Vraag 1

Kent u de brief van 27 november 2012 van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) inzake de inzet van vrijheidsbeperkende middelen?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het de wereld op z’n kop is indien transporteurs zelf de beslissing moeten nemen of vrijheidsbeperkende middelen bij gedetineerden in geval van transport gebruikt moeten worden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat gaat u doen om dit zo snel mogelijk te veranderen?

In de Beginselenwetten2 en onderliggende regelgeving is neergelegd dat vrijheidsbeperkende middelen tijdens vervoer ingezet kunnen worden, mits dat gemotiveerd geschiedt. Bij de aanwending van vrijheidsbeperkende middelen staat het noodzakelijkheidsvereiste voorop. Deze inschatting is niet alleen aan de transportgeleider van de Dienst Vervoer en Ondersteuning (DV&O). Zo geeft het Openbaar Ministerie vooraf aan of er beperkingen gelden en maakt de inrichting van verblijf in samenspraak met de DV&O een risicoafweging. Daarnaast hebben de transportgeleiders zelf ook de bevoegdheid om vrijheidsbeperkende middelen in te zetten, maar dienen zij dit achteraf te verantwoorden. In de opleiding van transportgeleiders en bij herhalingscursussen wordt veel aandacht besteed aan het op een verantwoorde wijze omgaan met deze bevoegdheid.

Vraag 3

Beseft u dat u hiermee de transporteurs onredelijk zwaar belast met een verantwoordelijkheid die niet bij hen hoort te liggen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat vrijheidsbeperkende middelen altijd bij het transport van gedetineerden moeten worden gebruikt en niet alleen indien hier expliciet opdracht voor wordt gegeven? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Deelt u de mening dat dit beleid haaks staat op uw bewering bij de behandeling van de begroting 2013 van Veiligheid en Justitie dat bij het verlaten van de inrichting, bijvoorbeeld voor ziekenhuisbezoek, de broekstok als vrijheidsbeperkende middel reeds toegepast wordt in aanvulling op de begeleiding? Zo nee, waarom niet?

Nee, deze mening deel ik niet. In mijn schriftelijke antwoord bij de begrotingsbehandeling staat dat een broekstok kan worden ingezet bij het tijdelijk verlaten van een inrichting, indien dit uit veiligheidsoverwegingen nodig wordt geacht. Vrijheidsbeperkende middelen worden frequent gebruikt en dat zal in de toekomst ook zo blijven, maar in ieder afzonderlijk geval dient een adequate afweging te worden gemaakt of het noodzakelijk is een vrijheidsbeperkend middel in te zetten.

Vraag 6

Deelt u de mening dat de veiligheid van de maatschappij te allen tijde voor het uitje van een gedetineerde dient te gaan? Zo nee, waarom niet?

Bij het vervoer van gedetineerden staat de veiligheid van de samenleving voorop. Gedetineerden worden onder meer vervoerd omdat ze bijvoorbeeld worden gelast aanwezig te zijn bij hun eigen rechtszaak of bij een andere zitting (als getuige). Ook een bezoek aan een ziekenhuis kan noodzakelijk zijn voor het consulteren van een specialist of het ondergaan van een operatie.

Vraag 7

Bent u bereid per direct dit uiterst gevaarlijke beleid voor de transporteurs van gedetineerden en de maatschappij om te gooien zodat voortaan het aanbrengen van vrijheidsbeperkende middelen het uitgangspunt zal zijn bij wat voor transport dan ook?

Nee, gelet op mijn beantwoording van bovenstaande vragen acht ik dat niet passend.

Vraag 1

Kent u de uitzending en is het waar wat er in de uitzending wordt gemeld?1

Ja, ik ken de uitzending. Na verificatie bij de betreffende justitiële jeugdinrichting (JJI) blijkt hetgeen wordt gemeld in de uitzending van Pownews op 16 januari 2013 grotendeels niet op feiten te zijn gebaseerd.
Sinds 2010 werken alle JJI’s met de basismethodiek YOUTURN, waarmee gedurende de eerste drie maanden van het verblijf in een JJI voor alle gedetineerde jeugdigen is voorzien in een basisaanbod aan behandeling, gericht op het aanleren van een aantal basisvaardigheden. Voor jeugdigen die langer dan drie maanden in een JJI verblijven, wordt een individueel behandeltraject samengesteld. Afhankelijk van de persoonlijke problematiek (risicofactoren) worden – aanvullend op het basisaanbod – één of meerdere gedragsinterventies ingezet. Van een gebrek aan behandeling is dus geen sprake. De jongen in kwestie, herkend door de inrichting, neemt deel aan vier specifieke gedragsinterventies.
In de periode tussen september 2012 en de uitzending in Pownews op 16 januari 2013 hebben zich drie jeugdigen uit de betreffende JJI, waaronder de jongen uit de uitzending, onttrokken aan hun begeleiding tijdens verlof. Alle drie de jongens zitten reeds geruime tijd weer binnen. Uiteraard is iedere onttrekking er één teveel. Ik ben derhalve met de sector JJI in overleg om het beleid met betrekking tot verlof aan te scherpen.
De invoer, het bezit en gebruik van drank, drugs en wapens en mobiele telefoons in JJI’s is absoluut verboden. Uit navraag bij de betreffende inrichting blijkt dat er softdrugs en mobiele telefoons zijn aangetroffen bij kamercontroles. Dit is uiteraard zeer ongewenst. Er zijn geen aanwijzingen dat het personeel van de betreffende JJI betrokken is geweest bij de invoer van verboden middelen. Reeds vóór de uitzending van Pownews heeft de inrichting de controles aangescherpt om de ongewenste invoer van verboden middelen en goederen beter tegen te gaan.

Vraag 2

Kent u het bericht in de Telegraaf van vandaag «Lak aan regels in Teylingereind?2

Ja.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de controle op het totaalverbod van drug, wapens en telefoons in een JJI in de praktijk kennelijk niet werkt? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen om eindelijk eens jonge criminelen in de hand te houden?

In de JJI’s geldt een totaalverbod op het bezit en gebruik van drugs, wapens en mobiele telefoons. Mijns inziens zijn er voldoende stevige maatregelen om de aanwezigheid van verboden middelen en goederen in JJI’s tegen te gaan. Invoer is echter nooit volledig uit te sluiten. De JJI’s huisvesten de zwaarste categorie probleemjongeren die geneigd zijn de regelgeving in JJI’s te overtreden. Er zullen altijd jeugdigen zijn die er in slagen om de controle en het toezicht op het gebruik en bezit van contrabande te omzeilen. De JJI’s hebben de opdracht om hierop blijvend alert te zijn en extra maatregelen te nemen, indien dit in hun inrichting nodig blijkt.

Vraag 4

Deelt u de mening dat er sinds de vorige escalatie in Teylingereind begin 2011 tot op heden niets is veranderd? Zo nee, waarom niet?

Eind 2011 hebben de Inspectie Veiligheid en Justitie (IVenJ) en de Inspectie Jeugdzorg Teylingereind doorgelicht. De aanbevelingen, die in het inspectierapport3 worden benoemd, zijn direct door Teylingereind opgepakt. Dit blijkt te meer uit de bevindingen van de IVenJ tijdens het tussentijds toezicht op 29 november 2012: de IVenJ concludeert dat Teylingereind de verbeterpunten uit het inspectierapport merendeels voortvarend heeft opgepakt.
Op mijn verzoek heeft de IVenJ naar aanleiding van de media-aandacht in 2011 over Teylingereind het aspect drugsontmoediging tijdens het doorlichtingsonderzoek grondig getoetst. De IVenJ concludeert dat er in Teylingereind sprake is van actieve drugsbestrijding die plaatsvindt op basis van het vastgestelde beleid. Naast intensieve controlemaatregelen kunnen jongeren, indien geïndiceerd, deelnemen aan de gedragsinterventie Brains4Use en wordt er aandacht besteed aan de deskundigheidsbevordering op het gebied van middelengebruik van het personeel. Op basis van het bovenstaande zijn er zijn mijns inziens geen gronden om te twijfelen aan de inzet van de inrichting om het alcohol- en druggebruik tegen te gaan.

Vraag 5

Heeft u exacte cijfers over het percentage jongeren dat zich weet te onttrekken tijdens verlof en ook welk percentage niet terugkeert? Zo nee, waarom niet?

Het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) en de afdeling Individuele Jeugdzaken van de dienst justitiële inrichtingen (DJI) verstrekken mij de exacte cijfers, zowel van het aantal onttrekkingen alsmede van het aantal jeugdigen dat nadien niet terugkeert. In 2012 was er bij 0,32% van alle verlofbewegingen (zowel begeleid als onbegeleid) sprake van een onttrekking. Twee jeugdigen die zich tijdens verlof hebben onttrokken, zijn nog voortvluchtig. Er bestaan grote vermoedens dat deze twee jeugdigen in het buitenland verblijven.

Vraag 6

Deelt u de mening dat elke onttrekking er één teveel is? Zo nee, waarom niet?

Uiteraard is iedere onttrekking er één teveel.

Vraag 7

Deelt u de mening dat begeleiders van verlof altijd en beter beveiligd moeten worden, aangezien het jongeren steeds weer lukt tijdens hun verlof te ontsnappen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke maatregelen gaat u hiertoe nemen? Wat vindt u van een broekstok?

