Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2024 wijzigingen aan te brengen in:

de begrotingsstaat van het Deltafonds.

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, B. Madlener

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. Leeswijzer

Algemeen

Naar aanleiding van de motie van de leden Van Helvert en Van Veldhoven (Kamerstukken II 2015–2016 34 475 XII, nr. 12) worden bij alle begrotingsar tikelen op het Mobiliteitsfonds en Deltafonds groter dan € 1 miljard de begrotingsmutaties boven de € 5 miljoen toegelicht. Dit heeft als praktische uitwerking dat bij de artikelen tussen de € 200 miljoen en € 1 miljard de ondergrens voor technische mutaties ook neerwaarts is bijgesteld. Voor beleidsmatige mutaties was er bij de artikelen van deze omvang reeds sprake van een ondergrens van € 5 miljoen.

Tabel 1 Ondergrenzen conform RBV

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen	Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)	Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)
< 50	1	2
=> 50 en < 200	2	4
=> 200 < 1.000	5	5
=> 1.000	5	5

Mede naar aanleiding van overleg met uw Kamer zijn in aanvulling op deze regelgeving voor dit fonds de onderstaande punten verwerkt voor de eerste suppletoire begroting.

• – Het opnemen van gedetailleerde projectinformatie in de suppletoire begrotingen conform begroting en jaarverslag (brief van 4 november 2009 naar aanleiding van toezegging verbetering informatievoorziening bij WGO van 24 juni 2009); Kamerstukken II 2009–2010, 32 123 A, nr. 8)

• – Het inzicht in de budgetten van de verkenningen en planuitwerkingprogramma’s wordt vergroot door begrotingsmutaties expliciet in de MIRT tabellen zichtbaar te maken op projectniveau (toezegging WGO van 22 juni 2011);

• – Mutaties op de beschikbare budgetten worden in de (niet voorgeschreven) verdiepingsbijlage op artikelonderdeelniveau voor de volledige looptijd tot en met 2039 inzichtelijk gemaakt.

Opbouw

Dit wetsvoorstel kent een opbouw waarbij afhankelijk van de informatie vraag- en behoefte verder kan worden ingezoomd. Deze verdiepingsslag is als volgt opgebouwd.

• – Allereerst is de begrotings(wet)staat voor het Deltafonds voor het jaar 2025 opgenomen. Deze dient ter autorisatie van de mutaties die op artikelniveau in de verplichtingen-, uitgaven- en ontvangstenramingen worden voorgesteld.

• – Daarna is eerst op hoofdlijnen (paragraaf 2.1) inzicht verstrekt in de belangrijkste budgettaire voorstellen die leiden tot wijziging van de begroting. Hiermee kan snel een indruk worden verkregen van de inhoud van dit wetsvoorstel.

• – Via de artikelsgewijze toelichting (paragraaf 3) worden alle beleidsmatig relevante mutaties op het niveau van het artikelonderdeel zichtbaar gemaakt, en waar zinvol en relevant, ook toegelicht. Dit rekening houdend met de norm zoals hierboven is aangegeven.

• – Als onderdeel van de artikelsgewijze toelichting is in de verdiepingsbijlage (paragraaf 4.1) door middel van een meerjarige mutatietabel op artikelonderdeelniveau de aansluiting gemaakt tussen de vorige stand van de begroting en de nu voorgestelde stand. Dit voor de volledige looptijd van het fonds.

• – Tenslotte zijn in de verdiepingsbijlage (paragraaf 4.2) van dit wetsvoorstel de MIRT projecttabellen met de realisatieprojecten alsmede de verkenningen en planuitwerking programma’s opgenomen waarin de begrotingsmutaties op projectniveau zichtbaar zijn gemaakt. Deze (meerjarige) MIRT- tabellen zijn in ieder geval voorzien van toelichtingen indien sprake is:

  • • van een wijziging (anders dan door de verwerking van prijsbijstelling) in het taakstellend projectbudget groter dan 10% of meer dan € 10 miljoen;

  • • van een wijziging groter dan 1 jaar in de oplevering van het project.

2. De Producten

2.1. Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

Tabel 2 Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2025 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1 miljoen)

		Art.	2025	2026	2027	2028	2029	2030	2031 t/m 2038
Vastgestelde begroting 2025			1.723,0
Belangrijkste suppletoire mutaties:
Kader relevante mutaties:
1.	Saldo 2024	div.	26,2						0,0
2.	Kasschuif binnen Deltafonds	div.	– 7,1	1,4	0,3	1,1	– 9,4	13,7	0,0
3.	Overboekingen ministeries	div.	1,9	2,5	3,7	– 0,9	– 0,3	– 0,1	– 0,3
4.	Overboeking hoofdstuk XII	div.	– 4,4	– 6,9	– 6,3	– 3,9	– 4,7	– 4,7	– 37,6
5.	Desalderingen	div.	2,1	0,2					0,0
6.	Kaderaanpassing Voorjaarsbesluitvorming	div.	20,0	– 255,0	90,0	50,0		– 60,0	155,0
7.	Taakstelling eindejaarsmarge	div.	– 17,0						0,0
Niet kader relavante mutaties:
8.	Herschikking landelijke taken	3.02		100,7	124,0	122,2	119,7	122,9	1.160,0
		5.02		– 100,7	– 124,0	– 122,2	– 119,7	– 122,9	– 1.160,0
9.	CA-instandhouding	5.04							– 1.480,5
		3.02							1.480,5
10.	Stoffen en waterketen	5.03			– 10,0	– 10,0	– 10,0	– 10,0	0,0
		7.03			10,0	10,0	10,0	10,0	0,0
11.	HWBP	5.03							– 1.000,0
		5.04							1.000,0
Stand 1e suppletoire begroting 2025			1.744,7	– 257,8	87,7	46,4	– 14,4	– 51,1	117,1

Tabel 3 Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2025 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1 miljoen)

		Art.	2025	2026	2027	2028	2029	2030	2031 t/m 2038
Vastgestelde begroting 2025			1.723,0
Belangrijkste suppletoire mutaties:
Kader relevante mutaties
1.	Saldo 2024	5.10	27,8						0,0
1.	Saldo 2024 ontvangstenartikelen	div.	– 1,6						0,0
2.	Kasschuif binnen Deltafonds	div.	– 7,1	1,4	0,3	1,1	– 9,4	13,7	0,0
3.	Overboekingen ministeries	div.	1,9	2,5	3,7	– 0,9	– 0,3	– 0,1	– 0,3
4.	Overboeking hoofdstuk XII	div.	– 4,4	– 6,9	– 6,3	– 3,9	– 4,7	– 4,7	– 37,6
5.	Desalderingen	div.	2,1	0,2	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
6.	Kaderaanpassing Voorjaarsbesluitvorming	div.	20,0	– 255,0	90,0	50,0		– 60,0	155,0
7.	Taakstelling eindejaarsmarge	div.	– 17,0						0,0
Stand 1e suppletoire begroting 2025			1.744,7	– 257,8	87,7	46,4	– 14,4	– 51,1	117,1

Toelichting

• 1. Saldo 2024

  De begroting van het Deltafonds vertoont over het jaar 2024 een voordelig saldo van € 27,8 miljoen. Dit saldo wordt gevormd door de saldering van de in dat jaar gerealiseerde uitgaven en ontvangsten. Het voordelig saldo wordt in 2025 als verhoging van de ontvangsten geboekt op het artikelonderdeel 5.10 Saldo van de afgesloten rekeningen. In dit wetsvoorstel is naast deze ontvangstenverhoging ook het volledig voordelig saldo op de juiste uitgaven- en ontvangstenartikelen (producten) begrotingstechnisch verwerkt, uitgavenartikelen verhoogd met € 26,2 miljoen en de ontvangstenartikelen verlaagd met € -1,6 miljoen.

3. Productartikelen

3.1. Artikel 1 Investeren in waterveiligheid

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Tabel 4 Budgettaire gevolgen van uitvoering art. 1 Investeren in waterveiligheid (bedragen x € 1.000)

1	Investeren in waterveiligheid	Stand Ontwerp Begroting (1)	Mutaties Via NvW'en Amendementen (2)	Stand Vastgestelde Begroting (3)	Mutaties 1e Suppletoire Begroting (4)	Stand 1e Suppletoire Begroting (5)	Mutaties 2026 (7)	Mutaties 2027 (8)	Mutaties 2028 (9)	Mutaties 2029 (10)	Mutaties 2030 (11)
Verplichtingen		1.429.674		1.429.674	544.651	1.974.325	– 126.171	259.251	– 428.470	355.806	401.639
Uitgaven		560.480		560.480	18.908	579.388	– 207.828	– 99.932	– 98.132	14.431	112.917
1.01	Grote projecten waterveiligheid	36.004		36.004	70.679	106.683	– 44.780	– 20.773	8.548	230	343
1.01.01	Programma HWBP-2 Waterschapsprojecten	33.368		33.368	69.955	103.323	– 39.925	– 32.839	7.265
1.01.02	Programma HWBP-2 Rijksprojecten	1.212		1.212	515	1.727
1.01.03	Ruimte voor de rivier	803		803	– 48	755	3.857	1.845	1.251
1.01.04	Maaswerken	621		621	257	878	– 8.712	10.221	32	230	343
1.02	Ontwikkeling waterveiligheid	490.979		490.979	– 55.023	435.956	– 170.548	– 81.885	– 114.834	13.257	112.076
1.02.01	Planning waterveilgheid	62.295		62.295	2.481	64.776	1.759	36	– 1.460	10.725	– 3
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	1.518		1.518		1.518
1.02.02	Aanleg waterveiligheid	428.684		428.684	– 57.504	371.180	– 172.307	– 81.921	– 113.374	2.532	112.079
1.03	Studiekosten	33.497		33.497	3.252	36.749	7.500	2.726	8.154	944	498
1.03.01	Studie en onderzoekskosten	33.497		33.497	3.252	36.749	7.500	2.726	8.154	944	498
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS				8.745	8.745
1.03.02	Overige studiekosten	0		0		0
Ontvangsten		167.535		167.535	– 7.614	159.921	1.433	278	1.121	– 9.403	13.657
1.09	Ontvangsten investeren in waterveiligheid	167.535		167.535	– 7.614	159.921	1.433	278	1.121	– 9.403	13.657
1.09.03	Ontvangsten waterschappen HWBP	167.039		167.039	– 7.535	159.504	937	278	1.121	– 9.403	13.657
1.09.04	Overige ontvangsten HWBP				0	0
1.09.05	Overige aanleg ontvangsten	496		496	– 79	417	496

Toelichting

Verplichtingen

De hogere verplichtingen bij Voorjaarsnota van € 544,6 miljoen wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo 2024 (€ 332,7 miljoen) en verschuiving van verplichtingenruimte vanuit latere jaren (€ 214,8 miljoen). Daarnaast zijn er diverse kleinere mutaties die per saldo leiden tot een verhoging van de verplichtingen van € -2,9 miljoen.

