Gepubliceerd: 16 september 2025
Indiener(s): Rijkaart
Onderwerpen: begroting financiƫn
Bron: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-36820-IV-2.html
ID: 36820-IV-2

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2025 wijzigingen aan te brengen in:

de departementale begrotingsstaat van Koninkrijksrelaties (IV);

de begrotingsstaat voor het BES-fonds (H).

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, F. Rijkaart

B. ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ DE BEGROTINGSARTIKELEN

1. Leeswijzer

Voor u ligt de suppletoire begroting september van Koninkrijksrelaties (IV) en het BES-fonds (H). De suppletoire begroting september geeft een beeld van de uitvoering van de begroting voor het jaar 2025. De stand wordt opgebouwd vanaf de stand van de vastgestelde begroting 2025.

Uitgangspunt bij de tabel budgettaire gevolgen van beleid is dat per artikel de beleidsmatige en technische mutaties worden toegelicht, die groter dan of gelijk zijn aan de ondergrens zoals deze in de Rijksbegrotingsvoorschriften (RBV) zijn opgenomen, de zogenaamde staffel. In het kader van transparantie of anderszins kan het voorkomen dat mutaties beneden deze ondergrenzen ook worden toegelicht.

Tabel 1 Ondergrens (staffel) op basis van de Rijksbegrotingsvoorschriften 2025

Begrotingsartikel

Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)

1. Versterken rechtsstaat

Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln. Ontvangsten: 1 mln.

Verplichtingen/Uitgaven: 4 mln. Ontvangsten: 2 mln.

2. Slavernijverleden

Verplichtingen/Uitgaven: 1 mln. Ontvangsten: 1 mln.

Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln. Ontvangsten: 2 mln.

4. Bevorderen sociaaleconomische structuur

Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln. Ontvangsten: 1 mln.

Verplichtingen/Uitgaven: 4 mln. Ontvangsten: 2 mln.

5. Schuldsanering/lopende inschrijving/leningen

Verplichtingen/Uitgaven: 1 mln. Ontvangsten: 5 mln.

Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln. Ontvangsten: 10 mln.

8. Wederopbouw Bovenwindse Eilanden

Verplichtingen/Uitgaven: 1 mln. Ontvangsten: 1 mln.

Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln. Ontvangsten: 2 mln.

6. Apparaat

Verplichtingen/Uitgaven: 1 mln. Ontvangsten: 1 mln.

Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln. Ontvangsten: 2 mln.

7. Nog onverdeeld

Verplichtingen/Uitgaven: 1 mln. Ontvangsten: 1 mln.

Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln. Ontvangsten: 2 mln.

1. BES-fonds

Verplichtingen/Uitgaven: 2 mln. Ontvangsten: 2 mln.

Verplichtingen/Uitgaven: 4 mln. Ontvangsten: 4 mln.

2. Beleid Koninkrijksrelaties

2.1. Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties

Tabel 2 Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2025 (Suppletoire begroting September) (bedragen x € 1.000)
 

Artikelnummer

Uitgaven 2025

Vastgestelde begroting 2025

 

263.150

Stand 1e suppletoire begroting 2025

 

189.954

     

Belangrijkste suppletoire mutaties

   

1) Grenstoezicht Douane

1

– 4.500

2) LPO middelen naar JenV

1

– 1.386

3) Kasschuif onderhoud scholen

4

– 4.500

4) Leningen Curaçao en Sint Maarten

5

90.780

5) Afdracht JenV SSO CN

6

3.233

6) Kasschuif stormwaterpompen

8

– 460

     

6) Overige mutaties

Alle

– 2.649

     

Stand suppletoire begroting september 2025

 

270.472

Toelichting

1. Grenstoezicht Douane

Dit betreft een overboeking van € 4,5 mln. naar het Ministerie van Financiën (IXB) voor de Douane Nederland. Deze middelen zijn bestemd voor de lokale grens- en handhavingsdiensten op de eilanden Curaçao, Aruba en Sint Maarten.

2. LPO middelen naar JenV

Deze mutatie betreft een overboeking van LPO-middelen naar de begroting van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (VI) voor het Recherche Samenwerkingsteam, het Hof en het OM.

3. Kasschuif onderhoud scholen

Het onderhoud aan scholen op Curaçao is onderdeel van de Landspakketten voor Curaçao. Een deel van de uitvoering zal nog doorlopen in 2026, waardoor € 4,5 mln. via een kasschuif van 2025 naar 2026 wordt doorgeschoven.