Na een analyse van de meest recente onttrekkingen, zoals aangekondigd in mijn antwoorden van 30 oktober 2012 op de Kamervragen van de leden Van der Steur en Van der Burg (beiden VVD)4, ben ik van mening dat aanscherping van het verlofbeleid wenselijk is. Ik heb de sector JJI verzocht de mogelijkheden hiertoe nader uit te werken en hierop actie te ondernemen. Over de maatregelen en de effecten daarvan zal ik de Kamer vóór het zomerreces van 2013 informeren.
De bevoegdheid van het inzetten van een broekstok is toegekend aan de directeuren van de JJI’s en de selectiefunctionarissen van de afdeling Individuele Jeugdzaken van DJI. Beide functiegroepen zijn nadrukkelijk gewezen op het toepassen van dit veiligheidsmiddel bij het verlaten van de inrichting. Een structurele inzet van de broekstok acht ik niet wenselijk. Verlof maakt deel uit van de behandeling en vormt het «oefenterrein» voor de jeugdige ter voorbereiding op een terugkeer in de maatschappij. Zodoende draagt het verplichten van een broekstok niet bij aan de doelstelling van (planmatig) verlof. Zoals nu reeds het geval is, worden de risico’s tijdens verlof ingeperkt door het treffen van noodzakelijk beveiligingsmaatregelen. Of de inzet van een broekstok hiervan deel uitmaakt, hangt af van de individuele casus.

Vraag 8

Bent u bereid nu voor echte maatregelen te zorgen, zodat er voor eens en altijd een einde komt aan het bezit van drugs, wapens en telefoons in JJI’s? Zo nee, waarom niet? Zo ja, per wanneer en welke concrete maatregelen gaat u nemen?

Mijns inziens zijn er voldoende stevige maatregelen om de aanwezigheid van verboden middelen en goederen in JJI’s tegen te gaan. Met het beschikbare pakket aan maatregelen heb ik het vertrouwen dat de aanwezigheid van contrabande in de inrichtingen geminimaliseerd is en acht ik verdere aanscherping van het beleid niet nodig. Wel heb ik de sector JJI verzocht nog scherper toe te zien om de naleving van het beleid.

Vraag 1

Kent u het bericht «Terrorist Jason W. mag met bewaking op verlof»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de risico’s van het verlof van dit lid van de Hofstadgroep en de veiligheid van de maatschappij altijd zwaarder moeten wegen dan het belang van terugkeer in de maatschappij van één individu? Zo nee, waarom niet?

De beslissing of iemand in aanmerking komt voor verlof wordt onder meer gebaseerd op adviezen van de reclassering en het Openbaar Ministerie. De mogelijke risico’s bij het verlenen van verlof, zoals verstoring van de openbare orde of onttrekking aan detentie, worden altijd betrokken bij de besluitvorming rondom verlofverlening en wegen zwaar mee. Op basis van alle beschikbare informatie en adviezen en met inachtneming van mogelijke risico's, wordt derhalve een weloverwogen beslissing genomen op een verlofaanvraag. Dit is in het geval van Jason W. ook gebeurd.

Vraag 3

Deelt u de mening dat u in één maand tijd 180 graden bent gedraaid van standpunt? Zo nee, waarom niet?

Op 18 december 2012 heeft de RSJ het beroep van betrokkene tegen mijn beslissing van 7 november 2012, waarbij ik het verzoek om verlof heb afgewezen, gegrond verklaard. De RSJ heeft mij daarbij opgedragen een nieuwe beslissing te nemen, met inachtneming van de uitspraak van de beroepscommissie.
Ik heb mij n.a.v. de RSJ uitspraak opnieuw laten adviseren door onder meer de politie en het Openbaar Ministerie. De nieuwe adviezen hebben mij ervan overtuigd dat betrokkene niet meer behoeft te worden aangemerkt als een gedetineerde met vlucht- of maatschappelijk risico. Verlof behoort dan ook tot de mogelijkheden. Met inachtneming van de uitspraak van de beroepscommissie heb ik verlof onder begeleiding toegestaan.

Vraag 4

Deelt u de mening dat in één maand tijd geen veranderingen ten aanzien van de situatie en met betrekking tot de feiten kunnen hebben plaatsgevonden om nu opeens dit verlof toe te wijzen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Deelt u de mening dat u gezwicht bent voor de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ)? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Deelt u de mening dat berekenend gedrag van een crimineel in de cel nooit een reden mag zijn iemand op verlof te sturen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Bent u bereid zo snel mogelijk het besluit om deze gevaarlijke terrorist op verlof te sturen terug te draaien? Zo ja, per wanneer? Zo nee, waarom niet?

Nee, ik zie momenteel geen reden om anders te beslissen over het verlof.

Vraag 1

Bent u bekend met de artikelen «Jonge Marokkaanse boef niet te stuiten» en «Jonge criminele Marokkanen deinzen nergens voor terug»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de in deze artikelen ingenomen stelling dat (groepen) Marokkaanse jongens onstuitbaar oprukken als de grootste groep nieuwe criminelen? Zo nee, waarom niet?

In algemene zin kan ik de in deze artikelen ingenomen stelling niet bevestigen. Bij een aantal specifieke criminaliteitsfenomenen kan worden geconstateerd dat dadergroepen met een overwegend Marokkaanse achtergrond oververtegenwoordigd zijn ten opzichte van dadergroepen met een andere achtergrond. Het gaat dan om ernstige misdrijven zoals overvallen, ramkraken en woninginbraken. Dit betekent echter niet dat deze dadergroepen de grootste groep vormen. Bij andere vormen van georganiseerde en high-impact criminaliteit, waaronder bijvoorbeeld drugshandel, wordt een dergelijke oververtegenwoordiging van dadergroepen met een Marokkaanse achtergrond niet geconstateerd.

Vraag 3

Deelt u de mening dat Nederland te maken heeft met een Marokkanenprobleem?

Het kabinet onderkent dat bepaalde groepen meer overlast en criminaliteit veroorzaken dan andere. De oplossing hiervoor is een combinatie van preventieve activiteiten die misdragingen moeten voorkomen aan de ene kant en het stevig aanpakken van raddraaiers, overlastgevers en criminelen aan de andere kant. In deze aanpak wordt geen onderscheid naar etniciteit gemaakt. Wel is het uiteraard zo dat de groepen die vaker problemen veroorzaken navenant meer met deze aanpak in aanraking zullen komen. Bij de preventieve activiteiten gaat het vooral om het versterken van de rol van de ouders, het helder neerzetten en uitdragen, bijvoorbeeld via het onderwijs, van de normen en waarden waar wij ons in Nederland aan houden, het aanpakken van jeugdwerkloosheid en het versterken van de geestelijke gezondheidszorg voor migrantenjongeren. Jongeren die toch over de schreef gaan worden stevig en gericht aangepakt, zowel individueel als in groepsverband. De aanpak van (jeugd)criminaliteit is een van de speerpunten van dit kabinet en is onder meer gericht op het verminderen van de jeugdgroepen en high impact crime zoals de overvallen. Ook de verdere vormgeving van veiligheidshuizen en de ontwikkeling van het adolescentenstrafrecht zijn aspecten waarmee het kabinet de aanpak van criminaliteit gepleegd door jongvolwassenen versterkt. Ik verwijs u ook naar mijn eerdere antwoord op vraag 2,3,4, en 6 uit de set van de leden Wilders, Van Klaveren en Helder (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2012–2013, nr. 1169).

Vraag 4

Bent u bang om het Marokkanenprobleem te benoemen? Zo ja, waar bent u precies bang voor? Zo nee, waarom doet u er dan niets aan?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Bent u bang het Marokkanenprobleem gericht en snoeihard aan te pakken? Zo ja, waar bent u precies bang voor? Zo nee, waarom doet u er dan niets aan?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Deelt u de mening dat de slachtoffers van Marokkaans geweld zelden of nooit Marokkanen zijn en dat er dus gesproken kan worden van Marokkaans racisme? Bent u bang ook dit eerlijk te benoemen? Zo ja, waar bent u precies bang voor? Zo nee, waarom doet u er niets aan?

Er zijn mij geen cijfers bekend die deze stelling kunnen bevestigen aangezien de koppeling tussen de etniciteit van dader en slachtoffer niet als zodanig wordt geregistreerd.

Vraag 7

Bent u eindelijk bereid uit uw luie politiek-correcte stoel te komen en gerichte maatregelen te nemen om deze gewelddadige Marokkaanse criminelen, die inmiddels in heel Nederland overvallen plegen op banken en juweliers, in drugs handelen en vele wijken en straten onveilig maken, eens hard aan te pakken? Zo nee, kunt u dan niet beter opstappen en plaatsmaken voor een daadkrachtige bestuurder die niet bang is om problemen te benoemen en op te lossen en Nederland veiliger te maken?

Ik verwijs u naar mijn antwoord op vraag 3 t/m 5.

Vraag 1

Kent u het bericht «Tbs'er ontsnapt tijdens begeleid verlof?»1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat begeleiders van terbeschikkinggestelden (tbs'ers) op verlof beter beveiligd moeten worden, aangezien het tbs'ers toch kennelijk steeds weer lukt aan hun begeleider te ontsnappen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke maatregelen gaat u hiertoe nemen? Wat vindt u van een broekstok?

