Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2025 wijzigingen aan te brengen in:

de begrotingsstaat voor het Mobiliteitsfonds.

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, B. Madlener

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

De opzet en structuur van de onderliggende eerste suppletoire begroting voor het Mobiliteitsfonds zijn gebaseerd op de rijksbegrotingsvoorschriften van het Ministerie van Financiën. Naar aanleiding van de motie van de leden Van Helvert en Van Veldhoven (Kamerstukken II 2015–2016, 34 475 XII, nr. 12) worden bij alle begrotingsartikelen op het Mobiliteitsfonds en Deltafonds groter dan € 1 miljard de begrotingsmutaties boven de € 5 miljoen toegelicht. Dit heeft als praktische uitwerking dat bij de artikelen tussen de € 200 miljoen en € 1 miljard de ondergrens voor technische mutaties ook neerwaarts is bijgesteld. Voor beleidsmatige mutaties was er bij de artikelen van deze omvang reeds sprake van een ondergrens van € 5 miljoen.

Tabel 1 Ondergrenzen conform RBV 2025
Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen	Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)	Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)
< 50	1	2
=> 50 en < 200	2	4
=> 200 < 1.000	5	5
=> 1.000	5	5

Mede naar aanleiding van overleg met uw Kamer zijn in aanvulling op deze regelgeving voor dit fonds de onderstaande punten verwerkt voor de eerste suppletoire begroting:

– Het opnemen van gedetailleerde projectinformatie in de suppletoire begrotingen conform begroting en jaarverslag (brief van 4 november 2009 naar aanleiding van toezegging verbetering informatievoorziening bij WGO van 24 juni 2009, Kamerstukken II 2009–2010, 32 123 A, nr. 8);
– Het inzicht in de budgetten van de verkenningen en planuitwerkingprogramma’s wordt vergroot door begrotingsmutaties expliciet in de MIRT-tabellen zichtbaar te maken op projectniveau (toezegging WGO van 22 juni 2011);
– De mutaties op kasbudgetten worden in de verdiepingsbijlage op het artikelonderdeelniveau voor de volledige looptijd van het fonds, tot en met 2038, inzichtelijk gemaakt.

Opbouw

Dit wetsvoorstel kent een opbouw waarbij afhankelijk van de informatievraag en -behoefte verder kan worden ingezoomd. Deze verdiepingsslag is als volgt opgebouwd.

– Allereerst is de begrotings(wet)staat voor het Mobiliteitsfonds voor het jaar 2025 opgenomen. Deze dient ter autorisatie van de mutaties die op artikelniveau in de verplichtingen-, uitgaven- en ontvangstenramingen worden voorgesteld;
– Daarna is eerst op hoofdlijnen (paragraaf 2.1) inzicht verstrekt in de belangrijkste budgettaire voorstellen die leiden tot wijziging van de begroting. Hiermee is in één oogopslag de inhoud van dit wetsvoorstel helder.
– Via de artikelsgewijze toelichting (paragraaf 3) worden alle beleidsmatig relevante meerjarige mutaties op het niveau van het artikelonderdeel zichtbaar gemaakt, en waar zinvol en relevant, ook toegelicht. Dit rekening houdend met de norm zoals hierboven is aangegeven in tabel 1.
– Als onderdeel van de artikelsgewijze toelichting is in de verdiepingsbijlage (paragraaf 4.1) door middel van een meerjarige mutatietabel op artikelonderdeelniveau de aansluiting gemaakt tussen de vorige stand van de begroting en de nu voorgestelde stand. Dit geldt voor de volledige looptijd van het fonds.
– Ten slotte zijn bij de projectoverzichten (paragraaf 4.2) van dit wetsvoorstel, de MIRT-projecttabellen met de realisatieprojecten en de verkenningen en planuitwerkingprogramma’s opgenomen waarin de begrotingsmutaties op projectniveau zichtbaar zijn gemaakt. Deze (meerjarige) MIRT-tabellen zijn in ieder geval voorzien van toelichtingen indien sprake is van een wijziging (anders dan door de verwerking van prijsbijstelling) in het taakstellend projectbudget groter dan 10% of meer dan € 10 miljoen, of van een wijziging groter dan één jaar in de oplevering van het project.

2 Producten

2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

Tabel 2 Belangrijke kaderrelevante suppletoire uitgavenmutaties 2025 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Kaderrelevante mutaties Mobiliteitsfonds	Artikelnummer	Uitgaven 2025	Uitgaven 2026	Uitgaven 2027	Uitgaven 2028	Uitgaven 2029	Uitgaven 2030	Uitgaven 2031–2038
Vastgestelde begroting 2025		9.429.121	10.633.592	10.604.721	10.317.893	10.686.239	10.594.621	70.706.031
Belangrijkste suppletoire mutaties								0
1. Aanvullende Post (AP) Ministerie van Financiën	11		27.475	108.250	158.250	308.250	458.250	1.480.775
a. Woningbouwmiddelen (2,5 mld.)	11		25.000	100.000	150.000	300.000	450.000	1.475.000
b. Indexatie Woningbouwmiddelen (2,5 mld.)	11		2.475	8.250	8.250	8.250	8.250	5.775
2. Bijdragen Derden	divers	8.976	3.648	4.232	7.685	– 78.580	12.762	20.845
3. Overboekingen Beleidsbegroting HXII	divers	– 79.814	– 24.237	– 22.091	– 26.867	– 33.895	– 33.131	– 256.620
a. Apparaatstaakstelling ProRail	13		– 5.000	– 7.500	– 11.000	– 13.300	– 13.300	– 106.400
b. Apparaatstaakstelling RWS	12 en 15		– 4.168	– 8.336	– 12.504	– 16.672	– 16.672	– 133.376
c. Overige overboekingen HXII	divers	– 79.814	– 15.069	– 6.255	– 3.363	– 3.923	– 3.159	– 16.844
4. Overboeking Deltafonds	11	– 3.800	– 3.800	– 5.011
5. Overboeking naar andere ministeries	divers	– 29.406	– 3.616	– 4.166	– 4.166	– 4.166	– 4.166	6.917
a. Defensie: ERTV Zuid en Midden	15	– 11.994
b. VRO: Pilot Schoon Emissieloos Bouwen	12	– 7.100
c. Overige overboekingen naar andere ministeries	divers	– 10.312	– 3.616	– 4.166	– 4.166	– 4.166	– 4.166	6.917
6. Actualisering Ontvangsten	divers	– 28.121	2.849	– 5.575	– 76	9.119	12	21.642
7. Kaderaanpassing Voorjaarsbesluitvorming	divers	220.000	– 450.000	70.000	65.000	– 130.000	– 300.000	525.000
8. Saldo 2024 uitgaven	divers	403.426
9. Taakstellingen Voorjaarsbesluitvorming	divers	– 152.723					– 9.860	– 22.370
a. Korting Voordelig Saldo MF	divers	– 152.723
b. Restant Taakstelling SPUK Mobiliteitspakketten na 2029	14						– 9.860	– 22.370
Stand 1e suppletoire begroting 2025		9.767.659	10.185.911	10.750.360	10.517.719	10.756.967	10.718.488	72.482.220

Tabel 3 Belangrijke kaderrrelevante suppletoire ontvangstenmutaties 2025 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Kaderrelevante mutaties Mobiliteitsfonds	Artikelnummer	Ontvangsten 2025	Ontvangsten 2026	Ontvangsten 2027	Ontvangsten 2028	Ontvangsten 2029	Ontvangsten 2030	Ontvangsten 2031–2038
Vastgestelde begroting 2025		9.429.121	10.633.592	10.604.721	10.317.893	10.686.239	10.594.621	70.706.031
Belangrijkste suppletoire mutaties	19
1. Aanvullende Post (AP) Ministerie van Financiën	19		27.475	108.250	158.250	308.250	458.250	1.480.775
a. Woningbouwmiddelen (2,5 mld.)	19		25.000	100.000	150.000	300.000	450.000	1.475.000
b. Indexatie Woningbouwmiddelen (2,5 mld.)	19		2.475	8.250	8.250	8.250	8.250	5.775
2. Bijdragen Derden	19	8.976	3.648	4.232	7.685	– 78.580	12.762	20.845
3. Overboekingen Beleidsbegroting HXII	19	– 79.814	– 24.237	– 22.091	– 26.867	– 33.895	– 33.131	– 256.620
a. Apparaatstaakstelling ProRail	19	0	– 5.000	– 7.500	– 11.000	– 13.300	– 13.300	– 106.400
b. Apparaatstaakstelling RWS	19	0	– 4.168	– 8.336	– 12.504	– 16.672	– 16.672	– 133.376
c. Overige overboekingen HXII	19	– 79.814	– 15.069	– 6.255	– 3.363	– 3.923	– 3.159	– 16.844
4. Overboeking Deltafonds	19	– 3.800	– 3.800	– 5.011
5. Overboeking naar andere ministeries	divers	– 29.406	– 3.616	– 4.166	– 4.166	– 4.166	– 4.166	6.917
a. Defensie: ERTV Zuid en Midden	15	– 11.994
b. VRO: Pilot Schoon Emissieloos Bouwen	12	– 7.100
c. Overige overboekingen naar andere ministeries	divers	– 10.312	– 3.616	– 4.166	– 4.166	– 4.166	– 4.166	6.917
6. Actualisering Ontvangsten	divers	– 28.121	2.849	– 5.575	– 76	9.119	12	21.642
7. Kaderaanpaasing Voorjaarsbesluitvorming	divers	220.000	– 450.000	70.000	65.000	– 130.000	– 300.000	525.000
8. Saldo 2024	divers	403.426
a. Saldo Ontvangsten	divers	164.697
b. Voordelig Saldo 2024	18	238.729
9. Taakstellingen Voorjaarsbesluitvorming	divers	– 152.723					– 9.860	– 22.370
a. Korting Voordelig Saldo MF	divers	– 152.723
b. Restant Taakstelling SPUK Mobiliteitspakketten na 2029	19						– 9.860	– 22.370
Stand 1e suppletoire begroting 2025		9.767.659	10.185.911	10.750.360	10.517.719	10.756.967	10.718.488	72.482.220

Hieronder worden toelichtingen gegeven op de mutaties die kaderrelevant zijn op het MF. Dit zijn mutaties die effect hebben gehad op het totale kader van het MF bij Voorjaarsnota 2025.

Toelichting

1. Aanvullende Post (AP): Het kabinet-Schoof I heeft € 2,5 miljard beschikbaar gemaakt voor de ontsluiting en bereikbaarheid van nieuwe woningbouwlocaties. De € 2,5 miljard wordt ingezet voor twee verschillende type woningbouwlocaties; woningbouwlocaties door heel Nederland waar op korte termijn extra woningen gebouwd kunnen worden, en de grootschalige woningbouwlocaties. Om bestuurlijke afspraken te kunnen maken en deze te kunnen vertalen in regelingen en beschikkingen zijn deze middelen inclusief indexatie opgevraagd vanuit de Aanvullende Post van het Ministerie van Financiën. Het gaat om een totaalbedrag van € 2,5 miljard en € 41 miljoen indexatie. Het huidige ritme op de Aanvullende Post is niet realistisch. Het nieuwe kasritme is gebaseerd op de ervaringen van de al beschikbare middelen voor de ontsluiting van de woningbouw (de 7,5 miljard euro van het vorige kabinet) en de adviezen van het IBO Woningbouw en Grond. Met dit nieuwe ritme volgen we het advies van de expertgroep realistisch ramen op.

Bijdragen Derden: Dit betreft de wijziging van diverse bijdragen van derden aan het Mobiliteitsfonds voor het Hoofdwegennet, Spoorwegennet en het Hoofdvaarwegennet. In de artikelgewijze toelichting en verdiepingsbijlage worden deze bijdragen per modaliteit nader toegelicht;

Overboekingen beleidsbegroting HXII: Voor de uitvoering van verschillende programma's is in 2025, € 79,8 miljoen overgeboekt naar Hoofdstuk XII van de Rijksbegroting, de beleidsbegroting van IenW. In de artikelgewijze toelichting en verdiepingsbijlage worden de specifieke overboekeingen naar de beleidsbegroting HXII nader toegelicht. Hieronder wordt stilgestaan bij de grootste overboekingen na 2026 vanuit het Mobiliteitsfonds naar de beleidsbegroting HXII:

a. De Rijksbrede apparaatstaakstelling tranche 2026 voor ProRail is hiermee verwerkt. In de Ontwerpbegroting 2025 is tranche 2025 reeds verdeeld over de dienstonderdelen (excl. ProRail) van IenW, nu volgt tranche 2026 welke tijdelijk was opgenomen onder artikel 98 van de beleidsbegroting HXII. Voor de periode tot en met 2038 gaat het om € 156,5 miljoen.
b. De Rijksbrede apparaatstaakstelling tranche 2026 voor RWS is hiermee verwerkt. In de Ontwerpbegroting 2025 is tranche 2025 reeds verdeeld over de dienstonderdelen (excl. RWS) van IenW, nu volgt tranche 2026 welke tijdelijk was opgenomen onder artikel 98 van de beleidsbegroting HXII. Voor de periode tot en met 2038 gaat het om € 191,7 miljoen.
c. Dit betreffen de overige overboekingen naar de beleidsbegroting HXII. Voor de periode tot en met 2038 gaat het om € 128,4 miljoen;

Overboeking naar het Deltafonds: Voor een opdracht van RWS op het gebied van Schoon en Emissieloos Bouwen is € 12,6 miljoen overgeboekt naar het Deltafonds in de periode 2025–2027.

Overboekingen naar andere ministeries: Dit betreffen de overboekingen van en naar andere begrotingshoofdstukken voor de periode 2025 tot en met 2038. In totaal gaat het om circa € 8,4 miljoen. Hieronder worden de grootste overboekingen benoemd:

a. Defensie: Er heeft een overboeking van € 12 miljoen in 2025 naar het Ministerie van Defensie plaatsgevonden voor de Kustwacht voor de noodsleephulp op de Noordzee. Het gaat om de schepen ERTV Zuid en ERTV Midden die de Kustwacht huurt bij de Rijksrederij.
b. VRO: Er heeft een overboeking plaatsgevonden vanuit het MF naar VRO ten behoeve van Het Rijksvastgoedbedrijf. Het gaat om € 7,1 miljoen. De middelen worden ingezet voor de realisatie van de routekaart doelstellingen binnen het Binnenhof project, gezondheidscentrum 't Harde en voor de standaardisatie van Schoon Emissieloos Bouwen.

Actualisering Ontvangsten: in 2025 zijn de programmaramingen aan zowel de uitgaven- als de ontvangstenkant geactualiseerd. In totaal schuift € 28,5 miljoen van de ontvangsten uit 2025 door naar latere jaren. De voornaamste schuif vindt plaats op de tolontvangsten A24 Blankenburg. Er schuift € 25 miljoen uit 2025 naar 2036 toe, omdat de laatste ramingen geven aan dat deze ontvangsten niet in 2025 binnenkomen. Bij de artikelsgewijze toelichting zijn de actualisaties van de programmering op zowel de uitgaven als ontvangsten uitgebreid toegelicht.

Kaderaanpassing Voorjaarsbesluitvorming: In 2026 wordt € 450 miljoen weggeschoven, een deel hiervan (€ 220 miljoen) schuift naar 2025. In totaal schuift er in de begrotingsperiode (2025–2030), € 525 miljoen weg naar 2031 en latere jaren. Bij de begroting van 2025 van het Mobiliteitsfonds is de overprogrammering voor het jaar 2025 verhoogd. Bij Voorjaarsnota 2025 heeft het kabinet besloten om deze pilot door te zetten en ook de overprogrammering in de jaren 2026 en 2027 te verhogen en vanaf 2028 weer af te bouwen via een afbouwpad. De overprogrammering is nu in latere jaren verhoogd om te onderzoeken of dit tot een realistischere begroting leidt. Het toewerken naar een realistischere ritme is een belangrijk advies van de expertgroep realistisch ramen (commissie de Jong). In 2025 komt daarmee het totaal aan programmering op ca. € 10,9 miljard en € 11,1 miljard in 2026.

Saldo 2024: de begroting van het Mobiliteitsfonds vertoont over het jaar 2024 een voordelig saldo van € 239,7 miljoen. Dit saldo is ontstaan door de saldering van de in dat jaar gerealiseerde uitgaven en ontvangsten. Op de uitgaven is € 403,4 miljoen in 2024 niet tot realisatie gekomen en via het saldo doorgeschoven naar 2025. Op de ontvangsten is € 164,7 miljoen niet ontvangen in 2024. Daarmee is een voordelig saldo ontstaan van € 239,7 miljoen. Een deel (€ 152 miljoen) van het voordelig saldo wordt ingezet voor Herstel Toeslagen (zie toelichting 10a).

Taakstellingen Voorjaarsbesluitvorming: met de Voorjaarsbesluitvorming zijn er twee taakstellingen verwerkt: korting voordelig saldo 2024 op het Mobiliteitsfonds en nadere verwerking van de taakstelling SPUKs bij de Ontwerpbegroting 2025 vanaf de periode 2030.

a. Voordelig saldo MF: het voordelig saldo 2024 op het MF is gekort met € 152,7 miljoen als gevolg van de dekking voor Herstel Toeslagen. Dit betekent dat een bedrag van € 152,7 miljoen aan het Mobiliteitsfonds is onttrokken.
b. De SPUK-korting: De budgetten voor Specifieke Uitkeringen (SPUK's) zijn met 10% gekort in de Ontwerpbegroting 2025. Dit was gedaan tot en met 2029. De SPUK Mobiliteitspakketten (artikel 14) loopt echter door tot 2032. De korting van 10% is nu voor die jaren verwerkt. Het gaat om een totaalbedrag van € 32,2 miljoen.

Tabel 4 Belangrijke mutaties onder het kader MF (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
Mutaties onder kader Mobiliteitsfonds	Artikel(onderdeel)	Uitgaven 2025	Uitgaven 2026	Uitgaven 2027	Uitgaven 2028	Uitgaven 2029	Uitgaven 2030	Uitgaven 2031–2038
1. Dekkingsopgave Mobiliteitsfonds
Totale opgave		359.966	228.520	269.278	214.525	157.227	611.433	1.501.285
Getroffen Reserveringen	11.03		1.636	1.636	1.418	1.418		16.700
Generieke investeringsruimte	11.04	14.200	59.000	59.000	34.000	34.000	504.648	599.352
	12	86.275	129.870	184.394	153.568	100.666	90.062	749.349
	13	207.811	26.764	15.924	18.878	13.483	13.483	116.082
	15	39.558	5.283	5.661	6.661	7.660	3.240	19.802
	HXII	12.122	5.967	2.663				0
Totale dekking		– 55.523	– 16.048	– 15.820	– 19.423	– 72.927	– 207.940	– 2.954.552
Reservering Instandhouding	11.03							– 677.178
Generieke investeringsruimte	11.04							– 1.077.506
	12	– 20.556	– 15.619	– 11.645	– 17.846	– 70.856	– 206.225	– 1.199.868
	13	– 20.000
	15	– 14.967	– 429	– 4.175	– 1.577	– 2.071	– 1.715
2. Prijsstijgingen	11.04	– 527.939	– 117.716	– 7.057	– 7.057	– 189.882	– 157.024	– 361.468
	12	121.465				55.025	151.967	237.002
	13	383.828	49.957	1.057	57	57	5.057	124.466
	15	22.646	64.759			27.000
	17		3.000	6.000	7.000	107.800
3. Toevoeging instandhoudingsmiddelen BKN RWS en Spoor	11.03							– 5.877.566
	12							3.435.202
	13							225.000
	15							2.217.364

Toelichting

De totale dekkingsopgave op het Mobiliteitsfonds is € 4.710 miljoen. De totale dekkingsogpave op het Mobiliteitsfonds is opgesplist in de interne dekkingsopgave Mobiliteitsfonds (€ 3.342 miljoen) en tegenvallers prijsstijgingen Mobiliteitsfonds (€ 1.368 miljoen). Deze twee posten zijn nader uitgewerkt bij punt 1 en 2 van de tabel hierboven en in de toelichting hieronder.

1. Interne dekkingsopgave Mobiliteitsfonds: In de eerste suppletoire begroting 2025 is de interne dekkingsopgave op het Mobiliteitsfonds ingepast.

De totaalopgave betreft € 3.342 miljoen. De volgende bedragen worden per modaliteit overgeboekt naar de uitvoeringsartikelen:

Hoofdwegennet: de totale opgave op het Hoofdwegennet is € 1.682 miljoen, waarvan € 1.494 miljoen op artikel 12 en € 188 miljoen op artikel 11.

Spoorwegen: de totale opgave voor Spoorwegen is € 412,4 miljoen.

Hoofdvaarwegennet: de totale opgave voor het Hoofdvaarwegennet is € 106,8 miljoen, waarvan € 87,9 miljoen op artikel 15 en € 18,9 miljoen op artikel 11.

Beleidsbegroting HXII: de opgave voor Sociale veiligheid station Maarheeze (€ 2,3 miljoen) en Vernieuwing SAP Rijkswaterstaat (€ 18,5 miljoen) zijn overgeboekt naar de beleidsbegroting HXII.

De totale dekking van de opgave van € 3.342 miljoen bestaat uit verschillende reserveringen en projecten die hieronder worden uiteengezet:

Er zijn diverse meevallers en terugbetalingen bij de verschillende modaliteiten geweest. In totaal gaat het om € 97,4 miljoen dat terug is geboekt naar de generieke investeringsruimte.

Een deel van de Reservering Instandhouding is als dekking ingezet voor de dekkingsopgave MF. Het gaat in totaal om circa € 677,2 miljoen. De dekking per modaliteit ziet er als volgt uit: het Hoofdwegennet (€ 228,8 miljoen), Spoorwegen (€ 412,4 miljoen) en Hoofdvaarwegennet (€ 36 miljoen).

De planflexibiele budgettten van de volgende projecten worden volledig geherprioriteerd. Het gaat om de A7/A8 Amsterdam-Hoorn, A4 Burgerveen-N14, A6 Almere Oostvaarders – Lelystad, A16 Van Brienen-oordbrug en A50 Ewijk-Bankhoef-Paalgraven. In totaal wordt circa € 1.489 miljoen van deze projecten ingezet voor de dekkingsopgave MF.

Tot slot wordt de resterende generieke investeringsruimte in 2038 als dekking ingezet, het gaat om € 1.078 miljoen.

Tegenvallers Prijsstijgingen Mobiliteitsfonds: Bij de modaliteiten hebben diverse projecten en programma's last gehad van excessieve prijsstijgingen mede als gevolg van het uiteenlopen van de GWW- en IBOI-index de afgelopen jaren. Dit is ook gebleken uit het onderzoek dat is uitgevoerd over de wijze van prijsbijstelling in antwoord op motie Grinwis. De opgave voor excessieve prijsstijgingen bij de Voorjaarsnota 2025 is in totaal € 1.368 miljoen. Dekking komt vanuit de generieke investeringsruimte op artikelonderdeel 11.04 en wordt overgeboekt naar de artikelen 12, 13, 15 en 17.

Toevoeging CA-middelen Instandhouding tot en met 2039:

Bij de Ontwerpbegroting 2025 is besloten om de onverdeelde instandhoudingsmiddelen voor de jaren 2031 en 2032 bij RWS beleidsarm door te trekken. Bij de Voorjaarsbesluitvorming 2025 is besloten om deze middelen over te boeken voor RWS, in ieder geval tot en met 2038 om zodoende aan de instandhoudingsprogrammering te voldoen. Het gaat om middelen voor zowel Vernieuwing als Exploitatie en Onderhoud. Tot en met 2038 gaat het om € 5.653 miljoen dat wordt toegevoegd aan het aan het instandhoudingskader op artikel 12 en 15 van RWS.

Bij de Ontwerpbegroting 2025 is besloten om BKN-Spoor (Exploitatie, Onderhoud en Vernieuwing Spoor) in te passen tot en met 2037. Bij de Voorjaarsbesluitvorming 2025 is besloten om BKN-spoor ook beleidsarm door te trekken naar 2038. Hierdoor wordt in 2038, € 225 miljoen uit de Reservering instandhouding toegevoegd aan artikel 13.02 voor EOV-spoor.

3 Productartikelen

3.1 Artikel 11 Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Tabel 5 Budgettaire gevolgen van uitvoering artikel 11 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
11	Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte	Ontwerpbegroting 2025 (1)	Mutaties via NvW en amendementen (2)	Vastgestelde begroting 2025 (3)=(1+2)	Mutaties 1e suppletoire begroting (4)	Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3+4)	Mutatie 2026	Mutatie 2027	Mutatie 2028	Mutatie 2029	Mutatie 2030
Verplichtingen		316.826	– 6.500	310.326	150.575	460.901	– 631.734	1.322.681	– 453.825	– 449.359	265.848
Uitgaven		235.168	– 6.500	228.668	– 111.113	117.555	– 154.759	– 125.927	– 329.240	– 468.782	354.844
waarvan juridisch verplicht
11.01	Verkenningen	37.215	0	37.215	– 27.916	9.299	– 27.522	80.572	2.089	– 252.429	– 118.383
11.02	Korte termijn mobiliteitsmaatregelen
11.03	Reserveringen	133.730	– 6.500	127.230	– 55.665	71.565	– 145.243	51.598	– 4.848	151.599	332.077
11.03.01	Gebiedsprogramma's	2.498	0	2.498	– 2.497	1	– 142.069	– 26.000	– 112.000	– 149.000	– 24.068
11.03.02	Overige reserveringen	77.765	– 6.500	71.265	– 59.080	12.185	– 32.090	– 32.143	– 52.374	– 9.069	– 102.105
11,03.03	Reserveringen Coalitieakkoord	53.467	0	53.467	5.912	59.379	28.916	109.741	159.526	309.668	458.250
11.04	Generieke investeringsruimte	64.223	0	64.223	– 27.532	36.691	18.006	– 258.097	– 326.481	– 367.952	141.150
Ontvangsten
11.09	Ontvangsten	0	0	0	0	0	0	0	0	– 47.500	0

Toelichting

Verplichtingen

De verplichtingen nemen bij de eerste suppletoire begroting in 2025 toe met € 150,6 miljoen. De verplichtingenmutaties sluiten bijna één op één aan op de toelichtingen bij de uitgavenmutaties. De uitzonderingen zijn:

– Het saldo 2024 op de verplichtingen is in 2025 circa € 310,1 miljoen hoger dan de uitgaven. Reden hiervoor is dat er meer verplichtingen nodig waren in 2025 op de Verkenningen 11.01 en de Reserveringen op 11.03 in 2025. Deze verplichtingen zijn met de tweede suppletoire begroting 2024 doorgeschoven. Het gaat met name om de volgende projecten:
- • Op 11.01 Verkenningen zijn, in vergelijking met de uitgaven, € 14 miljoen additionele verplichtingen via het saldo 2024 doorgeschoven naar 2025.
- • Op 11.03 Reserveringen is bij de CA-reservering Rutte IV voor de Lelylijn, in vergelijking met de uitgaven, € 4,6 miljoen additionele verplichtingen via het saldo 2024 doorgeschoven naar 2025.
- • Tot slot is op 11.03 Reserveringen bij de CA-reservering Rutte IV voor Woningbouw, in vergelijking met de uitgaven, € 239,9 miljoen additionele verplichtingen via het saldo 2024 naar 2025 toe geschoven. Het gaat om de verplichtingen op de projecten: HOV4, Lijn Pampus Almere, Rijnburg en Westflank Groningen.
– Verder zijn er additioneel nog circa € 51 miljoen extra verplichtingen van de Verkenning Merwede Linge weggeschoven uit 2025 ten opzichte van de uitgaven. Deze verplichtingen zijn terechtgekomen in de jaren 2028 tot en met 2031. Omdat de verplichtingen in een ander ritme nodig zijn de kasuitgaven;
– Het overige deel bestaat uit diverse kleinere verplichtingenafwijkingen (– € 1,4 miljoen).

Uitgaven

Realistisch Ramen Mobiliteitsfonds

Bij de eerste suppletoire begroting 2025 is er net zoals de vorige begrotingsstukken kritisch gekeken naar de uitgavenramingen op alle artikelen, zo ook op artikel 11. Hierdoor is de programmering bij de verschillende artikelonderdelen op artikel 11 geactualiseerd. Dit wordt toegelicht onder de kopjes «actualisering programmering».

11.01 Verkenningen

In 2025 is dit artikelonderdeel met circa € 28 miljoen verlaagd. Dit komt met name door de actualisering van de programmering (– € 31,5 miljoen) en de technische verwerking van het saldo 2024 (€ 1,3 miljoen).

Actualisering programmering

De programmering op de verkenningsprojecten is geactualiseerd. Voor artikelonderdeel 11.01 gaat om de volgende programmeringsschuiven:

– A50 Ewijk-Bankhoef-Paalgraven: Het project is gepauzeerd in het kader van de Voorjaarsbesluitvorming 2025. De programmering tot 2030 is doorgeschoven naar de periode 2030 en later.
– Bus Rapid Transit Leiden-Zoetermeer (BRT LeiZoe): er schuift € 2 miljoen aan programma uit 2025 naar 2026 toe, want dit is niet meer nodig in 2025.
– EuregioRail: € 30,7 miljoen aan programmering is weggeschoven uit 2026 en in de jaren 2027–2031 terecht gekomen, omdat de verkenning nog niet volledig in 2026 is gerealiseerd;
– Merwede Lingelijn: de verkenning van de Merwede Lingelijn start pas vanaf 2028. Daardoor schuift circa € 2 miljoen naar 2028 en
– Oude Lijn: er schuift in totaal circa € 168 miljoen van de programmering van de Oude Lijn uit de periode 2025–2031 naar de periode na 2032, omdat de verwachting is dat deze middelen niet nodig zijn in deze periode.
– OV-verbinding Amsterdam-Haarlemmermeer: op de OV-verbinding Amsterdam-Haarlemmermeer schuift de programmering (€ 5 miljoen uit 2025 en € 20,8 miljoen uit 2026) naar 2028 toe als gevolg van de nieuwe raming op dit verkenningsproject.
– Rail Gent Terneuzen: dit betreft een programmaschuif in het kader van de verkenning Rail Gent Terneuzen, wat onderdeel is van het NGF-budget. In de periode 2025–2027 is er € 8,5 miljoen weggeschoven, waarvan € 3,8 miljoen uit 2025. Deze programmaschuif brengt de programmering in het juiste ritme met het oog op de realisatie die gepland staat voor de periode 2028–2033.
– Verkenningen Den Bosch: de programmering uit de periode 2025 (€ 5 miljoen) en 2026 (€ 4,5 miljoen) is aangepast en geschoven naar 2027 en later.

Saldo 2024

De budgetten voor de verkenningsprojecten Den Bosch (€ 1 miljoen) en Oeververbinding Rotterdam (€ 0,3 miljoen) waren niet nodig in 2024. Deze zijn via het saldo 2024 doorgeschoven en toegevoegd aan 2025, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

11.03 Reserveringen

Dit artikelonderdeel is verlaagd met € 55,7 miljoen in 2025. Dit komt door de actualisering van de programmering (€ 188 miljoen), overboekingen binnen artikel 11 (– € 38,1 miljoen), overboekingen naar de uitvoeringsartikelen op het MF (– € 239,9), overboekingen naar de beleidsbegroting XII (– € 12,3 miljoen), overboeking naar het Deltafonds (– € 3,8 miljoen) en de technische verwerking van het saldo 2024 (€ 50,7 miljoen).

Aanvullende post

Er zijn middelen vanuit de aanvullende post overgeheveld voor de ontsluiting van de woningbouw in relatie tot het Regeerprogramma van kabinet Schoof I. In totaal gaat het om € 2.541 miljoen inclusief in de periode 2026–2035.De middelen zijn toegevoegd aan artikelonderdeel 11.03 als reservering.

Actualisering van de programmering

– Reservering Brainport Eindhoven: de programmering van deze reservering is geactualiseerd naar aanleiding van de nieuwe financiële meerjarenplanning van ProRail. Hierdoor schuift € 270 miljoen uit 2025–2031, waarvan € 5 miljoen uit 2025, door naar 2032 en later.
– Reservering Programma Schoon Emissieloos Bouwen (SEB): Er vindt een programmeringsschuif plaats op de reservering SEB, waarbij er € 45,8 miljoen wegschuift uit de periode 2025–2029, waarvan € 10,4 miljoen in 2025. Deze programmaschuif heeft plaatsgevonden om de overboeking naar de verschillende uitvoeringsartikelen bij RWS in het juiste ritme te krijgen conform de ingediende bestedingsplan.
– Reservering Stikstof MIRT: Er schuift € 13,3 miljoen programma weg uit 2025 op deze reservering, omdat het budget niet in 2025 wordt aangewend.
– Reservering Instandhouding: In de begroting op Hoofdlijnen is de interne dekkingsopgave 2025 op het Mobiliteitsfonds uiteengezet. Circa € 677,2 miljoen van deze opgave wordt gedekt uit de Reservering instandhouding. De dekking stond in een ander ritme dan nodig was voor de opgave. Hierdoor is een programmeringsschuif doorgevoerd, met als resultaat dat € 221,6 miljoen van de reservering instandhouding naar 2025 is geschoven.

Overboekingen binnen artikel 11

– De modaliteit specifieke reserveringen voor het Hoofdwegennet, Spoorwegennet en het Hoofdvaarwegennet in 2025 (€ 31,2 miljoen) zijn als dekking gebruikt voor de interne dekkingsopgave MF en zijn daarom overgeboekt naar de generieke investeringsruimte op artikelonderdeel 11.04.
– De reservering voor Pakket Zeeland is overgeboekt naar de Verkenningen op artikelonderdeel 11.01. In totaal gaat het om een overboeking van € 14,1 miljoen in de periode 2025–2027, waarvan € 5,7 miljoen in 2025.
– In de periode 2026–2030 is € 176,1 miljoen van de Reservering instandhouding overgeboekt naar de generieke investeringsruimte op artikelonderdeel 11.04 ten behoeve van de dekkingsopgave MF.

Overboekingen naar de uitvoeringsartikelen op het MF

– In 2025 is er € 10,5 miljoen uit de Reservering Goederenvervoer overgeboekt naar de artikel 13 (€ 4,2 miljoen) en artikel 15 (€ 6,3 miljoen) van het MF ten aanzien van afspraken die gemaakt zijn in het BO MIRT 2024.
– Er is in 2025, € 221,6 miljoen overgeboekt vanuit de Reservering instandhouding naar de uitvoeringsartikelen op het MF ten behoeve van de interne dekkingsopgave op het MF. Over de looptijd van het fonds (tot en met 2038) gaat het om een totaalopgave van € 501,1 miljoen dat uit de Reservering instandhouding is overgeboekt naar artikel 12, 13 en 15 van het MF.
– Bij de Ontwerpbegroting 2025 is besloten om de onverdeelde instandhoudingsmiddelen voor de jaren 2031 en 2032 bij RWS beleidsarm door te trekken. Bij de Voorjaarsbesluitvorming 2025 is besloten om deze middelen over te boeken voor RWS, in ieder geval tot en met 2038, om zodoende aan de instandhoudingsprogrammering te voldoen. Het gaat om middelen voor zowel Vernieuwing als Exploitatie en Onderhoud. Tot en met 2038 gaat het om € 5,65 miljard dat wordt toegevoegd aan het instandhoudingskader op artikel 12 en 15 van RWS.
– Bij de Ontwerpbegroting 2025 is besloten om BKN-Spoor (Exploitatie, Onderhoud en Vernieuwing Spoor) in te passen tot en met 2037. Bij de Voorjaarsbesluitvorming 2025 is besloten om BKN-spoor ook beleidsarm door te trekken naar 2038. Hierdoor wordt in 2038, € 225 miljoen uit de Reservering instandhouding toegevoegd aan artikel 13.02 voor EOV-spoor.

