Gepubliceerd: 25 april 2025
Indiener(s): Ruben Brekelmans (minister ) (VVD)
Onderwerpen: begroting financiƫn
Bron: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-36725-K-2.html
ID: 36725-K-2

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Artikel 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2025 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Defensiematerieelbegrotingsfonds (K).

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Defensie, R.P. Brekelmans

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. Leeswijzer

De voorliggende eerste suppletoire begroting bevat de voorgestelde wijzigingen ten opzichte van de ontwerpbegroting 2025 van hoofdstuk K van de begroting van het Rijk.

In deze eerste suppletoire begroting van het Defensiematerieelbegrotingsfonds zijn de besluiten van het kabinet uit de Voorjaarsnotabesluitvorming verwerkt. Deze suppletoire wet dient dan ook in samenhang te worden gezien met de Voorjaarsnota. Als gevolg hiervan wordt het uitgavenbudget van het Defensiematerieelbegrotingsfonds (DMF) 2025 met € 841 miljoen verhoogd tot € 10,62 miljard.

In paragraaf 2.1 wordt de cijfermatige aansluiting ten opzichte van de ontwerpbegroting uiteengezet. Vervolgens wordt in paragraaf 2.2 een overzicht weergegeven met de belangrijkste ontvangsten- en uitgavenmutaties. Afsluitend is in paragraaf 2.3 per artikel een tabel opgenomen met daarin de budgettaire gevolgen van beleid en de uitgaven- en ontvangstenmutaties. In aansluiting op de ontwerpbegrotingen en de Voorjaarsnota worden vanaf 2025 ook de mutaties voor het jaar t+5 opgenomen in de tabel budgettaire gevolgen van beleid van de 1ste suppletoire begroting. Dit betreft de extrapolatie van de begroting – het toevoegen van het jaar t+5 – en vervolgens de mutaties tot en met t+5 die tijdens de voorjaarsbesluitvorming zijn verwerkt.

Per artikel worden de mutaties groter dan of gelijk aan onderstaande staffel op het niveau van de financiële instrumenten (en eventueel artikelonderdeel) toegelicht.

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen

Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 < 1.000

5

10

=> 1.000

10

20

De toelichtingen op de uitgaven gelden ook voor de verplichtingen. Alleen indien sprake is van een groot verschil van de verplichtingenmutaties ten opzichte van de uitgavenmutaties wordt dit verschil apart toegelicht. Deze verschillen ontstaan bijvoorbeeld doordat verplichtingen dit jaar worden aangegaan terwijl de uitgaven pas volgend jaar (of in de jaren daarna) plaatsvinden.

De eerste suppletoire begroting geeft een totaaloverzicht van financiële afwijkingen ten opzichte van de ontwerpbegroting van het DMF en wordt tegelijk met de Voorjaarsnota ingediend en uiterlijk 1 juni gepubliceerd. Jaarlijks worden het DPO en de DPO-Afwijkingsrapportage aan de Kamer aangeboden. Deze rapportages geven een overzicht van alle materieel-, vastgoed- en IT-projecten met een investeringsbedrag van meer dan € 50,0 miljoen in onderzoek en realisatie. Gelet op het commercieel vertrouwelijke karakter van een aantal projecten wordt voor deze projecten slechts een bandbreedte van het projectbudget opgenomen.

2. Het beleid

2.1. Voorstel van wet

Met het onderhavige wetsvoorstel wordt voorgesteld de uitgavenbegroting 2025 van het Defensiematerieelbegrotingsfonds (K) ten opzichte van de vastgestelde begroting met een bedrag van € 841 miljoen en het ontvangstenbudget met € 76 miljoen te verhogen. Dit leidt voor het Defensiematerieelbegrotingsfonds tot een uitgavenbudget van € 10,9 miljard en een ontvangstenbudget van € 172,7 miljoen. Met de eerste suppletoire begroting 2025 wordt voorgesteld de aan te gane verplichtingen te laten stijgen met € 9,9 miljard tot € 20,4 miljard. De cijfermatige aansluiting ten opzichte van de ontwerpbegroting 2025 is als volgt:

Uitgaven (in duizend euro)

Stand vastgestelde begroting 2025

€ 9.775.495

Wijzigingen 1esuppletoire begroting 2025

€ 841.628

Stand begroting Defensiematerieelbegrotingsfonds (K) in de voorjaarsnota 2025

€ 10.617.123

Ontvangsten (in duizend euro)

Stand vastgestelde begroting 2025

€ 96.583

Wijzigingen 1esuppletoire begroting 2025

€ 76.126

Stand begroting Defensiematerieelbegrotingsfonds (K) in de voorjaarsnota 2025

€ 172.709

2.2. Ontvangsten- en uitgavenmutaties

Overzicht belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2025 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
 

Artikelnummer

Uitgaven 2025

Uitgaven 2026

Uitgaven 2027

Uitgaven 2028

Uitgaven 2029

Uitgaven 2030

Vastgestelde begroting 2025

 

9.775.495

         

Belangrijkste suppletoire mutaties

             

1) Eindejaarsmarge Oekraine

 

173.642

       

2) Oekraine kasschuif materieel

 

– 250.000

96.707

73.293

40.000

40.000

3) Overheveling verwerving Oekraine materieel

 

250.000

         

4) Overboekingen met andere ministeries

 

– 17.563

– 25.238

– 37.416

– 56.122

– 73.757

– 99.448

5) Volume bijstelling

 

208.271

250.070

370.070

419.593

419.593

6) Kadercorrecties

 

190.481

 

7) Prijscompensatie 2025

 

735.466

840.532

840.532

840.532

840.532

840.532

8) Doorboeken loonbijstelling naar Defensie (HFD X)

 

– 413.823

– 424.726

– 442.570

– 449.083

– 455.072

– 458.223

9) Doorboeken prijsbijstelling naar Defensie (HFD X)

 

– 54.051

– 53.730

– 56.024

– 56.499

– 55.034

– 55.657

10) Surplus eindejaarsmarge

 

195.866

11) Grensbewaking

 

30.734

28.083

48.437

71.503

68.377

65.223

12) Bijdrage aan EZK Security Fund

 

– 75.000

13) Veegbrief mutaties

 

62.000

– 150.000

– 45.000

14) Intensivering Defensie voorjaarsnota 2025

 

90.000

507.000

657.000

737.000

15) Surplus overige mutaties

 

14.126

– 6.110

– 6.110

– 6.110

143.890

40.910

Stand 1e suppletoire begroting 2025

 

10.617.373

         

Toelichting belangrijkste mutaties

Eindejaarsmarge Oekraine

Dit betreft de toevoeging van de eindejaarsmarge 2024 van € 173,6 miljoen euro voor steun aan Oekraine.

Oekraine kasschuif materieel

Dit betreft het verschuiven van budget naar latere jaren ten behoeve van materiele steun voor Oekraine.

Overheveling verwerving Oekraine materieel

Dit betreft het ontvangen van budget ten behoeve van materiele steun voor Oekraine. Middels de bovengenoemende kasschuif is het in latere jaren weggezet op de begroting.

Overboekingen met andere ministeries

Als gevolg van overboekingen met andere departementen vindt er daling plaats van € 17,6 miljoen op de Defensiebegroting in 2025 oplopend tot een daling van – € 99,4 miljoen in 2030.

Volume bijstelling

Bijstelling op basis van hoger dan eerder geraamde volumegroei BBP. Dit betreft volumegroei over de gehele Defensiebegroting, niet enkel het DMF.

Kadercorrecties

Jaarlijks worden op basis van het Centraal Economisch Plan van het Centraal Planbureau de effecten van de wisselkoersmutaties verwerkt op het DMF. Enkel in 2025 omdat vanaf 2026 dit meegenomen wordt in de volumegroei (2% BBP).

