Vraag 1

Kent u het bericht «Something rotten in Sweden»1 en het protest van het Wiesenthal Centre2?

Ja, ik ben bekend met deze berichten.

Vraag 2

Klopt het dat mevrouw Leila Khaled lid is van het Centraal Comité van het door de Europese Raad als terroristische organisatie3 aangemerkte Popular Front for the Liberation of Palestine?

Mevrouw Leila Khaled is betrokken bij het Popular Front for the Liberation of Palestine (PFLP). De PFLP staat sinds 2002 op de Europese terrorismelijst, mevrouw Khaled niet.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het verlenen van toegang en het onthalen van een beruchte terroristische vliegtuigkaapster zoals mevrouw Khaled in een EU-land haar een status geeft die ze nooit verdient? Zo nee, waarom niet?

Binnen het kader van de toepasselijke EU-regels beslist elk EU-land zelfstandig over toelating van vreemdelingen. De bestaande regelgeving belette de Zweedse overheid niet mevrouw Khaled toegang te verlenen. De Zweedse overheid was niet betrokken bij haar publieke optredens. Ik heb daarom geen grond om de Zweedse ambassadeur hierop aan te spreken.

Vraag 4

Bent u bereid de Zweedse ambassadeur over deze gang van zaken om opheldering te vragen en de Tweede Kamer daarover te informeren? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Hebt u kennis genomen van het bericht «De AIVD had dit kunnen voorzien»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de Algemene inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) gefaald heeft bij de bescherming van Theo van Gogh doordat de informatie weliswaar binnen handbereik was maar niet voldoende is beoordeeld door een nog onervaren medewerker en door het gebrek aan controlemechanismen binnen de AIVD?

Vanaf 2 november 2004 is er door voormalig minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Remkes meerdere keren met de Kamer gesproken over de moord op de heer Van Gogh. Tijdens het Algemeen Overleg met de Tweede Kamer op 18 januari 2007 zegde de voormalig minister voorts toe een onafhankelijk onderzoek naar de afwegingsprocessen bij de AIVD met betrekking tot Mohammed B. te laten uitvoeren (Tweede Kamer vergaderjaar 2006–2007, 29 854, nr. 20). In tegenstelling tot hetgeen gesteld wordt in het artikel van De Pers van 15 april jl. is er dan ook geen sprake geweest van «verbloemen».
Het door de voormalig minister Remkes toegezegde onafhankelijke onderzoek werd uitgevoerd door de Commissie van Toezicht betreffende de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD). De CTIVD heeft op 13 februari 2008 haar rapport inzake de afwegingen van de AIVD met betrekking tot Mohammed B. uitgebracht.
In haar rapport heeft de CTIVD destijds reeds aandacht besteed aan personele aangelegenheden en de bestaande controlemechanismen. In de reactie op het CTIVD rapport van 18 maart 2008 (Tweede Kamer Vergaderjaar 2007–2008, 29 854, nr. 22) heeft de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, mevrouw Ter Horst, aangegeven dat zij de kritische kanttekeningen die de CTIVD terzake plaatste bij het algemene functioneren van de AIVD in 2004 herkende en onderschreef. Tevens gaf zij aan dat reeds in 2007 een meerjarig programma was gestart hetgeen tot de nodige verbeteringen in het functioneren van de AIVD heeft geleid.
Ook in antwoorden op de schriftelijke vragen die door de Kamer zijn gesteld naar aanleiding van het rapport (Tweede Kamer, vergaderjaar 2007–2008, 29 854, nr. 23) is uitgebreid ingegaan op zowel personele zaken als controlemechanismen en de verbeteringen die sinds 2004 terzake door de AIVD zijn doorgevoerd.