Overboekingen beleidsbegroting XII

Er zijn voor diverse programma's en projecten middelen overgeboekt naar de beleidsbegroting Hoofdstuk XII. In 2025 is er in totaal € 12,3 miljoen overgeboekt naar Hoofdstuk XII. De grootste overboekingen zijn:

– Overboekingen Caribisch Nederland (CN): Er is € 6 miljoen uit de Reservering Exploitatie en Onderhoud CN onttrokken. IenW verstrekt twee bijzondere uitkeringen aan Saba en St. Eustatius in het kader van Exploitatie en Onderhoud Rijkswegen. Daarnaast wordt er € 1,1 miljoen in 2025 overgeboekt aan CN voor de versterking van Vergunningverlening, met als doel om te komen tot een professionele uitvoering van de Toezicht en Handhaving (VTH)-taken op de eilanden, die betrekking hebben op de fysieke leefomgeving.
– Overboeking Wind in de Zeilen NS-concessie: vanaf volgend jaar wordt aan NS ieder jaar € 17,5 miljoen subsidie verstrekt voor de nieuwe HRN-concessie. Dat is een optelsom van € 13 miljoen «reguliere» concessiesubsidie en € 4,5 miljoen subsidie voor Wind in de Zeilen. De subsidie voor Wind in de Zeilen is nu nog een apart subsidietraject, maar vanaf 2025 wordt dat samen met de reguliere concessiesubsidie één proces. De middelen voor de «reguliere» concessiesubsidie staan op HXII. De middelen voor Wind in de Zeilen, die gereserveerd staan op artikelonderdeel 11.03 op het MF, worden daarom toegevoegd aan HXII.

Overboeking naar het Deltafonds

Er wordt in totaal € 12,6 miljoen overgeboekt naar het Deltafonds in de periode 2025–2027, waarvan € 3,8 miljoen in 2025 ten behoeve van het programma Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB). Deze middelen dienen als een tegemoetkoming voor de meerkosten waar aanbestedende rijksdiensten in infraprojecten mee te maken krijgen door de inzet van schoon en emmissieloos materieel.

Saldo 2024

Op diverse reserveringen zijn diverse budgetten in 2024 niet tot besteding gekomen. De totaalsom van deze middelen is € 50,7 miljoen. De middelen zijn in 2025 toegevoegd aan artikelonderdeel 11.03 Reserveringen om de meerjarige omvang van de budgetten in stand te houden. De grootste overschotten waren op:

– Modaliteit specifieke reserveringen (€ 23,2 miljoen): Hoofdwegennet (€ 10,1 miljoen) en Hoofdvaarwegennet (€ 13,1 miljoen).
– Reservering Stikstof MIRT (€ 13,8 miljoen).
– Reservering Woningbouwmiddelen (€ 8,2 miljoen).

11.04 Generieke Investeringsruimte

Dit artikelonderdeel is verlaagd met € 27,5 miljoen in 2025. Dit komt door de actualisering van de programmering (€ 730,2 miljoen), bijdragen derden (€ 5,2 miljoen) overboekingen binnen artikel 11 (€ 32,9 miljoen), overboekingen naar de uitvoeringsartikelen op het MF (– € 641,4 miljoen), overboekingen naar de beleidsbegroting XII (– € 9,3 miljoen), de technische verwerking van het saldo 2024 (€ 7,6 miljoen).

Actualisering van de programmering

– In de begroting op Hoofdlijnen is de interne dekkingsopgave 2025 op het Mobiliteitsfonds uiteengezet. Circa € 2.675 miljoen van deze opgave wordt gedekt uit de generieke investeringsruimte. De dekking stond in een ander ritme dan nodig was voor de opgave. Hierdoor is een programmeringsschuif doorgevoerd, met als resultaat dat € 82,8 miljoen van de dekking uit de generieke investeringsruimte naar 2025 is geschoven. Daarnaast is een programma-schuif nodig geweest op de generieke investeringsruimte ter dekking van de taakstelling op het voordelig saldo 2024 van het Mobiliteitsfonds (– € 152,7 miljoen).
– In de begroting op Hoofdlijnen is benoemd dat diverse aanleg- en instandhoudingsprojecten bij de verschillende modaliteiten last hebben gehad van excessieve prijsstijgingen. Bij de eerste suppletorie begroting 2025 gaat het om een totaalopgave van € 1.368 miljoen. Dekking komt uit de generieke investeringsruimte, waar het ritme niet in lijn is met de opgave. Daarom is een programmaschuif doorgevoerd, met als resultaat dat er € 527,9 miljoen van de dekking uit de generieke investeringsruimte naar 2025 is geschoven ten behoeve van de prijsstijgingtegenvallers.
– Verder zijn de risicoreserveringen geactualiseerd, waardoor er uit 2025, € 33,2 miljoen naar latere jaren toe is geschoven om het ritme van de risicoreserveringen aan te sluiten bij de budgetbehoeftes. Deze risicoreserveringen zijn niet meer in 2025 nodig.

Bijdragen derden

In 2025 is er in totaal € 4,8 miljoen ontvangen in het kader van verkeersbegeleiding (VBS-tarief). Het verkeersbegeleidingstarief wordt door de Douane geïnd en daarna als ontvangst verantwoord bij IenW (RWS). Daarnaast is er € 0,4 miljoen ontvangen uit het Wrakkenfonds MS Elsa.

Overboekingen binnen artikel 11

Het gaat met name om de modaliteit specifieke reserveringen voor het Hoofdwegennet, Spoorwegennet en het Hoofdvaarwegennet in 2025 (€ 31,7 miljoen) die als dekking zijn gebruikt voor de interne dekkingsopgave MF en zijn daarom overgeboekt naar de generieke investeringsruimte op artikelonderdeel 11.04.

Overboekingen naar de uitvoeringsartikelen op het MF

Er is in totaal € 641,4 miljoen overgeboekt in 2025 vanuit de generieke investeringsruimte naar de uitvoeringsartikelen op het MF, het gaat dan specifiek over overboekingen naar de artikelen 12, 13, 14, 15 en 17 van het MF. De grootste overboekingen in 2025 worden hieronder uiteengezet:

– Overboekingen in relatie tot de interne dekkingsopgave MF (– € 102,5 miljoen): dit zijn overboekingen die nodig zijn geweest ten behoeve van de dekkingsopgave MF ten behoeve van tegenvallers op het MF die hebben plaatsgevonden in 2025. De grootste tegenvallers in 2025 betreffen A15 MaVa (€ 36,6 miljoen) en Julianakanaal (€ 35,8 miljoen).
– Overboekingen in relatie tot prijsstijgingstegenvallers (– € 527,9 miljoen): dit zijn overboekingen die nodig zijn geweest voor de tegenvallers die ontstaan zijn bij diverse aanleg- en instandhoudingsprojecten bij de verschillende modaliteiten die te maken hebben gehad met excessieve prijsstijgingen. De middelen uit de generieke investeringsruimte zijn overgeboekt naar de uitvoeringsartikelen. De grootste prijsstijgingtegenvallers in 2025 betreffen: prijsstijgingen bij instandhouding Spoor (€ 383,8 miljoen), prijsstijgingen bij RWS (€ € 121,5 miljoen) en prijsstijging bij het Julianakanaal (€ 19 miljoen).

Overboekingen beleidsbegroting XII

In 2025 vindt er een overboeking van € 2,3 miljoen plaats voor de Sociale Stations, dat onderdeel is van de interne dekkingsopgave MF, naar beleidsbegroting HXII. De uitgaven worden daar verantwoord. Daarnaast vindt er ook een overboeking plaats vanuit de resterende risicoreservering Vrachtwagenheffing (€ 7 miljoen) naar de beleidsbegroting HXII, omdat de Vrachtwagenheffing op de beleidsbegroting wordt geraamd en verantwoord sinds de Ontwerpbegroting 2025.

Saldo 2024

Op de generieke investeringsruimte zijn diverse budgetten in 2024 niet tot besteding gekomen. De totaalsom van deze middelen is € 7,6 miljoen. Het gaat voornamelijk om een meevaller bij de Kustwacht (€ 1,1 miljoen) die was teruggeboekt bij de NJN 2024 en niet is uitgegeven in 2024 en daarnaast gaat het om een aantal risicoreserveringen (€ 6,5 miljoen), die niet meer nodig waren in 2024. De middelen zijn in 2025 toegevoegd aan artikelonderdeel 11.04 Generieke investeringsruimte om de meerjarige omvang van de budgetten in stand te houden.

Taakstelling Voordelig Saldo 2024 MF

Het voordelig saldo 2024 op het MF is gekort met € 152,7 miljoen als gevolg van de dekking voor Herstel Toeslagen. Dit betekent dus dat een bedrag van € 152,7 miljoen taakstellend aan het Mobiliteitsfonds is onttrokken.

3.2 Artikel 12 Hoofdwegennet

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Tabel 6 Budgettaire gevolgen van uitvoering artikel 12 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
12	Hoofdwegennet	Ontwerpbegroting 2025 (1)	Mutaties via NvW en amendementen (2)	Vastgestelde begroting 2025 (3)=(1+2)	Mutaties 1e suppletoire begroting (4)	Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3+4)	Mutatie 2026	Mutatie 2027	Mutatie 2028	Mutatie 2029	Mutatie 2030
Verplichtingen		4.696.363	– 3.500	4.692.863	706.103	5.398.966	1.204.632	783.670	469.465	335.464	745.669
Uitgaven		3.940.969	– 3.500	3.937.469	91.414	4.028.883	– 137.998	356.747	245.537	360.236	480.686
waarvan juridisch verplicht
12.01	Exploitatie	5.676	0	5.676	1.115	6.791	157	162	166	0	0
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	5.676	0	5.676	1.115	6.791	157	162	166	0	0
12.02	Onderhoud en vernieuwing	1.369.323	0	1.369.323	15.512	1.384.835	63.214	245.054	155.005	452.424	327.524
12.02.01	Onderhoud	983.801	0	983.801	117.095	1.100.896	201.076	227.223	184.864	168.604	161.794
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	983.801	0	983.801	117.095	1.100.896	201.076	227.223	184.864	168.604	161.794
12.02.04	Vernieuwing	385.522	0	385.522	– 101.583	283.939	– 137.862	17.831	– 29.859	283.820	165.730
12.03	Ontwikkeling	730.850	– 3.500	727.350	109.404	836.754	100.164	232.390	163.230	90.619	218.786
12.03.01	Aanleg	345.388	0	345.388	48.861	394.249	– 22.423	74.451	279.872	180.603	395.740
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
12.03.02	Planning en studies	219.327	– 3.500	215.827	32.368	248.195	– 146.065	– 85.298	– 237.946	– 43.832	– 182.459
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	16.095	0	16.095	– 3.775	12.320	– 1.525	0	0	0	0
12.03.03	Optimalisering gebruik	166.135	0	166.135	28.175	194.310	268.652	243.237	121.304	– 46.152	5.505
12.04	Geïntegreerde contractvormen/PPS	1.057.604	0	1.057.604	– 44.427	1.013.177	– 111.755	101.248	109.555	– 13.742	99.402
12.06	Netwerkgebonden kosten HWN	777.516	0	777.516	9.810	787.326	– 189.778	– 222.107	– 182.419	– 169.065	– 165.026
12.06.01	Apparaatskosten RWS	661.958	0	661.958	10.243	672.201	5.844	1.806	– 1.369	– 4.461	– 4.510
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	661.958	0	661.958	10.243	672.201	5.844	1.806	– 1.369	– 4.461	– 4.510
12.06.02	Overige netwerkgebonden kosten	115.558	0	115.558	– 433	115.125	– 195.622	– 223.913	– 181.050	– 164.604	– 160.516
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	115.558	0	115.558	– 433	115.125	– 195.622	– 223.913	– 181.050	– 164.604	– 160.516
Ontvangsten		124.305	0	124.305	41.982	166.287	2.326	– 5.120	– 27	– 28.018	1.505
12.09	Ontvangsten	124.305	0	124.305	41.982	166.287	2.326	– 5.120	– 27	– 28.018	1.505
12.09.01	Ontvangsten	11.834	0	11.834	25.474	37.308	2.326	– 5.120	– 27	– 29.564	– 41
12.09.02	Tolopgave	112.471	0	112.471	16.508	128.979	0	0	0	1.546	1.546

Toelichting

Verplichtingen

De verplichtingenophoging van € 706,1 miljoen in 2025 wordt voornamelijk veroorzaakt door:

– De technische verwerking van het saldo over 2024 (€ 1,4 miljard). Dit betekent dat verplichtingenbudget via het saldo van 2024 naar 2025 is geschoven. Dit komt met name door in 2024 opgetreden vertragingen op artikelonderdeel 12.03 Ontwikkeling. De saldomutaties zijn nader toegelicht onder de uitgaven.
– Een verplichtingenophoging als gevolg van excessieve prijsstijgingen bij diverse projecten binnen exploitatie, onderhoud en vernieuwing en aanleg (€ 213,6 miljoen).
– Een verplichtingenschuif van per saldo – € 3,5 miljoen voor het amendement Groningen Airport Eelde (€ 6,5 miljoen) en de verwerking van het amendement voor het veilig maken van de spoorwegovergangen in Ermelo en Nijkerk op het traject Harderwijk-Amersfoort (– € 10 miljoen).
– Daarnaast zijn diverse verplichtingenschuiven doorgevoerd waarbij verplichtingen op de planning- en studiebudgetten en geintegreerde contractvormen vertragen en verplichtingen op onder andere realisatiebudgetten juist versnellen. In 2025 wordt het verplichtingenkader met € 482,7 miljoen verlaagd als gevolg van verplichtingenschuiven. De aard van de verplichtingenschuiven hangen vaak samen met de actualisatie van de planning van de programma's. Deze zijn nader toegelicht onder de uitgaven.

Uitgaven

Realistisch Ramen Mobiliteitsfonds

Bij de eerste suppletoire begroting 2025 is er net zoals de vorige begrotingsstukken kritisch gekeken naar de uitgavenramingen op alle artikelen, zo ook op artikel 12. Hierdoor is de programmering bij de verschillende artikelonderdelen op artikel 12 geactualiseerd. Dit wordt toegelicht onder de kopjes «actualisering programmering». Vervolgens is op het artikelonderdeel «ontwikkeling» een kaderaanpassing doorgevoerd om de uitgavenkaders aan te sluiten op de geactualiseerde programmering.

12.01 Exploitatie

Het budget op dit artikelonderdeel is in 2025 per saldo met € 1,1 miljoen verhoogd. Doordat de individuele mutaties kleiner zijn dan de voorgeschreven norm zijn deze niet nader toegelicht.

12.02 Onderhoud en vernieuwing

Het budget op dit artikelonderdeel is in 2025 met € 15,5 miljoen verhoogd. Dit wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo over 2024 (€ 111 miljoen) en overboekingen van en naar dit artikelonderdeel (per saldo € 98,4 miljoen). Daarnaast betreft dit actualisering van de programmering (– € 194 miljoen).

Saldo 2024

In 2025 is het saldo uit 2024 (€ 111 miljoen) technisch verwerkt. Dit betekent dat in 2024 € 111 miljoen minder is uitgegeven dan oorspronkelijk begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat bij groot en variabel onderhoud (GVO) en Intelligente Wegkantsystemen minder is uitgegeven. Het saldo wordt in 2025 bij dit artikelonderdeel toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

Overboekingen van en naar dit artikelonderdeel

In totaal is in 2025 per saldo € 98,4 miljoen toegevoegd aan artikel 12.02. Meerjarig is er in de periode 2025–2038 € 5,5 miljard toegevoegd aan dit artikelonderdeel. Dat komt voornamelijk doordat de Reservering Instandhouding van het vorige kabinet voor exploitatie en onderhoud en vernieuwing is toegevoegd. Hierdoor heeft RWS de nodige extra ruimte om projecten binnen instandhouding te programmeren die na 2039 doorlopen. De verhoging in 2025 wordt voornamelijk veroorzaakt door de toevoeging van van budget als gevolg van excessieve prijsstijgingen bij diverse projecten binnen exploitatie en onderhoud (€ 121,5 miljoen). Verder wordt er nog € 25,9 miljoen overgeboekt naar andere artikelonderdelen binnen dit artikel.

Actualisering van de programmering

In het kader van realistich ramen zijn alle uitgavenramingen van de programmering geactualiseerd. Dat wordt toegelicht bij dit onderdeel.

Binnen het onderhoud en vernieuwing programma (12.02) zijn diverse programma-actualisaties doorgevoerd (– € 194 miljoen in 2025 en in totaal € 265,1 miljoen voor 2026 t/m 2030) doorgevoerd met een direct budgettair effect van € 149 miljoen. Dit heeft geen effect op het totale onderhoud- en vernieuwingsbudget in de budgettaire tabel omdat het wordt tegengeboekt op de overprogrammering. Hierdoor neemt de overprogrammering toe met € 45 miljoen in 2025 en in totaal met € 546,4 miljoen toe voor 2026 t/m 2030. Het gaat hierbij voornamelijk om schuiven op de volgende programma's:

– Groot en variabel onderhoud (GVO) (– € 56,6 miljoen): dit betreft een kasschuif om de kasreeksen in lijn te brengen met huidige programmering.
– Intelligente Wegkantsystemen (– € 83,6 miljoen): dit betreft een kasschuif om de kasreeksen in lijn te brengen met huidige programmering.
– Brandwerendheid Tunnels (– € 14,8 miljoen): de uitvoering van het herstel van de brandwerendheid 2e Coentunnel verloopt volgens planning. De vooraf ingeschatte risico's blijken in 2024 nagenoeg niet op te treden, waardoor het budget wordt doorgeschoven naar 2027.

12.03 Ontwikkeling

Het budget op dit artikelonderdeel is in 2025 met € 109,4 miljoen verhoogd. Dit wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo over 2024 (€ 90,3 miljoen), de actualisering van de programmering (– € 472,7 miljoen) en kaderaanpassing Voorjaarsbesluitvorming (€ 149 miljoen) en de kaderruil (€ 373 miljoen). Daarnaast hebben er overboekingen plaatsgevonden van en naar dit artikelonderdeel (per saldo – € 30,9 miljoen), waaronder overboekingen vanuit artikel 11 (per saldo € 45,2 miljoen), overboekingen naar HXII (per saldo € 21,1 miljoen), overboekingen naar andere ministeries (per saldo € 7,2 miljoen) en overboekingen vanuit artikel 12 naar andere artikelen (per saldo € 47,8 miljoen).

Saldo 2024

In 2025 is het saldo uit 2024 (€ 90,3 miljoen) technisch verwerkt. Dit betekent dat in 2024 € 90,3 miljoen minder is uitgegeven dan oorspronkelijk begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat bij projecten in de planning en studiefase minder is uitgegeven. Het saldo wordt in 2025 bij dit artikelonderdeel toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

Actualisering van de programmering

In het kader van realistich ramen zijn alle uitgavenramingen van de programmering geactualiseerd. Dat wordt toegelicht bij dit onderdeel.

De actualisatie van het ontwikkelingsprogramma zorgt voor een verhoging van het kasbudget in 2024 met € 472,7 miljoen. Dit wordt mede veroorzaakt door budgetneutrale schuiven op diverse onderdelen met als tegenboeking de overprogrammering op de artikelonderdelen 12.03.01 en 12.03.02. Het gaat hierbij om de volgende programma-schuiven die inhoudelijk worden toegelicht bij het desbetreffende artikelonderdeel:

– Meerdere kasschuiven op artikel 11.03 Reserveringen (€ 188 miljoen in 2025).
– Een kasschuif op artikel 11.04 Generieke investeringsruimte (€ 577,5 miljoen in 2025).
– Een kasschuif op artikel 12.02 Onderhoud en vernieuwing (€ 194 miljoen in 2025).
– Een kasschuif op artikel 12.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS (€ – 125,2 miljoen in 2025).
– Een kasschuif op artikel 17.08 Zuidasdok (€ – 53 miljoen in 2025).
– Een kasschuif op artikel 17.09 Ontvangsten (€ 1,7 miljoen in 2025).

Aanlegprogramma (12.03.01)

Binnen de het aanlegprogramma (12.03.01) zijn diverse actualisaties doorgevoerd (– € 92,3 miljoen in 2025 en in totaal € 30,1 miljoen voor 2026 t/m 2030) doorgevoerd met een direct budgettair effect van € 151,8 miljoen. Dit heeft geen effect op het totale aanlegbudget in de budgettaire tabel omdat het wordt tegengeboekt op de overprogrammering. Hierdoor neemt de overprogrammering toe met € 244 miljoen in 2025 en in totaal met € 244 miljoen af voor 2026 t/m 2030. Het gaat hierbij voornamelijk om de volgende projecten:

– A12/A15 Ressen-Oudbroeken (ViA15): dit betreft een actualisatie van het ritme van het projectbudget na de positieve uitspraak van de Raad van State over het Tracébesluit. Hierdoor schuift € 127,4 miljoen uit de jaren 2025–2026 naar 2027–2034 (€ 15,3 miljoen in 2025).
– Geluidsaneringprogramma – weg: door de stikstofproblematiek is de planning van MJPG-opdrachten aangepast. Als gevolg hiervan worden ook minimale inhuurkosten gemaakt omdat een aantal opdrachten nog niet zijn gestart. Het capaciteitstekort resulteert in een langer voorbereidingstraject waardoor de aanbesteding en gunning van gevelisolatie en saneringsplannen naar 2028 en verder schuift. Hierdoor schuift € 83 miljoen uit de jaren 2025–2027 naar 2028–2038 (€ 45,4 miljoen in 2025).
– A12/A27 Ring Utrecht: dit betreft een actualisatie van het ritme van het projectbudget. Hierdoor schuift € 13,4 miljoen uit de jaren 2025–2026 naar 2027–2028 (€ 11 miljoen in 2025).
– A10 Knooppunt Nieuwe Meer en Amstel: dit betreft een actualisatie van het ritme van het projectbudget. Hierdoor schuift € 338,5 miljoen van 2025–2031 naar 2032–2036 (€ 1,7 miljoen in 2025).

Planning en studies (12.03.02)

Binnen de programma’s planning en studies (12.03.02) zijn diverse actualisaties doorgevoerd (– € 202,1 miljoen in 2025 en in totaal – € 424,2 miljoen voor 2026 t/m 2030) doorgevoerd met een direct budgettair effect van – € 519,9 miljoen. Dit heeft geen effect op het totale ontwikkelingsbudget in de budgettaire tabel omdat het wordt tegengeboekt op de overprogrammering. Hierdoor neemt de overprogrammering af met € 317,8 miljoen in 2025 en in totaal met € 44,5 miljoen af voor 2026 t/m 2030. Het gaat hierbij voornamelijk om de volgende projecten:

– A12/A27 Ring Utrecht: dit betreft een actualisatie van het ritme van het gereserveerde projectbudget. Hierdoor schuift € 499 miljoen uit de jaren 2025–2029 naar 2030–2035 (€ 36,4 miljoen in 2025).
– Alternatieve Laad-tankinfrastructuur: dit betreft de samenwerking tussen Rijk en decentrale overheden aan het stimuleren van emissieloos mobiliteit. Dit loopt via een regionaal samenwerkingsverband waardoor IenW van Min. EZ € 60 miljoen heeft ontvangen. Deze € 60 miljoen schuift uit 2025 naar de jaren 2026–2030.
– Veiligheid Rijks-N-wegen: het kasritme is aangesloten op de planning van het programma. Hierdoor is € 187,1 miljoen uit de jaren 2025–2026 naar 2027–2032 geschoven (€ 95,5 miljoen in 2025).

Daarnaast zijn diverse actualisaties doorgevoerd zonder direct budgettair effect in 2025, maar 2026 en verder. In totaal wordt € 509 miljoen van 2026–2029 naar 2030–2038 geschoven. Het gaat hierbij voornamelijk om de volgende projecten:

– Reservering restbudgetten (cumulatief € 296,4 miljoen van 2028–2033 naar 2026 en 2027): dit betreft een schuif op de budgetten voor de mitigerende maatregelen(pakketten) uit de afgeroomde restbudgetten van de gepauzeerde wegprojecten.
– N35 Nijverdal-Wierden (cumulatief € 44,3 miljoen van 2027–2028 naar 2030 en 2031): de mijlpalen voor het project zijn nader te bepalen. Het opstellen van de planning is mede afhankelijk van de beschikbare maakcapaciteit vanuit Rijkswaterstaat voor dit project en de ontwikkelingen in het stikstofdossier. Het budget is daarom naar achteren geschoven.
– Beter Benutten (€ 10,6 miljoen van 2026 naar 2028): dit betreft een actualisatie binnen het programma waardoor het bedrag door schuift naar 2028.
– A28 Verkeersmaatregelen (€ 14,2 miljoen van 2026 naar 2028–2029): de planning- en studiefase zal naar huidig inzicht een doorlooptijd hebben tot halverwege 2025. Het streven is om in 2026 met realisatie van de maatregelen te starten. Het kasritme is hierop aangepast.

Optimalisering gebruik (12.03.03)

Binnen de projecten optimalisering gebruik (12.03.03) zijn in 2025 diverse actualisaties doorgevoerd met een direct budgettair effect van € 73,3 miljoen. Het gaat hierbij voornamelijk om de volgende regelingen:

– Regeling Schoon en Emissieloos bouwen: het kasritme van dit project is geactualiseerd, daardoor schuift € 25 miljoen uit 2026 naar de jaren 2027 en 2028.
– Stimuleringsregeling Slim, Veilig, Doelmatig en Duurzaam gebruik van mobiliteitsinfrastructuur: dit betreft het corrigeren van de kasschuif van vorig jaar die per abuis was doorgevoerd. Hierdoor is een bedrag van € 36 miljoen vanuit 2025 doorgeschoven naar latere jaren.
– Mobiliteitsmaatregelen Ringen: dit betreft een actualisatie van € 216 miljoen van 2029–2032 naar 2026–2028.

Kaderaanpassing Voorjaarsbesluitvorming

Dit betreft een kaderaanpassing om de uitgavenkaders op het gehele MF in een beheersbaar ritme te zetten. Voor dit artikelonderdeel gaat het om een kaderruil van € 149 miljoen in 2025 en – € 92 miljoen in 2026. Dit is met name het gevolg van de actualisering van de project- en programmaramingen. Er gaat vanuit de periode 2032–2035, circa € 50,8 miljoen naar de periode 2025–2030 toe. Daarmee is deze kaderaanpassing meerjarig budgettair neutraal.

Kaderruil

Er zĳn kaderruilen (€ 373 miljoen in 2025) doorgevoerd om de overprogrammering in een beheersbaar ritme te krĳgen en om de programmering en budgetten te verdelen tussen de modaliteiten om ontstane negatieve kaderstanden op artikelonderdelen op te lossen. Over alle jaren is dit per saldo budgettair neutraal voor de modaliteiten.

Overboekingen artikel 12

Er zijn budgetten overgeboekt van en naar andere artikelonderdelen binnen artikel 12 (per saldo – € 30,9 miljoen). Dit betreft de overboekingen vanuit artikel 11 (per saldo € 45,2 miljoen), overboekingen naar HXII (per saldo € 21,1 miljoen), overboekingen naar andere ministeries (per saldo € 7,2 miljoen) en overboekingen van en naar andere artikelonderdelen (per saldo € 47,8 miljoen). Meerjarig is er juist in de periode 2026–2032 € 1,4 miljard ontvangen van andere artikelonderdelen. Dat komt voornamelijk doordat de Reservering Instandhouding voor exploitatie en onderhoud en vernieuwing (artikelonderdeel 12.02) is toegevoegd. Hierdoor heeft RWS de nodige extra ruimte om projecten binnen instandhouding te programmeren die na 2039 doorlopen.

Overboeking vanuit artikel 11

Dit betreft overboekingen vanuit artikel 11 voor hoofdzakelijk de volgende projecten (€ 45,2 miljoen):

– A4 Vlietland-N14 (€ 10,8 miljoen): dit betreft de meerkosten voor de verbreding van de A4 Vlietland-N14.
– Kleinere diverse mutaties (€ 34,9 miljoen).

Overboeking naar HXII

Dit betreft de overboekingen vanuit artikel 12 naar HXII voor hoofdzakelijk de volgende programma's (– € 21,1 miljoen):

– Programma Fiets (– € 3,2 miljoen): dit betreft een overboeking naar HXII van opdrachtmiddelen voor actieve mobiliteit. Deze middelen waren initieel begroot op het MF voor reguliere beleidsopdrachten (onderzoeken en campagnes etc).
– Voorbereiding Vrachtwagenheffing (– € 5,1 miljoen): dit betreft de overboeking naar HXII voor het programma Vrachtwagenheffing zodat de werkzaamheden die de RVO in de voorbereidingsfase uitvoert betaald kunnen worden. Daarnaast wordt budget overgeboekt naar HXII voor personele kosten en externe inhuur, omdat ook dit verantwoordt dient te worden op HXII.
– Programma Duurzame Mobiliteit (– € 6,5 miljoen): vanuit het programma Duurzaam Mobiliteit wordt € 6,5 miljoen overgeheveld naar de reservering Klimaatakkoord op HXII. Deze middelen zijn bestemd voor opdrachten elektrisch vervoer en verduurzaming logistiek. Het gaat bijvoorbeeld om campagnes.
– Stimuleringsregeling Slim, Veilig, Doelmatig en Duurzaam gebruik van mobiliteitsinfrastructuur (– € 4,1 miljoen): dit betreft de uitvoeringskosten van de regeling/programma voor het departement, die verantwoord moeten worden op HXII.

Overboeking naar andere ministeries

Dit betreft voornamelijk de overboeking vanuit artikelonderdeel 12.03.02 naar HXII voor de omzetting van de «pilot middelen SEB» naar algemene programma middelen SEB van in totaal € 7,1 miljoen. Het Rijksvastgoedbedrijf zet deze middelen in voor de realisatie van de routekaart doelstellingen binnen het Binnenhof project, gezondheidscentrum 't Harde en voor de standaardisatie van SEB eisen binnen haar portfolio. Daarnaast betreft het nog een kleinere mutatie van € 0,1 miljoen.

Overboekingen van en naar andere artikelonderdelen

Dit betreft de overboekingen van en naar andere artikelonderdelen binnen artikel 12 voor hoofdzakelijk de volgende projecten (– € 47,8 miljoen):

– A12/A15 Ressen-Oudbroeken (ViA15) (– € 52,6 miljoen): dit betreft de overboeking van artikelonderdeel 12.03.01 naar 12.04 voor de voorbereiding van het project na het onherroepelijk tracébesluit.
– A10 Knooppunt Nieuwe Meer en Amstel (€ 13,6 miljoen): dit betreft de overboeking van artikelonderdeel 12.02 naar 12.03.01 voor de toevoeging van stalen vallen (een val is het beweegbare gedeelte van een beweegbare brug) aan het contract.

12.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS

De verlaging van dit artikelonderdeel in 2025 met per saldo € 44,4 miljoen wordt veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo over 2024 (– € 18,1 miljoen), overboekingen binnen artikel 12 (€ 98,8 miljoen) en actualisering van de programmering (– € 125,2 miljoen in 2024).

Saldo 2024

In 2025 is het saldo uit 2024 (– € 18,1 miljoen) technisch verwerkt. Dit betekent dat in 2024 € 18,1 miljoen meer is uitgegeven dan oorspronkelijk begroot. Het gaat hierbij voornamelijk om de volgende projecten:

– A24 Blankenburgverbinding (€ 24,4 miljoen): dit betreft het doorschuiven van budget van 2024 naar 2025 als gevolg van indexeringen van budgetten (IBOI) dat niet in 2024 is uitgegeven. Daarnaast zijn er in 2024 vallen enkele contractuele indexeringen lager uit dan waarop werd gerekend, dit kwam door de onzekerheid omtrent het afzinken van het tunneldeel in het najaar van 2023.
– A27 Houten-Hooipolder (– € 46 miljoen): dit betreft hogere uitgaven in 2024 doordat de engineeringskosten van de opdrachtnemer (fase 1) en de apparaatskosten opdrachtgever hoger uit vielen dan vooraf was ingeschat.
– A16 Rotterdam (– € 18,9 miljoen): dit betreft voornamelijk een aangepaste kasplanning door de vervanging van een bestaand viaduct (Oost) over de A16 en daar is een tijdelijke hulpbrug voor in de plaats gelegd.
– A9 Badhoevedorp-Holendrecht (SAA) (– € 8,5 miljoen): dit betreft de kasschuif ter verwerking van de reserveringsreeks voor de vaststellingsovereenkomst excessieve prijsstijgingen.
– Kleinere mutaties bij diverse projecten (€ 30,9 miljoen).

Overboekingen binnen artikel 12

In totaal is in 2025 € 98,8 miljoen overgeboekt vanuit artikelonderdeel 12.03 en 11.04 naar dit artikelonderdeel. Hiervan heeft € 52,6 miljoen betrekking op het project A12/A15 Ressen-Oudbroeken (ViA15) en € 47 miljoen op het project A15 Maasvlakte-Vaanplein.

Actualisering programmering

In het kader van realistich ramen zijn alle uitgavenramingen van de programmering geactualiseerd. Dat wordt toegelicht bij dit onderdeel.

De actualisatie van het aanlegprogramma zorgt voor een verlaging van het kasbudget met € 125,2 miljoen in 2025 en met € 143,6 miljoen in 2026. Dit bedrag (€ 268,8 miljoen) wordt naar latere jaren geschoven. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de volgende projecten:

– A27 Houten-Hooipolder (in de jaren 2025–2026 schuift € 267,7 miljoen naar de jaren 2027–2038): deze actualisatie van de raming is het gevolg van een herziene financiële planning.
– A24 Blankenburgverbinding (in 2026–2038 schuift € 31,4 miljoen naar 2025): er is meer budget nodig in 2025, dat deels wordt veroorzaakt door het afwijken van de werkelijke stijging indexering t.o.v. de eerder gehanteerde verwachte indexering.
– A12 Lunetten-Veenendaal (in 2026–2038 schuift € 10,8 miljoen naar 2025): dit betreft het groot onderhoud dat plaatsvindt op het tracé A12 Lunnetten-Veenendaal in de jaren 2025 en 2026.
– Aflossing Tunnels (in 2027–2028 schuift in totaal € 10,3 miljoen naar 2025 en 2026): dit betreft de onderhoudsvergoeding dat wordt berekend op basis van het aantal voertuigen dat door de tunnel heen gaat. Op basis van de huidige cijfers moeten daarom de budgetten van 2025 en 2026 worden opgehoogd.
– A9 Gaasperdammerweg (SAA) (in 2025–2033 schuift in totaal € 37,4 miljoen naar 2034–2038): dit betreft een actualisatie van het ritme van het projectbudget.
– Kleinere mutaties bij diverse projecten (– € 13,8 miljoen).

