000

– 350.000

– 850.000

Bijstelling uitgaven Zorgtoeslag

8

– 321.417

– 304.327

– 280.520

– 253.511

– 349.746

– 571.529

Overige mutaties

-

– 172.481

15.387

527.031

491.000

387.120

319.619

Stand suppletoire begroting september 2025

 

35.237.642

39.753.360

41.686.643

43.267.619

45.241.280

47.196.015

Toelichting

Backpay

De reservering van € 50 miljoen ten behoeve van de backpay voor weduwen van voormalig KNIL-militairen en ambtenaren in Nederlands-Indië schuift van 2025 door naar 2026. Het bleek in de uitvoering niet mogelijk om in 2025 een backpayregeling mogelijk te maken.

Bijdrage AI-fabriek

Voor de nationale AI Factory wordt er vanuit de VWS-begroting in totaal € 2 miljoen naar de EZ-begroting overgeheveld. Hiervan is het bedrag voor 2025 € 0,5 miljoen. Dit sluit aan bij de VWS-ambities uit de NVS en de AZWA-afspraken om met inzet van AI administratieve lasten te verlichten, arbeidsproductiviteit te verhogen en werkdruk terug te dringen.

Bijstelling uitgaven rijksbijdrage Wlz

Dit betreft een bijstelling van € 1 miljard in de uitgavenraming Rijksbijdrage Wlz, naar aanleiding van de actuele raming van het CPB.

Bijstelling uitgaven Zorgtoeslag

Dit betreft een bijstelling van € 321 miljoen in de uitgavenraming Rijksbijdrage zorgtoeslag, naar aanleiding van de actuele raming van het CPB.

Overige mutaties

Betreft enkele kasschuiven voor onder andere gegevensuitwisseling (€ 77 miljoen) en zorggeschikte woningen (€ 50 miljoen) en een tegenvaller op de FLO/VUT-regeling (€ 13 miljoen).

Tabel 3 Overzicht belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2025 (Suppletoire begroting september) (bedragen x € 1.000)

Ontvangsten

Art.nr.

Ontvangsten 2025

Ontvangsten 2026

Ontvangsten 2027

Ontvangsten 2028

Ontvangsten 2029

Ontvangsten 2030

Stand 1e suppletoire begroting 2025

 

1.053.163

899.613

867.552

891.515

932.369

971.069

Zorgtoeslag

8

– 42.400

– 54.000

– 42.400

– 33.800

– 31.500

– 38.200

Overige ontvangstenmutaties

33.887

7.789

7.800

7.813

7.826

7.826

Stand suppletoire begroting september 2025

 

1.044.650

853.402

832.952

865.528

908.695

940.695

Toelichting

Zorgtoeslag

Voor 2025 worden er € 42,4 miljoen minder terugontvangsten verwacht voor de zorgtoeslag. Dit komt door lagere terugvorderingen door onterecht toegekende zorgtoeslag.

3. Beleidsartikelen

3.1. Artikel 1 Volksgezondheid

Tabel 4 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 1 Volksgezondheid (bedragen x € 1.000)
   

Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

1.746.773

462.005

2.208.778

         
 

Uitgaven

2.346.107

46.384

2.392.491

         

1.10

Gezondheidsbeleid

977.807

21.390

999.197

 

Subsidies (regelingen)

56.226

– 2.665

53.561

 

(Lokaal) gezondheidsbeleid

56.226

– 2.665

53.561

 

Opdrachten

6.592

– 2.320

4.272

 

(Lokaal) gezondheidsbeleid

6.592

– 2.320

4.272

 

Bijdrage aan agentschappen

180.971

11.365

192.336

 

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit

146.088

6.941

153.029

 

RIVM: Wettelijke taken en beleidsondersteuning zorgbreed

33.584

5.284

38.868

 

Overige

1.299

– 860

439

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

426.126

17.510

443.636

 

ZonMw: Programmering

425.711

17.510

443.221

 

Overige

415

0

415

 

Bijdrage aan medeoverheden

307.892

– 2.500

305.392

 

Lokale aanpak

307.737

– 2.500

305.237

 

Overige

155

0

155

1.20

Ziektepreventie

1.157.997

18.550

1.176.547

 

Subsidies (regelingen)

439.431

8.654

448.085

 

Ziektepreventie

104.489

– 12.029

92.460

 

Bevolkingsonderzoeken

248.402

18.010

266.412

 

Vaccinaties

86.540

2.673

89.213

 

Opdrachten

64.225

– 15.275

48.950

 

Ziektepreventie

53.399

– 12.440

40.959

 

Pandemische paraatheid

10.826

– 2.835

7.991

 

Bijdrage aan agentschappen

544.370

25.171

569.541

 

RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra

286.327

18.743

305.070

 

RIVM: Bevolkingsonderzoeken

58.986

2.619

61.605

 

RIVM: Vaccinaties

199.044

880

199.924

 

Pandemische paraatheid

0

2.928

2.928

 

Overige

13

1

14

 

Bijdrage aan medeoverheden

109.971

0

109.971

 

Pandemische paraatheid

40.253

2.071

42.324

 

Overige

69.718

– 2.071

67.647

1.30

Gezondheidsbevordering

162.396

5.061

167.457

 

Subsidies (regelingen)

79.454

2.014

81.468

 

Preventie van schadelijk middelengebruik

29.843

503

30.346

 