Vraag 3

Is het waar dat voormalig minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Remkes een ander «op schandalige wijze heeft verbloemd» zoals in genoemd artikel wordt gesteld door een oud-medewerker van de AIVD?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Zo ja, worden hier consequenties worden aan verbonden? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Wilt u deze vragen voor dinsdag 19 april om 12.00 uur beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Kent u het bericht dat Hezbollah de intentie heeft om het Westen aan te vallen om de aandacht af te leiden van een aanklacht van het Special Tribunal for Lebanon? Zo ja, hoe beoordeelt u deze berichten?1

Ja. Omdat deze berichten niet verifieerbaar zijn gebleken door onafhankelijke bronnen, kan ik geen beoordeling geven over de juistheid en eventuele achtergronden ervan.

Vraag 2

Is er een verhoogd dreigingsrisico voor Nederland als gastland voor het Special Tribunal for Lebanon?

Alle in Nederland gevestigde tribunalen, waaronder het Special Tribunal for Lebanon (STL) zijn ondergebracht in het stelsel «Bewaken en Beveiligen». In dit kader ontvangt de NCTb dreigingsinformatie van de MIVD, AIVD en KLPD. In het openbaar worden geen mededelingen gedaan ten aanzien van eventuele dreigingsrisico’s.

Vraag 3

Kunt u een inschatting geven van de recente berichten over wapenopbouw door Hezbollah en de mogelijkheden om Europa met terroristische aanslagen te bedreigen?

Omdat deze berichten bij navraag niet verifieerbaar zijn gebleken door onafhankelijke bronnen, kan ik geen beoordeling geven over de juistheid en eventuele achtergronden ervan. Deze aanhoudende berichten rondom de bewapening van Hezbollah zijn wel zorgelijk en benadrukken het belang van voortgezette aandacht en waakzaamheid van de internationale gemeenschap.

Vraag 4

Hoe beoordeelt u de internationale positie van Libanon in het licht van deze berichten?

De veiligheidssituatie van Libanon blijft precair. De internationale gemeenschap besteedt veel aandacht aan deze kwestie zoals blijkt uit de aanwezigheid van een grote VN-missie (UNIFIL) en van speciale gezanten belast met toezicht op de naleving van de verschillende VN-veiligheidsraadresoluties. Uiteindelijk is het aan de Libanese autoriteiten om de noodzakelijke voorzieningen te treffen ten behoeve van stabiliteit en vrede. De internationale gemeenschap staat hen daarin actief bij.

Vraag 5

Verleent de door Hezbollah gesteunde formateur Mikati zijn volledige medewerking aan het Special Tribunal for Lebanon?

Formateur en inmiddels Premier Najib Mikati heeft consistent verklaard dat Libanon zich gehouden acht aan zijn internationale verplichtingen, waaronder volledige medewerking aan het Special Tribunal for Lebanon (STL). Hij streeft daartoe actief een oplossing tussen de diverse politieke facties in Libanon na.

Vraag 6

Wanneer verwacht u een nieuwe regering in Libanon?

De nieuwe regering ontving op 7 juli jl. de goedkeuring van het Libanese parlement. Daarmee werd de regeringsverklaring aangenomen.

Vraag 7

Deelt u de mening dat de dreiging van Hezbollah geen reden mag zijn om de aanklachten van het Special Tribunal for Lebanon te vertragen? Op welke termijn verwacht u dat de aanklachten bekend zullen worden?

Ja. Inmiddels heeft het STL bekendgemaakt de aanklachten, in verzegelde vorm, te hebben overhandigd aan de Libanese Procureur-Generaal.

Vraag 8

Welke mogelijkheden zult u benutten om de internationale positie van Libanon te bespreken en het land te houden aan de internationale afspraken die zijn aangegaan?