12.06 Netwerkgebonden kosten HWN

Het budget op dit artikelonderdeel is in 2025 per saldo met € 9,8 miljoen verhoogd. Dit komt voornamelijk door overboekingen binnen dit artikel (€ 7,7 miljoen). De overboekingen binnen dit artikel zijn hoofdzakelijk te verklaren door de toevoeging van budget t.b.v. extra weginspecteurs binnen de dienstverlening van incidentmangement (€ 4 miljoen). Daarnaast hebben er nog diverse kleinere mutaties plaatsgevonden van per saldo € 2,1 miljoen.

12.09 Ontvangsten

De hogere ontvangst van € 41,9 miljoen wordt voornamelijk veroorzaakt door een actualisatie van de ontvangsten (– € 35,7 miljoen) en de technische verwerking van het saldo over 2024 (€ 77,7 miljoen). Dit betekent dat in 2024 € 77,7 miljoen minder is ontvangen dan oorspronkelijk begroot. Dit komt voornamelijk door de volgende projecten:

– Ontvangsten uit de geheven tol Blankenburgverbinding (€ 41,5 miljoen).
– A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere (€ 24 miljoen).
– A24 Blankenburgverbinding (€ 9,1 miljoen).
– Diverse projecten (€ 3 miljoen).

3.3 Artikel 13 Spoorwegen

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Tabel 7 Budgettaire gevolgen van uitvoering artikel 13 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
13	Spoorwegen	Ontwerpbegroting 2025 (1)	Mutaties via NvW en amendementen (2)	Vastgestelde begroting 2025 (3)=(1+2)	Mutaties 1e suppletoire begroting (4)	Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3+4)	Mutatie 2026	Mutatie 2027	Mutatie 2028	Mutatie 2029	Mutatie 2030
Verplichtingen		2.297.036	10.000	2.307.036	1.217.355	3.524.391	87.025	– 326.312	222.181	– 470.492	67.651
Uitgaven		2.732.066	10.000	2.742.066	465.008	3.207.074	– 144.007	– 134.035	351.096	– 792	– 371.687
waarvan juridisch verplicht
13.02	Exploitatie, onderhoud en vernieuwing	2.246.247	0	2.246.247	544.457	2.790.704	17.212	– 88.887	304.514	– 109.758	– 270.706
13.03	Ontwikkeling	269.771	10.000	279.771	– 91.557	188.214	– 189.232	– 70.745	43.798	99.897	– 101.630
13.03.01	Aanleg personenvervoer	183.850	10.000	193.850	– 63.577	130.273	– 118.537	– 39.306	388	33.849	– 124.309
13.03.02	Aanleg goederenvervoer	19.004	0	19.004	– 5.890	13.114	– 14.915	5.671	20.887	– 897	3.039
13.03.03	Optimalisering gebruik	173	0	173	629	802	2.208	1.220	0	0	0
13.03.04	Planning en studies personenvervoer	39.313	0	39.313	– 13.733	25.580	– 11.008	– 4.354	5.403	– 7.245	– 50.279
13.03.05	Planning en studies goederenvervoer	27.431	0	27.431	– 8.986	18.445	– 46.980	– 33.976	17.120	74.190	69.919
13.04	Geïntegreerde contractvormen/PPS	216.048	0	216.048	12.108	228.156	28.013	25.597	2.784	9.069	649
13.07	Rente en aflossing	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Ontvangsten		303.115	0	303.115	93.403	396.518	0	0	0	– 5.698	0
13.09	Ontvangsten	303.115	0	303.115	93.403	396.518	0	0	0	– 5.698	0

Toelichting

Verplichtingen

De verplichtingenophoging van € 1.217,4 miljoen in 2025 wordt voornamelijk veroorzaakt door:

– De technische verwerking van het saldo over 2024 (€ 121 miljoen). Dit betekent dat per saldo verplichtingenbudget van 2024 naar 2025 is geschoven. Dit komt met name door een verplichtingenophoging op artikelonderdeel 13.02 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing in 2024 en vertragingen die zijn opgetreden op artikelonderdeel 13.03 Ontwikkeling in 2024. De saldomutaties zijn nader toegelicht onder de uitgaven.
– Verder zijn diverse verplichtingenschuiven doorgevoerd waardoor in 2025 het verplichtingenkader per saldo wordt verhoogd (€ 500,1 miljoen). De aard van de verplichtingenschuiven hangen vaak samen met de actualisatie van de programma's. Deze zijn nader toegelicht onder de uitgaven.
– Daarnaast zijn er vanuit andere artikelen verplichtingen naar artikel 13 MF overgeboekt (€ 610,2 miljoen). Het betreft hier voornamelijk overboekingen naar artikelonderdeel 13.02 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing. Deze overboekingen zijn nader toegelicht onder de uitgaven.

Uitgaven

Realistisch Ramen Mobiliteitsfonds

Bij de eerste suppletoire begroting 2025 is er net zoals de vorige begrotingsstukken kritisch gekeken naar de uitgavenramingen op alle artikelen, zo ook op artikel 13. Hierdoor is de programmering bij de verschillende artikelonderdelen op artikel 13 geactualiseerd. Dit wordt toegelicht onder de kopjes «actualisering programmering». Vervolgens is op de artikelonderdeel «ontwikkeling» een kaderaanpassing doorgevoerd om de uitgavenkaders aan te sluiten op de geactualiseerde programmering.

13.02 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing

Het budget op dit artikelonderdeel is in 2025 met € 544,5 miljoen verhoogd. Dit wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo over 2024 (€ 97,9 miljoen), overboekingen vanuit andere artikelen (€ 606,4 miljoen) en de actualisering van de programmering (– € 159,8 miljoen).

Saldo 2024

In 2025 is het voordelig saldo uit 2024 (€ 97,9 miljoen) technisch verwerkt. Dit betekent dat er in 2024 € 97,9 miljoen minder is uitgegeven dan oorspronkelijk begroot. Dit is veroorzaakt door projectverschuivingen in de tijd en scope-wijzigingen zoals gemeld door ProRail in de subsidievaststelling 2023 (€ 91,9 miljoen), een lager dan geraamde BTW uitgave (€ 13 miljoen) en een aanvullende subsidie voor spoorgoederenvervoer (– € 7 miljoen). Het saldo wordt in 2025 aan dit artikelonderdeel toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

Overboekingen vanuit andere artikelen

Dit betreffen overboekingen naar dit artikelonderdeel vanuit andere artikelen (€ 606,4 miljoen). De verhoging wordt met name veroorzaakt door de excessieve prijsstijgingen 2025 (€ 382 miljoen), de dekkingsopgave OVS conform Voorjaarsbesluitvorming (€ 207,8 miljoen) en een overboeking vanuit artikel 17 MF om onderhoudskosten in het kader van ERTMS en PHS te dekken (€ 14,8 miljoen). De dekkingsopgave OVS betreft de volgende projecten:

– Spoorstaafschade (€ 6 miljoen);
– Vergoeding OV-betalen NS (€ 14,7 miljoen);
– Liquiditeitsprobleem ProRail (€ 6 miljoen);
– Lagere opbrengsten gebruikersvergoeding ProRail 2025 (€ 62 miljoen);
– Ontwerpfout HSL-viaducten sectie noord (€ 100 miljoen);
– Mutaties subsidieaanvraag ProRail 2025–2038 (€ 5,9 miljoen);
– PFAS (€ 13,2 miljoen).

Actualisering van de programmering

De actualisering van de programmering op artikelonderdeel 13.02 leidt tot een afname van € 159,8 miljoen in 2025. Dit wordt veroorzaakt door budgetneutrale schuiven op dit artikelonderdeel. Hierbij gaat het met name om de volgende schuiven:

– Naar aanleiding van de de geactualiseerde financiële meerjarenplanning van ProRail schuiven er middelen naar latere jaren (– € 181,5 miljoen).
– De middelen die in het kader van het BKN Spoor zijn overgeboekt vanuit de hiervoor bestemde risicoresevering, worden naar 2025 geschoven zodat ze in het juiste ritme staan (€ 19 miljoen).
– Diverse, kleinere mutaties (€ 2,8 miljoen).

13.03 Ontwikkeling

De verlaging van dit artikelonderdeel in 2025 met € 91,6 miljoen wordt voornamelijk veroorzaakt door de technische verwerking van het voordelig saldo over 2024 (€ 35,1 miljoen), actualisatie programmering ontwikkeling (€ 222,6 miljoen), kaderaanpassing Voorjaarsbesluitvorming (€ 26,6 miljoen) en kaderruil (– € 372,1 miljoen), overboekingen vanuit andere artikelen (€ 10,1 miljoen), overboekingen naar andere artikelonderdelen (– € 6,6 miljoen) en overboekingen naar HXII (– € 7,7 miljoen).

Saldo 2024

In 2025 is het voordelig saldo uit 2024 (€ 35,1 miljoen) technisch verwerkt. De grootste saldomutaties van 2024 naar 2025 hebben plaatsgevonden bij de projecten in de realisatiefase:

– Grensoverschrijdend spoorvervoer (€ 19,9 miljoen);
– Kleine projecten personenvervoer (€ 16 miljoen);
– Spoorcapaciteit 2030 (€ 13,2 miljoen);
– Decentraal spoor 2 NMCA (€ 11,2 miljoen);
– Studie en innovatie (€ 10,8 miljoen).

Het saldo wordt in 2025 aan dit artikel toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

Actualisering programmering

In het kader van realistich ramen zijn alle uitgavenramingen van de programmering geactualiseerd. Dat wordt toegelicht bij dit onderdeel.

De actualisatie van de programmering op artikel 13 leidt tot een toename van € 222,6 miljoen in 2025 en van in totaal € 145,9 miljoen voor 2026 t/m 2030 op ontwikkeling. Dit wordt veroorzaakt door budgetneutrale schuiven op diverse onderdelen binnen artikel 13 en andere artikelen met als tegenboeking de overprogrammering op artikelonderdeel 13.03. Hierbij gaat het om de volgende schuiven:

– De schuiven doorgevoerd op exploitatie, onderhoud en vernieuwing vanuit de jaren 2025 (– € 159,8 miljoen) en 2029 t/m 2030 (– € 309,5 miljoen) naar de jaren 2026 t/m 2028 (in totaal € 413,4 miljoen). De resterende – € 55,9 miljoen komt vanuit de actualisatie na 2030.
– De schuiven doorgevoerd op geïntegreerde contractvormen (– € 29,6 miljoen) vanuit het jaar 2025 naar de jaren 2026 t/m 2030 (in totaal € 66,1 miljoen). De resterende – € 36,5 miljoen komt vanuit de actualisatie na 2030.
– De schuiven op artikel 11 voor OV en Spoor van – € 25 miljoen in 2025 en in totaal – € 286,6 miljoen voor 2026 t/m 2030.
– De schuif op de ontvangsten van 5,7 miljoen in 2025 vanuit 2029.

Aanlegprogramma personenvervoer (13.03.01)

Binnen de het aanlegprogramma personenvervoer (13.03.01) zijn diverse actualisaties doorgevoerd (– € 110,1 miljoen in 2025 en in totaal € 64,6 miljoen voor 2026 t/m 2030) doorgevoerd met een direct budgettair effect van – € 29,9 miljoen. Dit heeft een effect van € 1,3 miljoen op het totale aanlegbudget in de budgettaire tabel omdat het wordt tegengeboekt op de overprogrammering. Hierdoor neemt de overprogrammering toe met € 80,2 miljoen in 2025 en in totaal met € 78,9 miljoen af voor 2026 t/m 2030. Het gaat hierbij voornamelijk om de volgende projecten:

– Kleine projecten personenvervoer (– € 27,7 miljoen);
– Schoon en emissieloos bouwen (– € 24,3 miljoen);
– Maaslijn (– € 17,3 miljoen);
– Kleine stations (– € 13,2 miljoen);
– Programma fietsparkeren (– € 10,7 miljoen);
– Behandelen en opstellen (€ 21,8 miljoen).

Aanlegprogramma goederenvervoer (13.03.02)

Binnen het aanlegprogramma goederenvervoer (13.03.02) zijn in 2025 diverse actualisaties doorgevoerd met een direct budgettair effect van – € 15,9 miljoen. De mutaties binnen het aanlegprogramma goederenvervoer zijn kleiner dan de gehanteerde norm en worden daarom niet toegelicht (zie leeswijzer).

Optimalisering gebruik (13.03.03)

Binnen optimalisering gebruik (13.03.03) zijn in 2025 diverse actualisaties doorgevoerd met een direct budgettair effect van – € 3,4 miljoen. De mutaties binnen optimalisering gebruik zijn kleiner dan de gehanteerde norm en worden daarom niet toegelicht (zie leeswijzer).

Planning en studies personenvervoer (13.03.04)

Binnen planning en studies personenvervoer (13.03.04) zijn diverse actualisaties doorgevoerd (– € 56,9 miljoen in 2025 en in totaal – € 87,1 miljoen voor 2026 t/m 2030) doorgevoerd met een direct budgettair effect van € 296,5 miljoen. Dit heeft een effect van € 578 miljoen op het totale aanlegbudget in de budgettaire tabel omdat het wordt tegengeboekt op de overprogrammering. Hierdoor neemt de overprogrammering toe met € 353,5 miljoen in 2025 en in totaal met € 224,6 miljoen voor 2026 t/m 2030. Het gaat hierbij voornamelijk om de volgende projecten:

– Verduurzaming dieselspoor (– € 11 miljoen);
– Kleine projecten personenvervoer (– € 10,2 miljoen);
– Decentraal spoor 2 NMCA (– € 10,2 miljoen).

Planning en studies goederenvervoer (13.03.05)

Binnen planning en studies goederenvervoer (13.03.05) zijn in 2025 diverse actualisaties doorgevoerd met een direct budgettair effect van – € 24,6 miljoen. Het gaat hierbij voornamelijk om de volgende projecten:

– 2e fase Maasvlakte (– € 10,1 miljoen);
– Programma 740 meter (– € 9,5 miljoen).

Kaderaanpassing Voorjaarsbesluitvorming

Dit betreft een kaderaanpassing om de uitgavenkaders op het gehele MF in een beheersbaar ritme te zetten. Voor dit artikelonderdeel gaat het om een kaderaanpassing van € 26,6 miljoen in 2025 en – € 123 miljoen in 2026. Dit is met name het gevolg van de actualisering van de project- en programmaramingen. Er gaat vanuit de periode 2025–2030, circa 401,6 miljoen naar de periode 2032–2035 toe. Daarmee is deze kaderaanpassing meerjarig budgettair neutraal.

Kaderruil

Er zĳn kaderruilen (– € 372,1 miljoen in 2025) doorgevoerd om de overprogrammering in een beheersbaar ritme te krĳgen en om de programmering en budgetten te verdelen tussen de modaliteiten om ontstane negatieve kaderstanden op artikelonderdelen op te lossen. Over alle jaren is dit per saldo budgettair neutraal voor de modaliteiten.

Overboekingen over artikelen, artikelonderdelen en naar HXII

Vanwege diverse overboekingen vanuit andere artikelen (€ 10,1 miljoen), naar andere artikelonderdelen (– € 6,6 miljoen) en naar HXII (– € 7,7 miljoen) neemt het budget in 2025 met € 4,2 miljoen af. De overboekingen zijn kleiner dan de gehanteerde norm, waardoor ze hier niet verder worden toegelicht.

13.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS

Het budget op dit artikelonderdeel is in 2025 met € 12,1 miljoen verhoogd. Dit wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo over 2024 (€ 41,7 miljoen) en de actualisering van de programmering (– € 29,6 miljoen).

Saldo 2024

In 2025 is het voordelig saldo uit 2024 (€ 41,7 miljoen) technisch verwerkt. Dit betekent dat er in 2024 € 41,7 miljoen minder is uitgegeven dan oorspronkelijk begroot. Dit is veroorzaakt doordat voor Publiek-private samenwerking (PPS) een aantal projecten in 2024 niet meer gefinancierd werden en daarom schuiven ze door naar 2025. Het saldo wordt in 2025 aan dit artikelonderdeel toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

Actualisering van de programmering

De actualisering van de programmering op artikelonderdeel 13.04 leidt tot een afname van € 29,6 miljoen in 2025. Dit wordt veroorzaakt door een budgetneutrale schuif op dit artikelonderdeel. Het betreft een schuif zodat het kasritme aansluit op de meest actuele opgave van ProRail (– € 29,6 miljoen).

13.09 Ontvangsten

De hogere ontvangst van € 93,4 miljoen wordt voornamelijk veroorzaakt door een actualisatie van de ontvangsten van de HRN concessie (€ 5,7 miljoen), een teruggave van voorschotten ProRail (€ 0,4 miljoen) en de technische verwerking van het saldo over 2024 (€ 87,3 miljoen). Dit betekent dat in 2024 € 87,3 miljoen minder is ontvangen dan oorspronkelijk begroot. Dit komt voornamelijk door de volgende projecten:

– HSL-heffing (€ 93,3 miljoen).
– HRN-concessie (– € 5,7 miljoen).
– Diverse projecten (– € 0,3 miljoen).

Aanpassing wettelijke begrotingsgrondslagen subsidieverlening

Op grond van de Algemene wet bestuursrecht geldt dat in het algemeen subsidie wordt verleend op grond van een wettelijk voorschrift. Uit de Algemene wet bestuursrecht volgt dat één van de uitzonderingen hierop subsidies vormen waarvan zowel de subsidieontvanger als het maximale bedrag in de begroting worden vermeld.

In de tabel budgettaire gevolgen van beleid bij dit artikel zijn in de regel Verplichtingen dergelijke subsidieverplichtingen voor het jaar 2025 opgenomen. Voor de specifieke uitkeringverplichtingen die in onderstaande tabel worden vermeld geldt dat deze begrotingsvermelding de wettelijke grondslag vormt zoals bedoeld in artikel 4.23, derde lid, onder c, van de Algemene wet bestuursrecht respectievelijk zoals bedoeld in artikel 17, tweede lid, van de Financiële-Verhoudingswet jo. artikel 4:23, derde lid, onder c, van de Algemene Wet Bestuursrecht.

Tabel 8 Wettelijke grondslagen
Maximum bedrag	Ontvanger	Toelichting	Artikelonderdeel	Begrotingspost
Wettelijke grondslagen specifieke uitkeringen
€ 1.000.000	Vervoersregio Amsterdam	Rijk en regio hebben op het BO MIRT 2024 afgesproken met de pilot Bus Rapid Transit Haarlem-Schiphol-Amsterdam (BRT HSA). Voor de pilot dragen Rijk en regio ieder maximaal € 1 miljoen (prijspeil 2025), incl. btw, bij op basis van een 50/50 verdeling tussen Rijk en regio. De Rijksbijdrage zal via een SPUK aan de regio worden uitgekeerd. De pilot heeft als doel om te leren van de ervaringen die tijdens de pilot worden opgedaan en deze landelijk in te zetten voor verbeteringen m.b.t. BRT.	13.03 Aanleg	Studie en Innovatie
€ 1.000.000	Provincie Noord-Brabant	Rijk en regio hebben op het BO MIRT 2024 afgesproken met de pilot Bus Rapid Transit A50 – Meierij. Voor de pilot dragen Rijk en regio ieder maximaal € 1 miljoen (prijspeil 2025), incl. btw, bij op basis van een 50/50 verdeling tussen Rijk en regio. De Rijksbijdrage zal via een SPUK aan de regio worden uitgekeerd. De pilot heeft als doel om te leren van de ervaringen die tijdens de pilot worden opgedaan en deze landelijk in te zetten voor verbeteringen m.b.t. BRT.	13.03 Aanleg	Studie en Innovatie

3.4 Artikel 14 Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Tabel 9 Budgettaire gevolgen van uitvoering art. 14 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
14	Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's	Ontwerpbegroting 2025 (1)	Mutaties via NvW en amendementen (2)	Vastgestelde begroting 2025 (3)=(1+2)	Mutaties 1e suppletoire begroting (4)	Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3+4)	Mutatie 2026	Mutatie 2027	Mutatie 2028	Mutatie 2029	Mutatie 2030
Verplichtingen		174.089	0	174.089	133.485	307.574	200.203	68.687	42.337	– 36.584	– 102.259
Uitgaven		597.904	0	597.904	– 45.129	552.775	174.341	76.225	56.691	– 25.590	– 102.259
waarvan juridisch verplicht
14.01	Regionale infrastructuur	80.970	0	80.970	– 72.490	8.480	– 32.962	9.521	4.354	3.994	– 687
14.01.02	Planning en studies prg reg/lok	72.391	0	72.391	– 64.161	8.230	– 7.100	1.983	– 10.000	– 7.000	– 2.000
14.01.03	Aanleg reg/lok	8.579	0	8.579	– 8.329	250	– 25.862	7.538	14.354	10.994	1.313
14.03	Bereikbaarheidsprogramma's	516.934	0	516.934	27.361	544.295	207.303	66.704	52.337	– 29.584	– 101.572
14.03.01	Concrete bereikbaarheidsprojecten	0	0	0	5	5	0	0	0	0	0
14.03.02	Regionaal Mobiliteitsprojecten	0	0	0	1	1	0	0	0	0	0
14.03.03	Ruimtelijke economisch programma	0	0	0	1	1	0	0	0	0	0
14.03.04	Woningbouw op korte termijn	217.915	0	217.915	– 68.191	149.724	75.948	0	0	0	0
14.03.05	Mobiliteitspakketten	299.019	0	299.019	95.545	394.564	131.355	66.704	52.337	– 29.584	– 101.572
Ontvangsten		0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
14.09	Ontvangsten	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0

Toelichting

Verplichtingen

De verplichtingenophoging van € 133,5 miljoen in 2025 wordt voornamelijk veroorzaakt door:

– De technische verwerking van het saldo over 2024 (€ 201,2 miljoen). Dit betekent dat per saldo verplichtingenbudget van 2024 naar 2025 is geschoven. Dit komt door verplichtingenophogingen in 2024 op artikelonderdeel 14.01 Regionale Infrastructuur en op artikelonderdeel 14.03 Bereikbaarheidsprogramma's. De saldomutaties zijn nader toegelicht onder de uitgaven.
– Verder zijn diverse verplichtingenschuiven doorgevoerd waardoor in 2025 het verplichtingenkader per saldo wordt verlaagd (– € 60,4 miljoen). De aard van de verplichtingenschuiven hangen vaak samen met de actualisatie van de programma's. Deze zijn nader toegelicht onder de uitgaven.
– Daarnaast heeft er een overboeking plaatsgevonden naar HXII ten behoeve van de Brede Doeluitkering (BDU) voor de Rijksbijdrage aan de studiekosten van de Vlietlijn (– € 7,5 miljoen).

Uitgaven

Realistisch Ramen Mobiliteitsfonds

Bij de eerste suppletoire begroting 2025 is er net zoals de vorige begrotingsstukken kritisch gekeken naar de uitgavenramingen op alle artikelen, zo ook op artikel 14. Hierdoor is de programmering bij de verschillende artikelonderdelen op artikel 14 geactualiseerd. Dit wordt toegelicht onder de kopjes «actualisering programmering».

14.01 Regionale Infrastructuur

Het budget op dit artikelonderdeel is in 2025 met € 72,5 miljoen verlaagd. Dit wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo over 2024 (€ 5,5 miljoen), de overboeking naar HXII voor de Rijksbijdrage aan de studiekosten van de Vlietlijn (– € 7,5 miljoen) en de actualisering van de programmering (– € 70,5 miljoen).

Saldo 2024

In 2025 is het voordelig saldo uit 2024 (€ 5,5 miljoen) technisch verwerkt. Dit betekent dat er in 2024 € 5,5 miljoen minder is uitgegeven dan oorspronkelijk begroot. Dit is met name veroorzaakt door een vertraging op planning en studies voor het project Rotterdam HOV (€ 5 miljoen). Het saldo wordt in 2025 aan dit artikelonderdeel toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

Actualisering van de programmering

De actualisering van de programmering op artikelonderdeel 14.01 leidt tot een afname van € 70,5 miljoen in 2025. Dit wordt veroorzaakt door budgetneutrale schuiven op dit artikelonderdeel. Hierbij gaat het om de volgende schuiven naar aanleiding van de de geactualiseerde financiële meerjarenplanning van ProRail ten behoeve van de Ontwerpbegroting 2026:

– OV Amsterdam-Haarlemmermeer (– € 32,7 miljoen);
– Rotterdam HOV (– € 10 miljoen);
– Randstadrail/Metronet Rotterdam (– € 10 miljoen);
– Stedelijk OV Den Haag/Rotterdam (– € 9,5 miljoen);
– HOV netwerk Zuid-Holland- Noord (– € 8,3 miljoen).

14.03 Bereikbaarheidsprogramma's

Het budget op dit artikelonderdeel is in 2025 met € 27,4 miljoen verhoogd. Dit wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo over 2024 (€ 24,1 miljoen) en de actualisering van de programmering (€ 3 miljoen).

Saldo 2024

In 2025 is het voordelig saldo uit 2024 (€ 24,1 miljoen) technisch verwerkt. Dit betekent dat er in 2024 € 24,1 miljoen minder is uitgegeven dan oorspronkelijk begroot. Dit is veroorzaakt doordat de beleidsdirecties en uitvoeringsorganisaties minder hebben besteed dan initieel geraamd in het kader van de woningbouw middelen (€ 24,1 miljoen). Het saldo wordt in 2025 aan dit artikelonderdeel toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

Actualisering van de programmering

De actualisering van de programmering op artikelonderdeel 14.03 leidt tot een toename van € 3 miljoen in 2025. Dit wordt veroorzaakt door budgetneutrale schuiven op dit artikelonderdeel in het kader van de woningbouwmiddelen. Het budget voor de SPUK-regelingen is bij aanvang over te veel jaren verdeeld. Op grond van de regeling worden de totale bedragen in de periode tot en met 2028 verdeeld, in plaats van tot en met 2032.

14.09 Ontvangsten

Er hebben zich op de ontvangsten geen mutaties voorgedaan bij Voorjaarsnota 2025.

3.5 Artikel 15 Hoofdvaarwegennet

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Tabel 10 Budgettaire gevolgen van uitvoering art. 15 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
15	Hoofdvaarwegennet	Ontwerpbegroting 2025 (1)	Mutaties via NvW en amendementen (2)	Vastgestelde begroting 2025 (3)=(1+2)	Mutaties 1e suppletoire begroting (4)	Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3+4)	Mutatie 2026	Mutatie 2027	Mutatie 2028	Mutatie 2029	Mutatie 2030
Verplichtingen		1.324.929	0	1.324.929	56.217	1.381.146	152.988	384.603	67.082	113.904	– 63.754
Uitgaven		1.406.135	0	1.406.135	– 11.954	1.394.181	– 110.659	– 17.076	– 54.297	91.330	206.127
waarvan juridisch verplicht
15.01	Exploitatie	10.528	0	10.528	– 1.900	8.628	0	0	0	0	0
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	10.528	0	10.528	– 1.900	8.628	0	0	0	0	0
15.02	Onderhoud en vernieuwing	798.530	0	798.530	– 61.260	737.270	54.577	115.872	99.561	107.475	103.566
15.02.01	Onderhoud	549.993	0	549.993	– 2.819	547.174	119.060	83.061	72.511	69.689	64.318
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	544.905	0	544.905	– 2.809	542.096	119.060	83.061	72.511	69.689	64.318
15.02.04	Vernieuwing	248.537	0	248.537	– 58.441	190.096	– 64.483	32.811	27.050	37.786	39.248
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
15.03	Ontwikkeling	108.461	0	108.461	52.170	160.631	– 91.221	– 34.639	– 87.337	37.427	168.123
15.03.01	Aanleg	32.174	0	32.174	104.919	137.093	18.291	– 9.591	– 15.025	16.859	47.544
15.03.02	Planning en studies	64.148	0	64.148	– 46.270	17.878	– 107.274	– 26.857	– 74.181	20.229	120.579
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	2.257	0	2.257	0	2.257	– 15	– 15	– 15	– 15	– 15
15.03.03	Optimalisering gebruik	12.139	0	12.139	– 6.479	5.660	– 2.238	1.809	1.869	339	0
15.04	Geïntegreerde contractvormen/PPS	71.068	0	71.068	– 1.776	69.292	– 3.215	– 17.475	– 1.384	8.121	– 4.586
15.06	Netwerkgebonden kosten HVWN	417.548	0	417.548	812	418.360	– 70.800	– 80.834	– 65.137	– 61.693	– 60.976
15.06.01	Apparaatskosten RWS	381.844	0	381.844	1.779	383.623	301	– 1.198	– 2.501	– 3.804	– 3.804
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	381.844	0	381.844	1.779	383.623	301	– 1.198	– 2.501	– 3.804	– 3.804
15.06.02	Overige netwerkgebonden kosten	35.704	0	35.704	– 967	34.737	– 71.101	– 79.636	– 62.636	– 57.889	– 57.172
	– Waarvan bijdrage aan agentschap RWS	35.704	0	35.704	– 967	34.737	– 71.101	– 79.636	– 62.636	– 57.889	– 57.172
Ontvangsten		13.161	0	13.161	– 2.030	11.131	553	1.751	5.620	9.125	9.187
15.09	Ontvangsten	13.161	0	13.161	– 2.030	11.131	553	1.751	5.620	9.125	9.187

Toelichting

Verplichtingen

De verplichtingenophoging van € 56,2 miljoen in 2025 wordt voornamelijk veroorzaakt door:

– De technische verwerking van het saldo over 2024 (€ 118,0 miljoen).
– Actualisering van de programmering van de verplichtingen (€ 7,7 miljoen): met name door schuiven op vernieuwing (€ 173,0), aanleg (– € 108,3 miljoen) en planning en studies (– € 52,0 miljoen).
– De dekking van de meerkosten vanuit vernieuwing (– € 55,3 miljoen) voor het oplossen van de situatie die na de calamiteit in februari 2023 is ontstaan en het verbreden van het Julianakanaal.
– Diverse overboekingen naar HXII, vanuit artikel 11 en naar andere ministeries (– € 14,2 miljoen) zoals ook toegelicht bij de uitgaven.

Uitgaven

Realistisch Ramen Mobiliteitsfonds

Bij de eerste suppletoire begroting 2025 is er net zoals de vorige begrotingsstukken kritisch gekeken naar de uitgavenramingen op alle artikelen, zo ook op artikel 15. Hierdoor is de programmering bij de verschillende artikelonderdelen op artikel 15 geactualiseerd. Dit wordt toegelicht onder de kopjes «actualisering programmering». Vervolgens is op de artikelonderdeel «ontwikkeling» een kaderaanpassing doorgevoerd om de uitgavenkaders aan te sluiten op de geactualiseerde programmering.

15.01 Exploitatie

De uitgavenmutaties in de 1e suppletoire begroting 2025 zijn kleiner dan de gehanteerde norm en worden daarom niet toegelicht (zie leeswijzer).

15.02 Onderhoud en Vernieuwing

Het budget op dit artikelonderdeel is in 2025 met € 61,3 miljoen verlaagd en in totaal voor 2026 t/m 2030 met € 481,1 miljoen verhoogd.

15.02.01 Onderhoud

Het budget op onderhoud is in 2025 met € 2,8 miljoen verlaagd en in totaal voor 2026 t/m 2030 met € 408,6 miljoen verhoogd. Dit komt met name door de volgende mutaties.

Herschikking landelijke taken

Het budget op onderhoud is voor 2026 t/m 2030 in totaal met € 328,4 miljoen verhoogd door een herschikking binnen het artikel vanuit 15.06 Netwerkgebonden kosten HVWN.

Excessieve prijsstijgingen

Het budget op onderhoud is in 2026 met € 44,8 miljoen verhoogd ter dekking van de excessieve prijsstijgingen. Als gevolg van inflatie door onzekerheid in de wereld zijn de prijzen in de GWW sector enorm gestegen. De kosten voor de exploitatie en het onderhoud van de RWS netwerken zijn daardoor ook fors toegenomen. De budgetten op instandhouding zijn via IBOI geindexeerd. Deze indexering is echter lager dan de GWW index. Het verschil tussen GWW Index en IBOI is de benodigde compensatie ter dekking van de excessieve prijsstijgingen.

Overig Overboekingen

– Een overboeking van – € 4,3 miljoen in 2025 naar het Ministerie van Defensie voor noodsleephulp en betonning op de Noordzee.
– Het budget is in 2025 met € 1,5 miljoen verhoogd en in totaal voor 2026 t/m 2030 met € 15,6 miljoen voor de uitvoering van de nieuwe wettelijke verplichting energiebesparing uit de omgevingswet.

15.02.04 Vernieuwing

Het budget op Vernieuwing is in 2025 met € 58,4 miljoen verlaagd en in totaal voor 2026 t/m 2030 met € 72,4 miljoen verhoogd. Dit komt met name door het saldo 2024 (€ 40,0 miljoen in 2025), actualisering van de programmering (– € 43,1 miljoen in 2025 en € 42,0 miljoen in 2026 t/m 2030), de overboeking Maasroute tweede fase (– € 55,3 miljoen) en toekenning van middelen vanwege excessieve prijsstijgingen op Vernieuwingsprojecten (€ 27,0 miljoen in 2029).

Saldo 2024

Dit artikelonderdeel wordt in 2025 met € 40,0 miljoen verhoogd als gevolg van de technische verwerking van het saldo over 2024. Dit betekent dat in 2024 € 40,0 miljoen minder is uitgegeven dan oorspronkelijk was begroot. Het saldo wordt in 2025 aan dit artikelonderdeel toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

Actualisering van de programmering

In het kader van realistich ramen zijn alle uitgavenramingen van de programmering geactualiseerd. Dat wordt toegelicht bij dit onderdeel.

Bij de eerste suppletoire begroting zijn de programma's voor onderhoud en vernieuwing geactualiseerd. Dit heeft alleen voor het programma Vernieuwing geleidt tot een programma-schuif. Uit de jaren 2025 (– € 43,1 miljoen) en 2026 (– € 64,5 miljoen) is geschoven naar de jaren 2027 t/m 2030 (in totaal € 106,5 miljoen). De resterende – € 1,1 miljoen komt vanuit de actualisatie na 2030.

Overboeking Maasroute tweede fase (Julianakanaal)

Het budget van Vernieuwing is in 2025 met € 55,3 miljoen verlaagd ter dekkinig van de meerkosten voor het oplossen van de situatie die na de calamiteit in februari 2023 is ontstaan en het verbreden van het Julianakanaal. Dit budget is overgeboekt naar Ontwikkeling.

Toekenning excessieve prijsstijgingen vernieuwing

Het budget van Vernieuwing is in 2029 met € 27,0 miljoen verhoogd vanwege de toekenning van excessieve prijsstijgingen voor diverse Vernieuwingsprojecten. Dit budget komt uit de generieke investeringsruimte.