Gezonde leefstijl en gezond gewicht

28.471

823

29.294

 

Letselpreventie

7.289

275

7.564

 

Bevordering van seksuele gezondheid

12.526

460

12.986

 

Overige

1.325

– 47

1.278

 

Opdrachten

11.044

– 393

10.651

 

Gezondheidsbevordering

11.044

– 393

10.651

 

Bijdrage aan agentschappen

4.391

84

4.475

 

Overige

4.391

84

4.475

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

876

– 816

60

 

Overige

876

– 816

60

 

Bijdrage aan medeoverheden

66.631

4.172

70.803

 

Heroïnebehandeling op medisch voorschrift

16.711

566

17.277

 

Seksuele gezondheid

49.920

3.606

53.526

1.40

Ethiek

47.907

1.383

49.290

 

Subsidies (regelingen)

42.813

1.264

44.077

 

Abortusklinieken

28.718

867

29.585

 

Medische ethiek

14.095

397

14.492

 

Opdrachten

2.399

0

2.399

 

Medische ethiek

2.399

0

2.399

 

Bijdrage aan agentschappen

2.695

119

2.814

 

CIBG: Uitvoeringstaken medische ethiek

2.695

119

2.814

         
 

Ontvangsten

143.159

7.761

150.920

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget op artikel 1 wordt met € 462 miljoen verhoogd. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door een verhoging van het verplichtingenbudget van ZonMw met € 385 miljoen. Dit in verband met de verstrekking van de opdrachtbrief 2026.

1. Gezondheidsbeleid

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

ZonMw: Programmering

Het budget is door loon- en prijsindexatie opgehoogd met € 14,7 miljoen. Voor de uitvoering van het programma Innovatieve Arbozorg door ZonMw is het budget opgehoogd met € 4,7 miljoen.

Tezamen met een aantal andere kleine mutaties valt dit budget € 17,5 miljoen hoger uit.

2. Ziektepreventie

Subsidies

Bevolkingsonderzoeken

Door loon- en prijsindexatie is het budget opgehoogd met € 13 miljoen. Dit betreft zowel LPO voor bevolkingsonderzoeken als voor prenatale screening. Tezamen met een aantal technische mutaties is het budget verhoogd met € 18 miljoen.

Opdrachten

Ziektepreventie

Bij de middelen voor de aanschaf van Covid-vaccins doet zich een onderbesteding voor van € 4,5 miljoen. Daarnaast is er voor de aanschaf van Covid-vaccins € 8,4 miljoen overgeboekt naar het budget voor RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra.

RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra

Voor de aanschaf van covidvaccins is € 8,4 miljoen aanvullend geboekt bovenop de eerdere € 31,6 miljoen vanuit het budget voor Opdrachten: Ziektepreventie (totaal € 40 miljoen). Voor de opdracht uitvoering implementatie RSV- immunisatie is ruim € 3 miljoen beschikbaar gesteld.

3.2. Artikel 2 Curatieve zorg

Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 2 Curatieve zorg (bedragen x € 1.000)
   

Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

5.704.708

– 3.398.572

2.306.136

         
 

Uitgaven

4.244.194

– 3.301.681

942.513

         

2.10

Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg

557.569

– 280.028

277.541

 

Subsidies (regelingen)

200.836

2.149

202.985

 

Medisch specialistische zorg

73.951

2.591

76.542

 

Curatieve ggz

18.882

– 74

18.808

 

Eerstelijnszorg

6.525

6.063

12.588

 

Lichaamsmateriaal

24.656

852

25.508

 

Medische producten

76.822

– 7.283

69.539

 

Opdrachten

25.332

– 5.251

20.081

 

Medisch specialistische zorg

15.249

– 256

14.993

 

Curatieve ggz

1.467

– 129

1.338

 

Eerstelijnszorg

1.456

– 459

997

 

Lichaamsmateriaal

1.048

– 111

937

 

Medische producten

6.112

– 4.296

1.816

 

Bijdrage aan agentschappen

27.956

– 336

27.620

 

aCBG

6.578

270

6.848

 

CIBG

21.128

– 966

20.162

 

Overige

250

360

610

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

4.716

21.139

25.855

 

Overige

4.716

21.139

25.855

 

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

1.000

0

1.000

 

Overig

1.000

0

1.000

 

Leningen

97.505

– 97.505

0

 

Leningen Pallas

97.505

– 97.505

0

 

Vermogensverschaffing/-onttrekking

200.224

– 200.224

0

 

Kapitaalverschaffing Pallas

200.224

– 200.224

0

2.34

Ondersteuning van het zorgstelsel

3.686.625

– 3.393.448

293.177

 

Subsidies (regelingen)

163.261

– 11.419

151.842

 

Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen

1.816

0

1.816

 

Regeling medisch noodzakelijke zorg onverzekerden

116.640

0

116.640

 

Regeling veelbelovende zorg

26.807

– 1.362

25.445

 

Medisch specialistische zorg

4.299

2.100

6.399

 

Medisch specialistische zorg

440

313

753

 

Curatieve ggz

0

173

173

 

Eerstelijnszorg

11.108

– 10.969

139

 

Overige

2.151

– 1.674

477

 

Bekostiging

3.463.308

– 3.397.700

65.608

 

Rijksbijdrage 18-

3.397.700

– 3.397.700

0

 

Zorg illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen

65.608

0

65.608

 

Inkomensoverdrachten

20.530

14.790

35.320

 