Nederland is voorstander van een actieve betrokkenheid van de internationale gemeenschap bij de situatie van Libanon en draagt dat uit in EU en VN-verband.
Nederland heeft recent de zorgen over het onderwerp overgebracht aan zowel de commandant van de Libanese strijdkrachten, als Michael Williams, de speciaal gezant van de SGVN. Laatstgenoemde is belast met de het monitoren van de voortgang van de Libanese autoriteiten bij de naleving en de implementatie van de verplichtingen uit VNVR-res. 1 701 en rapporteert periodiek aan de VNVR.
Nederland blijft daarnaast waar mogelijk aandacht vragen voor het onderwerp. De Nederlandse ambassade in Washington stelt het onderwerp ondertussen geregeld aan de orde tijdens reguliere contacten met de Amerikaanse autoriteiten.

Vraag 1

Klopt het dat Al Qaeda een fundamentalistisch emiraat heeft uitgeroepen in de provincie Abyan van Yemen?1

Op 28 maart berichtten lokale media dat via radio Abyan in Ja’ar werd aangekondigd dat Al Qaeda op het Arabisch Schiereiland (AQAS) een islamitisch emiraat zou hebben uitgeroepen in de provincie Abyan in Jemen. Dit bericht is daarna echter niet bevestigd, ook niet door AQAS zelf.

Vraag 2

Heeft Al Qaeda daadwerkelijk controle over die provincie? Zo ja, deelt u dan de mening dat het islamitisch terrorisme hiermee een belangrijke slag heeft geslagen? Deelt u de mening dat de internationale gemeenschap zich moet beraden over de manier waarop dit ongedaan kan worden gemaakt? Zo neen, waarom niet?

Al geruime tijd is bekend dat zich elementen van Al Qaeda op het Arabisch Schiereiland in de provincie Abyan ophouden. Van effectieve controle over de provincie in territoriale zin was geen sprake. Het eventueel uitroepen van het emiraat zou daar in praktische zin weinig aan veranderen. Wel leven er bij de internationale gemeenschap zorgen over de gevolgen van de instabiliteit van Jemen voor de strijd tegen het terrorisme in dat land. Ik acht het daarom van groot belang dat er snel een politieke oplossing komt en steun dan ook de bemiddelingspogingen van de Gulf Cooperation Council (GCC).

Vraag 3

Vormt dit op korte of langere termijn een bedreiging voor de piraterijbestrijding in de Golf van Aden, aangezien de provincie Abyan immers aan de Golf ligt?

Er is op dit moment geen indicatie dat er een bedreiging is voor de piraterijbestrijding in de Golf van Aden.

Vraag 4

Zo ja, op welke wijze kan die bedreiging worden afgewend?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Zijn er aanwijzingen dat piraten vanuit die provincie opereren of er hun toevlucht zoeken? Zo niet, wilt u de Kamer onverwijld op de hoogte stellen wanneer dit wel het geval is?

Er zijn geen aanwijzingen dat piraten vanuit Abyan opereren of er hun toevlucht zoeken. Vanuit de deelname van Nederland aan piraterijbestrijding wordt de oorsprong van piraterij nauwlettend gevolgd. De Kamer wordt hierover bij rapportages over deze missies geïinformeerd.

Vraag 1

Herinnert u zich uw antwoorden1 op eerdere Kamervragen waarin wordt gesteld dat (in geval iemand ten onrechte als verdachte is aangemerkt) het «vervolgens aan het betreffende land is om te beoordelen of de verstrekte informatie verwijderd moet worden»? Welke afspraken precies zijn met de Verenigde Staten (VS) in deze gemaakt? Zo nee, waarom niet?

Over de wijze waarop de VS omgaan met informatie over personen die later blijken ten onrechte als verdachte te zijn aangemerkt, zijn geen specifieke afspraken gemaakt. Er zijn derhalve geen relevante artikelen uit overeenkomsten met de VS die hierop betrekking hebben en er geldt daarvoor ook geen bijzondere procedure. Zie hieromtrent verder het antwoord op vraag 4.