15.03 Ontwikkeling

Het budget op dit artikelonderdeel is in 2025 met € 52,2 miljoen verhoogd en in totaal voor 2026 t/m 2030 met € 7,6 miljoen verlaagd. De komt met name door het saldo 2024 (– € 40,0 miljoen in 2025), actualisering van de programmering (€ 68,1 miljoen in 2025 en – € 51,8 miljoen in 2026 t/m 2030), een kaderaanpassing Voorjaarsbesluitvorming (– € 4,3 miljoen in 2025 en € 94,9 miljoen in 2026 t/m 2030), een kaderruil (– € 70,0 miljoen in 2025 en – € 102,0 miljoen in 2026 t/m 2030), een overboeking voor Maasroute Tweede fase (€ 110,1 miljoen in 2025) en diverse andere overboekingen (in totaal – € 11,7 miljoen in 2025 en € 40,2 miljoen in 2026 t/m 2030).

Saldo 2024

Dit artikelonderdeel wordt in 2025 met € 40,0 miljoen verlaagd als gevolg van de technische verwerking van het saldo over 2024. Dit betekent dat in 2024 € 40,0 miljoen meer is uitgegeven dan oorspronkelijk was begroot. Het saldo wordt in 2025 van dit artikelonderdeel afgehaald, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

Actualisering van de programmering

In het kader van realistich ramen zijn alle uitgavenramingen van de programmering geactualiseerd. Dat wordt toegelicht bij dit onderdeel.

De actualisatie van de programmering op artikel 15 leidt tot een toename van € 68,1 miljoen in 2025 en een daling van in totaal € 51,8 miljoen voor 2026 t/m 2030 op ontwikkeling. Dit wordt veroorzaakt door budgetneutrale schuiven op diverse onderdelen binnen artikel 15 en andere artikelen met als tegenboeking de overprogrammering op artikelonderdeel 15.03. Hierbij gaat het om de volgende schuiven:

– De schuiven doorgevoerd op vernieuwing vanuit de jaren 2025 (– € 43,1 miljoen) en 2026 (– € 64,5 miljoen) naar de jaren 2027 t/m 2030 (in totaal € 106,5 miljoen). De resterende – € 1,1 miljoen komt vanuit de actualisatie na 2030.
– De schuiven doorgevoerd op geïntegreerde contractvormen van € 2,6 miljoen in 2025 en in totaal € 18,5 miljoen voor 2026 t/m 2030.
– De schuiven op artikel 11 voor vaarwegen van € 20,5 miljoen in 2025 en in totaal – € 21,6 miljoen voor 2026 t/m 2030.
– De schuif doorgevoerd op exploitatie van € 1,6 miljoen naar 2025 vanuit 2026 t/m 2030 om het impulsprogramma Beter Bediend in de juiste jaren te zetten voorafgaand aan de overboeking.
– De schuiven op de ontvangsten van 0,3 miljoen in 2025 en in totaal – € 0,3 miljoen voor 2026 t/m 2030.

Aanlegprogramma (15.03.01)

Binnen het aanlegprogramma (15.03.01) zijn diverse actualisaties doorgevoerd (– € 60,2 miljoen in 2025 en in totaal € 59,3 miljoen voor 2026 t/m 2030). Dit heeft geen effect op het totale ontwikkelingsbudget in de budgettaire tabel omdat het wordt tegengeboekt op de overprogrammering. Hierdoor neemt de overprogrammering toe met € 60,2 miljoen in 2025 en in totaal met € 59,3 miljoen af voor 2026 t/m 2030. Het gaat hierbij voornamelijk om de volgende projecten:

– Maasroute tweede fase (€ 41,6 miljoen van 2025 naar 2026 en 2027): De werkzaamheden aan het kanaal worden in 2025 afgerond. Budgetten in 2026 en 2027 zijn benodigd om de werkterreinen op te ruimen en het gebied op te leveren.
– Lemmer-Delfzijl 2 (€ 20,8 miljoen van 2025 naar 2026 t/m 2028): in afwachting van het uitvoeringsbesluit Friese bruggen en uitvoering Gerrit Krolbrug is het budget in het verwachte kasritme gezet.
– Nieuwe Sluis Terneuzen (€ 11,7 miljoen van 2026 naar 2025): het project is in oktober 2024 opgeleverd en de aflevering wordt in 2025 verwacht.
– Wilhelminakanaal sluis II (€ 5,1 miljoen van 2025 naar 2026 t/m 2031): het budget is in het verwachte kasritme gezet op basis van het uitvoeringsbesluit.
– Twentekanalen fase 2 (€ 3,4 miljoen van 2025 naar 2026 en 2027): vanwege een zachte meevaller in 2027 wordt na de afronding van restwerkzaamheden in 2025 decharge aangevraagd en bepaald wat de harde meevaller is.
– Walradarsystemen (€ 2,1 miljoen van 2025 naar 2027): vertraging vanwege een uitvoeringsissue. Werkzaamheden vinden plaats op Defensieterrein waarover afspraken zijn gemaakt over werkbare dagen.

Planning en studies (15.03.02)

Binnen de programma’s planning en studies (15.03.02) zijn in 2025 diverse actualisaties (– € 49,7 miljoen in 2025 en in totaal – € 183,4 miljoen voor 2026 t/m 2030) doorgevoerd. Dit budget komt uit latere jaren, waardoor het meerjarig neutraal is. Dit heeft geen effect op de budgettaire tabel omdat het wordt tegengeboekt op de overprogrammering. Hierdoor neemt de overprogrammering toe met € 49,7 miljoen in 2025 en in totaal met € 183,4 miljoen voor 2026 t/m 2030. Het gaat hierbij voornamelijk om de volgende projecten:

– Lichteren IJmuiden (€ 20,0 miljoen van 2025 naar 2027)
– Lemmer-Delfzijl (€ 10,0 miljoen van 2026 naar 2028)
– Walstroom Rijksligplaatsen (€ 3,0 miljoen van 2025 en in totaal € 5,0 miljoen van 2026 t/m 2028 naar 2029 en 2030)
– Verkeersbegeleiding Waddenzee (€ 3,7 miljoen van 2025 naar 2026)
– Reservering Scheepvaart Veiligheid Wind op Zee Klimaatfonds (In totaal € 173,8 miljoen van 2025 t/m 2030 naar latere jaren)
– Reservering Scheepvaart Veiligheid Wind op Zee (€ 4,9 miljoen van 2025 naar 2026 t/m 2031)
– Reservering Areaalgroei (€ 20,0 miljoen van 2026 naar 2028 t/m 2037)
– Reservering Wilhelminakanaal (€ 1,9 miljoen van 2025 en € 30,5 miljoen van 2026 t/m 2030 naar latere jaren)
– Reservering Kustwacht ETV (€ 3,2 miljoen van 2025 naar 2026 t/m 2035)
– Reservering doorvaart nacht (€ 1,7 miljoen van 2025 en € 6,4 miljoen van 2026 t/m 2030 naar latere jaren)
– Reservering pontje Ter Aa (jaarlijks € 5,4 miljoen van 2025, 2026 en 2028 naar 2027)
– Reservering Rijksligplaatsen schepen (€ 4,6 miljoen van 2025 naar 2026 en 2027)

Optimalisering Gebruik (15.03.03)

Op optimalisering gebruik (15.03.03) is € 8,8 miljoen van 2026 t/m 2029 naar 2025 geschoven. Dit komt door het project Modal Shift van weg naar water. Dit heeft geen effect op het totale ontwikkelingsbudget in de budgettaire tabel omdat het wordt tegengeboekt op de overprogrammering (op 15.03.02).

Kaderaanpassing Voorjaarsbesluitvorming

Dit betreft een kaderaanpassing om de uitgavenkaders op het gehele MF in een beheersbaar ritme te zetten. Voor dit artikelonderdeel gaat het om een kaderaanpassing van – € 4,3 miljoen in 2025 en – € 62 miljoen in 2026. Dit is met name het gevolg van de actualisering van de project- en programmaramingen. Er gaat vanuit de periode 2032–2035, circa € 90,6 miljoen naar de periode 2025–2030 toe. Daarmee is deze kaderaanpassing meerjarig budgettair neutraal.

Kaderruil

Er zĳn kaderruilen (– € 70 miljoen in 2025) doorgevoerd om de overprogrammering in een beheersbaar ritme te krĳgen en om de programmering en budgetten te verdelen tussen de modaliteiten om ontstane negatieve kaderstanden op artikelonderdelen op te lossen. Over alle jaren is dit per saldo budgettair neutraal voor de modaliteiten.

Overboekingen artikel 15

Het ontwikkelingsbudget is door diverse overboekingen met € 98,0 miljoen verhoogd in 2025 en met € 40,2 miljoen verhoogd in 2026 t/m 2030. Dit komt door een verhoging voor Maasroute tweede fase (€ 110,1 miljoen in 2025) en diverse overboekingen naar HXII, vanuit artikel 11 en naar en van andere ministeries (in totaal – € 12,1 miljoen in 2025 en € 40,2 miljoen in 2026 t/m 2030).

Overboeking Maasroute tweede fase (Julianakanaal)

Het budget van aanleg is in 2025 met € 110,1 miljoen verhoogd vanwege de meerkosten voor het oplossen van de situatie die na de calamiteit in februari 2023 is ontstaan en het verbreden van het Julianakanaal. Dit budget is overgeboekt vanuit Vernieuwing (€ 55,3 miljoen), de risicoreservering excessieve prijsstijgingen (€ 19,0 miljoen) en de vrije investeringsruimte (€ 35,8 miljoen).

Overboeking naar HXII:

– Het budget is in 2025 met € 4,8 verlaagd en in 2026 met € 0,8 als dekking voor het project Digitale Transport Strategie. De reservering is op het planstudieartikel vaarwegen en de uitvoering vindt plaats op de beleidsbegroting HXII. Met deze mutatie wordt het benodigd budget voor een deelaanbesteding overgeboekt.

Overboeking vanuit artikel 11

– Het budget is in 2025 met € 6,3 miljoen verhoogd vanuit het BO MIRT pakket goederenvervoer. Dit is met name voor de reservering rijksligplaatsen schepen.
– Het budget is in 2026 met € 20,0 miljoen verhoogd vanuit de risicoreservering prijsstijgingen. Dit is voor de reservering Nieuwe Sluis Ter Neuzen.
– Het budget is in 2025 met € 1,4 miljoen verhoogd en in totaal voor 2026 t/m 2030 met € 30,8 miljoen omdat de risicoreservering Walradarsystemen eigenlijk een reservering betreft en nu is omgezet in de reservering Walradarsystemen. Dit budget wordt gevormd door regelmatige desalderingen van maandelijkse inkomsten heffing verkeersbegeleidingssysteem (VBS) die bij RWS worden ontvangen. Deze inkomsten zĳn retributies. Dat wil zeggen dat de inkomsten gebruikt moeten worden voor uitgaven waarvoor ze geïnd zĳn.
– Het budget is in 2026 t/m 2030 met € 11,2 miljoen verhoogd voor Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) als een tegemoetkoming in de meerkosten waar aanbestedenderijksdiensten in infraprojecten mee te maken krijgen door de inzet van schoon en emmissieloos materieel.

Overboekingen naar andere ministeries

– Een overboeking van € 12,0 miljoen in 2025 naar het Ministerie van Defensie voor de Kustwacht voor de noodsleephulp op de Noordzee. Het gaat om de schepen ERTV Zuid en ERTV Midden die de Kustwacht huurt bij de Rijksrederij.
– Een overboeking van € 1,5 miljoen in 2025 naar het ministerie KGG voor een bijdrage aan het door Marin uit te voeren onderzoeksprogramma scheepvaartveiligheid Noordzee.
– Een overboeking van jaarlijks € 2,7 miljoen in 2025 en 2031 en jaarlijks € 5,4 miljoen voor 2026 t/m 2030 naar het Ministerie van Defensie. Dit is voor de inhuur van een extra Handhavingsvaartuig voor de Kustwacht. De overboeking is voor 6 jaar, waarbij in 2025 en 2031 de helft van het budget beschikbaar is.

Overboekingen van andere ministeries

– Een overboeking van jaarlijks € 1,2 miljoen van het Ministerie van Buitenlandse Zaken voor extra capaciteit om de met de EU-lidstaten afgesproken sancties op te leggen aan Rusland en Belarus. Het gaat hierbij om adequate naleving van sanctiemaatregelen waarbij de Kustwacht de rol van informatiemakelaar moet kunnen waarmaken.

15.04 Geïntegreerde contractvormen

Het budget op dit artikelonderdeel is in 2025 met € 1,8 miljoen verlaagd en in totaal voor 2026 t/m 2030 met € 18,5 miljoen. Dit wordt met name veroorzaakt door actualisering van de programmering en het saldo 2024.

Actualisering Programmering

In het kader van realistich ramen zijn alle uitgavenramingen van de programmering geactualiseerd. Vervolgens is op de artikelonderdelen ontwikkeling een kaderaanpassing doorgevoerd om de uitgavenkaders aan te sluiten op de geactualiseerde programmering.

Er is € 2,6 miljoen van 2025 en in totaal € 18,5 miljoen van 2026 t/m 2030 naar latere jaren geschoven. Dit is met name het gevolg van schuiven op de volgende projecten:

– Zeetoegang IJmond (€ 7,3 miljoen van 2025 en € 6,3 miljoen van 2026 t/m 2030 naar latere jaren)
– Selectieve ontrekking Zeetoegang IJmond (€ 7,0 miljoen van 2026 en 2027 naar 2025)
– 3e kolk Beatrixsluis (€ 1,3 miljoen van 2025 en in totaal € 4,0 miljoen van 2026 t/m 2030 naar latere jaren)
– Sluis Eefde (€ 1,2 miljoen van 2025 naar latere jaren)

Saldo 2024

Dit artikelonderdeel wordt in 2024 met € 0,9 miljoen verhoogd als gevolg van de technische verwerking van het saldo over 2024. Dit betekent dat in 2024 € 0,9 miljoen minder is uitgegeven dan oorspronkelijk begroot. Het saldo wordt in 2025 bij dit artikelonderdeel in opgeteld, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

15.06 Netwerkgebonden kosten HVWN

Het budget op dit artikelonderdeel is in 2025 met € 0,8 miljoen verhoogd en in totaal voor 2026 t/m 2030 met € 339,4 miljoen verlaagd. Dit wordt met name veroorzaakt door de herschikking voor landelijke taken.

Herschikking landelijke taken

Het budget op onderhoud is voor 2026 t/m 2030 in totaal met € 328,4 miljoen verlaagd door een herschikking binnen het artikel naar 15.02.01 Onderhoud.

15.09 Ontvangsten

De ontvangstenmutaties in de 1e suppletoire begroting 2025 zijn kleiner dan de gehanteerde norm en worden daarom niet toegelicht (zie leeswijzer).

3.6 Artikel 17 Megaprojecten Verkeer en Vervoer

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Tabel 11 Budgettaire gevolgen van uitvoering art. 17 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
17	Megaprojecten Verkeer en Vervoer	Ontwerpbegroting 2025 (1)	Mutaties via NvW en amendementen (2)	Vastgestelde begroting 2025 (3)=(1+2)	Mutaties 1e suppletoire begroting (4)	Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3+4)	Mutatie 2026	Mutatie 2027	Mutatie 2028	Mutatie 2029	Mutatie 2030
Verplichtingen		438.892	0	438.892	1.011.964	1.450.856	– 254.448	203.570	– 46.520	166.601	– 133.982
Uitgaven		516.879	0	516.879	– 53.080	463.799	– 74.599	– 10.295	– 69.961	114.326	– 443.844
waarvan juridisch verplicht
17.07	ERTMS	130.877	0	130.877	– 2.633	128.244	41.157	63.234	50.993	194.492	– 79.459
17.07.01	Aanleg ERTMS	129.683	0	129.683	– 1.441	128.242	41.157	63.234	50.993	194.492	– 79.459
17.07.02	Planning en studies ERTMS	1.194	0	1.194	– 1.192	2	0	0	0	0	0
17.08	Zuidasdok	277.782	0	277.782	– 29.433	248.349	– 27.009	– 27.637	– 66.319	– 37.127	– 295.065
17.10	Programma Hoogfrequent Spoorvervoer	108.220	0	108.220	– 21.014	87.206	– 88.747	– 45.892	– 54.635	– 43.039	– 69.320
17.10.01	Aanleg PHS	102.895	0	102.895	– 20.835	82.060	– 73.078	– 36.710	– 25.976	16.527	– 111.652
17.10.02	Planning en studies PHS	5.325	0	5.325	– 179	5.146	– 15.669	– 9.182	– 28.659	– 59.566	42.332
Ontvangsten		70.735	0	70.735	11.793	82.528	4.168	2.026	2.016	2.630	2.082
17.09	Ontvangsten	70.735	0	70.735	11.793	82.528	4.168	2.026	2.016	2.630	2.082

Toelichting

Verplichtingen

De verplichtingenophoging van € 1.012 miljoen in 2025 wordt voornamelijk veroorzaakt door:

– De technische verwerking van het saldo over 2024 (€ 208,8 miljoen). Dit betekent dat per saldo verplichtingenbudget van 2024 naar 2025 is geschoven. Dit komt met name door een verplichtingenophoging op artikelonderdeel 17.07 ERTMS, een verplichtingenverlaging op artikelonderdeel 17.08 Zuidasdok en op artikelonderdeel 17.10 Programma Hoogfrequent Spoor in 2024. De saldomutaties zijn nader toegelicht onder de uitgaven.
– Verder zijn diverse verplichtingenschuiven doorgevoerd waardoor in 2025 het verplichtingenkader per saldo wordt verhoogd (€ 914,1 miljoen). De aard van de verplichtingenschuiven hangen vaak samen met de actualisatie van de programma's. Deze zijn nader toegelicht onder de uitgaven.
– Daarnaast hebben er overboekingen plaatsgevonden die verder zullen worden toeglicht bij de uitgaven op dit artikel (– € 110,9 miljoen).

Uitgaven

Realistisch Ramen Mobiliteitsfonds

Bij de eerste suppletoire begroting 2025 is er net zoals de vorige begrotingsstukken kritisch gekeken naar de uitgavenramingen op alle artikelen, zo ook op artikel 17. Hierdoor is de programmering bij de verschillende artikelonderdelen op artikel 17 geactualiseerd. Dit wordt toegelicht onder de kopjes «actualisering programmering». Vervolgens is op de artikerondelen van ERTMS en PHS een kaderaanpassing doorgevoerd om de uitgavenkaders aan te sluiten op de geactualiseerde programmering.

17.07 ERTMS

Het budget op dit artikelonderdeel is in 2025 met circa € 2,6 miljoen verlaagd. Dit wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo over 2024 (€ 20 miljoen), een kaderaanpassing Voorjaarsbesluitvorming (€ 47,6 miljoen), de kaderruil (– € 28 miljoen), actualisatie programmering (– € 27,2 miljoen) en een overboeking naar artikel 13 MF in verband met onderhoudskosten die vanuit daar worden gedekt (– € 14,7 miljoen).

Saldo 2024

In 2025 is het voordelig saldo uit 2024 (€ 20 miljoen) technisch verwerkt. Dit is met name veroorzaakt doordat er realisatiebudget van 2024 naar 2025 schuift. Het saldo wordt in 2025 aan dit artikelonderdeel toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

Actualisering van de programmering

De actualisering van de programmering op artikelonderdeel 17.07 leidt tot een toename van € 27,2 miljoen in 2025. Dit wordt veroorzaakt door budgetneutrale schuiven op dit artikelonderdeel. Hierbij gaat het met name om de volgende schuiven:

– In verband met het maatregelenpakket Zeeland ten behoeve van het proefbaanvak ERTMS worden er middelen vanuit 2025 naar latere jaren geschoven (– € 96,1 miljoen).
– Per saldo vinden er op de jaarlijkse subsidieverstrekking aan ProRail ten behoeve van ERTMS verschillende afrekeningen en voorschotten plaats die met elkaar worden verevend. In het kader van die verevening worden er middelen uit latere jaren naar 2025 geschoven (€ 10,1 miljoen).
– Kleinere diverse mutaties (€ 3,3 miljoen).

Kaderaanpassing Voorjaarsbesluitvorming

Dit betreft een kaderaanpassing om de uitgavenkaders op het gehele MF in een beheersbaar ritme te zetten. Voor dit artikelonderdeel gaat het om een kaderaanpassing van € 47,6 miljoen in 2025 en – € 71,4 miljoen in 2026. Dit is met name het gevolg van de actualisering van de project- en programmaramingen. Er gaat vanuit de periode 2025–2030, circa € 43,4 miljoen naar de periode 2032–2035 toe. Daarmee is deze kaderaanpassing meerjarig budgettair neutraal.

Kaderruil

Er zĳn kaderruilen (– € 28 miljoen in 2025) doorgevoerd om de overprogrammering in een beheersbaar ritme te krĳgen en om de programmering en budgetten te verdelen tussen de modaliteiten om ontstane negatieve kaderstanden op artikelonderdelen op te lossen. Over alle jaren is dit per saldo budgettair neutraal voor de modaliteiten.

17.08 Zuidasdok

Het budget op dit artikelonderdeel is in 2025 met € 29,4 miljoen verlaagd. Dit wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo over 2024 (€ 20,4 miljoen), overboekingen binnen artikel 17 (€ 3,1 miljoen) en de actualisering van de programmering (– € 53 miljoen).

Saldo 2024

In 2025 is het saldo uit 2024 (€ 20,4 miljoen) technisch verwerkt. Dit betekent dat er in 2024 € 20,4 miljoen minder is uitgegeven dan oorspronkelijk begroot. De lagere uitgaven worden vooral veroorzaakt op de OV-Terminal 1 waarbij de werkzaamheden aan de perrons zouden worden uitgevoerd in Q3–2024 maar zijn opgeschoven naar Q1–2025. Het saldo wordt in 2025 bij dit artikelonderdeel toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

Overboekingen binnen artikel 17

In totaal is in 2025 € 3,1 miljoen overgeboekt vanuit artikelonderdeel 12.02 naar dit artikelonderdeel. Hiervan heeft € 1,9 miljoen betrekking op de toevoeging van stalen vallen aan het contract van Zuidasdok De Nieuwe Meer.

Actualisering van de programmering

De actualisering van de programmering op artikelonderdeel 17.08 leidt tot een afname van € 53 miljoen in 2025. Dit wordt veroorzaakt door budgetneutrale schuiven op dit artikelonderdeel. Hierbij gaat het met name om de volgende schuiven:

– OV-Terminal (– € 21,6 miljoen): de planning van de OV-Terminal is deels afhankelijk van de andere deelprojecten. Dit resulteert in kasschuiven van 2025 en 2027/2028 naar vooral 2029 t/m 2032.
– Tunnel en A10 (– € 33,4 miljoen): de raming van het programma Zuidasdok is herijkt voor diverse deelprojecten tunnels, met als gevolg kasschuiven van 2025–2030 naar 2031 en verder.
– Kleinere diverse mutaties (€ 2 miljoen).

17.10 Programma Hoogfrequent Spoor

Het budget op dit artikelonderdeel is in 2025 met € 21 miljoen verlaagd. Dit wordt met name veroorzaakt door de technische verwerking van het saldo over 2024 (– € 88,6 miljoen), een kaderaanpassing Voorjaarsbesluitvorming (€ 1,1 miljoen), de kaderruil (€ 97,1 miljoen) en actualisatie programmering (– € 29,9 miljoen).

Saldo 2024

In 2025 is het nadelig saldo uit 2024 (– € 88,6 miljoen) technisch verwerkt. Dit betekent dat er in 2024 € 88,6 miljoen meer is uitgegeven dan oorspronkelijk begroot. Dit is met name veroorzaakt door het opheffen van de overpgrammering. Het saldo wordt in 2025 van dit artikelonderdeel afgehaald, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

Actualisering van de programmering

De actualisering van de programmering op artikelonderdeel 17.10 leidt tot een afname van € 29,9 miljoen in 2025. Dit wordt veroorzaakt door budgetneutrale schuiven op dit artikelonderdeel. Hierbij gaat het met name om een schuif vanuit 2025 naar latere jaren vanwege de geactualiseerde financiële meerjarenplanningen van ProRail.

Kaderaanpassing Voorjaarsbesluitvorming

Dit betreft een kaderaanpassing om de uitgavenkaders op het gehele MF in een beheersbaar ritme te zetten. Voor dit artikelonderdeel gaat het om een kaderaanpassing van € 1,1 miljoen in 2025 en – € 101,6 miljoen in 2026. Dit is met name het gevolg van de actualisering van de project- en programmaramingen. Er gaat vanuit de periode 2025–2030, circa € 221,4 miljoen naar de periode 2032–2035 toe. Daarmee is deze kaderaanpassing meerjarig budgettair neutraal.

Kaderruil

Er zĳn kaderruilen (€ 97,1 miljoen in 2025) doorgevoerd om de overprogrammering in een beheersbaar ritme te krĳgen en om de programmering en budgetten te verdelen tussen de modaliteiten om ontstane negatieve kaderstanden op artikelonderdelen op te lossen. Over alle jaren is dit per saldo budgettair neutraal voor de modaliteiten.

17.09 Ontvangsten

De hogere ontvangst van € 11,8 miljoen wordt voornamelijk veroorzaakt doordat bepaalde EU ontvangsten voor ERTMS die in 2024 verwacht werden pas in 2025 zullen worden ontvangen (€ 7,6 miljoen) en doordat diverse ontvangsten van de gemeente Amsterdam met betrekking tot het programma Zuidasdok pas in 2025 binnenkomen (€ 2,7 miljoen).

3.7 Artikel 18 Overige uitgaven en ontvangsten

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Tabel 12 Budgettaire gevolgen van uitvoering art. 18 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
18	Overige uitgaven en ontvangsten	Ontwerpbegroting 2025 (1)	Mutaties via NvW en amendementen (2)	Vastgestelde begroting 2025 (3)=(1+2)	Mutaties 1e suppletoire begroting (4)	Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3+4)	Mutatie 2026	Mutatie 2027	Mutatie 2028	Mutatie 2029	Mutatie 2030
Verplichtingen		0	0	0	3.437	3.437	0	0	0	0	0
Uitgaven		0	0	0	3.392	3.392	0	0	0	0	0
waarvan juridisch verplicht
18.06	Externe veiligheid	0	0	0	3.392	3.392	0	0	0	0	0
18.08	Netwerkoverstijgende kosten	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
18.08.01	Apparaatskosten RWS
18.08.02	Overige netwerkoverstijgende kosten
18.08.03	Afroming eigen vermogen Rijkswaterstaat
Ontvangsten		0	0	0	238.733	238.733	0	0	0	0	0
18.09	Ontvangsten	0	0	0	4	4	0	0	0	0	0
18.10	Saldo van de afgesloten rekeningen	0	0	0	238.729	238.729	0	0	0	0	0

Toelichting

Verplichtingen

In 2024 zijn voor het Aankoopproject Basisnet 2015 van RWS circa € 3,4 miljoen minder verplichtingen aangegaan. Deze verplichtingen worden via het saldo 2024 doorgeschoven naar 2025, zodat de omvang van de verplichtingen meerjarig ongewijzigd blijft.

Uitgaven

18.06 Externe veiligheid

Dit artikelonderdeel is in 2025 verhoogd met € 3,4 miljoen als gevolg van de technische verwerking van het saldo 2024. In 2024 waren er lagere uitgaven ten behoeve van het Aankoopproject Basisnet 2015 van RWS. Dit budget wordt via het saldo 2024 doorgeschoven naar 2025, zodat de omvang van de kasbudgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

18.08 Netwerkoverstijgende kosten

Ontvangsten

18.10 Saldo van de afgesloten rekeningen

Het saldo van de afgesloten rekeningen over 2025 bedraagt € 238,7 miljoen. Dit betreft de verrekening van het voordelig saldo 2024 en wordt toegevoegd aan de begroting 2025 van het Mobiliteitsfonds.

3.8 Artikel 19 Bijdragen andere begrotingen Rijk

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Tabel 13 Budgettaire gevolgen van uitvoering art. 19 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
19	Bijdragen andere begrotingen Rijk	Ontwerpbegroting 2025 (1)	Mutaties via NvW en amendementen (2)	Vastgestelde begroting 2025 (3)=(1+2)	Mutaties 1e suppletoire begroting (4)	Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3+4)	Mutatie 2026	Mutatie 2027	Mutatie 2028	Mutatie 2029	Mutatie 2030
Ontvangsten		8.917.805	0	8.917.805	– 45.343	8.872.462	– 454.728	146.982	192.217	140.189	111.093
19.09	Ten laste van begroting IenW	8.917.805	0	8.917.805	– 45.343	8.872.462	– 454.728	146.982	192.217	140.189	111.093

Toelichting

De ontvangsten op dit artikel zijn in 2025 neerwaards bijgesteld met € 45,3 miljoen. Dit komt door de volgende mutaties:

– Kaderaanpassing op het Mobiliteitsfonds (€ 220 miljoen).
– Overboeking naar het Deltafonds (– € 3,8 miljoen);
– Overboekingen van en naar de beleidsbegroting Hoofdstuk XII (– € 79,8 miljoen);
– Overboekingen van en naar andere ministeries (– € 29 miljoen);
– Taakstelling voordelig Saldo 2024 Mobiliteitsfonds vanwege de dekking Herstel Toeslagen (– € 152,7 miljoen).

Aanvullende Post Ministerie van Financiën

– Er zijn middelen vanuit de Aanvullende Post van het Ministerie van Financiën overgeheveld ten aanzien van de ontsiting van woningbouw in relatie tot het Regeerprogramma van kabinet Schoof I. In totaal gaat het om € 2.541 miljoen inclusief indexatie in de periode 2026–2035. De middelen zijn toegevoegd aan artikelonderdeel 11.03 als reservering op het MF.

De belangrijkste mutaties worden nader toegelicht in paragraaf 2.1: «Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties».

4 Bijlagen

4.1 Bijlage 1 Verdiepingsbijlage

Artikel 11 Verkenningen, reserveringen en reserveringsruimte

Tabel 14 Verdiepingsbijlage art. 11 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
11 Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte	Totaal mutatie	2025	2026	2027	2028	2029	2030	2031	2032	2033	2034	2035	2036	2037	2038
Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 11.01 Verkenningen		37.215	90.858	218.373	264.686	708.907	775.830	683.112	432.677	411.674	402.009	200.001	180.000	190.298	161.518
Bijdragen Derden Verkenningen	– 47.500					– 47.500
Kasschuiven 2025 Verkenningen	0	– 31.492	– 48.685	– 8.252	11.754	– 116.426	– 17.454	– 116.958	73.440	66.107	84.032	85.635	25.000	25.000	– 31.701
Dekking Hoofdwegennet MF: Verkenning A2/N2	– 500	– 500
Dekking Hoofdwegennet MF: WoMo-projecten (A15 van Brienenoordbrug en A50 Ewijk-Bankhoef-Paalgraven)	– 524.176					– 37.796	– 132.554	– 115.121	– 117.063	– 75.906	– 45.736
Overboeking Faseovergang reservering naar verkenning EurregioRail	32.765		32.765
Overboeking Faseovergang reservering naar verkenning RegioExpress	87.372			87.372
Overboeking Faseovergang verkenning naar realisatie OV Amsterdam-Haarlemmermeer	– 9.224		– 9.224
Overboekingen: Knooppunt Den Bosch	– 1.840	– 968	– 872
Overboeking Reservering naar verkenning HWN-OWN A2-N2	417.004						50.063	63.872	40.310	89.389	101.257	72.113
Overboeking Restbudgetten WoMo-projecten (A15 van Brienenoordbrug en A50 Ewijk-Bankhoef-Paalgraven)	– 217.308							– 32.943	– 19.799	– 43.761	– 60.170	– 60.635
Overboeking Teruggave Restbudgetten – Conform BO-MIRT	– 249.379		– 4.769		– 55.465	– 110.707	– 78.438
Overboekingen Reserveringen Ameland	247.500				47.500	60.000	60.000	50.000	26.000	1.000	1.000	1.000	1.000
Overboekingen Rail Gent Terneuzen	6.801	3.786	3.263	1.452	– 1.700
Prijsstijgingen Spoorwegen: Nijmegen Centrumzijde	10.000								5.000	5.000
Saldo 2024 Verkenningen	1.258	1.258
Mutaties Voorjaarsnota 2025		– 27.916	– 27.522	80.572	2.089	– 204.929	– 118.383	– 151.150	7.888	41.829	80.383	98.113	26.000	25.000	– 31.701
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 11.01 Verkenningen		9.299	63.336	298.945	266.775	456.478	657.447	531.962	440.565	453.503	482.392	298.114	206.000	215.298	129.817

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 11.03 Reserveringen		127.230	256.868	182.936	316.127	357.767	418.630	248.513	184.647	1.297.286	1.425.065	1.329.877	1.326.417	1.450.842	1.396.741
Dekking Hoofdvaarwegennet MF: Modaliteitsspecifieke Reservering Vaarwegen	– 13.100	– 13.100
Dekking Hoofdwegennet MF: Modaliteitsspecifieke Reservering Wegen	– 3.146	– 3.146
Dekking Spoorwegen MF: Modaliteitsspecifieke Reservering Spoor	– 15.000	– 15.000
FIN: Toevoeging AP-middelen Woningbouw Regeerakkoord	2.500.000		25.000	100.000	150.000	300.000	450.000	550.000	475.000	250.000	150.000	50.000
FIN: Toevoeging Indexatie AP-middelen Woningbouw Regeerakkoord	78.657		2.475	8.250	8.250	8.250	8.250	5.775
HXII: Caribisch Nederland	– 8.136	– 7.808	– 328
HXII: Middelen Ontsluiting Woningbouw	– 1.800		– 750	– 604	– 446
HXII: Wind in de Zeilen	– 40.500	– 4.500	– 4.500	– 4.500	– 4.500	– 4.500	– 4.500	– 4.500	– 4.500	– 4.500
Kasschuiven 2025 Reserveringen	0	187.987	– 46.921	111.689	– 81.293	– 78.121	– 3.399	86.691	123.849	200.591	41.094	– 32.238	– 144.343	– 286.907	– 78.679
Opgave Hoofdvaarwegennet MF: BPR Vergaand Geautomatiseerd Varen	– 498	– 249	– 249
Opgave Hoofdvaarwegennet MF: Gemengd Afmeren	– 217	– 93	– 124
Opgave Hoofdvaarwegennet MF: PBNI	16.700														16.700
Opgave Hoofdvaarwegennet MF: Rijksrederij RWS (Kustwacht)	– 700		– 700
Opgave Hoofdwegennet MF: BKN Besparingsmaatregel RWS	– 170.000		– 34.000	– 34.000	– 34.000	– 34.000	– 34.000
Opgave Hoofdwegennet en Hoofdvaarwegennet MF: Stikstofdeskundigheid	– 1.068	– 632	– 436
Opgave Hoofdwegennet en Hoofdvaarwegennet MF: Wetteijke Verplichting Energiebesparing	– 61.688	– 2.422	– 3.922	– 7.922	– 9.922	– 11.922	– 4.263	– 4.263	– 4.263	– 4.263	– 4.263	– 4.263
Opgave Hoofdwegennet MF: Exogene Tegenvallers Exploitatie en Onderhoud RWS	– 722	– 722
Opgave Hoofdwegennet MF: Incident Management Bergingen	– 8.028	– 4.028	– 4.000
Opgave Hoofdwegennet MF: RWS Weginspecteurs	– 14.088	– 4.046	– 5.491	– 4.551
Overboeking Critical Entities Resilience Directive (CER-richtlijn)	– 1.636	– 1.636
Overboeking Faseovergang reservering naar verkenning EurregioRail	– 32.765		– 32.765
Overboeking Faseovergang reservering naar verkenning RegioExpress	– 87.372			– 87.372
Overboeking Kortetermijnmaatregel N36-N50	– 500	– 500
Overboeking Lelylijn	– 2.000	– 2.000
Overboeking Middelen Schoon Emissieloos Bouwen	– 104.284	– 3.950	– 3.950	– 7.861	– 13.500	– 14.625	– 16.465	– 6.000	– 6.000	– 6.000	– 6.000	– 6.000	– 6.000	– 7.933
Overboeking Rail Gent Terneuzen	– 14.101	– 5.786	– 5.263	– 3.052
Overboeking Reservering naar verkenning HWN-OWN A2-N2	– 422.004	– 1.000	– 2.000	– 2.000			– 50.063	– 63.872	– 40.310	– 89.389	– 101.257	– 72.113
Overboeking Reservering Slim en Duurzame Mobiliiteit	– 4.284	– 4.284
Overboeking Restbudgetten WoMo-projecten	357.688							49.476	19.846	47.584	64.955	132.800	43.027
Overboeking SCM-reservering	– 2.799	– 1.110	– 555	– 555	– 559			– 5	– 5	– 5	– 5
Overboeking Zeeuwse Lijnen	– 249.782								– 8.807	– 100.000	– 100.000	– 40.975
Overboekingen Reservering Goederenvervoer – Conform BO-MIRT	– 10.483	– 10.483
Prijsstijgingen Spoorwegen: Instandhouding	– 412.425	– 207.811	– 26.764	– 15.924	– 18.878	– 13.483	– 13.483	– 13.483	– 13.483	– 14.088	– 14.088	– 14.088	– 14.088	– 14.088	– 18.676
Saldo 2024 Reserveringen	50.654	50.654
Toevoeging Reservering Instandhouding aan Exploitatie en Onderhoud RWS	– 4.361.384									– 830.859	– 752.467	– 733.968	– 698.829	– 681.460	– 663.801
Toevoeging Reservering Instandhouding aan Exploitatie, Onderhoud en Vernieuwing ProRail	– 225.000														– 225.000
Toevoeging Reservering Instandhouding aan Vernieuwing RWS	– 1.291.182									– 220.837	– 217.028	– 249.480	– 190.040	– 184.398	– 229.399
Mutaties Voorjaarsnota 2025		– 55.665	– 145.243	51.598	– 4.848	151.599	332.077	599.819	541.327	– 771.766	– 939.059	– 970.325	– 1.010.273	– 1.174.786	– 1.198.855
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 11.03 Reserveringen		71.565	111.625	234.534	311.279	509.366	750.707	848.332	725.974	525.520	486.006	359.552	316.144	276.056	197.886