De verschuiving vanuit latere jaren van € 214,8 miljoen betreft met name de herziene planningen van de keringbeheerders bij het HWBP en HWBP-2 en Rijksprojecten € 313,1 miljoen, het eerder aangaan van verplichtingen voor het project HWBP Rijksprojecten € -53,4 miljoen en een correctie van onterecht opgevoerd verplichtingenbudget op de post over/onderprogrammering (€ -16,9 miljoen). Daarnaast zijn er diverse kleinere mutaties die leiden tot een verlaging van € -28,0 miljoen.

Uitgaven

Artikel 1.01 Grote projecten waterveiligheid

De verhoging van dit artikelonderdeel met € 70,7 miljoen is hoofdzakelijk opgebouwd uit een verhoging ad € 13,5 miljoen als gevolg van de verwerking van het saldo 2024 en kasschuiven van € 57,2 miljoen vanuit latere jaren.

Saldo 2024

De verhoging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € 13,5 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

Kasschuiven

Vanuit latere jaren wordt € 57,2 miljoen toegevoegd in verband met aanpassing van de uitvoeringsplanning van het Hoogwaterbeschermingsprogramma-2. Deze aanpassing van de beschikbare middelen is nagenoeg geheel terug te voeren op het deelproject Markeermeerdijken.

Artikel 1.02 Ontwikkeling waterveiligheid

De verlaging van dit artikelonderdeel met € -55 miljoen is hoofdzakelijk opgebouwd uit de volgende mutaties, een verlaging ad € -85,9 miljoen als gevolg van de verwerking van het saldo 2024,kasschuiven vanuit latere jaren van € 16,1 miljoen en een kasschuif ten gunte van het generale beeld € 20 miljoen. Daarnaast zijn er diverse kleinere boekingen die leiden tot een verlaging van € -5,2 miljoen.

Saldo 2024

De verlaging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € -85,9 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

Kasschuiven

Om binnen een modaliteit de beschikbare bedragen in overeenstemming te brengen met de geactualiseerde programmering zijn budgettair neutrale kasschuiven over de diverse jaren noodzakelijk. De overprogrammering van het Deltafonds in de ontwerpbegroting 2025 bedroeg € 240 miljoen welke na verwerking van doorwerking saldo 2024 (€ 123 miljoen) € 363 miljoen bedraagt. Middels de geactualiseerde programmering en een kasschuif ten gunste van het Rijksbrede financiële beeld wordt in 2025 een bedrag van € 132 miljoen ten gunste van de overprogrammering gebracht, waarmee deze uitkomt op een overprogrammering van € 231 miljoen.

Naast de ontwikkeling in de overprogrammering heeft de omvangrijkste kasschuif betrekking op het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Op basis van de actuele prognoses van de beheerders (waterschappen), die de projecten voorbereiden en uitvoeren, wordt vanuit 2025 € -66,1 miljoen verschoven naar latere jaren. Ten aanzien van de rijksprojecten wordt € -13,5 miljoen verschoven naar latere jaren.

In 2026 wordt € 255 miljoen weggeschoven, een deel hiervan (€ 20 miljoen) schuift naar 2025. In totaal schuift er in de begrotingsperiode (2025–2030), € 155 miljoen weg naar 2031 en latere jaren. Bij de begroting van 2025 van het Delltafonds is de overprogrammering voor het jaar 2025 verhoogd. Bij Voorjaarsnota 2025 heeft het kabinet besloten om deze pilot door te zetten en ook de overprogrammering in de jaren 2026 en 2027 te verhogen en vanaf 2028 weer af te bouwen via een afbouwpad. De overprogrammering is nu in latere jaren verhoogd om te onderzoeken of dit tot een realistischere begroting leidt. Het toewerken naar een realistischere ritme is een belangrijk advies van de expertgroep realistisch ramen (commissie de Jong). In 2025 komt daarmee het totaal aan programmering op ca. € 1,98 miljard en € 2,15 miljard in 2026.

Daarnaast zijn er verschillende kleinere verschuivingen die leiden tot een verlaging van € -15,4 miljoen.

Artikel 1.03 Studiekosten

De verhoging van het beschikbare bedrag met € 3,3 miljoen is kleiner dan de gehanteerde norm en wordt daarom niet uiteengezet (zie de leeswijzer).

Ontvangsten

De ontvangsten worden verlaagd met € -7,6 miljoen in 2025. Dit betreft ontvangsten HWBP die verschuiven naar latere jaren als gevolg van de aanpassing van de uitvoeringsplanning HWBP (€ -7,1 miljoen). Daarnaast wordt het saldo 2024 verwerkt hetgeen een verlaging in 2025 betekent van € -1,3 miljoen en enkele kleinere mutaties van per saldo een verhoging van € 0,8 miljoen.

3.2 Artikel 2 Investeren in zoetwatervoorzieningen

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Tabel 5 Budgettaire gevolgen van uitvoering art. 2 Investeren in zoetwatervoorziening (bedragen x € 1.000)

2	Investeren in zoetwatervoorziening	Stand Ontwerp Begroting (1)	Mutaties Via NvW'en Amendementen (2)	Stand Vastgestelde Begroting (3)	Mutaties 1e Suppletoire Begroting (4)	Stand 1e Suppletoire Begroting (5)	Mutaties 2026 (7)	Mutaties 2027 (8)	Mutaties 2028 (9)	Mutaties 2029 (10)	Mutaties 2030 (11)
Verplichtingen		50.013		50.013	345	50.358	4.609	1.541	3.504	1.284
Uitgaven		59.237		59.237	– 5.963	53.274	7.300	1.253	2.488	984
2.02	Ontwikkeling zoetwatervoorziening	48.097		48.097	– 7.317	40.780	7.300	1.253	2.488	984
2.02.01	Planning zoetwatervoorziening	0		0		0
2.02.02	Aanleg zoetwatervoorziening	48.097		48.097	– 7.317	40.780	7.300	1.253	2.488	984
2.03	Studiekosten	11.140		11.140	1.354	12.494
2.03.01	Studie en onderzoekskosten Deltaprogramma	11.140		11.140	1.354	12.494
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS				420	420
Ontvangsten					0	0

Toelichting

Verplichtingen

De verhoging van het beschikbare verplichtingenbedrag met € 0,3 miljoen is kleiner dan de gehanteerde norm en wordt daarom niet uiteengezet (zie de leeswijzer).

Uitgaven

Artikel 2.02 Ontwikkeling zoetwatervoorziening

De verlaging van dit artikelonderdeel met € -7,3 miljoen is hoofdzakelijk opgebouwd uit volgende mutaties, een verhoging ad € 5,9 miljoen als gevolg van de verwerking van het saldo 2024, kasschuiven naar latere jaren van € – 12,0 miljoen en overboekingen binnen Deltafonds € -1,3 miljoen en enkele kleinere mutaties per saldo een verhoging van € 0,1 miljoen.

Saldo 2024

De verhoging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € 5,9 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

Kasschuiven

De kasschuif op investeringen zoetwatervoorziening betreft het verschuiven van de beschikbare bedragen voor het Deltaplan Zoetwater (€ -10,9 miljoen), project Waterbewust leven (€ -0,7 miljoen) en Besluit Beheer Haringvlietsluizen (€ -0,4 miljoen).

Overboekingen binnen het Deltafonds

Voor de Impulsregeling Ruimtelijke Adaptatie wordt € -0,9 miljoen overgeboekt naar Delta programma Ruimtelijke Adaptatie (artikel 1.03 studiekosten) om de werkregio's verder te ondersteunen met het uitwerken van klimaatadaptatie. Daarnaast wordt vanuit het Deltaplan Zoetwater € 0,5 miljoen overgeboekt naar artikel 3.02 voor financiering van de hogere kosten project Noordervaart als gevolg van een schadeclaim door de ongeldig verklaarde gunning en kosten ter dekking van de heraanbesteding.

Artikel 2.03 Studiekosten

De verhoging van het beschikbare kasbedrag met € 1,4 miljoen is kleiner dan de gehanteerde norm en wordt daarom niet uiteengezet (zie de leeswijzer).