Verlof is een wezenlijk onderdeel van het tbs-stelsel dat is gericht op veilige resocialisatie van tbs-gestelden in de samenleving. Het verlof is bedoeld als gecontroleerde toets om te beoordelen welke vaardigheden betrokkene heeft, hoeveel vrijheid betrokkene aan kan en hoeveel verantwoordelijkheid betrokkene kan nemen. De invulling van het verlof wordt daartoe telkens zorgvuldig en gefaseerd opgebouwd, mede aan de hand van de uitkomsten van risicotaxaties. In alle gevallen is sprake van maatwerk.
Het verlofbeleidskader is ontwikkeld om de uitoefening van verlof zo veilig mogelijk te laten verlopen en hanteert een vast stramien: eerst de beveiligde fase, dan de dubbel begeleide fase en tot slot de enkel begeleide fase. In de beveiligde fase bestaat het toezicht tijdens de verloven uit zowel een begeleider van het forensisch psychiatrisch centrum (fpc) als een daartoe opgeleide beveiliger. De beveiligde fase neemt tenminste vijf verlofbewegingen in beslag. Het toezicht in de dubbel begeleide fase bestaat uit twee begeleiders vanuit het fpc en in de laatste fase van het begeleid verlof gaat nog één begeleider mee. Na de fase van begeleid verlof kan de tbs-gestelde op termijn in aanmerking komen voor onbegeleid verlof, transmuraal verlof en proefverlof. Ook de opbouw van deze fases van verlof is erop gericht om de risico’s voor de samenleving te minimaliseren. Alleen indien een verloffase voorspoedig en volgens plan verloopt, zal kunnen worden overgegaan tot de volgende fase van verlof.
Het Adviescollege Verloftoetsing tbs (AVt) adviseert bij alle verlofaanvragen, over het al dan niet toekennen van het verlof. Bij de beoordeling hiervan staat de veiligheid van de samenleving voorop.
Ik wijs erop dat de overgrote meerderheid van de verlofbewegingen zonder incidenten verloopt, zoals ik ook concludeer in mijn brief aan uw Kamer d.d. 29 oktober 2012 met kenmerk TK 2012–2013, 29 452, nr. 154. De verhouding tussen het totale aantal verlofbewegingen en het aantal gevallen van ongeoorloofde afwezigheid bedraagt minder dan 1 promille. Het gaat daarbij in die gevallen ook nog verreweg het vaakst om afspraken die niet geheel zijn nagekomen en dus niet om ontvluchtingen met direct gevaar voor de maatschappij. Ernstige incidenten doen zich zelden voor, maar zijn nooit volledig uit te sluiten.

Vraag 3

Deelt u de mening dat er altijd een signalement van de ontsnapte tbs'er naar de (lokale) politie moet gaan, voorafgaande aan het verlof, zodat zij direct kunnen handelen indien de betreffende tbs’er de benen neemt? Zo nee, waarom niet?

Het enkele feit dat een tbs-gestelde met verlof gaat, is geen basis voor het verstrekken van informatie over de tbs-gestelde aan de politie. Gaat het om opsporing van ongeoorloofd afwezige tbs-gestelden dan werken politie en fpc’s nauw samen en worden de gegevens die de opsporing kunnen bevorderen uitgewisseld. Ik verwijs in dit kader tevens naar de brief d.d. 4 mei 2012 aan uw Kamer met kenmerk TK 2011–2012, 29 452, nr. 148.
Deze manier van werken voldoet in de praktijk: de politie blijkt ook zonder vooraf de beschikking te hebben over een signalement adequaat te kunnen reageren wanneer zich een ongeoorloofde afwezigheid voordoet.

Vraag 4

Deelt u de mening dat elke ontsnapping er een te veel en onacceptabel is? Zo nee, waarom niet?

Ongeoorloofde afwezigheid is inderdaad ongewenst. Ofschoon in het merendeel van de gevallen van ongeoorloofde afwezigheid geen sprake is van ernstige feiten, kan uiteraard geen sprake zijn van tolerantie van dergelijk gedrag van tbs-gestelden. Niet voor niets is de maatregel één jaar geen verlof bij ongeoorloofde afwezigheid per 1 januari 2011 ingevoerd (brief aan de Tweede Kamer d.d. 6 november 2010 met kenmerk TK 29 452, nr. 137).

Vraag 5

Deelt u de mening dat de samenleving als proeftuin wordt gebruikt als tbs'ers steeds kunnen ontsnappen tijdens hun verlof? Deelt u de mening dit zo niet langer kan? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen?

Zoals ik in mijn antwoord op vraag 2 uiteengezet heb, is de verhouding tussen het totale aantal verlofbewegingen en het aantal gevallen van ongeoorloofde afwezigheid minder dan 1 promille. Om tbs-gestelden op een veilige en verantwoorde manier te laten resocialiseren is het noodzakelijk dat de hiertoe toe te kennen vrijheden gefaseerd vorm krijgen in de vorm van verlof, dat stapsgewijs en zorgvuldig verloopt via de verschillende verlofmarges. Dit is een cruciaal element in het tbs-stelsel. Tbs-verlof wordt nooit toegekend zonder dat daar een uitvoerige beoordeling op meerdere niveaus aan vooraf is gegaan. Het AVt adviseert mij bij elke aanvraag voor een verlofmachtiging bij tbs met dwangverpleging. Als een tbs-gestelde zich dan toch niet aan de afspraken in het kader van de verlofmachtiging houdt, heeft dat negatieve gevolgen voor de toekenning van verlof in de toekomst.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Eerwraak lijkt motief moord IJsselstein»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de moord op de 16-jarige scholiere uit IJsselstein gepleegd is uit eerwraak?

Het onderzoek naar de dood van de 16-jarige scholiere uit IJsselstein is nog in volle gang. Een conclusie over een mogelijk motief is in deze fase van het onderzoek voorbarig. Lopende het onderzoek wordt hierover geen mededeling gedaan.

Vraag 3

Kunt u aangeven hoeveel gevallen van eerwraak er de afgelopen tien jaar in Nederland hebben plaatsgevonden en welke nationaliteit(en) de daders hadden?

De totale omvang van eergerelateerd geweld2 in Nederland is niet eenvoudig te duiden. Een indicatie voor de omvang is evenwel te geven op basis van de registraties van het Landelijk Expertisecentrum Eergelateerd geweld (LEC EGG) dat in 2008 werd opgericht.
Er wordt door het LEC EGG een onderscheid gemaakt tussen het paraplubegrip «eergerelateerd geweld» en vormen met dodelijke afloop waarbij bij bepaalde motieven volgens deskundigen sprake is van »bloedwraak», «eerwraak» of «doden uit mannelijke trots».
Het LEC EGG kreeg in de afgelopen vier jaar jaarlijks circa 500 operationele hulpverzoeken met betrekking tot eergerelateerde geweldzaken van de politiekorpsen en ketenpartners, zoals OM, IND e.d.
Sinds 1 januari 2011 worden niet alleen de (complexe) zaken waarvoor een hulpverzoek bij het LEC EGG wordt ingediend geregistreerd. De regiokorpsen (nu eenheden) houden sindsdien ook alle zaken/incidenten bij die volgens de methode LEC EGG (landelijk norm voor de politie en vastgelegd in de Aanwijzing huiselijk geweld en eergerelateerd geweld 2010A010) in behandeling zijn genomen.
In 2011 werden in dit kader landelijk 2 087 zaken en/of incidenten geregistreerd. De cijfers over 2012 worden in het voorjaar van 2013 bekend gemaakt.
Schematisch:
Jaar
Zaken met indicatie EGG
politiekorpsen
Aantal hulpverzoeken aan LEC EGG
Aantal dodelijke slachtoffers
2009
-
446
13
2010
-
498
11
2011
2087
504
9
2012
Voorjaar 2013
492
11
Op basis van de casuïstiek kan niet goed een beeld gegeven worden over de nationaliteit van de verdachten. Informatie over etniciteit van zowel slachtoffers als daders is wetenschappelijk belicht in het eerste cijferrapport van het LEC EGG3 voor de jaren 2007, 2008 en 2009. Eind 2013 volgt het tweede cijferrapport dat een nader inzicht in cijfers zal geven over de jaren 2010, 2011 en 2012.

Vraag 4

Erkent u dat er een verband bestaat tussen in Nederland gepleegde eerwraken en de massa-immigratie uit voornamelijk islamitische landen? Zo nee, waarom niet?

Nee. Uit onderzoek naar eergerelateerd geweld blijkt dat eercodes cultureel zijn ingegeven en niet religieus4. Er bestaat een verband tussen traditionele familieculturen en eergerelateerd geweld. Dergelijke familieculturen bestaan in een groot deel van de wereld, ongeacht de aldaar voorkomende religie.

Vraag 5

Erkent u dat islam en vrijheid niet samengaan? Zo nee, waarom niet?

Nee, dat erken ik niet. De islam is een religie die, zoals elke religie, verschillende stromingen kent. In hoeverre religieuze overtuigingen al dan niet botsen met individuele of collectieve vrijheden, wordt beïnvloed door de religieuze stroming waarvan een gelovige deel uitmaakt, alsmede persoonlijke en culturele overtuigingen.

Vraag 6

Deelt u de visie dat er voor daders van eerwraak geen plaats is in Nederland en zij in alle gevallen ons land uitgezet dienen te worden (in geval van een dubbele nationaliteit, na denaturalisatie)?

Ik ga niet in op individuele gevallen. In zijn algemeenheid geldt voor vreemdelingen dat na een onherroepelijke veroordeling voor een misdrijf aan de hand van de glijdende schaal wordt getoetst of het verblijfsrecht kan worden beëindigd. De glijdende schaal legt een verband tussen de duur van het rechtmatig verblijf in Nederland en de opgelegde straf. In essentie betekent dat hoe hoger de opgelegde straf, des te eerder tot verblijfsbeëindiging kan worden overgegaan. In het regeerakkoord is opgenomen dat de glijdende schaal nog verder wordt aangescherpt.
Nadat het rechtmatig verblijf is beëindigd, krijgt de vreemdeling een inreisverbod of wordt hij ongewenst verklaard waarna hij uit Nederland wordt verwijderd.
De Rijkswet op het Nederlanderschap bevat geen bepaling op grond waarvan intrekking van het Nederlanderschap wegens de hier aan de orde zijnde criminele feiten mogelijk is.

Vraag 7

Bent u bereid de dader(s) van deze laffe moord op de 16-jarige scholiere uit IJsselstein na het uitzitten van hun straf ook het land uit te zetten indien zij een dubbele nationaliteit hebben? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 1

Kent u de berichten «Werkstraf in plaats van tien weken cel», «Oudjaarstuig lacht om straf», en «Hufters overal buitensluiten»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u het door u zo bejubelde (super)snelrecht nu de rechters veel lagere straffen opleggen dan door het Openbaar Ministerie worden geëist?