Overgangsregeling FLO/VUT ouderenregeling ambulancepersoneel

20.430

14.790

35.220

 

Overige

100

0

100

 

Opdrachten

20.191

1.881

22.072

 

Risicoverevening

2.580

0

2.580

 

Uitvoering zorgverzekeringsstelsel

11.308

– 20

11.288

 

Curatieve ggz

765

0

765

 

Eerstelijnszorg

115

0

115

 

Passende Zorg

3.130

2.020

5.150

 

Overige

2.293

– 119

2.174

 

Bijdrage aan agentschappen

8.917

390

9.307

 

CJIB: Onverzekerden en wanbetalers

8.917

390

9.307

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

10.418

– 1.390

9.028

 

Sociale Verzekeringsbank: Onverzekerden

7.966

313

8.279

 

Overige

2.452

– 1.703

749

2.50

NRG Pallas

0

371.795

371.795

 

Leningen

0

97.505

97.505

 

Pallas nieuwbouw programma

0

97.505

97.505

 

Vermogensverschaffing/-onttrekking

0

274.290

274.290

 

Pallas nieuwbouw programma

0

198.029

198.029

 

Instandhouding NRG

0

76.261

76.261

         
 

Ontvangsten

78.701

21.100

99.801

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Verplichtingen

De verplichtingen op dit artikel worden met € 3,4 miljard naar beneden bijgesteld in verband met de overheveling van de Rijksbijdragen 18- naar artikel 8.

Voor de aanvullende aanpak beschikbaarheid geneesmiddelen moeten in 2025 meerjarige verplichtingen worden aangegaan. Hiervoor wordt € 21,0 miljoen aan verplichtingenbudget van 2026 tot en met 2028 naar 2025 gehaald.

Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het verplichtingenbudget met € 3,4 miljard verlaagd.

1. Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg

Subsidies

Eerstelijnszorg

Als gevolg van het opheffen van het instrument subsidies eerstelijnszorg onder artikelonderdeel 2.34 Ondersteuning van het zorgstelsel wordt een bedrag van € 6,6 miljoen overgeboekt naar dit budget. Tezamen met een aantal andere kleine mutaties valt dit budget € 6,1 miljoen hoger uit.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

Overige

In 2025 is de terugvordering van de PharmaNL-middelen uit de overlooppost van ZonMw 2024 ontvangen (€ 21,1 miljoen). Deze middelen blijven hiermee beschikbaar voor het programma van PharmaNL in 2025.

Leningen

Leningen Pallas

Op 28 januari 2025 heeft de Tweede Kamer besloten om het project Nieuwbouw Pallas-reactor aan te wijzen als groot project.1 Op verzoek van de kamer zijn alle uitgaven rondomd het project Pallas ondergebracht op een separaat artikelonderdeel. Hierom zijn de middelen overgeheveld naar artikelonderseel 2.50 NRG Pallas.

Vermogensverschaffing/-ontrekking

Kapitaalverschaffing Pallas

Op 28 januari 2025 heeft de Tweede Kamer besloten om het project Nieuwbouw Pallas-reactor aan te wijzen als groot project2. Op verzoek van de Kamer zijn alle uitgaven rondom het project Pallas ondergebracht op een separaat artikelonderdeel. Hierom zijn de middelen overgeheveld naar artikelonderdeel 2.50 NRG Pallas.

3. Ondersteuning van het zorgstelsel

Subsidies

Eerstelijnszorg

Als gevolg van het opheffen van het instrument subsidies eerstelijnszorg onder artikelonderdeel 2.34 Ondersteuning van het zorgstelsel wordt een bedrag van € 6,6 miljoen overgeboekt naar 2.10 Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg.

Daarnaast is meerjarig € 9,5 miljoen, waarvan € 3,8 miljoen in 2025, overgeboekt naar artikel 1 Volksgezondheid ten behoeve van het ZonMw-programma voor digitale zelfzorgmiddelen. Tezamen met een aantal kleinere mutaties is het subsidiebudget voor Eerstelijnszorg met € 11 miljoen verlaagd.

Bekostiging

De Rijksbijdrage 18- wordt overgeheveld naar artikel 8 Tegemoetkomingen en Rijksbijdragen. Dit bedraagt circa € 3,4 miljard in 2025.

Inkomensoverdrachten

Overgangsregeling FLO/VUT ouderenregeling ambulancepersoneel

De nabetalingen voor de vaststellingen op de FLO/VUT regeling vallen hoger uit dan geraamd. Hiervoor wordt dit budget met € 14,5 miljoen verhoogd in 2025.

Tezamen met een aantal kleinere mutaties is het budget voor inkomensoverdrachten voor de overgangsregeling FLO/VUT ouderenregeling ambulancepersoneel met € 14,8 miljoen verhoogd.

5. NRG Pallas

Leningen

Pallas nieuwbouw programma

Vermogensverschaffing/-onttrekking

Voor het PALLAS-nieuwbouwprogramma is € 390 miljoen aan vreemd vermogen beschikbaar gesteld in de vorm van rentedragende leningen. Het belangrijkste onderdeel van het PALLAS-nieuwbouwprogramma is de Pallas-reactor, waarmee radioactieve stoffen worden ontwikkeld voor diagnose en therapie.

Pallas nieuwbouw programma

Voor het Pallas-nieuwbouwprogramma wordt de komende jaren € 1,35 miljard eigen vermogen verschaft. Voor 2025 betreft dit € 198 miljoen.