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 11.04 Generieke investeringsruimte		64.223	110.416	420.220	406.881	474.627	221.596	61.740	131.001	64.796	325.916	305.642	338.317	212.237	1.270.955
Bijdragen Derden Generieke Investeringsruimte	5.207	5.207
Dekking Hoofdvaarwegennet MF: Capaciteit-uitbreiding BenedenLek	1.577				1.577
Dekking Hoofdvaarwegennet MF: Dordtsche Kill	410		410
Dekking Hoofdvaarwegennet MF: Lichteren Ijmuiden	573			573
Dekking Hoofdvaarwegennet MF: Modaliteitsspecifieke Reservering Vaarwegen	13.100	13.100
Dekking Hoofdvaarwegennet MF: Overnachtingsplaats Merwede	3.602			3.602
Dekking Hoofdvaarwegennet MF: Twentekanalen fase 2	1.865	1.865
Dekking Hoofdvaarwegennet MF: Wilhelminakanaal	995					22	973
Dekking Hoofdvaarwegennet MF: Zuid-Willemsvaart	2.810		19			2.049	742
Dekking Hoofdwegennet MF: Meevaller A1 Apeldoorn-Azelo	112		106		6
Dekking Hoofdwegennet MF: Meevaller A1 Apeldoorn-Azelo	15.001	13.391	1.610
Dekking Hoofdwegennet MF: Meevaller A2 Everdingen	103	103
Dekking Hoofdwegennet MF: Meevaller A2 Holendrecht	1	1
Dekking Hoofdwegennet MF: Meevaller A59 Rosmalen	18	2				16
Dekking Hoofdwegennet MF: Meevaller A76 aansluiting Nuth	62	62
Dekking Hoofdwegennet MF: Meevaller Beter Benutten	11.645			11.645
Dekking Hoofdwegennet MF: Meevaller N31 Leeuwarden	5.927	615			5.312
Dekking Hoofdwegennet MF: Meevaller N35 Zwolle-Wijthmen	576	541			35
Dekking Hoofdwegennet MF: Meevaller N61 Hoek-Schoondijk	4	4
Dekking Hoofdwegennet MF: Meevaller N9 Koedijk	224	221	3
Dekking Hoofdwegennet MF: Modaliteitsspecifieke Reservering Wegen en Verkenning A2/N2	3.646	3.646
Dekking Hoofdwegennet MF: WoMo-projecten	1.389.426				12.493	70.840	206.225	161.484	215.095	316.533	285.800	120.956
Dekking Spoorwegen MF: Modaliteitsspecifieke Reservering Spoor	15.000	15.000
HXII: Opgave Hoofdwegennet en Hoofdvaarwegennet MF: Bijdrage Vernieuwing SAP RWS	– 18.452	– 9.822	– 5.967	– 2.663
HXII: Opgave Spoorwegen MF: Sociale Stations	– 2.300	– 2.300
HXII: Vrachtwagenheffing	– 7.000	– 7.000
Kasschuiven 2025 Generieke Investeringsruimte	0	730.225	241.317	98.030	114.501	– 55.392	229.247	8.340	– 109.746	– 189.741	– 283.448	– 107.150	– 62.779	361.612	– 975.016
Opgave Hoofdvaarwegennet MF: Julianakanaal	– 35.800	– 35.800
Opgave Hoofdvaarwegennet MF: PBNI	– 16.700														– 16.700
Opgave Hoofdwegennet MF: A15 Maasvlakte-Vaanplein	– 36.605	– 36.605
Opgave Hoofdwegennet MF: BKN Besparingsmaatregel RWS	170.000		34.000	34.000	34.000	34.000	34.000
Opgave Hoofdwegennet MF: Diverse Projecten Hoofdwegennet	– 1.398.400	– 38.400	– 119.031	– 176.382	– 143.307	– 95.205	– 87.839	– 106.071	– 166.642	– 139.280	– 141.596	– 126.821	– 3.579	– 5.048	– 49.199
Opgave Overig MF: SPUK-korting Slim, Veilig, Duurzame Mobiliteit	– 5.800				– 5.800
Overboeking A15 Maasvlakte-Vaanplein	– 20.400				– 20.400
Overboeking LVO deelproject Spoorzone Rijen	– 4.800									– 4.800
Overboeking naar Planuitwerking Amsterdam-Lelylaan	– 10.019									– 10.019
Overboeking naar Reservering Walradarsystemen Hoofdvaarwegennet	– 32.174	– 1.400	– 1.400	– 1.400	– 1.400	– 1.400	– 25.174
Overboeking Reservering ViA15	– 630.000		– 25.000	– 219.000	– 267.000	– 73.000		– 11.500	– 11.500	– 11.500	– 11.500
Overboeking SCM Hoofdwegennet RWS	– 24.440								– 24.440
Overboeking SCM-reservering	2.799	1.110	555	555	559			5	5	5	5
Overboekingen Reservering Ameland	– 250.000				– 50.000	– 60.000	– 60.000	– 50.000	– 26.000	– 1.000	– 1.000	– 1.000	– 1.000
Prijsstijgingen Hoofdvaarwegennet: Julianakanaal	– 19.000	– 19.000
Prijsstijgingen Hoofdvaarwegennet: Nieuwe Sluis Terneuzen (NST)	– 23.646	– 3.646	– 20.000
Prijsstijgingen Hoofdvaarwegennet: Overig (Vernieuwing)	– 27.000					– 27.000
Prijsstijgingen Hoofdwegennet en Hoofdvaarwegennet: Exploitatie en Onderhoud RWS	– 166.224	– 121.465	– 44.759
Prijsstijgingen Hoofdwegennet: Overig (ViA15, A27 Houten-Hooipolder, Badhoevedorp en Holendrecht en Vernieuwing)	– 443.994					– 55.025	– 151.967	– 133.766	– 26.241	– 21.648	– 22.037	– 21.487	– 1.146	– 1.388	– 9.289
Prijsstijgingen Spoorwegen: Eindhoven-Düsseldorf	– 2.000		– 1.000	– 1.000
Prijsstijgingen Spoorwegen: ERTMS	– 102.000					– 102.000
Prijsstijgingen Spoorwegen: Instandhouding Spoor	– 433.487	– 383.828	– 48.957	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 66	– 104.658
Prijsstijgingen Spoorwegen: Nijmegen Centrumzijde	– 10.000								– 5.000	– 5.000
Prijsstijgingen Spoorwegen: PHS	– 21.800		– 3.000	– 6.000	– 7.000	– 5.800
Prijsstijgingen Spoorwegen: Spooraansluiting Tweede Maasvlakte	– 11.400						– 5.000	– 5.000	– 1.400
Saldo 2024 Generieke Investeringsruimte	7.649	7.649
Saldo Mee- en tegenvallers Hoofdvaarwegennet RWS	545	545
Saldo Mee- en tegenvallers Hoofdwegennet RWS	270	– 8.830	9.100
Taakstelling Voordelig Saldo 2024 Mobiliteitsfonds	– 152.723	– 152.723
Mutaties Voorjaarsnota 2025		– 27.532	18.006	– 258.097	– 326.481	– 367.952	141.150	– 136.565	– 155.926	– 66.507	– 173.833	– 135.559	– 68.561	355.110	– 1.154.862
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 11.04 Generieke investeringsruimte		36.691	128.422	162.123	80.400	106.675	362.746	– 74.825	– 24.925	– 1.711	152.083	170.083	269.756	567.347	116.093
1) van het bedrag 2038 wordt – 152,7 miljoen doorgeschoven naar 2039

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2025 Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte		228.668	458.142	821.529	987.694	1.541.301	1.416.056	993.365	748.325	1.773.756	2.152.990	1.835.520	1.844.734	1.853.377	2.829.214
Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2025 Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte		117.555	303.383	695.602	658.454	1.072.519	1.770.900	1.305.469	1.141.614	977.312	1.120.481	827.749	791.900	1.058.701	443.796

						47.500
Bijdragen Derden Ontvangsten Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte	– 47.500					– 47.500
Mutaties Voorjaarsnota 2025						– 47.500
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 11.09 Ontvangsten						0

Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2025 Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte						47.500
Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2025 Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte						0

Artikel 12 Hoofdwegennet

Tabel 15 Verdiepingsbijlage art. 12 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
12 Hoofdwegennet	Totaal mutatie	2025	2026	2027	2028	2029	2030	2031	2032	2033	2034	2035	2036	2037	2038
Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 12.01 Exploitatie		5.676	9.922	10.550	9.764	8.618	8.451	7.824	7.769	4.537	4.537	4.537	4.537	4.537	4.537
HXII: Nationaal Toegangspunt Data Laad- en Tankpunten	485		157	162	166
HXII: NDW Datahuishouding	550	550
Overboeking Road Monitor 1	565	565
Toevoeging CA middelen Exploitatie en Onderhoud	20.951									3.428	3.208	3.091	2.848	2.728	2.606
Mutaties Voorjaarsnota 2025		1.115	157	162	166					3.428	3.208	3.091	2.848	2.728	2.606
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 12.01 Exploitatie		6.791	10.079	10.712	9.930	8.618	8.451	7.824	7.769	7.965	7.745	7.628	7.385	7.265	7.143

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 12.02 Onderhoud en vernieuwing		1.369.323	1.479.874	1.450.530	1.534.478	1.376.014	1.362.469	1.442.870	1.449.278	843.516	866.453	875.161	920.912	928.876	962.614
Kasschuiven Hoofdwegennet Onderhoud en Vernieuwing	0	– 193.967	– 131.662	17.231	– 30.659	243.820	166.396	169.676	167.623	30.270	56.343	– 137.256	– 132.303	– 90.256	– 135.256
EZ: Bijdrage TNO	– 3.499	– 3.499
Herschikking Landelijke Taken	2.380.917	0	195.622	223.913	181.050	164.604	160.516	165.605	166.377	171.268	165.821	162.891	156.858	153.876	150.830
HXII: CO₂ Prestatieladder 2025	84	84
HXII: Maatwerkopdracht KNMI	– 100	– 100
HXII: Stopcontact op Land fysieke pilot	2.719	1.241	454	410	614
JenV: Verlenging EclecticIQ	– 141	– 141
Opgave Hoofdwegennet MF: Exogene Tegenvallers Exploitatie en Onderhoud RWS	722	722
Opgave Hoofdwegennet MF: Incident Management Bergingen	8.028	4.028	4.000
Opgave Hoofdwegennet MF: Wetteijke Verplichting Energiebesparing	23.072		500	3.000	4.000	5.000	1.762	1.762	1.762	1.762	1.762	1.762
Overboeking naar Maasvlakte-Vaanplein	– 10.444	– 10.444
Overboeking Overdracht Westerschelde- en Sluiskiltunnel	1.500	500	500	500
Overboeking renovatie A28/1 Knooppunt Hoevelaken	32.200									32.200
Overheveling naar A10 Knooppunt Nieuwe Meer en Amstel	– 22.760	– 15.410	– 6.200				– 1.150
Prijsstijgingen Onderhoud en Vernieuwing	160.465	121.465				39.000
Saldo 2024 Onderhoud en Vernieuwing	111.033	111.033
Toevoeging Reservering Instandhouding aan Exploitatie, Onderhoud en Vernieuwing RWS	3.482.880	0	0	0	0	0	0	0	0	557.824	545.367	531.348	448.819	428.910	459.340
Mutaties Voorjaarsnota 2025		15.512	63.214	245.054	155.005	452.424	327.524	337.043	335.762	793.324	769.293	558.745	473.374	492.530	474.914
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 12.02 Onderhoud en vernieuwing		1.384.835	1.543.088	1.695.584	1.689.483	1.828.438	1.689.993	1.779.913	1.785.040	1.636.840	1.635.746	1.433.906	1.394.286	1.421.406	1.437.528

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 12.03 Ontwikkeling		727.350	1.011.721	902.231	1.007.529	897.144	778.548	526.027	649.382	866.431	465.371	812.840	821.058	809.020	245.628
Bijdrage Derden Ontwikkeling	– 41.258	3.191	0	0	– 27	– 44.381	– 41
Dekking Hoofdwegennet MF: Meevallers diverse projecten	– 43.598	– 16.293	– 15.619	– 11.645	– 41
Dekking Hoofdwegennet MF: Weginspecteurs RWS	14.088	4.046	5.491	4.551
Dekking Hoofdwegennet MF: WoMo-projecten	– 865.250				– 12.493	– 33.044	– 73.671	– 46.363	– 98.032	– 240.627	– 240.064	– 120.956
Overboeking Restbudgetten WoMo-projecten	– 140.380							– 16.533	– 47	– 3.823	– 4.785	– 72.165	– 43.027
EZ: Uitvoeringskosten TKI Logistiek	– 120	– 120
HXII: BDU Rijksbijdrage Zuid-Holland	– 4.066	– 4.066
HXII: Externe inhuur ROMO2	– 315	– 315
HXII: Vrachtwagenheffing	– 1.934	– 1.934
HXII: Reservering Klimaatmiddelen	– 6.534	– 6.534
HXII: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)	– 100	– 100
HXII: Middelen Actieve Mobiliteit	– 3.239	– 3.239
HXII: Meerjarenplan Fietsveiligheid 2025–2027	– 3.750	– 850	– 687	– 587	– 813	– 813
HXII: Tijdelijke Tolheffing	– 502	– 99	– 403
HXII: Verzorgingsplaats van de Toekomst	– 3.050	– 1.525	– 1.525
HXII: Vrachtwagenheffing	– 2.523	– 2.523
Kaderaanpassing MF Voorjaarsbesluitvorming 2025	0	148.963	– 92.043	– 448	– 70.062	– 37.286	101.635		– 12.690	– 12.690	– 12.690	– 12.689
Kaderruilen MF	0	373.000	300.000	120.000	– 80.000	– 100.000		– 50.000	– 147.000	– 129.000	150.000	– 75.000	– 52.000	– 40.000	– 270.000
Kasschuiven Ontwikkeling	0	– 472.700	– 218.222	– 230.663	– 104.796	17.361	– 28.067	– 140.396	– 193.742	– 108.525	– 103.416	216.988	324.697	181.135	860.346
Opgave Hoofdwegennet MF: diverse projecten	1.259.800	49.200	92.831	136.382	109.107	92.205	87.839	94.571	155.142	127.780	130.096	126.821	3.579	5.048	49.199
Overboeking A7 Zuidelijke Ringweg Groningen	– 20.535	– 1.369	– 1.369	– 1.369	– 1.369	– 1.369	– 1.369	– 1.369	– 1.369	– 1.369	– 1.369	– 1.369	– 1.369	– 1.369	– 1.369
Overboeking bediening Kethel- en Sijtwendetunnel	– 1.389	– 1.389
Overboeking korte termijn maatregel N36-N50	500	500
Overboeking naar A10 Knooppunt Nieuwe Meer en Amstel	20.060	13.560	5.500				1.000
Overboeking Overdracht Westerschelde- en Sluiskiltunnel	– 2.020	– 635	– 635	– 750
Overboeking renovatie A28/1 Knooppunt Hoevelaken	– 32.200									– 32.200
Overboeking reservering Slim en Duurzame mobiliiteit	4.284	4.284
Overboeking Reservering ViA15	630.000		25.000	219.000	267.000	73.000		11.500	11.500	11.500	11.500
Overboeking Road Monitor 1	– 565	– 565
Overboeking SEB middelen	15.591			1.000	4.250	4.250	6.091
Overboeking uitvoeringskosten Subs. Laad en AanZET	– 636	– 636
Overboeking verkenningenbudget A2/N2	5.000	1.000	2.000	2.000
Overboeking verkenningenbudget Ameland	2.500				2.500
Overboeking Verlenging kennisprogramma Living Lab Heavy Duty Laadpleinen	977		567	410
Overboeking ViA15 naar 12.04	– 52.615	– 52.615
Overboeking Weginspecteurs RWS	– 75.429	– 4.046	– 5.491	– 5.491	– 5.491	– 5.491	– 5.491	– 5.491	– 5.491	– 5.491	– 5.491	– 5.491	– 5.491	– 5.491	– 5.491
Prijsstijgingen Hoofdwegennet	200.000					15.480	52.422	33.221	25.696	21.103	21.492	20.942	601	843	8.200
Saldo 2024 Hoofdwegennet	90.313	90.313
Teruggave restbudgetten: afromen BO MIRT najaar 2024 afspraken	249.379		4.769		55.465	110.707	78.438
VRO: Pilot Schoon en Emissieloos Bouwen	– 7.100	– 7.100
Mutaties Voorjaarsnota 2025		109.404	100.164	232.390	163.230	90.619	218.786	– 120.860	– 266.033	– 373.342	– 54.727	77.081	226.990	140.166	640.885
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 12.03 Ontwikkeling		836.754	1.111.885	1.134.621	1.170.759	987.763	997.334	405.167	383.349	493.089	410.644	889.921	1.048.048	949.186	886.513
2) van het bedrag 2038 wordt 31,2 miljoen doorgeschoven naar 2039

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 12.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS		1.057.604	1.063.119	904.439	835.056	799.823	795.817	749.218	603.170	565.982	471.670	678.455	403.813	484.970	429.346
Bijdragen derden Geïntegreerde Contractvormen/PPS	17.647	– 204	846	0	0	1.546	1.546	1.546	1.546	1.546	1.546	1.546	1.546	1.546	3.091
Dekking Hoofdwegennet MF: meevallers diverse projecten	– 5.945	– 617	0	0	– 5.312	– 16
Kasschuiven Geïntegreerde contractvormen	0	– 125.153	– 143.601	61.248	54.467	– 18.817	– 1.689	58.936	39.741	5.283	61.012	– 46.372	13.916	– 166.061	207.090
Opgave Hoofdwegennet MF: Maasvlakte-Vaanplein	36.605	36.605											0	0	0
Opgave Hoofdwegennet MF: ViA15	160.000		31.000	40.000	40.000	3.000		11.500	11.500	11.500	11.500
Overboeking Maasvlakte-Vaanplein	30.844	10.444	0	0	20.400	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Overboeking ViA15 van 12.03	52.615	52.615
Prijsstijgingen Hoofdwegennet	204.994	0	0	0	0	545	99.545	100.545	545	545	545	545	545	545	1.089
Saldo 2024 Geïntegreerde Contractvormen	– 18.117	– 18.117
Mutaties Voorjaarsnota 2025		– 44.427	– 111.755	101.248	109.555	– 13.742	99.402	172.527	53.332	18.874	74.603	– 44.281	16.007	– 163.970	211.270
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 12.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS		1.013.177	951.364	1.005.687	944.611	786.081	895.219	921.745	656.502	584.856	546.273	634.174	419.820	321.000	640.616

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 12.06 Netwerkgebonden kosten HWN		777.516	911.186	931.040	889.154	864.844	860.805	844.857	810.640	730.244	730.749	730.776	730.776	730.776	730.776
Critical Entities Resilience Directive (CER-richtlijn)	1.452	1.452
Herschikking Landelijke Taken	– 2.380.917	0	– 195.622	– 223.913	– 181.050	– 164.604	– 160.516	– 165.605	– 166.377	– 171.268	– 165.821	– 162.891	– 156.858	– 153.876	– 150.830
HXII: Bijdrage RWS Kennisunit Infrastructuur en Ruimtelijke Economie (KIRE)	– 210	– 70	– 70	– 70
HXII: CO₂ Prestatieladder 2025	241	241
HXII: Projectleiders Banenafspraak	1.500	100	100	100	100	100	100	100	100	100	100	100	100	100	100
HXII: Maatwerkopdracht KNMI	– 683	– 683
HXII: Opgave Hoofdwegennet: Bijdrage Vernieuwing SAP RWS	– 18.452	– 9.822	– 5.967	– 2.663
HXII: Stopcontact op Land fysieke pilot	781	149	196	210	226
Opgave Hoofdwegennet MF: Overdracht Westerschelde- en Sluiskiltunnel	520	135	135	250
Opgave Hoofdwegennet MF: Stikstofdeskundigheid	948	561	387
Opgave Hoofdwegennet MF: Vernieuwing SAP RWS aandeel	18.452	9.822	5.967	2.663
Overboeking Weginspecteurs	75.429	4.046	5.491	5.491	5.491	5.491	5.491	5.491	5.491	5.491	5.491	5.491	5.491	5.491	5.491
Overboeking A7 Zuidelijke Ringweg Groningen	20.535	1.369	1.369	1.369	1.369	1.369	1.369	1.369	1.369	1.369	1.369	1.369	1.369	1.369	1.369
Overboeking Bediening Kethel- en Sijtwendetunnel	1.389	1.389
Overboeking Bijdrage RWS Meerwerk	– 855	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57
Overboeking Leerstoel publiek opdrachtgeverschap	250	250
Overboeking Opvallende optische en geluidssignalen	50	50
Overboeking Verlenging kennisprogramma Living Lab Heavy Duty Laadpleinen	450	12	292	146
Overboeking Verzorgingsplaatsen van de Toekomst	1.536	768	768
Overboeking Wettelijke verplichting energiebesparing	5.071	461	461	461	461	461	461	461	461	461	461	461
RWS capaciteit en apparaatstaakstelling	– 125.210	– 363	– 3.228	– 6.094	– 8.959	– 11.825	– 11.874	– 11.923	12.517	– 11.923	– 11.923	– 11.923	– 11.923	– 11.923	– 11.923
Toevoeging Reservering Instandhouding aan Exploitatie, Onderhoud en Vernieuwing RWS	521.390									85.313	79.841	76.910	70.877	67.895	64.849
Mutaties Voorjaarsnota 2025		9.810	– 189.778	– 222.107	– 182.419	– 169.065	– 165.026	– 170.164	– 146.496	– 90.514	– 90.539	– 90.540	– 91.001	– 91.001	– 91.001
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 12.06 Netwerkgebonden kosten HWN		787.326	721.408	708.933	706.735	695.779	695.779	674.693	664.144	639.730	640.210	640.236	639.775	639.775	639.775

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2025 Hoofdwegennet		3.937.469	4.475.822	4.198.790	4.275.981	3.946.443	3.806.090	3.570.796	3.520.239	3.010.710	2.538.780	3.101.769	2.881.096	2.958.179	2.372.901
Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2025 Hoofdwegennet		4.028.883	4.337.824	4.555.537	4.521.518	4.306.679	4.286.776	3.789.342	3.496.804	3.362.480	3.240.618	3.605.865	3.509.314	3.338.632	3.611.575

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 12.09 Ontvangsten		124.305	118.556	122.404	112.016	207.422	162.779	160.627	171.792	72.436	49.754	49.754	9.756	82.730	82.733
Bijdrage derden Ontvangsten	– 26.111	487	846	0	– 27	– 42.835	1.505	1.546	1.546	1.546	1.546	1.546	1.546	1.546	3.091
Kasschuiven Ontvangsten	0	– 36.177	1.480	– 5.120	0	14.817	0	0	0	0	0	0	25.000	0	0
Saldo 2024 Ontvangsten	77.672	77.672
Mutaties Voorjaarsnota 2025		41.982	2.326	– 5.120	– 27	– 28.018	1.505	1.546	1.546	1.546	1.546	1.546	26.546	1.546	3.091
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 12.09 Ontvangsten		166.287	120.882	117.284	111.989	179.404	164.284	162.173	173.338	73.982	51.300	51.300	36.302	84.276	85.824

Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2025 Hoofdwegennet		124.305	118.556	122.404	112.016	207.422	162.779	160.627	171.792	72.436	49.754	49.754	9.756	82.730	82.733
Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2025 Hoofdwegennet		166.287	120.882	117.284	111.989	179.404	164.284	162.173	173.338	73.982	51.300	51.300	36.302	84.276	85.824

Artikel 13 Spoorwegen

Tabel 16 Verdiepingsbijlage art. 13 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
13 Spoorwegen	Totaal mutatie	2025	2026	2027	2028	2029	2030	2031	2032	2033	2034	2035	2036	2037	2038
Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 13.02 Exploitatie onderhoud en vernieuwing		2.246.247	2.457.555	2.528.502	2.039.610	2.455.225	2.522.145	2.269.016	2.175.598	2.103.427	2.127.005	1.944.370	1.921.099	2.131.682	2.075.050
HXII: Apparaatstaakstelling Tranche 2026 ProRail	– 169.800		– 5.000	– 7.500	– 11.000	– 13.300	– 13.300	– 13.300	– 13.300	– 13.300	– 13.300	– 13.300	– 13.300	– 13.300	– 13.300
HXII: Subsidies Spoorgoederenvervoer	– 6.700	– 6.700
Kasschuiven: EOV	0	– 159.750	31.135	17.545	364.670	– 33.924	– 275.574	– 60.345	– 4.094	14.338	13.798	– 6.856	99.057	0	0
Opgave Spoorwegen MF: EOV	412.425	207.811	26.764	15.924	18.878	13.483	13.483	13.483	13.483	14.088	14.088	14.088	14.088	14.088	18.676
Overboeking EOV naar ERTMS	– 313.236		– 92.362	– 89.585	– 82.887	– 48.402
Overboeking van Aanleg naar EOV	38.475	2.337	7.718	2.893	3.099	1.628	4.628	5.627	1.628	1.752	1.628	1.628	1.628	2.281
Overboeking van de risicoreservering excessieve prijsstijgingen naar EOV	104.592														104.592
Overboeking van EOV naar Theemswegtrace	– 87.900			– 29.300	– 29.300	– 29.300
Overboeking van ERTMS en PHS naar EOV	54.091	14.765		1.079	38.247
Overboeking van het Reizigersfonds naar EOV	2.750				2.750
Overboeking van kleine projecten personenvervoer naar EOV	4.288	4.288
Prijsstijgingen Spoorwegen	433.487	383.828	48.957	57	57	57	57	57	57	57	57	57	57	66	66
Saldo 2024: Exploitatie, onderhoud en vernieuwing	97.878	97.878	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Toevoeging Reservering Instandhouding aan Exploitatie, Onderhoud en Vernieuwing ProRail	225.000														225.000
Mutaties Voorjaarsnota 2025		544.457	17.212	– 88.887	304.514	– 109.758	– 270.706	– 54.478	– 2.226	16.935	16.271	– 4.383	101.530	3.135	335.034
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 13.02 Exploitatie onderhoud en vernieuwing		2.790.704	2.474.767	2.439.615	2.344.124	2.345.467	2.251.439	2.214.538	2.173.372	2.120.362	2.143.276	1.939.987	2.022.629	2.134.817	2.410.084

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 13.03 Ontwikkeling		279.771	459.505	411.052	337.242	299.432	447.851	226.331	347.076	329.174	386.847	308.625	425.166	361.387	110.175
Aanvullende aanvraag knooppunt Den Bosch	968	968
Afrekening tweede helft 2024: diverse projecten	443	443
HXII: BDU Gebiedsprogramma Move	– 210	– 210
HXII: BDU Rijksbijdrage Oude Lijn	– 135	– 135
HXII: Opdracht ProRail Stimulering Hergebruik en Recyclaat	10.260	1.710	1.710	1.710	1.710	1.710	1.710
HXII: Projectenpool OVS	– 493	– 493
HXII: SPUK OV-Toegankelijkheid	– 8.561	– 8.561
Kaderaanpassing MF Voorjaarsbesluitvorming 2025	0	26.599	– 122.986	– 3.390	– 21.970	– 108.798	– 171.085		119.157	119.157	69.157	94.159
Kaderruilen MF VJN2025	0	– 372.090	– 206.000	10.000	361.090	50.000	– 225.000	– 100.000	70.000	135.000	40.000	75.000	50.000	12.000	100.000
Kasschuiven: Ontwikkeling	0	222.649	141.890	– 106.922	– 319.784	135.663	295.058	204.460	– 149.539	– 139.933	– 198.023	– 26.061	– 124.057	– 25.000	89.599
Overboeking van Aanleg naar EOV	– 38.475	– 2.337	– 7.718	– 2.893	– 3.099	– 1.628	– 4.628	– 5.627	– 1.628	– 1.752	– 1.628	– 1.628	– 1.628	– 2.281
Overboeking van EOV naar Theemswegtrace	87.900			29.300	29.300	29.300
Overboeking van het Reizigersfonds naar EOV	– 2.750				– 2.750
Overboeking van kleine projecten personenvervoer naar EOV	– 4.288	– 4.288
Overboeking van Ontwikkeling naar PHS: Seinen	– 10.685			– 1.000	– 2.000	– 5.000	– 2.685
Overboeking van Ontwikkeling naar PHS: Spoorcapaciteit 2030	– 1.899			– 150	– 399	– 1.350
Overboeking van PHS Tilburg naar kleine projecten personenvervoer	919	919
Overboeking van Reserveringen naar Ontwikkeling	7.300	2.000	2.000	1.600	1.700
Overboeking van risicoreservering BO MIRT 2020 naar LVO Rijen	4.800									4.800
Overboeking van risicoreservering naar PUV Station Amsterdam Lelylaan	10.019									10.019
Overboeking van Verkenningen naar Ontwikkeling	872		872
Overboeking vanuit Reserveringen naar Ontwikkeling: Lelylijn	2.000	2.000
Overboeking vanuit Verkenningen naar Ontwikkeling	4.182	4.182
Prijsstijgingen Spoorwegen	13.400		1.000	1.000			5.000	5.000	1.400
Saldo 2024 Ontwikkeling	35.087	35.087
Mutaties Voorjaarsnota 2025		– 91.557	– 189.232	– 70.745	43.798	99.897	– 101.630	103.833	39.390	127.291	– 90.494	141.470	– 75.685	– 15.281	189.599
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 13.03 Ontwikkeling		188.214	270.273	340.307	381.040	399.329	346.221	330.164	386.466	456.465	296.353	450.095	349.481	346.106	299.774
2) van het bedrag 2038 wordt 57,9 miljoen doorgeschoven naar 2039
Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 13.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS		216.048	192.163	182.276	167.560	110.095	107.100	43.910
Kasschuiven Geïntegreerde contractvormen/PPS	0	– 29.599	28.013	25.597	2.784	9.069	649	– 36.513
Saldo 2024 Geïntegreerde contractvormen/PPS	41.707	41.707
Mutaties Voorjaarsnota 2025		12.108	28.013	25.597	2.784	9.069	649	– 36.513
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 13.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS		228.156	220.176	207.873	170.344	119.164	107.749	7.397

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 13.07 Rente en aflossing		0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Mutaties Voorjaarsnota 2025
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 13.07 Rente en aflossing		0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2025 Spoorwegen		2.742.066	3.109.223	3.121.830	2.544.412	2.864.752	3.077.096	2.539.257	2.522.674	2.432.601	2.513.852	2.252.995	2.346.265	2.493.069	2.185.225
Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2025 Spoorwegen		3.207.074	2.965.216	2.987.795	2.895.508	2.863.960	2.705.409	2.552.099	2.559.838	2.576.827	2.439.629	2.390.082	2.372.110	2.480.923	2.709.858

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 13.09 Ontvangsten		303.115	148.284	150.284	153.284	155.284	163.284	166.284	168.284	170.284	166.484	183.784	167.484	167.484	167.484
Afrekening tweede helft 2024: diverse projecten ProRail	442	442
Kasschuiven: Ontvangsten	0	5.698				– 5.698
Saldo 2024: Ontvangsten	87.263	87.263	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Mutaties Voorjaarsnota 2025		93.403				– 5.698
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 13.09 Ontvangsten		396.518	148.284	150.284	153.284	149.586	163.284	166.284	168.284	170.284	166.484	183.784	167.484	167.484	167.484

Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2025 Spoorwegen		303.115	148.284	150.284	153.284	155.284	163.284	166.284	168.284	170.284	166.484	183.784	167.484	167.484	167.484
Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2025 Spoorwegen		396.518	148.284	150.284	153.284	149.586	163.284	166.284	168.284	170.284	166.484	183.784	167.484	167.484	167.484

Artikel 14 Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's

Tabel 17 Verdiepingsbijlage art. 14 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
14 Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's	Totaal mutatie	2025	2026	2027	2028	2029	2030	2031	2032	2033	2034	2035	2036
Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 14.01 Regionale infrastructuur		80.970	125.147	95.809	158.991	171.014	197.789	191.531	202.330	102.000	72.000	52.083	76.780
Faseovergang van verkenning naar realisatie: OV Amsterdam-Haarlemmermeer	9.224		9.224
HXII: BDU Rijksbijdrage Vlietlijn (Binckhorst)	– 7.500	– 7.500
Kasschuiven Regionale infrastructuur	0	– 70.496	– 42.186	9.521	4.354	3.994	– 687	27.500	15.263	46.820	– 2.000	7.917
Saldo 2024 Regionale infrastructuur	5.506	5.506
Mutaties Voorjaarsnota 2025		– 72.490	– 32.962	9.521	4.354	3.994	– 687	27.500	15.263	46.820	– 2.000	7.917
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 14.01 Regionale infrastructuur		8.480	92.185	105.330	163.345	175.008	197.102	219.031	217.593	148.820	70.000	60.000	76.780