In de eerste week van januari 2013 hebben in totaal 16 verdachten zich voor de supersnelrechter moeten verantwoorden. Van deze 16 zaken resulteerden 12 in een veroordeling en zijn 3 door de rechter aangehouden omdat er nog getuigen moesten worden gehoord. In één zaak werd de verdachte vrijgesproken. In 8 van de 12 zaken waarin de rechter tot een veroordeling kwam, betrof die veroordeling een (voorwaardelijke) gevangenisstraf, variërend van enkele dagen tot 10 weken. In vijf zaken was het vonnis van de rechter conform eis van het OM. Het OM is in beroep gegaan tegen de beslissing van de Haagse Rechtbank in de overige drie zaken. In twee daarvan legde het Hof net als de politierechter werkstraffen op. In één zaak heeft het Hof hoger gevonnist, en vrijwel conform de oorspronkelijke eis vier weken gevangenisstraf opgelegd, waarvan twee weken voorwaardelijk.

Vraag 3

Deelt u de mening dat dit een schoffering is van de politieagenten die dit tuig arresteren? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het opleggen van lagere straffen ook geen enkele preventieve werking heeft, waardoor ook de hulpverleners in de steek worden gelaten? Zo nee, waarom niet?

Nee, het feit dat in een aantal zaken de door de rechter opgelegde straffen lager waren dan door het OM geëist wil niet zeggen dat er geen enkele preventieve werking van uit gaat. Het is aan de rechter om, rekening houdend met de concrete omstandigheden van het geval, een passende straf op te leggen. In een aantal gevallen is het OM in hoger beroep gegaan.

Vraag 5

Deelt u de mening dat dit tuig, dat de Oudejaarsnacht voor iedereen verpest, strenger gestraft moet worden? Zo nee, waarom niet?

Ja. Om deze reden verhoogt het OM consequent de strafeisen in zaken die zijn begaan tijdens evenementen, waaronder de jaarwisseling, met 75% en in het geval van geweld tegen medewerkers met een publieke taak met 200%.

Vraag 6

Deelt u de mening dat de enige juiste straf een straf is die er voor zorgt dat het tuig het de volgende keer wel uit het hoofd laat om een misdrijf te plegen? Zo nee, waarom niet?

Ik vind dat forse straffen op hun plaats zijn voor geweld tegen hulpverleners en misdragingen gepleegd tijdens de jaarwisseling. Daarom gelden hiervoor de verhoogde strafeisen. Het is verder aan het OM en de rechter om, rekening houdend met de persoon van de dader en de omstandigheden waaronder het feit is gepleegd, te bepalen welke straf(eis) in een concreet geval passend is. Een taakstraf is daarbij een mogelijkheid. Wat betreft de suggestie over het dragen van een roze overall tijdens het uitvoeren van een taakstraf verwijs ik naar het antwoord van de toenmalige Staatssecretaris van Justitie op eerdere vragen hierover (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2008–2009, nr. 2953).

Vraag 7

Deelt u de mening dat het in dat kader, naast een hoge celstraf, een goede straf zou zijn als het tuig de bermen en parken dient schoon te maken, gekleed in een roze overall, omdat dit er wel voor zorgt dat het geen tweede keer meer gebeurt dat ze over de schreef gaan? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Groep mannen vlucht moskee Rotterdam in»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat een groep mannen de Anadolu moskee is ingevlucht na een ruit kapot te hebben geslagen en in de lucht te hebben geschoten?

Het betreffende incident was een vechtpartij, waarbij een raam werd vernield. Twee getuigen zagen hierna twee mannen een pand in vluchten. Eén van de mannen had een vuurwapen bij zich en één van de getuigen zag dat er met het vuurwapen werd geschoten. Het gebouw waarin de mannen zijn gevlucht betreft niet de moskee, maar een bijgebouw, waarin onder andere een bibliotheek en een kapper zijn gevestigd. Het pand is geen Godshuis/gebedsruimte.

Vraag 3

Is de politie de moskee binnengegaan om de vermoedelijke daders zo snel mogelijk op te pakken? Zo neen, waarom niet?

Alle personen die zich in het betreffende gebouw bevonden, zijn op verzoek van de daar aanwezige medewerkers naar buiten gekomen en aangehouden. De politie nam daarna echter nog steeds beweging in het pand waar. Hierop is met toestemming van het dienstdoende lid van de korpsleiding tevens districtschef en de gemandateerde van de hoofdofficier van justitie het Aanhoudings- en Ondersteuningsteam ingezet. Dit team is ter aanhouding het pand binnengetreden en heeft vervolgens niemand aangetroffen.

Vraag 4

Deelt u de visie dat een moskee nooit een toevluchtsoord mag zijn voor verdachten?

Ja. Wanneer er in strafvorderlijk opzicht voldoende reden is om binnen te treden en voldaan is aan de daarvoor geldende wettelijke voorwaarden, dan bestaan voor het binnentreden van moskeeën en andere gebedshuizen in beginsel geen beperkingen. Wel zal, buiten heterdaad, niet een ruimte worden betreden waar op dat moment godsdienstoefening gaande is (artikel 12, onderdeel b, Algemene wet op het binnentreden).

Vraag 5

Bent u bereid de betreffende moskee te sluiten? Zo nee, waarom niet?

Nee. De eventuele sluiting van een moskee is een gemeentelijke bevoegdheid.

Vraag 1

Kent u het bericht «aanrander bejaarden vrij»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het voor de slachtoffers onverteerbaar is dat deze crimineel nu al weer op vrije voeten is en dus niet in voorlopige hechtenis zit? Zo nee, waarom niet?

De vijftienjarige verdachte was door het Openbaar Ministerie voorgeleid voor de rechter-commissaris. Deze heeft de voorlopige hechtenis van de jongen geschorst. Tegen deze beslissing is door het Openbaar Ministerie hoger beroep ingesteld. Op donderdag 27 december 2012 heeft de raadkamer van de rechtbank Haarlem de schorsing opgeheven met als gevolg dat de jongen in afwachting van zijn proces opnieuw vastzit.

Vraag 3

Wat gaat u doen om de slachtoffers gerust te stellen?

Omdat er sprake is van meerdere aangiftes is verder onderzoek noodzakelijk. Gedurende deze periode houden wijkagenten contact met de betrokkenen.

Vraag 4

Wat gaat u doen om te voorkomen dat in de betreffende flat of de nabije omgeving opnieuw bejaarden slachtoffer worden van aanranding?

Ik verwijs naar mijn antwoord op vraag 3.

Vraag 5

Deelt u de mening dat bejaarden tegen dit soort tuig beschermd dienen te worden? Zo nee, waarom niet?

Iedereen, maar zeker de kwetsbaren in de samenleving dienen goed beschermd te worden. De kwetsbaarheid van het slachtoffer is een omstandigheid die door het Openbaar Ministerie en de rechter binnen de gestelde strafmaxima van de verschillende delicten kan worden meegewogen.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het bericht «Psycho’s op vrije voeten»1?

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat tbs-ers van de longstay worden overgeplaatst naar reguliere afdelingen waar zij weer gaan werken aan hun terugkeer in de samenleving met alle gevolgen, zoals verlof, van dien?

Al sinds de start van de longstay, die is ingesteld in 1999, kunnen tbs-gestelden worden teruggeplaatst naar een behandelafdeling in een forensisch psychiatrisch centrum (fpc) wanneer er nieuwe behandelperspectieven zijn. Er kan perspectief op verbetering bestaan vanwege nieuwe medicatie, of door een nieuw ontwikkelde behandelmethode. Het recidiverisico kan in de loop der tijd zijn afgenomen. In deze gevallen worden betrokkenen teruggeplaatst naar de reguliere tbs-afdelingen zodat de door de rechter opgelegde behandeling hervat kan worden.

Vraag 3

Klopt het dat het ook psychopaten betreft terwijl het Pieter Baan Centrum heeft aangegeven dat er nu pas een onderzoek komt naar de vraag of behandeling effect heeft op het geweten van psychopaten? Zo ja, vindt u dat u verantwoord bezig bent?

De invulling van de tbs-behandeling is in alle gevallen maatwerk, zo ook bij patiënten met een psychopathische stoornis. Er zijn tbs-gestelden bij wie de behandeling niet leidt tot een vermindering van het recidiverisico tot een aanvaardbaar niveau. Zij kunnen niet terugkeren in de samenleving, maar zijn in het belang van de maatschappelijke veiligheid langdurig, soms levenslang, aangewezen op forensische zorg. Longstay-gestelden kunnen alleen teruggeplaatst worden naar een behandelafdeling in een fpc wanneer er nieuwe behandelperspectieven zijn. Zijn die er niet, dan is terugplaatsing niet aan de orde en blijft de tbs-gestelde op de longstay-afdeling.

Vraag 4

Hoe beoordeelt u het dat, wanneer patiënten eenmaal op een normale afdeling zitten, ze ontspannen raken? Deelt u de mening dat dit calculerend gedrag is? Zo nee, waarom niet?

Ik herken het beeld niet dat personen die worden overgeplaatst naar een reguliere tbs-afdeling «ontspannen raken». Ik wijs erop dat op een reguliere tbs-afdeling juist een inspanning van betrokkene wordt gevraagd ten behoeve van zijn/haar resocialisatie.

Vraag 5

Is het waar dat een woordvoerder van het ministerie van Veiligheid en Justitie heeft gezegd dat ook andere factoren een rol spelen zoals verbeterde behandelmethoden en nieuwe medicatie zoals libido remmende middelen? Zo ja, hoe valt dit te rijmen met de onwil om op vragen in te gaan om libido remmende middelen te verplichten?

In de behandeling van tbs-gestelden met een seksuele stoornis kunnen libidoremmende middelen een rol spelen. Het gebruik ervan is echter altijd onderdeel van een bredere behandeling die bijvoorbeeld ook psychotherapie, trainingen en andere medicatie kan omvatten. Het voorschrijven van de medicatie is voorbehouden aan medisch specialisten die daartoe bevoegd en bekwaam zijn. Libidoremmende medicatie is namelijk niet in iedere situatie of bij alle typen zedendelinquenten effectief en heeft daarnaast vaak ernstige lichamelijke bijwerkingen. Verschillende medische richtlijnen, zowel nationaal als internationaal, gelden als leidraad voor de behandeling. Zie ook de brief van 2 oktober 2012 van de Minister van Veiligheid en Justitie over de voortgang aanpak kinderpornografie (TK 2012–2013, 31 015, nr. 81).