3.3 Artikel 3 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Tabel 6 Budgettaire gevolgen van uitvoering art. 3 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing (bedragen x € 1.000)

3	Exploitatie, onderhoud en vernieuwing	Stand Ontwerp Begroting (1)	Mutaties Via NvW'en Amendementen (2)	Stand Vastgestelde Begroting (3)	Mutaties 1e Suppletoire Begroting (4)	Stand 1e Suppletoire Begroting (5)	Mutaties 2026 (7)	Mutaties 2027 (8)	Mutaties 2028 (9)	Mutaties 2029 (10)	Mutaties 2030 (11)
Verplichtingen		375.834		375.834	32.742	408.576	139.222	129.228	96.275	49.152	– 8.326
Uitgaven		397.223		397.223	12.129	409.352	121.000	124.958	99.995	57.243	4.097
3.01	Exploitatie	8.261		8.261	23	8.284
3.01.01	Exploitatie watermanagement	8.261		8.261	23	8.284
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	8.261		8.261	23	8.284
3.02	Onderhoud en vernieuwing	388.962		388.962	12.106	401.068	121.000	124.958	99.995	57.243	4.097
3.02.01	Onderhoud waterveiligheid	325.625		325.625	17.649	343.274	65.614	32.639	33.384	32.732	32.250
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	325.625		325.625	17.649	343.274	65.614	32.639	33.384	32.732	32.250
3.02.02	Onderhoud zoetwatervoorziening	32.418		32.418	760	33.178	74.689	91.457	90.462	88.606	90.912
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	32.418		32.418	760	33.178	74.689	91.457	90.462	88.606	90.912
3.02.03	Vernieuwing	30.919		30.919	– 6.303	24.616	– 19.303	862	– 23.851	– 64.095	– 119.065
Ontvangsten

Toelichting

Verplichtingen

De hogere verplichtingen bij Voorjaarsnota van € 32,7 miljoen wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo 2024 (verhoging met € 22,7 miljoen), een verplichtingenschuif naar latere jaren € -8,4 miljoen en een overboeking binnen het Deltafonds van € 18,4 miljoen.

Saldo 2024

De verhoging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € 22,7 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

Verplichtingenschuif

Overboeking binnen het Deltafonds

• – Vanuit het Deltaplan Zoetwater (artikel 2.02) wordt € 0,5 miljoen overgeboekt voor financiering van de hogere kosten project Noordervaart. Dit als gevolg van een schadeclaim door de ongeldig verklaarde gunning en kosten ter dekking van de heraanbesteding.

• – Vanuit de investeringsruimte wordt € 18 miljoen overgeboekt ter dekking van tegenvallers die zijn ontstaan waarop RWS geen invloed heeft (exogene tegenvallers). Het betreft tegenvallers die in 2024 zijn ontstaan en waarvoor in 2025 compensatie wordt verleend.

Uitgaven

3.01 Exploitatie

Overboekingen binnen het Deltafonds

3.02 Onderhoud en vernieuwing

De verhoging bij Voorjaarsnota van € 12,1 miljoen wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo 2024 een verhoging met € 3,9 miljoen, overboekingen binnen het Deltafonds € 18,4 miljoenen een kasschuif naar latere jaren € -10,1 miljoen.

Saldo 2024

De verhoging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € 3,9 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

Kasschuiven

3.4 Artikel 4 Experimenteren cf. art. III Deltawet

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Tabel 7 Budgettaire gevolgen van uitvoering art. 4I Experimenteren cf. art. III Deltawet (bedragen x € 1.000)

4	Experimenteren cf. art. III Deltawet	Stand Ontwerp Begroting (1)	Mutaties Via NvW'en Amendementen (2)	Stand Vastgestelde Begroting (3)	Mutaties 1e Suppletoire Begroting (4)	Stand 1e Suppletoire Begroting (5)	Mutaties 2026 (7)	Mutaties 2027 (8)	Mutaties 2028 (9)	Mutaties 2029 (10)	Mutaties 2030 (11)
Verplichtingen		4.827		4.827	24.968	29.795	37.198	28.802	– 895	– 1.026	– 1.137
Uitgaven		96.590		96.590	19.843	116.433	– 2.818	22.243	– 2.389	– 2.374	– 2.369
4.02	GIV/PPS	96.590		96.590	19.843	116.433	– 2.818	22.243	– 2.389	– 2.374	– 2.369
4.02.01	GIV/PPS	96.590		96.590	19.843	116.433	– 2.818	22.243	– 2.389	– 2.374	– 2.369
Ontvangsten

Toelichting

Verplichtingen

De hogere verplichtingen bij Voorjaarsnota van € 25,0 miljoen wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo 2024 (verhoging met € 32,6 miljoen) en een verplichtingenschuif naar latere jaren € -7,6 miljoen. Deze mutaties op de verplichtingen zijn volledig gerelateerd aan de hieronder toegelichte uitgavenmutaties.

Uitgaven

De verhoging bij Voorjaarsnota van € 19,8 miljoen wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo 2024 (verhoging met € 6,4 miljoen) en een kasschuif vanuit latere jaren € 13,4 miljoen.

Saldo 2024

De verhoging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € 6,4 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

Kasschuiven

De kasschuif waarbij € 13,4 miljoen vanuit latere jaren wordt verschoven betreft het project Afsluitdijk. Kasschuif wordt voornamelijk veroorzaakt door de energieverrekening met opdrachtnemer van het DBFM contract. Deze verrekening was eerder nog niet in prognoses verwerkt aangezien niet eerder bekend was hoe dit verrekend zou gaan worden. Recentelijk is daar duidelijkheid over gekomen en zijn hier in het verlengde van de vaststellingsovereenkomst nadere contractuele afspraken over gemaakt. Als gevolg hiervan worden de middelen opnieuw over de jaren verdeeld.

3.5 Artikel 5 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Tabel 8 Budgettaire gevolgen van uitvoering art. 5 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven (bedragen x € 1.000)

5	Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven	Stand Ontwerp Begroting (1)	Mutaties Via NvW'en Amendementen (2)	Stand Vastgestelde Begroting (3)	Mutaties 1e Suppletoire Begroting (4)	Stand 1e Suppletoire Begroting (5)	Mutaties 2026 (7)	Mutaties 2027 (8)	Mutaties 2028 (9)	Mutaties 2029 (10)	Mutaties 2030 (11)
Verplichtingen		450.353		450.353	– 27.404	422.949	– 161.503	– 173.713	– 93.924	– 127.359	– 181.789
Uitgaven		449.652		449.652	– 31.090	418.562	– 158.302	– 173.874	– 94.085	– 127.520	– 181.950
5.01	Apparaat	312.729		312.729	3.120	315.849	681	– 400	– 1.499	– 3.246	– 3.301
5.01.01	Staf Deltacommissaris	1.650		1.650	– 219	1.431
5.01.02	Apparaatskosten RWS	311.079		311.079	3.339	314.418	681	– 400	– 1.499	– 3.246	– 3.301
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	311.079		311.079	3.339	314.418	681	– 400	– 1.499	– 3.246	– 3.301
5.02	Overige uitgaven	76.648		76.648	– 1.835	74.813	– 100.909	– 124.159	– 122.412	– 119.908	– 122.854
5.02.01	Overige netwerkgebonden uitgaven	73.224		73.224	– 1.527	71.697	– 100.909	– 124.159	– 122.412	– 119.908	– 122.854
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	73.224		73.224	– 1.527	71.697	– 100.909	– 124.159	– 122.412	– 119.908	– 122.854
5.02.02	Programma-uitgaven DC	3.424		3.424	– 308	3.116
5.03	Investeringsruimte	55.400		55.400	– 27.500	27.900	– 55.632	– 49.799	23.366	5.559	– 53.495
5.03.01	Programmaruimte	55.400		55.400	– 27.500	27.900	– 55.632	– 49.799	23.366	5.559	– 53.495
5.03.02	Beleidsruimte
5.04	Reserveringen	4.875		4.875	– 4.875	0	– 2.442	484	6.460	– 9.925	– 2.300
5.04.01	Reserveringen	4.875		4.875	– 4.875	0	– 2.442	484	6.460	– 9.925	– 2.300
Ontvangsten					27.797	27.797
5.10	Saldo afgesloten rekeningen				27.797	27.797

Toelichting

Verplichtingen

De mutaties op de verplichtingen zijn volledig gerelateerd aan de hieronder toegelichte uitgavenmutaties.

Uitgaven

5.01 Apparaat

De verhoging in 2025 van het beschikbare bedrag met € 3,1 miljoen is kleiner dan de gehanteerde norm en wordt daarom niet uiteengezet (zie de leeswijzer).

Dit artikel onderdeel wordt vanaf 2026 verlaagd met € -1,0 miljoen oplopend naar € -4,2 miljoen structureel in verband met de verwerking van tranche 2026 van de apparaatstaakstelling uit het hoofdlijnenakkoord van kabinet-Schoof. In de begroting 2025 is tranche 2025 reeds verdeeld over de dienstonderdelen van IenW. Nu volgt tranche 2026 welke tijdelijk was opgenomen onder artikel 98 van Hoofdstuk XII. De taakstelling voor RWS wordt ingevuld door verambtelijking van de inhuur, afbouw materiële kosten en de bijdrage aan beleidsondersteuning en advies (BOA taken).

5.02 Overige uitgaven

De verhoging in 2025 van het beschikbare bedrag met € -1,8 miljoen is kleiner dan de gehanteerde norm en wordt daarom niet uiteengezet (zie de leeswijzer).

5.03 Investeringsruimte

De verlaging van dit artikelonderdeel met € 27,5 miljoen is hoofdzakelijk opgebouwd uit volgende mutaties, een verhoging ad € 2,8 miljoen als gevolg van de verwerking van het saldo 2024, kasschuiven naar latere jaren van € -12,8 miljoen, taakstellende verlaging eindejaarsmarge € -17,0 miljoen en enkele kleinere boekingen van per saldo € – 0,5 miljoen.

Saldo 2024

De verhoging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € 2,8 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

Kasschuiven

Middels overboekingen binnen het Deltafonds wordt in verschillende jaren een beroep gedan op de investeringsruimte. Met de kasschuif wordt de investeringsruimte in lijn gebracht met het beroep dat wordt gedaan op de investeringsruimte.

Overboekingen binnen het Deltafonds

Voor de kasritme van de overboekingen wordt verwezen naar de verdiepingsbijlage artikel 5.03 Investeringsruimte.