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 14.03 Bereikbaarheidsprogramma's		516.934	126.674	27.075	14.793	29.584	101.572	111.402	119.046
Correctie ontvangsten Westflank Groningen	250	250
FIN: SPUK naar GF en PF met 10% budgetkorting na 2029	– 32.230						– 9.860	– 10.814	– 11.556
Kasschuiven: Bereikbaarheidsprogramma's	0	3.030	207.303	66.704	52.337	– 29.584	– 91.712	– 100.588	– 107.490
Saldo 2024 Bereikbaarheidsprogramma's	24.081	24.081
Mutaties Voorjaarsnota 2025		27.361	207.303	66.704	52.337	– 29.584	– 101.572	– 111.402	– 119.046
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 14.03 Bereikbaarheidsprogramma's		544.295	333.977	93.779	67.130	0	0	0	0

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2025 Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's		597.904	251.821	122.884	173.784	200.598	299.361	302.933	321.376	102.000	72.000	52.083	76.780
Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2025 Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's		552.775	426.162	199.109	230.475	175.008	197.102	219.031	217.593	148.820	70.000	60.000	76.780

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 14.09 Ontvangsten
Correctie ontvangsten Westflank Groningen	– 250	– 250
Saldo 2024 Ontvangsten	250	250
Mutaties Voorjaarsnota 2025
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 14.09 Ontvangsten

Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2025 Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's
Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2025 Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's

Artikel 15 Hoofdvaarwegennet

Tabel 18 Verdiepingsbijlage art. 15 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
15 Hoofdvaarwegennet	Totaal mutatie	2025	2026	2027	2028	2029	2030	2031	2032	2033	2034	2035	2036	2037	2038
Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 15.01 Exploitatie		10.528	25.221	27.539	23.829	22.161	22.060	25.241	25.006	10.517	10.517	10.517	10.517	10.517	10.517
Impulsprogramma Beter Bediend	– 1.900	– 317	– 317	– 317	– 317	– 316	– 316
Kasschuif Impulsprogramma Beter Bediend	0	– 1.583	317	317	317	316	316
Toevoeging CA middelen Exploitatie	87.817									14.295	12.304	12.242	12.242	12.242	12.246
Mutaties Voorjaarsnota 2025		– 1.900								14.295	12.304	12.242	12.242	12.242	12.246
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 15.01 Exploitatie		8.628	25.221	27.539	23.829	22.161	22.060	25.241	25.006	24.812	22.821	22.759	22.759	22.759	22.763

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 15.02 Onderhoud en vernieuwing		798.530	834.667	780.669	709.088	690.407	664.830	665.082	673.139	373.741	459.508	430.788	430.788	430.788	430.708
Defensie: ETV Noord en Betonningsvaartuigen	– 4.295	– 4.295
EZ: TNO Syntese based Engineering	– 60	– 60
Herschikking Landelijke Taken	917.025	0	71.101	79.636	62.636	57.889	57.172	70.533	70.562	69.745	63.125	62.921	62.921	62.921	62.932
JenV: Verlenging EclecticIQ	– 64	– 64
Kasschuiven Hoofdvaarwegennet Vernieuwing	0	– 43.055	– 64.483	32.011	26.050	9.586	38.815	64.053	33.389	– 8.861	– 424	– 32.876	– 27.102	– 27.103
KGG: Samenwerkingsverband Warmte uit Water	50	50
Opgave Hoofdvaarwegennet MF: Rijksrederij RWS (Kustwacht)	700		700
Opgave Hoofdvaarwegennet MF: Wetteijke Verplichting Energiebesparing	28.474	1.500	2.500	4.000	5.000	6.000	1.579	1.579	1.579	1.579	1.579	1.579
Overboeking Julianakanaal	– 55.300	– 55.300
Overboeking aanvullende SEB-middelen	63.033			225	5.875	7.000	6.000	6.000	6.000	6.000	6.000	6.000	6.000	7.933
Prijsstijgingen Hoofdvaarwegennet: Overig (Vernieuwing)	27.000					27.000
Prijsstijgingen Hoofdwegennet en Hoofdvaarwegennet: Exploitatie en Onderhoud RWS	44.759		44.759
Saldo 2024 Hoofdvaarwegennet Onderhoud en Vernieuwing	39.964	39.964
Toevoeging Reservering Instandhouding aan Exploitatie, Onderhoud en Vernieuwing RWS	2.203.981									343.309	287.868	319.154	313.380	313.380	313.445
Mutaties Voorjaarsnota 2025		– 61.260	54.577	115.872	99.561	107.475	103.566	142.165	111.530	411.772	358.148	356.778	355.199	357.131	376.377
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 15.02 Onderhoud en vernieuwing		737.270	889.244	896.541	808.649	797.882	768.396	807.247	784.669	785.513	817.656	787.566	785.987	787.919	807.085

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 15.03 Ontwikkeling		108.461	217.064	203.349	270.035	225.760	60.185	104.555	309.152	305.500	170.116	237.721	280.155	212.057	21.305
Aanvullend budget Wilhelminakanaal Sluis II	28.004	1.210	566	1.802	5.696	9.125	9.222	383
Betonning rondom Windparken	– 1.524	– 254	– 254	– 254	– 254	– 254	– 254
Bijdrage Model Shift aan GVC-Programma Truckparkings Limburg	– 2.500	– 2.500
Bijdragen Derden Ontwikkeling	550	425	125
Defensie: ERTV Zuid en Midden	– 11.994	– 11.994
Defensie: Extra Inhuur Handhavingsvaartuig 2025–2031	– 32.196	– 2.683	– 5.366	– 5.366	– 5.366	– 5.366	– 5.366	– 2.683
Dekking Hoofdvaarwegennet MF: Saldo Mee- en Tegenvallers	– 12.922	– 2.955	– 429	– 4.175	– 1.577	– 2.071	– 1.715
EZ: Topsector Logstiek	– 300	– 300
HXII: BOA RWS	– 1.169	– 837	– 323	– 9
HXII: Digitale Transport Strategie	– 5.557	– 4.767	– 790
HXII: Topsector Logistiek	– 4.100		– 3.550	– 550
Kaderaanpassing MF Voorjaarsbesluitvorming 2025	0	– 4.252	– 62.019	22.152	– 13.377	77.183	70.914		– 22.650	– 22.650	– 22.650	– 22.651
Kaderruilen MF	0	– 70.000	– 124.000		– 53.000		75.000	80.000	22.000		– 100.000				170.000
Kasschuiven Ontwikkeling	0	68.107	82.219	– 52.089	– 25.059	– 46.790	– 10.051	– 86.018	– 56.939	– 13.357	92.371	40.356	33.464	51.699	– 77.913
Opgave Hoofdvaarwegennet MF: Julianakanaal	35.800	35.800
Sanctiemaatregelen tegen Rusland door Kustwacht	16.800	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200
Overboeking aanvullend SEB-middelen	11.249			1.250	3.000	3.000	3.999
Overboeking Julianakanaal	55.300	55.300
Overboeking naar Reservering Walradarsystemen Hoofdvaarwegennet	32.174	1.400	1.400	1.400	1.400	1.400	25.174
Overboekingen Reservering Goederenvervoer – Conform BO-MIRT	6.301	6.301
Prijsstijgingen Hoofdvaarwegennet: Julianakanaal	19.000	19.000
Prijsstijgingen Hoofdvaarwegennet: Nieuwe Sluis Terneuzen (NST)	20.000		20.000
Saldo 2024 Hoofdvaarwegennet Ontwikkeling	– 36.031	– 36.031
Mutaties Voorjaarsnota 2025		52.170	– 91.221	– 34.639	– 87.337	37.427	168.123	– 7.118	– 56.389	– 34.807	– 29.079	18.905	34.664	52.899	93.287
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 15.03 Ontwikkeling		160.631	125.843	168.710	182.698	263.187	228.308	97.437	252.763	270.693	141.037	256.626	314.819	264.956	114.592
4) van het bedrag 2038 wordt 6,5 miljoen doorgeschoven naar 2039

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 15.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS		71.068	61.279	70.941	55.590	55.260	55.287	56.881	54.739	55.618	54.739	55.184	52.922	70.463	42.449
Kasschuiven Geintegreerde contractvormen/PPS	0	– 2.633	– 3.215	– 17.475	– 1.384	8.121	– 4.586	– 6.792	– 5.218	– 6.550	– 6.233	– 7.480	– 6.362	– 24.596	84.403
Saldo 2024 Hoofdvaarwegennet Geintegreerde contractvormen	857	857
Mutaties Voorjaarsnota 2025		– 1.776	– 3.215	– 17.475	– 1.384	8.121	– 4.586	– 6.792	– 5.218	– 6.550	– 6.233	– 7.480	– 6.362	– 24.596	84.403
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 15.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS		69.292	58.064	53.466	54.206	63.381	50.701	50.089	49.521	49.068	48.506	47.704	46.560	45.867	126.852

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 15.06 Netwerkgebonden kosten HVWN		417.548	470.328	481.133	466.045	460.191	458.761	466.932	465.379	417.207	417.207	417.207	417.207	417.207	417.207
HXII: Apparaatstaakstelling Tranche 2026 RWS	– 65.126		– 1.303	– 2.605	– 3.908	– 5.210	– 5.210	– 5.210	– 5.210	– 5.210	– 5.210	– 5.210	– 5.210	– 5.210	– 5.210
Betonning rondom Windparken	1.524	254	254	254	254	254	254
Herschikking Landelijke Taken	– 917.025	0	– 71.101	– 79.636	– 62.636	– 57.889	– 57.172	– 70.533	– 70.562	– 69.745	– 63.125	– 62.921	– 62.921	– 62.921	– 62.932
HXII: Maatwerkopdracht KNMI	– 967	– 967
Impulsprogramma Beter Bediend	1.900	317	317	317	317	316	316
Opgave Hoofdvaarwegennet MF: BPR Vergaand Geautomatiseerd Varen	498	249	249
Opgave Hoofdvaarwegennet MF: Gemengd Afmeren	217	93	124
Opgave Hoofdwegennet en Hoofdvaarwegennet MF: Stikstofdeskundigheid	120	71	49
Overboeking Critical Entities Resilience Directive (CER-richtlijn)	184	184
Overboeking aanvullend SEB-middelen	1.800	150	150	375	375	375	375
Toevoeging Reservering Instandhouding aan Exploitatie, Onderhoud en Vernieuwing RWS	291.971									47.527	40.907	40.703	40.703	40.703	40.714
Opgave Hoofdvaarwegennet MF: Wetteijke Verplichting Energiebesparing	5.071	461	461	461	461	461	461	461	461	461	461	461
Mutaties Voorjaarsnota 2025		812	– 70.800	– 80.834	– 65.137	– 61.693	– 60.976	– 75.282	– 75.311	– 26.967	– 26.967	– 26.967	– 27.428	– 27.428	– 27.428
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 15.06 Netwerkgebonden kosten HVWN		418.360	399.528	400.300	400.908	398.499	397.786	391.650	390.068	390.240	390.240	390.240	389.779	389.779	389.779

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2025 Hoofdvaarwegennet		1.406.135	1.608.559	1.563.631	1.524.587	1.453.779	1.261.123	1.318.691	1.527.415	1.162.583	1.112.087	1.151.417	1.191.589	1.141.032	922.186
Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2025 Hoofdvaarwegennet		1.394.181	1.497.900	1.546.555	1.470.290	1.545.109	1.467.250	1.371.664	1.502.027	1.520.326	1.420.260	1.504.895	1.559.904	1.511.280	1.461.071

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 15.09 Ontvangsten		13.161	3.085	701	7.838	150	763	150	150	150	150	150	150	150	150
Aanvullend budget Wilhelminakanalen Sluis II	28.004	1.210	566	1.802	5.696	9.125	9.222	383
Bijdragen derden Ontvangsten Hoofdvaarwegennet	5.757	5.632	125
Kasschuiven Hoofdvaarwegennet Ontvangsten	0	289	– 138	– 51	– 76		– 35	11
Saldo 2024 Hoofdvaarwegennet Ontvangsten	– 8.616	– 8.616
Saldo Mee- en tegenvallers Hoofdvaarwegennet RWS	– 545	– 545
Mutaties Voorjaarsnota 2025		– 2.030	553	1.751	5.620	9.125	9.187	394
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 15.09 Ontvangsten		11.131	3.638	2.452	13.458	9.275	9.950	544	150	150	150	150	150	150	150

Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2025 Hoofdvaarwegennet		13.161	3.085	701	7.838	150	763	150	150	150	150	150	150	150	150
Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2025 Hoofdvaarwegennet		11.131	3.638	2.452	13.458	9.275	9.950	544	150	150	150	150	150	150	150

Artikel 17 Megaprojecten Verkeer en Vervoer

Tabel 19 Verdiepingsbijlage art. 17 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
17 Megaprojecten Verkeer en Vervoer	Totaal mutatie	2025	2026	2027	2028	2029	2030	2031	2032	2033	2034	2035	2036	2037	2038
Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 17.06 Project Mainportontwikkeling Rotterdam
Overboeking PMR naar artikel 15	– 319	– 319
Saldo 2024: Project Mainportontwikkeling Rotterdam	319	319
Mutaties Voorjaarsnota 2025		0
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 17.06 Project Mainportontwikkeling Rotterdam

Ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 17.07 ERTMS		130.877	210.100	189.513	184.570	133.255	165.823	26.637	98.340	132.180	124.253	126.518	227.200	202.847	152.101
HXII: ERTMS	– 275	– 275
Kaderaanpassing MF Voorjaarsbesluitvorming 2025	0	47.559	– 71.374	111.817	104.027	– 65.910	– 169.459		10.835	10.835	10.835	10.835
Kaderruilen MF	0	– 28.001	20.169	– 138.168	– 98.000	110.000	90.000	55.000	55.000	– 6.000	– 90.000	0	2.000	28.000
Kasschuiven ERTMS	0	– 27.185													27.185
Overboeking EOV naar ERTMS	313.236		92.362	89.585	82.887	48.402
Overboeking van ERTMS naar EOV	– 52.662	– 14.741			– 37.921
Overboeking Zeeuwse Lijnen	249.782								8.807	100.000	100.000	40.975
Prijsstijgingen ERTMS	102.000					102.000
Saldo 2024 ERTMS	20.010	20.010
Mutaties Voorjaarsnota 2024		– 2.633	41.157	63.234	50.993	194.492	– 79.459	55.000	74.642	104.835	20.835	51.810	2.000	28.000	27.185
Stand eerste suppletoire wet 2024 artikelonderdeel 17.07 ERTMS		128.244	251.257	252.747	235.563	327.747	86.364	81.637	172.982	237.015	145.088	178.328	229.200	230.847	179.286
5) van het bedrag 2038 wordt 27,2 miljoen doorgeschoven naar 2039

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 17.08 ZuidasDok		277.782	295.429	370.388	369.153	298.439	299.871	208.274	170.861	147.012	17.529	4.121	4.121	16.483
Bijdragen derden Zuidasdok	19.029	1.258	2.111	2.430	2.016	2.630	2.035	804	2.686	1.345	1.714
Overboekingen naar projectorganisatie	14.053	13.203	700				150
Kasschuiven Zuidasdok	0	– 52.964	– 29.820	– 30.067	– 68.335	– 39.757	– 297.250	– 74.965	175.593	100.989	244.894	45.393	25.812	477
Saldo 2024: Zuidasdok	9.070	9.070
Mutaties Voorjaarsnota 2025		– 29.433	– 27.009	– 27.637	– 66.319	– 37.127	– 295.065	– 74.161	178.279	102.334	246.608	45.393	25.812	477
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 17.08 ZuidasDok		248.349	268.420	342.751	302.834	261.312	4.806	134.113	349.140	249.346	264.137	49.514	29.933	16.960

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 17.10 Programma Hoogfrequent Spoorvervoer		108.220	224.496	216.156	257.712	247.672	269.201	120.533	105.303	168.209	248.300	285.160	183.803	24.602	185.783
Bijdragen Derden PHS	241	241
Kaderaanpassing MF Voorjaarsbesluitvorming 2025	0	1.131	– 101.578	– 60.131	66.382	4.811	– 132.005		55.348	55.348	55.348	55.346
Kaderruilen MF	0	97.091	9.831	8.168	– 130.090	– 60.000	60.000	15.000
Kasschuiven PHS	0	– 29.942													29.942
Overboeking van Ontwikkeling naar PHS: Seinen	10.685			1.000	2.000	5.000	2.685
Overboeking van Ontwikkeling naar PHS: Spoorcapaciteit 2030	1.899			150	399	1.350
Overboeking van PHS naar EOV	– 1.429	– 24		– 1.079	– 326
Overboeking van PHS Tilburg naar kleine projecten personenvervoer	– 919	– 919
Prijsstijgingen PHS	21.800		3.000	6.000	7.000	5.800
Saldo 2024 PHS	– 88.592	– 88.592
Mutaties Voorjaarsnota 2025		– 21.014	– 88.747	– 45.892	– 54.635	– 43.039	– 69.320	15.000	55.348	55.348	55.348	55.346	0	0	29.942
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 17.10 Programma Hoogfrequent Spoorvervoer		87.206	135.749	170.264	203.077	204.633	199.881	135.533	160.651	223.557	303.648	340.506	183.803	24.602	215.725
6) van het bedrag 2038 wordt 29,9 miljoen doorgeschoven naar 2039
Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Megaprojecten Verkeer en Vervoer		516.879	730.025	776.057	811.435	679.366	734.895	355.444	374.504	447.401	390.082	415.799	415.124	243.932	337.884
Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2024 Megaprojecten Verkeer en Vervoer		463.799	655.426	765.762	741.474	793.692	291.051	351.283	682.773	709.918	712.873	568.348	442.936	272.409	395.011

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 17.09 Ontvangsten		70.735	81.708	67.168	87.088	67.405	72.895	80.783	38.071	56.071
Bijdragen Derden Ontvangsten Megaprojecten Verkeer en Vervoer	19.270	1.499	2.111	2.430	2.016	2.630	2.035	804	2.686	1.345	1.714
Kasschuiven Ontvangsten Megaprojecten Verkeer en Vervoer	0	1.669	2.057	– 404			47	– 2.930	2.130	– 2.569
Saldo 2024 Ontvangsten Megaprojecten Verkeer en Vervoer	8.625	8.625
Mutaties Voorjaarsnota 2025		11.793	4.168	2.026	2.016	2.630	2.082	– 2.126	4.816	– 1.224	1.714
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 17.09 Ontvangsten		82.528	85.876	69.194	89.104	70.035	74.977	78.657	42.887	54.847	1.714

Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2025 Megaprojecten Verkeer en Vervoer		70.735	81.708	67.168	87.088	67.405	72.895	80.783	38.071	56.071
Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2025 Megaprojecten Verkeer en Vervoer		82.528	85.876	69.194	89.104	70.035	74.977	78.657	42.887	54.847	1.714

Artikel 18 Overige uitgaven en ontvangsten

Tabel 20 Verdiepingsbijlage art. 18 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
18 Overige uitgaven en ontvangsten	Totaal mutatie	2025
Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 18.06 Externe veiligheid
Saldo 2024. Externe Veiligheid	3.392	3.392
Mutaties Voorjaarsnota 2025		3.392
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 18.06 Externe veiligheid		3.392

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 18.08 Netwerkoverstijgende kosten
Mutaties Voorjaarsnota 2025
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 18.08 Netwerkoverstijgende kosten

Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2025 Overige uitgaven en ontvangsten
Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2025 Overige uitgaven en ontvangsten		3.392

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 18.09 Ontvangsten
Saldo 2024 18.09 Ontvangsten	4	4
Mutaties Voorjaarsnota 2025		4
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 18.09 Ontvangsten		4

Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 18.10 Saldo van de afgesloten rekeningen
Voordelig saldo 2024	238.729	238.729
Mutaties Voorjaarsnota 2025		238.729
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 18.10 Saldo van de afgesloten rekeningen		238.729

Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2025 Overige uitgaven en ontvangsten
Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2025 Overige uitgaven en ontvangsten		238.733

Artikel 19 Bijdragen andere begrotingen Rijk

Tabel 21 Verdiepingsbijlage art. 19 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
19 Bijdragen andere begrotingen Rijk	Totaal mutatie	2025	2026	2027	2028	2029	2030	2031	2032	2033	2034	2035	2036	2037	2038
Ontwerpbegroting 2025 artikelonderdeel 19.09 Ten laste van begroting IenW		8.917.805	10.281.959	10.264.164	9.957.667	10.208.478	10.194.900	8.672.642	8.636.236	8.630.110	8.563.403	8.575.895	8.578.198	8.439.225	8.397.043
Defensie: ERTV Zuid en Midden	– 11.994	– 11.994
Defensie: ETV Noord en Betonningsvaartuigen	– 4.295	– 4.295
Defensie: Extra Inhuur Handhavingsvaartuig 2025–2031	– 32.196	– 2.683	– 5.366	– 5.366	– 5.366	– 5.366	– 5.366	– 2.683
Sanctiemaatregelen tegen Rusland door Kustwacht	16.800	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200	1.200
EZ: Bijdrage TNO	– 3.559	– 3.559
EZ: Topsector Logstiek	– 300	– 300
EZ: Uitvoeringskosten TKI Logistiek	– 120	– 120
FIN: Toevoeging AP-middelen Woningbouw Regeerakkoord	2.500.000		25.000	100.000	150.000	300.000	450.000	550.000	475.000	250.000	150.000	50.000
FIN: Toevoeging Indexatie AP-middelen Woningbouw Regeerakkoord	78.657		2.475	8.250	8.250	8.250	8.250	5.775
HXII: Apparaat RWS	539	98	98	98	98	98	49
HXII: Apparaatstaakstelling Tranche 2026 ProRail	– 169.800		– 5.000	– 7.500	– 11.000	– 13.300	– 13.300	– 13.300	– 13.300	– 13.300	– 13.300	– 13.300	– 13.300	– 13.300	– 13.300
HXII: Apparaatstaakstelling Tranche 2026 RWS	– 208.400		– 4.168	– 8.336	– 12.504	– 16.672	– 16.672	– 16.672	– 16.672	– 16.672	– 16.672	– 16.672	– 16.672	– 16.672	– 16.672
HXII: BDU Gebiedsprogramma Move	– 210	– 210
HXII: BDU Rijksbijdrage Oude Lijn	– 135	– 135
HXII: BDU Rijksbijdrage Vlietlijn (Binckhorst)	– 7.500	– 7.500
HXII: BDU Rijksbijdrage Zuid-Holland	– 4.066	– 4.066
HXII: Bijdrage RWS Kennisunit Infrastructuur en Ruimtelijke Economie (KIRE)	– 210	– 70	– 70	– 70
HXII: Bijdrage RWS Meerwerk IC	– 855	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57	– 57
HXII: BOA RWS	– 1.169	– 837	– 323	– 9
HXII: Caribisch Nederland	– 8.136	– 7.808	– 328
HXII: CO₂ Prestatieladder 2025	325	325
HXII: Digitale Transport Strategie	– 5.557	– 4.767	– 790
HXII: ERTMS	– 275	– 275
HXII: Externe inhuur ROMO2	– 315	– 315
HXII: Maatwerkopdracht KNMI	– 1.750	– 1.750
HXII: Meerjarenplan Fietsveiligheid 2025–2027	– 3.750	– 850	– 687	– 587	– 813	– 813
HXII: Middelen Actieve Mobiliteit	– 3.239	– 3.239
HXII: Middelen Ontsluiting Woningbouw	– 1.800		– 750	– 604	– 446
HXII: Naheffing P-direkt	– 6.915	– 461	– 461	– 461	– 461	– 461	– 461	– 461	– 461	– 461	– 461	– 461	– 461	– 461	– 461
HXII: Nationaal Toegangspunt Data Laad- en Tankpunten	485		157	162	166
HXII: NDW Datahuishouding	550	550
HXII: Opdracht ProRail Stimulering Hergebruik en Recyclaat	10.260	1.710	1.710	1.710	1.710	1.710	1.710
HXII: Opgave Hoofdwegennet en Hoofdvaarwegennet MF: Bijdrage Vernieuwing SAP RWS	– 18.452	– 9.822	– 5.967	– 2.663
HXII: Opgave Spoorwegen MF: Sociale Stations	– 2.300	– 2.300
HXII: Optische en Geluidssignalen (OGS) Lesvoertuigen	50	50
HXII: Projectenpool OVS	– 493	– 493
HXII: Projectleiders Banenafspraak	1.500	100	100	100	100	100	100	100	100	100	100	100	100	100	100
HXII: Publiek Opdrachtgeverschap	250	250
HXII: Reservering Klimaatmiddelen	– 6.534	– 6.534
HXII: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)	– 100	– 100
HXII: Schoon Emissieloos Bouwen	– 12.611	– 3.800	– 3.800	– 5.011
HXII: SPUK OV-Toegankelijkheid	– 8.561	– 8.561
HXII: Stopcontact op Land fysieke pilot	3.500	1.390	650	620	840
HXII: Subside Laad en AanZET	– 636	– 636
HXII: Subsidies Spoorgoederenvervoer	– 6.700	– 6.700
HXII: Tijdelijke Tolheffing	– 502	– 99	– 403
HXII: Topsector Logistiek	– 4.100		– 3.550	– 550
HXII: Verlenging Living Lab Heavy Duty Laadpleinen	1.427	12	859	556
HXII: Verzorgingsplaats van de Toekomst	– 1.514	– 757	– 757
HXII: Vrachtwagenheffing	– 11.457	– 11.457
HXII: Wind in de Zeilen	– 40.500	– 4.500	– 4.500	– 4.500	– 4.500	– 4.500	– 4.500	– 4.500	– 4.500	– 4.500
JenV: Verlenging EclecticIQ	– 205	– 205
Kaderaanpassing MF Voorjaarsbesluitvorming 2025	0	220.000	– 450.000	70.000	65.000	– 130.000	– 300.000		150.000	150.000	100.000	125.000
KGG: Samenwerkingsverband Warmte uit Water	50	50
FIN: SPUK naar GF en PF met 10% budgetkorting na 2029	– 32.230						– 9.860	– 10.814	– 11.556
Taakstelling Voordelig Saldo 2024 Mobiliteitsfonds	– 152.723	– 152.723
VRO: Pilot Schoon en Emissieloos Bouwen	– 7.100	– 7.100
Mutaties Voorjaarsnota 2025		– 45.343	– 454.728	146.982	192.217	140.189	111.093	508.588	579.754	366.310	220.810	145.810	– 29.190	– 29.190	– 29.190
Stand eerste suppletoire wet 2025 artikelonderdeel 19.09 Ten laste van begroting IenW		8.872.462	9.827.231	10.411.146	10.149.884	10.348.667	10.305.993	9.181.230	9.215.990	8.996.420	8.784.213	8.721.705	8.549.008	8.410.035	8.367.853

Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2025 Bijdragen andere begrotingen Rijk		8.917.805	10.281.959	10.264.164	9.957.667	10.208.478	10.194.900	8.672.642	8.636.236	8.630.110	8.563.403	8.575.895	8.578.198	8.439.225	8.397.043
Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2025 Bijdragen andere begrotingen Rijk		8.872.462	9.827.231	10.411.146	10.149.884	10.348.667	10.305.993	9.181.230	9.215.990	8.996.420	8.784.213	8.721.705	8.549.008	8.410.035	8.367.853

4.2 Bijlage 2 MIRT-Projectenoverzicht

In deze bijlage zijn de MIRT-projecttabellen met de aanlegprojecten en de programma’s voor planning en studies opgenomen waarin de begrotingsmutaties op projectniveau zichtbaar zijn gemaakt. Deze MIRT-tabellen zijn in ieder geval voorzien van toelichtingen indien sprake is:

– van een wijziging (anders dan door de verwerking van prijsbijstelling) in het taakstellend projectbudget groter dan 10% of meer dan € 10 miljoen;
– van een wijziging groter dan één jaar in de oplevering van het project.

De stand «vorig projectbudget» betreft de stand in de Najaarsnota 2024. De stand «vorig kasbudget» betreft de stand Ontwerpbegroting 2025.

Tabel 22 Projectoverzicht behorende bij 11.01: Verkenningen (bedragen x € 1 miljoen)
Verkenningen (11.01)	Projectbudget		Planning	Toelichting
Projectomschrijving	huidig	vorig	Voorkeursbeslissing
Projecten Noord Nederland
Vaarverbinding Ameland	248	0	2026	1
Verkenning Groningen Suiker	97	97
Projecten Noordwest-Nederland
A9 Rottepolderplein	0	5		2
OV en Wonen in en rond Utrecht	905	905
OV-verbinding Amsterdam-Haarlemmermeer	872	872
Verkenning Oude Lijn	1402	1402
A27 Zeewolde-Eemnes	0	3	ntb	3
Projecten Zuidwest-Nederland
A15 Papendrecht-Gorinchem	0	138	ntb	4
Verkenning MerwedeLingelijn	57	57
Verkenning Rail Gent Terneuzen	113	106		5
Verkenning BRT Leiden-Zoetermeer	37	37
Capaciteitsverruiming A16 Van Brienenoordcorridor Rotterdam	0	290	2023	6
Projecten Zuid-Nederland
A2 Deil-Den Bosch/Vught	0	126	2022	7
A58 Tilburg-Breda	0	25	ntb	8
A2/N2 (incl. Brainportlijn)	417	0	ntb	9
Verkenning HUB Den Bosch	142	142
Projecten Oost-Nederland
A50 Ewijk-Bankhoef-Paalgraven & corridor Nijmegen-Eindhoven	0	452	2024	10
Verkenning Knooppunt OV Nijmegen	55	45		11
Verkenning RegioExpress	87	0		12
Verkenning Eurregiorail	33	0		13
N35 Wijthmen-Nijverdal	112	112	2025
Totaal verkenningsprogramma
Begroting (MF 11.01)	4.577	4.814

Toelichting

1. Vaarverbinding Ameland: In november 2024 heeft de Minister van IenW ingestemd met de formele startbeslissing voor de MIRT-verkenning Bereikbaarheid Ameland. De budgetreservering van € 250 miljoen is overgeboekt naar artikel 11.01 (Kamerstuk 36 600 A, nr. 17).

A9 Rottepolderplein: Dit betreft de afroming van de restbudgetten van de gepauzeerde budgetten. Het Rijksbudget wordt afgeroomd als gevolg van het besluit rond de inzet van de restbudgetten van de gepauzeerde wegprojecten (Kamerstuk 36 600 A, nr. 16). Voor de projecten: A9 Rottepolderplein, A27 Zeewolde-Eemnes, A15 Papendrecht-Gorinchem, A2 Deil-Den Bosch-Vught en A58 Breda-Tilburg.

A27 Zeewolde-Eemnes: Dit betreft de afroming van de restbudgetten van de gepauzeerde budgetten. Het Rijksbudget wordt afgeroomd als gevolg van het besluit rond de inzet van de restbudgetten van de gepauzeerde wegprojecten (Kamerstuk 36 600 A, nr. 16). Voor de projecten: A9 Rottepolderplein, A27 Zeewolde-Eemnes, A15 Papendrecht-Gorinchem, A2 Deil-Den Bosch-Vught en A58 Breda-Tilburg.

A15 Papendrecht-Gorinchem: Dit betreft de afroming van de restbudgetten van de gepauzeerde budgetten. Het Rijksbudget wordt afgeroomd als gevolg van het besluit rond de inzet van de restbudgetten van de gepauzeerde wegprojecten (Kamerstuk 36 600 A, nr. 16). Voor de projecten: A9 Rottepolderplein, A27 Zeewolde-Eemnes, A15 Papendrecht-Gorinchem, A2 Deil-Den Bosch-Vught en A58 Breda-Tilburg.

De middelen voor Rail Gent-Terneuzen ter hoogte van € 14,1 miljoen zijn overgeboekt naar het verkenningenbudget Rail Gent Terneuzen op artikel 11.01 MF. Die middelen zijn onderdeel van het compensatiepakket Wind in de Zeilen (€ 14,1 miljoen) en het Nationaal Groeifonds (€ 106,4 miljoen). Omdat beide bijdragen afzonderlijk in het Mobiliteitsfonds staan maar de kosten voor de MIRT-verkenning en de uiteindelijke realisatie uit de gezamenlijke totaalbijdrage moet worden gefinancierd, is het budget overgeboekt naar het verkenningenbudget Rail Gent Terneuzen.

A16 Van Brienenoord-corridor: Ter dekking van de opgave op het Mobiliteitsfonds worden middelen vanuit vijf hoofdwegenprojecten onttrokken. Een deel van deze middelen is afkomstig uit de € 7,5 miljard van het kabinet Rutte IV voor de ontsluiting van nieuwe woningen. Het volledige budget wordt bij deze projecten weggehaald, waarbij een deel van de middelen voor Woningbouw en Mobiliteit resteert en wordt toegevoegd aan de Reservering bereikbaarheid WoMo HWN (€ 357 miljoen) in afwachting van nadere afspraken over de bestemming. Het betreft op artikel 11 de projecten: A16 Van Brienenoord-corridor en A50 Ewijk-Bankhoef-Paalgraven.

A2 Deil-Den Bosch-Vught: Dit betreft de afroming van de restbudgetten van de gepauzeerde budgetten. Het Rijksbudget wordt afgeroomd als gevolg van het besluit rond de inzet van de restbudgetten van de gepauzeerde wegprojecten (Kamerstuk 36 600 A, nr. 16). Voor de projecten: A9 Rottepolderplein, A27 Zeewolde-Eemnes, A15 Papendrecht-Gorinchem, A2 Deil-Den Bosch-Vught en A58 Breda-Tilburg.

A58 Breda-Tilburg: Dit betreft de afroming van de restbudgetten van de gepauzeerde budgetten. Het Rijksbudget wordt afgeroomd als gevolg van het besluit rond de inzet van de restbudgetten van de gepauzeerde wegprojecten (Kamerstuk 36 600 A, nr. 16). Voor de projecten: A9 Rottepolderplein, A27 Zeewolde-Eemnes, A15 Papendrecht-Gorinchem, A2 Deil-Den Bosch-Vught en A58 Breda-Tilburg.

A2/N2 inclusief Brainportlijn: In verband met de start van de verkenning A2/N2 inclusief Brainportlijn worden de middelen overgeboekt van de Reservering op artikel 11.03.

A50 Ewijk-Bankhoef-Paalgraven: Ter dekking van de opgave op het Mobiliteitsfonds worden middelen vanuit vijf hoofdwegenprojecten onttrokken. Een deel van deze middelen is afkomstig uit de € 7,5 miljard van het kabinet Rutte IV voor de ontsluiting van nieuwe woningen. Het volledige budget wordt bij deze projecten weggehaald, waarbij een deel van de middelen voor Woningbouw en Mobiliteit resteert en wordt toegevoegd aan de Reservering bereikbaarheid WoMo HWN op artikel 11.3 Reserveringen (€ 357 miljoen) in afwachting van nadere afspraken over de bestemming. Het betreft op artikel 11 de projecten: A16 Van Brienenoord-corridor en A50 Ewijk-Bankhoef-Paalgraven.