Instandhouding NRG

Om de liquiditeitspositie van NRG PALLAS te handhaven wordt in 2025 € 76 miljoen ingezet.

Ontvangsten

In 2025 is de terugvordering van de PharmaNL-middelen uit de overlooppost van ZonMw 2024 ontvangen (€ 21,1 miljoen). Deze middelen zijn vervolgens beschikbaar gesteld voor het programma van PharmaNL in 2025.

3.3. Artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning

Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning (bedragen x € 1.000)
   

Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

22.216.245

– 21.422.890

793.355

         
 

Uitgaven

19.089.530

– 18.139.211

950.319

         

3.10

Participatie en zelfredzaamheid van kwetsbare groepen

425.025

8.871

433.896

 

Subsidies (regelingen)

94.777

11.515

106.292

 

Toegang tot zorg en ondersteuning

24.879

– 333

24.546

 

Inclusieve samenleving

39.866

11.473

51.339

 

Kennis en informatiebeleid

30.032

375

30.407

 

Opdrachten

92.062

– 6.955

85.107

 

Bovenregionaal gehandicaptenvervoer

69.381

0

69.381

 

Inclusiviteit

7.212

– 7.212

0

 

Overige

15.469

257

15.726

 

Bijdrage aan agentschappen

7.357

4.436

11.793

 

Overige

7.357

4.436

11.793

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

29.392

– 4.378

25.014

 

Doventolkvoorzieningen

19.052

572

19.624

 

Participatie en zelfredzaamheid kwetsbare groepen

10.340

– 4.950

5.390

 

Bijdrage aan medeoverheden

201.437

4.253

205.690

 

Oekraïne

28.016

7.212

35.228

 

Overige

173.421

– 2.959

170.462

3.21

Langdurige zorg tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten

18.664.505

– 18.148.082

516.423

 

Subsidies (regelingen)

357.298

– 99.256

258.042

 

Zorg merkbaar beter maken

248.421

– 100.388

148.033

 

Kennis, informatie en innovatiebeleid

30.059

678

30.737

 

Palliatieve zorg en ondersteuning

78.818

454

79.272

 

Bekostiging

18.048.900

– 18.048.900

0

 

Bijdrage in de kosten van kortingen (BIKK)

6.048.900

– 6.048.900

0

 

Bijdrage Wlz

12.000.000

– 12.000.000

0

 

Opdrachten

26.642

35

26.677

 

Zorgdragen voor langdurige zorg

26.642

35

26.677

 

Bijdrage aan agentschappen

713

32

745

 

Algemeen

713

32

745

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

205.258

7

205.265

 

Uitvoeringskosten Sociale Verzekeringsbank

60.785

– 5.696

55.089

 

Uitvoeringskosten Centrum Indicatiestelling Zorg

144.473

5.703

150.176

 

Bijdrage aan medeoverheden

25.694

0

25.694

 

Overige

25.694

0

25.694

         
 

Ontvangsten

8.376

0

8.376

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget op dit artikel wordt met € 21,4 miljard naar beneden bijgesteld. Het grootste gedeelte hiervan wordt veroorzaakt door de overheveling van de Bijdrage Wlz en de Bijdrage in Kosten van kortingen (BIKK) naar artikel 8.

1. Participatie en zelfredzaamheid van kwetsbare groepen

Subsidies (regelingen)

Inclusieve samenleving

Het budget van de Stimuleringsregeling Technologie in Ondersteuning en Zorg (STOZ) was voor € 15,1 miljoen begroot op begrotingsartikel 4 Zorgbreed beleid. De uitgaven van deze regeling vinden echter plaats op artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning. Daarom wordt het budget op dit artikelonderdeel verhoogd met € 15,1 miljoen.

Daarnaast heeft de Wet versterking regie op volkshuisvesting 1 jaar vertraging opgelopen. Hierdoor valt € 3 miljoen vrij.

Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het budget voor subsidies Inclusieve samenleving met € 11,5 miljoen verhoogd.

Opdrachten

Inclusiviteit

De meerkosten in het sociaal domein voor Oekraïense ontheemden zijn bij de Voorjaarsnota 2025 per abuis op het instrument «opdrachten» geboekt in plaats van «bijdrage medeoverheden». De meerkosten zijn toen voor 2025 met € 7,2 miljoen opgehoogd. Bij de suppletoire begroting september is dit gecorrigeerd en wordt het budget voor opdrachten inclusiviteit verlaagd met € 7,2 miljoen.

Bijdrage aan medeoverheden

Oekraïne

De meerkosten in het sociaal domein voor Oekraïense ontheemden zijn bij de Voorjaarsnota 2025 per abuis op het instrument «opdrachten» geboekt in plaats van «bijdrage medeoverheden». De meerkosten zijn toen voor 2025 met € 7,2 miljoen opgehoogd. In deze suppletoire begroting september wordt dit gecorrigeerd en wordt het budget voor Bijdrage aan medeoverheden Oekraïne verhoogd met € 7,2 miljoen.

