Vraag 1

Bent u bekend met het gegeven dat een kandidaat PvdA-raadslid via facebook steun betuigt aan islamitische terreurorganisaties?1

Ik heb kennisgenomen van het feit dat een PvdA-raadskandidaat bij diverse Facebook-pagina’s met een jihadistisch profiel de zogenaamde «like» knop heeft aangeklikt.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het meer dan verwerpelijk is dat een potentieel volksvertegenwoordiger zichzelf linkt en steun betuigt aan gewelddadige islamitische terreurgroepen zoals ISIS en Al-Nusra? Zo nee, waarom niet?

De betreffende PvdA-raadskandidaat heeft recentelijk middels het social media forum Twitter verklaard dat zij «voor studie [...] organisaties die ver van mijn opvattingen af staan» volgt. Tevens verklaart zij «wat ik «like» volg ik, maar steun ik vaak niet».2 Om hun maatschappelijke functie goed te kunnen uitoefenen, staat het ook kandidaats-raadsleden vrij om Facebook en andere sociale media te gebruiken om zo op de hoogte te blijven van (actuele) ontwikkelingen, gedachten, ideeën en opvattingen in de maatschappij.
Zoals ik ook in de samenvatting van het 35ste Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN35) van 25 februari 2014 aan uw Kamer heb geschreven, beschouw ik de aanhoudende openlijke jihadistische manifestaties op social media zoals Facebook als zorgelijk. De steunbetuigingen en het tonen van loyaliteit aan groepen als de Islamitische Staat in Irak en de Levant (ISIL) en Jabhat al Nusra (JaN), de twee dominante internationaal georiënteerde jihadistische groeperingen in Syrië, zijn verontrustend.
Hoewel jihadisten met hun ideologische opvattingen over het algemeen niet direct aanzetten tot geweld in Nederland, kan het fanatisme waarmee zij een fel antiwesterse en gewelddadige ideologie uitdragen op den duur wel degelijk opruiend werken en leiden tot legitimering van gewelddaden tegen westerse doelwitten.

Vraag 3

Is de betreffende PvdA-raadskandidaat nog aan andere islamitische terreurorganisaties gelinkt? Zo ja, aan welke organisaties en op welke wijze?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

In hoeverre wordt door de link en de steunbetuigingen van de betreffende PvdA-raadskandidaat opgeroepen tot geweld tegen christenen, joden, ongelovigen en andere niet-moslims?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Wat is uw oordeel over de radio-uitzending over de handelwijze van broer en topambtenaar Harry Paul en oud-Inspecteur-Generaal van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) Van der Wal inzake de positie van longchirurg Rick Paul in het VUmc?1

Ik heb kennis genomen van de uitzending. Zie voorts mijn antwoorden op de vragen hierna.

Vraag 2

Bent u bereid tot op de bodem te laten uitzoeken of Harry Paul zijn positie als topambtenaar heeft misbruikt om zijn broer Rick te helpen? Is hier sprake van laakbaar handelen, waarbij de integriteit van de topambtenaar in het geding is, zoals geraadpleegde deskundigen in de Argosuitzending op basis van vertrouwelijke stukken melden? Wat betekent dit voor het huidig functioneren van deze topambtenaar?

Naar aanleiding van de bedoelde radio-uitzending heeft de Minister van Economische Zaken zich actief laten informeren over de kwestie en de handelwijze daarin van dhr. H. Paul (thans inspecteur-generaal van de NVWA). Het beeld dat daaruit naar voren is gekomen is niet dat dhr. Paul zijn positie als topambtenaar heeft misbruikt of dat anderszins door laakbaar handelen zijn integriteit in het geding is gekomen.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u het handelen van oud inspecteur-generaal Van der Wal in deze kwestie? In hoeverre heeft hij zich bemoeid met deze kwestie, waarbij hij mogelijk op een onterechte wijze is beïnvloed door contacten tussen hem en topambtenaar Harry Paul?

In de radio-uitzending van Argos d.d. 1 februari jl, wordt de suggestie gewekt dat het toezicht van de IGZ op het VUmc is beïnvloed door contacten tussen de toenmalig inspecteur-generaal (IG) van de Inspectie voor de gezondheidszorg (IGZ), de heer Van der Wal en topambtenaar H. Paul. Inhoudelijk was de heer Van der Wal als IG niet betrokken bij de behandeling van deze casus door de IGZ. Wat betreft het contact tussen de voormalig IG Van der Wal en de heer H. Paul: zij spraken elkaar met enige regelmaat tijdens werkgerelateerde bijeenkomsten. Bij die ontmoetingen is in enkele gevallen het conflict dat speelde in het VUmc en waarover op dat moment veel publiciteit gaande was, kort en informeel aan de orde geweest.
De heer Van der Wal heeft mij, gelet op de toenmalige aandacht vanuit de media en omwille van de transparantie, eenmalig en mondeling gemeld dat de broer van de betrokken arts topambtenaar H. Paul was, maar dat van geen enkele betrokkenheid bij of beïnvloeding van de zaak sprake is geweest of zal zijn.

Vraag 4

Bent u bereid ook het functioneren van de IGZ onder de loep te nemen, gezien deze nieuwste feiten, waarbij veiligheidsdeskundige Klein zijn bevreemding uitspreekt over het feit dat de IGZ het door het VUmc beoogde integrale onderzoek naar het overlijden van patiënt Van Tongeren, waarbij zowel de problemen op de operatietafel waarbij Rick Paul was betrokken als de problemen op de intensive care zouden worden uitgezocht, niet nodig achtte? Is ontmoedigen van een dergelijk onderzoek niet «ongebruikelijk», zoals deskundige Abel zegt? Is een onderzoek naar het handelen van de IGZ niet te meer gewenst, om elke schijn van ongewenste beïnvloeding van de IGZ door externe factoren uit te sluiten? Dient in deze niet de onderste steen boven te komen?

Het beleid van de IGZ is er op gericht dat zorginstellingen in eerste instantie zelf adequaat onderzoek doen naar een melding en daar lering uit trekken. Nadat de IGZ de onderzoeksresultaten ontvangt oordeelt zij of nader onderzoek, bijvoorbeeld door de IGZ zelf, in de rede ligt. Dit beleid heb ik vastgelegd in de «Leidraad Meldingen» van de IGZ. Het eigen onderzoek in deze casus is door VUmc in november 2011 in gang gezet. Ook werd door het VUmc een externe commissie samengesteld om onderzoek te doen.
Begin januari 2012 constateerde de IGZ dat het VUmc het in november 2011 gestarte eigen onderzoek onverwacht had gestopt. Dit was voor de inspectie aanleiding om op 9 januari 2012 met de raad van bestuur van het VUmc in gesprek te gaan. Het VUmc bleek alleen een onderzoek te willen laten uitvoeren door een externe commissie. Op basis van de onderzoeksopzet constateerde de inspectie dat dit beoogde externe onderzoek weliswaar breed van opzet was maar dat specifiek onderzoek naar de betreffende melding ontbrak. De IGZ heeft in het gesprek aangegeven dat het VUmc in ieder geval het eigen onderzoek diende uit te voeren en dat een onderzoek door een externe commissie een goede zaak is, mits de leden onafhankelijk en deskundig zijn. Hierop heeft het VUmc besloten om het eigen onderzoek af te ronden. Gelet op de feitelijke gang van zaken is het dus onjuist om te stellen dat de IGZ onderzoek door een externe commissie niet nodig achtte of zou hebben ontmoedigd.
Het VUmc heeft in het eigen onderzoek het hele proces in deze casus – vanaf de verwijzing, de preoperatieve fase, de operatie zelf, de postoperatieve fase tot en met het overlijden van de patiënt – onderzocht. Dit onderzoek is door de IGZ beoordeeld. Daarbij is de IGZ tot de conclusie gekomen dat de casus zorgvuldig door het VUmc is onderzocht en dat er, gelet op de patiëntveiligheid, door het ziekenhuis voldoende verbetermaatregelen zijn genomen en besloot dat verder onderzoek door IGZ niet noodzakelijk was.
Het stond de raad van bestuur van het VUmc vrij om parallel aan of na afronding van het door de IGZ gevraagde interne onderzoek een externe partij of commissie opdracht te geven om onderzoek uit te voeren. De raad van bestuur heeft hier evenwel niet voor gekozen.
Gelet op het bovenstaande concludeer ik dat de IGZ volgens de Leidraad heeft gehandeld en acht ik het niet noodzakelijk om nader onderzoek te doen naar het functioneren van de IGZ in deze casus, noch om de IGZ in te schakelen om het VUmc te vragen alsnog een extra onderzoek te laten doen door externe deskundigen.

Vraag 5

Is niet – gezien het feit dat Rick Paul weer werkzaam is op de afdeling longchirurgie – het integrale externe onderzoek dat het VUmc aanvankelijk wilde doen noodzakelijk om volstrekte helderheid te krijgen over de feitelijke gang van zaken rondom het overlijden van de patiënt Van Tongeren? Bent u bereid – ook in het belang van de patiëntveiligheid – de IGZ te verzoeken het VUmc alsnog dit integrale onderzoek door externe deskundigen te laten doen?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Hoe beoordeelt u het handelen van de betrokken arts(en) en het VUmc inzake het nabespreken en begeleiden van de familie na het overlijden van de heer Van Tongeren? Is het oordeel van deskundige Klein juist dat de familie ernstig tekort is gedaan, omdat de behandelend arts uit «strategische overweging» een gesprek met de familie heeft uitgesteld? Kunt u zich de beleving van de familie voorstellen dat het heel ver gaat als een dergelijk «spel» wordt gespeeld? Hoe dient het VUmc richting de familie thans te handelen?

Het is belangrijk dat nabestaanden goed en tijdig worden geïnformeerd. Wanneer een nagesprek met nabestaanden uit strategische overweging zou worden uitgesteld en dit niet in het belang is van de betreffende nabestaanden, dan is dat geen goede zaak. Hoe het VUmc op dit moment richting de familie dient te handelen is primair aan het VUmc zelf. Ik kan mij voorstellen dat het VUmc het initiatief neemt om bij de nabestaande na te gaan in hoeverre behoefte is aan nazorg of een nader gesprek.

Vraag 1

Hoe reageert u op het bericht dat zorgbeoordelingswebsites alles klakkeloos plaatsen?1

Bij navraag gaf de redactie van ZorgkaartNederland aan niet te zijn benaderd voor wederhoor. De redactie stelt geen enkele reactie klakkeloos te plaatsen, maar deze eerst te toetsen aan een eigen gedragscode. Volgens deze gedragscode biedt ZorgkaartNederland geen ruimte voor ongefundeerde kritiek, beledigingen, polemieken en hetzes of voor het openbaar escaleren van behandeltrajecten. Daarnaast bewaakt de redactie van ZorgkaartNederland de kwaliteit van de waarderingen door iedere waardering te controleren en de unieke herkomst technisch te verifiëren. De beoordelingswebsite «Vergelijk en Kies» van zorgverzekeraar VGZ hanteert een vergelijkbare gedragscode. Ik zie geen reden om het bestaansrecht van deze websites ter discussie te stellen.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat artsen zichzelf op deze manier talloze keren positief kunnen beoordelen? Denkt u dat patiënten in zo’n geval door deze website geholpen worden om een weloverwogen keuze te maken?

Reacties van zorgaanbieders worden verwijderd wanneer blijkt dat zij zichzelf op de beoordelingswebsites positief beoordelen. Ondanks de inspanningen van de redacties van deze websites om waarderingen vanuit onzuivere motieven te weren is het nooit helemaal uit te sluiten dat deze toch geplaatst worden. Er zijn echter geen aanwijzingen dat deze gevallen zich vaak voordoen waardoor ik de kans klein acht dat dit een wezenlijke invloed zal hebben op de keuzes van patiënten.

Vraag 3

Wat vindt u ervan dat kwaadwillende patiënten op deze manier artsen ten onrechte in een kwaad daglicht kunnen stellen? Deelt u de zorg dat artsen die goede zorg bieden hierdoor mogelijk door patiënten gemeden gaan worden?

De vrees dat artsen die goede zorg bieden, als gevolg van negatieve beoordelingen van kwaadwillende patiënten, door andere patiënten gemeden gaan worden, deel ik niet. Negatieve beoordelingen zijn inherent aan het bestaan van beoordelingswebsites. Maar de betreffende beoordelingsites hanteren een actief beleid om te voorkomen dat patiënten artsen ten onrechte in een kwaad daglicht stellen.
In het artikel uit Medisch contact wordt als voorbeeld een negatieve beoordeling uit 2011 aangehaald van een Groningse neuroloog. Het klopt inderdaad dat deze beoordeling nog op ZorgkaartNederland.nl te zien is. Deze negatieve beoordeling weerhoudt andere mensen kennelijk niet om hem als goed te beoordelen. Als gemiddeld «rapportcijfer» is hierdoor thans een beoordeling van hem te zien met een 8,3.