Vraag 6

Indien libido remmende middelen zo goed werken dat de meest gevaarlijke tbs-ers weer op vrije voeten kunnen komen, bent u dan bereid om dit te verplichten en deze «patiënten» dan gewoon in de gevangenis te zetten? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Wat denkt u dat het effect is van hetgeen blijkt uit de Recidive monitor TBS (1974–2008, FS 2011–6) en het Recidivebericht 1997–2007, namelijk dat verschillende soorten recidive onder tbs’ers afnemen, waarvan onderzoekers denken dat de oorzaak hiervan waarschijnlijk komt door de druk die op het tbs-systeem is komen te staan, waardoor rechters en behandelaars tussen 1974 en 2008 voorzichtiger zijn geworden met het in vrijheid stellen van uitbehandelde tbs’ers en werden alléén patiënten met een gunstige prognose in vrijheid gesteld?

In Factsheet 2011–6 betreffende recidive TBS 1974–2008 geeft het WODC aan dat na de scherpe daling in de jaren ’80 en ’90 en de lichte toename rond de eeuwwisseling, de strafrechtelijke recidive onder ex-tbs-gestelden de laatste jaren weer licht lijkt te zijn afgenomen. Het WODC noemt als verklaring dat «het zou kunnen dat rechters en behandelaars, in reactie op de druk die vanuit de samenleving en de politiek op het tbs-systeem wordt uitgeoefend, in de loop der jaren steeds voorzichtiger zijn geworden om «uitbehandelde» terbeschikkinggestelden in vrijheid te stellen. Met andere woorden, alleen de patiënten met een relatief gunstige prognose werden in vrijheid gesteld, met als gevolg dat de recidivecijfers in de sector zijn gedaald. Een zekere verklaring is dit niet, maar ze kan op dit moment niet worden uitgesloten.» Volgens het WODC zijn voor het achterhalen van de betekenis van de cijfers die in de factsheet zijn gepresenteerd meer gegevens nodig, en is reeds een eerste stap gezet om uitstroominformatie in verband te kunnen brengen met informatie over stoornissen van de patiënten en de behandeling die daarop is gevolgd. Ik zie de resultaten hiervan met belangstelling tegemoet.

Vraag 8

Klopt de schatting dat de helft van de 185 longstayers uiteindelijk in aanmerking komt voor proefverlof en zelfstandig wonen? Zo ja, deelt u de mening dat de veiligheid van de samenleving veel belangrijker is dan het belang van een gevaarlijke gek op terugkeer in de samenleving? Zo nee, waarom niet?

Sinds december 2010 wordt het beleid ten aanzien van de driejaarlijkse herbeoordelingen van tbs-gestelden in de longstay uitgevoerd. Dit wordt gedaan door de Landelijke adviescommissie plaatsing longstay forensische zorg (Lap). De Lap is een onafhankelijke commissie die (sinds 2003) de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie adviseert over de eventuele plaatsing van tbs-gestelden op een longstay-afdeling, de voortzetting van de longstay-plaatsing of de opheffing ervan. Wanneer er sprake is van een verbeterde mogelijkheid tot behandeling en het beveiligingsniveau laag is, kunnen longstay-gestelden over worden geplaatst naar een andere voorziening waar voldoende zorg en beveiliging kan worden geboden, zodat zij daar kunnen werken aan hun resocialisatie. Dit kunnen behandelafdelingen in een fpc zijn of GGz-instellingen waar plaatsen zijn gecreëerd voor tbs-patiënten met een chronische zorgbehoefte, en waar kan worden voorzien in het vereiste niveau van beveiliging. Ik verwijs in dit kader tevens naar het beleidskader Longstay forensische zorg dat bij brief van 3 februari 2009 aan de Tweede Kamer is verzonden (TK 2008–2009, 29 452, nr. 98).
Op basis van de recent uitgevoerde driejaarlijkse herbeoordelingen is de verwachting dat het aantal longstay-gestelden afneemt met ongeveer 30%. Een deel van de 30% kan worden overgeplaatst naar een behandelafdeling van een fpc. Het andere deel kan, al dan niet op termijn, naar de reguliere GGz worden overgeplaatst. Het spreekt voor zich dat de maatschappelijke veiligheid voorop blijft staan. Daarom wordt in het behandelplan uitgebreid aandacht besteed aan de wijze waarop het risicomanagement en het toezicht op deze patiënten wordt geregeld.
Overigens worden het Beleidskader longstay en de verlofregeling voor longstay-gestelden op dit moment geëvalueerd door advies- en onderzoeksbureau Significant, in opdracht van het WODC. De resultaten hiervan zullen in de tweede helft van dit jaar naar de Tweede Kamer worden verzonden.

Vraag 9

Wat gaat u doen om per direct te bewerkstelligen dat de samenleving niet zal worden gebruikt als proeftuin met alle gevaren die daarbij horen en deze patiënten gewoon op de longstay blijven of in de gevangenis worden gezet?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Amsterdams Huygens College weigert hulp politie»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat politiehulp nooit geweigerd zou mogen worden door onderwijsorganisaties, die kampen met een geweldsprobleem?

Onderwijsinstellingen die kampen met een geweldsprobleem moeten de maatregelen nemen die zij noodzakelijk achten. Afhankelijk van de situatie kan dat een verzoek zijn aan de politie voor hulp. Indien de situatie daarom vraagt is het uiteindelijk aan de burgemeester om te bepalen of de openbare orde en veiligheid gevaar loopt. De uiteindelijke inzet van politie is afhankelijk van deze beoordeling.
Na een gesprek tussen het Huygens College, de politie en de gemeente is besloten om een permanent veiligheidsteam op te richten. Dat team bestaat onder andere uit een agent, een leerplichtambtenaar en een veiligheidscoördinator van de school.

Vraag 3

Welke maatregelen bent u voornemens te treffen om het schoolbestuur dat politiehulp weigert na geweld door hun leerlingen zo spoedig mogelijk te laten opstappen?

Ik verwijs u naar de beantwoording van vraag twee. Aangezien er inmiddels overeenstemming is bereikt tussen de onderwijsinstelling en de gemeente heeft het schoolbestuur invulling gegeven aan haar verantwoordelijkheid voor de veiligheid van de eigen leerlingen en het herstel van de relatie met de buurt.

Vraag 4

Kunt u toelichten waarom Marokkaanse meisjes steeds vaker verdachte zijn van crimineel gedrag, in sommige gemeenten inmiddels zelfs vaker dan autochtone mannen?

Er zijn mij geen cijfers bekend die de stelling ondersteunen dat Marokkaanse meisjes steeds vaker verdachte zijn van crimineel gedrag. Uit het Jaarrapport Integratie 2012 blijkt dat het aantal verdachte vrouwen van Marokkaanse herkomst rond de 1,6% ligt en dat dit percentage sinds 2006 stabiel is. Ook uit de monitor Marokkaanse Nederlanders 2012 (Aanhangsel Handelingen, Vergaderjaar 2011–2012, Kamerstuk 31 268 nr. 59) met gegevens van 21 gemeenten komt geen stijging van het percentage verdachte meisjes naar voren.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het Marokkanenprobleem structureel het beste is op te lossen door keiharde straffen en waar mogelijk denaturalisatie en uitzetting van het tuig? Zo nee, waarom niet?

Wanneer sprake is van het begaan van strafbare feiten dan is het aan de rechter om te beoordelen welke straf passend is, gelet op het delict, de persoon van de dader(s) en het aangedane leed. De intrekking van de Nederlandse nationaliteit wegens een veroordeling voor commune misdrijven is niet mogelijk.

Vraag 1

Bent u bekend met de uitzending van het NOS 20:00 uur Journaal van 6 december 2012?1

Ja.

Vraag 2

Hoe oordeelt u over de bewering in de uitzending dat er volgens de scheidsrechters (de heer Van der List, voorzitter Amsterdamse scheidsrechtersvereniging) nog veel te weinig aandacht is voor de Marokkaanse (allochtone) achtergrond van de meeste daders van geweld?

Het kabinet onderkent dat bepaalde groepen meer overlast en criminaliteit veroorzaken dan andere. Naar de oorzaken hiervoor zijn verschillende onderzoeken gedaan. Zo blijkt uit het Jaarrapport Integratie 2012 dat een belangrijke verklaring voor de oververtegenwoordiging van niet-westerse allochtonen in de criminaliteit hun gemiddeld slechtere sociaaleconomische positie is ten opzichte van autochtonen. Daarnaast spelen ook andere demografische en sociaaleconomische factoren zoals gezinssamenstelling, lage ouderbetrokkenheid, schooluitval en de achterstand van de woonbuurt en migratie- en groepsspecifieke factoren een rol. Om overlast en criminaliteit aan te pakken wordt een combinatie ingezet van preventieve activiteiten die misdragingen moeten voorkomen aan de ene kant en het hard aanpakken van raddraaiers, overlastgevers en criminelen aan de andere kant. In deze aanpak wordt geen onderscheid naar etniciteit gemaakt. Wel is het uiteraard zo dat de groepen die vaker problemen veroorzaken navenant meer met deze aanpak in aanraking zullen komen. Voor een uiteenzetting van enkele maatregelen van deze aanpak verwijs ik u naar mijn antwoord op de vragen 2, 3, 4 en 6 van de leden Wilders, Van Klaveren en Helder (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2012–2013, nr. 1169).