Prijscompensatie 2025

In totaal wordt € 735,5 miljoen aan prijscompensatie toegevoegd aan het DMF. Dit betreft prijscompensatie over de gehele Defensiebegroting, niet enkel het DMF.

Doorboeken loonbijstelling

De loon- en prijsbijstelling voor de Defensiebegroting is eerst op het DMF ontvangen. Deze mutatie schuift het budget naar de Defensiebegroting. Enkel in 2025 omdat vanaf 2026 dit meegenomen wordt in de volumgroei (2% BBP).

Doorboeken prijsbijstelling

De loon- en prijsbijstelling voor de Defensiebegroting is eerst op het DMF ontvangen. Deze mutatie schuift het budget naar de Defensiebegroting. Enkel in 2025 omdat vanaf 2026 dit meegenomen wordt in de volumgroei (2% BBP).

Surplus eindejaarsmarge

Dit betreft de toevoeging van de eindejaarsmarge 2024 van € 195,9 miljoen. Dit is de surplus van de eindejaarsmarge van € 502,1 minus de taakstelling van € 306,2 miljoen.

Grensbewaking

Zoals genoemd in het Hoofdlijnenakkoord en het Regeerprogramma is het versterken van de grensbewaking één van de prioriteiten van het kabinet. Voor het intensiveren van de grensbewaking door de Koninklijke Marechaussee worden extra middelen beschikbaar gesteld.

Bijdrage aan EZ Security Fund

Eind 2024 is het Secfund opgericht met een startkapitaal van € 25,0 miljoen. Om het instrument een vervolg te kunnen geven is besloten het Secfund op te hogen met € 75,0 miljoen. Het totale fondsbedrag van € 100 miljoen is benodigd om de komende jaren voldoende startups en MKB’ers te ondersteunen en zo te komen tot succesvolle ontwikkeling van producten die zowel door Defensie als de civiele markt afgenomen kunnen worden.

Veegbrief mutaties

Dit betreft de budgettair technische verwerking van hoger dan voorziene uitgaven van een aantal artikelen in 2024.

Intensivering Defensie voorjaarsnota 2025

Het kabinet investeert structureel € 737,0 miljoen extra in Defensie. Deze intensivering kent een ingroei die begint in 2027 met € 90,0 miljoen oplopend tot € 737,0 miljoen vanaf 2030 en verder.

Overige mutaties

Overzicht belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2025 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)-
 

Artikelnummer

Ontvangsten 2025

Ontvangsten 2026

Ontvangsten 2027

Ontvangsten 2028

Ontvangsten 2029

Ontvangsten 2030

Vastgestelde begroting 2025

 

96.583

         

Belangrijkste suppletoire mutaties

             

1) Surplus zorgomzet

 

40.000

2) Veegbrief

 

32.000

3) Ontvangten budgettoewijzing CZSK 2025

 

10.316

5) Overige mutaties

 

– 6.190

– 6.110

– 6.110

– 6.110

– 6.110

– 4.090

Stand 1e suppletoire begroting 2025

 

172.709

         

Toelichting belangrijkste mutaties

Surplus zorgomzet

De Stichting ZiektekostenVerzekering Krijgsmacht (SZVK) ontvangt de door militairen afgedragen ziektekostenpremies. Bij het SZVK is een overschot aan uit te keren zorgomzet ontstaan. In overleg met het SZVKwordt dit afgebouwd, door zowel het ontvangstenbudget als het uitgavenbudget te verhogen met € 40 miljoen.

Veegbrief

Dit betreft de budgettair technische verwerking van hoger dan voorziene ontvangsten van een aantal artikelen in 2024.

Ontvangsten budgettoewijzing CZSK

Dit komt onder andere als gevolg van extra ontvangsten door steunverleningen aan derden.

Overige mutaties

2.3. Budgettaire gevolgen van beleid

Beleidsartikel 1 Defensiebreed Materieel

Artikel 1 Defensiebreed Materieel (bedragen x € 1.000)
   

Ontwerpbegroting t (1)

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)

Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Mutatie 2029

Mutatie 2030

Art.

Verplichtingen

1.923.860

0

1.923.860

1.310.564

3.234.424

– 576.145

– 1.242.778

182.303

1.201.934

1.474.153

                       
 

Uitgaven

1.942.348

0

1.942.348

370.897

2.313.245

– 256.906

69.908

110.937

488.697

520.870

                       

1.11

Verwerving

1.223.691

0

1.223.691

297.357

1.521.048

68.412

– 165.167

562.697

729.954

1.469.876

 

Opdrachten

1.223.691

0

1.223.691

297.357

1.521.048

68.412

– 165.167

562.697

729.954

1.469.876

 

Verwerving: voorbereidingsfase

226.762

0

226.762

– 226.762

0

– 149.697

– 240.484

484.211

632.341

1.446.740

 

Verwerving: realisatie

996.929

0

996.929

524.119

1.521.048

218.109

75.317

78.486

97.613

23.136

1.12

Instandhouding

549.958

0

549.958

109.649

659.607

3.151

4.067

2.812

2.997

2.752

 

Opdrachten

549.958

0

549.958

109.649

659.607

3.151

4.067

2.812

2.997

2.752

 

Instandhouding Materieel

549.958

0

549.958

109.649

659.607

3.151

4.067

2.812

2.997

2.752

1.13

Kennis en Innovatie

190.687

0

190.687

127.104

317.791

6.300

2.213

– 607

– 607

– 607

 

Bekostiging

190.687

0

190.687

127.104

317.791

6.300

2.213

– 607

– 607

– 607

 

Duurzaamheid, klimaat en veiligheid

18.565

0

18.565

15.280

33.845

75

0

0

0

0

 

Kennisopbouw

43.962

0

43.962

28.940

72.902

– 580

– 337

– 157

– 157

– 157

 

Technologieontwikkeling

37.837

0

37.837

21.929

59.766

0

0

0

0

0

 

Kennisgebruik

4.380

0

4.380

4.159

8.539

0

0

0

0

0

 

Kort Cyclische Innovatie

85.943

0

85.943

56.796

142.739

6.805

2.550

– 450

– 450

– 450

1.14

Reserve Valutaschommelingen

0

0

0

9.998

9.998

0

0

0

0

0

 

Storting/onttrekking begrotingsreserve

0

0

0

9.998

9.998

0

0

0

0

0

 

Storting/onttrekking begrotingsreserve

0

0

0

9.998

9.998

0

0

0

0

0

1.16

Over-/ onderprogrammering

– 21.988

0

– 21.988

– 173.211

– 195.199

– 334.769

228.795

– 453.965

– 243.647

– 951.151

 

Fonds

– 21.988

0

– 21.988

– 173.211

– 195.199

– 334.769

228.795

– 453.965

– 243.647

– 951.151

 

Fonds

– 21.988

0

– 21.988

– 173.211

– 195.199

– 334.769

228.795

– 453.965

– 243.647

– 951.151

                       
 

Ontvangsten

27.310

0

27.310

70.280

97.590

1.860

1.860

1.860

1.860

3.880

In totaal is voor 2025 70% juridisch verplicht en 30% beleidsmatig gereserveerd ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de verplichtingen

De verplichtingen voor Defensiebreed materieel zijn per saldo met € 1,3 miljard naar boven bijgesteld. Dit wordt voornamelijk verklaard door het toevoegen van verplichtingenbudget uit 2024 wat in dat jaar niet is aangegaan (€ 967,9 miljoen). Het betreft onder andere de projecten met een budget boven de mandateringsgrens Geneeskundige Keten (€ 110,0 miljoen) en Aanvulling Inzetvoorraden Munitie (commercieel vertrouwelijk). Daarnaast zijn de verplichtingenreeksen in het juiste ritme gezet (per saldo € 829,1 miljoen). Het betreft de projecten en programma's met een budget boven de mandateringsgrens Vervanging Wissellaadsystemen, Trekker-oplegger-combinaties en Bergingsvoertuigen (WTB, commercieel vertrouwelijk), Defensiebrede Vervanging Operationele Wielvoertuigen ((DVOW, commercieel vertrouwelijk) en het project CUAS EAAD (Counter Unmanned Areal Systems Extended Al Arms Air Defense (commercieel vertrouwelijk).