5.04. Reserveringen

Overboekingen binnen het Deltafonds

Ontvangsten

5.10 Saldo afgesloten rekeningen

De verhoging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € 27,8 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

3.6 Artikel 6 Bijdragen andere begrotingen Rijk

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Tabel 9 Budgettaire gevolgen van uitvoering art. 6 Bijdragen andere begrotingen Rijk (bedragen x € 1.000)

6	Bijdragen andere begrotingen Rijk	Stand Ontwerp Begroting (1)	Mutaties Via NvW'en Amendementen (2)	Stand Vastgestelde Begroting (3)	Mutaties 1e Suppletoire Begroting (4)	Stand 1e Suppletoire Begroting (5)	Mutaties 2026 (7)	Mutaties 2027 (8)	Mutaties 2028 (9)	Mutaties 2029 (10)	Mutaties 2030 (11)
Ontvangsten		1.555.433		1.555.433	586	1.556.019	– 259.408	87.464	45.231	– 4.965	– 64.795
6.09	Ten laste van begroting IenW	1.555.433		1.555.433	586	1.556.019	– 259.408	87.464	45.231	– 4.965	– 64.795
6.09.01	Ten laste van begroting IenW	1.555.433		1.555.433	586	1.556.019	– 259.408	87.464	45.231	– 4.965	– 64.795

Toelichting

De verlaging van het artikelonderdeel is voornamelijk het gevolg van overboekingen naar andere ministeries en naar de beleidsbegroting van IenW. Voor een nadere toelichting is bij de uitgavenartikelen een toelichting opgenomen.

3.7 Artikel 7 Investeren in waterkwaliteit

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Tabel 10 Budgettaire gevolgen van uitvoering art. 7 Investeren in waterkwaliteit (bedragen x € 1.000)

7	Investeren in waterkwaliteit	Stand Ontwerp Begroting (1)	Mutaties Via NvW'en Amendementen (2)	Stand Vastgestelde Begroting (3)	Mutaties 1e Suppletoire Begroting (4)	Stand 1e Suppletoire Begroting (5)	Mutaties 2026 (7)	Mutaties 2027 (8)	Mutaties 2028 (9)	Mutaties 2029 (10)	Mutaties 2030 (11)
Verplichtingen		160.422		160.422	230.323	390.745	54.846	184.236	90.238	31.141	7.232
Uitgaven		159.786		159.786	7.930	167.716	– 17.102	213.094	138.475	42.868	16.167
7.01	Ontwikkeling Kaderrichtlijn Water	83.314		83.314	– 3.294	80.020	– 41.450	160.683	93.679	2.659
7.01.01	Real.progr.Kaderrichtlijn water	83.314		83.314	– 3.294	80.020	– 41.450	160.683	93.679	2.659
7.02	Ontwikkeling waterkwaliteit	55.245		55.245	2.349	57.594	12.418	43.120	35.085	30.100	16.031
7.02.01	Aanleg waterkwaliteit	45.218		45.218	1.749	46.967	12.418	43.120	35.085	30.100	16.031
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	103		103		103
7.02.02	Planning waterkwaliteit	10.027		10.027	600	10.627
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	5.933		5.933	500	6.433
7.03	Studiekosten waterkwaliteit	21.227		21.227	8.875	30.102	11.930	9.291	9.711	10.109	136
7.03.01	Studiekosten waterkwaliteit	21.227		21.227	8.875	30.102	11.930	9.291	9.711	10.109	136
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	4.856		4.856	2.479	7.335	– 820	– 959	– 539	– 539	– 539
Ontvangsten		0		0	988	988	225

Toelichting

Verplichtingen

De hogere verplichtingen bij Voorjaarsnota van € 230,3 miljoen wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo 2024 een verhoging met € 251,6 miljoen) en een verplichtingenschuif naar latere jaren € -22,7 miljoen. Daarnaast zijn er enkele kleinere boekingen van per saldo € -1,4 miljoen.

Saldo 2024

De verhoging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € 251,6 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

Verplichtingenschuif

Uitgaven

Artikel 7.01 Ontwikkeling Kaderrichtlijn Water

De verhoging van dit artikelonderdeel met € 3,3 miljoen is hoofdzakelijk opgebouwd uit volgende mutaties, een verhoging ad € 30,3 miljoen als gevolg van de verwerking van het saldo 2024, kasschuiven naar latere jaren van € – 38,5 miljoen en enkele kleinere boekingen van per saldo € – – 4,9 miljoen

Saldo 2024

De verhoging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € 30,3 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

Overboekingen binnen het Deltafonds

In de jaren 2026 en 2027 wordt respectievelijk € 68 en 100 miljoen aan de KRW vanuit de investeringsruimte toegevoegd. Dit betreft een budgetoverheveling voor tegenvallende kosten van de uitvoering van de KRW.

Kasschuiven

KRW ZN € -38,5 miljoen: Door een langere doorlooptijd van de planfase vinden de uitgaven voor minnelijke grondverwerving en realisatie later plaats. De oorzaak voor de langere doorlooptijd van de planstudie komt met name door hernieuwde stikstof berekeningen. de uitspraak van het Europeese hof dat er geen tijdelijke achteruitgang waterkwaliteit mag zijn in de aanleg fase en de discussie over al dan niet onteigenen van een beschermingszone rondom de geulen.

Het doorschuiven van de risicoreservering.

Artikel 7.02 Ontwikkeling waterkwaliteit

De belangrijkste mutatie op dit artikel onderdeel is een kasschuif op het programma aanpak grote wateren. Deze kasschuif, waarmee € 127,3 miljoen vanuit de periode 2031–2034 naar de periode 2025–2030 wordt gehaald, betreft een budgetschuif als gevolg van afspraken met RWS ten aanzien van inzet van fte's waardoor dit programma voortvarend kan worden voortgezet.

Artikel 7.03 Studiekosten

De verhoging van dit artikelonderdeel met € 8,9 miljoen is hoofdzakelijk opgebouwd uit volgende mutaties, een verhoging ad € 12,2 miljoen als gevolg van de verwerking van het saldo 2024, kasschuiven naar latere jaren van € -3,6 miljoen en enkele kleinere boekingen van per saldo € 0,3 miljoen.

Saldo 2024

De verhoging van het beschikbare budget bij Voorjaarsnota met € 12,2 miljoen is het gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024.

Kasschuiven

De verschuiving naar latere jaren van € -3,6 miljoen betreft Waterkwaliteit KRW Ecologie waarbij het kasritme in lijn is gebracht met de meest recente inzichten ten behoeve van innovatieve monitoring € -2,5 miljoen.

Voor het programma Monitoring Onderzoek Natuurversterking Soortenbescherming (MONS). Op het moment van opdrachtverlening was nog niet bekend welke capaciteit benodigd was voor de jaren 2026 tot en met 2030. Ter financiering is een kasschuif noodzakelijk waarbij € -1,1 miljoen vanuit 2025 naar de periode 2028–2030 wordt verschoven.

Overboekingen binnen het Deltafonds

Vanwege het aflopen van de beleidsreservering voor de Delta aanpak Waterkwaliteit in 2025 en de nog resterende uitdagingen in het kader van Stoffen en waterketen wordt voor 2026–2029 extra middelen (€ 10,0 miljoen per jaar) overgeboekt naar het uitvoeringsartikel ten behoeve van investeringen in vergunningverlening, toezicht en handhaving, terugdringen van PFAS in de leefomgeving, zekerstellen van voldoende drinkwater van hoge kwaliteit en bescherming van drinkwaterbronnen, aanpak van microverontreinigingen en microplastics; voortzetten van wetenschappelijk onderzoek en de doorontwikkeling van instrumenten voor bedrijven en overheden.