2. Langdurige zorg tegen maatschappelijke aanvaardbare kosten

Subsidies

Zorg merkbaar beter maken

Het budget is met € 100,3 miljoen verlaagd in 2025. Dit komt door twee kasschuiven die beide € 50 miljoen schuiven naar 2027 en 2028. Voor de subsidie zorggeschikte woningen is een kasschuif vereist doordat de betalingen vertraagd zijn. De kasschuif Groningen is benodigd omdat op basis van de nieuwste inzichten in de planning van de sloop, afstoot van panden, (ver)bouw- en herstelwerkzaamheden is gebleken dat het kasritme van de uitgaven anders is dan eerder voorzien. Onder de subsidies is ook een bedrag opgenomen voor het waarborgen van de continuïteit van zorg in de gehandicaptensector. Tot slot wordt er € 11,0 miljoen voor gespecialiseerde cliëntondersteuning (GCO) van 2025 door geschoven naar 2027 en 2028.

Bekostiging

Bijdrage in de kosten van kortingen (BIKK)

De BIKK is in dit begrotingsstuk overgeheveld naar artikel 8 Tegemoetkomingen en Rijksbijdragen. Deze mutatie bedraagt € 6,0 miljard in 2025.

Bijdrage Wlz

De Rijksbijdrage Wlz is in dit begrotingsstuk overgeheveld naar artikel 8 Tegemoetkomingen en Rijksbijdragen. Deze mutatie € 12,0 miljard in 2025.

3.4. Artikel 4 Zorgbreed beleid

Tabel 7 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 4 Zorgbreed beleid (bedragen x € 1.000)
   

Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

1.175.203

– 135.542

1.039.661

         
 

Uitgaven

1.489.400

– 83.042

1.406.358

         

4.10

Positie cliënt en transparantie van zorg

73.838

352

74.190

 

Subsidies (regelingen)

61.947

– 138

61.809

 

Patiënten- en gehandicaptenorganisaties

40.124

– 122

40.002

 

Transparantie van zorg

21.823

– 16

21.807

 

Opdrachten

1.782

44

1.826

 

Transparantie van zorg

9

0

9

 

Overige

1.773

44

1.817

 

Bijdrage aan agentschappen

10.109

446

10.555

 

CIBG

10.109

446

10.555

4.20

Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

593.887

– 11.147

582.740

 

Subsidies (regelingen)

561.236

– 11.074

550.162

 

Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

377.297

– 13.466

363.831

 

Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

174.001

2.710

176.711

 

Overige

9.938

– 318

9.620

 

Opdrachten

14.096

– 860

13.236

 

Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

14.026

– 860

13.166

 

Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

20

0

20

 

Overige

50

0

50

 

Bijdrage aan agentschappen

18.495

709

19.204

 

Overig

18.495

709

19.204

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

0

78

78

 

Overig

0

78

78

 

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

60

0

60

 

OECD

60

0

60

4.30

Informatiebeleid

255.248

– 100.245

155.003

 

Subsidies (regelingen)

87.892

1.145

89.037

 

Informatiebeleid

81.685

1.145

82.830

 

Overige

6.207

0

6.207

 

Opdrachten

141.997

– 101.096

40.901

 

Informatiebeleid

139.301

– 100.467

38.834

 

Overige

2.696

– 629

2.067

 

Bijdrage aan agentschappen

24.552

– 376

24.176

 

Informatiebeleid

24.552

– 376

24.176

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

807

82

889

 

Overige

807

82

889

4.40

Inrichting zorgstelsel

313.914

21.894

335.808

 

Opdrachten

619

0

619

 

Overige

619

0

619

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

313.295

21.894

335.189

 

CAK

146.659

11.497

158.156

 

NZa

76.833

– 273

76.560

 

ZiNL

88.416

7.315

95.731

 

CSZ

1.387

55

1.442

 

Overige

0

3.300

3.300

4.50

Zorg, welzijn en jeugdzorg op Caribisch Nederland

252.513

6.104

258.617

 

Subsidies (regelingen)

4.734

199

4.933

 

Algemeen

4.734

199

4.933

 

Bekostiging

236.796

4.842

241.638

 

Jeugd, Welzijn en Sport

8.656

544

9.200

 

Zorg

228.140

4.298

232.438

 

Opdrachten

1.070

5

1.075

 

Zorg

981

5

986

 

Welzijn

89

0

89

 

Bijdrage aan medeoverheden

9.913

1.058

10.971

 

Overige

9.913

1.058

10.971

         
 

Ontvangsten

31.574

5.026

36.600

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt in totaal met € 135,5 miljoen verlaagd. Dit wordt voor het grootste gedeelte veroorzaakt door de hieronder toegelichte uitgavenmutaties.

2. Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

Subsidies

Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

Voor de Stimuleringsregeling Technologie in Ondersteuning en Zorg (STOZ) wordt een bijdrage overgeboekt voor zowel de beleidsgelden als de uitvoeringskosten. Voor 2025 betreft dit tezamen ongeveer € 18,4 miljoen.

In 2024 is niet het volledige budget voor het NGF-project benut DUTCH. Door de 100% eindejaarsmarge op de NGF-projecten wordt het budget nu met € 5 miljoen verhoogd. Zo blijven de middelen beschikbaar voor DUTCH. De middelen zullen ingezet worden voor vertraagde kosten programmamanagement (€ 0,5 miljoen) en ontwikkeling modules (€ 4,5 miljoen).

Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het subsidie budget voor opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt met € 11,1 miljoen verlaagd.

