Nr. 6 VERSLAG

Geïnteresseerd en geënthousiasmeerd hebben de leden van de VVD-fractie het wetsvoorstel tot wijziging van het Wetboek van Strafrecht, het Wetboek van Strafvordering en enige andere wetten in verband met een herziening van de wettelijke regeling van de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen (Wet herziening tenuitvoerlegging strafrechtelijke beslissingen) (hierna: het wetsvoorstel) bestudeerd. Zij zijn ervan overtuigd dat zij na beantwoording van de in deze inbreng gestelde vragen, ook gecharmeerd van het wetsvoorstel zullen zijn. Het is naar het oordeel van deze leden positief dat de regering invulling heeft gegeven aan de in het regeerakkoord opgenomen ambitie om de strafrechtsketen doelmatiger te laten functioneren en de tenuitvoerlegging van straffen en maatregelen te optimaliseren. Voor de doelstellingen van dit wetsvoorstel, namelijk de verbetering van de tenuitvoerlegging van opgelegde straffen en maatregelen, hebben voornoemde leden in het verleden al meermaals gepleit. Zij zijn van oordeel dat een snelle en vooral zekere tenuitvoerlegging van straffen en maatregelen essentieel is. Te allen tijde moet worden voorkomen dat veroordeelden hun straf te laat, niet volledig of zelfs helemaal niet ondergaan. Dit tast het rechtsgevoel van het slachtoffer van de veroordeelde(n) en de samenleving zeer aan. De aan het woord zijnde leden zijn van mening dat mensen die zich wel houden aan de wetten en regels in dit land er volledig op moeten kunnen vertrouwen dat degene die er voor heeft gekozen zich niet te houden aan die wet- en regelgeving, snel zijn straf ondergaat. Het wetsvoorstel voorziet met name in de verschuiving van de verantwoordelijkheid voor de tenuitvoerlegging van het Openbaar Ministerie (OM) naar de Minister van Veiligheid en Justitie (hierna: de Minister), wijzigingen in de wijze van betekening en de procedures die daarbij in nacht moeten worden genomen en ten slotte in de concentratie van de bepalingen die gaan over de tenuitvoerlegging van straffen en maatregelen.

De leden van de VVD-fractie staan positief tegenover de voorgestelde wijzigingen. Met de regering verwachten zij dat deze bijdragen aan meer overzicht en coördinatie waar het de tenuitvoerlegging van straffen betreft wat tot gevolg heeft dat veroordeelden minder snel hun straf ontlopen. Bij deze leden staat immers de positie van het slachtoffer voorop. Zij hebben zich in het recente verleden hard gemaakt voor de versterking van de positie van het slachtoffer. Dit zullen zij blijven doen. Ook in de fase van de tenuitvoerlegging en bij de beëindiging van straffen en maatregelen dient naar de mening van voornoemde leden de belangen van het slachtoffer en eventuele nabestaanden nooit uit het oog te worden verloren. Voor het bereiken van voornoemde doelen is het naar de mening van de leden van de VVD-fractie belangrijk dat de regie op en de samenwerking binnen de strafrechtsketen wordt versterkt. Alle relevante partners binnen en buiten de strafrechtsketen dienen goed en tijdig te zijn/worden geïnformeerd. De voorgestelde wijzigingen kunnen naar het oordeel van deze leden aan de genoemde doelstellingen een bijdrage leveren. Zij hebben nog enkele vragen en opmerkingen over het wetsvoorstel.

De leden van de CDA-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van het wetsvoorstel. Zij delen de ambitie van de regering om de tenuitvoerlegging van opgelegde straffen en maatregelen sneller te starten, betrokken partners in de strafrechtsketen goed te informeren en in de fase van tenuitvoerlegging en bij de beëindiging van straffen en maatregelen de positie van slachtoffers en nabestaanden te versterken. Deze leden hebben wel enkele vragen over de wijze waarop de regering dit in onderhavig wetsvoorstel heeft vormgegeven.

Voornoemde leden vragen hoe de voorgestelde kwaliteitsimpuls in de tenuitvoerlegging van straffen zich verhoudt tot de forse taakstellingen die de regering diverse organisaties in 2015 en de jaren daarna heeft opgelegd in het kader van een doelmatiger strafrechtketen.

De leden van de PVV-fractie hebben kennisgenomen van het wetsvoorstel. Naar aanleiding daarvan hebben zij enkele vragen en opmerkingen.

Doelstellingen voor de tenuitvoerlegging zijn het sneller starten van de tenuitvoerlegging, het daadwerkelijk tenuitvoerleggen van straffen en het goed informeren van alle relevante partners binnen en buiten de strafrechtsketen. Deze leden vragen hoeveel tijd er zit tussen de veroordeling en de tenuitvoerlegging van straffen en maatregelen, dus niet alleen gevangenisstraffen. Hoeveel straffen, maatregelen en dwangmiddelen worden helemaal niet tenuitvoergelegd? Kan dit voor beide vragen worden uitgesplitst per strafsoort en maatregel?

Voorgesteld wordt om de Minister wettelijk te belasten met de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen. Voornoemde leden vragen of dit daadwerkelijk een verschuiving is van de verantwoordelijkheid. De Minister is nu ook indirect verantwoordelijk, want hij is verantwoordelijk voor het OM dat hiermee nu wettelijk is belast. Is het niet meer centralisatie op papier? Zeker omdat de Minister ook niet zelfstandig bij de strafrechter kan optreden en het wetsvoorstel verder dus ook niets aan de taken van het OM verandert.