4. Bijlagen

4.1 Bijlage 1: Verdiepingsbijlage

Artikel 1 Investeren in waterveiligheid

Tabel 11 Artikel 1 Investeren in waterveiligheid

01 Investeren in waterveiligheid	Totaal mutatie	2025	2026	2027	2028	2029	2030	2031	2032	2033	2034	2035	2036	2037	2038
Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 01.01 Grote projecten waterveiligheid		36.004	60.122	35.119	163.582	6.634	7.229
Desaldering ontvangsten Maaswerken	110	110
Kasschuiven Investeren in waterveiligheid HWBP-2	0	57.170	– 44.788	– 21.010	6.008	230	2.390
Meevaller Zandmaas (artikel 5.03)	– 2.158	– 111					– 2.047
Budgetoverheveling van het HWBP naar het HWBP-2 (artikel 1.02)	2.822	37	8	237	2.540
Saldo 2024: Investeren in waterveiligheid	13.473	13.473
Mutaties Voorjaarsnota 2024		70.679	– 44.780	– 20.773	8.548	230	343	0	0	0	0	0	0	0	0
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 01.01 Grote projecten waterveiligheid		106.683	15.342	14.346	172.130	6.864	7.572	0	0	0	0	0	0	0	0
Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 01.02 Ontwikkeling waterveiligheid		490.979	716.188	666.251	520.841	541.258	509.776	411.090	535.622	616.762	523.907	556.608	536.135	487.005	404.523
Budgetoverheveling Investeren in waterveiligheid HWBP (artikel 5.01)	1.833	– 260	161	161	161	161	161	161	161	161	161	161	161	161	161
Budgetoverheveling IRM (artikel 5.04)	10.965				240	10.725
Budgetoverheveling Project WBI 2023 (artikel 5.04)	5.000		5.000
Budgetoverheveling Rijkskanaaldijken naar uitvoering RWS (artikel 5.04)	2.000	2.000
Budgetoverheveling Rivierverruiming Maas (artikel 5.04)	– 6.226	– 3.242		– 1.284	– 1.700
Budgetoverheveling Toetsing regionale keringen (artikel 1.01)	123	123
Budgetoverheveling van het HWBP naar het HWBP-2 (artikel 1.01)	– 2.822	– 37	– 8	– 237	– 2.540
Desalderingen	639	639
HXII: budgetoverheveling inhuur RvdR 2.0	– 2.430	– 810	– 810	– 810
Kasschuiven Investeren in waterveiligheid	0	15.975	80.109	– 169.715	– 160.995	2.371	171.915	– 38.285	– 121.470	– 113.066	– 116.290	– 72.044	4.259	225.650	291.586
Kasschuif tgv generale beeld	0	20.000	– 255.000	90.000	50.000		– 60.000	70.000	55.000	15.000	15.000
Meevaller Kribverlaging Pannerdensch Kanaal (artikel 5.03)	– 3.525	– 3.525
Saldo 2024: artikel 1 Investeren in waterveiligheid	– 85.886	– 85.886
Mutaties Voorjaarsnota 2024		– 55.023	– 170.548	– 81.885	– 114.834	13.257	112.076	31.876	– 66.309	– 97.905	– 101.129	– 71.883	4.420	225.811	291.747
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 01.02 Ontwikkeling waterveiligheid		435.956	545.640	584.366	406.007	554.515	621.852	442.966	469.313	518.857	422.778	484.725	540.555	712.816	696.270
1) van het bedragen 2038 wordt – 31.168 doorgeschoven naar 2039
Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 01.03 Studiekosten		33.497	29.182	32.627	20.836	17.723	16.872	13.672	13.672	13.688	13.432	13.432	13.432	13.432	13.432
Budgetoverheling DPRA (artikel 1.03)	10.000		2.605	1.395	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200
Budgetoverheveling van Staf DC naar RWS BOA (artikel 5.02)	844	844
Budgetoverheveling Herschikking kasbudget DF afd. GWB/WW (artikel 7.03)	15	15
Budgetoverheveling Kennisonderzoek Water en Bodem Deltares 2025 (artikel 7.03)	– 115	– 115
HXII: Opdracht NEN Wateroverlast OSKA	– 55	– 55
Budgetoverheveling Toetsing regionale keringen (artikel 1.02)	– 123	– 123
Budgetoverhevelng impulsregeling (artikel 2.02)	871	871
HXII Kennisonderzoek Water en Bodem Deltares 2025	2.888	2.888
HXII: Budget dekking inhuur Cyberveiligheid	– 964	– 643	– 321
HXII: Herschikking subsidie Watersnoodmuseum	– 400	– 100	– 100	– 100	– 100
HXII: Overheveling van FTE Cyberveiligheid	– 9.828	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702
Kasschuiven Investeren in waterveiligheid	0	– 18.138	6.603	2.733	8.356	446
KGG: overboeking ministeries IPCC TSU	– 1.400	– 350	– 350	– 350	– 350
LNV overboeking ministerie Groenblauwe	0
OCW: overboekingministerie SIA	– 1.000	– 250	– 250	– 250	– 250
Saldo 2024: artikel 1 Investeren in waterveiligheid	19.135	19.135
VRO: Overboeking ministeries NEPROM KAN Platform	– 40	– 40
VWS overboeking ministeries Groenblauwe Netwerken	30	15	15
Mutaties Voorjaarsnota 2024		3.252	7.500	2.726	8.154	944	498	498	498	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 01.03 Studiekosten		36.749	36.682	35.353	28.990	18.667	17.370	14.170	14.170	12.986	12.730	12.730	12.730	12.730	12.730
Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Investeren in waterveiligheid		560.480	805.492	733.997	705.259	565.615	533.877	424.762	549.294	630.450	537.339	570.040	549.567	500.437	417.955
Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2024 Investeren in waterveiligheid		579.388	597.664	634.065	607.127	580.046	646.794	457.136	483.483	531.843	435.508	497.455	553.285	725.546	709.000
Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 01.09 Ontvangsten investeren in waterveiligheid		167.535	150.786	157.715	178.013	192.523	187.905	209.466	211.335	194.004	220.954	192.267	197.148	190.040	190.040
Desaldering ontvangsten HWBP	639	639
Desaldering ontvangsten Maaswerken	110	110
Kasschuiven Ontvangsten Investeren in waterveiligheid	0	– 7.086	1.433	278	1.121	– 9.403	13.657
Saldo 2024: Investeren in waterveiligheid ontvangsten	– 1.277	– 1.277
Mutaties Voorjaarsnota 2024		– 7.614	1.433	278	1.121	– 9.403	13.657	0	0	0	0	0	0	0	0
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 01.09 Ontvangsten investeren in waterveiligheid		159.921	152.219	157.993	179.134	183.120	201.562	209.466	211.335	194.004	220.954	192.267	197.148	190.040	190.040
Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2024 Investeren in waterveiligheid		167.535	150.786	157.715	178.013	192.523	187.905	209.466	211.335	194.004	220.954	192.267	197.148	190.040	190.040
Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2024 Investeren in waterveiligheid		159.921	152.219	157.993	179.134	183.120	201.562	209.466	211.335	194.004	220.954	192.267	197.148	190.040	190.040

Artikel 2 Investeren in zoetwatervoorzieningen

Tabel 12 Artikel 2 Investeren in zoetwatervoorzieningen

02 Investeren in zoetwatervoorziening	Totaal mutatie	2025	2026	2027	2028	2029	2030	2031	2032	2033	2034	2035	2036	2037	2038
Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 02.02 Ontwikkeling zoetwatervoorziening		48.097	46.830	65.946	41.780	11.804	258	258	258	277	280	258	258	258	258
BCF: Deltaplan Zoetwater Fase 2	– 7	– 7
Budgetoverhevelng impulsregeling (artikel 1.03)	– 871	– 871
Budgetoverheveling BOA Zoetwater (artikel 2.03)	1	1
Budgetoverheveling Noordervaart (artikel 3.02)	– 460	– 460
Desaldering zoetwatervoorziening	112	112
Kasschuiven Investeren in Zoetwatervoorziening	0	– 12.025	7.300	1.253	2.488	984
Meevaller monitoring Markerwadden (artikel 5.03)	– 19									– 19
Meevaller Zoetwater (artikel 5.03)	– 22										– 22
Saldo 2024 Investeren in zoetwatervoorziening	5.933	5.933
Mutaties Voorjaarsnota 2024		– 7.317	7.300	1.253	2.488	984	0	0	0	– 19	– 22	0	0	0	0
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 02.02 Ontwikkeling zoetwatervoorziening		40.780	54.130	67.199	44.268	12.788	258	258	258	258	258	258	258	258	258
Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 02.03 Studiekosten		11.140	2.200	2.200	1.000
Budgetoverheveling BOA Zoetwater (artikel 2.02)	– 1	– 1
LVVN: Overboeking Doorontwikkeling model onverzadigde zone N	– 219	– 219
Saldo 2024 Investeren in zoetwatervoorziening	1.574	1.574
Mutaties Voorjaarsnota 2024		1.354	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 02.03 Studiekosten		12.494	2.200	2.200	1.000	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Investeren in zoetwatervoorziening		59.237	49.030	68.146	42.780	11.804	258	258	258	277	280	258	258	258	258
Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2024 Investeren in zoetwatervoorziening		53.274	56.330	69.399	45.268	12.788	258	258	258	258	258	258	258	258	258
Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 02.09 Ontvangsten investeren in waterkwantiteit en zoetwatervoorzieningen
Desaldering Zoetwatervoorziening	112	112
Saldo 2024 Investeren in zoetwatervoorziening	– 112	– 112
Mutaties Voorjaarsnota 2024		0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 02.09 Ontvangsten investeren in waterkwantiteit en zoetwatervoorzieningen		0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2024 Investeren in zoetwatervoorziening		0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2024 Investeren in zoetwatervoorziening		0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0

Artikel 3 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing

Tabel 13 Artikel 3 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing

Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 03.02 Onderhoud en vernieuwing		388.962	337.306	316.188	381.089	430.609	423.058	415.285	410.590	264.591	296.857	296.858	313.784	313.784	250.493
Meevaller GVO Stuwen in de Lek (artikel 5.03)	– 1.931	– 6			– 1.925
Kasschuiven Beheer. Onderhoud en Vervanging	0	– 10.148	– 19.303	762	– 22.326	– 68.495	– 119.182	– 47.559	46.517	20.569	37.412	42.689	43.686	47.689	47.689
Budgetoverheveling Noordervaart (artikel 2.02)	460	460
E&O Excessieve prijsstijgingen (artikel 5.03)	43.720	0	39.720			4.000
Budgetoverheveling Herschikking Landelijke Taken (artikel 5.02)	1.749.543		100.749	123.996	122.246	119.738	122.854	152.708	156.925	154.440	142.530	142.711	136.558	136.558	137.530
Budgetoverheveling Verduurzaming gebouwen (artikel 5.03)	134		134
JenV Verlenging EclecticIQ	– 51	– 51
LVVN Pilot Predatiebeheer	– 600		– 300	– 300
CA Instandhouding Wettelijke verplichting energiebesparing (artikel 5.04)	7.050			500	2.000	2.000	425	425	425	425	425	425
CA Instandhouding Exogene tegenvallers (artikel 5.04)	18.000	18.000
CA Instandhouding Vernieuwing (artikel 5.04)	76.822									2.618	3.116	2.618	2.618	2.618	63.234
CA Instandhouding (artikel 5.04)	906.651	0	0	0	0	0	0	13.107	13.107	160.098	147.416	149.889	139.814	140.814	142.406
Saldo 2024 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing	3.851	3.851
Mutaties Voorjaarsnota 2024		12.106	121.000	124.958	99.995	57.243	4.097	118.681	216.974	338.150	330.899	338.332	322.676	327.679	390.859
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 03.02 Onderhoud en vernieuwing		401.068	458.306	441.146	481.084	487.852	427.155	533.966	627.564	602.741	627.756	635.190	636.460	641.463	641.352
Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing		397.223	351.487	333.286	397.933	447.252	440.035	436.027	431.810	273.114	305.380	305.381	322.307	322.307	259.016
Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2024 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing		409.352	472.487	458.244	497.928	504.495	444.132	553.374	647.450	622.344	646.009	653.464	654.036	659.039	659.039