Vraag 2

Kunt u tevens aangeven welke overeenkomsten tussen Nederland en VS en tussen de Europese Unie en de VS (EU-VS) onder vermelding van relevante artikelen, in deze relevant zijn? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Kunt u tevens uiteenzetten welke procedure in deze wordt gevolgd, zowel in geval van het zelfstandig afdoen door de politie van buitenlandse verzoeken als in geval van een justitieel rechtshulpverzoek? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Als melding wordt gemaakt van het feit dat iemand ten onrechte als verdachte is aangemerkt, ontvangt Nederland dan een bevestiging dat verstrekte informatie wordt verwijderd dan wel is verwijderd? Zo nee, waarom niet?

Nee, een algemeen uitgangspunt tussen landen die op verdragsbasis strafrechtelijk samenwerken, is het vertrouwensbeginsel. Als Nederland en een ander land gelijktijdig onderzoek doen naar een persoon, en gaandeweg komt in Nederland de verdenking jegens die persoon te vervallen of wordt betrokkene vrijgesproken, dan is het in de praktijk regel dat de politie deze informatie deelt met haar buitenlandse collega’s. Er dient vervolgens op te worden vertrouwd dat de buitenlandse politie deze informatie bij haar eigen onderzoek betrekt. Daarbij is van belang dat politiegegevens alleen worden verstrekt als bij de ontvangende instantie voldoende waarborgen aanwezig zijn voor een juist gebruik en voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Zie hieromtrent verder het antwoord op vraag 5.

Vraag 5

Kunt u een overzicht geven van de andere landen waarmee uitwisseling van informatie plaats vindt die in het kader van de opsporing van belang is? Kunt u tevens uiteenzetten welke afspraken er met die landen zijn gemaakt over het verwijderen van informatie in geval iemand ten onrechte als verdachte is aangemerkt? Zo nee, waarom niet?

In de Europese Unie (EU) vindt de uitwisseling van informatie tussen de politiediensten voornamelijk plaats op grond van artikel 39 van de Schengen Uitvoeringsovereenkomst (SUO2). Daarin is opgenomen dat politiediensten elkaar, met inachtneming van het nationale recht en binnen de grenzen van hun bevoegdheden, wederzijds bijstand verlenen ten behoeve van de voorkoming en opsporing van strafbare feiten. Artikel 27 van het Verdrag van Prüm3 bouwt hierop voort. Op grond van artikel 126, derde lid, SUO zijn de lidstaten gehouden over te gaan tot verbetering of vernietiging van verstrekte gegevens als deze onjuist zijn.
Voor landen buiten de EU zijn de criteria leidend die bij en krachtens de Wet politiegegevens4 zijn geformuleerd. In lid 5 van artikel 17 van de Wet politiegegevens staat dat politiegegevens alleen worden verstrekt als bij de ontvangende instantie voldoende waarborgen aanwezig zijn voor een juist gebruik en voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. In de praktijk betekent dit, dat de ervaringen met rechtshandhavingsdiensten in een land mede bepalend zijn voor de beslissing of persoonsgegevens op politieel niveau worden uitgewisseld. Voor die landen waarmee Nederland weinig samenwerkt, zal per geval afzonderlijk moeten worden afgewogen of, gelet op de aard van de verzochte informatie en het doel waarvoor het wordt gevraagd, de verstrekking van informatie gerechtvaardigd is.
Afzonderlijke afspraken over het verwijderen van informatie van personen die in Nederland niet langer verdacht zijn, zijn niet gemaakt.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «PA honors drivers of suicide terrorists who murdered 34 in 2 attacks»?1 Heeft u tevens kennisgenomen van het overzicht «Glorifying terrorists and terror» op dezelfde website?

Ja.

Vraag 2

Wat is uw oordeel over deze voorbeelden waarbij de Palestijnse Autoriteit het zelfmoordterrorisme verheerlijkt? Heeft u kennisgenomen van andere voorbeelden waarbij de Palestijnse Autoriteit het zelfmoordterrorisme verheerlijkt? Zo ja, kunt u hiervan een overzicht verschaffen?