Daartegenover staat het onder verwerving beschreven doorschuiven van het verplichtingenbudget voor projecten in voorbereiding (€ 224,5 miljoen). Tevens is budget overgeheveld naar andere artikelen binnen het DMF, de Defensiebegroting of begrotingen van andere departementen (per saldo € 263,6 miljoen). Het restant wordt verklaard door een aantal kleinere, overige mutaties.

Toelichting op de uitgaven

Verwerving

De verwervingsfase wordt met € 297,4 miljoen naar boven bijgesteld.

Enerzijds is het budget in de voorbereidingsfase verlaagd (€ 226,8 miljoen) doordat budget naar latere begrotingsjaren is doorgeschoven als gevolg van langere doorlooptijden voor het afsluiten van contracten en levertijden, daarnaast is projectbudget overgeheveld naar de realisatiefase. Het betreft hier onder andere het project Counter Unmanned Areal Systems Extended Al Arms Air Defense (CUAS EAAD, commercieel vertrouwelijk).

Anderzijds is het budget in de realisatiefase naar boven bijgesteld (€ 524,1 miljoen) vanwege het toevoegen van budget dat in 2024 niet tot realisatie is gekomen (€ 737,3 miljoen). Onder andere vanwege de in de Slotwet 2024 genoemde vertragingen voor het European Defence Fund (EDF) (€ 35,7 miljoen) en voor scale-ups (€ 35,0 miljoen).

Daartegenover staat dat het budget in het juiste kasritme is gezet. Per saldo is € 150,4 miljoen naar latere jaren geschoven. Ook is het budget met € 65,7 miljoen naar beneden bijgesteld vanwege een aantal interdepartementale overhevelingen en overhevelingen tussen de Defensiebegroting en andere artikelen binnen het DMF. Het betreft met name het ophogen van het Secfund met € 75,0 miljoen. Het restant betreft overige kleinere mutaties.

De in de alineas hierboven genoemde aanpassingen in de realisatiefase hebben per saldo geleid tot een hoger budget in 2025 voor onder andere de projecten Defensiebrede Vervanging Operationele Wielvoertuigen ((DVOW, commercieel vertrouwelijk), Defensie Bewakings- en Beveiligingssysteem (DBBS, commercieel vertrouwelijk) en het programma Aanvulling Inzetvoorraden Munitie (commercieel vertrouwelijk).

Instandhouding

Het budget voor instandhouding is ten opzichte van de Ontwerpbegroting met € 109,6 miljoen gestegen. Dit wordt dit veroorzaakt door het overhevelen van uitgaven (€ 104,1 miljoen) uit 2024 die in dat jaar niet zijn gerealiseerd. Het restant betreft overige kleinere mutaties.

Kennis en Innovatie

Het budget voor kennis en innovatie is met € 127,1 miljoen naar boven bijgesteld. Dit wordt met name veroorzaakt door een hoger budget voor kort cyclische innovatie (€ 56,8 miljoen), kennisopbouw (€ 28,9 miljoen), technologieontwikkeling (€ 21,0 miljoen) en duurzaamheid, klimaat en veiligheid (€ 15,3 miljoen), voornamelijk vanwege het toevoegen van budget dat in 2024 niet tot realisatie is gekomen.

Over-/ onderprogrammering

Op het DMF wordt gewerkt met overprogrammering. Als gevolg van de mutaties die op dit artikel plaatsvinden, wordt ook de overprogrammering aangepast. Op sommige artikelen is er meer dan 100% verplicht. Dit is onwenselijk. Het percentage juridisch verplicht wordt in samenhang met de veranderende leverschema’s bezien en benodigde aanpassingen worden in de komende tijd stapsgewijs uitgevoerd. Een van de stappen is het kritisch nalopen van de administratie ten aanzien van leveringen met een leverdatum in het verleden om te beoordelen of verplichtingen kunnen worden afgesloten. Dit kan tot veranderingen leiden in het percentage juridisch verplicht.

Ontvangsten

De Stichting ZiektekostenVerzekering Krijgsmacht (SZVK) ontvangt de door militairen afgedragen ziektekostenpremies. Defensie declareert vervolgens de aan militairen verleende zorg bij het SZVK. Bij het SZVK is in de loop der jaren een overschot aan uit te keren zorgomzet ontstaan. In overleg met het SZVK is afgesproken dit overschot af te bouwen, door zowel het ontvangstenbudget als het uitgavenbudget (voor de jaren 2026 tot en met 2029) te verhogen met € 40 miljoen. Daarnaast is er € 10 miljoen aan budget doorgeschoven voor de verkoopopbrengsten van dienstauto’s die in 2025 ingeruild zullen worden in plaats van 2024. Het restant betreft een aantal overige kleinere mutaties.

Beleidsartikel 2 Maritiem Materieel

Artikel 2 Maritiem Materieel (bedragen x € 1.000)
   

Ontwerpbegroting t (1)

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)

Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Mutatie 2029

Mutatie 2030

Art.

Verplichtingen

1.330.211

0

1.330.211

1.065.259

2.395.470

741.847

– 152.476

– 236.058

– 973.439

243.936

                       
 

Uitgaven

1.262.052

0

1.262.052

133.823

1.395.875

69.368

21.065

3.347

34.284

38.336

                       

2.11

Verwerving

1.957.486

0

1.957.486

– 256.884

1.700.602

279.777

174.559

262.075

265.226

468.050

 

Opdrachten

1.957.486

0

1.957.486

– 256.884

1.700.602

279.777

174.559

262.075

265.226

468.050

 

Verwerving: voorbereidingsfase

183.505

0

183.505

– 183.505

0

– 249.764

– 196.208

– 95.233

– 66.078

205.002

 

Verwerving: onderzoeksfase

0

0

0

1.172

1.172

0

0

0

0

0

 

Verwerving: realisatie

1.773.981

0

1.773.981

– 74.551

1.699.430

529.541

370.767

357.308

331.304

263.048

2.12

Instandhouding

276.111

0

276.111

42.277

318.388

15.841

147

3.300

4.516

6.612

 

Opdrachten

276.111

0

276.111

42.277

318.388

15.841

147

3.300

4.516

6.612

 

Instandhouding Materieel

276.111

0

276.111

42.277

318.388

15.841

147

3.300

4.516

6.612

2.16

Over-/ onderprogrammering

– 971.545

0

– 971.545

348.430

– 623.115

– 226.250

– 153.641

– 262.028

– 235.458

– 436.326

 

Fonds

– 971.545

0

– 971.545

348.430

– 623.115

– 226.250

– 153.641

– 262.028

– 235.458

– 436.326

 

Fonds

– 971.545

0

– 971.545

348.430

– 623.115

– 226.250

– 153.641

– 262.028

– 235.458

– 436.326

                       
 

Ontvangsten

9.684

0

9.684

10.316

20.000

0

0

0

0

0

In totaal is voor 2025 94% juridisch verplicht en 6% beleidsmatig gereserveerd ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de verplichtingen

De verplichtingen voor Maritiem materieel zijn per saldo met € 1,1 miljard naar boven bijgesteld. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het overhevelen van verplichtingen uit 2024 die in dat jaar niet zijn aangegaan (€ 896,3 miljoen). Daarnaast is het verplichtingenbudget per saldo naar boven bijgesteld als gevolg van overhevelingen van en naar andere artikelen binnen het DMF, de Defensiebegroting en interdepartementale overhevelingen (€ 226,9 miljoen). Tevens zijn de verplichtingenreeksen in het juiste ritme gezet (€ 12,5 miljoen).