In het kader van een prijsstijging op het project Nijmegen Centrumzijde is € 10 miljoen overgeboekt naar artikel 11.01 MF.

In verband met de faseovergang is € 87,4 miljoen overgeboekt van de reserveringen op artikel 11.03 MF naar de verkenningen op artikel 11.01 MF.

In verband met de faseovergang is € 32,8 miljoen overgeboekt van de reserveringen op artikel 11.03 MF naar de verkenningen op artikel 11.01 MF.

Tabel 23 Projectoverzicht behorende bij 11.03: Reserveringen (bedragen x € 1 miljoen)
Reserveringen (11.03)	Budget		Planning	Toelichting
Projectomschrijving	huidig	vorig	Voorkeursbeslissing
Projecten Noordwest-Nederland
Gebiedsprogramma regio Amsterdam	8	8	nvt
Projecten Zuid-Nederland
Reservering Netwerkontwikkeling A2/N2	0	239	nvt	1
Multimodaal Metropool Regio Eindhoven	76	175	nvt	2
Projecten Noord-Nederland
Westflank Groningen	90	0	nvt	3
Reserveringen
N33 en Nedersaksenlijn	340	340	nvt
Exploitatie en Onderhoud Caribisch Nederland	66	77	nvt	4
Maatregelenpakket Spoorgoederenvervoer	7	7	nvt
ERTMS	475	725	nvt	5
Reservering Programma Hoogfrequent Spoor	133	133	nvt
Slimme en duurzame mobiliteit	0	4	nvt	6
Pakket Zeeland	57	114	nvt	7
Schoon Emissieloos Bouwen (rijksdiensten)	1	105	nvt	8
Reservering Bereikbaarheid WoMo HWN	374	17	nvt	9
Robuuste Hoofdvaarwegen	173	173	nvt
Goederenvervoercorridors	1	11	nvt	10
Programma Bescherming Noordzee Infrastructuur (PBNI)	163	146	nvt	11
Reservering Stikstof	14	14	nvt
Strategisch Capaciteitsmanagement	0	3	nvt
Verduurzaming Gebouwen	1	1	nvt
Modaliteitspecifieke reservering	0	38	nvt	12
Klimaatneutrale en Circulaire Infrastructuur	100	100	nvt
PHS Reservering	133	133	nvt
Lelylijn	4	6	nvt	13
Brainport Eindhoven: Woningbouwmiddelen BO MIRT 2022	744	828	nvt	14
Reservering CER	6	0	nvt	15
Ontsluiting Woningbouw	34	36	nvt
Reservering Ontsluiting Woningbouw Regeerakkoord	2.541	0		16
Reservering Instandhouding	62	6.617	nvt	17
Totaal reserveringen	5.603	10.050
Begroting (MF 11.03)	5.603	10.050

Toelichting

1. In het BO MIRT van november 2024 zijn definitieve afspraken gemaakt over de verdeling van de bijdragen van Rijk en regio aan de verschillende onderdelen van de Brainport deal (zie Kamerstuk 36 600 A, nr. 16). Voor de Rijksbijdrage wordt het hiervoor beschikbare budget binnen IenW aan de juiste posten toebedeeld. Dit heeft een herverdeling van de eerdere rijksbijdrage tussen de verschillende onderdelen tot gevolg. Het totaal van de Rijksbijdrage en regiobijdrage blijft hetzelfde, alsmede de verdeling per onderdeel. Per saldo wordt € 183 miljoen euro van de rijksbijdrage overgeboekt naar het onderdeel HWN-OWN A2-N2 inclusief Brainportlijn en Noordwest-tangent, waarmee de regionale bijdrage voor dit onderdeel wordt verlaagd. De regionale bijdrage aan de Multimodale knoop Eindhoven (84 miljoen euro) en Multimodaalpakket Metropoolregio Eindhoven (99 miljoen euro) wordt juist verhoogd.

Multimodaal MRE: Het budget wordt conform de afspraken uit het BO MIRT van november 2024 met € 99 miljoen verlaagd en toegevoegd aan het budget voor A2/N2 (zie Kamerstuk 36 600 A, nr. 16).

Een deel van de Woningbouw Middelen worden overgeboekt van artikel 11 naar artikel 14 MF om de middelen voor de SPUK mobiliteitspakketten, SPUK bovenplanse infrastructuur en risico beheersingskosten beschikbaar te stellen.

Er worden middelen uit de reservering Exploitatie en Onderhoud Caribisch Nederland overgeboekt naar artikel 14 op HXII voor de meerjarige onderhoudsprogramma’s op Saba (€ 1 miljoen) en St. Eustatius (€ 5 miljoen). Daarnaast betreft het nog diverse kleinere mutaties naar HXII van € 5 miljoen.

Bij de 21e Voortgangrapportage ERTMS is het besluit genomen om de locatie voor het proefbaanvak te wijzigen naar de Zeeuwse Lijnen. De kosten voor de ombouw van de baan, het proefbedrijf, het alternatief vervoer en het maatregelenpakket afgesproken, bedragen € 337,3 miljoen en daarom dient er budget vanuit artikel 11.03 MF naar artikel 17.07 MF te worden overgeboekt. Omdat de locatie van het proefbaanvak wijzigt, worden de eerder overgeboekte middelen voor de Hanzelijn ter hoogte van € 87,5 miljoen, teruggeboekt naar artikel 11.03 MF en wordt per saldo € 249,8 miljoen overgeboekt naar artikel 17.07 MF.

Voor de regeling Slim, Veilig en Duurzaam Mobiliteit wordt € 4,3 miljoen overgeheveld vanuit de reservering van Slim, Veilig en Duurzaam Mobiliteit.

De NS voert extra treindiensten uit in de provincie Zeeland, in het kader van Wind in de Zeilen en daarvoor ontvangt de NS een subsidie van € 4,5 miljoen per jaar. Daarom is voor de voor de concessieperiode 2025–2033 € 40,5 miljoen overgeboekt vanuit artikel 11.03 MF naar de beleidsbegroting HXII, waar deze uitgaven verantwoord zullen worden.

Daarnaast zijn de middelen voor Rail Gent-Terneuzen ter hoogte van € 14,1 miljoen overgeboekt naar het verkenningenbudget Rail Gent Terneuzen op artikel 11.01 MF. Die middelen zijn onderdeel van het compensatiepakket Wind in de Zeilen (€ 14,1 miljoen) en het Nationaal Groeifonds (€ 106,4 miljoen). Omdat beide bijdragen afzonderlijk in het Mobiliteitsfonds staan maar de kosten voor de MIRT-verkenning en de uiteindelijke realisatie uit de gezamenlijke totaalbijdrage moet worden gefinancierd, is het budget overgeboekt naar het verkenningenbudget Rail Gent Terneuzen.

Het gereserveerde budget voor Schoon Emissieloos Bouwen is door RWS opgevraagd op basis van een bestedingsplan en overgeboekt naar artikel 12.

Het resterende afgeroomde deel van de vijf aanvullend gepauzeerde projecten met WoMo-middelen (€ 357 miljoen) wordt toegevoegd aan de Reservering bereikbaarheid WoMo HWN in afwachting van nadere afspraken over de bestemming. Zie bij de projectoverzichten bij Planning en Studies (artikel 12.03.02) en Verkenningen (artikel 11.01) voor een nadere toelichting.

Er is € 10,5 miljoen overgeboekt naar diverse modaliteitsartikelen op het MF conform de gemaakte afspraken bij het BO MIRT goederenvervoer najaar 2024.

Het budget is met € 16,7 miljoen toegenomen vanwege de toevoeging uit de dekkingsopgave MF voor PBNI.

De modaliteitspecifieke reservering is ingezet voor de dekking van het amendement De Groot inzake Groningen Airport Eelde (6,5 miljoen) en de reservering van de gedragsaanpak N36 als onderdeel van de Veiligheid Rijks-N-wegen (€ 0,5 miljoen). De resterende middelen zijn overgeboekt naar de generieke investeringsruimte en ingezet voor de dekkingsopgave van het MF.

Voor de Lelylijn is met de regio afgesproken dat er de komende periode gewerkt wordt aan een Masterplan. Voor onderzoeksopdrachten van dit Masterplan is € 2 miljoen overgeboekt naar het artikel 13.03 MF.

In het BO MIRT van november 2024 zijn definitieve afspraken gemaakt over de verdeling van de bijdragen van Rijk en regio aan de verschillende onderdelen van de Brainport deal. Dit heeft een herverdeling van de eerdere rijksbijdrage tussen de verschillende onderdelen tot gevolg. Er wordt € 84 miljoen voor de bijdrage aan de Multimodale knoop Eindhoven overgeboekt naar het onderdeel HWN-OWN A2-N2.

Vanuit de dekkingsopgave MF is er circa € 6 miljoen gereserveerd voor de Critical Entities Resilience Directive (CER)-richtlijn op het Hoofdwegennet en Hoofdvaarwegennet.

Het kabinet-Schoof I heeft € 2,5 miljard beschikbaar gemaakt voor de ontsluiting en bereikbaarheid van nieuwe woningbouwlocaties. De € 2,5 miljard wordt ingezet voor twee verschillende type woningbouwlocaties; woningbouwlocaties door heel Nederland waar op korte termijn extra woningen gebouwd kunnen worden en de grootschalige woningbouwlocaties. Om bestuurlijke afspraken te kunnen maken en deze te kunnen vertalen in regelingen en beschikkingen zijn deze middelen inclusief indexatie opgevraagd vanuit de Aanvullende Post van het Ministerie van Financiën. Het gaat om een totaalbedrag van € 2,5 miljard en € 41 miljoen indexatie.

Bij de Voorjaarsbesluitvorming 2025 is besloten om de middelen van de Reservering Instandhouding, in ieder geval tot en met 2038, over te boeken naar RWS (€ 5.653 miljoen) en ProRail (€ 225 miljoen) om op deze manier BKN-RWS en BKN-spoor beleidsarm door te trekken. Daarnaast is € 677 miljoen van de Reservering Instandhouding ingezet voor de dekkingsopgave op het Mobiliteitsfonds.

Tabel 24 Projectoverzicht behorende bij 12.03.01 Aanlegprogramma (bedragen x € 1 miljoen)
Aanlegprogramma Hoofdwegennet (12.03.01)	Kasbudget 2025		Projectbudget		Openstelling		Toelichting
Projectomschrijving	huidig	vorig	huidig	vorig	huidig	vorig
Projecten Nationaal
Kleine projecten / Afronding projecten	19	10	6.095	6.079			1
Programma snelheidsaanpassing	3	3	56	56
Programma aansluitingen	5	0	133	133
Quick Wins Wegen	0	0	12	12
ZSM 1+2 (spoedwet wegverbreding)	2	0	1.478	1.478	2016	2016
Projecten Noordwest-Nederland
A10 Amsterdam praktijk-proef FES	0	3	41	41	2018	2018	2
A10 Knooppunten De Nieuwe Meer en Amstel (Zuidas)	93	87	853	833	2032–2036	2032–2036	3
A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere	34	33	1.218	1.218	2027	2027
A1 Bunschoten-Knooppunt Hoevelaken			19	19	2015	2015
A2 Holendrecht – Oudenrijn			1.209	1.209	2012	2012
A9 Badhoevedorp	1		292	292	2017	2017
N50 Ens – Emmeloord			19	19	2016	2016
Projecten Zuidwest-Nederland
A15 Papendrecht-Sliedrecht	3		22	22	2021	2021
A4-A44 Rijnlandroute		62	542	557	regio	regio	4
A4 Burgerveen – Leiden			541	541	2015	2015
A4 Delft – Schiedam			642	642	2015	2015
A4 Vlietland / N14	11		31	16	2020	2020	5
N57/59 EuroRAP (verkeersveiligheid)	14	11	22	22
N61 Hoek-Schoondijke	0		111	111	2015	2015
Projecten Zuid-Nederland
A2 Passage Maastricht	1		686	686	2016	2016
A4 Dinteloord-Bergen op Zoom			260	260	2014	2014
A76 Aansluiting Nuth			59	59	regio	regio
A27 Houten Hooipolder			110	110	n.t.b.	n.t.b.
A2 Het Vonderen-Kerensheide	62	60	417	417	2025–2027	2025–2027
Projecten Oost-Nederland
A12-A15 Ressen – Oudenbroeken (ViA15)	0	61	1.263	686	n.t.b.	n.t.b.	6
A1 Apeldoorn – Azelo: fase 1 en fase 2a	31	46	478	493	2023–2025	2023–2025	7
A1 Apeldoorn Zuid – Beekbergen			29	29	2017	2017
A50 Ewijk – Valburg			269	269	2017	2017
N35 Combiplan Nijverdal	1		319	319	2015	2015
N35 Wijthmen – Nijverdal	10	7	24	24	2018	2018
N35 Zwolle – Wijthmen			49	50	2018	2018
Projecten Noord-Nederland
A7 Zuidelijke Ringweg Groningen fase 2	120	83	965	928	2024	2025	8
N31 Leeuwarden (De Haak)	1		222	222	2014	2014
Overige maatregelen
Fileaanpak			61	61
Meer kwaliteit leefomgeving			152	152
Meer veilig			117	117
Afrondingen
Totaal aanlegprogramma	412	466	18.817	18.182
Totaal uitvoeringsprogramma	412	466	18.817	18.182
Aanleg uitgaven op MF 12.03.01 mbt Planning en studies	100	100	0	0
Programma Aanleg	512	566	18.817	18.182
Budget Aanleg (MF 12.03.01)	345	345	18.817	18.182
Overprogrammering (-)	– 121	– 221	0	0

Toelichting

1. Kleine projecten / Afronding projecten: het kasbudget in 2025 is gestegen met € 9 miljoen hoofdzakelijk door de najaarsnotamutaties waarbij budget uit 2024 naar 2025 is verschoven als gevolg van kleine infra projecten. Het projectbudget is in totaal met € 16 miljoen gestegen door een overheveling van aanvullende SEB middelen vanuit beleid (€ 15,6 miljoen).

A10 Amsterdam praktijk-proef FES: kasbudget (€ 3,0 miljoen) is uit 2024 doorgeschoven naar volgend jaar wegens afrekening met de Europees subsidies in 2026.

A10 Knooppunten de Nieuwe Meer en Amstel (Zuidas): het projectbudget is gestegen door een budgetoverheveling van Vernieuwing naar Knooppunt Nieuwe Meer Amstel voor de toevoeging van stalen vallen aan het contract Zuidasdok Nieuwe Meer. Het project Zuidasdok moet de aanvullende renovatiewerkzaamheden aan de bestaande Schinkelbruggen gaan opdragen aan de aannemer, zodat de werkzaamheden in 2025 en 2026 kunnen worden uitgevoerd (€ 19,8 miljoen).

A4-A44 Rijnlandroute: het kasbudget in 2025 is verlaagd omdat met de najaarsnota € 62 miljoen naar voren is geschoven met als belangrijke oorzaken dat er in 2024 nog twee extra subsidiemijlpalen zijn betaald. Het projectbudget is met € 15 miljoen afgenomen door de afdracht aan het BTW-compensatiefonds inzake de subsidie-beschikking Rijnlandroute (t.g.v. Provincie Zuid-Holland).

A4 Vlietland / N14: dit betreft meerkosten in 2025 voor de verbreding van de A4 Vlietlanden en de afsluitbomen (€ 11 miljoen) en aanvullend budget voor diverse onderdelen. Het projectbudget is daarom ook opgehoogd met € 15 miljoen.

A12-A15 Ressen – Oudenbroeken (ViA15): dit betreft een actualisatie van het kasbudget dat naar artikelonderdeel 12.04 is overgeboekt (€ 61 miljoen). Het projectbudget is met € 577 miljoen gestegen door het opvragen van aanvullend budget doordat het tracebesluit na de uitspraak van de Raad van State onherroepelijk is geworden. Dit betreft het actualiseren van de huidige aanbieding naar prijspeil 2024 en deels scopeaanpassingen.

A1 Apeldoorn – Azelo: fase 1 en fase 2a: dit betreft de teruggave van budget omdat verwachte risico’s niet zijn opgetreden, er meer IBOI is uitgekeerd dan de markt indexering en een scopewijziging doordat de Ardeweg niet wordt teruggebouwd (€ 15 miljoen).

A7 Zuidelijk Ringweg Groningen: dit betreft een actualisatie van het projectbudget.

Tabel 25 Projectoverzicht behorende bij 12.03.02 Planning en studies (bedragen x € 1 miljoen)
Planning en studies Hoofdwegennet (12.03.02)	Projectbudget		Planning		Toelichting
Projectomschrijving	huidig	vorig	TB	Openstelling
Aanleg uitgaven op MF 12.03.01 mbt Planning en studies -projecten	– 1.186	– 1.445
Projecten Nationaal
Beter Benutten	85	97	nvt	nvt	1
Geluidsaneringprogramma – weg	562	562	nvt	nvt
Kosten voorbereiding tol	114	110	nvt	nvt
Exploitatie tol	497	497	nvt	nvt
Reservering voor LCC	343	484	nvt	nvt	2
Digitaal Stelsel Mobiliteitsdata	117				3
Snelfietsroutes	28	46	nvt	nvt	4
Voorbereiding vrachtwagenheffing	370	349	nvt	nvt	5
Exploitatie vrachtwagenheffing	460	474	nvt	nvt	6
Impuls Strategisch Plan Verkeersveiligheid	438	437	nvt	nvt
Maatregelen Fietsveiligheid	48	51	nvt	nvt	7
Verkeersveiligheid Rijks-N-wegen	178	198	nvt	nvt	8
Reservering inzet restbudgetten	218				9
Bijdrage aan agentschap t.b.v. externe kosten planuitwerkingen	165	170	nvt	nvt
Projecten Noordwest-Nederland
A1/A28 Knooppunt Hoevelaken	138	480	ntb	ntb	10
A12/A27 Ring Utrecht	1.773	1.773	ntb	ntb
A7/A8 Corridor Amsterdam-Hoorn	22	547	ntb	ntb	11
A6 Almere Oostvaarders-Lelystad	23	149	ntb	ntb	12
Rijksbijdrage aan de Noordelijke Randweg Utrecht	0	28	Regio	Regio	13
Stedelijke Bereikbaarheid Almere	23	27	Regio	Regio	14
Projecten Zuidwest-Nederland
A20 Nieuwerkerk a/d IJssel – Gouwe	216	216	2027	ntb
A4 Haaglanden – N14	36	157	ntb	ntb	15
A4 Burgerveen – N14	3	358	ntb	ntb	16
Tolvrije Westerscheldetunnel	151	151	nvt	nvt
Projecten Zuid-Nederland
A67/A73 Knooppunt Zaarderheiken	6	6	ntb	ntb
N65 Vught – Haaren	89	89	Regio	Regio
Toegangsweg Maastricht-Aachen Airport	3	3	Regio	Regio
Programma SmartwayZ.NL: A67 Leenderheide-Geldrop	58	79	ntb	ntb	17
Programma SmartwayZ.NL: InnovA58	581	588	ntb	ntb	18
Programma SmartWayZ.nl: ASML De Run	0	0	nvt	nvt
Programma SmartwayZ.NL: ITS en Smart Mobility	9	9	nvt	nvt
Programma SmartwayZ.NL: programmaorganisatie	1	1	nvt	nvt
Projecten Oost-Nederland
A1/A30 Barneveld	24	23	ntb	ntb	19
N35 Nijverdal – Wierden	129	129	ntb	ntb
N35 Knooppunt Raalte	26	26	Regio	Regio
N50 Kampen – Kampen Zuid	17	17	ntb	ntb
A28 Amersfoort-Hoogeveen	34	34	2025	ntb
A1/A35 Azelo-Buuren	0	1	ntb	ntb	20
Projecten Noord-Nederland
Toegangsweg Groningen Airport Eelde	14	7	Regio	Regio	21
N33 Midden (Zuidbroek-Appingedam)	200	200	ntb	ntb
N33 Noord (Appingedam – Eemshaven)	4	4	ntb	ntb
Overige projecten en reserveringen	145	157
Projecten in voorbereiding
Projecten Nationaal
Studiebudget Verkenningen / MIRT onderzoeken
Programma DUMO
Programma Fiets
Strategisch plan Verkeersveiligheid
Afrondingen
Totaal programma planning en studies	6.162	7.289
Begroting (MF 12.03.02)	6.162	7.289

Toelichting

1. Beter Benutten: het project is afgerond, hierdoor is € 12 miljoen overgeboekt naar artikel 11.04.

Reservering LCC: Er is uit de Reservering voor LCC € 117,6 miljoen afgesplitst ten behoeve van de toekomstige beheerkosten van het Digitaal Stelsel Mobiliteitsdata. Daarnaast zijn door RWS aanvullende middelen opgevraagd met name voor het beheer van A7 Zuidelijke Ringweg Groningen. In totaal betreft dit € 22,7 miljoen.

Digitaal Stelsel Mobiliteitsdata: Er is uit de Reservering voor LCC € 117,6 miljoen afgesplitst ten behoeve van de toekomstige beheerkosten van het Digitaal Stelsel Mobiliteitsdata.

Snelfietsroutes: Voor de programma Meerjarige Adaptieve Uitvoeringsagenda Fiets (MAUF) wordt een SPUK voorbereid. Dit betreft in totaal € 18 miljoen, verdeeld over 3 jaar (€ 6 miljoen per jaar). Voor de SPUK worden de middelen vanuit Doorfietsroutes (planstudie) overgeheveld naar Meerjarige Adaptieve Uitvoeringsagenda Fiets (optimalisering gebruik).

Voorbereiding vrachtwagenheffing: Dit betreft het saldo van Vrachtwagenheffing, conform middelenafspraak schuift het saldo op het mobiliteitsfonds door naar 2025.

Exploitatie vrachtwagenheffing: Met OB2025 is in 2024 het exploitatiebudget van Vrachtwagenheffing onterecht geïndexeerd met € 13,9 miljoen. Dit wordt toegevoegd aan de investeringsruimte van hoofdwegennet.

Maatregelen fietsveiligheid: Ten behoeve van het bevorderen van de fietsveiligheid is 3,9 miljoen overgeboekt naar HXII. Dit wordt voornamelijk ingezet voor meerjarige voorlichting, gedragsbeïnvloeding en pilots.

Veiligheid Rijks-N-wegen: Voor de trajecten N44, N14, N59 en N915 zijn de gereserveerde middelen binnen tranche 2 naar RWS overgeheveld voor de realisatie van de maatregelen (€ 19,2 miljoen). Dit geldt ook voor de voorbereidingskosten voor N50 Ramspol-Kampen en N36 (€ 2 miljoen).

Reservering inzet restbudgetten: IenW reserveert minimaal € 200 miljoen vanuit de restbudgetten voor het opstarten van een van de gepauzeerde projecten (Kamerstuk 36 600 A, nr. 16).

Afromen restbudgetten gepauzeerde projecten: Het Rijksbudget wordt afgeroomd als gevolg van het besluit rond de inzet van de restbudgetten van de gepauzeerde wegprojecten conform de gemaakte afspraken in het BO-MIRT najaar 2024 (Kamerstuk 36 600 A, nr. 16). Het betreft de volgende projecten: A1/A28 Knooppunt Hoevelaken, Rijksbijdrage aan de Noordelijke Randweg Utrecht, A4 Haaglanden – N14, InnovA58 (traject: Annabosch-Galder), A67 Leenderheide-Geldrop, A1/A30 Barneveld en A1/A35 Knooppunt Azelo-Buuren.

Afroming WoMo-budgetten in afwachting van nadere afspraken over de bestemming: Ter dekking van de opgave op het Mobiliteitsfonds worden middelen vanuit vijf hoofdwegenprojecten onttrokken. Een deel van deze middelen is afkomstig uit de € 7,5 miljard van het kabinet Rutte IV voor de ontsluiting van nieuwe woningen. Het volledige budget wordt bij deze projecten weggehaald, waarbij een deel van de middelen voor Woningbouw en Mobiliteit resteert en wordt toegevoegd aan de Reservering bereikbaarheid WoMo HWN op artikel 11.3 Reserveringen (€ 357 miljoen) in afwachting van nadere afspraken over de bestemming. Het gaat om de projecten A7/A8 Amsterdam-Hoorn, A4 Burgerveen-N14, A6 Almere Oostvaarders-Lelystad onder 12.03.02.

Het overschot op de specifieke uitkering Stedelijke Bereikbaarheid Almere is als meevaller overgeboekt naar artikel 11.04 en ingezet voor de dekkingsopgave van het Mobiliteitsfonds.

Dit betreft de verwerking van het Amendement De Groot (Kamerstuk 36 600 A nr. 11), waarbij aanvullend middelen worden gereserveerd voor de landzijdige bereikbaarheid van Groningen Airport Eelde in de vorm van een rotonde en OV-hub.

Tabel 26 Projectoverzicht behorende bij 12.03.03 Optimalisering gebruik hoofdwegennet (bedragen x € 1 miljoen)
Optimalisering gebruik (12.03.03)	Projectbudget		Openstelling		Toelichting
Projectomschrijving	huidig	vorig	huidig	vorig
Digitale Infrastructuur voor Toekomstbestendige Mobiliteit	32	32	nvt	nvt
Regionale regeling Schoon Emissieloos Bouwen	203	203	nvt	nvt
Slim, Veilig, Doelmatig en Duurzaam Gebruik van Mobiliteitsinfrastructuur	130	124	nvt	nvt	1
Ringen draaiende houden WoMo	212		nvt	nvt	2
Reservering kleinere maatregelen	280		nvt	nvt	3
Meerjarige Adaptieve Uitvoeringsagenda Fiets	18		nvt	nvt	4
Noordwest-Nederland
Ringen draaiende houden WoMo	0	218	nvt	nvt	5
Maatregelenpakket Amersfoort	50		nvt	nvt	6
Zuidwest-Nederland
Ringen draaiende houden WoMo	0	55	nvt	nvt	7
A4/A211 Harnaschknoop	35		ntb	nvt	8
Maatregelenpakket A4 Haaglanden-N14	16		nvt	nvt	9
Maatregelenpakket A15 Papendrecht-Gorinchem	16		nvt	nvt	10
Zuid-Nederland
Reservering VDL	5	5	nvt	nvt
Ringen draaiende houden WoMo	55	55	nvt	nvt
Quickwins A2 Deil-Vught	14	14	nvt	nvt
Maatregelenpakket A2 Deil-Vught	54		nvt	nvt	11
Maatregelenpakket A58 Stedelijke regio Breda-Tilburg	23		nvt	nvt	12
Totaal Optimalisering gebruik	1.143	706
Begroting (MF 12.03.03)	1.143	706

Toelichting

1. Er worden middelen toegevoegd aan de Tijdelijke stimuleringsregeling slim. veilig. doelmatig en duurzaam gebruik van mobiliteitsinfrastructuur 2023–2027 (IENW\/BSK-2023\/60021) inzake de Toegangsweg Groningen Airport Eelde € 6,5 miljoen en het Fietspad Leidschendam – Leiden (A4 Burgerveen – N14) € 2,6 miljoen.

Het regionaal ingestoken programma is omgezet naar vier werksporen en overgeboekt van de landsdelen Noordwest-Nederland en Zuidwest-Nederland naar Nationaal. Dit is conform de afspraken uit het BO-MIRT najaar 2024 (Kamerstuk 36 600 A nr. 16). Daarnaast zijn vanuit dit programma deels middelen overgeboekt naar RWS ten behoeve van een structurele verhoging van het aantal weginspecteurs.

Reservering kleinere maatregelen: IenW reserveert € 290 miljoen vanuit de restbudgetten voor kleine maatregelen gericht op het verbeteren van de weginfrastructuur of de doorstroming van automobiliteit op het nationale netwerk (Kamerstuk 36 600 A, nr. 16). Vanuit deze middelen is via het amendement Veltman en Olger van Dijk (Kamerstuk 36 600 A nr. 21) reeds € 10 miljoen vrijgemaakt voor het veilig maken van de spoorwegovergangen in Ermelo en Nijkerk op het traject Harderwijk-Amersfoort, zodat het weer mogelijk wordt om op dit traject spitstreinen in te zetten.

Voor de programma Meerjarige Adaptieve Uitvoeringsagenda Fiets (MAUF) wordt een SPUK voorbereid. Dit betreft in totaal € 18 miljoen, verdeeld over 3 jaar (€ 6 miljoen per jaar). Voor de SPUK worden de middelen vanuit Doorfietsroutes (planstudie) overgeheveld naar Meerjarige Adaptieve Uitvoeringsagenda Fiets (optimalisering gebruik).

Bestemming gehonoreerd regiovoorstel uit afroming restbudgetten: IenW reserveert € 206 miljoen voor gehonoreerde regiovoorstellen rond alternatieve/mitigerende maatregelen(pakketten) (Kamerstuk 36 600 A, nr. 16). Te weten: A1/A30 Verbindingsboog (zie artikel 12.03.02), A4/N211 Harnaschknoop en Maatregelenpakketten voor A4 Haaglanden-N14, A15 Papendrecht-Gorinchem, Amersfoort (Knooppunt Hoevelaken), A58 Stedelijke regio Breda-Tilburg respectievelijk A2 Deil-Vught.

Tabel 27 Projectoverzicht behorende bij 12.04 Geïntegreerde contractvormen (bedragen x € 1 miljoen)
Geïntegreerde contractvormen Hoofdwegennet (12.04)	Kasbudget 2025		Projectbudget		Openstelling		Eind contract	Toelichting
Projectomschrijving	huidig	vorig	huidig	vorig	huidig	vorig
Projecten Noordwest-Nederland
A10 Tweede Coentunnel	59	60	2.265	2.265	2013	2013	2037
A12 Lunetten – Veenendaal	41	28	729	729	2012	2012	2033	1
A1/A6/A9 SA Badhoevedorp-Holendrecht	73	82	1.484	1.473	2027	2027	2040	2
A1/A6/A9 Schiphol – Amsterdam – Almere (deeltraject A1/A6)	64	64	1.932	1.932	2019	2019	2042
A1/A6/A9 Schiphol – Amsterdam – Almere (deeltraject A6 Almere)	19	17	405	405	2019	2019	2040
A1/A6/A9 Schiphol – Amsterdam – Almere (deeltraject A9 Gaasperdammerweg)	50	51	1.218	1.218	2020	2020	2038
A27/A1 Utrecht-Eemnes-Bunschoten	17	16	378	378	2019	2019	2044
Aflossing tunnels	38	30	965	965				3
Projecten Zuidwest-Nederland
A15 Maasvlakte – Vaanplein	123	76	2.454	2.385	2015	2015	2035	4
A16 Rotterdam	118	136	1.980	1.979	2025	2025	2043	5
A24 Blankenburgverbinding	151	104	2.111	2.120	2024	2024	2043	6
Projecten Zuid-Nederland
A59 Rosmalen – Geffen	0		271	271	2005	2005	2020
A27 Houten-Hooipolder	162	357	2.517	2.516	2029–2031	2029–2031	2046	7
Projecten Oost-Nederland
A12-A15 Ressen – Oudenbroeken (ViA15)	56		625	220	nvt	nvt		8
A12 Ede – Grijsoord	11	10	172	172	2016	2016	2032
N18 Varsseveld – Enschede	15	11	332	332	2018	2018	2034
Projecten Noord-Nederland
N31 Leeuwarden – Drachten	0		164	170	2007	2007	2022
N33 Assen – Zuidbroek	16	15	368	368	2014	2014	2034
Tolgefinancierde uitgaven (NCW)
Tolgefinancierde uitgaven A12/A15 Ressen – Oudbroeken (ViA15)	0	1	580	557
Afrondingen
Totaal	1.013	1.058	20.951	20.454
Budget (MF 12.04)	1.013	1.058	20.951	20.454

Toelichting

1. A12 Lunetten – Veenendaal: er is kasbudget (€ 12,7 miljoen) naar 2025 geschoven omdat in de periode 2025–2026 groot onderhoud plaatsvindt op het tracé A12 Lunetten-Veenendaal.

A1/A6/A9 SA Badhoevedorp-Holendrecht: er is kasbudget naar 2025 geschoven door de betaling voor een vergoeding voor het herstel kolommen Schipholbrug en verwerking excessieve prijsstijgingen (€ 9 miljoen). Het projectbudget is gestegen met € 12 miljoen veroorzaakt door een overheveling t.b.v. excessieve prijsstijgingen (€ 7 miljoen) en hogere ontvangsten (€ 4,9 miljoen) van de gemeente Amsterdam conform de bestuurs- en uitvoeringsovereenkomst op het moment dat het tunneldak van de Gaasperdammertunnel ter beschikking wordt gesteld.

Aflossing tunnels: er is kasbudget naar 2025 (€ 8 miljoen) geschoven door hogere onderhoudsvergoeding dat wordt vastgesteld op basis van het aantal voertuigen dat door de tunnel heen gaat.

A15 Maasvlakte – Vaanplein: het projectbudget is gestegen met € 69 miljoen doordat er vaker en stiller asfalt moet worden aangebracht. Er is overeenstemming en dat betekent dat RWS ook deels moet bijdragen aan deze kosten. Daarnaast zijn er restpunten uit de aanlegfase m.b.t. het aanleg van calamiteitenweg zoals de aanpassing van langzaam verkeerverbinding en daaruit voortkomende extra exploitatiekosten (€ 20,4 miljoen). Deze budget aanvullingen leiden ook tot een hoger kasbudget in 2025 (€ 47 miljoen).

A16 Rotterdam: er heeft een kasschuif plaatsgevonden van 2025 naar 2024 doordat een viaduct voor kunstwerk 58 moet worden vervangen en die tot een andere kasritme heeft geleid (– € 18 miljoen). Het projectbudget is gestegen doordat het jaar 2039 aan de begrotingshorizon is toegevoegd aan de huidige stand (Voorjaarsnota 2025).

A24 Blankenburgverbinding: er is meer budget nodig in 2025 (€ 47 miljoen) als gevolg van indexeringen van budgetten (IBOI) dat niet in 2024 is uitgegeven. Daarnaast vallen er in 2024 enkele contractuele indexeringen lager uit dan waarop werd gerekend, dit kwam door de onzekerheid omtrent het afzinken van het tunneldeel in het najaar van 2023.

A27 Houten-Hooipolder: dit betreft een kasschuif naar latere jaren (– € 150,8 miljoen) zodat de reeks wordt aangepast op de voorlopige prognose waarbij met name een betere inschatting is gedaan van de benodigde budgetten in 2025 en 2026. Ook is er budget geschoven van 2025 naar 2024 doordat de engineeringskosten opdrachtnemer (fase 1) en apparaatskosten opdrachtgever hoger waren dan vooraf ingeschat (– € 40,5 miljoen). Het projectbudget is gestegen met € 84 miljoen doordat het jaar 2039 aan de begrotingshorizon is toegevoegd aan de huidige stand (Voorjaarsnota 2025) en betreft een overheveling van budget uit B&O omdat onderhoud (deels) wordt uitgevoerd binnen het DBM-contract.

A12-A15 Ressen – Oudenbroeken (ViA15): dit betreft een actualisatie van het projectbudget met € 405 miljoen door het opvragen van aanvullend budget doordat het tracebesluit na de uitspraak van de Raad van State onherroepelijk is geworden. Dit betreft een deel excessieve prijsstijgingen en de toevoeging vanuit de dekkingsopgave MF.