Artikel 4 Experimenteren cf. art. III Deltawet

Tabel 14 Artikel 4 Experimenteren cf. art. III Deltawet

04 Experimenteren cf. art. III Deltawet	Totaal mutatie	2025	2026	2027	2028	2029	2030	2031	2032	2033	2034	2035	2036	2037	2038
Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 04.02 GIV/PPS		96.590	91.586	62.915	62.699	62.894	62.432	59.219	59.069	61.816	61.830	58.953	58.474	55.429	59.328
Kasschuiven Experimenten cf. art. III Deltawet	0	13.441	– 2.818	22.243	– 2.389	– 2.374	– 2.369	– 306	– 274	– 135	– 94	– 26	– 32	36	– 24.903	2)
Saldo 2023 Experimenteren cf art III Deltawet	6.402	6.402
Mutaties Voorjaarsnota 2024		19.843	– 2.818	22.243	– 2.389	– 2.374	– 2.369	– 306	– 274	– 135	– 94	– 26	– 32	36	– 24.903
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 04.02 GIV/PPS		116.433	88.768	85.158	60.310	60.520	60.063	58.913	58.795	61.681	61.736	58.927	58.442	55.465	34.425
2) Van het bedrag 2038 wordt – 122 doorgeschoven naar 2039
Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Experimenteren cf. art. III Deltawet		96.590	91.586	62.915	62.699	62.894	62.432	59.219	59.069	61.816	61.830	58.953	58.474	55.429	59.328
Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2024 Experimenteren cf. art. III Deltawet		116.433	88.768	85.158	60.310	60.520	60.063	58.913	58.795	61.681	61.736	58.927	58.442	55.465	34.425

Artikel 5 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

Tabel 15 Artikel 5 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

05 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven	Totaal mutatie	2025	2026	2027	2028	2029	2030	2031	2032	2033	2034	2035	2036	2037	2038
Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 05.01 Apparaat		312.729	321.914	314.853	309.703	309.952	305.453	303.740	293.490	293.490	293.490	293.490	293.490	294.244	293.334
Budgetoverheveling advisering Grensoverschrijdende PFAS (artikel 5.03)	1.228	307	307	307	307
CA Instandhouding Critical Entities Resilience Directive (CER-richtlijn) (artikel 5.04)	668	668
Bijdrage Deltafonds aan Vernieuwing SAP	– 7.537	– 4.012	– 2.437	– 1.088
Budgetoverheveling HWS capaciteit 9.572 FTE aanleg (artikel 5.03)	7.650								7.650
Budgetoverheveling Investeren in waterveiligheid HWBP (artikel 1.01)	– 1.833	260	– 161	– 161	– 161	– 161	– 161	– 161	– 161	– 161	– 161	– 161	– 161	– 161	– 161
Budgetoverheveling Programma MONS (artikel 7.03)	4.457		820	959	902	902	874
Budgetoverheveling Stikstofdeskundigheid (artikel 5.03)	436	258	178
Budgetoverheveling NTS ICBR project 2024–2029 (artikel 7.03)	1.612	310	425	425	425	27
Budgetoverheveling Vernieuwing SAP (artikel 5.03)	7.537	4.012	2.437	1.088
Budgetoverheveling Werkzaamheden BOA RWS 2025 – Microplastics (artikel 7.03)	1.367	1.367
CA Instandhouding Wettelijke verplichting energiebesparing (artikel 5.04)	1.694	154	154	154	154	154	154	154	154	154	154	154
HXII Apparaatstaakstelling tranche 2026 RWS	– 47.932		– 1.042	– 2.084	– 3.126	– 4.168	– 4.168	– 4.168	– 4.168	– 4.168	– 4.168	– 4.168	– 4.168	– 4.168	– 4.168
HXII Bijdrage detachering HBJZ	– 61	– 61
LVVN bijdrage Waddenzee.nl	15	15
Saldo 2024 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven	– 158	– 158
Mutaties Voorjaarsnota 2024		3.120	681	– 400	– 1.499	– 3.246	– 3.301	– 4.175	3.475	– 4.175	– 4.175	– 4.175	– 4.329	– 4.329	– 4.329
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 05.01 Apparaat		315.849	322.595	314.453	308.204	306.706	302.152	299.565	296.965	289.315	289.315	289.315	289.161	289.915	289.005
Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 05.02 Overige uitgaven		76.648	131.435	153.204	151.339	148.834	151.780	184.984	189.201	77.137	77.137	77.137	77.137	77.137	77.030
Budgetoverheveling van Staf DC naar RWS BOA (artikel 1.03)	– 844	– 844
Budgetoverheveling Herschikking Landelijke Taken (artikel 3.02)	– 1.749.543		– 100.749	– 123.996	– 122.246	– 119.738	– 122.854	– 152.708	– 156.925	– 154.440	– 142.530	– 142.711	– 136.558	– 136.558	– 137.530
HXII: Maatwerk KNMI-RWS (deel DF)	– 1.180	– 1.180
HXII: Implementatie LVO fase 1	110	110
LVVN Pilot Predatiebeheer	– 300	– 300
LVVN SOK meetnetten watervogels en slaappaatsen	– 816	– 157	– 160	– 163	– 166	– 170
CA Instandhouding (artikel 5.04)	486.695							– 11.773	– 11.773	97.759	85.849	86.030	79.877	79.877	80.849
Saldo 2024 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven	536	536
Mutaties Voorjaarsnota 2024		– 1.835	– 100.909	– 124.159	– 122.412	– 119.908	– 122.854	– 164.481	– 168.698	– 56.681	– 56.681	– 56.681	– 56.681	– 56.681	– 56.681
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 05.02 Overige uitgaven		74.813	30.526	29.045	28.927	28.926	28.926	20.503	20.503	20.456	20.456	20.456	20.456	20.456	20.349
Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 05.03 Investeringsruimte		55.400	98.760	126.257	44.913	41.500	116.945	127.299	82.380	82.795	100.186	154.298	214.087	253.050	380.505
HXII: Overb DGWB-ILT Afsluitdijk	– 165	– 64	– 101
Meevaller Zandmaas (artikel 1.01)	2.158	111					2.047
Meevaller Kribverlaging Pannerdensch Kanaal (artikel 1.02)	3.525	3.525
Budgetoverheling DPRA (artikel 1.03)	– 10.000		– 2.605	– 1.395	– 1.200	– 1.200	– 1.200	– 1.200	– 1.200
Meevaller Monitoring Markerwadden (artikel 2.02)	19									19
Meevaller Zoetwater (artikel 2.02)	22										22
Meevaller GVO Stuwen in de Lek (artikel 3.02)	1.931	6			1.925
Budgetoverheveling E&O Excessieve prijsstijgingen (artikel 3.02)	– 43.720	0	– 39.720			– 4.000
Budgetoverheveling Stikstofdeskundigheid (artikel 5.01)	– 436	– 258	– 178
Budgetoverheveling advisering Grensoverschrijdende PFAS (artikel 5.01)	– 1.228	– 307	– 307	– 307	– 307
Budgetoverheveling Vernieuwing SAP RWS aandeel (artikel 5.01)	– 7.537	– 4.012	– 2.437	– 1.088
Budgetoverheveling HWS capaciteit 9.572 FTE aanleg (artikel 5.01)	– 7.650								– 7.650
Budgetoverheling Beleidstafel Grondwater (artikel 7.03)	– 3.000	– 500	– 500	– 500	– 500	– 500	– 500
Budgetoverheveling Programmaruimte (artikel 5.04)	26.425	875	1.550	1.800	1.700	2.200	2.300	2.000	2.000	2.000	2.000	2.000	2.000	2.000	2.000
CA Instandhouding Stikstofdeskundigheid RWS (artikel 5.04)	436	258	178
Budgetoverheling Stoffen en Waterketen (artikel 7.03)	– 40.000		– 10.000	– 10.000	– 10.000	– 10.000
Budgetoverheling voor uitvoering door RWS (artikel 7.01)	– 168.000		– 68.000	– 100.000
Budgetoverheveling Vorming reserverving CES RWS (artikel 5.04)	2.494		668	668	579	579
Budgetoverheveling IR ter compensatie MONS (artikel 5.04)	– 9.700				– 6.700	– 3.000
Budgetoverheling HWBP (artikel 5.04)	– 1.000.000							– 166.667	– 166.667	– 166.667	– 166.667	– 166.666	– 166.666
HXII: Nationaal Water Plan	– 1.100	– 150	– 350	– 450	– 150
Taakstelling eindejaarsmarge	– 16.954	– 16.954
Kasschuiven Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven	0	– 12.851	66.170	61.473	38.019	21.480	– 56.142	125.951	124.648	117.764	96.870	42.780	– 17.009	– 243.475	– 365.678	3)
Saldo 2024 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven	2.821	2.821
Mutaties Voorjaarsnota 2024		– 27.500	– 55.632	– 49.799	23.366	5.559	– 53.495	– 39.916	– 48.869	– 46.884	– 67.775	– 121.886	– 181.675	– 241.475	– 363.678
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 05.03 Investeringsruimte		27.900	43.128	76.458	68.279	47.059	63.450	87.383	33.511	35.911	32.411	32.412	32.412	11.575	16.827
3) van het bedrag 2038 wordt 6.240 doorgeschoven naar 2039
Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 05.04 Reserveringen		4.875	11.684	11.300	73.890	98.833	161.160	197.450	121.950	359.716	477.516	474.516	472.516	472.512	479.333
Budgetoverheling HWBP (artikel 5.03)	1.000.000							166.667	166.667	166.667	166.667	166.666	166.666
Budgetoverheveling IR ter compensatie MONS (artikel 5.03)	9.700				6.700	3.000
Budgetoverheveling IRM (artikel 1.02)	– 10.965				– 240	– 10.725
Budgetoverheveling Programmaruimte (artikel 5.03)	– 26.425	– 875	– 1.550	– 1.800	– 1.700	– 2.200	– 2.300	– 2.000	– 2.000	– 2.000	– 2.000	– 2.000	– 2.000	– 2.000	– 2.000
Budgetoverheveling Project WBI 2023 (artikel 1.02)	– 5.000		– 5.000
Budgetoverheveling Rijkskanaaldijken naar uitvoering RWS (artikel 1.02)	– 2.000	– 2.000
Budgetoverheveling Rivierverruiming Maas (artikel 1.02)	6.226	3.242		1.284	1.700
Budgetoverheveling Verduurzaming gebouwen (artikel 5.03)	– 134		– 134
Budgetoverheveling Vorming reserverving CES RWS (artikel 5.04	– 2.494		– 668	– 668	– 579	– 579
Kasschuiven Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven	0	13.838	5.242	2.322	2.733	2.733	579	579	579	9.868	– 15.576	– 13.399	– 30.904	– 29.900	51.306	4)
CA Instandhouding Critical Entities Resilience Directive (CER-richtlijn) (artikel 5.01)	– 668	– 668
CA Instandhouding E&O exogene tegenvallers (artikel 3.02)	– 18.000	– 18.000
CA Instandhouding (artikel 3.01, 3,02, 5,01, 5.02)	– 1.448.509									– 268.937	– 242.995	– 245.670	– 228.744	– 229.744	– 232.419
CA Instandhouding Stikstofdeskundigheid RWS (artikel 5.03)	– 436	– 258	– 178
CA Instandhouding Vernieuwing (artikel 3.02)	– 76.822									– 2.618	– 3.116	– 2.618	– 2.618	– 2.618	– 63.234
CA Instandhouding Wettelijke verplichting energiebesparing (artikel 3.02 en 5.01)	– 8.744	– 154	– 154	– 654	– 2.154	– 2.154	– 579	– 579	– 579	– 579	– 579	– 579
Mutaties Voorjaarsnota 2024		– 4.875	– 2.442	484	6.460	– 9.925	– 2.300	164.667	164.667	– 97.599	– 97.599	– 97.600	– 97.600	– 264.262	– 246.347
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 05.04 Reserveringen		0	9.242	11.784	80.350	88.908	158.860	362.117	286.617	262.117	379.917	376.916	374.916	208.250	232.986