Daartegenover staat het onder verwerving beschreven doorschuiven van het verplichtingenbudget voor projecten in voorbereiding (€ 102,1 miljoen). Het restant wordt verklaard door een aantal kleinere overige mutaties.

Deze aanpassingen hebben voor een aantal van de projecten (boven de mandateringsgrens) geleid tot een hoger verplichtingenbudget, het betreft onder andere de projecten ESSM Block 2: Verwerving en integratie (€ 334,8 miljoen), Vervanging Close-in Weapon System (vCIWS), Vervanging M-fregatten (ASWF) (€ 112,9 miljoen).

Toelichting op de uitgaven

Verwerving

De verwervingsfase wordt met € 256,9 miljoen naar beneden bijgesteld. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een lager budget in de voorbereidingsfase (€ 183,5 miljoen) vanwege het in de juiste jaren plaatsen van het budget om aan te sluiten bij de actuele inzichten over de verwachte realisatiemomenten. Dit komt onder andere door langere doorlooptijden voor het afsluiten van contracten en levertijden ten gevolge van de huidige marktomstandigheden. Tevens zijn projecten overgegaan naar de realisatiefase, het betreft onder meer project Modular Integrated Capability ADCF & North Sea (MICAN) (€ 81,4 miljoen).

Daarnaast is het budget in de realisatiefase naar beneden bijgesteld (€ 74,6 miljoen). Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het in de juiste jaren plaatsen van het budget om aan te sluiten bij de actuele inzichten over de verwachte realisatiemomenten (€ 585,9 miljoen). Het betreft onder andere de projecten Vervanging Onderzeeboten (commercieel vertrouwelijk), Vervanging M-fregatten (ASWF) (€ 55,4 miljoen) en Modular Integrated Capability ADCF & North Sea (MICAN) (€ 41,4 miljoen).

Daar tegenover staat het toevoegen van budget dat in 2024 niet tot realisatie is gekomen. Onder andere voor de projecten ESSM Block 2: Verwerving en integratie (€ 56,3 miljoen), Vervanging mijnenbestrijdingscapaciteit (MCM) (€ 30,9 miljoen), Langer doorvaren LCF (€ 26,3 miljoen) en Verwerving Maritime Strike (commercieel vertrouwelijk). Het restant betreft een aantal kleinere, overige mutaties.

Instandhouding

Voor de Instandhoudingsopgaven is het budget per saldo met € 42,3 miljoen gestegen. Dit is het gevolg van het toevoegen van € 10,3 miljoen budget als effect van meerontvangsten. Voor € 10,0 miljoen is budget toegevoegd uit het Defensiebegroting artikel 2, omdat onderhoudswerkzaamheden vanwege personele ondervulling worden uitbesteed. Verder is het budget gestegen als gevolg van vertraagde onderhoudsprojecten uit 2024. Tot slot is € 2,5 miljoen ontvangen uit artikel 3 ten behoeve van aanschaf van meet- en testmiddelen.

Over-/ onderprogrammering

Zie artikel 1, onderwerp over-/ onderprogrammering voor een overkoepelde uitleg.

Ontvangsten

Ten opzichte van de ontwerpbegroting is het budget voor de ontvangsten met € 10,3 miljoen toegenomen. Dit komt onder andere als gevolg van extra ontvangsten door steunverleningen aan derden.

Beleidsartikel 3 Land Materieel

Artikel 3 Land Materieel (bedragen x € 1.000)
   

Ontwerpbegroting t (1)

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)

Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Mutatie 2029

Mutatie 2030

Art.

Verplichtingen

2.841.356

42.399

2.883.755

4.200.555

7.084.310

473.656

489.858

109.289

1.829.210

447.805

                       
 

Uitgaven

2.361.006

0

2.361.006

402.002

2.763.008

201.076

33.134

493.451

– 456.477

4.136

                       

3.11

Verwerving

2.045.926

0

2.045.926

690.356

2.736.282

409.918

465.573

237.929

2.167.375

431.512

 

Opdrachten

2.045.926

0

2.045.926

690.356

2.736.282

409.918

465.573

237.929

2.167.375

431.512

 

Verwerving: voorbereidingsfase

150.425

0

150.425

– 150.425

0

134.812

– 159.597

136.674

1.630.140

56.008

 

Verwerving: onderzoeksfase

52

0

52

– 52

0

– 17.588

– 271

– 242

562

2.910

 

Verwerving: realisatie

1.895.449

0

1.895.449

840.833

2.736.282

292.694

625.441

101.497

536.673

372.594

3.12

Instandhouding

425.656

0

425.656

2.442

428.098

– 2.310

– 2.249

– 2.083

– 2.079

– 2.064

 

Opdrachten

425.656

0

425.656

2.442

428.098

– 2.310

– 2.249

– 2.083

– 2.079

– 2.064

 

Instandhouding Materieel

425.656

0

425.656

2.442

428.098

– 2.310

– 2.249

– 2.083

– 2.079

– 2.064

3.16

Over-/ onderprogrammering

– 110.576

0

– 110.576

– 290.796

– 401.372

– 206.532

– 430.190

257.605

– 2.621.773

– 425.312

 

Fonds

– 110.576

0

– 110.576

– 290.796

– 401.372

– 206.532

– 430.190

257.605

– 2.621.773

– 425.312

 

Fonds

– 110.576

0

– 110.576

– 290.796

– 401.372

– 206.532

– 430.190

257.605

– 2.621.773

– 425.312

                       
 

Ontvangsten

2.500

0

2.500

0

2.500

0

0

0

0

0

In totaal is voor 2025 81% juridisch verplicht en 19% beleidsmatig gereserveerd ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de verplichtingen

De verplichtingen voor Land materieel zijn per saldo met € 4,2 miljard naar boven bijgesteld. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het overhevelen van verplichtingen uit 2024 die in dat jaar niet zijn aangegaan (€ 3,7 miljard) voor voornamelijk het project Leopard 2A8 gevechtstanks en Boxer-pantserwielvoertuigen (commercieel vertrouwelijk), Verlenging levensduur Patriot (commercieel vertrouwelijk), Vervanging MRAD en SHORAD (commercieel vertrouwelijk), Aanvulling inzetvoorraden munitie (commercieel vertrouwelijk) en Midlife Update (MLU) voor het wapensysteem Infanterie gevechtsvoertuig (IGV) CV9035NL (commercieel vertrouwelijk).

Daarnaast zijn de verplichtingenreeksen in het juiste ritme gezet (€ 509,5 miljoen) en is er per saldo € 262,1 miljoen aan dit artikel toegevoegd als gevolg van het overhevelen van budget van en naar andere artikelen binnen het DMF, de Defensiebegroting of begrotingen van andere departementen.

Daartegenover staat het onder verwerving beschreven doorschuiven van het verplichtingenbudget voor projecten in voorbereiding (€ 228,2 miljoen). Het restant betreft een aantal kleinere, overige mutaties.

Toelichting op de uitgaven

Verwerving

De verwervingsfase wordt met € 690,4 miljoen naar boven bijgesteld. Enerzijds is het budget in de voorbereidingsfase verlaagd (€ 150,4 miljoen) doordat budget naar latere begrotingsjaren is doorgeschoven als gevolg van langere doorlooptijden voor het afsluiten van contracten en langere levertijden. Daarnaast is projectbudget overgeheveld naar de realisatiefase, onder andere voor de versnelling van de versterking in luchtverdediging en munitie. Deze uitgaven zijn met de Slotwet planmatig verwerkt en met deze eerste suppletoire begroting is het budget in voorbereiding voor dit project overeenkomstig afgeboekt.