Vraag 4

Wat vindt u ervan dat verificatie van de op deze websites geplaatste informatie niet mogelijk is, waardoor het onmogelijk is te weten of de geplaatste informatie waar is?

De ervaringen van personen die op de beoordelingswebsites te vinden zijn, zijn per definitie subjectieve ervaringen die individueel moeilijk op objectiviteit beoordeeld kunnen worden. ZorgkaartNederland tracht bij te dragen aan de betrouwbaarheid van informatie op haar website door hoor en wederhoor voor zowel zorgaanbieder als patiënt mogelijk te maken en communicatie tussen beiden te stimuleren. Ook stelt de redactie dat zij te allen tijde voor hen aanspreekbaar is.

Vraag 5

Hoeveel waarde moet er volgens u worden gehecht aan de oordelen die op dergelijke websites worden gegeven over zorgverleners? Deelt u de zorg dat patiënten te veel waarde hechten aan deze oordelen?

Het is aan patiënten zelf om te bepalen hoeveel waarde ze hechten aan de oordelen over zorgverleners op deze beoordelingswebsites. Maar onderzoek tot nu toe wijst op een redelijke mate van betrouwbaarheid van het beeld dat voortkomt uit de beoordelingen. Ik zie dan ook geen reden om me op dit punt zorgen te maken.

Vraag 6

Herinnert u zich de uitspraak dat «transparantie in de zorg belangrijk is om te zien wat er gebeurt, wie wat levert en van welke kwaliteit»? Kunnen patiënten volgens u aan de hand van de geboden gegevens beoordelen of de geboden zorg van goede kwaliteit is? Deelt u de mening dat het problematisch is dat patiënten op deze manier een vertekend beeld kunnen krijgen van de kwaliteit van de geboden zorg?2

Ik herinner me deze uitspraak en onderschrijf deze nog steeds. De op de beoordelingswebsites te vinden informatie zegt iets over de door mensen ervaren zorg. Deze is per definitie subjectief. Wel geldt hiervoor dat hoe hoger het aantal waarderingen is, hoe kleiner de factor toeval is en hoe representatiever het beeld is dat daaruit ontstaat. Aangezien het aantal waarderingen de laatste tijd sterk is gegroeid (op dit moment worden volgens opgave van ZorgkaartNederland ongeveer 4000 waarderingen per maand geplaatst), is daarmee de representativiteit eveneens toegenomen. De kans dat patiënten een vertekend beeld krijgen van de kwaliteit van de geboden zorg neemt daarmee dus af.

Vraag 7

Is dit de transparantie in de zorg waar u altijd zo hoog over op geeft? Denkt u dat deze vorm van transparantie de kwaliteit van de zorg een stap verder brengt?

Beoordelingswebsites over zorgaanbieders zorgen naar mijn mening voor een vorm van transparantie die de kwaliteit van de zorg een stap verder kan brengen. Ze passen in het huidige tijdsbeeld waarbij de mening en de ervaring van de patiënt er meer en meer toe doet. Beoordelingswebsites zijn overigens maar één van de vele initiatieven om de transparantie van de zorg te bevorderen. Het kwaliteitsinstituut zal hieraan een belangrijke bijdrage voor de toekomst gaan leveren.

Vraag 8

Wat vindt u ervan dat Zorgkaart Nederland ziekenhuizen zover heeft gekregen dat zij patiënten stimuleren hun oordeel te geven via deze websites? Deelt u de vrees dat de ongefundeerde en onjuiste oordelen die op deze websites te lezen staan ten onrechte een grotere rol gaan spelen bij de artsenkeuze?

Uit het feit dat ziekenhuizen patiënten stimuleren om hun oordeel te geven via deze beoordelingswebsites blijkt wel dat zij voldoende vertrouwen hebben in de kwaliteit van deze media, het belang hiervan erkennen en patiëntenwaarderingen serieus nemen. Ik heb geen reden om aan te nemen dat ongefundeerde en onjuiste oordelen op deze websites daadwerkelijk een rol van betekenis spelen als het gaat om de keuze voor bepaalde artsen.

Vraag 9

Bent u van mening dat patiënten kunnen vertrouwen op het oordeel dat op beoordelingswebsites wordt gegeven? Zo ja, waarom? Zo nee, wat is het bestaansrecht van deze websites?

Uit het onderzoek van Geesink en Koolman naar de betrouwbaarheid van ZorgkaartNederland bij de beoordeling van ziekenhuizen door patiënten blijkt dat er op deze website een redelijk representatief beeld van de kwaliteit van hun dienstverlening wordt gegeven dat vergelijkbaar is met een ander door zorgverleners gebruikt meetinstrument als de CQ-index. Aangezien de Nederlandse overheid het transparanter maken van de zorg wil stimuleren sluit het initiatief tot de start van een beoordelingswebsite als ZorgkaartNederland bij deze doelstelling aan.

Vraag 10

Deelt u de mening dat het bestaan van dergelijke beoordelingswebsites niet gewenst is? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat gaat u tegen deze websites ondernemen?

Het bestaan van beoordelingswebsites is tegenwoordig een wijdverbreid fenomeen. Ik ben niet van mening dat ze ongewenst zijn en zie ook geen reden om deze ontwikkeling tegen te willen houden. Ze dragen immers bij aan transparantie van de gezondheidszorg en patiënten bepalen zelf in hoeverre zij deze beoordelingen meewegen in hun keuzes.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «VVD en PvdA: vaker boeken in aanbieding»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de verkoop van boeken niet belemmerd zou moeten worden door nodeloze bureaucratische regels?

Ja, dit is ook niet het geval.
De Wet op de vaste boekenprijs bepaalt dat de uitgever voor een nieuw boek een prijs vaststelt en deze meldt bij het Commissariaat voor de Media zodat deze kenbaar is voor alle boekverkopers. In het Telegraafartikel van 31 januari jl. staat dat de prijs wordt bepaald door het aantal pagina’s van het boek, met de suggestie dat het Commissariaat hierop toezicht zou houden. Dit is onjuist. De uitgever is geheel vrij in de prijsstelling en het toezicht van het Commissariaat betreft de vaststelling en de melding van de prijs door de uitgever en de toepassing daarvan door de boekverkoper. Ook kortingsacties behoeven geen toestemming van het Commissariaat. Wel gelden de regels van de Wet en het Besluit vaste boekenprijs en moeten de acties worden gemeld.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het versoepelen van de regels om boeken in de aanbieding te doen goed zou zijn voor de verkoop van boeken?

De strikte regels van de Wet hebben tot doel prijsconcurrentie tussen boekverkopers uit te schakelen ten behoeve van de instandhouding van een breed beschikbaar en pluriform aanbod van boeken. Het oogmerk van de Wet is dus niet de verkoop van zoveel mogelijk boeken, dat wil zeggen een louter kwantitatieve doelstelling. Het grootste deel van zijn omzet realiseert de boekhandel met de verkoop van actuele titels. Om die reden verbiedt de Wet het stunten met prijzen gedurende het eerste jaar na verschijnen van een titel. Door de beschermde marge krijgt de boekhandel de financiële ruimte om te investeren in de aanbieding van ook meer risicovolle titels. Na een jaar kan de uitgever de prijs opheffen en na een half jaar de prijs verlagen.
Inderdaad kan een actieprijs één maal per jaar voor drie maanden worden vastgesteld. Een verruiming van frequentie of duur van de actieprijs is alleen denkbaar als dit niet leidt tot uitholling van de vaste prijs zelf. De vaste prijs mag geen uitzondering worden. Daarnaast wijs ik erop dat actieprijzen ook tot verlies van de boekverkoper kan leiden omdat de Wet uitgevers niet verplicht het verschil tussen de vaste prijs en de lagere actieprijs te compenseren. In het kader van de evaluatie van de Wet over de periode 2009–2012 raadpleeg ik het boekenvak over de mogelijkheid van een verruiming van de regels voor kortingsacties. Ik kom hierop terug in mijn evaluatieverslag dat ik de Staten-Generaal vóór de zomer zal toezenden, zoals ik u onlangs berichtte.

Vraag 4

Bent u bereid de regels voor aanbiedingen van boeken te versoepelen, zodat het makkelijker wordt en er minder bureaucratische regels in de weg staan om boeken in de aanbieding te doen en de verkoop te stimuleren? Zo ja, op welke termijn kunnen we die versoepeling tegemoet zien? Zo nee, waarom niet?

Ik verwijs naar het antwoord op vraag 3.

Vraag 5

Bent u bereid de vaste boekenprijs te heroverwegen, aangezien deze de concurrentie in de boekenbranche vermindert, de verkoop van fysieke boeken remt en de verkopers van fysieke boeken steeds meer op achterstand zet in vergelijking met de verkopers van e-books, waarvoor immers geen vaste boekenprijs geldt? Zo ja, per wanneer kunnen we die heroverweging tegemoet zien? Zo nee, waarom niet?

Mijn standpunt over het functioneren van de Wet zal ik u meedelen in het genoemde evaluatieverslag. Wat betreft de e-boeken merk ik vast op dat het marktaandeel nog zeer bescheiden is, ongeveer 4%, en dat fysieke boekhandels ook e-boeken verkopen.

Vraag 1

Herinnert u zich het antwoord op de vragen van 20 december 2013?1

Ja.

Vraag 2

Vindt u het niet tegenstrijdig dat er bij het vaststellen van het fiscale inkomen geen rekening wordt gehouden met het loonbeslag, terwijl men weet dat hierdoor het feitelijke inkomen op een dusdanig laag niveau komt te liggen dat er in andere gevallen recht op een toevoeging zou zijn geweest? Zo nee, waarom niet?

Loonbeslag kan worden gezien als een wijze waarop het inkomen van de rechtzoekende wordt besteed, zij het onvrijwillig. Het sluit niet aan bij de huidige systematiek van draagkrachttoetsing om met besteding van het inkomen rekening te houden. Zou met bestedingen rekening worden gehouden, dan zouden zowel het inkomen en vermogen als de bestedingen in het actuele jaar moeten worden geschat. Deze schattingen zouden op een later moment op juistheid moeten worden getoetst, wat niet alleen tot administratieve lasten leidt maar ook voor de rechtzoekende de onzekerheid meebrengt of diens toevoeging na hercontrole in stand blijft.
Overigens worden sommige uitgaven van rechtzoekenden wel in het fiscaal inkomen verdisconteerd, daar zij een fiscale aftrekpost opleveren. Dit is bijvoorbeeld het geval bij alimentatieverplichtingen en studiekosten. Dergelijke aftrekposten kunnen leiden tot verlaging van het fiscale inkomen, wat ertoe kan bijdragen dat een rechtzoekende tot een toevoeging gerechtigd is. Verder wijs ik er evenals in mijn antwoorden op uw eerdere vragen op dat rechtzoekenden die in een ernstige schuldensituatie verkeren in aanmerking kunnen komen voor een toevoeging, ongeacht de hoogte van hun fiscale verzamelinkomen. Ik verwijs ook naar mijn antwoord op vraag 6.

Vraag 3

Deelt u de mening dat niemand het recht op een toegevoegde advocaat mag worden onthouden omdat het voor de Raad voor Rechtsbijstand moeilijk is het loonbeslag mee te tellen en er daarom geen rekening wordt gehouden met dat loonbeslag? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Erkent u dat niettegenstaande het idee dat gerechtsdeurwaarders onafhankelijk moeten zijn, dit in de praktijk niet altijd het geval is en dat er gerechtsdeurwaarders zijn die loonbeslag leggen omdat de opdrachtgever hiertoe wil overgaan? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u dan nog steeds van mening dat het de eigen schuld is van rechtzoekenden als zij het niet voor elkaar krijgen dat loonbeslag wordt voorkomen?

Gerechtsdeurwaarders dienen in hun ambtelijk handelen onafhankelijk en onpartijdig te zijn. Ik heb geen concrete aanwijzingen dat daarvan in de praktijk onvoldoende sprake is. De gerechtsdeurwaarder zal bij het leggen van loonbeslag de beslagvrije voet van de schuldenaar in acht nemen. Het is belangrijk dat de gerechtsdeurwaarder de schuldenaar hierover tijdig en duidelijk informeert. De Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders zal bezien of de werkwijze van gerechtsdeurwaarders in dit kader verder verbeterd kan worden en zal medio 2014 een preadvies met aanbevelingen over vereenvoudiging van de berekening van de beslagvrije voet presenteren.

Vraag 5

Hebben rechtzoekenden volgens u ook geen recht op een toevoeging als door conservatoir loonbeslag – waarbij de vordering nog niet is vastgesteld – het feitelijk inkomen dusdanig laag is dat er in principe recht op een toevoeging zou moeten zijn? Zo nee, waarom niet?

