Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 24 april 2023
Met deze brief informeer ik uw Kamer over de uitvoering van de motie van het lid Van der Plas c.s.1, ingediend bij het tweeminutendebat Landbouw, klimaat en voedsel op 20 december 2022 (Handelingen II 2022/23, nr. 37, item 29), met het verzoek om een impactanalyse te maken van de primaire en secundaire gevolgen van faillissementen in de glastuinbouwsector (hierna: «de motie»).
De motie verzoekt de regering om de gevolgen van faillissementen in de glastuinbouwsector in kaart te brengen. Tevens verzoekt de motie om bij de impactanalyse rekening te houden met de rol die de sector speelt in de elektriciteitsvoorziening en de energietransitie alsook de mogelijke gevolgen van faillissementen voor de nationale voedselproductie en de internationale positie van de Nederlandse glastuinbouwsector.
Zoals aangegeven in mijn brief over de stand van zaken van de energietransitie in de glastuinbouw2, ben ik in gesprek gegaan met onderzoekers van Wageningen Economic Research (WEcR) over de onderzoeksmogelijkheden voor een impactanalyse. Een analyse vraagt om inzicht in de daadwerkelijke veranderingen (objectieve data) in de bedrijvenstructuur van de glastuinbouwondernemers. Hierbij zal tevens rekening moeten worden gehouden met uitgestelde faillissementen, geluiden in de sector duiden op minder geregistreerde faillissementen dan initieel verwacht. Tegelijkertijd zijn er veel bedrijven die teeltwijzigingen hebben aangebracht. Het onderzoek zal daarom rekening houden met de gevolgen van bedrijfsbeëindigingen evenals relevante teeltwijzigingen.
Daarnaast vraagt de motie om inzicht in de gevolgen die toe te wijzen zijn aan de gestegen energiekosten en mogelijke signalen over toekomstige gevolgen van de gestegen energiekosten op de structuur en continuïteit van de glastuinbouwsector. Het inschatten van mogelijke toekomstige gevolgen blijkt lastig. Er zijn grote verschillen tussen glastuinbouwondernemers, waarbij o.a. het type teelt (bijv. eenjarige vs. meerjarige teelt) en de energiepositie van de ondernemer relevant zijn. Deze complexiteit wordt ook benoemd in het WEcR onderzoek over de mogelijke inkomenseffecten van de oorlog in Oekraïne wat de Kamer op 9 november 2022 heeft ontvangen3. In de uitwerking van de motie zullen toekomstvoorspellingen daarom beperkt blijven tot het kwalitatief duiden van signalen op basis van expert judgement.
Met de impactanalyse zal WEcR middels kwantitatieve indicatoren in combinatie met een kwalitatief onderzoek (met o.a. enquêtes en interviews met toeleveranciers, dienstverleners, producentenorganisaties, financiële dienstverleners en handelsbedrijven) inzicht geven in de primaire en secundaire gevolgen van faillissementen in de glastuinbouw. Het onderzoek door WEcR is reeds gestart en naar verwachting kan ik de resultaten van het onderzoek in het derde kwartaal van 2023 met de Kamer delen.
De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, P. Adema