3. Informatiebeleid

Opdrachten

Informatiebeleid

Om de doelstellingen te kunnen realiseren wordt € 77,6 mijloen voor Standaardisatie Gegevensuitwisseling naar 2027 en 2028 geschoven. Dit betreft de trajecten PGO, Beeldbeschikbaarheid, Generieke Functies, Identificatie en Authenticatie stimulering, Leveranciersmanagement Zorg en ICT markt, Landelijk dekkend netwerk, Eenheid van Taal en Techniek en EHDS.

De middelen voor gegevensuitwisseling worden voor een deel op andere instrumenten of artikelen binnen de VWS-begroting gerealiseerd. Daarom wordt het opdrachtenbudget met € 20,2 miljoen verlaagd.

Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het opdrachten budget voor informatiebeleid met € 100,5 miljoen verlaagd.

4. Inrichting zorgstelsel

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

CAK

Het budget voor het CAK wordt met circa € 5 miljoen verhoogd ten behoeve van implementatiekosten van het wetsvoorstel Wet vervanging abonnementstarief Wmo 2015. Hierbij wordt het abonnementstarief vervangen door een inkomens- en vermogensafhankelijke eigen bijdrage (ivb).

Tezamen met loon- en prijsindexatie en kleinere mutaties wordt het budget van het CAK met € 11,5 miljoen verhoogd.

3.5. Artikel 5 Jeugd

Tabel 8 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 5 Jeugd (bedragen x € 1.000)
   

Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

207.463

– 4.268

203.195

         
 

Uitgaven

201.913

– 4.268

197.645

         

5.30

Effectief en efficiënt werkend jeugdstelsel

201.913

– 4.268

197.645

 

Subsidies (regelingen)

155.369

– 54.804

100.565

 

Kennis en informatiebeleid

14.606

1.240

15.846

 

Jeugdbeleid

108.420

– 57.314

51.106

 

Jeugdstelsel

32.343

1.270

33.613

 

Opdrachten

10.953

– 785

10.168

 

Kennis en informatiebeleid

2.572

0

2.572

 

Jeugdbeleid

7.739

– 785

6.954

 

Jeugdstelsel

642

0

642

 

Bijdrage aan agentschappen

1.586

70

1.656

 

Overige

1.586

70

1.656

 

Bijdrage aan medeoverheden

34.005

51.251

85.256

 

Overige

34.005

51.251

85.256

         
 

Ontvangsten

2.400

0

2.400

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

3. Effectief en efficiënt werkend jeugdstelsel

Subsidies

Jeugdbeleid

Er vindt een overheveling plaats van subsidies naar bijdrage aan medeoverheden in het kader van de transformatie gesloten jeugdhulp. Dit bedraagt € 51,7 miljoen in 2025. Daarnaast vindt er een kasschuif plaats van middelen voor open residentieel van 2025 naar 2026 en 2027. In totaal bedraagt deze kasschuif € 16,4 miljoen. Tot slot wordt het budget bij tegemoetkomingsmiddelen kinderopvangkosten pleegzorg in 2025 met € 10,7 miljoen verhoogd.

Bijdrage aan medeoverheden

Overige

Er vindt een overheveling plaats van subsidies naar bijdrage aan medeoverheden in het kader van de transformatie gesloten jeugdhulp. Deze mutatie bedraagt € 51,7 miljoen in 2025.

3.6. Artikel 6 Sport en bewegen

Tabel 9 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 6 Sport en bewegen (bedragen x € 1.000)
   

Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

415.982

2.842

418.824

         
 

Uitgaven

463.022

2.842

465.864

         

6.40

Sport verenigt Nederland

463.022

2.842

465.864

 

Subsidies (regelingen)

209.095

3.979

213.074

 

Sportakkoord

119.097

1.078

120.175

 

Duurzame en toegankelijke sportaccommodaties

74.272

2.750

77.022

 

Kennis en innovatie

15.726

151

15.877

 

Inkomensoverdrachten

18.375

911

19.286

 

Financiële voorziening topsporters

18.375

911

19.286

 

Opdrachten

5.827

– 2.233

3.594

 

Sportakkoord

5.555

– 2.414

3.141

 

Kennis en innovatie

250

160

410

 

Overige

22

21

43

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

4.677

185

4.862

 

Dopingautoriteit

4.677

185

4.862

 

Bijdrage aan medeoverheden

224.475

0

224.475

 

Duurzame en toegankelijke sportaccommodaties

224.475

0

224.475

 

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

500

0

500

 

Dopingbestrijding

500

0

500

 

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

73

0

73

 

Sportakkoord

73

0

73

         
 

Ontvangsten

93.627

0

93.627

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Het verplichtingen- en uitgavenbudget op artikel 6 wordt met € 2,8 miljoen verhoogd. De mutaties zijn lager dan de voorgeschreven ondergrens en worden daarom niet toegelicht.