Conservatoir loonbeslag is uit zijn aard een tijdelijke maatregel, waarmee de schuldeiser anticipeert op het verkrijgen van een executoriale titel om het loon waarop beslag is gelegd te mogen benutten ter voldoening van diens vordering. De draagkracht van de rechtzoekende wordt beoordeeld in het licht van het inkomen van de rechtzoekende over langere tijd en niet op grond van een momentopname. Ook andere omstandigheden dan een conservatoir loonbeslag kunnen tot gevolg hebben dat de draagkracht van de rechtzoekende op enig moment lager ligt dan op grond van de draagkrachttoets in het peiljaar wordt verondersteld. Zoals aangegeven in mijn antwoord op de vragen 2 en 3 ligt aan de keuze voor de huidige draagkrachttoets het uitgangspunt ten grondslag dat de feitelijke bestedingsruimte van de rechtzoekende niet leidend is. Dit maakt het mogelijk de draagkracht op eenvoudige en eenduidige wijze vast te stellen. Ik acht het daarom niet wenselijk om de draagkracht mede op basis van de feitelijke bestedingsruimte van de rechtzoekende vast te stellen.

Vraag 6

Erkent u dat rechtzoekenden door een loonbeslag en het niet krijgen van gefinancierde rechtsbijstand dieper in de schulden kunnen raken, zodat zij uiteindelijk alsnog in een ernstige en langdurige schuldensituatie terecht kunnen komen? Zo nee, waarom niet? Hoe wordt dan een ernstige en langdurige schuldensituatie voorkomen in dergelijke gevallen?

Voor zover rechtzoekenden in een ernstige en langdurige schuldensituatie terecht zijn gekomen hebben zij aanspraak op begeleiding, hulp en advies in een minnelijk schuldhulptraject onder regie van de gemeente. Een problematische schuldensituatie kan veroorzaakt worden door een veelheid aan feiten en omstandigheden, bijvoorbeeld door te hoge consumptieve uitgaven of onverantwoord leengedrag, maar ook door een ontslag, arbeidsongeschiktheid of een echtscheiding. Het loonbeslag als zodanig kan dan soms de situatie voor de schuldenaar nijpend maken maar heeft altijd een deugdelijke grondslag nodig en is slechts een van de factoren in het ontstaan van een problematische schuldenlast. Bedacht moet hierbij worden dat de schuldeisers die hun vorderingen wensen te innen ook op hun beurt rechtzoekenden zijn. Zij hebben het recht om hun vorderingen te innen via de weg van het loonbeslag. De schuldhulp, die sinds 1 juli 2012 wettelijk gereguleerd is, kan de schuldenaar dan uitkomst bieden.
Voor de minnelijke schuldhulpverlening is niet zozeer relevant welke oorzaak uiteindelijk voor de betrokkene maakt dat de schuldenlast in redelijkheid niet meer kan worden afgelost. Belangrijk is dat in dergelijke gevallen een vangnet bestaat en dat er ook nog een gerechtelijk sluitstuk is. Indien langs de buitengerechtelijke weg niet tot een oplossing kan worden gekomen, kan de betrokkene immers een beroep doen op de Wet schuldsaneringsregeling natuurlijke personen. In beide gevallen, dus zowel in het buitengerechtelijke als in het wettelijke traject, is via het Besluit eigen bijdrage rechtsbijstand gewaarborgd dat aan de betrokkene gezien zijn financiële situatie de laagst mogelijke eigen bijdrage wordt opgelegd door de Raad voor Rechtsbijstand. Het Besluit eigen bijdrage gaat er van uit dat dan de geringe financiële draagkracht een vastgesteld gegeven is.

Vraag 1

Wat is uw reactie op de plannen van het werkvoorzieningsschap Novatec om 50 tot 100 banen te schrappen?1

Ik heb hierover navraag gedaan bij de directie van Novatec. Deze heeft mij laten weten dat bij het sociale werkvoorzieningschap Novatec geen sprake is van het schrappen van banen. Het bedrijf bereidt zich voor op de Participatiewet en probeert vijftig tot honderd werknemers in reguliere bedrijven te plaatsen. De werknemers blijven in dienst van Novatec, maar gaan werken bij reguliere werkgevers.
De Wsw is een gedecentraliseerde regeling, waarbij het Rijk middelen verstrekt voor het realiseren van een taakstellend aantal Wsw-plekken. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering en het realiseren van de Wsw-plaatsen. De wijze waarop een gemeente deze plaatsen realiseert is een beleidskeuze van gemeenten.

Vraag 2

Hoe verhoudt dit plan zich tot de belofte dat de huidige SW’ers hun bestaande rechten en plichten behouden?

De wettelijke bepalingen op grond van de Wsw blijven van toepassing op de groep mensen die met de inwerkingtreding van de Participatiewet met een Wsw-indicatie in de Wsw werkzaam zijn. De huidige Wsw wordt inhoudelijk niet gewijzigd en blijft van kracht voor alle medewerkers, die op 31-12-2014 werken onder de Wet sociale werkvoorziening. De Wsw’ers die werkzaam zijn op een Wsw-dienstbetrekking hebben een arbeidsovereenkomst naar burgerlijk recht. Daar verandert de Participatiewet niets aan. Plannen van gemeenten of Sw bedrijven dienen zich uiteraard binnen dat wettelijk kader te bevinden, Novatec geeft aan dat dit het geval is.

Vraag 3

Wat is volgens u het perspectief voor deze mensen – die momenteel in een beschutte werkomgeving werken – om snel bij een regulier bedrijf te gaan werken? Bent u bereid om met Novatec, gemeente en werkgevers afspraken te maken over vervangende passende arbeid? Zo nee, accepteert u dat mensen achter de geraniums belanden?

Zoals ik in antwoord op vraag 1 heb aangegeven, geeft de directie van Novatec aan dat er geen sprake is van het schrappen van banen, maar streeft Novatec ernaar om meer mensen met een Wsw-indicatie regulier te laten werken.
Uit de Cedris branche-informatie 2012 komt naar voren dat sinds 2005 het aantal mensen dat vanuit de Wsw aan de slag gaat bij reguliere werkgevers jaar op jaar is gestegen. In 2005 werkte 19 procent van de SW-medewerkers (bijna 19.000 personen) bij reguliere werkgevers. In 2012 is dat 33 procent (ruim 34.000 personen).

Vraag 4

Op welke manier kunt u garanderen dat de mensen die uit de beschutte werkvoorziening van Novatec worden gezet en alle andere SW’ers in Nederland die hetzelfde overkomt, meteen een aanstelling bij een regulier bedrijf krijgen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht dat criminelen azen op maaimachines en andere waardevolle zaken van agrariërs?1

Ja.

Vraag 2

Is er inderdaad sprake van een toename van diefstallen uit schuren, stallen, weilanden en van erven van agrarische bedrijven?

Diefstallen bij agrarische bedrijven worden niet apart geregistreerd in de registratiesystemen van de politie. Dit geldt ook voor sectoren zoals de bouw. Ik kan derhalve niet aangeven of er landelijk sprake is van een toename van dergelijke diefstallen.

Vraag 3

In hoeverre speelt deze problematiek ook in andere sectoren, zoals de bouw?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Welke concrete acties onderneemt de politie in Oost-Nederland en andere grensregio’s om deze diefstallen tegen te gaan?

Door de politie in Oost-Nederland worden indien nodig aanvullende maatregelen genomen, zoals extra surveillance, posten ten behoeve van aanhoudingen op heterdaad en bijzondere aandacht bij verkeers- en andere controles. Verder wordt, waar nodig, samengewerkt met gemeenten, land- en tuinbouworganisaties, Douane en beveiligingsbedrijven, maar ook met de Duitse instanties.
Binnen het gebied van de politie-eenheid Limburg loopt vanaf medio 2013 een project tegen diefstallen in de agrarische sector. Het project loopt door in 2014, waarbij nadrukkelijk contact en medewerking gezocht wordt met verzekeraars, met als doel om preventieve maatregelen door agrariërs te stimuleren.

Vraag 5

In hoeverre deelt u de analyse dat er sprake is van criminaliteit van bendes uit Oost-Europa? Op welke wijze vindt er samenwerking plaats met autoriteiten van de bronlanden van de problematiek van rondtrekkende bendes?

Vraag 6

Bent u bekend met het rapport over Mobiel banditisme, waarin wordt gesignaleerd dat bepaalde groepen juist naar Nederland uitwijken vanwege de repressieve maatregelen die elders in West-Europa worden doorgevoerd?2 Kunt u meer inzicht verschaffen in de maatregelen die in onze buurlanden tegen dit fenomeen worden genomen, die hier in Nederland blijkbaar niet of minder genomen zijn?

Vraag 7

In hoeverre wordt er door de Nederlandse politie specifieke kennis over de bronlanden van de problematiek en de criminele netwerken vergaard om de problemen bij de bron aan te pakken?

Vraag 8

In hoeverre vindt er samenwerking plaats met handelaren in Nederland en landen in Oost-Europa om heling van in Nederland gestolen goederen uit de landbouw en andere sectoren (zoals de bouw) zoveel mogelijk tegen te gaan?

Vraag 1

Wat is uw reactie op de artikelen «Geen enkele inspecteur extra aangesteld na ramp Bangladesh»1 en «Afspraken Bangladesh missen doelen»2, waarin wordt belicht dat de afspraken die gemaakt zijn om het werk in kledingfabrieken in Bangladesh veiliger te maken nog weinig tot geen effect hebben?

Onder andere vanwege de recente verkiezingen en daaraan gerelateerde onrust is de toezegging door de Bengaalse overheid om 200 extra inspecteurs aan te stellen helaas nog niet gerealiseerd. Het is belangrijk dat de Bengaalse overheid de gemaakte afspraken nakomt en spoedig de 200 extra inspecteurs aanstelt. Ik spreek hen daar op aan.
Door inspanningen van de Bengaalse overheid en de internationale gemeenschap zijn al wel andere concrete resultaten geboekt ter verbetering van arbeidsomstandigheden in de textielsector in Bangladesh. De overheid van Bangladesh heeft 42 bestaande vacatures voor arbeidsinspecteur opgevuld, waarmee er nu 93 arbeidsinspecteurs zijn. Een ander resultaat is dat de structurele uitbreiding van de arbeidsinspectiedienst eerder dan verwacht is opgenomen in de begroting. Ten slotte wordt via het programma van de internationale arbeidsorganisatie (ILO), dat door Nederland, het VK en Canada wordt gefinancierd, voortgang geboekt.
Nederland heeft 6 mln EUR beschikbaar gesteld voor het programma van de ILO dat zich van de periode van 2013 tot 2016 richt op de verbetering van arbeidsomstandigheden in de textielsector in Bangladesh. De bijdrage van Nederland wordt in delen betaald. In 2013 heeft Nederland 1 miljoen euro bijgedragen.
Dit ILO programma in Bangladesh bestaat uit vijf onderdelen:
De ambassade bespreekt maandelijks de voortgang op deze onderdelen met de ILO tijdens het donor coördinatieoverleg dat door Nederland wordt voorgezeten.
Op elk van de zes onderdelen wordt voortgang geboekt. Ten eerste, zijn er inmiddels 200 fabrieken in Bangladesh geïnspecteerd op bouwveiligheid en 120 fabrieken op brandveiligheid. De ILO laat de inspectierapporten nu controleren door internationale experts. Ten tweede, worden nieuwe en zittende inspecteurs door de ILO getraind. De ILO heeft een beleidsplan voor de arbeidsinspectie opgesteld dat binnenkort met de overheid en sociale partners wordt besproken.
Ten derde, heeft de ILO in samenwerking met de Bengaalse overheid een coördinerend centrum opgezet voor dienstverlening aan slachtoffers van Rana Plaza. Een eerste groep slachtoffers heeft inmiddels een training voor re-integratie op de arbeidsmarkt ontvangen. De training voor een tweede groep van 250 slachtoffers is gestart. In samenwerking met maatschappelijke organisaties heeft de ILO een databank opgezet met informatie over alle verstrekte hulp aan Rana Plaza slachtoffers. Tot slot is de uitvoering van het Better Work programma van de ILO in samenwerking met de International Finance Corporation (IFC) in voorbereiding.

Vraag 2

Hoe kijkt u aan tegen het feit dat de Bengaalse overheid nog geen enkele inspecteur extra heeft aangesteld om de textielfabrieken in het land te controleren om rampen, als het instorten van Rana Plaza, in de toekomst te voorkomen?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Aan welke projecten is de 1 miljoen euro besteed die de Nederlandse overheid tot op heden beschikbaar heeft gesteld om extra inspecteurs aan te stellen? Welke concrete afspraken zijn er op voorhand gemaakt over de inzet van het beschikbaar gestelde bedrag en op welke wijze controleert u of deze afspraken ook daadwerkelijk worden gerealiseerd?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Heeft de vertraging van het aantal aangestelde inspecteurs gevolgen voor de uitvoer van het Bangladesh Veiligheidsakkoord? Zo ja, welke gevolgen heeft dit voor de Nederlandse bedrijven die dit akkoord ondertekend hebben?