Anderzijds is het budget in de realisatiefase naar boven bijgesteld (€ 840,8 miljoen) vanwege het toevoegen van budget dat in 2024 niet tot realisatie is gekomen (€ 672,0 miljoen). Het betreft voornamelijk het project Leopard 2A8 gevechtstanks (commercieel vertrouwelijk). Daarnaast is het budget met € 348,3 miljoen naar boven bijgesteld vanwege een aantal interdepartementale overhevelingen en overhevelingen tussen de Defensiebegroting en andere artikelen binnen het DMF. Het betreft onder ander een hoger budget voor het project Verlenging Levensduur Patriot (commercieel vertrouwelijk) vanwege de vervanging van aan Oekraine geleverd materieel.

Daartegenover staat dat het budget in het juiste kasritme is gezet. Per saldo is € 174,7 miljoen naar latere jaren geschoven. Het restant betreft overige mutaties.

Over-/ onderprogrammering

Zie artikel 1, onderwerp over-/ onderprogrammering voor een overkoepelde uitleg.

Beleidsartikel 4 Lucht Materieel

Artikel 4 Lucht Materieel (bedragen x € 1.000)
   

Ontwerpbegroting t (1)

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)

Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Mutatie 2029

Mutatie 2030

Art.

Verplichtingen

1.869.945

– 203.040

1.666.905

1.517.066

3.183.971

– 68.146

77.311

249.421

– 565.690

172.766

                       
 

Uitgaven

2.154.958

0

2.154.958

– 190.890

1.964.068

– 4.180

– 7.616

– 620

– 617

– 371

                       

4.11

Verwerving

2.154.271

0

2.154.271

– 78.301

2.075.970

35.939

394.094

250.333

– 468.295

281.259

 

Opdrachten

2.154.271

0

2.154.271

– 78.301

2.075.970

35.939

394.094

250.333

– 468.295

281.259

 

Verwerving: voorbereidingsfase

205.906

0

205.906

– 205.906

0

59.768

– 547.492

– 227.979

– 687.946

216.518

 

Verwerving: realisatie

1.948.365

0

1.948.365

127.605

2.075.970

– 23.829

941.586

478.312

219.651

64.741

4.12

Instandhouding

555.199

0

555.199

41.235

596.434

– 2.843

– 2.843

– 2.467

– 2.467

– 2.217

 

Opdrachten

555.199

0

555.199

41.235

596.434

– 2.843

– 2.843

– 2.467

– 2.467

– 2.217

 

Instandhouding Materieel

555.199

0

555.199

41.235

596.434

– 2.843

– 2.843

– 2.467

– 2.467

– 2.217

4.16

Over-/ onderprogrammering

– 554.512

0

– 554.512

– 153.824

– 708.336

– 37.276

– 398.867

– 248.486

470.145

– 279.413

 

Fonds

– 554.512

0

– 554.512

– 153.824

– 708.336

– 37.276

– 398.867

– 248.486

470.145

– 279.413

 

Fonds

– 554.512

0

– 554.512

– 153.824

– 708.336

– 37.276

– 398.867

– 248.486

470.145

– 279.413

                       
 

Ontvangsten

12.080

0

12.080

0

12.080

0

0

0

0

0

In totaal is voor 2025 100% juridisch verplicht en 0% beleidsmatig gereserveerd ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de verplichtingen

De verplichtingen voor Lucht materieel zijn per saldo met € 1,5 miljard naar boven bijgesteld. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het overhevelen van verplichtingen uit 2024 die in dat jaar niet zijn aangegaan (€ 1,4 miljard). Daarnaast zijn de verplichtingenreeksen in het juiste ritme gezet (€ 264,0 miljoen).

Daartegenover staat het onder verwerving beschreven doorschuiven van het verplichtingenbudget voor projecten in voorbereiding (€ 158,2 miljoen) en het overhevelen van budget naar andere artikelen binnen het DMF of naar de Defensiebegroting (€ 28,2 miljoen). Het restant betreft overige kleinere mutaties.

Deze aanpassingen hebben voor een aantal van de projecten (boven de mandateringsgrens) geleid tot een hoger verplichtingenbudget, het betreft onder andere de projecten Verwerving F-35 (€ 358,4 miljoen) en Deep Strike Capaciteit air (commercieel vertrouwelijk), F35: Verwerving middellange tot lange afstandsraket (€ 178,8 miljoen), F-35 Lucht-Grond Bewapening (€ 104,0 miljoen) en het project Vervanging Medium Utility Helicopters (€ 228,5 miljoen).

Toelichting op de uitgaven

Verwerving

De verwervingsfase wordt met € 78,3 miljoen naar beneden bijgesteld.

Enerzijds is het budget in de voorbereidingsfase verlaagd (€ 205,9 miljoen) doordat budget naar latere begrotingsjaren is doorgeschoven als gevolg van langere doorlooptijden voor het afsluiten van contracten en langere levertijden, daarnaast is projectbudget overgeheveld naar de realisatiefase voor onder andere het project Anti-A2AD capaciteit F-35.

Anderzijds is het budget in de realisatiefase naar boven bijgesteld (€ 127,6 miljoen) vanwege het toevoegen van budget dat in 2024 niet tot realisatie is gekomen (€ 211,8 miljoen), het betreft onder het budget voor het aandeel van programma Aanvulling inzetvoorraden munitie dat op artikel 4 Lucht realiseert. Daarnaast is het budget met € 38,9 miljoen naar boven bijgesteld vanwege een aantal interdepartementale overhevelingen en overhevelingen tussen de Defensiebegroting en andere artikelen binnen het DMF. Het restant betreft een aantal overige, kleinere mutaties.

Daartegenover staat dat het budget in het juiste kasritme is gezet. Per saldo is het budget daardoor in 2025 € 96,8 miljoen naar beneden bijgesteld. Het obetreft onder andere de projecten Apache Remanufacture (commercieel vertrouwelijk) en Chinook Vervanging & Modernisering (€ 30,5 miljoen.

Instandhouding

Ten opzichte van de Ontwerpbegroting is het budget met € 41,2 miljoen verhoogd. Dit wordt met name veroorzaakt doordat CLSK eind 2024 € 40,0 miljoen beschikbaar heeft gesteld aan COMMIT. Dit bedrag is samen met € 4,0 miljoen onderrealisatie uit 2024 gefaseerd naar 2025. Verder is het budget verhoogd voor de instandhouding van de F-16»s, die momenteel als lesvliegtuigen worden gebruikt in Roemenië (€ 7,4 miljoen). Het betreft specfiek inhuur van specialisten voor het project «langer doorvliegen F-16». Voor het uitbreiden van de formatieve sterkte voor onderhoud aan de F-35 is binnen de kaders van het Life Cycle Cost-model budget omgeboekt van instandhouding materieel naar personele exploitatie binnen de Defensiebegroting (X) (€ 2,3 miljoen). Voor de aankoop van extra satelliet capaciteit is budget overgeheveld naar COMMIT-JIVC (€ 7,9 miljoen).

Over-/ onderprogrammering

Zie artikel 1, onderwerp over-/ onderprogrammering voor een overkoepelde uitleg.

Beleidsartikel 5 Infrastructuur en Vastgoed

Artikel 5 Infrastructuur en Vastgoed (bedragen x € 1.000)
   

Ontwerpbegroting t (1)

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)

Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Mutatie 2029

Mutatie 2030

Art.