3.7. Artikel 7 Oorlogsgetroffenen en Herinnering Wereldoorlog II

Tabel 10 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 7 Oorlogsgetroffenen en Herinnering Wereldoorlog II (bedragen x € 1.000)
   

Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

204.944

8.626

213.570

         
 

Uitgaven

205.310

8.626

213.936

         

7.10

De zorg- en dienstverlening aan verzetsdeeln. en oorlogsgetroffenen WOII en de herinnering aan WOII

27.523

451

27.974

 

Subsidies (regelingen)

26.415

451

26.866

 

Nationaal Comité

6.219

– 60

6.159

 

Nationale herinneringscentra

3.136

134

3.270

 

Herinnering Indisch Molukse Doelgroep

3.405

36

3.441

 

Zorg- en dienstverlening

7.222

167

7.389

 

Overige

6.433

174

6.607

 

Bekostiging

400

0

400

 

Overige

400

0

400

 

Opdrachten

482

0

482

 

Overige

482

0

482

 

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

226

0

226

 

Overige

226

0

226

7.20

Pensioenen en uitkeringen voor verzetsdeeln. en oorlogsgetroffenen WOII

177.787

8.175

185.962

 

Inkomensoverdrachten

167.398

7.767

175.165

 

Wetten/regelingen verzetsdeelnemers/oorlogsgetroffenen

167.398

7.767

175.165

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

10.389

408

10.797

 

Sociale Verzekeringsbank

9.769

383

10.152

 

Pensioen- en Uitkeringsraad

620

25

645

         
 

Ontvangsten

3.339

0

3.339

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Verplichtingen

In 2025 wordt er € 7,8 miljoen aan loonbijstelling toegekend ten behoeve van de uitkering aan inkomensslachtoffers. Tezamen met een aantal kleinere mutaties wordt het verplichtingenbudget met € 8,6 miljoen verhoogd.

2. Pensioenen en uitkeringen voor verzetsdeeln. en oorlogsgetroffenen WOII

Inkomensoverdrachten

Wetten/regelingen verzetsdeelnemers/oorlogsgetroffenen

In 2025 wordt er € 7,8 miljoen aan loonbijstelling toegekend ten behoeve van de uitkering aan inkomensslachtoffers.

3.8. Artikel 8 Tegemoetkomingen en Rijksbijdragen

Tabel 11 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 8 Tegemoetkomingen en Rijksbijdragen (bedragen x € 1.000)
   

Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

7.786.866

24.678.983

32.465.849

         
 

Uitgaven

7.786.866

20.150.183

27.937.049

         

8.10

Tegemoetkoming specifieke kosten

7.786.866

– 321.417

7.465.449

 

Inkomensoverdrachten

7.786.866

– 321.417

7.465.449

 

Zorgtoeslag

7.698.917

– 321.417

7.377.500

 

Tegemoetkoming specifieke kosten

87.949

0

87.949

8.40

Rijksbijdragen

0

20.471.600

20.471.600

 

Bekostiging

0

20.471.600

20.471.600

 

Rijksbijdrage Zorgverzekeringsfonds 18-

0

3.397.700

3.397.700

 

Rijksbijdrage in de kosten van kortingen (BIKK)

0

6.073.900

6.073.900

 

Bijdrage Wlz

0

11.000.000

11.000.000

         
 

Ontvangsten

659.200

– 42.400

616.800

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Allereerst is de naam van dit artikel veranderd van «Tegemoetkomingen specifieke kosten» in «Tegemoetkomingen en Rijksbijdragen». Daarnaast is een nieuw artikelonderdeel toegevoegd: «8.40 Rijksbijdragen».

Verplichtingen

De verplichtingen op dit artikel zijn gestegen in verband met de overheveling van de Rijksbijdragen van artikel 2 en 3 naar artikel 8. De verplichtingen hebben grotendeels betrekking op de rijksbijdragen die worden betaald in 2026. De verplichting hiervoor wordt eind 2025 aangegaan. Het verplichtingenbedrag op artikel 8 is daarom hoger dan de uitgaven in 2025. Het verschil is in lijn met de stijging van de rijksbijdragen in 2026.

1. Tegemoetkoming specifieke kosten

Inkomensoverdrachten

Zorgtoeslag

De uitgavenraming is op basis van de actuele raming van het Centraal Planbureau verlaagd met € 321,4 miljoen.

4. Rijksbijdragen

De middelen op dit artikelonderdeel stonden voorheen op artikel 2 en 3. Ze zijn verplaatst naar artikel 8 omdat de aard en de omvang van de Rijksbijdragen aan het Zorgverzekeringsfonds en het Fonds langdurige zorg het beeld op artikel 2 en 3 vertroebelden. De Rijksbijdragen zijn namelijk geen comptabele uitgaven, maar betreffen in de begroting een administratieve weergave van financiering van de zorg en zijn niet amendeerbaar. De zorgtoeslag is onderdeel van het inkomstenkader en betreft daarom ook geen comptabele uitgaven. Door de overheveling van de Rijksbijdragen naar artikel 8 zijn alle niet-comptabele uitgaven in één artikel samengebracht.

Door deze technische wijziging kan meer inzicht worden gegeven in de hoogte van de Rijksbijdragen zelf en in de overgebleven budgetten op artikel 2 en 3.

Rijksbijdrage Zorgverzekeringsfonds 18-

De geraamde uitgaven voor de Rijksbijdrage Zorgverzekeringsfonds 18- bedraagt € 3,4 miljard. De rijksbijdrage wordt vastgesteld op het bedrag dat wordt geraamd in de ontwerpbegroting en wordt gedurende het jaar niet meer bijgesteld.

Rijksbijdrage in de kosten van kortingen (BIKK)

Op basis van de actuele raming van het Centraal Planbureau van de omvang van de heffingskortingen wordt het budget in 2025 met € 25,0 miljoen verhoogd. De totale geraamde uitgaven voor de BIKK komen uit op € 6,1 miljard.