Voor de uitvoering van inspecties is het veiligheidsakkoord niet afhankelijk van inspecteurs van de Bengaalse overheid. Er wordt gewerkt met internationale experts. Het veiligheidsakkoord voor Bangladesh heeft inmiddels 10 pilot inspecties uitgevoerd. In februari en maart begint het veiligheidsakkoord met een grootschalige inspectie operatie. Deze inspecties hebben geen vertraging opgelopen.

Vraag 5

Gaan de nog aan te stellen inspecteurs tevens het grote aantal onderaannemers controleren die ook veel kleding produceren voor westerse merken? Zo nee, op welke wijze wordt het toezicht op deze onderaannemers georganiseerd?

De inspectieoperatie voor brand- en gebouwenveiligheid is gericht op bedrijven die voor de export produceren. In het veiligheidsakkoord voor Bangladesh staat expliciet dat de afspraken ook gelden voor de onderaannemers die via de hoofdaannemer aan bedrijven leveren die aangesloten zijn bij het veiligheidsakkoord. Ook de Alliance for Bangladesh Worker Safety (Alliance), waarbij vooral Amerikaanse bedrijven zijn aangesloten, heeft afspraken gemaakt over onderaannemers. Het blijft echter ingewikkeld. Onderaanbesteding is de zwakste schakel in de keten. In de kleine werkplaatsen liggen de grootste risico’s op misstanden en vinden de minste controles plaats. Door af te spreken met toeleveranciers dat uitbesteding aan onderaannemers onacceptabel is, proberen de Westerse textielbedrijven risico’s te verminderen.
De lokale vereniging voor textielproducenten heeft recent nieuwe regelgeving ingevoerd om de controle op onderaannemers verder aan te scherpen. De bedrijven die produceren voor de lokale markt vallen nu nog buiten de inspecties, maar zullen in de toekomst ook gecontroleerd worden door de versterkte arbeidsinspectie.

Vraag 6

Bent u voornemens met de Bengaalse overheid in gesprek te gaan om hen aan te sporen prioriteit te geven aan zowel de aanstelling van extra arbeidsinspecteurs als het verbeteren van de controle van onderaannemers? Welke verwachtingen heeft u van de Bengaalse overheid om deze problemen op korte termijn aan te pakken?

Ik ben in gesprek met de Bengaalse overheid en blijf dat doen. Gezamenlijk met andere donoren, blijft Nederland druk uitoefenen op de overheid van Bangladesh om extra inspecteurs aan te stellen en om de arbeidsomstandigheden bij onderaannemers te verbeteren. Tijdens 6 wekelijks diplomatiek topoverleg tussen Bangladesh, Nederland, de EU en de VS staan deze onderwerpen hoog op de agenda.

Vraag 7

Op welke termijn verwacht u dat de gemaakte afspraken daadwerkelijk effect gaan hebben en dat daarmee de situatie voor de werknemers in de Bengaalse kledingindustrie zal verbeteren?

De werkzaamheden van het Accord en de Alliance zullen vijf jaar in beslag nemen. Het ILO programma duurt 3,5 jaar. Verandering van een sector met 4 miljoen werknemers en ruim 3.500 (export) fabrieken kost tijd. Het gaat niet alleen om inspectie en de uitvoering van de inspectie aanbevelingen, maar ook om het opzetten van arbo-commissies in 3.500 fabrieken en het geven van veiligheidstrainingen aan werknemers en management. Ik zal u regelmatig blijven informeren over de voortgang van dit programma.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Belg vast in Uganda voor homoseks»?1

Ja

Vraag 2

Kunt u aangeven of het bericht klopt dat er een Belg vastzit in Uganda op verdenking van homoseksualiteit?

De Belgische media meldden dat er in de nacht van zondag 26 op maandag 27 januari een Belgische man is opgepakt in Kampala op verdenking van homoseksuele handelingen. Hij is woensdagmiddag 29 januari op borgtocht vrijgekomen. 11 februari is bekend gemaakt dat de Belg niet wordt aangeklaagd en/of voorgeleid. Hij heeft Uganda inmiddels op eigen initiatief verlaten. Zijn visum was reeds verlopen en hij verbleef dus illegaal in Uganda.

Vraag 3

Kunt u aangeven of er nog meer Europeanen vastzitten in Uganda op verdenking van homoseksualiteit?

Nee, niet voor zover bij ons bekend.

Vraag 4

Kunt u aangeven hoe het staat met de «anti-homowet» in Uganda die «recidivisten» een levenslange gevangenisstraf kan opleveren? Is de president inmiddels bereid om deze anti-homowet te vetoën?

Op 23 januari is de anti homowet formeel door het parlement aangeboden aan de President. Hij heeft 30 dagen om te wet te ondertekenen, te weigeren of wijzigingsvoorstellen te doen. In een brief aan de voorzitter van het parlement heeft hij aangegeven de wet in de huidige vorm niet te zullen ondertekenen. Zie verder het antwoord op vraag 7.

Vraag 5

Kunt u aangeven op welke wijze de Nederlandse ontwikkelingshulp aan Uganda heeft bijgedragen aan een beter leefklimaat voor lesbische, homo-, biseksuelen en transgenders (LHBT’s) in Uganda?

Nederland ondersteunt verschillende organisaties om discriminatie van de LHBT-gemeenschap in Uganda tegen te gaan en onderhoudt via de Nederlandse ambassade in Kampala nauw contact met LHBT- en mensenrechtenorganisaties.

Vraag 6

Bent u bereid om de zaak, in samenspraak met de Belgische collega’s, op Europees niveau aan te kaarten?

Dit betreft een consulaire zaak van een Belgische staatsburger. De Belg is inmiddels vrijgelaten en heeft het land verlaten.

Vraag 7

Bent u bereid om de ontwikkelingshulp aan Uganda aan alle overheidsinstellingen op te schorten op nationaal niveau en voor hetzelfde te pleiten op Europees niveau, als de president van Uganda de anti-homowet niet tegenhoudt, of als Europese burgers vast blijven zitten in Uganda om homoseksualiteit? Zo nee, waarom niet?

Afgelopen weekend heeft president Museveni aangegeven dat hij de wet wil ondertekenen die levenslang als strafmaat stelt op homoseksualiteit. Voor een formele reactie van Nederland wil het kabinet eerst de definitieve ondertekening door de president afwachten. Nederland wil wel een krachtig signaal afgeven dat deze wet niet acceptabel is, ook omdat deze niet overeenstemt met internationale verdragen waarbij Uganda partij is.
Wat dit betekent voor de hulp van Nederland aan Uganda, is nog niet te overzien.
Nederland gaf al geen begrotingssteun meer aan Uganda. Maar Nederland meent dat de lidstaten van de EU de begrotingssteun van de Commissie moeten aanhouden als de wet wordt getekend.
Tegelijk mag onze reactie de belangen van LHBT in Uganda niet schaden.
Daarom willen we van de organisaties voor LHBT in Uganda vernemen wat zij als de beste reactie zien, en hoe wij met hen en de regering van Uganda in gesprek kunnen blijven. Afhankelijk van die gesprekken willen we bezien of en welke maatregelen we nemen.
Het Ugandese parlement heeft de uiteindelijke beslissingsbevoegdheid om de wet wel of niet aan te nemen indien de president tot twee keer toe zou weigeren de wet te bekrachtigen.

Vraag 1

Wat is uw reactie ten aanzien van de conclusies van het Aids Fonds over het gevaar dat ongedocumenteerde hiv-patiënten lopen door het mislopen van hiv-medicatie?1

Ik deel de conclusies van het Aids Fonds niet. Vreemdelingen die geen rechtmatig verblijf in Nederland hebben of krijgen, moeten terugkeren. Zolang zij nog in Nederland zijn, hebben zij recht op medisch noodzakelijk zorg. De behandelaar bepaalt wanneer de zorg medisch noodzakelijk is. De kosten kunnen worden gedeclareerd op grond van art. 122a Zvw.
Vreemdelingen die hiv-patiënt zijn, kunnen daarnaast een aanvraag op medische gronden indienen bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). De IND beoordeelt, op basis van een medisch advies van het Bureau Medische Advisering (BMA), of bij het achterwege blijven van een medische behandeling een medische noodsituatie ontstaat. Is dat het geval, dan onderzoekt het BMA of de benodigde medische behandeling en medicijnen in het land van herkomst beschikbaar zijn.
Tot slot merk ik op dat de Nederlandse overheid in het kader van Ontwikkelingssamenwerking via verschillende projecten en internationale organisaties (bijv. Global Fund) heeft geïnvesteerd in de toegang tot hiv-medicatie in ontwikkelingslanden. Mede hierdoor is het aantal hiv-patiënten met toegang tot aidsremmers gegroeid.
De conclusies van het Aids Fonds hebben betrekking op de vraag of de benodigde zorg daadwerkelijk bereikbaar en feitelijk toegankelijk is in het land van herkomst. Ik verwijs u voor het onderscheid in de beschikbare zorg en feitelijke toegankelijkheid naar mijn brief van 2 december 2013 (Kamerstukken II, 2013/2014, 19 637, nr. 1764). In deze brief licht ik toe waarom de feitelijke toegankelijkheid tot de zorg geen deel uitmaakt van de beslissing.

Vraag 2

Klopt het dat vreemdelingen die met hiv zijn besmet, sinds kort minder snel een medische vergunning krijgen of verlengd krijgen? Zo ja, waarom?

Nee. Het beleid voor verblijf op medische gronden, noch de wijze waarop de IND toetst, is gewijzigd.

Vraag 3

Kunt u puntsgewijs ingaan op de vier negatieve gevolgen die in hoofdstuk 3 van het rapport van het Aids Fonds op een rij zijn gezet? Deelt u de mening dat het huidige beleid ertoe kan leiden dat ongedocumenteerden met HIV ofwel in Nederland ofwel in het land van herkomst verstoken kunnen blijven van de benodigde medicijnen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen?

Zoals ik aangeef in het antwoord op vraag 1, deel ik de conclusies van het Aids Fonds niet. Hieronder ga ik in op de vier gevolgen die het Aids Fonds noemt.
Om te beoordelen of een bepaald medicijn beschikbaar is in een land van herkomst, schakelt het BMA een vertrouwensarts of International SOS in. Als het gaat om hiv-patiënten vraagt het BMA tevens of de noodzakelijke laboratoriumcontroles en specialisten aanwezig zijn om de hiv-problematiek te behandelen. Het is, net zoals voor Nederlandse artsen, de verantwoordelijkheid van de arts aldaar om bekend te zijn en ervaring te hebben met het medicijn dat hij voorschrijft. Ik zie hierin geen rol voor de Nederlandse overheid weggelegd.
Voorraadproblemen kunnen voor komen, ook bij hiv-medicatie. In dat geval vraagt het BMA naar de tijdsduur van herbevoorrading of besteltijd. Onderbrekingen in medicijnvoorraden mogen niet langer dan een maand duren. Als de onderbreking langer dan een maand duurt, concludeert de IND dat de medische behandeling niet beschikbaar is.
Op medicijnen kan een bepaalde levertijd zitten. Dit hoeft echter niet te betekenen dat de medicamenteuze behandeling van de patiënt onderbroken wordt. Immers, medicijnen kunnen voor een langere tijd besteld worden, net zoals in Nederland. Het is de verantwoordelijkheid van de patiënt om de benodigde medicijnen tijdig te bestellen.
Primair is het de verantwoordelijkheid van elke (niet toegelaten) vreemdeling zelf om zijn vertrek uit Nederland te realiseren. In dit verband is het dan ook aan de vreemdeling om de noodzakelijke reisvoorwaarden te realiseren. IOM of de DT&V kan de vreemdeling daarbij ondersteunen. In het geval de vreemdeling niet zelfstandig vertrekt kan de vreemdeling worden uitgezet. De DT&V is dan verantwoordelijk voor het vervullen van de gestelde reisvoorwaarden. De medewerking van de vreemdeling blijft essentieel om het vertrek in het algemeen en een fysieke overdracht in het bijzonder efficiënt en succesvol te laten verlopen.
Indien de vreemdeling niet terugkeert met behulp van de DT&V, is het de verantwoordelijkheid van de vreemdeling zelf om contact op te nemen met de kliniek en apotheek die in het medisch advies van het BMA genoemd worden. In dit medisch advies staat de naam van de kliniek(en) en/of apotheek waar de medische behandeling beschikbaar is en welke medicijnen beschikbaar zijn. Vervolgens is het aan de medisch behandelaar aldaar om te bepalen welke behandeling gevolgd wordt en welke medicijnen hij voorschrijft. Daarnaast is het afhankelijk van het zorgstelsel in het land van herkomst of en zo ja hoe de vreemdeling zorg moet dragen voor de kosten. Ik zie hierin evenmin een rol voor de Nederlandse overheid weggelegd.
De uitspraak van de Raad van State d.d. 13 december 2012 (201202753/1/V3) zegt dat de wijze waarop een apotheek zich bevoorraadt, niet relevant is voor de conclusie dat het medicijn in het desbetreffende land al dan niet beschikbaar is. Als een apotheek een bepaald medicijn uit het buitenland moet bestellen, hoeft de IND hieruit niet te concluderen dat het medicijn niet beschikbaar is.
De vreemdeling kan het medicijn met een voorschrift van een arts bij de apotheek bestellen en daar vervolgens ophalen. De uitspraak bevestigt derhalve staand beleid.