Verplichtingen

1.373.366

0

1.373.366

1.081.006

2.454.372

– 273.838

– 131.445

– 196.611

– 528.230

159.306

                       
 

Uitgaven

826.758

0

826.758

10.960

837.718

18.318

26.691

10.344

5.589

– 15.313

                       

5.11

Verwerving

954.940

0

954.940

158.024

1.112.964

– 334.148

– 66.195

– 117.813

– 396.771

179.983

 

Opdrachten

954.940

0

954.940

158.024

1.112.964

– 334.148

– 66.195

– 117.813

– 396.771

179.983

 

Verwerving: voorbereidingsfase

68.093

0

68.093

– 68.093

0

– 658.616

– 436.137

– 385.597

– 706.068

– 47.655

 

Verwerving: realisatie

886.847

0

886.847

226.117

1.112.964

324.468

369.942

267.784

309.297

227.638

5.12

Instandhouding

507.301

0

507.301

18.347

525.648

25.400

23.029

24.384

25.274

25.017

 

Opdrachten

507.301

0

507.301

18.347

525.648

25.400

23.029

24.384

25.274

25.017

 

Instandhouding Infrastructuur

507.301

0

507.301

18.347

525.648

25.400

23.029

24.384

25.274

25.017

5.16

Over-/ onderprogrammering

– 635.483

0

– 635.483

– 165.411

– 800.894

327.066

69.857

103.773

377.086

– 220.313

 

Fonds

– 635.483

0

– 635.483

– 165.411

– 800.894

327.066

69.857

103.773

377.086

– 220.313

 

Fonds

– 635.483

0

– 635.483

– 165.411

– 800.894

327.066

69.857

103.773

377.086

– 220.313

                       
 

Ontvangsten

28.240

0

28.240

– 4.470

23.770

– 7.970

– 7.970

– 7.970

– 7.970

– 7.970

In totaal is voor 2025 100% juridisch verplicht en 0% beleidsmatig gereserveerd ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de verplichtingen

De verplichtingen voor infrastructuur en vastgoed zijn per saldo met € 1,1 miljard naar boven bijgesteld. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het overhevelen van verplichtingen uit 2024 die in dat jaar niet zijn aangegaan (€ 857,7 miljoen). Daarnaast zijn de verplichtingenreeksen in het juiste ritme gezet (€ 250,9 miljoen).

Daartegenover staat het onder verwerving beschreven doorschuiven van het verplichtingenbudget voor projecten in voorbereiding (€ 30,2 miljoen) en het overhevelen van budget naar andere artikelen binnen het DMF of de Defensiebegroting (€ 4,3 miljoen). Het restant betreft overige kleinere mutaties.

Toelichting op de uitgaven

Verwerving

Het budget voor de verwervingsfase wordt met € 158,0 miljoen naar boven bijgesteld.

Enerzijds is het budget in de voorbereidingsfase verlaagd (€ 68,1 miljoen), voornamelijk doordat budget naar latere begrotingsjaren is doorgeschoven als gevolg van langere doorlooptijden voor het afsluiten van contracten en langere levertijden. Anderzijds is het budget voor de investeringen in realisatiefase met € 226,1 miljoen verhoogd.

De realisatie van een aantal projecten is verschoven naar latere jaren. De hiermee samenhangende budgetten schuiven mee wat leidt tot een verlaging van het budget met € 124,9 miljoen in 2025.

Daarnaast zijn er ook mutaties die leiden tot een verhoging van het budget.

Voor een aantal projecten is budget ontvangen voor in totaal € 322,1 miljoen. Dit betreft onder andere de projecten Huisvesting van de MIVD (€ 105,0 miljoen), Versnellen verduurzamen vastgoed (€ 94,2 miljoen), Huisvesting KMAR (€ 70,0 miljoen), Verbetering legering defensiebreed (€ 23,0 miljoen) en in totaal € 9,9 miljoen voor diverse kleinere projecten. Er is € 9,3 miljoen van de voorbereidingsfase naar de uitvoeringsfase verschoven voor 2025. Een aantal kleinere herschikkingen leidt per saldo tot een verhoging van het budget met € 19,6 miljoen.

Instandhouding

Het budget voor de instandhouding van het vastgoed is met € 18,3 miljoen verhoogd.

In 2024 heeft het Rijksvastgoedbedrijf meer kunnen realiseren dan begroot. Deze uitgaven van € 18,7 miljoen zijn in mindering gebracht op het budget van 2025. Voor nieuwe opdrachten die het DOSCO ontvangen heeft en de extra uitgaven die dit voor de instandhouding tot gevolg heeft, is het budget met € 19,0 miljoen verhoogd. Daarnaast is er € 14 miljoen overgeheveld vanuit het budget voor eigen personeel. Daarnaast is het budget met € 4 miljoen opgehoogd omdat de kosten van een aantal nieuwe onderhoudscontracten hoger zijn geworden.

Over-/ onderprogrammering

Zie artikel 1, onderwerp over-/ onderprogrammering voor een overkoepelde uitleg.

Beleidsartikel 6 IT

Artikel 6 IT (bedragen x € 1.000)
   

Ontwerpbegroting t (1)

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)

Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Mutatie 2029

Mutatie 2030

Art.

Verplichtingen

1.359.574

0

1.359.574

353.340

1.712.914

– 29.130

43.686

– 22.229

– 104.244

162.573

                       
 

Uitgaven

1.228.302

0

1.228.302

– 35.916

1.192.386

46.559

154.936

161.605

153.534

150.527

                       

6.11

Verwerving

1.206.087

0

1.206.087

– 271.279

934.808

166.757

118.528

88.932

– 103.757

142.655

 

Opdrachten

1.206.087

0

1.206.087

– 271.279

934.808

166.757

118.528

88.932

– 103.757

142.655

 

Verwerving: voorbereidingsfase

176.397

0

176.397

– 176.397

0

– 61.296

– 60.503

– 53.372

– 183.331

77.563

 

Verwerving: realisatie

1.029.690

0

1.029.690

– 94.882

934.808

228.053

179.031

142.304

79.574

65.092

6.12

Instandhouding

544.167

0

544.167

140.070

684.237

34.366

24.324

24.381

10.576

10.175

 

Opdrachten

544.167

0

544.167

140.070

684.237

34.366

24.324

24.381

10.576

10.175

 

Instandhouding IT

544.167

0

544.167

140.070

684.237

34.366

24.324

24.381

10.576

10.175

6.16

Over-/ onderprogrammering

– 521.952

0

– 521.952

95.293

– 426.659

– 154.564

12.084

48.292

246.715

– 2.303

 

Fonds

– 521.952

0

– 521.952

95.293

– 426.659

– 154.564

12.084

48.292

246.715

– 2.303

 

Fonds

– 521.952

0

– 521.952

95.293

– 426.659

– 154.564

12.084

48.292

246.715

– 2.303

                       
 

Ontvangsten

16.769

0

16.769

0

16.769

0

0

0

0

0

In totaal is voor 2025 100% juridisch verplicht en 0% beleidsmatig gereserveerd ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de verplichtingen

De verplichtingen voor IT zijn per saldo met € 353,3 miljoen naar boven bijgesteld. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het overhevelen van verplichtingen uit 2024 die in dat jaar niet zijn aangegaan (€ 212,3 miljoen) voor onder andere de projecten Foxtrot (commercieel vertrouwelijk), Modernisering Tactische Indoor Simulator (TACTIS) (commercieel vertrouwelijk). Tevens is per saldo € 261,9 miljoen aan dit artikel toegevoegd als gevolg van overhevelingen tussen de artikelen op het DMF, de Defensiebegroting en interdepartementale budgetoverhevelingen. Daarnaast zijn de verplichtingenreeksen in het juiste ritme gezet (€ 74,6 miljoen).

Daartegenover staat het onder verwerving beschreven doorschuiven van het verplichtingenbudget voor projecten in voorbereiding (€ 207,8 miljoen). Het restant bestaat uit een aantal overige, kleinere mutaties.