4. Leningen Curaçao en Sint Maarten

Nederland verstrekt op basis van de in de Rijkswet financieel toezicht opgenomen zogenaamde lopende inschrijving, twee leningen aan Curaçao en Sint Maarten voor respectievelijk € 75,3 mln. en € 15,5 mln. ter financiering van investeringen.

5. Afdracht JenV SSO CN

Dit betreft een overboeking van het Ministerie van Justitie en Veiligheid voor de afdracht 2025 voor de dienstverlening van de Shared Service Organisatie Caribisch Nederland (SSO-CN).

6. Kasschuif stormwaterpompen

Het contract voor de tender van de stormwaterpompen is in juni 2025 getekend. Oplevering van het geheel is 2e helft december 2025 voorzien. Dit betekent dat betaling pas in 2026 zal plaatsvinden. Via een kasschuif van 2025 naar 2026 worden de middelen in het juiste kasritme gezet.

Tabel 3 Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2025 (Suppletoire begroting September) (bedragen x € 1.000)
 

Artikelnummer

Ontvangsten 2025

Vastgestelde begroting 2025

 

205.344

Stand 1e suppletoire begroting 2025 incl NvW

 

100.581

     

Belangrijkste suppletoire mutaties

   

1) Raming ontvangsten leningen

5

6.877

     

2) Overige mutaties

Alle

804

     

Stand suppletoire begroting september 2025

 

108.262

Toelichting

1. Bijstelling raming ontvangsten leningen

Jaarlijks worden de aflossingen op de liquiditeitsleningen van Aruba, Curaçao en Sint Maarten geherwaardeerd tegen de actuele wisselkoers.

3. Beleidsartikelen Koninkrijksrelaties

3.1. Artikel 1. Versterken rechtsstaat

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 4 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 1 versterken rechtsstaat suppletoire begroting september 2025 (bedragen x € 1.000)
   

Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

25.966

– 7.765

18.201

         
 

Uitgaven

25.966

– 7.765

18.201

         

1.0

Versterken rechtsstaat

25.966

– 7.765

18.201

 

Opdrachten

50

129

179

 

Diverse opdrachten

50

129

179

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

1.191

– 723

468

 

Detentie – Algemeen

1.191

– 723

468

 

Bijdrage aan medeoverheden

1.112

462

1.574

 

Overige bijstand aan de landen

0

532

532

 

Bestuurlijke aanpak

1.112

– 70

1.042

 

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

23.613

– 7.633

15.980

 

Grensbewaking (Defensie)

10.511

– 2.968

7.543

 

Recherchecapaciteit (JenV)

219

0

219

 

Rechterlijke macht (JenV)

7.756

0

7.756

 

Douane (Financiën)

5.127

– 4.665

462

         
 

Ontvangsten

0

0

0

Toelichting

Artikel 1.0 Versterken rechtsstaat

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

Grensbewaking (Defensie)

Er is een reallocatie van € 1,9 mln. naar artikel 4.2 voor afspraken over het afstoten van Rijksvastgoed van vijf panden op Sint Eustatius die worden overgedragen aan het openbaar lichaam Sint Eustatius.

Daarnaast betreft dit een overboeking naar het BES-fonds vanwege een verschil dat is ontstaan door een rekensystematiek. Dit betreft een incidentele dekking vanwege toezeggingen richting de BES eilanden op basis waarvan zij hun begrotingen hebben opgesteld. Het restant betreft een saldo van diverse kleine mutaties.

Douane (Financiën)

Dit betreft voornamelijk een overboeking van € 4,5 mln. naar het Ministerie van Financiën (IXB) voor de Douane Nederland. Deze middelen zijn bestemd voor de lokale grens- en handhavingsdiensten op de eilanden Curaçao, Aruba en Sint Maarten.