Vraag 4

In hoeverre krijgen deze patiënten te maken met de nieuwe eigen bijdrage voor vreemdelingen, te weten de 5 euro die per medicijn betaald dient te worden?

Iedereen in Nederland is zelf verantwoordelijk voor de betaling van de kosten voor de gezondheidszorg, dus ook voor de medicijnkosten. Deze verantwoordelijkheid geldt ook voor (illegaal verblijvende) vreemdelingen. De Minister van VWS is uitvoerig ingegaan op genoemde maatregel in de beantwoording d.d. 4 februari 2014 op vragen van het lid Schouw (D66)(Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2013–2014, nr. 1120), van de leden Maij en Bouwmeester (PvdA)(2014Z00407) en van de leden Leijten en Van Gerven (SP)
(Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2013–2014, nr. 1111). Als een vreemdeling niet in staat is deze kosten te betalen, kan een door het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) gecontracteerde apotheek de kosten vergoed krijgen van het CVZ.

Vraag 5

Deelt u de mening dat HIV-patiënten een groot risico lopen niet de nodige zorg te kunnen krijgen in het land van herkomst omdat de Immigratie en Naturalisatie Dienst niet toetst op de feitelijke toegankelijkheid van medicatie en zorg?

Nee, die mening deel ik niet. Zie het antwoord op vraag 1 en mijn brief van 2 december 2013 (Kamerstukken II, 2013/2014, 19 637, nr. 1764).

Vraag 6

Bent u naar aanleiding van de bevindingen van het Aids Fonds bereid bijvoorbeeld in samenspraak met het Aids Fonds te onderzoeken of paragraaf B9.1.7 van de Vreemdelingencirculaire aangepast kan worden en op welke manier kan worden getoetst of de zorg en de medicatie ook daadwerkelijk bereikbaar is voor bijvoorbeeld hiv-patiënten? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel «Opleidingen verpleging nu razend populair»?1

Het is goed om te constateren dat zoveel aankomende studenten de opleiding tot verpleegkundige op hbo-niveau willen volgen. Daarbij willen we benadrukken dat kwalitatief goede stages een onmisbaar onderdeel zijn in de opleiding.

Vraag 2

Wat is uw verklaring voor de enorme belangstelling voor de studie HBO-verpleegkundige, terwijl aan de andere kant duizenden ontslagen vallen in de zorgsector? Kunt u uw antwoord toelichten?

Dat heeft enerzijds te maken te maken met de economische crisis, in economisch mindere tijden zijn zorgberoepen populairder. Anderzijds zien we dat door de vergrijzing in de toekomst veel zorgprofessionals nodig zijn, ondanks de tijdelijke terugval waarmee we nu te maken hebben.

Vraag 3

Kunt u aangeven hoe groot de groei is van zorgopleidingen niveau 1 t/m 4 in vergelijking tot de opleiding HBO-verpleegkundige? Bent u bereid de Kamer hierover te informeren? Zo nee, waarom niet?

Daartoe ben ik bereid. Het aantal studenten dat een zorgopleiding volgt in het middelbaar beroepsonderwijs (niveau 1 t/m2 is de afgelopen vijf jaar, van studiejaar 2007–2008 tot en met studiejaar 2011–2012, in totaal met 4,1% gegroeid.
Het aantal studenten dat aan een hogeschool de opleiding verpleegkunde volgt is sinds het studiejaar 2009–2010 tot het studiejaar 2013–2014 gestegen met 39%.

Vraag 4

Maakt u zich ook zorgen over het tekort aan stageplaatsen? Kunt u een overzicht sturen van het tekort per zorgopleiding en per regio? Zo nee, waarom niet?

De tekorten aan stageplaatsen verschillen per hogeschool. We begrijpen van de hogescholen dat er voor het studiejaar 2013–2014 oplossingen zijn gevonden met betrekking tot de stageplaatsen. Tijdelijke oplossingen zijn ondermeer gevonden in het vervangen van stages door binnenschools onderwijs. De hbo-verpleegkunde opleidingen hebben daar samen met de zorginstellingen veel energie in gestoken. Door de groei van de instroom van studenten is er tevens een groei in de vraag naar stageplaatsen.
VWS en OCW plannen een afspraak met de vertegenwoordiging van de hbo-verpleegkunde opleidingen, waarin onder meer de situatie rond de stageplaatsen voor het komende studiejaar aan de orde komt. We bespreken in dit overleg tevens de mogelijkheden van een overzicht van mogelijke tekorten aan stageplaatsen voor de hbo-verpleegkunde opleiding per onderwijsinstelling.

Vraag 5

Wat is de reden dat er een tekort aan stageplaatsen is?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Herinnert u uw antwoorden op eerdere vragen, waarin u aangeeft dat zorginstellingen meer stageplaatsen aanbieden en dat u geen noodzaak zag voor additionele maatregelen? Hoe verklaart u dat zorginstellingen minder plek hebben voor stageplaatsen? Bent u bereid nu wel maatregelen te treffen om de tekorten aan stageplaatsen aan te pakken? Zo nee, waarom niet?2

We herinneren ons de beantwoording van de eerdere Kamervragen en verwijzen voor de beantwoording van de vraag 6 naar het antwoord op vraag 4 en 5.

Vraag 7

Vindt u het verstandig om nu de toestroom van mensen in zorgopleidingen te verminderen, terwijl straks veel mensen nodig zijn?

De instroom aan studenten in de hbo-v opleiding wordt niet verminderd. Er is nog steeds sprake van een groei aan instromende studenten.

Vraag 8

Wat is de vervangingsvraag voor verpleegkundigen in de toekomst? Leiden we voldoende verpleegkundigen op, om te voorkomen dat we met personeelstekorten komen te zitten?

De vervangingsvraag zal de komende jaren oplopen van 3000 in 2014 tot 3300 in 2017. De hogescholen in Nederland leiden voor deze vervangingsvraag voldoende verpleegkundigen op.

Vraag 9

Vindt u het acceptabel dat vijftien van de zeventien hogescholen een numerus fixus instelt voor de opleiding HBO-verpleegkundige? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Als een onderwijsinstelling het aantal opleidingsplaatsen beperkt, kan daarmee worden ingespeeld op de verwachte regionale vraag naar verpleegkundigen in de toekomst en daarmee ook naar het aantal (te verwachten) stageplaatsen. Wij vinden dit acceptabel. De loting is met de wet «kwaliteit in verscheidenheid» helemaal afgeschaft en vervangen door een decentraal selectiesysteem dat de onderwijsinstellingen zelf kunnen vormgeven. Toelating tot een opleiding vindt – waarschijnlijk met ingang van het studiejaar 2016–2017 – plaats op basis van selectie, waarbij resultaten, motivatie en kwaliteiten van belang zijn.

Vraag 10

Hoe verhoudt dit zich tot de eerdere lijn van het kabinet om de numerus fixus af te schaffen? Kunt u uw antwoord toelichten?3

Voor de fixus-opleidingen in het hoger onderwijs is er sprake van 100% loting, 100% decentrale selectie of een combinatie van beide. In de Wet «kwaliteit in verscheidenheid» is geregeld dat de loting wordt afgeschaft. Deze nieuwe situatie zal waarschijnlijk in werking treden met ingang van studiejaar 2016–2017.

Vraag 1

Kent u het bericht «Komende acht jaar tekort woningen voor ouderen en gehandicapten»?1

Ja

Vraag 2

Deelt u de conclusie dat de benodigde aanpassingen van woningen op het bordje zullen komen van de gemeenten in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 2015?

Het is allereerst de verantwoordelijkheid van mensen zelf om zich voor te bereiden op de toekomst met beperkingen, ook in hun woning. Daarnaast hebben woningcorporaties een rol om zorg te dragen voor geschikte woonruimte voor hun huurders.
Gemeenten zullen bij aanvaarding van het wetsvoorstel Wmo 2015 gehouden zijn beleid te maken ter ondersteuning van mensen die niet volledig zelf kunnen voorzien in hun zelfredzaamheid en participatie. Wanneer iemand onvoldoende is geholpen met de inzet van eigen kracht, gebruikelijke hulp, mantelzorg of hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk dan wel met gebruikmaking van algemene voorzieningen, zal de gemeente een (individuele) maatwerkvoorziening verstrekken. Een dergelijke maatwerkvoorziening kan bestaan uit diensten, hulpmiddelen en ook woningaanpassingen, als bijdrage aan het verbeteren of het in stand houden van zelfredzaamheid en participatie.

Vraag 3

Is met de stijging van deze kosten in het kader van de uitvoering van de Wmo rekening gehouden bij de vaststelling van de bezuiniging die opgelegd gaat worden aan gemeenten? Zo ja, wilt u daar uiterlijk 17 februari 2014 inzage in verschaffen, in verband met het uitbrengen van verslag over het wetsvoorstel Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Kamerstukken 33 841)? Zo nee, zijn gemeenten zich bewust van de stijgende kosten voor woningaanpassingen?

Het uitgangspunt is dat gemeenten bij rijksbeleid dat leidt tot nieuwe verantwoordelijkheden en taken hiertoe de toereikende instrumenten en middelen ontvangen. Vanaf 2015 krijgen gemeenten aanvullende middelen voor de extra taken waarvoor zij verantwoordelijkheid gaan dragen. De verwachting is dat met deze middelen, het wetsvoorstel Wmo 2015 en de nog uit te werken eigen bijdragesystematiek, de gemeenten in staat zijn hun ingezetenen met een ondersteuningsbehoefte waar nodig een passende voorziening aan te bieden. In dit verband merk ik op dat ik de Algemene Rekenkamer heb verzocht een toets te doen op de wijze van berekening van het budget voor de nieuwe Wmo (en de Jeugdwet).

Vraag 4

Deelt u de verwachting dat gemeenten terughoudend zullen zijn met het verlenen van toestemming voor woningaanpassingen?

Het wetsvoorstel Wmo 2015 bevat bepalingen die waarborgen dat in die situaties waarin na onderzoek blijkt dat een individuele (maatwerk)voorziening, als bijdrage in de zelfredzaamheid van mensen, noodzakelijk is, deze voorziening door de gemeente ook geleverd wordt. Dit betreft ook woningaanpassingen.

Vraag 5

Gaat u het halen om, zoals de Kamer bij motie Knops/Keijzer (Kamerstuk 32 847 nr. 104) heeft gevraagd, voor 1 april 2014 te komen met een inventarisatie van de risico’s en knelpunten voor de vastgoedpositie van zorginstellingen als gevolg van de decentralisaties en de extramuralisering, zoals bijvoorbeeld weergegeven in de transitieagenda van koepelorganisatie Actiz, en de Kamer daarover voor 1 april 2014 te informeren?

De in de motie Knops/Keijzer gevraagde reactie zal worden betrokken in de brief over Wonen en Zorg die ik samen met de minister voor Wonen en Rijksdienst schrijf mede naar aanleiding van het recente advies van de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur2. Ik verwacht uw Kamer begin april te informeren.

Vraag 6

Wat is het antwoord dat u gaat geven aan al de mensen die straks niet in staat zullen zijn een geschikte, betaalbare woning te vinden?

Het streven is er op gericht om te investeren in de zelfredzaamheid en participatie van mensen met een beperking, zodat zij zo lang mogelijk in de eigen leefomgeving kunnen blijven wonen. Het is niet zo dat de gehele groep mensen die het aangaat wil of moet verhuizen. Zij zullen worden ondersteund om zo lang mogelijk in de eigen woning te kunnen blijven, waar nodig en mogelijk na aanpassing van die woning. Daar waar dat niet mogelijk is zullen mensen met hulp van onder meer woningcorporaties en gemeenten bezien op welke wijze verhuizing naar een meer geschikte woning kan plaatsvinden.