Toelichting op de uitgaven

Verwerving

De verwervingsfase wordt met € 271,3 miljoen naar beneden bijgesteld. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een lager budget in de voorbereidingsfase (€ 176,4 miljoen) vanwege het in de juiste jaren plaatsen van het budget om aan te sluiten bij de actuele inzichten over de verwachte realisatiemomenten. Dit komt onder andere door langere doorlooptijden voor het afsluiten van contracten en langere levertijden ten gevolge van de huidige marktomstandigheden. Daarnaast zijn er projecten overgegaan naar de realisatiefase, het betreft onder andere het project Modernisering Tactische Indoor Simulator (TACTIS).

Daarnaast is het budget in de realisatiefase naar beneden bijgesteld (€ 94,9 miljoen) vanwege een aantal interdepartementale overhevelingen en overhevelingen tussen de Defensiebegroting en andere artikelen binnen het DMF (€ 127,6 miljoen), daarnaast is het budget in het juiste kasritme gezet (€ 108,6 miljoen). Het betreft met name het project GrIT (commercieel vertrouwelijk).

Daartegenover staat het toevoegen van budget dat in 2024 niet tot realisatie is gekomen (€ 134,9 miljoen). Het restant betreft een aantal overige, kleinere mutaties

Instandhouding

Ten opzichte van de Ontwerpbegroting is het instandhoudingsbudget met € 140,1 miljoen toegenomen. Dit wordt onder andere veroorzaakt doordat voor de volgende projecten de uitgavenreeksen in het juiste ritme zijn gezet. Project Datacenter (commercieel vertrouwelijk) naar aanleiding van de (gedeeltelijke) projectoplevering Grensverleggende IT en op Onderhoud supply licenties (€ 25,1 miljoen) voor onder andere defensiepassen.

Over-/ onderprogrammering

Zie artikel 1, onderwerp over-/ onderprogrammering voor een overkoepelde uitleg.

Beleidsartikel 8 Overige uitgaven en ontvangsten

Artikel 8 Overige uitgaven en ontvangsten (bedragen x € 1.000)
   

Ontwerpbegroting t (1)

Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2)

Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4)

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Mutatie 2029

Mutatie 2030

Art.

Verplichtingen

71

0

71

150.752

150.823

492.847

485.508

515.520

1.210.519

786.745

                       
 

Uitgaven

71

0

71

150.752

150.823

492.847

485.508

515.520

1.210.519

786.745

                       

8.18

Nader te wijzen uitgaven

71

0

71

150.752

150.823

492.847

485.508

515.520

1.210.519

786.745

 

Fonds

71

0

71

150.752

150.823

492.847

485.508

515.520

1.210.519

786.745

 

Fonds

71

0

71

150.752

150.823

492.847

485.508

515.520

1.210.519

786.745

                       
 

Ontvangsten

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Toelichting op de uitgaven

Voor 2025 is € 735,5 miljoen (en vanaf 2026 € 840,5 miljoen) aan prijscompensatie toegevoegd aan het Defensiematerieelbegrotingsfonds (DMF) waarvan € 467,9 structureel is doorgeboekt naar de Defensiebegroting (Hoofdstuk X) voor verdere verdeling van loon- en prijsontwikkeling. Verder is vanaf 2026 volumecompensatie toegevoegd aan het DMF, oplopend van € 208,3 miljoen in 2026 tot € 419,6 miljoen in 2030. Daarnaast is de eindejaarsmarge van € 369,2 miljoen toegevoegd aan het Defensiematerieelbegrotingsfonds en is budget toegevoegd om te corrigeren voor de huidige valutakoersen (€ 190,5 miljoen). Ten slotte is € 41,9 miljoen aan budget uit latere jaren naar voren gehaald.

Daartegenover staat dat het budget met € 718,8 miljoen naar beneden wordt bijgesteld vanwege het uitdelen van budget aan alle artikelen van de DMF. Dit budget zorgt er voor dat wat er niet tot realisatie is gekomen in 2024, in 2025 toch kan worden gerealiseerd. Tevens wordt overrealisatie in mindering gebracht.

Naar aanleiding van de voorjaarsbesluitvorming is er vanaf 2027 extra budget voor intensivering toegevoegd oplopend tot € 737,0 miljoen structureel.

3. Verdiepingsbijlage

In de verdiepingsbijlage is per begrotingsartikel een meerjarige (voor de volledige planperiode) tabel met daarin de mutaties per jaar opgenomen.

Artikel 1 Defensiebreed Materieel (bedragen x € 1.000)
 

2031

2032

2033

2034

2035

2036

2037

2038

2039

2040

Verplichtingen

729.699

670.072

452.076

163.616

360.402

143.344

188.062

– 252.579

– 166.953

2.145.084

                     

Uitgaven

– 7.273

– 10.820

– 37.900

– 37.626

– 4.262

– 4.262

– 4.245

– 17.426

– 5.526

5.809.851

                     

Verwerving

                   

Opdrachten

748.753

670.661

445.555

157.863

253.459

144.564

199.402

– 232.747

– 79.559

1.399.273

Verwerving: voorbereidingsfase

738.177

667.506

431.596

147.655

161.725

134.666

188.470

59.021

– 58.362

1.165.358

Verwerving: realisatie

10.576

3.155

13.959

10.208

91.734

9.898

10.932

– 291.768

– 21.197

233.915

                     

Instandhouding

                   

Opdrachten

2.706

2.706

2.763

2.763

2.876

2.876

2.893

2.893

2.893

473.052

Instandhouding Materieel

2.706

2.706

2.763

2.763

2.876

2.876

2.893

2.893

2.893

473.052

                     

Kennis en Innovatie

                   

Bekostiging

– 607

– 607

– 607

– 607

– 607

– 607

– 607

– 607

– 63.655

78.085

Bijdrage grote onderzoeksfaciliteiten

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Duurzaamheid, klimaat en veiligheid

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Kennisgebruik

0

0

0

0

0

0

0

0

0

3.964

Kennisopbouw

– 157

– 157

– 157

– 157

– 157

– 157

– 157

– 157

– 157

3.649

Kort Cyclische Innovatie

– 450

– 450

– 450

– 450

– 450

– 450

– 450

– 450

– 63.498

6.626

Technologieontwikkeling

0

0

0

0

0

0

0

0

0

63.846

                     

Over-/ onderprogrammering

                   

Fonds

– 756.525

– 681.980

– 484.011

– 196.045

– 258.390

– 149.495

– 204.333

214.635

136.395

3.946.739

Fonds

– 756.525

– 681.980

– 484.011

– 196.045

– 258.390

– 149.495

– 204.333

214.635

136.395

3.946.739

                     

Ontvangsten

1.600

1.600

1.600

1.600

1.600

1.600

1.600

1.600

1.600

87.298

Artikel 2 Maritiem Materieel (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

2031

2032

2033

2034

2035

2036

2037

2038

2039

2040

Verplichtingen

85.028

– 81.327

– 367.833

– 529.355

– 179.922

– 44.870

– 51.004

– 249.961

– 197.542

1.057.332

                     

Uitgaven

36.323

4.511

3.282

4.646

7.431

16.363

4.623

3.282

4.433

389.985

                     

Verwerving

                   

Opdrachten

156.264

– 76.246

– 303.545

– 462.563

– 135.925

– 53.525

– 61.161

– 250.362

– 184.506

825.208

Verwerving: onderzoeksfase

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Verwerving: voorbereidingsfase

– 81.730

27.386

– 91.293

– 143.477

– 44.998

– 65.901

– 71.023

– 202.795

– 123.697

665.740

Verwerving: realisatie

237.994

– 103.632

– 212.252

– 319.086

– 90.927

12.376

9.862

– 47.567

– 60.809

159.468

                     

Instandhouding

                   

Opdrachten

7.045

5.147

3.576

4.940

7.723

16.655

4.915

3.573

4.625

232.124

Instandhouding Materieel

7.045

5.147

3.576

4.940

7.723

16.655

4.915

3.573

4.625

232.124

                     