Bijdrage Wlz

De bijdrage Wlz dient er toe om te voorkomen dat er in het Fonds langdurige zorg een tekort ontstaat. Op basis van de actuele ramingen van de inkomsten en uitgaven van het fonds is de verwachting dat een lagere bijdrage Wlz nodig is om een tekort te vermijden. Daarom wordt het budget in 2025 met € 1,0 miljard verlaagd. Daarmee komen de totaal geraamde uitgaven voor de bijdrage Wlz uit op € 11,0 miljard.

Ontvangsten

Op basis van de actuele raming wordt er voor € 42,4 miljoen minder terugontvangsten verwacht van eerder toegekende zorgtoeslag.

4. Niet-beleidsartikelen

4.1 Artikel 9 Algemeen

Tabel 12 Algemeen (Bedragen x € 1.000)
   

Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

52.842

1.941

54.783

         
 

Uitgaven

61.243

1.941

63.184

         

9.10

Internationale samenwerking

14.675

103

14.778

 

Bijdrage aan agentschappen

1.687

0

1.687

 

Overige

1.687

0

1.687

 

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

12.988

103

13.091

 

World Health Organization

4.648

0

4.648

 

EMA

3.861

0

3.861

 

Overige

4.479

103

4.582

9.30

Eigenaarsbijdrage

41.568

1.838

43.406

 

Bijdrage aan agentschappen

41.568

1.838

43.406

 

Eigenaarsbijdrage RIVM

41.568

1.838

43.406

9.40

Begrotingsreserve achterborg WFZ-garanties

5.000

0

5.000

 

Garanties

5.000

0

5.000

 

Overige

5.000

0

5.000

         
 

Ontvangsten

20.816

0

20.816

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Het verplichtingen en uitgavenbudget op artikel 9 worden met € 1,9 miljoen verhoogd. De mutaties zijn lager dan de voorgeschreven ondergrens en worden daarom niet toegelicht.

4.2 Artikel 10 Apparaat Kerndepartement

Tabel 13 Apparaatsuitgaven Kerndepartement (Bedragen x € 1.000)
   

Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

621.727

33.772

655.499

         
 

Uitgaven

634.004

34.279

668.283

         

10.30

Kerndepartement

460.765

28.470

489.235

 

Personele uitgaven

370.823

35.287

406.110

 

Eigen personeel

269.085

23.883

292.968

 

Eigen personeel

2.367

0

2.367

 

Externe inhuur

96.415

6.298

102.713

 

Inhuur deskundigen

0

2.000

2.000

 

Overige

2.956

3.106

6.062

 

Materiële uitgaven

89.942

– 6.817

83.125

 

ICT

13.202

– 6.346

6.856

 

Bijdrage SSO's

63.493

2.007

65.500

 

Overige

13.247

– 2.478

10.769

10.40

Inspecties

128.002

4.777

132.779

 

Personele uitgaven

104.014

4.777

108.791

 

Eigen personeel

99.986

4.703

104.689

 

Externe inhuur

3.743

59

3.802

 

Overige

285

15

300

 

Materiële uitgaven

23.988

0

23.988

 

ICT

12.522

0

12.522

 

Bijdrage SSO's

3.910

0

3.910

 

Overige

7.556

0

7.556

10.50

SCP en Raden

45.237

1.032

46.269

 

Personele uitgaven

36.044

1.001

37.045

 

Eigen personeel

32.112

979

33.091

 

Externe inhuur

3.932

22

3.954

 

Materiële uitgaven

9.193

31

9.224

 

ICT

2.178

0

2.178

 

Bijdrage SSO's

1.365

0

1.365

 

Overige

5.650

31

5.681

         
 

Ontvangsten

11.971

0

11.971

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget voor apparaatsuitgaven binnen het kerndepartement wordt opgehoogd met € 33,7 miljoen. Het grootste gedeelte hiervan betreft de toedeling van de loonbijstelling van circa € 27,8 miljoen.

3. Kerndepartement

Eigen personeel

Het budget voor personele uitgaven binnen het kerndepartement wordt opgehoogd met € 23,9 miljoen. Het grootste gedeelte hiervan betreft de toedeling van de loonbijstelling van circa € 14,4 miljoen.

4.3. Artikel 11 Nog onverdeeld

Tabel 14 Nog onderdeeld (Bedragen x € 1.000)
   

Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

259.451

– 259.451

0

         
 

Uitgaven

259.451

– 259.451

0

         

11.4

Nog onverdeeld

259.451

– 259.451

0

 

Nog te verdelen

259.451

– 259.451

0

 

Loonbijstelling

181.424

– 181.424

0

 

Prijsbijstelling

28.027

– 28.027

0

 

Overige

50.000

– 50.000

0

         
 

Ontvangsten

0

0

0

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Nog te verdelen

Loonbijstelling

Deze mutatie betreft de doorverdeling van de loonbijstelling tranche 2025 naar de desbetreffende beleidsartikelen.

Prijsbijstelling

Deze mutatie betreft de doorverdeling van de prijsbijstelling tranche 2025 naar de desbetreffende beleidsartikelen.

Overige

Bij de Voorjaarsnota 2025 is een eenmalige reservering van € 50 miljoen voor 2025 getroffen ten behoeve van de backpay voor weduwen van voormalig KNIL-miltairen en ambtenaren in Nederlands-Indië. In de uitvoering is het niet mogelijk gebleken om in 2025 de backpay mogelijk te maken. Daarom wordt € 50 miljoen doorgeschoven naar 2026.