De aan het woord zijnde leden lezen dat de Minister de bevoegdheid krijgt om de tenuitvoerlegging van niet gratieerbare beslissingen, zoals onherroepelijke geldboetevonnissen onder de 340 euro, te beëindigen als met de verdere tenuitvoerlegging geen redelijk doel wordt gediend. Wanneer zal hier geen doel mee gediend zijn? Kunnen daar voorbeelden van worden gegeven? Normbevestiging is toch altijd een doel?

Er wordt voorzien in wettelijke termijnen waarbinnen het vonnis moet zijn verstrekt aan de Minister, zodat snel met de tenuitvoerlegging kan worden gestart. Komt er een sanctie op het overschrijden van die termijnen en zo ja, welke? De leden van de PVV-fractie weten dat strafvermindering geen consequentie zal zijn omdat het vonnis er al is en dit wordt ook bevestigd. Deze leden vragen of er ook andere consequenties aan verbonden zullen zijn?

De standaardtermijn waarbinnen een taakstraf kan worden uitgevoerd wordt verlengd onder schrapping van de mogelijkheid deze termijn eenmaal te verlengen. Wat wordt hiermee bedoeld en waarom is dit nodig?

De leden van de D66-fractie hebben kennisgenomen van het wetsvoorstel en onderschrijven het uitgangspunt om de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen te versnellen. Wel hebben deze leden een aantal vragen en kanttekeningen bij de keuze om de verantwoordelijkheid voor de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen te verschuiven van het OM naar de Minister, over de taken van het OM en over de betekening.

Voornoemde leden constateren dat vrijwel alle adviesinstanties erop wijzen dat de executie van straffen daarmee veel meer in de politieke sfeer komt te liggen dan in de huidige praktijk van artikel 553 Sv het geval is. Dat lijkt deze leden geen wenselijk effect. In het voorstel acht de regering die politisering niet aan de orde en verwijst naar enkele voorbeelden waarin beslissingen niet politiek zouden zijn beïnvloedt. De aan het woord zijnde leden delen die bewering niet in diezelfde mate. Met name in het geval van de zaak van Volkert van der G., was naar hun opvatting wel degelijk sprake van een sterk politieke neiging tot beïnvloeding door uitspraken van de Minister-President over de onwenselijkheid van verlof en vrijlating van Volkert van der G. Erkent de regering dat bij een gedeelde verantwoordelijkheid met het OM ten minste sprake is van meer afstand tot de politiek dan wanneer de verantwoordelijkheid voor de tenuitvoerlegging geheel bij de Minister komt te liggen? Hoe denkt de regering in het licht van onderhavig wetsvoorstel, toenemende politieke bemoeienis met de executie van straffen te voorkomen dan wel in rechtsstatelijke banen te kunnen leiden?

De leden van de D66-fractie zien weliswaar aanleiding om de ten uitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen te verbeteren, onder meer naar aanleiding van de problematiek van de veroordeelden die vrij rond lopen in plaats van hun straf uitzitten. Kan de regering echter toelichten waarom het in de rede ligt om daarvoor de verantwoordelijkheid in zijn geheel te verschuiven naar de Minister waardoor niet langer sprake is van een gedeelde verantwoordelijkheid van het OM en de Minister? Hoe zal die verschuiving daadwerkelijk tot een grotere effectiviteit leiden?

Voornoemde leden zijn bekend met het rapport van de Algemene Rekenkamer dat verbetering nodig is in de prestaties van de strafrechtketen, maar de Algemene Rekenkamer zegt niets over verschuiving van de verantwoordelijkheid. Waaruit blijkt nu precies dat centrale aansturing onder de regie van het OM niet optimaal bereikt kan worden en dus geen optie zou zijn? Hoe wordt bovendien de kwaliteit van de tenuitvoerlegging gewaarborgd als deze bij landelijke functionarissen komt te leggen die meer op afstand staan van de praktijk en de omstandigheden in justitiële inrichtingen?

Deze leden constateren met instemming dat het vaststellen van de bijzondere voorwaarden bij voorwaardelijke invrijheidstelling wel een taak van het OM blijft.

De leden van de D66-fractie merken op dat de artikelen 11 en 13 Sv dat de wettelijke grondslag voor de tenuitvoerlegging regelt, beide komen te vervallen. Weliswaar is het overbodig om die grondslag tweevoudig te regelen, maar deze leden constateren in navolging van de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) en de regering zelf, dat artikel 11 Sv niet alleen de grondslag regelt maar ook wat er geregeld moet worden. Dat de regering dat belang als evident beschouwt achten deze leden geen argument om het artikel en daarmee het legaliteitsvereiste te kunnen schrappen, want uit welke formele grondslag zou dan vervolgens moeten blijken dat de in artikel 11 Sv bepaalde onderwerpen nog steeds wel bij wet moeten worden geregeld? Of meent de regering dat deze onderwerpen ook wel op andere wijze zouden kunnen worden geregeld? Zo ja, op welke andere wijze dan precies?

De leden van de D66-fractie merken op dat wordt voorgesteld dat de rechter in zijn uitspraak een advies kan meegeven over de wijze van tenuitvoerlegging. Deze leden delen met de Raad voor de rechtspraak (Rvdr) de opvatting dat het positief is omdat dit aansluit bij de gedachte dat de rechter zelf in bepaalde gevallen het beste voor ogen heeft wat met de tenuitvoerlegging van de beslissing wordt beoogd. Voornoemde leden onderstrepen de opvatting dat een genomen beslissing niet alleen juridisch juist, maar ook praktisch uitvoerbaar moet zijn en een strafdoel dienen. De Rvdr benoemt in dit verband dat de rechter zich meer dan voorheen rekenschap zal moeten geven van de wijze van ten uitvoerlegging van zijn beslissing en of hij daarover iets in zijn uitspraak moet opnemen. Hoe wordt dit ondervangen als de rechter hierover niets heeft meegenomen in zijn uitspraak? Hoe wordt dan voorkomen dat er in overeenkomstige gevallen verschillen ontstaan in procedures doordat de ene rechter zich wel en de andere zich niet over de tenuitvoerlegging heeft uitgelaten? Hoe beschouwt de regering de suggestie van de Rvdr dat als uitgangspunt moet gelden dat de rechter die de straf heeft opgelegd om advies wordt gevraagd?