Vraag 3

In hoeverre deelt u de visie dat Nederland een structureel Marokkanenprobleem heeft dat zich niet beperkt tot geweld op voetbalvelden maar ook leidt tot geweld in het openbaar vervoer, zwembaden, scholen, wijken en het uitgaansleven?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat is volgens u de oorzaak dat 65% van de Marokkaanse jongens tot 23 jaar in aanraking komt met politie?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Bent u bereid Marokkaanse geweldplegers met een dubbele nationaliteit na hun straf te denaturaliseren en ons land uit te zetten? Zo neen, waarom niet?

De intrekking van de Nederlandse nationaliteit wegens een veroordeling voor commune misdrijven is niet mogelijk.

Vraag 1

Kent u het bericht «Bejaarde is leven niet meer zeker na massale afranseling»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat criminele Marokkanen die stelselmatig wijken en wijkbewoners terroriseren niet met een corrigerende wijsvinger op hun gedrag moeten worden aangesproken en een hangplek moet worden geboden, maar aangepakt moeten worden en van de straat geveegd moeten worden? Zo nee, waarom niet?

Het kabinet onderkent dat bepaalde groepen meer overlast en criminaliteit veroorzaken dan andere. De oplossing hiervoor is een combinatie van preventieve activiteiten die misdragingen moeten voorkomen aan de ene kant en het stevig aanpakken van raddraaiers, overlastgevers en criminelen aan de andere kant. In deze aanpak wordt geen onderscheid naar etniciteit gemaakt. Wel is het uiteraard zo dat de groepen die vaker problemen veroorzaken navenant meer met deze aanpak in aanraking zullen komen. Bij de preventieve activiteiten gaat het vooral om het versterken van de rol van de ouders, het helder neerzetten en uitdragen, bijvoorbeeld via het onderwijs, van de normen en waarden waar wij ons in Nederland aan houden, het aanpakken van jeugdwerkloosheid en het versterken van de geestelijke gezondheidszorg voor migrantenjongeren. Jongeren die toch over de schreef gaan worden stevig en gericht aangepakt, zowel individueel als in groepsverband. De aanpak van (jeugd)criminaliteit is een van de speerpunten van dit kabinet en is onder meer gericht op het verminderen van de jeugdgroepen en high impact crime zoals de overvallen. Ook het verder vormgeven van veiligheidshuizen en de ontwikkeling van het adolescentenstrafrecht zijn aspecten waarmee het kabinet de aanpak van criminaliteit gepleegd door jongvolwassenen versterkt.

Vraag 3

Deelt u de mening dat racistisch geweld keihard aangepakt moet worden? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat racistisch geweld door Marokkanen, waarvan de slachtoffers praktisch altijd niet-Marokkanen zijn, niet langer door de overheid getolereerd dient te worden en dat hiervoor een keiharde aanpak nodig is? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen en per wanneer?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Bent u bereid de Marokkanen die voor dit Marokkanenprobleem verantwoordelijk zijn verplicht in heropvoedingskampen te stoppen? Zo nee, waarom niet?

De effectiviteit van heropvoedingskampen is niet bewezen. Bovendien kent het jeugdstrafrecht voldoende mogelijkheden om strafbaar gedrag van jongeren te sanctioneren, zoals de jeugddetentie die gericht is op vergelding, maatschappijbeveiliging en gedragsverandering en op de gedragsbeïnvloedende maatregel.

Vraag 6

Welke concrete maatregelen gaat u nemen om dit Marokkanenprobleem voor eens en voor altijd aan te pakken?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Deelt u de mening dat de daders na veroordeling gedenaturaliseerd dienen te worden en samen met de hele familie het land uitgezet moeten worden? Zo nee, waarom niet?

De intrekking van de Nederlandse nationaliteit wegens een veroordeling voor commune misdrijven is niet mogelijk.

Vraag 1

Kent u het bericht «Misdaad loont weer, criminaliteit kan stijgen»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat misdaad nooit mag lonen en criminelen keihard gestraft moeten worden? Zo nee, waarom niet?

Ik deel de mening dat misdaad niet mag lonen en dat op strafbare feiten een passende sanctie dient te volgen.

Vraag 3

Wilt u de minister worden van het lage strafrisico en de stijging van de criminaliteit? Zo nee, wat gaat u er aan doen om dit te voorkomen?

Zoals uit het regeerakkoord blijkt zet ik juist in op een steviger aanpak van criminaliteit, een toename van de veiligheid op straat en verhoging van de pakkans. Bovendien is het een onjuiste voorstelling van zaken dat de kans dat een crimineel in Nederland gepakt wordt erg klein is, zoals het bericht suggereert. Voor zware misdrijven zoals moord, doodslag, mishandeling en seksuele misdrijven gelden ophelderingspercentages van respectievelijk 802, 67 en 463 procent. In deze zware zaken volgt doorgaans ook een forse bestraffing. Daarnaast zijn er veel lichte delicten waarin – gezien de aard van het delict – een lichtere, op maat gesneden afdoening volgt, waaronder OM-transacties en HALT-maatregelen. Het beeld is dus aanzienlijk genuanceerder dan in het krantenbericht wordt voorgesteld.
In het regeerakkoord is aangekondigd dat er meer blauw op straat zal komen en dat de opsporing wordt versterkt. Ook wordt ingezet op het verhogen van de doelmatigheid van de strafrechtsketen. Ik heb daartoe eerder al het programma Versterking Prestaties Strafrechtsketen ingericht, dat ervoor moet zorgen dat er sneller en doelmatiger wordt gereageerd op criminaliteit. Tijdens de begrotingsbehandeling heb ik over deze onderwerpen uitgebreid gesproken met uw Kamer. Ik zal uw Kamer voor de voorjaarsnota nader berichten over de uitwerking van de maatregelen uit het regeerakkoord die zijn gericht op versterking van de politie en verbetering van de prestaties van de strafrechtsketen. Ik verwijs verder naar mijn antwoord op vraag 4.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het hard nodig is dat er strenger gestraft gaat worden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat gaat u hieraan doen?

De laatste jaren zijn al maatregelen genomen om de strafmaat of de strafeisen te verhogen daar waar dat nodig is. Dat geldt bijvoorbeeld bij geweld tegen werknemers met een publieke taak. En de mogelijkheden voor het opleggen van een taakstraf bij ernstige zeden- en geweldsdelicten zijn beperkt. In het regeerakkoord zijn verdere maatregelen aangekondigd, zoals het in de strafvorderingrichtlijnen van het openbaar ministerie vastleggen van minimale strafeisen voor ernstige gevallen van recidive. Een ander voorbeeld is de aangekondigde aangescherpte Voetbalwet met hogere straffen.

Vraag 5

Deelt u de mening dat een taakstraf als hoofdstraf totaal geen vergeldende functie heeft en totaal niet afschrikkend werkt? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat gaat u er aan doen dit zo snel mogelijk aan te passen in het wetboek van strafrecht?

Ik verwijs naar mijn antwoorden op schriftelijke vragen van de leden Brinkman, Helder en Van Klaveren van uw Kamer en de antwoorden van de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie op schriftelijke vragen van het lid Helder van uw Kamer.4

Vraag 6

Bent u bereid om illegalen in vreemdelingenbewaring en kinderen die door de kinderrechter uit huis zijn geplaatst niet meer in de justitiële statistieken onder de noemer «gedetineerden per 100 000 inwoners» te plaatsten omdat dit een vertekend beeld geeft van het aantal gedetineerden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, per wanneer?

De justitiële statistieken worden gepubliceerd in Criminaliteit en Rechtshandhaving (CenR), een jaarlijkse publicatie van CBS, WODC en Raad voor de Rechtspraak. CenR bevat al tabellen waarin enkel cijfers over strafrechtelijk gedetineerden in Nederland zijn opgenomen (namelijk de tabellen 7.5 en 7.14).

Vraag 7

Bent u bereid er zo snel mogelijk alles aan te doen om de pakkans te vergroten, de strafmaat te verhogen en om de criminaliteit te laten dalen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke concrete maatregelen gaat u nemen en per wanneer?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Kent u de uitzending over de megabezuiniging van 100 miljoen euro op het gevangeniswezen en de 800 gevangenen die massaal hun straf thuis mogen uitzitten?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat u nog geen twee jaar geleden de regelgeving van uw voorganger terugdraaide omdat u thuisdetentie geen geloofwaardige vorm van tenuitvoerlegging van straffen achtte? Zo nee, waarom niet?

Het Regeerakkoord van het kabinet bevat een groot aantal aanscherpingen bij de aanpak van criminelen en het terugdringen van de recidive. Zo wordt de algemene detentiefasering afgeschaft en investeert het kabinet onder meer in het verhogen van de pakkans. Tegelijkertijd noopt de financieel-economische situatie tot bezuinigingen op de rijksbegroting. Daarvoor zijn ingrijpende maatregelen nodig, die niet ten koste mogen gaan van de doelen die wij beogen bij de tenuitvoerlegging van vrijheidsbenemende straffen. Het Kabinet wenst dat er een afgewogen pakket tot stand komt waarmee zowel de aanpak van criminelen kan worden geïntensiveerd als de noodzakelijke bezuinigingen kunnen worden gerealiseerd. De invoering van elektronische detentie zal onderdeel zijn van dit afgewogen pakket.

Vraag 3

Deelt u de conclusie dat u 180 graden van standpunt bent gedraaid? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat deze bezuiniging geheel in strijd is met de aangekondigde harde aanpak van criminelen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het onacceptabel is als een crimineel zijn door de rechter opgelegde gevangenisstraf gewoon thuis kan ondergaan en een gevaar vormt voor zijn slachtoffer/slachtoffers? Deelt u de mening dat dit ook niet aan hen is uit te leggen? Zo nee, waarom niet?