De regering neemt afstand van deze verklaringen op Palestijnse staatstelevisie. Verheerlijking van geweld is voor de Nederlandse regering onaanvaardbaar. De Nederlandse vertegenwoordiging in Ramallah heeft mede op basis van navraag bij andere diplomatieke missies geen aanwijzingen ontvangen dat het hier om een structurele kwestie gaat. Zowel de recente moord op de Israëlische familie in Itamar op de Westelijke Jordaanoever als de aanslag op het busstation in Jeruzalem is bijvoorbeeld direct door de PA veroordeeld.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de Palestijnse Autoriteit hierbij openlijk afstand neemt de tweestatenoplossing? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke consequenties heeft dit voor het perspectief op duurzame vrede?

Deze mening deel ik niet. De Palestijnse Autoriteit streeft een tweestatenoplossing op basis van de grenzen van 1967 na. Dit komt ook tot uitdrukking in de politiek van premier Fayyad die gericht is op de opbouw van Palestijnse staatsinstellingen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het verheerlijken van zelfdmoordterroristen door de Palestijnse Autoriteit onaanvaardbaar is? Deelt u tevens de overtuiging dat het hier niet meer incidenten betreft maar dat het verheerlijken van dodelijk geweld tegen joden en Israël structurele vormen heeft aangenomen? Zo nee, waarom niet?

Het verheerlijken van zelfmoordterreur is onaanvaardbaar. Wanneer blijkt dat de PA geweld structureel goedkeurt, verheerlijkt en/of aanzet tot geweld zal dat consequenties moeten hebben voor de internationale steun voor de PA. Hiervoor heb ik echter geen indicatie. Tripartite dialoog tussen de VS, Israël en de PA over het tegengaan van verheerlijking van geweld biedt een platform aan Israëli’s en Palestijnen om hun grieven op zakelijke wijze te verwoorden en zal bijdragen aan een dialoog op dit gebied. Nederland is daar voorstander van.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de uitnodiging aan President Abbas ongepast is zolang de Palestijnse Autoriteit het geweld tegen joden en Israël verheerlijkt? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid de uitnodiging aan President Abbas op te schorten zolang het verheerlijken van geweld tegen joden en Israël nog altijd doorgang vindt?

President Abbas heeft expliciet afstand genomen van terroristische aanslagen en medewerking van de PA toegezegd bij de opsporing. De PA voert beleid om verheerlijking van geweld en haatzaaien te ontmoedigen. Ik zie dan ook geen reden om de uitnodiging aan president Abbas in te trekken.

Vraag 1

Klopt het, dat de VN-organisatie United Nations Relief and Works Agency (UNRWA) een Palestijnse zelfmoordterroriste vereert door een voetbaltoernooi in een UNRWA-jeugdcentrum naar haar te vernoemen?1

Het bericht «UNRWA youth center names football tournament after first Palestinian female suicide bomber Wafa Idris» is bekend.
Dit bericht is onjuist. UNRWA heeft daarom direct een persverklaring uitgegeven waarin het de beschuldiging weerlegt. UNRWA runt al meer dan tien jaar geen jongerencentra meer in de West Bank. Tijdens het voetbaltoernooi is de naam van UNRWA in het logo gebruikt. Dit heeft de organisatie van het voetbaltoernooi echter ongeautoriseerd gedaan. UNRWA heeft de organisatie hier op aangesproken en verzocht het logo te verwijderen.

Vraag 2

Is het tevens waar dat de zogenaamde Palestijnse Autoriteit deze zelfmoordterroriste regelmatig presenteert als held en rolmodel voor jongeren door plaatsen en evenementen naar haar te vernoemen?

Nee, de Palestijnse Autoriteit en de President veroordelen individuele terroristische acties altijd direct en scherp.