De leden van de ChristenUnie-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van het wetsvoorstel voor zover het wetsvoorstel strekt tot stroomlijning en uniformering van de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen. Zij hebben vragen over de verschuiving van de verantwoordelijkheid voor de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen, de bevoegdheid tot beëindigen van de tenuitvoerlegging van niet-gratieerbare beslissingen.

Voornoemde leden merken op dat de verschuiving van de verantwoordelijkheid voor de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen naar de Minister per definitie de tenuitvoerlegging in een meer politieke context brengt. Zij missen in de toelichting een analyse welke gevaren dit met zich meebrengt en vinden het verwijzen naar drie individuele casus uit het verleden geen garantie bieden dat een dergelijke verschuiving niet plaats zal vinden. Zij vragen daarom om een nadere analyse en zijn benieuwd of in omliggende landen ook op deze wijze de verantwoordelijkheid belegd wordt.

De aan het woord zijnde leden kijken positief naar het openen van de mogelijkheid tot «gratiëring» bij relatief kleine geldboetes als een redelijk doel hiermee niet wordt gediend. Deze leden vragen daarbij welke rol de beslagvrije voet zal hebben in het nemen van beslissingen hieromtrent. Zij wijzen er op dat er meerdere zaken bekend zijn waar het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) geen rekening houdt met de beslagvrije voet en zien dit graag gewijzigd.

De leden van de SGP-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van het wetsvoorstel. Zij vinden het een goede zaak dat er wordt gestreefd naar een overzichtelijk geheel, waaruit duidelijk wordt hoe de tenuitvoerlegging precies plaatsvindt. Zij steunen de algemene lijn van het voorstel. Wel vragen zij of er niet gekozen dient te worden voor een fundamentele heroverweging van een aantal onderdelen van het strafprocesrecht. Met name doelen zij dan op de regelingen voor vervroegde invrijheidsstelling.

Voornoemde merken op dat in het algemeen gezegd moet worden dat veel strafrechtelijke vonnissen nooit uitgevoerd (kunnen) worden. Deze leden vinden het een goede zaak dat één van de doelstellingen van dit wetsvoorstel is dat de uitvoering wordt versneld. Wel vragen zij in hoeverre dit wetsvoorstel ertoe kan bijdragen dat ook het aantal vonnissen dat wordt uitgevoerd ook echt verbetert.

Deze leden merken op dat veel regelingen, waaronder de bestaande en uit te breiden regelingen rond slachtoffers, veel extra inzet vragen van het OM. Op welke manier wordt hiermee rekening gehouden bij de uitvoering van deze regelingen? Is de beschikbare capaciteit wel voldoende om zonder vertraging alle zaken te behandelen, zeker nu er in de afgelopen jaren is bezuinigd op het OM?

De leden van de SP-fractie sluiten zich aan bij de opmerkingen van de RSJ dat het belangrijk is dat tenuitvoerlegging snel gebeurt, maar dat de zorgvuldigheid nooit uit het oog mag worden verloren. Er zijn dan ook zorgen over gevolgen van de (toekomstige) bezuinigingen op onder andere de politie, het openbaar ministerie, de rechtspraak en de reclassering. Er moet in kortere tijd meer gebeuren, zal dat ondanks de bezuinigingen zorgvuldig gedaan kunnen worden?

Deze leden delen de zorgen van de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) en de RSJ over de mogelijke gevolgen van het besluit om de Minister wettelijk te belasten met de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen in plaats van het OM. Volgens de Minister sluit dit aan bij de huidige praktijk, maar hoe voorkomt hij het risico dat beslissingen in het kader van de tenuitvoerlegging meer dan nu het geval is politiek worden beïnvloed?

De leden van de SP-fractie zijn benieuwd naar de redenen die ertoe leiden dat het op dit moment soms maanden kan duren voordat de tenuitvoerlegging daadwerkelijk plaatsvindt. Hoe weet de Minister dat het voor het OM haalbaar is om de beslissing voor tenuitvoerlegging binnen 14 dagen aan de Minister toe te sturen? Is deze termijn lang genoeg om te kunnen beoordelen of het OM nog advies wil uitbrengen op de wijze van tenuitvoerlegging én dit advies te kunnen formuleren? Of kan dat altijd nog, dus ook nadat de beslissing aan de Minister is gezonden?

Deze leden constateren dat er geen strafprocessuele consequenties zijn verbonden als de rechtspraak of het OM de termijn overschrijden. Wat zijn dan wel de gevolgen?

De aan het woord zijnde leden zijn positief over de extra inzet bij de politie op het opsporen van veroordeelden die zich onvindbaar proberen te maken voor het OM en de politie. Waar wordt deze extra capaciteit vandaan gehaald? Zal deze prioritering ervoor zorgen dat andere prioriteiten minder belangrijk worden? Zo ja, welke?

Deze leden lezen dat als slachtoffers en nabestaanden dat wensen ze kunnen worden ingelicht over verleend verlof of over de datum van het ontslag uit detentie. Moeten slachtoffers en nabestaanden dit zelf actief aangeven of worden zij hier actief naar gevraagd door het OM?