Elektronische detentie is als proef ingevoerd en nadien voortgezet als alternatief voor de kortdurende gevangenisstraf. In 2010 is de proef met elektronische detentie beëindigd. Zoals ik tijdens de behandeling van de begroting 2013 van het ministerie van Veiligheid en Justitie heb aangegeven, bereid ik een wetsvoorstel voor dat de toepassing van elektronische detentie mogelijk maakt. Mits juist vormgegeven en selectief toegepast, beschouw ik elektronische detentie als een acceptabel alternatief voor de intramurale vrijheidsstraf. Uit onderzoek is gebleken dat elektronische detentie door de delinquent wel degelijk als een vrijheidsbenemende maatregel wordt ervaren. Daarbij blijkt uit onderzoek dat elektronische detentie uit het oogpunt van recidivebestrijding beter scoort dan de tenuitvoerlegging van met name korte vrijheidsstraffen. Met elektronische detentie kan detentieschade worden voorkomen en kan de veroordeelde zijn werk en woning behouden. Ons strafrechtstelsel moet uiteraard te allen tijde zijn geloofwaardigheid behouden. Bij de invulling van een regeling voor elektronische detentie zal dit ook een nadrukkelijke randvoorwaarde zijn. Ik deel dan ook niet de mening dat elektronische detentie een vrijbrief is om weer in de fout te gaan.

Vraag 6

Deelt u de mening dat thuisdetentie een vrijbrief is om weer de fout in te gaan? Zo nee, waarom niet?

Vraag 7

Deelt u de mening dat, als een rechter kiest om een crimineel een onvoorwaardelijke gevangenisstraf op te leggen, hij er niet voor kiest om de crimineel voorwaardelijk thuis te laten zitten? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 8

Deelt u de mening dat de aangekondigde megabezuiniging ernstige risico's zal vormen voor de veiligheid van het gevangenispersoneel? Zo nee, waarom niet en hoe kunt dit garanderen?

Het is van belang dat elektronische detentie op een verantwoorde wijze en selectief wordt toegepast. In het kader van het aan uw Kamer voor te leggen wetsvoorstel zal het kabinet duidelijk maken op welke wijze hieraan invulling zal worden gegeven.

Vraag 9

Bent u bereid er alles aan te doen om te voorkomen dat 800 gevangenen thuis met een enkelband thuis kunnen zitten en om te zorgen dat zij hun onvoorwaardelijke gevangenisstraf gewoon in de gevangenis zullen uitzitten? Zo nee, waarom niet? Zo ja, per wanneer en welke concrete maatregelen gaat u nemen?

In mijn brief van 27 november jl. (Kamerstuk II 24 587, nr. 479) heb ik uw Kamer gemeld dat DJI zich geplaatst ziet voor een zeer omvangrijke bezuinigingstaakstelling. Met het oog op een zorgvuldig besluitvormingsproces heb ik de hoofddirecteur van DJI verzocht om een Masterplan detentiecapaciteit DJI op te stellen. In dit Masterplan worden alle gevolgen van de ombuigingen voor de celcapaciteit van DJI en de gevolgen voor het personeel helder in beeld gebracht. Uiteraard zal hierbij ook het zekerstellen van de veiligheid van het personeel en de gedetineerden een belangrijke rol spelen.

Vraag 1

Kent u het bericht: «Belagers hulpverleners zwaarder gestraft»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat geweld tegen mensen die de veiligheid van de samenleving waarborgen onacceptabel is? Zo nee, waarom niet?

Ja, agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak is onacceptabel. Dit onderwerp heeft mijn volle aandacht en is als speerpunt in het regeerakkoord opgenomen.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u de conclusie in het artikel en het rapport «Eindrapport onderzoek straftoemeting bij geweld tegen kwalificerende slachtoffers: een replicatiestudie» van de universiteit Tilburg, namelijk dat de strafeisen voor geweld tegen hulpverleners beduidend lager zijn dan staat voorgeschreven in de richtlijn hierover?

Bij het bepalen van de definitieve strafeis spelen verschillende factoren een rol, zoals de persoon van de verdachte of de omstandigheden van het geval. Dikwijls komen deze bijzonderheden pas goed naar voren tijdens de behandeling van de strafzaak op zitting. Het in vraag 3 genoemde rapport geeft enkele mogelijke verklaringen voor de bevinding dat juist in zaken met kwalificerende slachtoffers wordt afgeweken van de strafvorderingsrichtlijnen. Kortheidshalve verwijs ik naar dit rapport, dat ik uw Kamer reeds per brief2 deed toekomen. Zoals tevens vermeld in deze brief laat het College van procureurs-generaal nog nader onderzoeken of, en zo ja in welke mate en waarom, wordt afgeweken van de richtlijn. Hiertoe heeft het een brief gestuurd aan alle parketten. Na afronding van het onderzoek zal ik uw Kamer informeren over de uitkomsten van dit onderzoek.

Vraag 4

Wat is de reden van het Openbaar Ministerie (OM) om die democratische wens neergelegd in een richtlijn niet op te volgen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Herinnert u zich een eerder spoeddebat over geweld tegen hulpverleners waarin de staatssecretaris heeft gezegd dat het OM in 2010 heeft aangegeven dat in 86% van de gevallen officieren van justitie de strafeisen, zoals ze zijn afgesproken in de richtlijn, ook daadwerkelijk volgen? Heeft het OM gelogen of klopt dit?

Van liegen door het OM is geen sprake. Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar de navolging van deze richtlijn, met verschillende resultaten. Dat kan ten dele worden verklaard door verschillen in de gebruikte onderzoeksmethodiek en definities. Zo moet worden onderscheiden op welke fase van de voorbereiding en behandeling van een strafzaak het onderzoek zich richt. Wat daarnaast meespeelt is dat tot 2011 de verhoging in zaken met kwalificerende slachtoffers 150% was en daarna 200%.

Vraag 6

Waarom volgt het OM wel vaker de richtlijn in geval van geweld tegen burgers, maar niet in geval van geweld tegen hulpverleners?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 7

Deelt u de mening dat u volledig verantwoordelijk bent voor het correct aansturen van het OM? Zo nee, waarom niet?

Richtlijnen zijn er om te worden gebruikt. Het kan evenwel nodig zijn om in een individueel geval van de richtlijn af te wijken. Zoals hiervoor vermeld laat het College van procureurs-generaal momenteel nader onderzoek doen naar de mate en redenen van afwijking van de richtlijn. Ik zal de uitkomst van dit onderzoek en de eventuele consequenties die het College hieraan verbindt met de voorzitter van het College bespreken.

Vraag 8

Welke maatregelen gaat u per direct nemen om ervoor te zorgen dat het OM de straffen gaat eisen zoals neergelegd in de BOS -richtlijn?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 1

Kent u de internetblog «Politie zet mogelijke getuigen op internet»1?

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de politie Amsterdam-Amstelland foto’s op internet heeft geplaatst van getuigen van een geweldsmisdrijf met de oproep aan derden zich te melden als zij deze getuigen herkennen?

In Amsterdam zijn op de openbare weg twee homoseksuele mannen mishandeld. Aangezien er geen andere opsporingsmiddelen voorhanden waren en er ook overigens is voldaan aan de voorwaarden die werden gesteld in de Aanwijzing opsporingsberichtgeving, is in opdracht van de officier van justitie besloten tot het plaatsen van een aantal foto’s op internet van mogelijke getuigen van het voorval. De afgebeelde personen waren overigens zeer moeilijk herkenbaar.

Vraag 3

Is voorafgaand aan de plaatsing van de foto’s toestemming van het Openbaar Ministerie

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Is het plaatsen van foto’s van (mogelijke) getuigen op internet nieuw of is het al vaker voorgekomen ofl is gebruikelijk dat de politie dergelijke foto’s van getuigen op internet plaatst? Zo ja, waar en hoe is een en ander geregeld?

Ik verwijs naar mijn antwoord op vragen 3 en 4 van de vragen van de leden Oosenbrug en Marcouch (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2012–2013, nr. 916) over de privacy van getuigen van misdrijven.

Vraag 5

Deelt u de mening dat in plaatsing van de foto’s het gevaar schuilt dat een verdachte de getuige zou kunnen benaderen met alle mogelijke ongewenste gevolgen van dien (bedreiging, eigenrichting enz..)? Zo nee, waarom niet?

Zoals aangegeven in voornoemd antwoord op vragen van de leden Oosenbrug en Marcouch wordt dit aspect meegenomen bij de overwegingen om het middel in te zetten.

Vraag 6

Bent u bereid per direct te bewerkstelligen dat de politie deze foto’s van het internet verwijdert? Zo nee, waarom niet?

De politie heeft de foto’s van de site verwijderd.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Verdachte schietpartij kickboksgala was schoolschutter»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is volgens u de reden dat onder andere Marokkanen en Turken extreem zijn oververtegenwoordigd in de statistieken van geweldsdelicten?

Het feit dat de in Nederland verblijvende groep niet-westerse migranten voor een onevenredig groot deel uit jongeren bestaat, verklaart een deel van hun oververtegenwoordiging in overlast en criminaliteit. Uit het Jaarrapport Integratie 2011 van het Sociaal en Cultureel Planbureau blijkt dat deze en andere achtergrondkenmerken (zoals: sekse, leeftijd, huishoudinkomen, hoogst gevolgde opleiding en stedelijkheid) samen het grootste deel van het verschil in verdachtencijfers tussen autochtone jongeren en Turks-Nederlandse jongeren verklaren. Voor Turks-Nederlandse jongeren ligt het verdachtenpercentage, als dit met vergelijkbare autochtone jongeren wordt vergeleken, nog ongeveer 1 procentpunt hoger dan voor autochtone jongeren.
Bij de Marokkaanse groep is de kan met deze achtergrondkenmerken een aanzienlijk kleiner deel van de oververtegenwoordiging worden verklaard omdat het verdachtenpercentage bij deze categorie nog ongeveer 6 procentpunt hoger ligt.
Deze oververtegenwoordiging kan het SCP op basis van de beschikbare cijfers niet verklaren. Het lijkt echter plausibel dat andere demografische en sociaaleconomische factoren zoals gezinssamenstelling (gebroken gezinnen), schooluitval en de achterstand van de woonbuurt een rol spelen. Migratie- en groepsspecifieke en culturele factoren kunnen hierbij ook van invloed zijn.