Artikel 6 Bijdragen andere begrotingen Rijk

Tabel 16 Artikel 6 Bijdragen andere begrotingen Rijk

06 Bijdragen andere begrotingen Rijk	Totaal mutatie	2025	2026	2027	2028	2029	2030	2031	2032	2033	2034	2035	2036	2037	2038
Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 06.09 Ten laste van begroting IenW		1.555.433	1.981.579	1.950.280	1.672.567	1.543.840	1.641.115	1.617.756	1.631.763	1.673.549	1.648.966	1.742.174	1.791.056	1.785.702	1.776.984
BCF Deltaplan Zoetwater Fase 2	– 7	– 7
HXII Bijdrage detachering HBJZ	– 61	– 61
Bijdrage Deltafonds aan Vernieuwing SAP	– 7.537	– 4.012	– 2.437	– 1.088
HXII Implementatie LVO fase 1	110	110
HXII Kennisonderzoek Water en Bodem Deltares 2025	5.677	5.677
HXII: Apparaatstaakstelling tranche 2026 RWS	– 47.932		– 1.042	– 2.084	– 3.126	– 4.168	– 4.168	– 4.168	– 4.168	– 4.168	– 4.168	– 4.168	– 4.168	– 4.168	– 4.168
HXII: Budget dekking inhuur Cyberveiligheid	– 964	– 643	– 321
HXII: budgetoverheveling inhuur RvdR 2.0	– 2.430	– 810	– 810	– 810
HXII: Budgetoverheveling RIVM-jaaropdracht DGWB/WGW	– 1.251	– 1.251
HXII: budgetoverheveling van DGMI/O&M naar DGWB/WGW	2.450	175	175	175	175	175	175	175	175	175	175	175	175	175	175
HXII: Herschikking subsidie Watersnoodmuseum	– 400	– 100	– 100	– 100	– 100
HXII: Maatwerk KNMI-RWS (deel DF)	– 1.180	– 1.180
HXII: Nationaal Water Plan	– 1.100	– 150	– 350	– 450	– 150
HXII: Opdracht NEN Water	– 124	– 124
HXII: Opdracht NEN Wateroverlast OSKA	– 55	– 55
HXII: Overb DGWB-ILT Afsluitdijk	– 165	– 64	– 101
HXII: Overheveling van FTE Cyberveiligheid	– 9.828	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702	– 702
HXII: Subsidie DAW	– 3.600	– 1.200	– 1.200	– 1.200
JenV Verlenging EclecticIQ	– 51	– 51
Kasschuif tgv generale beeld	0	20.000	– 255.000	90.000	50.000		– 60.000	70.000	55.000	15.000	15.000
KGG: overboeking ministeries IPCC TSU	– 1.400	– 350	– 350	– 350	– 350
LNV: Overboeking ministeries LWKM	– 49	– 49
LVVN bijdrage Waddenzee.nl	38	38
LVVN Pilot Predatiebeheer	– 900	– 300	– 300	– 300
LVVN SOK meetnetten watervogels en slaappaatsen	– 816	– 157	– 160	– 163	– 166	– 170
LVVN: Overboeking Doorontwikkeling model onverzadigde zone N	– 219	– 219
LVVN: Overboeking ministeries nitraatverontreiniging	– 200	– 200
LVVN: Overboeking PAGW/RVO	– 1.400	– 300	– 275	– 225	– 100	– 100	– 100	– 100	– 100	– 100
MF: Overheveling aanvullend SEB middelen	12.611	3.800	3.800	5.011
OCW: overboekingministerie SIA	– 1.000	– 250	– 250	– 250	– 250
Taakstelling eindejaarsmarge	– 16.954	– 16.954
VRO: Overboeking ministeries NEPROM KAN Platform	– 40	– 40
VWS overboeking ministeries Groenblauwe Netwerken	30	15	15
Mutaties Voorjaarsnota 2024		586	– 259.408	87.464	45.231	– 4.965	– 64.795	65.205	50.205	10.205	10.305	– 4.695	– 4.695	– 4.695	– 4.695
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 06.09 Ten laste van begroting IenW		1.556.019	1.722.171	2.037.744	1.717.798	1.538.875	1.576.320	1.682.961	1.681.968	1.683.754	1.659.271	1.737.479	1.786.361	1.781.007	1.772.289
Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2024 Bijdragen andere begrotingen Rijk		1.555.433
Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2024 Bijdragen andere begrotingen Rijk		1.556.019	1.722.171	2.037.744	1.717.798	1.538.875	1.576.320	1.682.961	1.681.968	1.683.754	1.659.271	1.737.479	1.786.361	1.781.007	1.772.289

Artikel 7 Investeren in waterkwaliteit

Tabel 17 Artikel 7 Investeren in waterkwaliteit

07 Investeren in waterkwaliteit	Totaal mutatie	2025	2026	2027	2028	2029	2030	2031	2032	2033	2034	2035	2036	2037	2038
Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 07.01 Ontwikkeling Kaderrichtlijn Water		83.314	180.031	182.789	3.508
Budgetoverheling voor uitvoering door RWS (artikel 5.03)	168.000		68.000	100.000
Desaldering ontvangsten KRW	1.415	1.190	225
Kasschuiven Investeren in waterkwaliteit	0	– 38.535	– 113.475	55.672	93.679	2.659
MF: Overheveling aanvullend SEB middelen	12.611	3.800	3.800	5.011
Saldo 2024: Investeren in waterkwaliteit	30.251	30.251
Mutaties Voorjaarsnota 2024		– 3.294	– 41.450	160.683	93.679	2.659	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 07.01 Ontwikkeling Kaderrichtlijn Water		80.020	138.581	343.472	97.187	2.659	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 07.02 Ontwikkeling waterkwaliteit		55.245	76.874	115.423	57.467	48.759	55.976	93.218	115.381	88.493	16.497	103	103	103
HXII: Subsidie DAW	– 3.600	– 1.200	– 1.200	– 1.200
Kasschuif investeren in waterkwaliteit	0	– 12.252	13.893	44.545	35.185	30.200	16.131	– 40.380	– 50.000	– 35.000	– 2.322
LVVN: Overboeking PAGW/RVO	– 1.400	– 300	– 275	– 225	– 100	– 100	– 100	– 100	– 100	– 100
Saldo 2024: Investeren in waterkwaliteit	16.101	16.101
Mutaties Voorjaarsnota 2024		2.349	12.418	43.120	35.085	30.100	16.031	– 40.480	– 50.100	– 35.100	– 2.322	0	0	0	0
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 07.02 Ontwikkeling waterkwaliteit		57.594	89.292	158.543	92.552	78.859	72.007	52.738	65.281	53.393	14.175	103	103	103	0
Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 07.03 Studiekosten waterkwaliteit		21.227	14.072	5.825	1.089	920	1.104	265	265	265	265	265	265	265	265
Budgetoverheling Beleidstafel Grondwater (artikel 5.03)	3.000	500	500	500	500	500	500
Budgetoverheling Stoffen en Waterketen (artikel 5.03)	40.000		10.000	10.000	10.000	10.000
Budgetoverheveling Programma MONS (artikel 5.01)	– 4.457		– 820	– 959	– 902	– 902	– 874
Budgetoverheveling Werkzaamheden BOA RWS 2025 – Microplastics (artikel 5.01)	– 1.367	– 1.367
Herschikking kasbudget DF afd. GWB/WW (artikel 1.03)	– 15	– 15	0
HXII Kennisonderzoek Water en Bodem Deltares 2025	2.789	2.789
HXII: Budgetoverheveling RIVM-jaaropdracht DGWB/WGW	– 1.251	– 1.251
HXII: budgetoverheveling van DGMI/O&M naar DGWB/WGW	2.450	175	175	175	175	175	175	175	175	175	175	175	175	175	175
Kasschuif: Investeren in waterkwaliteit	0	– 3.561	2.500		363	363	335
Budgetoverheveling Kennisonderzoek Water en Bodem Deltares 2025 (artikel 1.03)	115	115
LNV: Overboeking ministeries LWKM	– 49	– 49
LVVN: Overboeking ministeries nitraatverontreiniging	– 200	– 200
Budgetoverheveling NTS ICBR project 2024–2029 (artikel 5.01)	– 1.612	– 310	– 425	– 425	– 425	– 27
HXII: Opdracht NEN Water	– 124	– 124
Saldo 2024: Investeren in waterkwaliteit	12.173	12.173
Mutaties Voorjaarsnota 2024		8.875	11.930	9.291	9.711	10.109	136	175	175	175	175	175	175	175	175
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 07.03 Studiekosten waterkwaliteit		30.102	26.002	15.116	10.800	11.029	1.240	440	440	440	440	440	440	440	440
Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Investeren in waterkwaliteit		159.786	270.977	304.037	62.064	49.679	57.080	93.483	115.646	88.758	16.762	368	368	368	265
Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2024 Investeren in waterkwaliteit		167.716	253.875	517.131	200.539	92.547	73.247	53.178	65.721	53.833	14.615	543	543	543	440
Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 07.09 Ontvangsten investeringen in waterkwaliteit
Desaldering ontvangsten KRW		1.190	225
Saldo 2024 Investeren in waterkwaliteit ontvangsten		– 202
Mutaties Voorjaarsnota 2024		988	225	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 07.09 Ontvangsten investeringen in waterkwaliteit		988	225	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2024 Investeren in waterkwaliteit		159.786	270.977	304.037	62.064	49.679	57.080	93.483	115.646	88.758	16.762	368	368	368	265
Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2024 Investeren in waterkwaliteit		988	225	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0