De leden van de CDA-fractie vragen de regering inzichtelijk te maken op welke wijze sprake zal zijn van een snellere tenuitvoerlegging van straffen wanneer het OM krachtens het voorgestelde artikel 6:1:1, tweede lid, Sr de Minister het vonnis moet verstrekken, alvorens de Minister door middel van het CJIB of AICE, tot tenuitvoerlegging kan overgaan. Zoals de Rvdr al aangeeft, lijkt hiermee sprake van een extra stap ten opzichte van de huidige rechtspraak. Waar het OM thans direct tot tenuitvoerlegging kan overgaan, dient het OM volgens het voorstel eerst de Minister het vonnis te verstrekken. Deze leden vragen de regering daarbij een onderscheid te maken in de gevallen dat het OM zelf tot tenuitvoerlegging overgaat alsmede de situatie dat tenuitvoerlegging plaatsvindt door het CJIB. Als dat laatste het geval is vragen voornoemde leden de regering om de bevestiging dat in dat geval krachtens onderhavig wetsvoorstel geen sprake is van een extra stap, omdat deze verstrekking door het OM dus thans ook al plaatsvindt.

Graag vernemen de aan het woord zijnde leden een reactie op bovenstaande vragen, daarbij de regering ook de huidige praktijk voorleggend dat 100% digitaal werken nog niet overal het geval is en er dus nog sprake kan zijn in de praktijk van papieren overdrachten, hetgeen de bovengenoemde extra stap nog bezwaarlijker zou maken.

De leden van de CDA-fractie vragen wat voor soort administratieve controle het OM uitoefent voordat het een vonnis van de rechter doorzendt aan de Minister en hoeveel tijd hiermee gemoeid is.Is het voorts niet verstandig om het gegeven dat overschrijding van de wettelijke termijnen voor de betreffende verstrekking geen processuele consequenties kan hebben, ook als zodanig wettelijk te verankeren? Eenzelfde vraag over wettelijke verankering leggen deze leden voor ten aanzien van de gevallen waarin de rechter tot dadelijke tenuitvoerlegging heeft besloten. Zou een toevoeging over het afzien van de wettelijk gestelde termijn dan niet verstandig zijn?

Voornoemde leden vragen de regering ook de strekking van de afspraken die hierover bestaan tussen de rechtspraak, het OM en de betrokken uitvoeringsdiensten, weer te geven.

De leden van de PVV-fractie merken op dat in het voorgestelde artikel 6:1:2 Sv een voortvarende tenuitvoerlegging als doel wordt gesteld. Wat wordt verstaan onder voortvarend? Of is het meer een symbolische doelstelling?

Voornoemde leden merken op dat er minder tijd moet zitten tussen de strafrechtelijke beslissing en de tenuitvoerlegging. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om het sneller oproepen van veroordeelden tot een vrijheidsstraf die zichzelf dienen te melden bij de penitentiaire inrichting. Deze leden merken op dat dit geen oplossing is zolang criminelen zichzelf niet melden. Zij hebben hier al meerdere malen aandacht voor gevraagd. Veroordeelden worden in de regel naar huis gestuurd met een oproep zich op een later tijdstip zelf bij de gevangenis te melden. Dit zijn de zogenoemde zelfmelders. Het programma »De vijfde dag« heeft hier verder onderzoek naar gedaan en er aandacht aan besteed in een uitzending op 23 februari 2012. Daaruit bleek dat ongeveer 10.000 zelfmelders zich niet melden. Daarvan worden er »ongeveer 6.700 binnen enkele maanden gearresteerd, de rest komt in het opsporingsregister. Na verloop van drie jaar is 70 procent van die overige 3.300 opgepakt. Er blijven dan nog zo'n 1.000 voortvluchtige veroordeelden over. Dit geldt alleen al voor het jaar 2010. Voornoemde leden vragen wanneer nu eens echt iets gedaan wordt aan dit probleem. Niet alleen is het een grote ergernis voor de burgers die zich wel aan de regels houden, maar het kost ook (opsporings-)capaciteit bij de politie. Deze leden hebben meerdere malen aandacht gevraagd voor dit probleem en hebben de volgende oplossing ook meerdere malen aangedragen, namelijk een verschijningsplicht. Daders dienen verantwoording af te leggen aan de samenleving en als zij dan toch verplicht bij hun zitting aanwezig zijn kunnen ze bij een veroordeling meteen achter slot en grendel worden gezet. Deze leden zien niets in het zichzelf melden bij de gevangenis. Kan hier nader op worden ingegaan?

De leden van de SP-fractie lezen dat de Minister bevoegd wordt om algemene en bijzondere lasten te geven aan degene aan wie de feitelijke tenuitvoerlegging door hem is opgedragen. Op dit moment is dat de taak van het OM. Leidt dit er ook toe dat het uitvoeringsbeleid inhoudelijk wijzigt of blijft dit hetzelfde en verandert alleen de eindverantwoordelijke?

Klopt het als deze leden constateren dat het CJIB alleen maar meer bevoegdheden krijgt doordat de Minister de regie krijgt over de tenuitvoerlegging? Is daar voldoende capaciteit en kennis aanwezig om deze taak goed uit voeren?Op welke manier houdt het AICE in de gaten of de tenuitvoerlegging goed wordt nageleefd? Houden ze proactief termijnen en bepaalde acties van instanties in de gaten en spreken zij deze aan als taken niet of onvoldoende worden uitgevoerd? Graag ontvangen voornoemde leden een uitgebreidere toelichting op de nieuwe werkwijze.