Vraag 3

Deelt u de visie dat A.D. gezien zijn levensgevaarlijke criminele verleden überhaupt niet meer in Nederland zou mogen zijn? Zo nee, waarom niet?

Ik ga niet in op individuele gevallen. In zijn algemeenheid geldt voor vreemdelingen dat na een onherroepelijke veroordeling voor een misdrijf aan de hand van de glijdende schaal wordt getoetst of het verblijfsrecht kan worden beëindigd. De glijdende schaal legt een verband tussen de duur van het rechtmatig verblijf in Nederland en de opgelegde straf. In essentie betekent dat hoe langer het rechtmatig verblijf in Nederland hoe hoger de opgelegde straf moet zijn om tot verblijfsbeëindiging over te kunnen gaan. De Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie komt binnenkort met een voorstel om de glijdende schaal aan te scherpen waarmee wordt beoogd om de criminaliteit onder vreemdelingen verder terug te dringen.
Nadat het rechtmatig verblijf is beëindigd, krijgt de vreemdeling een inreisverbod of wordt hij ongewenst verklaard waarna hij uit Nederland wordt verwijderd.

Vraag 4

Welke maatregelen bent u van plan te treffen om A.D. zo spoedig ons land uit te zetten als blijkt dat hij schuldig is aan de schietpartij?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Kent u het bericht: «Cipier ernstig gewond na gevangenisgeweld»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat een vrouwelijke cipier van de gevangenis in Hoogeveen ernstig is mishandeld door een Antilliaanse gevangene en nu met gebroken ribben en vocht in haar hersenen in het ziekenhuis ligt?

Ik betreur het te moeten bevestigen dat een vrouwelijke medewerker van de Penitentiaire Inrichting (PI) Hoogeveen is aangevallen door een gedetineerde. Zij heeft hierbij ernstig letsel opgelopen, waaronder gebroken ribben. Aan de hand van een MRI-scan is vastgesteld dat zij geen hersenletsel heeft overgehouden aan het incident. Op 7 november is de medewerker ontslagen uit het ziekenhuis. De gedetineerde is overigens niet van Antilliaanse afkomst.

Vraag 3

Hoe kon het gebeuren dat een cipier door een gevangene zo ernstig werd toegetakeld?

Op het moment dat het incident zich voordeed was op de betreffende afdeling de gebruikelijke personele bezetting aanwezig. Vrijwel direct nadat de medewerker alarm sloeg, was er een collega van de afdeling ter plaatse, dadelijk gevolgd door collega's van andere afdelingen. Zij hebben de medewerker ontzet. De tijdspanne tussen het moment van alarm slaan, het ontzetten van de medewerker en het onder controle krijgen en afvoeren van de gedetineerde bedroeg slechts enkele minuten. Dat de medewerker desondanks ernstige verwondingen heeft opgelopen, is te wijten aan het excessieve geweld dat de gedetineerde heeft gebruikt.

Vraag 4

Welke maatregelen gaat u nemen om ervoor te zorgen dat dit in de toekomst niet meer zal gebeuren?

Op dit moment wordt een onderzoek naar het incident gestart door de calamiteitencommissie van de Dienst Justitiële Inrichtingen. In deze commissie hebben deskundigen zitting van buiten PI Hoogeveen. Ook het voorzitterschap is in handen van een directeur van buiten PI Hoogeveen. Ik wacht de bevindingen en aanbevelingen van dit onderzoek af en onderneem zo nodig passende maatregelen.

Vraag 5

Is er aangifte gedaan tegen de crimineel die de cipier mishandelde? Zo nee, waarom niet?

Tegen de gedetineerde is aangifte gedaan van poging doodslag, danwel zware mishandeling. De gedetineerde is aangehouden door de politie en overgeplaatst.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het schandalig en onacceptabel is dat medegedetineerden toekeken en applaudisseerden? Zo nee, waarom niet?

De gedetineerde verbleef in een regime van algehele gemeenschap. Dit betekent dat de afdeling tijdens het dagprogramma niet wordt afgesloten. De gedetineerden kunnen zich dan vrij over de afdeling bewegen. Enkele gedetineerden die zich op dat moment in de buurt bevonden zijn getuige geweest van het incident. Uit de verklaringen van de medewerkers die tijdens het incident ter plaatste waren, blijkt dat zij applaus hebben gehoord op het moment dat de gedetineerde onder controle werd gebracht. Ik zie dan ook geen aanleiding om actie te ondernemen tegen de medegedetineerden die hebben geapplaudisseerd.

Vraag 7

Welke acties gaat u ondernemen tegen de medegedetineerden die stonden toe te kijken en te applaudisseren? Telegraaf, 6 november 2012

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 1

Wordt de minister van Buitenlandse Zaken ook betrokken bij het nemen van een beslissing om aangehouden Somalische piraten naar Nederland over te brengen voor een strafrechtelijke vervolging?1 Zo ja, op welke wijze? Zo neen, waarom niet?

Het instellen van strafrechtelijke vervolging is in het Nederlandse strafrechtelijke stelsel voorbehouden aan het Openbaar Ministerie (OM). Aan de beslissing om in deze casus strafrechtelijke vervolging in te stellen is in nauwe samenwerking met de Ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie uitvoering gegeven.

Vraag 2

Waarom is niet gekozen voor overdracht aan het land van herkomst van de piraten of van de gegijzelde opvarenden of de vlaggestaat van het door de piraten overmeesterde vissersschip? Was een vervolging in de regio uitgesloten? Zo ja, waarom? Zo neen, waarom is daarvoor niet gekozen?

De Nederlandse regering streeft ernaar verdachten van piraterij zoveel mogelijk te (laten) berechten in de eigen regio in plaats van in Nederland. Door het OM is in nauwe samenwerking met het ministerie van Buitenlandse Zaken onderzocht of landen in de regio in aanmerking kwamen voor de strafrechtelijke vervolging van de aangehouden verdachten. In deze casus is overdracht aan een ander land om verschillende redenen niet wenselijk geacht. Daarbij is tevens van belang dat er in de onderhavige zaak een duidelijk Nederlands belang is om de verdachten te vervolgen (in lijn met de motie-Ormel2), aangezien sprake was van een verdenking van poging tot moord op Nederlands marinepersoneel. Nederland heeft rechtsmacht ter zake van het delict zeeroof en voor de poging tot moord op Nederlands marinepersoneel.

Vraag 3

Is het mogelijk om aangehouden piraten in de regio te laten berechten naar Nederlands recht en door Nederlandse rechters en hen vervolgens hun straf uit te laten zitten in de door de Nederlandse belastingbetaler gefinancierde en reeds gebouwde nieuwe gevangenis in Somalië dan wel enige andere strafinrichting in die regio? Zo neen, wilt u zich inspannen om de bestaande beletselen weg te nemen?

Het is niet mogelijk om verdachten van zeeroof in Somalië of in de regio te laten berechten naar Nederlands recht door Nederlandse rechters. Daarnaast is executie – eventueel gebaseerd op de Wet overdracht tenuitvoerlegging strafvonnissen (Wots) – van door Nederlandse rechters opgelegde gevangenisstraffen in Somalië momenteel niet mogelijk. Op dit moment wordt mede dankzij een Nederlandse bijdrage onder begeleiding van de UNODC gewerkt aan het vergroten van de detentiecapaciteit in Somalië. Nederland blijft daarnaast internationale inspanningen ondersteunen die zijn gericht op het uitbreiden van justitiële en detentiecapaciteit in de regio, zodat verdachten van zeeroof in de regio kunnen worden vervolgd en berecht en hun in de regio opgelegde straf kunnen ondergaan. Zo steunt Nederland het Regional Anti Piracy Prosecution and Intelligence Coordination Centre (RAPPICC), draagt Nederland bij aan de verbetering van het gevangeniswezen op de Seychellen, en ondersteunt Nederland de opbouwfase van de civiele EU-missie EUCAP Nestor, gericht op maritieme capaciteitsopbouw van de kustwacht van landen in de regio.

Vraag 4

Kunnen de naar Nederland overgebrachte piraten na hun berechting in Nederland in een gevangenis in de Somalische regio hun straf uitzitten? Zo ja, wilt u bevorderen dat dit vast beleid van de regering en het Openbaar Ministerie wordt? Zo neen, wilt u zich inspannen om de bestaande beletselen weg te nemen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Kunt u garanderen dat deze piraten nooit asiel in Nederland wordt verleend en dat hun verblijf hier ook niet gedoogd wordt, kortom dat zij in ons land nooit op vrije voeten zullen verblijven?

Het ligt in de lijn der verwachting dat eventuele asielaanvragen van verdachten van piraterij worden afgewezen op grond van artikel 1F van het Vluchtelingenverdrag3. Daarnaast wordt een asielaanvraag ook afgewezen wanneer betrokkene veroordeeld is tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van 24 maanden of meer.
Op dit moment is gedwongen terugkeer naar Somalië niet mogelijk. Deze situatie zal naar aanleiding van het nieuwe ambtsbericht over Somalië, dat binnenkort zal verschijnen, opnieuw worden beoordeeld. Aan betrokkenen kan echter wel strafonderbreking worden verleend na ommekomst van tweederde van de opgelegde gevangenisstraf, indien de vreemdeling Nederland aantoonbaar verlaat en niet terugkeert.

Vraag 6

Realiseert u zich dat gedwongen uitzettingen naar Somalië (thans) niet mogelijk zijn waardoor terugkeer van deze piraten naar het land van herkomst alles behalve gegarandeerd is ?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Wilt u bevorderen dat aangehouden piraten in principe nooit naar Nederland worden overgebracht? Zo ja, wat gaat u doen om dat te realiseren? Zo neen, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.