Vraag 1

Hoe reageert u op het bericht dat patiënten die het slachtoffer zijn geworden van schade door medisch handelen met lege handen staan na het faillissement van een ziekenhuis?1

Ik heb kennis genomen van de problemen van patiënten die bij het Ruwaard van Putten nog schadeclaims in wilden dienen na het faillissement. Ik vind het vervelend voor deze patiënten dat zij in deze situatie terecht zijn gekomen, zij weten immers niet waar zij aan toe zijn.
Donderdag 9 januari 2014 hebben de curatoren bekend gemaakt een kort geding aan te spannen tegen MediRisk. Dit kort geding heeft 28 januari 2014 gediend bij Rechtbank Midden-Nederland. Op 12 februari jl. heeft de rechtbank uitspraak gedaan. Deze is echter nog niet onherroepelijk, het is mogelijk dat één van de partijen hoger beroep instelt. Ik vind het derhalve niet opportuun om een inhoudelijk oordeel te geven over deze zaak. De uitspraak heeft immers gevolgen voor de positie van deze patiënten en of de verzekeraar al dan niet over dient te gaan tot het behandelen van deze claims, evenals het eventuele uitkeren van deze claims.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat claims die zijn ingediend na het faillissement van het Ruwaard van Putten Ziekenhuis niet door verzekeraar Medirisk in behandeling worden genomen? Klopt dit wettelijk? Hoe zit dit precies? Handelt Medirisk in strijd met de GOMA (Gedragscode Openheid medische incidenten; betere afwikkeling Medische Aansprakelijkheid)?2

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Is het waar dat elf patiënten van het Ruwaard van Putten Ziekenhuis hierdoor gedupeerd zijn? Kunt u een beschrijving geven van de aard van deze klachten?

Op dit moment heeft MediRisk nog 39 claims van patiënten en nabestaanden in behandeling die voor 1 juli 2013 zijn gemeld bij het ziekenhuis. Daarna zijn er bij het ziekenhuis 11 claims ingediend. Zes daarvan zijn gemeld bij MediRisk.
De aard van deze klachten is mij niet bekend. Het gaat om medisch inhoudelijke informatie.

Vraag 4

Vindt u het acceptabel dat deze patiënten nu mogelijk een claim moeten leggen op de boedel, waardoor zij een lange procedure moeten doorlopen en de kans zeer klein is dat hun schade wordt vergoed? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Hoeveel Nederlandse ziekenhuizen hebben een polis afgesloten die na een faillissement niet uitkeert? Kunt u een opsomming geven van deze ziekenhuizen?

Het is mij onbekend welke ziekenhuizen welke polis hebben afgesloten. Er heeft zich nooit eerder een soortgelijke casus voorgedaan. De definitieve uitspraak van de rechter zal weergeven of de verzekeraar al dan niet over dient te gaan tot het behandelen van deze claims op basis van de polisvoorwaarden.

Vraag 6

Vindt u dat u een bijzondere verantwoordelijkheid heeft ten opzichte van de gedupeerde patiënten, gezien het gegeven dat u het Ruwaard van Putten Ziekenhuis niet te hulp wenste te schieten, en gezien uw eerdere uitspraak – ook in relatie tot deze casus – dat het voor mensen «eenvoudiger» en «laagdrempeliger» moet worden om hun recht te halen?3

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 7

Deelt u de mening dat verzekeraar Medirisk deze patiënten bij een gegronde claim een schadevergoeding moet uitkeren? Wat gaat u doen om dat te bewerkstelligen?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 8

Hoe kunt u garanderen dat deze situatie bij een nieuw faillissement van een ziekenhuis niet weer voorkomt? Betekent dit dat u er in de toekomst niet weer voor kiest een ziekenhuis failliet te laten gaan?

Het is nog niet zeker of MediRisk of een andere verzekeraar de claims niet in behandeling neemt. Dit is afhankelijk van de uitspraak van de rechter. Het is niet aan mij een dergelijke situatie al dan niet te voorkomen.
In reactie op het gedeelte van uw vraag dat ziet op faillissementen is mijn reactie dat in het Nederlandse zorgstelsel de verantwoordelijkheid voor de zorg primair bij private partijen (zorgaanbieders en zorgverzekeraars) ligt en niet bij de overheid. Ziekenhuizen die hun zaken niet op orde hebben, kunnen failliet gaan. De overheid garandeert de beschikbaarheid van cruciale zorg.

Vraag 9

Heeft een overnemende partij, zoals in dit geval het VanWeel-Bethesda Ziekenhuis, het Ikazia Ziekenhuis en het Maasstad Ziekenhuis, de plicht om de claims van patiënten ordentelijk af te handelen, en Medirisk de opdracht te geven de claims normaal te behandelen? Zo neen, hoe kan dan wettelijk worden geborgd dat patiënten met een medische letselschadeclaim bij een faillissement hun rechten niet verliezen?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Concurrentiepositie haven Rotterdam in het geding door winstbelasting»?1

Ja.

Vraag 2

Heeft u de Europese Commissie verzocht om openbaarmaking van de resultaten van het onderzoek dat op verzoek van het Europees Parlement is verricht naar de concurrentieverhoudingen tussen de havens in de Europese Unie (EU)? Zo nee, wanneer gaat u dit alsnog doen?

Nee. Het onderzoek is verricht in de vorm van een vragenlijst waarmee aan alle lidstaten om informatie over de financiering van haveninfrastructuur en havendiensten, alsmede directe belastingen, zoals de vennootschapsbelasting, is gevraagd. Het onderzoek is uitgevoerd door het Directoraat-generaal Mededinging van de Europese Commissie en vond zijn oorzaak in een verzoek daartoe vanuit het Europese Parlement. De reactietermijn sloot op 1 oktober 2013. Wij hebben geen inzicht in de voortgang van de verwerking van de resultaten en de analyse daarvan. Vanuit het Europees Parlement is recent gevraagd naar de stand van zaken en de openbaarmaking van de resultaten (schriftelijke vragen door het lid Wortmann van het Europees Parlement aan de Europese Commissie). Wij wachten vooralsnog dat antwoord af.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het onderzoek naar de concurrentieverhoudingen tussen de havens in de EU dient te worden betrokken bij de onderhandelingen over de Europese havenverordening? Zo nee, waarom niet?

Zeker. Hierbij betrekken wij ook het onderzoek dat in opdracht van mij door de Erasmus Universiteit Rotterdam/RHV en Ecorys is uitgevoerd naar de concurrentieverhoudingen tussen de havens in Duitsland, Engeland, Frankrijk, Vlaanderen en Nederland. Het rapport van dit onderzoek is onlangs, met een reactie van het kabinet, aan u toegezonden. Kortheidshalve verwijzen wij daarnaar.

Vraag 4

Is het waar dat de havens in de ons omringende landen feitelijk nauwelijks winstbelasting betalen en er de facto dus sprake is van een gelijk fiscaal speelveld?

Zie antwoord op vraag 7.

Vraag 5

Heeft u overleg gehad met de Europese Commissie over de uitzonderingspositie voor vennootschapsbelasting van de Nederlandse havens in relatie tot de fiscale positie van de havens in de buurlanden?

Zie antwoord op vraag 7.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het niet aanvaardbaar is dat de Nederlandse havens – die in vergelijking met de havens in ons omringende landen door oneigenlijke overheidssteun al op achterstand staan – nog verder op achterstand worden gezet door invoering van vennootschapsbelasting?

Zie antwoord op vraag 7.

Vraag 7

Bent u bereid om van de invoering van vennootschapsbelasting voor de Nederlandse havenbedrijven af te zien dan wel deze tenminste uit te stellen tot het onderzoeksrapport naar de concurrentieverhoudingen tussen de havens in de EU openbaar is gemaakt en er op EU-niveau afspraken zijn gemaakt die ook worden gehandhaafd met betrekking tot overheidssteun aan havens?

Bij een goede vergelijking van de concurrentieverhoudingen tussen havens in de Europese Unie spelen als vanzelfsprekend niet alleen fiscale wet- en regelgeving een rol. Het Nederlandse streven is gericht op een Europees level playing field voor zeehavenbeheerders en havendienstverleners (loodsen, slepen, afmeren, terminaldiensten, inname afvalstoffen en bunkeren) op alle relevante beleidsterreinen: externe veiligheid, arbeidsveiligheid, beveiliging tegen misdaad, milieuzorg en natuurbehoud, alsmede financiering en belastingheffing. De Nederlandse zeehavens moeten per saldo op voet van gelijkheid kunnen concurreren. Zij moeten hun natuurlijke voordelen ook ten volle kunnen benutten.
Vandaar dat het kabinet met instemming heeft vastgesteld dat de Europese Commissie op verzoek van het Europese Parlement het eerdergenoemde (brede) onderzoek uitvoert. U vraagt nu concreet naar de wijze waarop in de Europese Unie wordt omgegaan met de heffing van directe belastingen, zoals de vennootschapsbelasting in het geval van havenbeheerders. Algemene uitspraken over die fiscale behandeling in de Europese Unie met 28 lidstaten kunnen echter niet worden gedaan. De situatie is daarvoor te complex en te divers. Desalniettemin bestaat het beeld dat havenbeheerders in de ons omringende landen veelal niet of nauwelijks winstbelasting betalen. Dit kan onder andere worden veroorzaakt door de wetsystematiek van de onderhavige lidstaat, de rechtspersoonlijkheid van de havenbeheerder, de omstandigheid dat geen winst wordt behaald en de soorten activiteiten die door de diverse havenbeheerders worden uitgevoerd.
De staatssecretaris van Financiën is tijdens een algemeen overleg in de Tweede Kamer op 25 juni 20132 ingegaan op de internationale concurrentiepositie van Havenbedrijf Rotterdam NV (HbR). Destijds is al aangegeven dat er op fiscaal gebied geen gelijk speelveld lijkt te ontstaan wanneer HbR volledig belast gaat worden als dit bij zeehavens elders in Europa niet het geval is. Daarbij is opgemerkt dat als wij een level playing field binnen Nederland nastreven, dat ook voor Europa zal hebben te gelden. Het kabinet heeft dit vervolgens bij de Commissie naar voren gebracht. Om die reden vindt op ambtelijk niveau informeel overleg plaats tussen het ministerie van Financiën en de betrokken dienst van de Europese Commissie over de invulling van het in (ambtelijke) voorbereiding zijnde wetsvoorstel met betrekking tot de modernisering van de vennootschapsbelastingplicht voor overheidsondernemingen, waarbij ook de positie van havens aan de orde komt.
Op dit moment is de uiteindelijke vormgeving van de in voorbereiding zijnde modernisering van de vennootschapsbelastingplicht voor overheidsondernemingen nog niet duidelijk. Het kabinet wil desalniettemin van de gelegenheid gebruik maken om een zeer grove schets te geven van de hoofdlijnen waaraan nu wordt gedacht. De afgelopen maanden is mede op basis van de bevindingen uit de inventarisatie begonnen met het opstellen van een conceptwetsvoorstel. Hierbij is zo veel als mogelijk rekening gehouden met de signalen die tijdens de inventariserende gesprekken zijn afgegeven. Zo hebben belanghebbenden bijna unaniem bezwaar gemaakt tegen het verplicht op afstand plaatsen in een privaatrechtelijke rechtsvorm van te belasten activiteiten dat noodzakelijk is bij de indirecte ondernemingsvariant. Zij zien met name op tegen de aansturingsaspecten en corporate governance aspecten die het gebruik van privaatrechtelijke rechtspersonen met zich meebrengt. Daarnaast hebben zij bezwaar tegen de kosten die gepaard gaan met het oprichten en in stand houden van privaatrechtelijke rechtspersonen. Uit de inventarisatiegesprekken kan worden afgeleid dat belanghebbenden de administratieve lasten die gepaard gaan met een rechtsvormneutrale uitwerking van de modernisering van de vennootschapsbelastingplicht voor overheidsondernemingen, niet op vinden wegen tegen de bezwaren die zij hebben tegen het gebruik van privaatrechtelijke rechtspersonen. Om hieraan tegemoet te komen bestaat het voornemen om voor de modernisering van de vennootschapsbelastingplicht voor overheidsondernemingen uit te gaan van een vormgeving waarbij concurrerende overheidsondernemingen belastingplichtig worden, ongeacht de rechtsvorm waarin ze worden gedreven, waarbij een vrijstelling wordt geboden voor overheidstaken. Deze gewijzigde uitwerking biedt belanghebbenden meer keuzevrijheid met betrekking tot de wijze waarop zij hun organisatie willen vormgeven. Deze gewijzigde uitwerking heeft geen gevolgen voor de omvang van de groep overheidsondernemingen die vennootschapsbelastingplichtig worden. Over de vrijstelling voor overheidstaken en verschillende andere aspecten die met een rechtsvormneutrale benadering gepaard gaan, is het kabinet met de Europese Commissie in gesprek. Daarbij wordt ook gekeken naar de mogelijkheid om Nederlandse zeehavenbeheerders bij wijze van overgangsrecht onder de werkingssfeer van het thans bestaande vennootschapsbelastingregime voor overheidsondernemingen te houden, totdat sprake is van een gelijk Europees speelveld voor havens op het gebied van belastingheffing naar de winst. Daarna zou ook voor de havens het gemoderniseerde reguliere systeem gaan gelden.
Het kabinet heeft het streven om op Prinsjesdag 2014 een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer in te dienen. De gesprekken met de Europese Commissie moeten derhalve voor die tijd tot helderheid hebben geleid. Vervolgens zal het kabinet een afweging maken over de uiteindelijke vormgeving. Het kabinet weegt bij de vormgeving de belangen van de havens zwaar zonder daarbij in zijn algemeenheid afbreuk te willen doen aan het streven naar een gelijk speelveld in Nederland. Het spreekt voor zich dat het kabinet een wetsvoorstel hoopt in te dienen dat op een zo groot mogelijk draagvlak kan rekenen.