3.2. Artikel 2. Slavernijverleden

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 2 slavernijverleden suppletoire begroting september 2025 (bedragen x € 1.000)
   

Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

35.757

– 592

35.165

         
 

Uitgaven

8.424

– 592

7.832

         

2.0

Slavernijverleden

8.424

– 592

7.832

 

Subsidies (regelingen)

2.370

– 592

1.778

 

Maatschappelijke initiatieven

2.370

– 592

1.778

 

Bijdrage aan medeoverheden

6.054

0

6.054

 

Maatregelen bewustwording, betrokkenheid en doorwerking slavernijverleden

6.054

0

6.054

         
 

Ontvangsten

0

0

0

Toelichting

Artikel 2.0 Slavernijverleden

Subsidies

Maatschappelijke initiatieven

Via een kasschuif wordt € 0,6 mln. doorgeschoven van 2025 naar 2029, omdat de uitvoeringskosten in 2025 lager uitvallen dan eerst geraamd werd. De uitvoeringskosten in de laatste fase in 2029 van het project kunnen zo gefinancierd worden.

3.3. Artikel 4. Bevorderen sociaaleconomische structuur

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 4 bevorderen sociaaleconomische structuur suppletoire begroting september 2025 (bedragen x € 1.000)
   

Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

86.805

21.821

108.626

         
 

Uitgaven

81.860

– 973

80.887

         

4.1

Curaçao, Sint Maarten en Aruba

30.864

– 3.930

26.934

 

Subsidies (regelingen)

21.835

– 3.030

18.805

 

Diverse subsidies

277

470

747

 

Tijdelijke Werkorganisatie (TWO)

10.892

1.000

11.892

 

Onderwijshuisvesting Curaçao

10.666

– 4.500

6.166

 

Opdrachten

5.577

– 900

4.677

 

Opdrachten landen

577

100

677

 

Tijdelijke Werkorganisatie (TWO)

5.000

– 1.000

4.000

 

Inkomensoverdrachten

1.218

0

1.218

 

Toeslagen op pensioenen NA

1.218

0

1.218

 

Bijdrage aan medeoverheden

1.979

0

1.979

 

Tijdelijke Werkorganisatie (TWO)

1.979

0

1.979

 

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

255

0

255

 

Diverse bijdragen

255

0

255

4.2

Caribisch Nederland

48.865

3.018

51.883

 

Subsidies (regelingen)

2.614

538

3.152

 

Subsidies Caribisch Nederland

2.614

538

3.152

 

Opdrachten

2.112

1.249

3.361

 

Versterken bestuurs- en uitvoeringskracht

1.520

– 380

1.140

 

Opdrachten Caribisch Nederland

592

1.629

2.221

 

Inkomensoverdrachten

1.349

0

1.349

 

Pensioenen en uitkeringen politieke ambtsdragers

1.349

0

1.349

 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

0

283

283

 

Caribisch Nederland

0

283

283

 

Bijdrage aan medeoverheden

42.790

766

43.556

 

Sociaaleconomische initiatieven

34.000

0

34.000

 

Versterken bestuurs- en uitvoeringskracht

8.790

766

9.556

 

Bijdrage aan agentschappen

0

182

182

 

Versterken bestuurs- en uitvoeringskracht

0

182

182

4.3

Stimuleringsregelingen

2.131

– 61

2.070

 

Subsidies (regelingen)

820

– 61

759

 

Voedselzekerheid

820

– 61

759

 

Garanties

1.311

0

1.311

 

Borgstelling MKB

1.311

0

1.311

         
 

Ontvangsten

150

804

954

Toelichting

Artikel 4.1 Curaçao, Sint Maarten en Aruba

Subsidies

Tijdelijke werkorganisatie

Dit betreft een reallocatie binnen het Tijdelijke Werkorganisatie (TWO) budget op artikel 4.1. Een bedrag van € 1,0 mln. wordt gerealloceerd van het instrument opdrachten naar het instrument subsidies. De reden hiervan is dat verschillende landspakkettrajecten zich nu in de implementatiefase bevinden. Dat betekent dat er verhoudingsgewijs meer subsidies worden verstrekt aan de Landen (voor projectondersteuning en investeringen in de implementatiefase), dan dat dit budget nodig is voor (onderzoeks)opdrachten.

Onderwijshuisvesting Curaçao

Het onderhoud aan scholen op Curaçao is onderdeel van de Landspakketten voor Curaçao. Een deel van de uitvoering zal nog doorlopen in 2026, waardoor € 4,5 mln. via een kasschuif van 2025 naar 2026 wordt doorgeschoven.