De leden van de PvdA-fractie hebben kennisgenomen van de zorgen van de RSJ, de Rvdr en de NOvA dat met de verschuiving van de verantwoordelijkheid over de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen naar de Minister, beslissingen over die tenuitvoerlegging meer in de politieke sfeer komen te liggen. De regering wijst er op dat ook nu al de Staatssecretaris in voorkomende concrete individuele gevallen en ook over het algemeen tenuitvoerleggingsbeleid in het parlement verantwoording moet afleggen. De aan het woord zijnde leden lezen dit in de zin van dat het wetsvoorstel in de praktijk dus geen verschil zal maken als het gaat over het risico van politieke beïnvloeding. Deze leden vragen, als de Minister of Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie op grond van het voorliggend wetsvoorstel niet alleen in de praktijk maar ook formeel verantwoordelijk wordt, dit dan toch niet er toe leiden dat hij vaker en indringender in het parlement ter verantwoording wordt geroepen. Kan de desbetreffende bewindspersoon op basis van het voorliggend wetsvoorstel nu direct ingrijpen op de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen? Zo ja, op welke wijze en hoe verschilt dat van de manier waarop een bewindspersoon dat onder het huidig recht kan doen? Zo nee, waarom niet?

Voornoemde leden vragen voorts of de Minister met het voorliggende wetsvoorstel ook directer verantwoordelijk wordt voor de aard en omvang van betalingsregelingen in het geval van strafrechtelijke beslissingen met een financiële component? Zo ja, hoe gaat de regering bewerkstelligen dat bij de tenuitvoerlegging van dergelijke strafrechtelijke sancties, waaronder boetes op grond van de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften, meer dan tot nu toe het geval was dat het uitgangspunt wordt dat met degenen die niet kunnen maar wel willen betalen, een betalingsregeling wordt getroffen?

De leden van de CDA-fractie vragen of het instellen van één directeur-generaal van het Ministerie van Veiligheid en Justitie als ketenregisseur gerealiseerd wordt vanuit de huidige organisatiestructuur of dat hiervoor een extra functie voor een directeur-generaal wordt gecreëerd. Als dat laatste het geval is, vragen deze leden weer te geven welke mate van sturing en (uitvoering van) taken thans niet onder verantwoordelijkheid van het Ministerie van Veiligheid en Justitie vallen, die krachtens onderhavig wetsvoorstel wel onder de voorgestelde directeur-generaal komen te vallen.

Voornoemde leden vragen de regering weer te geven welke onderdelen uit de Aanwijzing executie van het openbaar ministerie voorwerp zullen worden van een algemene maatregel van bestuur en welke zullen worden bepaald bij departementaal beleid. Zij vragen of er verschil is in de mate waarin eventuele tekortkomingen in de tenuitvoerlegging door de Minister kunnen worden aangevochten door procespartijen op basis van een algemene maatregel van bestuur enerzijds en departementaal beleid anderzijds.

De regering geeft aan dat politieke debatten over tenuitvoerlegging in individuele gevallen er in het verleden niet toe geleid hebben dat beslissingen in deze gevallen politiek zijn beïnvloed. De leden van de CDA-fractie vragen de regering of de reden hierachter niet gelegen is in het feit dat de Minister tot op de dag van vandaag geen directe bevoegdheid heeft ten aanzien van de tenuitvoerlegging van straffen maar beslissingen over bijvoorbeeld de vordering voor voorwaardelijk invrijheidsstelling wordt overgelaten aan de magistratelijkheid van het OM. Dat in ogenschouw nemend, vragen deze leden in hoeverre de vrees van de RSJ, NOvA en RvdR voor politieke inmenging in individuele casus als gevolg van onderhavig wetsvoorstel, als reëel moet worden beschouwd.

De leden van de SP-fractie lezen dat er eerst naar alternatieven wordt gekeken voordat een gijzelingsvordering wordt ingesteld bij het niet betalen van een verkeersboete. Op dit moment loopt er een pilot waaronder – wat de leden betreft – zeer strenge voorwaarden een beroep kan worden gedaan op de betalingsregeling. Waarom zijn deze voorwaarden zo streng? Is er daadwerkelijk een wetswijziging nodig om de voorwaarden waaronder een betalingsregeling kan worden getroffen te versoepelen? Waarom wordt er vastgehouden aan een minimumbedrag van 225 euro en wat is er derhalve op tegen om ook betalingsregelingen te treffen voor lagere bedragen? Als voor een lager bedrag immers toch gijzeling plaatsvindt, komen de kosten immers al snel boven de onzekere baten uit. Graag ontvangen deze leden een uitgebreide reactie.

De aan het woord zijnde leden zijn zich bewust van het feit dat onderhavig wetsvoorstel ziet op de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen en niet op de straf zelf. Ze hebben namelijk een vraag over het gelijktrekken van de hoogte van de Mulder- en strafrechtelijke boetes. Uit onderzoek van de SP-fractie is namelijk gebleken dat de verhoudingen daartussen zoek zijn («Je kunt beter een flitspaal stelen dan geflitst worden als je door rood rijdt», SP onderzoek 5 maart 2012 (https://www.sp.nl/sites/default/files/120305_agenten.pdf)). Zullen deze boetes meer in verhouding worden gebracht? Zo nee, waarom niet?

De leden van de CDA-fractie vragen of de regering overwogen heeft om in het voorgestelde artikel 6:1:3 Sv, naast de belangen van resocialisatie, belangen van het slachtoffers/nabestaanden en veiligheid van de samenleving, ook expliciet op te nemen het door de regering eerder benoemde aspect van maatschappelijke onrust. Zo ja, op welke wijze wordt met dit aspect rekening gehouden bij de belangenafweging.