Over-/ onderprogrammering

                   

Fonds

– 126.986

75.610

303.251

462.269

135.633

53.233

60.869

250.071

184.314

– 657.663

Fonds

– 126.986

75.610

303.251

462.269

135.633

53.233

60.869

250.071

184.314

– 657.663

                     

Ontvangsten

0

0

0

0

0

0

0

0

0

9.684

Artikel 3 Land Materieel (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

2031

2032

2033

2034

2035

2036

2037

2038

2039

2040

Verplichtingen

800.586

52.722

261.094

154.538

141.647

246.961

200.219

– 235.026

– 184.814

1.336.659

                     

Uitgaven

492.323

2.107.989

1.821.697

2.135.793

2.516.730

2.750.639

2.856.543

2.470.928

2.402.113

1.982.757

                     

Verwerving

                   

Opdrachten

937.847

53.551

93.601

198.208

230.794

321.316

178.818

– 248.813

– 202.654

912.224

Verwerving: onderzoeksfase

– 3.663

– 3.663

– 3.663

– 3.663

– 3.662

– 3.663

– 3.662

– 3.445

– 3.264

513

Verwerving: voorbereidingsfase

520.463

118.436

117.759

127.496

160.181

257.337

157.910

– 146.861

– 118.644

531.331

Verwerving: realisatie

421.047

– 61.222

– 20.495

74.375

74.275

67.642

24.570

– 98.507

– 80.746

380.380

                     

Instandhouding

                   

Opdrachten

– 2.063

– 2.046

– 2.445

– 2.445

– 2.558

– 2.558

– 2.575

– 2.583

– 2.737

424.435

Instandhouding Materieel

– 2.063

– 2.046

– 2.445

– 2.445

– 2.558

– 2.558

– 2.575

– 2.583

– 2.737

424.435

                     

Over-/ onderprogrammering

                   

Fonds

– 443.461

472.942

430.799

326.055

290.857

191.038

345.368

787.802

728.654

648.598

Fonds

– 443.461

472.942

430.799

326.055

290.857

191.038

345.368

787.802

728.654

648.598

                     

Ontvangsten

0

0

0

0

0

0

0

0

0

2.500

Artikel 4 Lucht Materieel (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

2031

2032

2033

2034

2035

2036

2037

2038

2039

2040

Verplichtingen

– 114.677

– 108.110

14.780

206.120

– 48.081

– 68.334

– 108.965

195.361

– 666.437

1.967.502

                     

Uitgaven

– 2.372

– 2.369

– 2.373

– 2.370

– 2.373

– 2.372

– 2.100

– 2.373

– 2.490

1.863.668

                     

Verwerving

                   

Opdrachten

103.490

9.300

74.340

218.201

1.169

– 42.795

– 71.999

– 165.897

– 504.262

1.369.136

Verwerving: voorbereidingsfase

– 25.259

– 2.517

17.348

190.931

– 2.983

– 49.331

– 77.945

– 170.293

– 531.197

874.479

Verwerving: realisatie

128.749

11.817

56.992

27.270

4.152

6.536

5.946

4.396

26.935

494.657

                     

Instandhouding

                   

Opdrachten

– 2.217

– 2.217

– 2.217

– 2.217

– 2.217

– 2.217

– 2.217

– 2.217

– 2.217

491.222

Instandhouding Materieel

– 2.217

– 2.217

– 2.217

– 2.217

– 2.217

– 2.217

– 2.217

– 2.217

– 2.217

491.222

                     

Over-/ onderprogrammering

                   

Fonds

– 103.645

– 9.452

– 74.496

– 218.354

– 1.325

42.640

72.116

165.741

503.989

4.310

Fonds

– 103.645

– 9.452

– 74.496

– 218.354

– 1.325

42.640

72.116

165.741

503.989

4.310

                     

Ontvangsten

0

0

0

0

0

0

0

0

0

1.000

Artikel 5 Infrastructuur en Vastgoed (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

2031

2032

2033

2034

2035

2036

2037

2038

2039

2040

Verplichtingen

163.752

74.524

2.052

72.820

6.157

138.067

– 6.318

33.475

– 31.278

442.993

                     

Uitgaven

31.637

30.992

30.993

29.690

29.630

29.668

29.670

29.672

29.590

652.989

                     

Verwerving

                   

Opdrachten

172.053

83.567

16.598

93.166

66.566

118.437

– 25.949

13.842

– 37.993

387.237

Verwerving: voorbereidingsfase

– 70.910

– 81.834

– 111.791

– 78.568

– 59.546

– 48.561

– 67.942

– 39.796

– 72.871

57.000

Verwerving: realisatie

242.963

165.401

128.389

171.734

126.112

166.998

41.993

53.638

34.878

330.237

                     

Instandhouding

                   

Opdrachten

21.599

20.957

20.954

19.654

19.591

19.630

19.631

19.633

19.555

512.755

Instandhouding Infrastructuur

21.599

20.957

20.954

19.654

19.591

19.630

19.631

19.633

19.555

512.755

                     

Over-/ onderprogrammering

                   

Fonds

– 169.985

– 81.502

– 14.529

– 91.100

– 64.497

– 116.369

28.018

– 11.773

40.058

– 226.733

Fonds

– 169.985

– 81.502

– 14.529

– 91.100

– 64.497

– 116.369

28.018

– 11.773

40.058

– 226.733

                     

Ontvangsten

– 7.970

– 7.970

– 7.970

– 7.970

– 7.970

– 7.970

– 7.970

– 7.970

– 7.970

20.270

Artikel 6 IT (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

2031

2032

2033

2034

2035

2036

2037

2038

2039

2040

Verplichtingen

127.683

90.461

– 16.526

2.149

24.979

75.179

9.872

– 17.130

– 257.115

1.713.645

                     

Uitgaven

150.205

80.208

75.221

57.160

65.271

65.428

65.053

65.299

80.399

746.202

                     

Verwerving

                   

Opdrachten

156.339

93.215

– 20.283

– 282

18.111

66.757

7.952

– 11.397

– 213.931

1.139.164

Verwerving: voorbereidingsfase

76.411

91.158

– 21.799

– 15.946

14.821

41.986

9.151

– 10.508

– 211.060

993.084

Verwerving: realisatie

79.928

2.057

1.516

15.664

3.290

24.771

– 1.199

– 889

– 2.871

146.080

                     

Instandhouding

                   

Opdrachten

14.586

9.408

9.407

14.503

9.366

10.456

15.050

9.240

9.651

578.120

Instandhouding IT

14.586

9.408

9.407

14.503

9.366

10.456

15.050

9.240

9.651

578.120

                     

Onzekerheidsreservering

                   

Fonds

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Fonds

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

                     

Over-/ onderprogrammering

                   

Fonds

– 20.720

– 22.415

86.097

42.939

37.794

– 11.785

42.051

67.456

284.679

– 954.461

Fonds

– 20.720

– 22.415

86.097

42.939

37.794

– 11.785

42.051

67.456

284.679

– 954.461

                     

Ontvangsten

0

0

0

0

0

0

0

0

0

16.621

Artikel 8 Overige uitgaven en Ontvangsten (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

2031

2032

2033

2034

2035

2036

2037

2038

2039

2040

Verplichtingen

787.216

857.217

862.216

880.208

872.216

872.216

872.216

872.216

857.770

1.794.708

                     

Uitgaven

787.216

857.217

862.216

880.208

872.216

872.216

872.216

872.216

857.770

1.794.708

                     

Nader te wijzen uitgaven

                   

Fonds

787.216

857.217

862.216

880.208

872.216

872.216

872.216

872.216

857.770

1.794.708

Fonds

787.216

857.217

862.216

880.208

872.216

872.216

872.216

872.216

857.770

1.794.708

                     

Ontvangsten

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0