Vraag 1

Klopt het bericht «Afluisteraars onbeteugeld» voor wat betreft het uitstellen van het toesturen van het onderzoeksrapport van de Commissie voor Toezicht van de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) aan de Kamer?1

Nee, dit bericht klopt niet. De voorzitter van de Commissie van Toezicht betreffende de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) heeft toegezegd dat hij de minister van Defensie en mij het vastgestelde toezichtsrapport op 7 februari as. aan zal bieden.

Vraag 2

Herinnert u zich uw uitspraak «Ik streef ernaar om het rapport met de reactie in januari aan de Kamer te sturen. Mocht het onverhoopt heel anders lopen, dan meld ik mij», gedaan op 6 november 2013 tijdens een Algemeen overleg over de AIVD?2

Zoals ik eerder aan uw Kamer heb toegezegd, zend ik het vastgestelde rapport en mijn reactie, alsmede die van de minister van Defensie, ruim binnen de wettelijke termijn van zes weken (artikel 79 van de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten), naar beide Kamers van de Staten-Generaal. Mijn streven is om dit binnen vier weken na ontvangst van het vastgestelde onderzoeksrapport te doen.
Overigens ontvangt u de reactie op het toezichtsrapport van de CTIVD separaat van de Kabinetsreactie op het rapport van de Commissie-Dessens.

Vraag 3

Waarom heeft u in tegenspraak met bovenstaande uitspraak de Kamer niet ingelicht over het uitstel, terwijl dit onderzoek op verzoek van de Kamer ingesteld is?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Waarom is de presentatie van het CTIVD-onderzoek, dat doet aan waarheidsvinding, gekoppeld aan de kabinetsreactie op het rapport-Dessens, dat zich richt op mogelijke toekomstige wetgeving?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Hoe voorkomt u dat de reputatie van het CTIVD als betrouwbaar en onafhankelijk toezichthouder onder druk komt te staan door deze koppeling van niet-gerelateerde onderwerpen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Bezit u het onderzoeksrapport van de CTIVD al? Zo ja, bent u bereid het per ommegaande aan de Kamer toe te sturen? Zo nee, omwille van welke in het rapport geconstateerde gebreken bent u niet bereid dat te doen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Bent u bereid deze vragen voor dinsdag 4 februari te 12 uur te beantwoorden?

Ja, bij dezen.

Vraag 1

Kent u het rapport «Egypt: Roadmap to repression» van Amnesty International?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de bevindingen in het rapport over de vele mensenrechtenschendingen sinds de staatsgreep tegen president Morsi, onder andere op het gebied van vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vergadering, en over de straffeloosheid onder veiligheidsdiensten en selectieve rechtspraak? Kunt u specifiek ingaan op de constatering dat de omvang van het staatsgeweld sinds afgelopen zomer ongekend is?

De situatie in Egypte is gespannen. Het kabinet betreurt en veroordeelt de terreuraanslagen en de gewelddadigheden waarvan Egyptische burgers in toenemende mate het slachtoffer zijn. Het kabinet erkent de legitieme veiligheidsbehoefte van de Egyptische autoriteiten, maar is tegelijkertijd van mening dat deze hand in hand moet gaan met respect voor de mensenrechten. Egyptenaren moeten vreedzaam kunnen demonstreren en zich kunnen verenigen. Mensenrechten zoals de vrijheid van vergadering, de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid vormen belangrijke randvoorwaarden voor de beoogde presidents- en parlementsverkiezingen in Egypte en dus voor stabilisatie van de situatie in het land.
In de Raadsconclusies van 10 februari jl. heeft de EU haar grote zorgen uitgesproken over recente gewelddadigheden, zowel voor wat betreft staatsgeweld tegen burgers als geweld tegen veiligheidstroepen. De EU roept de Egyptische autoriteiten op tot transparant en onafhankelijk onderzoek naar alle gewelddadigheden.

Vraag 3

Kunt u aangeven of u het eens bent met de aanbeveling2 die Amnesty International doet aan de internationale gemeenschap om alle export van militair materieel etcetera die gebruikt worden voor serieuze mensenrechtenschendingen op te schorten totdat adequate waarborgen zijn ingesteld waardoor de Egyptische autoriteiten niet langer betrokken zullen zijn bij mensenrechtenschendingen? Indien neen, kunt u aangeven wat de voorwaarden zijn voor Nederland voordat dergelijke export naar Egypte weer mogelijk is?

De EU heeft op 21 augustus 2013 Raadsconclusies aangenomen waarmee de export naar Egypte van goederen die voor interne repressie kunnen worden gebruikt, wordt opgeschort. Nederland houdt daarenboven alle nieuwe aanvragen voor export van militaire goederen naar Egypte aan.
Voor goederen die gebruikt kunnen worden voor interne repressie en die niet op de EU militaire lijst staan (onder meer scheermesprikkeldraad, lichte geweren die buiten de militaire lijst vallen, arrestantenbusjes etc.) is een nationale regeling vastgesteld waarmee deze goederen vergunningplichtig zijn geworden.
Afhankelijk van de ontwikkelingen in Egypte en ontwikkelingen in de implementatie van bovengenoemde Raadsconclusies door andere EU lidstaten zal op enig moment de toetsing van wapenexportvergunningen worden hervat. Een toekomstige hervatting van de toetsing wil overigens niet zeggen dat aanvragen ook worden goedgekeurd. Te allen tijde dient te worden voorkomen dat goederen die op enigerlei wijze kunnen bijdragen aan onderdrukking van, of geweld tegen, burgers vanuit Nederland of de EU naar Egypte worden uitgevoerd.

Vraag 4

Bent u bereid om tijdens de aankomende Raad Buitenlandse Zaken op 10 februari 2014 specifiek aandacht te vragen voor dit rapport van Amnesty International en er op aan te dringen dat alle EU-landen zich houden aan de genoemde aanbeveling van de mensenrechtenorganisatie en voorlopig niet overgaan tot levering van materieel dat gebruikt kan worden bij mensenrechtenschendingen? Indien neen, waarom niet?

De situatie in Egypte, inclusief de mensenrechtensituatie, is besproken tijdens de Raad Buitenlandse Zaken op 10 februari 2014. De positie van de Raad is vastgelegd in Raadsconclusies. Daarin zijn ook de Raadsconclusies van 21 augustus 2013, inclusief het besluit inzake wapenexport, herbevestigd.

Vraag 1

Kent u de uitzending van Argos van zaterdag 25 januari 2014 over nog meer klachten en zelfs een nieuw sterfgeval in het Justitieel Centrum voor Somatische Zorg, voorheen het Justitieel Medisch Centrum?1 Herinnert u zich de eerdere uitzending over hetzelfde onderwerp?2

Ja, beide uitzendingen zijn mij bekend. Feitelijk betreft het overigens een sterfgeval in een burgerziekenhuis, namelijk het Medisch Centrum Haaglanden Westeinde, waarnaar de betreffende gedetineerde vanuit het Justitieel Centrum voor Somatische Zorg (JCvSZ) op advies van de dienstdoende arts was overgebracht. Aldaar is de gedetineerde op diezelfde dag ‘s avonds overleden.

Vraag 2

Bent u geschrokken van deze nieuwe informatie? Hoe verhouden deze nieuwe signalen dat er problemen zijn zich tot uw antwoorden op eerdere vragen hierover op 10 december 2013 dat de problemen in het verleden zijn opgelost, dat de aanbevelingen zijn doorgevoerd en dat de zaak nu «op orde» is?3

In de uitzending van Argos wordt onder andere gesproken over een recent overlijdensgeval in het JCvSZ. Het politieonderzoek naar het overlijden van de betreffende gedetineerde is recent afgesloten. De uitkomsten hiervan vormen vooralsnog geen aanleiding voor nader onderzoek met betrekking tot het JCvSZ. Daarnaast is, zoals gebruikelijk bij overlijdensgevallen in detentie, een calamiteitenonderzoekscommissie ingesteld. Deze commissie zal aan de directeur van de inrichting rapporteren over haar bevindingen ten aanzien van het ontstaan van de calamiteit en het zorgproces. De directeur informeert nabestaanden over de uitkomsten. Bij ieder overlijdensgeval in detentie worden ook de Inspectie Veiligheid en Justitie en Inspectie voor de Gezondheidszorg op de hoogte gebracht. Indien de inspecties daar aanleiding toe zien, kunnen zij nader onderzoek verrichten.
Inherent aan het organiseren van een centrale locatie voor de verzorging van justitiabelen, met een afdeling voor verpleeghuiszorg en in voorkomende gevallen palliatieve zorg, is dat er een groter risico bestaat op overlijden. Diverse calamiteitenonderzoeken wezen uit dat er onder meer op het gebied van aansturing, regievoering, dossiervorming en multidisciplinair zorgaanbod verbetering noodzakelijk was. Het JCvSZ werd daarom in april 2013 onder geïntensiveerd toezicht van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) gesteld.
Op 10 december 2013 heb ik uw Kamer tijdens het mondeling vragenuur op de hoogte gesteld van een voorlopig oordeel van de IGZ, dat toen duidde op een adequate invoering van benodigde verbetermaatregelen. De IGZ presenteert nu haar eindrapport en beëindigt de periode van intensief toezicht. Op basis hiervan vertrouw ik erop dat de zorg in JCvSZ thans op orde is. De IGZ concludeert immers dat de noodzakelijke verbeteringen zijn gerealiseerd en dat voldaan wordt aan de voorwaarden voor kwalitatief goede zorg. De IGZ constateert één aandachtspunt ten aanzien van het Penitentiair Psychiatrisch Centrum (PPC) en doet een aantal aanbevelingen gericht op borging van de geboekte resultaten.
Voor het overzicht van de getroffen verbetermaatregelen en de beoordeling van de IGZ daaromtrent, verwijs ik naar het eindrapport en mijn reactie daarop. Beide worden gelijktijdig met deze antwoorden aan uw Kamer toegezonden.

Vraag 3

Kunt u een gedetailleerd overzicht geven welke verbeteringen er de afgelopen jaren precies zijn doorgevoerd en welke gevolgen dat heeft gehad, die maken dat alles nu «op orde» is?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Kunt u motiveren waarom de naam in de afgelopen jaren een aantal keer is gewijzigd van Penitentiair Ziekenhuis naar Justitieel Medisch Centrum en nu Justitieel Centrum voor Somatische Zorg? Welke inhoudelijke gevolgen hebben deze naamswijzigingen met zich meegebracht?

In 2010 heeft de naamswijziging plaatsgevonden van Penitentiair Ziekenhuis naar Justitieel Medisch Centrum. De kwalificatie «ziekenhuis» was niet geëigend omdat daarvoor te weinig specialisten werkzaam waren. De naam JMC gaf beter aan dat het een sectoroverstijgend medisch centrum betrof voor (medische) zorg, niet alleen voor gedetineerden maar voor alle justitiabelen die tot plaatsing waren geïndiceerd. In de daaropvolgende jaren heeft de functie van het JMC zich verder ontwikkeld, mede ingegeven door de benodigde kwaliteitsontwikkeling en adviezen van de IGZ. Met de naamswijziging van JMC naar JCvSZ is beoogd om de nieuwe afbakening in het zorgpalet weer te geven. Het JCvSZ voorziet uitsluitend nog in niet-spoedeisende somatische zorg voor justitiabelen, namelijk postoperatieve zorg, verpleeghuiszorg en somatische zorg die overstijgend is voor een justitiële inrichting. Op aangeven van de IGZ is bijvoorbeeld de operatiekamer gesloten. De nieuwe naam markeert deze ontwikkeling.