Voornoemde leden vragen of op welke wijze de opinie van slachtoffers en nabestaanden wordt meegenomen in de beslissing tot voorwaardelijke invrijheidstelling, op het moment dat verschil van mening zou bestaan tussen de reclassering (als formele vertolker van de opinie van slachtoffers) enerzijds en slachtoffers en nabestaanden (al dan niet vertegenwoordigd door Slachtofferhulp) anderzijds.

De aan het woord zijnde leden vragen of het informeren van het OM door de Minister over omstandigheden die aanleiding kunnen vormen voor het indienen van een vordering tot herroeping van de voorwaardelijke invrijheidstelling, geheel vrijblijvend van aard is. Deze leden vragen de regering naar de denkbare situatie dat het OM ondanks deze verstrekte informatie niet overgaat tot het indienen van een vordering. Is een mogelijk gevolg dat in de toekomst de Minister (meer) geneigd zal zijn gebruik te maken tot het geven van – thans uitzonderlijke – aanwijzingen aan het OM (artikel 127 Wet op de rechterlijke organisatie)? Zij vragen in dit kader ook het gevreesde aspect van de al eerder genoemde parlementaire druk op de Minister om zich te bemoeien met de tenuitvoerlegging van straffen op individueel niveau te betrekken.

De leden van de SP-fractie zijn benieuwd of wat meer kan worden verteld over de termijn die zal worden aangehouden voordat wordt besloten of iemand niet reageert en betekening dus alsnog op papier moet plaatsvinden. En wat als er geen e-mailadres bekend is of onbekend is of iemand geen internet heeft?

Voornoemde leden merken op dat verdachten met hun DigiD kunnen inloggen. Wordt hierbij ook aangesloten bij de wijze waarop rechtzoekenden bij KEI kunnen inloggen of komt er weer een heel nieuw systeem?

De leden van de CDA-fractie vragen de regering om nader in te gaan op de geschetste situaties dat wanneer vanuit ervaring wordt verwacht dat een persoon niet zal inloggen en daarmee geen kennis zal nemen van de aan hem verzonden stukken of wanneer sprake is van spoed en waarbij de elektronische betekening wordt overgeslagen om vertraging te voorkomen. Wanneer is sprake van een spoedsituatie? Ook vragen deze leden of van dit mogelijk overslaan van de elektronische weg niet het signaal uitgaat dat van het fysiek betekenen meer zekerheid mag worden verwacht dan de elektronisch voorgestelde methode. Dit vragen deze leden ook met het oog op de processuele gevolgen die verbonden kunnen zijn aan het niet (of niet op de juiste wijze) betekenen van gerechtelijke stukken.

De aan het woord zijnde leden vragen of elektronische betekening ook aan de orde kan zijn in de fase van voorwaardelijke invrijheidstelling of, mochten de plannen van de regering inzake toekomstige detentiefasering werkelijkheid worden, tijdens het zogeheten Penitentiaire programma (Kamerstuk 24 587, nr. 603).

De leden van de D66-fractie zijn positief over het uitgangspunt om gerechtelijke stukken ook langs elektronische weg te kunnen toesturen en betekenen. De elektronische betekening oogt met waarborgen omkleed. Wel is de vraag in dit kader in hoeverre bij het gebruik van DigiD waarborgen aanwezig zijn tegen risico’s op datalekken dan wel hackgevoeligheid.

Deze leden hebben met grote instemming kennisgenomen dat in het voorstel is afgezien van de voorgestelde betekening aan andere personen dan de geadresseerde, die hebben te gelden als betekening in persoon, de zogeheten betekeningsficties. Het zou te verstrekkende gevolgen hebben voor de verdachte die met een onherroepelijk vonnis geconfronteerd kan worden, de arbeidsrechtelijke en privacy bezwaren die kleven aan betekening op het werkadres en de gevolgen voor degene die nalaat de betekening door te geven aan de verdachte persoon. Het is zodoende wenselijk dat dit geen onderdeel meer uitmaakt van het wetsvoorstel.

Het overstappen op een volledige elektronische betekening kan in de praktijk in eerste instantie toch nog praktische problemen geven. In hoeverre wordt daar rekening mee gehouden? Hoe beschouwt de regering de suggestie van de Rvdr om een inventarisatie te doen bij de gerechten en het OM over mogelijke kinderziektes die zich kunnen voordoen in de transitie? Hoe zal de uitwerking in de praktijk worden gemonitord?

De leden van de CDA-fractie vragen op welke wijze de Minister alsmede het parlement voldoende controle kunnen uitoefenen op de resultaatgerichte en contractuele afspraken die het AICE als centrale coördinator van de betekening maakt met ambtelijke diensten maar, als gevolg van het wetsvoorstel, in de toekomst mogelijk ook met particuliere vervoerders.

Deze leden hebben in het het nader rapport bij het wetsvoorstel gelezen dat de regering de eerder voorgestelde betekening aan anderen dan de geadresseerde die aanwezig op zijn geregistreerde adres (huisgenoten), aan de toegevoegde raadsman en aan de werkgever heeft laten vervallen in onderhavig wetsvoorstel. Deze leden hebben het voorgestelde artikel 36e, tweede lid, sub a Sv echter zo geïnterpreteerd dat deze bepaling het nog steeds mogelijk maakt om stukken door huisgenoten te laten betekenen. Interpreteren zij dat juist? Zou dit alsnog gelden als een betekening in persoon? Zou de regering in dat geval in kunnen gaan op de bezwaren zoals die door de Afdeling op dit punt zijn geuit. Voornoemde leden vragen de regering als de mogelijkheid om stukken aan huisgenoten uit te reiken in stand wordt gehouden of de uitzonderingen zoals de regering die in de memorie van toelichting bij het eerder ter consultatie voorgelegde wetsvoorstel benoemde, onverkort blijven gelden. Het betreft dan een uitzondering voor locaties als opvang- en studentenhuizen, alsmede de redenen met betrekking tot twijfel over de oprechtheid van de bereidverklaring om de gerechtelijke mededeling door te geven.