4.2 bijlage 2: Projectoverzichten

De stand vorig in de kolom Kasbudget 2025 betreft de stand OW 2025. De stand vorig in de kolom Projectbudget betreft de stand tweede suppletoire begroting 2024.

Artikel 1 Investeringen in waterveiligheid

Mutaties Eerste suppletoire begroting 2025 (bedragen x € 1 miljoen)

Tabel 18 Tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma

	Kasbudget 2025		Projectbudget		Oplevering		Toelichting
	huidig	vorig	huidig	vorig	huidig	vorig
Project HWBP-2					2027	2027
Projecten Nationaal
HWBP-2 Rijksprojecten	2	1	170	170
HWBP-2 Waterschapsprojecten	103	33	2.650	2.647
Overige projectkosten (Programmabureau)			49	49
afrondingen		1
Programma	105	35	2.869	2.866
Begroting (DF 1.01.01/02)	105	35

Tabel 19 Ruimte voor de rivier

	Kasbudget 2025		Projectbudget		Oplevering		Toelichting
	huidig	vorig	huidig	vorig	huidig	vorig
Project RvdR					2019	2019
Projecten Nationaal
Projectbudget RvdR	1	1	2.246	2.246
afrondingen
Programma	1	1	2.246	2.246
Begroting (DF 1.01.03)	1	1

Tabel 20 Maaswerken

	Kasbudget 2025		Projectbudget		Oplevering		Toelichting
	huidig	vorig	huidig	vorig	huidig	vorig
Project Maaswerken
Projecten Zuid-Nederland
Grensmaas	1	1	121	120	2017/2027	2017/2027
Zandmaas			390	392	2021	2021
afrondingen
Programma	1	1	511	512
Begroting (DF 1.01.04)	1	1

Tabel 21 Realisatieprogramma waterveiliheid

	Kasbudget 2025		Projectbudget		Oplevering		Toelichting
	huidig	vorig	huidig	vorig	huidig	vorig
Projecten Nationaal
Programma HWBP
HWBP Rijksprojecten	21	22	757	757
HWBP Waterschapsprojecten	524	593	8.036	8.058			1
HWBP Overige projectkosten (programmabureau)	13	11	217	185			1
Beoordelings- en Ontwerpinstrumentarium 2035	8	12	46	41
Zandhonger Oosterschelde			11	11
Landelijk Verbeterprogramma Regionale Rijkskeringen	1	1	14	12
Kennisprogramma Zeespiegelstijging	1	1	10	10
Meanderende Maas	4	3	9	9
Projecten Noord-Nederland
Afsluitdijk	5	1	18	18
Afsluitdijk Bestaande Spuisluis	7	5	200	200
Projecten Oost-Nederland
Kribverlaging Pannerdensch Kanaal	1	4	29	32	2023	2023
IJsseldelta 2e fase (Reevesluis)			93	96	2021	2021
Monitoring Langsdammen Waal	1		5	5
Projecten Zuidwest-Nederland
Overige onderzoeken en kleine projecten			88	88
Dijkversterking en herstel steenbekleding			827	827
Projecten Zuid-Nederland
Beekdalen	15	16	330	330
afrondingen	2
Programma	603	669	10.690	10.679
Begroting (DF 1.02.02)	371	429
Overprogrammering (-)	– 232	– 240

Toelichting

• 1. Betreft een verschuiving naar de programmakosten om het benodigde opleidingsbudget met circa € 2,3 miljoen per jaar te verhogen.

Tabel 22 Verkenningen en planuitwerking waterveiligheid

	Budget		Openstelling		Toelichting
Projectomschrijving	Huidig	Vorig	Huidig	Vorig
Projecten Nationaal
Reservering Areaalgroei	26	26
Integraal Rivieren Management (IRM) (project Paddenpol)	177	168	2025	2025
Projecten Noordwest-Nederland
EPK Planuitw. en verkenningen Waterveiligheid	9	10
Projecten Zuid-Nederland
Rivierverruiming Rijn en Maas	225	232
Projecten Oost-Nederland
IJsseldelta 2e fase	101	101	2024	2024
afronding
Totaal programma planuitwerking en verkenning	538	537	0	0
Begroting DF 1.02.01	538	537

Artikel 2 Investeren in zoetwatervoorzieningen

Mutaties Eerste suppletoire begroting 2025 (bedragen x € 1 miljoen)

Tabel 23 Realisatieprogramma zoetwatervoorziening

	Kasbudget 2025		Projectbudget		Oplevering		Toelichting
	huidig	vorig	huidig	vorig	huidig	vorig
Projecten Nationaal
Deltaplan Zoetwater Fase 1	4	7	85	83	2026	2026
Deltaplan Zoetwater Fase 2	32	38	258	258	2027	2027
Impulsregeling ruimtelijke adaptie			167	168
Waterbewust leven	2	1	7	7
Projecten Zuidwest-Nederland
Ecologische maatregelen Markermeer	1	2	10	10	2023	2023
Besluit Beheer Haringvlietsluizen	1	1	85	85	2018/2030	2018/2030
Afrondingen	1	– 1
Programma	41	48	612	611
Begroting (DF 2.02.02)	41	48

Artikel 4 Experimenteren cf. art. III Deltawet

Mutaties Eerste suppletoire begroting 2025 (bedragen x € 1 miljoen)

Tabel 24 Geïntegreerde contractvormen/PPS

	Kasbudget 2025		Projectbudget		Oplevering		Toelichting
Projectomschrijving	Huidig	Vorig	huidig	vorig	Huidig	Vorig
Afsluitdijk	116	97	2.056	2.057	2025	2025
Totaal programma
Begroting DF 4.02.01	116	97

Artikel 7 Investeren in waterkwaliteit

Mutaties Eerste suppletoire begroting 2025 (bedragen x € 1 miljoen)

Tabel 25 Realisatieprogramma Kaderrichtlijn water

	Kasbudget 2025		Projectbudget		Oplevering		Toelichting
Projectomschrijving	huidig	vorig	huidig	vorig	huidig	vorig
Projecten waterkwaliteit
Projecten Nationaal
KRW 1e tranche			30	30
KRW 2e en 3e tranche	80	83	909	728	2027	2027	1
afrondingen
Totaal programma	80	83	939	758
Begroting DF 7.01.01	80	83

Toelichting

• 1. In de jaren 2026 en 2027 wordt respectievelijk € 68 en 100 miljoen aan de KRW vanuit de investeringsruimte toegevoegd. Dit betreft een budgetoverheveling voor tegenvallende kosten van de uitvoering van de KRW.

Tabel 26 Realisatieprogramma waterkwaliteit

	Kasbudget 2025		Projectbudget		Oplevering		Toelichting
Projectomschrijving	huidig	vorig	huidig	vorig	huidig	vorig
Projecten waterkwaliteit
Projecten Nationaal
Bijdrageregeling medicijnresten	11	20	60	60
Verruiming vaargeul Westerschelde			26	26
Natuurcompensatie Perkpolder			7	6
DAW Projecten (subsidies aan o.a. Kadaster, LTO)	9	10	25	29
Grote wateren	27	17	565	566	2032	2032
afrondingen
Totaal programma	47	47	683	687
Begroting DF 7.02.01	47	45

Toelichting

Tabel 27 Verkenning en planuitwerking waterkwaliteit

	Budget		Oplevering/openstelling		Toelichting
Projectomschrijving	Huidig	Vorig	Huidig	Vorig
EPK Planuitwerking en verkenningen Waterkwaliteit	16	17
Projecten Zuid-Nederland
Grevelingen	109	109
Totaal programma planuitwerking en verkenning	125	126	0	0
Begroting DF 7.02.02	125	126