Vraag 5

Wat is uw reactie op de klachten die in de uitzending van 25 januari jl. zijn geuit over het gebrekkige regime (23 uur per dag op cel), de gegrond verklaarde klachten daarover, dat mensen er eenzaam zijn opgesloten, de gebrekkige wijze waarop mensen moeten luchten, en dat mensen het Centrum zieker uitkomen dan dat ze er in kwamen? Bent u bereid al deze klachten te laten onderzoeken en te bezien hoe de situatie kan verbeteren?

Het verblijf in het JCvSZ is primair gericht op de verpleging, revalidatie en behandeling in een beveiligde omgeving. Vanwege die doelstelling is er geen dagprogramma mogelijk dat vergelijkbaar is met een reguliere penitentiaire inrichting. De Commissie van Toezicht heeft opgemerkt hier begrip voor te hebben, maar vraagt aandacht voor het activiteitenaanbod voor gedetineerden die langdurig in het JCvSZ verblijven. Hierop is door het JCvSZ een aangepast dagprogramma vastgesteld. De volgende activiteiten worden aangeboden: dagelijks 1 uur luchten, en wekelijks 1 uur bezoek, 1 uur bibliotheekbezoek, 1 uur gespreksgroep van de geestelijke verzorging en in het weekeinde een kerkdienst. Indien mogelijk, worden extra bezoekmomenten en (re)creatieve activiteiten aangeboden. Op indicatie komt daar individuele sportbegeleiding bij. In voorkomende gevallen is deelname aan deze activiteiten echter niet of beperkt aan de orde vanwege de gezondheidstoestand.

Vraag 6

Is reeds apart onderzoek ingesteld naar het recente sterfgeval? Bent u bereid de Kamer hierover te informeren?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Bent u bereid zo spoedig mogelijk de afgeronde onderzoeken, alsmede informatie over de lopende onderzoeken, naar de Kamer te sturen met daarbij uw beleidsreactie en een plan van aanpak teneinde de situatie in het gevangenisziekenhuis te verbeteren? Zo niet, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de problemen bij busbedrijf EBS?1 Zo ja, hoe beoordeelt u deze ontwikkelingen?

Ja. Ik vind deze ontwikkelingen vervelend voor de betrokkenen.

Vraag 2

Heeft u contact met de verantwoordelijke bestuurders van de stadsregio over deze kwestie? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat heeft u besproken?

In het kader van de decentralisatie heeft het Rijk een faciliterende rol bij het regionaal openbaar vervoer. Het rijk verstrekt middelen (in de Brede Doeluitkering verkeer en vervoer) en zorgt voor wet- en regelgeving, met name ten behoeve van de marktordening. Provincies en WGR-plusregio’s dragen zorg voor een betrouwbaar, vlot, toegankelijk, sociaal veilig en doelmatig regionaal openbaar vervoer dat past bij hun specifieke regionale situatie. In deze kwestie ligt de verantwoordelijkheid dan ook bij de stadsregio Amsterdam als concessie-verlener en bij het busbedrijf EBS als de concessiehouder.

Vraag 3

Welke rol ziet u voor uzelf weggelegd om te voorkomen dat reizigers in deze regio straks weer in de auto stappen in plaats van in de bus?

Ik heb van de stadsregio Amsterdam begrepen dat zij inschatten dat de aanpassingen in de dienstregeling voor veel reizigers een verbetering kunnen betekenen. Als dat het geval is, zullen reizigers dus niet de overstap maken van de bus naar de auto.

Vraag 4

Is het toegestaan dat een partij die een aanbesteding heeft gewonnen gaande de looptijd van de concessie de dienstregeling aanpast? Zo nee, wat gaat u eraan doen als dit toch gebeurt?

Ja, dat is toegestaan. In het kader van de decentralisatie is het aan de decentrale overheden om te besluiten over de inrichting van de concessie. De mate waarin een concessie kan worden gewijzigd hangt mede af van de ruimte daarvoor in de aanbestedingscriteria en de concessieafspraken tussen de partijen. In artikel 32 van de Wet personenvervoer 2000 is geregeld dat de concessieverlener voorschriften over de dienstregeling in de concessie dient op te nemen. De Provinciale Staten en de Raden van de stadsregio’s kunnen hierop toezicht uitoefenen. De dienstregeling zelf kan binnen de concessieafspraken jaarlijks worden aangepast. De Stadsregio Amsterdam geeft aan dat in het geval van Waterland de huidige aanpassingen binnen de concessieafspraken blijven en zijn besproken met de consumentenorganisaties in het reizigersoverleg en met de gemeente.

Vraag 5

Deelt u de mening dat aanbestedende partijen in het openbaar vervoer niet alleen winst moeten kunnen maken, maar ook moeten kunnen opdraaien voor verliezen?

Ja. Dat zijn in het algemeen de uitgangspunten van marktwerking.

Vraag 6

Wat gebeurt er met de buschauffeurs als er een nieuwe dienstregeling komt? Hoe kan ontslag worden voorkomen?

De wijze waarop de vervoerder personeel inzet is in het algemeen geen zaak van de Rijksoverheid. Het personeelsbeleid van de vervoerder is gerelateerd aan het CAO voor het streekvervoer, hetgeen een zaak is tussen vervoerders en vakbonden. Het Burgerlijk Wetboek regelt de positie van het personeel van vervoerbedrijven bij eventueel ontslag of faillissement.

Vraag 7

Bent u van mening dat de privatisering van het openbaar vervoer heeft geleid tot een beter openbaar vervoer? Zo ja, waar maakt u dat uit op? Zo nee, tot welke consequenties leidt deze conclusie?

Uit het rapport van Twijnstra Gudde van november 2010 over «Efficiency-gegevens regionaal stad- en streekvervoer» blijkt dat aanbesteden in Nederland leidt tot verbeterde efficiency en meer en beter aanbod van het regionaal stad- en streekvervoer. Dit onderzoek behelst een actualisatie van de efficiencygegevens voor het regionaal stad- en streekvervoer, zoals in 2005 gepresenteerd
in de evaluatie van de Wet personenvervoer 2000. De conclusie in deze evaluatie was dat «aanbesteding van stads- en streekvervoer door efficiencyverbetering daadwerkelijk heeft geleid tot de verwachte verbetering van de prijs-kwaliteitverhouding in het openbaar vervoer» (Twijnstra Gudde & MuConsult, 2005).

Vraag 1

Hoe apprecieert u de berichten «Sri Lanka laat wanhopige christenen aan hun lot over», «Pakistani Christians ask for Church help to get political asylum in Sri Lanka» en «Pakistani Christians in search of a new homeland»?1

Bij UNHCR in Sri Lanka zijn momenteel ongeveer 1650 aanvraagprocedures voor vluchtelingenstatus in behandeling. Driekwart daarvan betreft Pakistanen, waarvan de minderheid christen is en de meerderheid tot de Ahmadiyah behoort. Indien hen de vluchtelingenstatus wordt toegekend, zal UNHCR proberen hervestiging in een derde land te regelen. Aangezien Sri Lanka geen partij is bij het vluchtelingenverdrag zal dit niet in Sri Lanka zijn. Wordt een aanvraag voor vluchtelingenstatus door UNHCR afgewezen, en wordt ook een eventueel beroep afgewezen, dan moeten betrokkenen Sri Lanka binnen twee weken verlaten.
De tijdelijke aanwezigheid in Sri Lanka van betrokkenen wordt, in afwachting van besluitvorming over de vluchtelingenstatus, tot op heden door de Sri Lankaanse regering gedoogd.

Vraag 2

Kunt u aangeven wat de reden is dat UNHCR deze vluchtelingen niet erkent op politieke of religieuze gronden, ondanks de duidelijk aantoonbare discriminatie, uitsluiting en vervolging van christenen in Pakistan?

Zoals in de UNHCR-richtlijnen wordt aangegeven is UNHCR van mening dat Pakistaanse christenen een risico op vervolging lopen. Of daadwerkelijk sprake is van een gegronde vrees voor vervolging moet echter op individuele basis worden vastgesteld. Is dat het geval, wordt betrokkene door UNHCR als vluchteling erkend.

Vraag 3

Hoe verhoudt deze weigering zich met de UNHCR-richtlijnen waarin geconcludeerd wordt dat Pakistaanse christenen een risicogroep vormen, die in algemene zin geen veilig vestigingsalternatief in eigen land hebben?2

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Klopt het dat de Sri Lankaanse regering de Pakistaanse christenen niet wil helpen om de relatie met Pakistan niet onder druk te zetten?

In afwachting van de uitkomsten van de aanvraagprocedure voor vluchtelingenstatus, gedogen de Sri Lankaanse autoriteiten de aanwezigheid van betrokkenen. Sri Lanka kent voor betrokkenen geen vluchtelingen- en/of asielprocedure. De relatie tussen Sri Lanka en Pakistan speelt hierin geen rol.

Vraag 5

Kunt u aangeven hoeveel Pakistaanse christenen zich in Thailand bevinden die het moeten stellen zonder VN-hulp? Wat is de reden dat Thailand hen geen asiel verleent?

Thailand is geen partij bij het vluchtelingenverdrag. UNHCR is wel aanwezig en heeft circa 200 Pakistaanse vluchtelingen erkend. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken beschikt niet over informatie over hoeveel Pakistaanse christenen het moeten stellen zonder VN-hulp.

Vraag 6

Bent u bereid in bilateraal en multilateraal verband er bij Sri Lanka en Thailand op aan te dringen asiel te verlenen aan vervolgde Pakistaanse christenen? Zo ja, wat gaat u doen en bent u bereid de Kamer te informeren over de uitkomsten? Zo nee, waarom niet?

Nederland volgt in dezen het beleid van UNHCR. Zie ook antwoord op vraag 1.

Vraag 7

Bent u bereid in bilateraal en multilateraal verband de druk op Pakistan op te voeren om de blasfemiewet af te schaffen en christenen en andere religieuze minderheden adequaat bescherming te bieden? Zo ja, wat gaat u doen? Zo nee, waarom niet?

Nederland stelt de kwestie rondom de positie van religieuze minderheden in Pakistan geregeld in bilaterale en multilaterale contacten aan de orde en zal dit blijven doen. Daarbij wordt specifiek ingegaan op misbruik van de blasfemiewetgeving en de intolerantie ten opzichte van religieuze minderheden.

Vraag 1

Kent u het bericht «Toezicht jihadi faalt»?1

Ja.

Vraag 2

Hoeveel jihadisten die onder toezicht stonden zijn er in totaal afgereisd naar het buitenland? In welke landen bevinden deze jihadisten zich momenteel?

Op dit moment is sprake van één uitreiziger die onder toezicht van de reclassering stond. De betreffende persoon is waarschijnlijk naar Syrië afgereisd. De andere persoon waarover in het aangehaalde artikel wordt gesproken, stond niet onder toezicht van de reclassering.

Vraag 3

Deelt u de mening dat deze figuren bij terugkomst opgepakt, vastgezet en waar mogelijk gedenaturaliseerd dienen te worden? Zo nee, hoe lang zet u dit beleid van pappen en nathouden nog voort?

Van elke naar Nederland teruggekeerde jihadstrijder maakt de AIVD een dreigingsinschatting. Het landelijk parket zet daarnaast zoveel mogelijk in op strafrechtelijke vervolging. Parallel hieraan zet de burgemeester in de lokale driehoek een specifieke en individuele aanpak in om de mogelijke dreiging die van deze persoon en zijn omgeving uitgaan te verminderen. Zo kan het paspoort vervallen verklaard worden als sprake is van gegronde vermoedens dat een persoon intenties heeft (nogmaals) uit te reizen naar jihadistische strijdgebieden (op basis van artikel 23 van de Paspoortwet).
Op grond van de Rijkswet op het Nederlanderschap is het mogelijk het Nederlanderschap in te trekken als sprake is van een onherroepelijke veroordeling wegens een terroristisch misdrijf. Voorwaarde is dat de betrokken persoon naast de Nederlandse nationaliteit ook nog een andere nationaliteit bezit. Intrekking is niet mogelijk als staatloosheid daarvan het gevolg is. Voorwaarde is eveneens dat het misdrijf na 1 oktober 2010 is gepleegd. Na het intrekken van het Nederlanderschap, wordt betrokkene ongewenst vreemdeling verklaard en wordt hij uitgezet.

Vraag 4

Hoe lang moeten we nog wachten voordat u de jihad, de gewapende islamitische strijd, als zodanig strafbaar stelt?

Deelname aan de jihadistische strijd of training in het buitenland is reeds strafbaar op grond van artikel 134a Wetboek van Strafrecht (terroristisch misdrijf). Het Openbaar Ministerie (OM) bekijkt per geval wat de mogelijkheden tot vervolging zijn. Daarbij betrekt het OM de bij de Landelijke Eenheid van de politie en de inlichtingen- en veiligheidsdiensten beschikbare informatie.