Tabel 28 Projectoverzicht behorende bij 13.03.01 Aanlegprogramma personenvervoer (bedragen x € 1 miljoen)
Aanlegprogramma Personenvervoer (13.03.01)	Kasbudget 2025		Projectbudget		Indienststelling		Toelichting
Projectomschrijving	huidig	vorig	huidig	vorig	huidig	vorig
Projecten Nationaal
Maatregelenpakket HSL Zuid	5	4	174	174	divers	divers
Benutten Betrouwbaarheid & Capaciteit
Geluidsanering Spoorwegen (MJPG)	40	38	623	624	divers	divers
Programma Behandelen en Opstellen	43	20	190	175	divers	divers	1
Uitvoeringsprogramma geluid emplacementen (UPGE)	1	1	29	29	divers	divers
Verbeteraanpak stations	2	1	12	12	divers	divers
Spoorcapaciteit 2030	41	38	857	884	divers	divers	2
Innovatieprogramma Spoortrillingen	8	7	23	23	divers	divers
Regionale Knelpunten	9	4	17	17	divers	divers
Stations en stationsaanpassingen
Kleine stations	0	7	13	13	divers	divers
Toegankelijkheid stations	14	12	526	526	divers	divers
Overige projecten/lijndelen etc.
Programma ATB-Vv	2	6	81	81	divers	divers
Fietsparkeren bij stations	19	26	456	457	divers	divers
Kleine projecten personenvervoer	36	37	227	204	divers	divers	3
Nazorg gereedgekomen lijnen/halten	4	5	33	33	divers	divers
Programma Overwegen	51	59	943	946	divers	divers	4
Programma aanpak suïcidepreventie	2	3	22	22	2021/2026	2021/2026
Programma kleine functiewijzigingen	13	15	399	399	divers	divers
Maaslijn	30	51	226	226	divers	divers
Schoon en Emissieloos Bouwen	2	21	87	87	divers	divers
Projecten Noordwest-Nederland
Amsterdam CS Cuypershal	1	1	28	28	divers	divers
Paspoort- en beveiligingsfaciliteiten op A'dam CS	7	4	22	22	divers	divers
Projecten Zuidwest-Nederland
Programma Wind in de Zeilen	2	1	10	10	divers	divers
Stations en Stationsaanpassingen
Emplacement Den Haag centraal	28	36	118	118	2023/2026	2023/2026
Projecten Oost Nederland
Traject Oost	11	10	223	223	divers	divers
Zwolle-Herfte					divers	divers
Regionale lijnen	0	0	17	17	2017/2021	2017/2021
Spoorzone Ede Oost	5	5	49	49	divers	divers
Projecten Noord Nederland
Sporendriehoek Noord-Nederland	1	1	146	146	divers	divers
Afrondingen
Totaal ProRail projecten
Totaal overige (niet ProRail) projecten
Totaal uitvoeringsprogramma	378	415	5551	5545
Planning- en studieuitgaven binnen aanlegprogramma	– 9	– 15	– 178	– 221
Afrekening voorschotten	21	0	276	248
Programma Aanleg	390	401	5649	5572
Aanleg uitgaven binnen planning en studies	18	8	79	75
Aanleg uitgaven binnen MF11	0	0	0	0
Budget Aanleg (MF 13.03.01)	408	409	5728	5647
Overprogrammering (-)	– 212	– 227

Toelichting

1. In verband met de toekomstige EOV-kosten van onlangs beschikte projecten is € 4 miljoen overgeboekt naar artikel 13.02 MF. Op de TEN-T-corridor tussen de Rotterdamse haven en Bad Bentheim wordt een goederenwachtspoor (GWS) van 740 meter gerealiseerd bij Rotterdam Noord. De scope van Behandelen en Opstellen (B&O) wordt uitgebreid met het realiseren van het GWS. Het hiervoor benodigde budget ter hoogte van € 15,9 miljoen is toegevoegd vanuit het programmabudget 740 meter op artikel 13.03.05 MF.

Daarnaast is besloten een deel van de binnen het programma Spoorcapaciteit 2030 opgenomen scope TEV maatregelen Emplacement Rotterdam Noord Goederen uit te voeren binnen het programma B&O. De hiervoor benodigde middelen ter hoogte van € 2,7 miljoen zijn om die reden overgeboekt en toegevoegd aan dit programma.

Het projectbudget voor de geluidsmaatregelen op de HSL is verlaagd met € 0,5 miljoen en overgeboekt naar de beheerder van de HSL (Infraspeed). Hiervoor zal Infraspeed de nodige geluidsmaatregelen treffen om de frequentie-verhogingen op de HSL t/m 2025 mogelijk te maken. In verband met de toekomstige onderhoudskosten van onlangs beschikte projecten is € 22,3 miljoen overgeboekt naar artikel 13.02 MF. Verder is besloten om de scope TEV maatregelen Emplacement Rotterdam Noord Goederen uit te voeren binnen het programma B&O. De hiervoor benodigde middelen ter hoogte van € 2,7 miljoen zijn om die reden overgeboekt naar dit programma. Daarnaast is € 1,9 miljoen overgeboekt naar PHS voor de planstudie Baanstabiliteit Delft-Schiedam.

Het projectbudget voor kleine projecten personenvervoer is als gevolg van diverse kleinere overboekingen met € 23 miljoen toegenomen.

In verband met de kostenstijging van het deelproject Spoorzone Rijen is € 4,8 miljoen toegevoegd vanuit de op artikel 11.03 MF geserveerde middelen. Daarnaast is in verband met de toekomstige EOV-kosten van onlangs beschikte projecten € 8,1 miljoen overgeboekt naar het artikel 13.02 MF.

Tabel 29 Projectoverzicht behorende bij 13.03.02 Aanlegprogramma goederenvervoer (bedragen x € 1 miljoen)
Aanleg programma Goederenvervoer (13.03.02)	Kasbudget 2025		Projectbudget		Indienststelling		Toelichting
Projectomschrijving	huidig	vorig	huidig	vorig	huidig	vorig
Projecten Nationaal
Optimalisering Goederencorridor Rotterdam-Genua	0	0	171	171	divers	divers
Programma Emplacementen op orde	2	1	231	233	divers	divers
Kleine projecten goederenvervoer	9	11	28	26	divers	divers
Projecten Zuidwest-Nederland
Calandbrug	1	4	275	188	divers	divers	1
Geluidmaatregelen Zeeuwselijn	0	0	22	22	divers	divers
Spooraansluiting 2e Maasvlakte achterlandverbinding	10	12	265	254	divers	divers	2
Projecten Oost Nederland
Uitv.progr Goederenroute Elst-Deventer-Twente (NaNov)	1	5	145	145	divers	divers
Overige projecten
Nazorg gereedgekomen projecten	0	0	1	1	divers	divers
Afrondingen
Totaal uitvoeringsprgramma	24	33	1140	1041
Planning en studieuitgaven binnen het aanlegprogramma	– 10	– 11	– 138	– 315			3
Afrekening voorschotten	13	0	29	21
Programma Aanleg	28	22	1031	747
Aanleguitgaven binnen planning en studies	0	0	1	1
Budget Aanleg (MF 13.03.02)	28	23	1032	748
Overprogrammering (-)	0	0	0	0

Toelichting

1. In verband met de aanleg van het Theemswegtracé wordt het huidige spoor van de Calandbrug verwijderd. Deze werkzaamheden worden gecombineerd met renovatie van de brug en reparatie of vervanging van het wegdek. In verband met deze kosten is het projectbudget verhoogd met € 87,9 miljoen vanuit de Generieke Investeringsruimte op artikel 11.04 MF.

In verband met excessieve prijsstijgingen, is het projectbudget verhoogd met € 11,4 miljoen vanuit de voor excessieve prijsstijgingen getroffen reservering op artikel11.04 MF.

Bij Najaarsnota 2024 is het projectbudget voor de Calandbrug per abuis als planning en studieuitgaven binnen het aanlegprogramma verantwoord. Bij Voorjaarsnota 2025 is dit niet meer het geval en dit leidt tot een verschil tussen de stand vorig en huidig voor het projectbudget.

Tabel 30 Projectoverzicht behorende bij 13.03.03 Optimalisering gebruik spoorwegen (bedragen x € 1 miljoen)
Optimalisering gebruik (13.03.03)	Projectbudget		Planning
Projectomschrijving	huidig	vorig	huidig	vorig
Modal shift OVS	9	9	nvt	nvt

Totaal	9	9
Begroting (MF 13.03.03)	9	9

Tabel 31 Projectoverzicht behorende bij 13.03.04 planuitwerkingsprogramma personenvervoer (bedragen x € 1 miljoen)
Planuitwerkingsprogramma Personenvervoer (13.03.04)	Projectbudget		Indienststelling		Toelichting
Projectomschrijving	huidig	vorig	huidig	vorig
Planning- en studiekosten van aanlegprogramma MF 13.03.01
Projecten Nationaal
Beter Benutten Decentraal Spoor (fase 2)	11	11	divers	divers
Grensoverschrijdend Spoorvervoer	145	143	divers	divers
Kleine projecten personenvervoer	80	95	divers	divers	1
Reizigersfonds	3	6	nvt	nvt	2
Projecten Zuid-Nederland
Toekomstvast Spoor Zuid NL	201	201	divers	divers
Projecten Zuidwest-Nederland
Stadionpark Rotterdam	139	139
Projecten Oost-Nederland
Elektrificatie Almelo-Mariënberg en Zutphen-Hengelo-Oldenzaal	98	98
Quick scan decentraal spoor Gelderland	12	12	divers	divers
Projecten Noordwest-Nederland
Amsterdam Zuid 3e perron	429	429	divers	divers
Multimodale knoop Schiphol	146	146	divers	divers
Projecten Noord-Nederland
Nedersaksenlijn	1	1
Meppel: Spoor- en perroncapaciteit	79	79	divers	divers
Lelylijn	5	3	divers	divers
HRMK Spoorbrug	82	82	divers	divers
Overige projecten en reserveringen
Studie en innovatiebudget	47	40
Totaal planning en studies personenvervoer	1.477	1.484
Afrekening voorschotten	24	20
Aanleguitgaven binnen planning en studies	– 79	– 75
Programma planning en studies	1.422	1.429
Planning en studieuitgaven binnen het aanlegprogramma	183	221
Planning en studieuitgaven op MF 11	0	0
Begroting (MF 13.03.04)	1604	1650
Overprogrammering (-)	0	0

Toelichting

1. Het projectbudget voor kleine projecten personenvervoer is als gevolg van diverse kleinere overboekingen met € 15 miljoen afgenomen.

IenW heeft ProRail een boete opgelegd voor te lage prestaties in 2023. Deze boete is in 2024 door ProRail betaald. Besloten is dat ProRail de boete van € 2,8 miljoen in 2025 moet inzetten voor het Verbeterprogramma «Betrouwbaar beter», dat vanuit de instandhoudingssubsidie wordt betaald. Om die reden is dit bedrag overgeboekt naar het artikel 13.02 MF.

Tabel 32 Projectoverzicht behorende bij 13.03.05 planuitwerkingsprogramma goederenvervoer (bedragen x € 1 miljoen)
Planuitwerkingsprogramma Goederenvervoer (13.03.05)	Projectbudget		Indienststelling		Toelichting
Projectomschrijving	huidig	vorig	huidig	vorig
Planuitwerkingskosten van realisatieprogramma MF 13.03.02
Projecten Nationaal
Kleine projecten Goederenvervoer	3	1			1
Overige projecten en reserveringen
Programma 740 treinen	90	106			2
Totaal programma planning en studies goederenvervoer	93	107
Afrekening voorschotten	2	2
Planning en studieuitgaven binnen het aanlegprogramma	138	315
Programma Aanleg	234	424
Aanleguitgaven binnen planning en studies	– 1	– 1
Begroting (MF 13.03.05)	233	423

Toelichting

1. Naar aanleiding van de gemaakte afspraken in het BO MIRT GVV is in totaal € 1,9 miljoen toegevoegd aan de post kleine projecten Goederenvervoer vanuit de Reservering BO MIRT GVV op artikel 15 MF. Dit is bedoeld voor de voortzetting van het programma Rail Connected (Infra op Orde), het herijken van het MELVIN-systeem met ProRail-data over werkzaamheden rondom overwegen en spoorbruggen waarmee werkzaamheden op andere modaliteiten (binnenvaart/weg) beter worden afgestemd.

Op de TEN-T-corridor tussen de Rotterdamse haven en Bad Bentheim wordt een goederenwachtspoor (GWS) van 740 meter gerealiseerd bij Rotterdam Noord. De scope van Behandelen en Opstellen (B&O) wordt uitgebreid met het realiseren van het GWS. Het hiervoor benodigde budget ter hoogte van € 15,9 miljoen is toegevoegd aan het programmabudget B&O op artikel 13.03.01 MF.

Tabel 33 Projectoverzicht behorende bij 13.04 Geïntregeerde contractvormen (bedragen x € 1 miljoen)
Geïntegreerde contractvormen Spoorwegen (13.04)	Kasbudget 2025		Projectbudget		Indienststelling		Toelichting
Projectomschrijving	huidig	vorig	huidig	vorig	huidig	vorig
Beschikbaarheidsvergoeding	228	216	3.887	3.981			1
Rente- en belastingaanpassingen			– 141	– 141
Totaal	228	216	3.746	3.840
Begroting (MF 13.04)	228	216	3.746	3.840

Toelichting

1. Er is met betrekking tot Infraspeed 30 mln terugbetaald in 2024. Daarnaast is per abuis in de Najaarsnota 2024 een verkeerde stand voor het projectbudget opgenomen. De correcte stand was € 3.857 miljoen.

Tabel 34 Projectoverzicht behorende bij 14.01.02 planuitwerkingsprogramma regionaal, lokale infrastructuur (bedragen x € 1 miljoen)
Planning en studies regionaal, lokale infrastructuur (14.01.02)	Projectbudget 2025		Indienststelling		Toelichting
Projectomschrijving	huidig	vorig	huidig	vorig
Overige projecten en reserveringen
Rotterdam HOV	691	691
De Vlietlijn	329	337			1
Randstadrail/Metronet Rotterdam	275	275
Projecten in voorbereiding	20	20
Overige projecten in voorbereiding	62	62
Totaal programma planuitwerking en verkenning	1.378	1.386
Planuitwerkingkosten op MF 11	42	33
Begroting (MF 14.01.02)	1.588	1.549

Toelichting

1. In verband met de bijdrage aan de planstudie Vlietlijn is € 7,5 miljoen (inclusief 1,3 miljoen btw) overgeboekt naar de beleidsbegroting HXII. Dit bedrag wordt via de BDU-uitkering 2025 beschikbaar gesteld aan de Metropoolregio Rotterdam Den Haag. Het btw-deel zal in het btw-compensatiefonds (BCF) worden gestort.

Tabel 35 Projectoverzicht behorende bij 14.01.03 aanlegprogramma regionaal, lokale infrastructuur (bedragen x € 1 miljoen)
Aanlegprogramma regionaal, lokale infra-structuur (14.01.03)	Kasbudget 2025		Projectbudget		Indienststelling
Projectomschrijving	huidig	vorig	huidig	vorig	huidig	vorig
Projecten Zuidwest-Nederland
HOV-NET Zuid-Holland Noord (vh Rijn-Gouwelijn)	0	9	183	183
Afrondingen	0	0	0	0
Begroting (MF 14.01.03)	0	9	183	183

Tabel 36 Projectoverzicht behorende bij 14.03 Regiospecifiek pakket Zuiderzeelijn (bedragen x € 1 miljoen)
Woningbouw op korte termijn door bovenplanse infrastructuur (14.03.04):	Kasbudget 2025		Projectbudget		Indienststelling
Projectomschrijving	huidig	vorig	huidig	vorig	huidig	vorig
Woningbouw op korte termijn door bovenplanse infrastructuur	150	549	1.399	1.399
Begroting (MF 14.03.04)	150	549	1.399	1.399

Tabel 37 Projectoverzicht behorende bij 14.03.04 Woningbouw op korte termijn door bovenplanse infrastructuur
Woningbouw op korte termijn door bovenplanse infrastructuur (14.03.04):	Kasbudget 2024		Projectbudget		Openstelling		Toelichting
Projectomschrijving	huidig	vorig	huidig	vorig	begroting	huidig
Woningbouw op korte termijn door bovenplanse infrastructuur	687	732	1.523	1.523			1
Begroting (MF 14.03.04)	687	732	1.523	1523

Tabel 38 Projectoverzicht behorende bij 14.03.05 Mobiliteitspakketten
Mobiliteitspakketten (14.03.05)	Kasbudget 2025		Projectbudget		Indienststelling
Projectomschrijving	huidig	vorig	huidig	vorig	huidig	vorig
Mobiliteitspakketten	395	320	1.048	1.080
Begroting (MF 14.03.05)	395	320	1.048	1.080

Tabel 39 Projectoverzicht behorende bij 15.03.01 Aanlegprogramma hoofdvaarwegennet (bedragen x € 1 miljoen)
Aanlegprogramma Hoofdvaarwegennet (15.03.01)	Kasbudget 2025		Projectbudget		Openstelling		Toelichting
Projectomschrijving	Huidig	Vorig	Huidig	Vorig	Huidig	Vorig
Projecten Nationaal
Beter Benutten	0	0	16	16	geen	geen
Impuls Dynamisch Verkeersmanagement	0	0	100	100	2018	2018
Walradarsystemen	5	0	35	35	divers	divers
Regeling kademuren	2	3	9	9	nvt	nvt
Projecten Noordwest-Nederland
De Zaan (Wilhelminasluis)	3	3	14	14	2020	2020
Lichteren buitenhaven IJmuiden	1	20	83	83	2023	2023
Projecten Zuidwest-Nederland
Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen Beneden-Lek	0	0	13	15	2022	2022	1
Capaciteitsuitbreiding overnachtingsplaatsen Merwede	0	0	7	10	2021	2021	2
Nieuwe Sluis Terneuzen	41	12	1.232	1.229	2025	2024	3
Project Mainport Rotterdam (PMR)	1	2	1.147	1.147	nnb	nnb
Projecten Zuid-Nederland
Maasroute modernisering fase 2	45	50	868	809	2027	2027	4
Zuid-Willemsvaart: aanleg Maximakanaal en opwaarderen tot Veghel	0	0	429	432	2015	2015
Sluis II Wilhelminakanaal	6	5	126	98	2029	ntb	5
Projecten Oost Nederland
Toekomstvisie Waal	4	0	150	150	2024	2024
Verruiming Twentekanalen fase 2	4	0	235	237	2023	2023
Vaarweg Meppel-Ramspol (keersluis Zwartsluis)	1	0	59	59	2017	2017
Projecten Noord-Nederland
Vaarweg Lemmer-Delfzijl fase 1: verbetering tot klasse Va	8	0	294	294	2017	2017
Verruiming vaarweg Eemshaven-Noordzee	1	0	39	39	2018	2018
Sluiscomplex Kornwerderzand	0	0	129	129	ntb	2025–2029
Overige projecten
Kleine projecten / Afronding projecten	2	1	194	194	divers	divers
Afrondingen					divers	divers
Totaal uitvoeringsprogramma	123	96	5.178	5.099
Aanleg uitgaven op MF 15.03.01 mbt planning en studies			74	90
Programma Aanleg	123	96	5.252	5.189
Uitgaven mbt planning en studies op MF 15.03.02 mbt het programma aanleg			– 108	– 76
Budget Aanleg (MF 15.03.01)	123	96	5.144	5.113
Overprogrammering (-)	– 14	– 67

Toelichting

1. Dit project is afgerond en betreft een harde meevaller. Decharge verzoek is aangevraagd op 2 april 2024. Vooruitlopend op de decharge werd het resterend budget teruggegeven.

Dit project is afgerond en betreft een harde meevaller. Het restbudget op Overnachtingsplaats Merwede is teruggegeven.

Dit betreft het aanvullend budget op het project Nieuwe Sluis Terneuzen ten behoeve van de staalclaim. Op 6 september 2024 heeft de Raad van Arbitrage in bouwgeschillen (RvA) het vonnis uitgesproken interpretatie van de staalclaim op het project Nieuwe Sluis Terneuzen.

Dit betreft het aanvullend budget voor het Julianakanaal ten behoeve van het definitief herstellen van de calamiteit als gevolg van een volgelopen bouwkuip. Bij de voorbereiding van de werkzaamheden kwamen onverwachte zaken naar boven, waaronder de staat van de bodem van het kanaal. Duidelijk is geworden dat voor een robuust herstel van het kanaal en het tegelijkertijd afmaken van de verruiming aanzienlijk meer budget benodigd zal zijn dan eerder gedacht.

Sluis II Wilhelminakanaal: Voor dit project is een realisatiebesluit genomen. De regionale bijdragen van € 28 miljoen zijn aan het projectbudget toegevoegd.

Tabel 40 Projectoverzicht behorende bij 15.03.02 Verkenningen en planuitwerkingen hoofdvaarwegennet (bedragen x € 1 miljoen)
Tabel Projectoverzicht behorende bij 15.03.02: Planning en studies Hoofdvaarwegennet (bedragen x € 1 miljoen)
	Projectbudget		Openstelling		Toelichting
Projectomschrijving	huidig	vorig	huidig	vorig
Aanleg uitgaven op MF 15.03.01 mbt planning en studies	– 74	– 90	nvt	nvt	1
Uitgaven mbt planning en studies op MF 15.03.02 mbt het programma aanleg	108	76	nvt	nvt	1
Projecten Nationaal
Bijdrage aan agentschap t.b.v. externe kosten planuitwerkingen	29	31	nvt	nvt
Reservering voor LCC	437	437	nvt	nvt
Reservering voor scheepvaartveiligheid maatregelen agv Wind op Zee	797	842	nvt	nvt	2
Projecten Noordwest-Nederland
Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen Amsterdam-Lemmer	7	7	2025 – 2027	2025 – 2027
Vaarweg IJsselmeer-Meppel	0	0	ntb	ntb
Projecten Zuidwest-Nederland
Capaciteit Volkeraksluizen	0	0	ntb	ntb
Projecten Oost-Nederland
Bovenloop IJssel (IJsselkop tot Zutphen)	42	42	ntb	ntb
Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen IJssel	33	33	ntb	ntb
Projecten Noord-Nederland
Vaarweg Lemmer-Delfzijl fase 2	514	514	2024 – 2028	2024 – 2028
Overige projecten en reserveringen	411	361			3
Projecten in voorbereiding
Projecten Zuidwest-Nederland
Kreekraksluizen			ntb	ntb
Projecten Oost-Nederland
Verkenning IJssel fase 2
Overige projecten in voorbereiding
Gesignaleerde risico's
Afrondingen	0	1
Totaal programma planning en studies	2.304	2.352
Begroting (MF 15.03.02)	2.304	2.352

Toelichting

1. Het verschil wordt veroorzaakt door het genomen realisatiebesluit voor het project Sluis II Wilhelminakanaal. Hierdoor is dit project overgegaan van de planstudietabel naar de aanlegtabel.

Reservering voor scheepvaartveiligheid (SVV) maatregelen Wind op Zee (WOZ): Naar het Ministerie van EZ is € 1,5 miljoen overgeboekt voor het onderzoeksprogramma SVV Noordzee 2025. Naar het Ministerie van Defensie is € 12 miljoen overgeboekt voor de IenW bijdrage aan de kosten van noodsleephulp schepen (ERTV Zuid en ERTV Midden), welke de Kustwacht huurt bij de Rijksrederij voor 2025 en € 32,2 miljoen voor inhuur van extra Handhavingsvaartuig voor de periode 2025–2031.

Overige projecten en reserveringen:

Voor het project Digitale Transport Strategie is € 5,6 miljoen overgeboekt naar HXII.

Voor subsidie Topsector Logistiek in 2026 en 2027 is € 4,1 miljoen overgeboekt naar HXII.

Vanuit het budget Modal Shift van weg naar water is conform de gemaakte afspraken bij het BO MIRT goederenvervoer najaar 2024 € 8,5 miljoen herbestemd voor Realisatiepacten Goederenvervoercorridor.

Vanuit artikel 11 is de reservering voor Walradarsystemen van € 32,2 miljoen overgeheveld en is € 16,8 miljoen overgeboekt voor uitgaven sanctiemaatregelen Rusland naar het gereserveerde budget voor de Kustwacht.

Tabel 41 Projectoverzicht behorende bij 15.03.03 Optimalisering gebruik hoofdvaarwegennet (bedragen x € 1 miljoen)
Tabel Projectoverzicht behorende bij 15.03.03: Optimalisering Hoofdvaarwegennet (bedragen x € 1 miljoen)
Optimalisering Hoofdvaarwegennet (bedragen x € 1 miljoen)	Kasbudget 2025		Projectbudget		Openstelling
Projectomschrijving	Huidig	Vorig	Huidig	Vorig	Huidig
Modal shift van weg naar water	26	37	nvt	nvt	1
Totaal Optimalisering gebruik	26	37
Begroting (MF 15.03.03)	26	37

Toelichting

1. Conform de gemaakte afspraken bij het BO MIRT goederenvervoer najaar 2024 is van het Modal Shift budget van weg naar water € 2,5 miljoen herbestemd voor Truckparkings Limburg en € 8,5 miljoen herbestemd voor Realisatiepacten Goederenvervoercorridor.

Tabel 42 Projectoverzicht behorende bij 15.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS hoofdvaarwegennet (bedragen x € 1 miljoen)
Geïntegreerde contractvormen Hoofdvaarwegennet (15.04)	Kasbudget 2025		Projectbudget		Openstelling
Projectomschrijving	Huidig	Vorig	Huidig	Vorig	Huidig
Projecten Noordwest-Nederland
Lekkanaal: 3e kolk Beatrixsluis en verbreding kanaalzijde/uitbreiding ligplaatsen	17	15	422	422	2019
Zeetoegang IJmond	45	46	1.251	1.251	2021
Projecten Oost-Nederland
Capaciteitsuitbreiding sluis Eefde	7	7	163	163	2021
Projecten Zuid-Nederland
Keersluis Limmel	3	3	96	96	2018
Afrondingen					divers
Totaal uitvoeringsprogramma	72	71	1.932	1.932
begroting (MF 15.04)	72	71	1.932	1.932

Tabel 43 Projectoverzicht behorende bij 17.07 ERTMS (bedragen x € 1 miljoen)
ERTMS (17.07)	Kasbudget 2025		Projectbudget		Indienststelling		Toelichting
Projectomschrijving	huidig	vorig	huidig	vorig	huidig	vorig
ERTMS
Realisatiefase	310	309	3.419	2.804			1
Planuitwerkingsfase	0	2	90	93
Programma	310	311	3.509	2.897
Afrekening voorschotten	6	0	30	27
Begroting (MF 17.07)	316	311	3.539	2.924
Overprogrammering (-)	– 154	– 180	0	0

Toelichting

1. Bij de 21e Voortgangrapportage ERTMS is het besluit genomen om de locatie voor het proefbaanvak te wijzigen naar de Zeeuwse Lijnen. Als gevolg van deze scopewijziging wordt er budget overgeboekt vanuit de reservering op artikel 11.03 MF naar artikel 17.07 MF. De kosten voor de ombouw van de baan, het proefbedrijf, het alternatief vervoer en het maatregelenpakket afgesproken bedragen € 337,3 miljoen. In de Begroting 2024 zijn eerder al middelen overgeheveld van artikel 11.03 MF naar artikel 17.07 MF voor het proefbaanvak op de Hanzelijn. Omdat de locatie van het proefbaanvak wijzigt, worden de eerder overgeboekte middelen voor de infra-aanpassingen ter hoogte van € 87,5 miljoen teruggeboekt naar artikel 11.03 MF en wordt per saldo € 249,8 miljoen overgeboekt naar artikel 17.07 MF. Daarnaast is in 2021 bestuurlijk afgesproken dat ERTMS op de Noordelijke Lijnen wordt uitgerold. Deze scope was geraamd binnen de EOV-middelen op artikel 13.02 MF en om die reden is € 313,2 miljoen overgeboekt en toegevoegd aan het programmabudget ERTMS. In verband met excessieve prijsstijgingen, is het projectbudget verhoogd met € 102 miljoen vanuit de voor excessieve prijsstijgingen getroffen reservering op artikel 11.04 MF. In verband met de toekomstige EOV-kosten van onlangs beschikte projecten is € 52,7 miljoen overgeboekt naar artikel 13.02 MF. Het deelproject planuitwerkingsfase ERTMS EoG pilot & rangeren is afgerond en de vrijval ter hoogte van € 2,5 miljoen is toegevoegd aan het nog te beschikken deel van het programma.

Tabel 44 Projectoverzicht behorende bij 17.08 ZuidasDok (bedragen x € 1 miljoen)
ZuidasDok (17.08)	Kasbudget 2025		Projectbudget		Openstelling		Toelichting
Projectomschrijving	huidig	vorig	huidig	vorig	huidig	vorig
ZuidasDok
Generiek en ruimtelijke inrichting	0	0	66	66	2017	2017
Projectorganisatie en voorbereiding	48	41	622	603	2028–2029	2028–2029	1
Tunnel en A10	62	92	1.580	1.600	2028–2029	2028–2029	2
OVT incl. keerspoor	139	144	1.162	1.139	2028–2029	2028–2029	3
Afrondingen
Programma	249	277	3.430	3.408
Begroting (MF 17.08)	249	277	3.430	3.408

Toelichting

1. Projectbudget van projectorganisatie is gestegen met € 19 miljoen door een schuif vanuit het project Tunnel en A10 (€ 15 miljoen) i.v.m. bouwteamkosten en IBOI 2023 (€ 1,9 miljoen). Ook is er een overheveling geweest vanuit vernieuwing t.b.v. de toevoeging van de stalen vallen aan het contract Zuidasdok Nieuwe Meer (€ 2,7 miljoen).

Projectbudget van Tunnel A10 is gedaald met – € 20 miljoen door een schuif naar programma projectorganisatiekosten (€ 15 miljoen) i.v.m. bouwteamkosten en IBOI 2023 (€ 3,7 miljoen).

Het projectbudget van OVT is gestegen met € 23 miljoen als gevolg van hogere ontvangsten in 2025 t/m 2033 veroorzaakt door extra ontvangsten van de gemeente Amsterdam (€ 9,6 miljoen), Vervoersregio Amsterdam (VRA) (€ 8,0 miljoen) en overige ontvangsten (€ 2,5 miljoen) i.v.m. verwerking IBOI 2024 percentage op hun bijdrage.

Tabel 45 Projectoverzicht behorende bij 17.10 PHS (bedragen x € 1 miljoen)
Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (17.10)	Kasbudget 2025		Projectbudget		Indienststelling		Toelichting
Projectomschrijving	huidig	vorig	huidig	vorig	huidig	vorig
Programma Hoogfrequent Spoorvervoer
Aanleg
PHS: Doorstroomstation Utrecht	0	0	253	253
PHS: Spooromgeving Geldermalsen	0	0	149	149
PHS: Meteren – Boxtel	59	63	805	803
PHS: Rijswijk – Rotterdam	21	12	376	388			1
PHS Amsterdam	82	81	1.068	1.042			2
PHS Ede	5	3	77	77
PHS: Amsterdam-Alkmaar	2	10	298	298
PHS maatregeken TEV	17	22	145	121			3
PHS: Nijmegen West-Entree	23	24	200	200
OV-SAAL korte termijn	0	0	630	630
OV-SAAL middellange termijn	0	0	98	98
PHS: Overige maatregelen (projecten < € 50 miljoen)	17	17	229	241			4
afrondingen
Planning en studies
Diverse corridors	7	8	685	681
Programma	232	239	5.013	4.980
Afrekening voorschotten	9	0	97	82
Begroting (MF 17.10)	241	239	5.110	5.062
Overprogrammering (-)	– 115	– 130	0	0

Toelichting

1. Op basis van een inventarisatie van de nog uit te voeren activiteiten en de nog actuele risico’s, bleek het mogelijk om het projectbudget te verlagen met € 12,1 miljoen. Dit bedrag is toegevoegd aan het nog te beschikken deel van PHS op artikel 17.10 MF, ter verlaging van de budgetspanning.

In verband met de extra engineeringskosten als gevolg van de inpassing van de UK-Terminal is € 5,3 miljoen toegevoegd vanuit het PHS-budget planuitwerking voor een aanvullende realisatiebeschikking voor het deelproject Amsterdam CS. Daarnaast is vanuit het planuitwerkingsbudget € 20,6 miljoen toegevoegd voor de extra kosten naar aanleiding van de vertraging van een jaar van het project. Voor de Seinenproblematiek is € 8,9 miljoen overgeboekt vanuit de reservering zodat de uitvoering zoveel mogelijk doorgang kan vinden en de meerkosten niet nog verder oplopen. Op basis van een inventarisatie van de nog uit te voeren activiteiten en de nog actuele risico’s bleek het mogelijk om van het deelproject Amsterdam Sloterdijk € 8,1 miljoen vrij te laten vallen. Dit bedrag is toegevoegd aan het nog te beschikken deel van het PHS budget op artikel 17.10.02 MF ter verlaging van de budgetspanning. Daarnaast is een bedrag van € 1,2 miljoen overgeboekt naar de post PHS Nazorg.

Er is € 24,3 miljoen toegevoegd vanuit het PHS-budget planuitwerking voor een aanvullende realisatiebeschikking.

Op basis van een inventarisatie van de nog uit te voeren activiteiten en de nog actuele risico’s bleek het mogelijk om van de diverse deelprojecten binnen deze post in totaal € 14,9 miljoen vrij te laten vallen. Dit bedrag is toegevoegd aan het nog te beschikken deel van het PHS budget op artikel 17.10.02 MF, ter verlaging van de budgetspanning. Er is € 0,9 miljoen teruggeboekt naar de post «Reservering Seinenproblematiek» op artikel 13.03 MF. Het project Amsterdam Sloterdijk is per 1 januari 2025 formeel afgesloten en er is vanuit het projectbudget € 1,2 miljoen toegevoegd aan de post PHS Nazorg. In verband met de faseovergang van het project Culemborg is € 1,8 miljoen toegevoegd vanuit het PHS-budget planuitwerking op artikel 17.10.02 MF.

Kamerstuk 36725-A-2

Memorie van toelichting

Dossier: Wijziging van de begrotingsstaat van het Mobiliteitsfonds voor het jaar 2025 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)

Gepubliceerd: 23 april 2025

Indiener(s): Barry Madlener (minister ) (PVV)

Onderwerpen: begroting financiën

Bron: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-36725-A-2.html

ID: 36725-A-2

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

2 Producten

2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

3 Productartikelen

3.1 Artikel 11 Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte

3.2 Artikel 12 Hoofdwegennet

3.3 Artikel 13 Spoorwegen

3.4 Artikel 14 Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's

3.5 Artikel 15 Hoofdvaarwegennet

3.6 Artikel 17 Megaprojecten Verkeer en Vervoer

3.7 Artikel 18 Overige uitgaven en ontvangsten

3.8 Artikel 19 Bijdragen andere begrotingen Rijk

4 Bijlagen

4.1 Bijlage 1 Verdiepingsbijlage

4.2 Bijlage 2 MIRT-Projectenoverzicht