De leden van de CDA-fractie vragen welke argumenten voor de regering doorslaggevend zijn geweest om betekening via de raadsman mogelijk te maken. Door het OM wordt aangegeven dat dit een mogelijkheid zal zijn die tot meer betekeningen zal leiden. Hoe heeft de regering dit argument gewogen in vergelijking met de bezwaren die tegen deze wijze van betekening zijn aangevoerd?

Voornoemde leden vragen naar de ratio om de betekening aan gemachtigde te laten vervallen. Blijkens het advies van de Rvdr komt deze mogelijkheid vaker voor dan de regering schijnt te veronderstellen. Deze leden vragen de regering dan ook aan te geven hoe vaak dit jaarlijks voorkomt. Ook in het geval dit relatief weinig voorkomt, vragen zij waarom deze mogelijkheid zou moeten vervallen op het moment dat betekening via een gemachtigde in de praktijk leidt tot het gewenste effect, namelijk dat de verdachte op de hoogte wordt gesteld van bijvoorbeeld de zittingsdatum. Afschaffing van deze mogelijkheid lijkt dientengevolge dan ook niet bij te dragen aan het doel van onderhavig wetsvoorstel om te komen tot een snellere en effectieve tenuitvoerlegging van straffen. Graag vernemen deze leden hierop een reactie van de regering.

De leden van de SP-fractie willen weten op welke manier uitvoering zal worden gegeven aan de overdracht van administratieve taken van justitiële uitvoeringsorganisaties aan AICE. Zal dit gefaseerd gaan of in één keer?

Bij het OM zal 1,8 miljoen euro worden bespaard. Komt deze besparing bovenop de bezuinigingen zoals vastgesteld in de begroting van het Ministerie van Veiligheid en Justitie voor het jaar 2015 of maakt dit bedrag hier al onderdeel van uit?

De leden van de CDA-fractie vragen of met de realisering van IT-voorzieningen bij het AICE en andere uitvoeringsorganisaties sprake is van een project van meer dan 5 miljoen euro. Deze leden vragen de regering als dat het geval is, of zij een starttoets heeft uitgevoerd, conform de aanbevelingen in het eindrapport van de parlementaire onderzoekscommissie ICT-projecten bij de overheid «Naar grip op ICT», te betrekken op het KEI-project (Kamerstuk 33 326, nr. 5).

Voornoemde leden vragen hoe de verhoogde kosten voor de rechtspraak, volgens de Rvdr 100.000 euro voor alle gerechten en gerechtshoven, opgevangen gaan worden. Wordt daarin door de regering voorzien of dient dit gerealiseerd te worden binnen de bestaande begroting van het Ministerie van Veiligheid en Justitie?

De aan het woord zijnde leden vragen een overzicht van de geldelijke middelen die betrokken ketenpartners afzonderlijk toegekend hebben gekregen ter financiering van de activiteiten van het programma Uitvoeringsketen Strafrechtelijke Beslissingen. Deze leden vragen ook of afspraken zijn gemaakt over de mogelijke situatie dat ketenpartners met financiële tekorten kampen. Worden deze eventuele tekorten dan vanuit de begroting van het Ministerie van Veiligheid en Justitie ingevuld en/of zijn in de hierover gemaakte afspraken tevens financiële begrenzingen aangegeven? Blijven de noodzakelijke middelen beschikbaar voor de betrokken partners tot het moment dat de implementatie van het programma volledig is afgerond?

De leden van de PVV-fractie lezen dat de politie over een landelijk beeld van alle signaleringen beschikt waarmee executie-opdrachten beter kunnen worden uitgevoerd, en samenloop van meerledige straffen wordt voorkomen. Is het mogelijk om aan dit landelijke beeld van signaleringen ook tbs’ers met verlof, dan wel tbs’ers die zich hebben onttrokken te koppelen? Zo nee, waarom niet?

Voornoemde leden merken op dat grootschalige toepassing van de volledig elektronische betekening volgens de regering moet leiden tot een besparing ten opzichte van de huidige betekening in persoon van papieren stukken. Welke besparing wordt verwacht en op welke termijn zou sprake moeten zijn van efficiëntiewinsten? Wordt rekening gehouden met een aanloopperiode en welke besparingsverliezen zouden gedurende die eerste periode mogelijk kunnen optreden?

De leden van de D66-fractie lezen de overdracht van de taken ten aanzien van de berekening van ontslag- en verlofdata van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) naar het AICE bij DJI fte’s zal besparen. Kan daaruit opgemaakt worden dat ten gevolge van dit wetsvoorstel nog meer fte’s kunnen en zullen verdwijnen bij DJI? Om hoeveel fte gaat het precies?