Opdrachten

Opdrachten Tijdelijke werkorganisatie

Dit betreft een reallocatie binnen het Tijdelijke Werkorganisatie (TWO) budget op artikel 4.1. Een bedrag van € 1,0 mln. wordt gerealloceerd van het instrument opdrachten naar het instrument subsidies. De reden hiervan is dat verschillende landspakkettrajecten zich nu in de implementatiefase bevinden. Dat betekent dat er verhoudingsgewijs meer subsidies worden verstrekt aan de Landen (voor projectondersteuning en investeringen in de implementatiefase), dan dat dit budget nodig is voor (onderzoeks)opdrachten.

Artikel 4.2 Caribisch Nederland

Opdrachten

Opdrachten Caribisch Nederland

Dit betreft voornamelijk een reallocatie van artikel 1 naar artikel 4.2. In het kader van de afspraken omtrent het afstoten van Rijksvastgoed zullen vijf panden op Sint Eustatius worden overgedragen aan het openbaar lichaam Sint Eustatius. In een later stadium wordt gekeken naar het mogelijk afstoten van panden op Bonaire en Saba. Voor de overdracht, renovatie en onderhoud is € 1,9 mln. benodigd. Het restant betreft een saldo van diverse kleine mutaties.

3.4. Artikel 5. Schuldsanering/lopende inschrijving/leningen

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 7 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 5 schuldsanering/lopende inschrijving/leningen suppletoire begroting september 2025 (bedragen x € 1.000)
   

Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

0

90.780

90.780

         
 

Uitgaven

28.517

90.780

119.297

         

5.1

Schuldsanering Curaçao en Sint Maarten

28.517

0

28.517

 

Leningen

28.517

0

28.517

 

Schuldsanering

28.517

0

28.517

5.2

Leningen / garanties Curaçao, Sint Maarten en Aruba

0

90.780

90.780

 

Leningen

0

90.780

90.780

 

Lopende inschrijving en leningen Curaçao en Sint Maarten

0

90.780

90.780

         
 

Ontvangsten

98.726

6.877

105.603

Toelichting

5.2 Leningen/garanties Curaçao, Sint Maarten en Aruba

Leningen

Lopende inschrijving en leningen Curaçao en Sint Maarten

Nederland verstrekt op basis van de in de Rijkswet financieel toezicht opgenomen zogenaamde lopende inschrijving, twee leningen aan Curaçao en Sint Maarten voor respectievelijk € 75,3 mln. en € 15,5 mln. ter financiering van investeringen.

Ontvangsten

Jaarlijks worden de aflossingen op de liquiditeitsleningen van Aruba, Curaçao en Sint Maarten geherwaardeerd tegen de actuele wisselkoers.

3.5. Artikel 8. Wederopbouw Bovenwindse Eilanden

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 8 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 8 wederopbouw Bovenwindse Eilanden suppletoire begroting september 2025 (bedragen x € 1.000)
   

Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

1.500

– 460

1.040

         
 

Uitgaven

1.500

– 460

1.040

         

8.1

Wederopbouw

1.500

– 460

1.040

 

Subsidies (regelingen)

460

– 460

0

 

Diverse subsidies

460

– 460

0

 

Opdrachten

1.040

0

1.040

 

Wederopbouw op Sint Maarten

1.040

0

1.040

         
 

Ontvangsten

0

0

0

Toelichting

Artikel 8.1 Wederopbouw

Diverse subsidies

Het contract voor de tender van de stormwaterpompen is in juni 2025 getekend. Oplevering van het geheel is 2e helft december 2025 voorzien. DIt betekent dat betaling pas in 2026 zal plaatsvinden. Via een kasschuif van 2025 naar 2026 worden de middelen in het juiste kasritme gezet.

4. Niet-Beleidsartikelen Koninkrijksrelaties

4.1. Artikel 6. Apparaat

Budgettaire gevolgen

Tabel 9 Budgettaire gevolgen artikel 6 apparaat suppletoire begroting september 2025 (bedragen x € 1.000)
   

Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

36.333

3.290

39.623

         
 

Uitgaven

36.333

3.290

39.623

         

6.0

Apparaat

36.333

3.290

39.623

 

Personele uitgaven

23.606

2.985

26.591

 

Eigen personeel

22.417

2.985

25.402

 

Inhuur externen

1.189

0

1.189

 

Materiële uitgaven

12.727

305

13.032

 

Overige materiële uitgaven

12.727

305

13.032

         
 

Ontvangsten

1.705

0

1.705

Toelichting

Personele uitgaven

Eigen personeel

Dit betreft voornamelijk de overboeking van het Ministerie van Justitie en Veiligheid voor de afdracht 2025 voor de dienstverlening van de Shared Service Organisatie Caribisch Nederland (SSO-CN).

