Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 19 juni 2009
Hierbij wil ik u informeren over de voortgang ten aanzien van de uitvoering van motie 29 800 VIII, nr. 239 van 30 juni 2005 van het voormalig lid Örgü en het lid Van Dam over een vergoeding voor openbaarmaking van programma’s van de publieke omroep via de kabel.
De motie heeft als strekking dat de publieke omroep uit publieke middelen de vergoeding voor openbaarmaking van haar programma’s betaalt en de consument hierdoor niet via de kabeltarieven met extra kosten voor doorgifte en auteursrechten wordt geconfronteerd. In de motie verzoeken de leden de regering om in besprekingen met de Europese Commissie over de rijksomroepbijdrage aan de publieke omroep (de zogenoemde bestaande staatssteunzaak), het standpunt in te nemen dat de «nul- optie» niet kan worden beschouwd als concurrentievervalsing.
Als reactie op deze motie heeft mijn voortgangster, mevrouw van der Laan, de Kamer destijds een brief gezonden. In deze brief van 17 augustus 2005 (kamerstuk 29 800 VIII, nr. 255) is het voorlopig standpunt van DG Competitie opgenomen, namelijk dat het niet vragen van een auteursrechtelijke vergoeding door de publieke omroep om twee redenen concurrentievervalsing is. Ten eerste brengt het de commerciële omroepen in een nadelige onderhandelingspositie bij de inning van auteursrechten bij kabelexploitanten. Ten tweede haalt de publieke omroep, door af te zien van een vergoeding voor auteursrechten, niet de maximale opbrengst uit de commerciële exploitatie van publieke programma’s waardoor de noodzaak van publieke financiering is toegenomen. Hierdoor wordt de concurrentie meer vervalst dan nodig is voor de verstrekking van de openbare dienst, aldus DG Mededinging. In de brief aan de Kamer is toegezegd dat de motie bij de onderhandelingen met DG COMP in de lopende bestaande steunzaak aan de orde zal worden gesteld.
Dit is gebeurd. In vervolg op een brief aan DG Mededinging (bijgevoegd)1, waarin bovengenoemde brief aan de Kamer en de betreffende motie aan DG Mededinging is gezonden, is de inhoud van de motie in de besprekingen over de bestaande steunzaak aan de orde gesteld. De mening van de Kamer, dat van concurrentievervalsing geen sprake kan zijn omdat de publieke omroep verplicht op de kabel moet worden doorgegeven (de «must carry») en de commerciële omroep op de kabel mag worden doorgegeven, is overgebracht aan DG Mededinging. De eerste mondelinge reactie van DG Mededinging was dat dit voor haar geen reden is om op dit onderdeel van haar voorlopig standpunt terug te komen. Nederland heeft verzocht om deze reactie, met overwegingen, ook op schrift te stellen zodat de Kamer hierover op adequate wijze kan worden geïnformeerd.
Echter de bestaande steunzaak, waarvan zoals aangegeven onderhavig onderwerp een onderdeel vormt, is nog niet afgerond. DG Mededinging heeft nog geen definitief oordeel gegeven. Onderwerp van discussie is nog de systematiek in de Mediawet 2008 ten aanzien van de toetsing door de minister van nieuwe mediadiensten van de publieke omroep. De markttoets maakt onderdeel uit van deze besprekingen. Dat deze zaak nog niet is afgerond heeft ook te maken met de zogenoemde Omroepmededeling van de Europese Commissie. Deze Mededeling, die thans wordt herzien, vormt het kader van DG Mededinging ten aanzien van staatssteun aan publieke omroepen. Er is inmiddels een tweede concept van een herziene Mededeling gepubliceerd waarover een tweede consultatie heeft plaatsgevonden. Naar mijn informatie staat de definitieve conceptmededeling geagendeerd voor de vergadering van het College van Eurocommissarissen op 2 juli aanstaande.
Nederland heeft aan DG Mededinging gevraagd of het niet mogelijk is dat zij, vooruitlopend op een definitief standpunt van de Europese Commissie in de bestaande steunzaak, een schriftelijke reactie op dit specifieke onderdeel geeft. DG Mededinging heeft hier tot nu toe geen gehoor aan gegeven. Ik zal DG Mededinging nogmaals vragen om een schriftelijke reactie op dit onderdeel, in aanmerking genomen de motie van de Kamer. Zodra ik deze reactie heb ontvangen zal ik uw Kamer daarover informeren, ik hoop komend najaar.