Door het onderhavige wetsvoorstel wordt de administratieve werklast op de tien arrondissementsparketten substantieel wordt verminderd. Ongeveer 20 fte’s kunnen als gevolg hiervan in 2016 bij het OM worden geschrapt en 1,8 miljoen euro zal worden herschikt binnen het Ministerie van Veiligheid en Justitie voor de extra taken bij het CJIB en AICE. Betreft de 20 fte die zullen worden geschrapt, uitsluitend functies die in directe zin gerelateerd zijn aan de verschuiving van taken zoals voorzien in het onderhavige wetsvoorstel? Betekent het wetsvoorstel feitelijk dat nog eens 1,8 miljoen euro extra zal worden bezuinigd op het OM door de verantwoordelijkheid bij het OM weg te halen en te beleggen bij de Minister? Staat die 1,8 miljoen euro gelijk aan en vloeit het rechtstreeks voort uit de 20 fte die boventallig wordt als gevolg van dit wetsvoorstel?

De rechtspraak verwacht als werklastgevolgen dat de geschatte kosten rond de 100.000 euro per jaar voor alle gerechten en gerechtshoven tezamen zullen liggen. Deze berekening lezen voornoemde leden niet terug in het wetsvoorstel. Klopt deze berekening naar opvatting van de regering en hoe wordt in de dekking van extra kosten bij de rechtspraak voorzien nu op de rechtspraak juist wordt bezuinigd?

Voornoemde leden merken op dat de regering terecht stelt dat het wetsvoorstel een omvangrijke operatie omvat die van grote invloed is op de informatievoorziening binnen de strafrechtsketen en gevoelige en specialistische werkprocessen betreft. Van welke randvoorwaarden is implementatie van dit wetsvoorstel afhankelijk als het gaat om de herschikking van taken, middelen en de voorzieningen die bij alle betreffende diensten geïmplementeerd, onderling aangesloten, getest en op orde moeten zijn?

De leden van de SGP-fractie merken bij dit artikel op dat er niet is gekozen voor een hiërarchie van de doelen van strafoplegging. Zij vinden het met de regering van groot belang dat de genoemde doelen in aanmerking genomen worden. Toch vragen zij waarom de volgorde in het artikel is gekozen, zoals nu in dit artikel opgenomen. Is de veiligheid van de samenleving uiteindelijk niet de basis waarom er voor uitvoer van gerechtelijke beslissingen wordt gekozen? Zou het niet logischer zijn om dat doel voorop te stellen? Is de term rekening houden met niet te algemeen en die misverstanden op kan roepen?

Ook de onderlinge verhouding van deze principes kan botsen. Hoe wordt er concreet tot een afweging gekomen welk principe in een bepaald geval de voorrang heeft? Wat is de verhouding tussen de drie doelen die in dit artikel worden genoemd en het doel van resocialisatie op grond van artikel 2, tweede lid, van de Penitentiaire Beginselenwet?

De leden van de SGP-fractie vragen in hoeverre dit artikel nog aanpassing behoeft. Zij begrijpen heel goed dat het om een uitzonderlijke maatregel gaat wanneer de tenuitvoerlegging wordt opgeschort. Toch vragen zij of het risico niet aanwezig is, dat er zonder nadere clausulering ook opschorting plaats kan vinden zonder dat iemand daadwerkelijk in behandeling is. Hoe moet dit artikel precies worden bezien?

Zij menen verder dat ook de clausule dat na het herstel van betrokkene het OM de intrekking van het bevel tot opschorting kan vragen. Vindt dit in alle gevallen automatisch plaats?

De leden van de SGP-fractie vinden het niet gewenst dat capaciteitsproblemen in het gevangeniswezen ertoe kunnen leiden dat gedetineerden vervroegd vrijgelaten worden tot zelfs een periode van drie maanden. Zij vragen de regering om deze bepaling nog eens kritisch tegen het licht te houden. Is dit wel een gewenste regeling?

Verder vragen zij waarom er geen vergelijkbare spiegelbeeldige bepaling geldt die de mogelijkheid biedt voor bepaalde categorieën gedetineerden de voorwaardelijke invrijheidsstelling uitgesteld kan worden als er plaatsen beschikbaar zijn, zodat beter bij de feitelijk opgelegde straf kan worden aangesloten.

De leden van de CDA-fractie vragen of de keuze van een langere standaardtermijn niet het negatieve effect zou kunnen hebben dat, in vergelijking met de huidige termijn van twaalf maanden, de tenuitvoerlegging van taakstraffen minder voortvarend zal plaatsvinden. Dit vanuit de onwenselijke maar niet geheel te vermijden gedachte dat langer de tijd kan worden genomen om te starten met de tenuitvoerlegging.

Deze leden vragen wat de processuele gevolgen zijn wanneer de tenuitvoerlegging van taakstraffen niet binnen de wettelijk gestelde termijn heeft plaatsgevonden.

De leden van de SP-fractie zijn benieuwd of er al meer bekend is onder welke voorwaarden een betalingsregeling kan worden getroffen. Kan worden gereageerd op de zorgen die rechters hebben geuit om het vastzetten van mensen vanwege verkeersboetes («Nog steeds zorgen bij rechters om vastzetten mensen vanwege boetes», Rvdr, 19 januari 2015 (http://www.rechtspraak.nl/Organisatie/Raad-Voor-De-Rechtspraak/Nieuws/Pages/Nog-steeds-zorgen-bij-rechters-om-vastzetten-mensen-vanwege-boetes-.aspx))?

Wat is het bedrag dat jaarlijks gemoeid is met het gijzelingen van mensen die hun verkeersboete niet hebben betaald? Hoeveel mensen worden jaarlijks gegijzeld omdat zij hun boete niet hebben betaald? Verwacht de regering dat dit aantal zal afnemen dankzij de versoepeling van de mogelijkheid om een betalingsregeling te treffen? Zo ja, welk aantal? Zo nee, waarom niet?