4.2. Artikel 7. Nog onverdeeld

Budgettaire gevolgen

Tabel 10 Budgettaire gevolgen artikel 7 nog onverdeeld suppletoire begroting september 2025 (bedragen x € 1.000)
   

Stand eerste suppletoire begroting (incl. amendementen en NvW) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

7.354

– 3.762

3.592

         
 

Uitgaven

7.354

– 3.762

3.592

         

7.0

Nog onverdeeld

7.354

– 3.762

3.592

 

Nog te verdelen

7.354

– 3.762

3.592

 

Onvoorzien

7.354

– 3.762

3.592

         
 

Ontvangsten

0

0

0

Toelichting

Onvoorzien

Er zijn diverse reallocaties naar andere artikelen, waarbij de grootste overboeking naar artikel 4 is voor het versterken van de uitvoeringskracht voor de uitvoering van Rijks- en medebewindstaken op de BES-eilanden op het gebied van vergunningen, toezicht en handhaving.

Verder is de loon- en prijsbijstelling tranche 2025 naar de artikelen overgeheveld.

5. Beleid BES-fonds

5.1. Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties

Tabel 11 Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2025 (Suppletoire begroting September) (bedragen x € 1.000)
 

Artikelnummer

Uitgaven 2025

Vastgestelde begroting 2025

 

88.642

Stand 1e suppletoire begroting 2025

 

97.376

Belangrijkste suppletoire mutaties

   

1) Grensbewaking

1

545

     

2) Overige mutaties

1

78

     

Stand suppletoire begroting september 2025

 

97.999

Toelichting

1. BES-fonds systematiek

Dit betreft Er is een overboeking van de begroting van Koninkrijksrelaties (IV) vanwege een verschil dat is ontstaan door een rekensystematiek. Dit betreft een incidentele dekking vanwege toezeggingen richting de BES-eilanden op basis waarvan zij hun begrotingen hebben opgesteld.

Tabel 12 Belangrijkste suppletoire ontvagnstenmutaties 2025 (Suppletoire begroting September) (bedragen x € 1.000)
 

Artikelnummer

Ontvangsten 2025

Vastgestelde begroting 2025

 

88.642

Stand 1e suppletoire begroting 2025

 

97.376

Belangrijkste suppletoire mutaties

   

1) Wet financiën openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba

1

623

     

Stand suppletoire begroting september 2025

 

97.999

Toelichting

1. Wet financiën openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba

Op basis van de Wet financiën openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (FinBES) dienen de uitgaven en ontvangsten over ieder uitkeringsjaar voor het BES-fonds gelijk te zijn. Ten behoeve van de dekking van deze uitgaven is een post ontvangsten geraamd. De voeding van het BES-fonds is direct afkomstig uit de belastingontvangsten van het Rijk.

6. Beleidsartikel BES-fonds

6.1 Artikel 1. BES-fonds

Tabel 13 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 1 BES-fonds suppletoire begroting september 2025 (bedragen x € 1.000)
   

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties suppletoire begroting september (2)

Stand suppletoire begroting september (3) = (1) + (2)

Art.

Verplichtingen

97.376

623

97.999

         
 

Uitgaven

97.376

623

97.999

         

1.0

Bijdrage aan medeoverheden

97.376

623

97.999

 

Vrije uitkering

97.376

623

97.999

         
 

Ontvangsten

97.376

623

97.999

Toelichting

Bijdrage aan medeoverheden

Dit betreft voornamelijk een overboeking van de begroting van Koninkrijksrelaties (IV) vanwege een verschil dat is ontstaan door een rekensystematiek. Dit betreft een incidentele dekking vanwege toezeggingen richting de BES eilanden op basis waarvan zij hun begrotingen hebben opgesteld.

Ontvangsten

Op basis van de Wet financiën openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (FinBES) dienen de uitgaven en ontvangsten over ieder uitkeringsjaar voor het BES-fonds gelijk te zijn. Ten behoeve van de dekking van deze uitgaven is een post ontvangsten geraamd. De voeding van het BES-fonds is direct afkomstig uit de belastingontvangsten van het Rijk.