Vraag 3

Zo ja, wilt u dan met kracht aan UNRWA en de Palestijnse Autoriteit duidelijk maken dat Nederland niet gediend is van verheerlijking van terroristen en geen financiële of andere steun kan geven aan organisaties die zich daar mee inlaten? Zo nee, waarom niet?2

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «UNRWA youth center names football tournament after first Palestinian female suicide bomber Wafa Idris»?1

Het bericht «UNRWA youth center names football tournament after first Palestinian female suicide bomber Wafa Idris» is bekend.
Dit bericht is onjuist. UNRWA heeft daarom direct een persverklaring uitgegeven waarin het de beschuldiging weerlegt. UNRWA runt al meer dan tien jaar geen jongerencentra meer in de West Bank. Tijdens het voetbaltoernooi is de naam van UNRWA in het logo gebruikt. Dit heeft de organisatie van het voetbaltoernooi echter ongeautoriseerd gedaan. UNRWA heeft de organisatie hier op aangesproken en verzocht het logo te verwijderen.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het onacceptabel is dat een VN-organisatie als UNRWA2 hiermee een bijdrage levert aan de verheerlijking en de legitimatie van het zelfmoordterrorisme?

UNRWA levert geen bijdrage aan «de verheerlijking en de legitimatie van het zelfmoordterrorisme».

Vraag 3

Is het u bekend of het al vaker is voorgekomen dat UNRWA met dergelijke zaken geassocieerd wordt?

Organisaties als Palestian Media Watch hebben UNRWA eerder geassocieerd met deze praktijken. Ook deze aantijgingen bleken ongefundeerd.

Vraag 4

Bent u bereid om de Commissioner-Generaal van UNRWA hier op aan te spreken aangezien Nederland één van de grote donateurs is van deze organisatie?

Zie antwoord vraag 2 en 3.

Vraag 5

Bent u van mening dat wanneer UNRWA vaker geassocieerd wordt met het verheerlijken van zelfmoordterrorisme dit consequenties zou moeten hebben voor de Nederlandse steun aan UNRWA? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het inspectierapport over Europol door de Joint Supervisory Body?12

Ja.

Vraag 2

Weet u dat de bevindingen en de evaluatie van de Joint Supervisory Body door Europol zijn geclassificeerd als «EU Secret»?

Ja.

Vraag 3

Deelt u de mening van de Joint Supervisory Body dat het onmogelijk is te bepalen of Europol zich aan het EU-US TFTP3 houdt op basis van de beschikbare informatie?

Zoals ik heb gemeld tijdens het Algemeen Overleg terrorismebestrijding op 10 maart jongstleden, beschik ik op dit moment alleen over de publieke versie van het rapport van de Joint Supervisory Body en niet over de onderliggende, vertrouwelijke versie die aan Europol is gezonden. Daardoor kan ik hierop niet inhoudelijk reageren.
Overigens zijn op 17 maart jongstleden de uitkomsten gepubliceerd van de onder de TFTP-overeenkomst afgesproken review over de eerste zes maanden van de overeenkomst. De review concludeert dat Europol alle relevante bepalingen uit de overeenkomst op een juiste wijze heeft geïmplementeerd, inclusief de bepalingen inzake de bescherming van persoonsgegevens. Verder worden er aanbevelingen gedaan voor een verdere verbetering van de tenuitvoerlegging, onder andere op het gebied van transparantie en de verificatie van Amerikaanse verzoeken om informatie. In zijn reactie heeft de directeur van Europol aangegeven dat reeds een aanvang is gemaakt met het doen van aanpassingen naar aanleiding van deze aanbevelingen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat er voor een daadwerkelijke beoordeling van de toepassing van het EU- US-TFTP Akkoord volledige en onconditionele toegang nodig is tot alle documenten?4

Ik verwijs u hiervoor naar mijn antwoorden op de op 25 februari jongstleden gestelde vragen (in het bijzonder vragen 2 en 3) over de interpretatie en toepassing van het EU-US TFTP Agreement.

Vraag 5

Zult u er bij Europol op aandringen het niveau van classificatie te verlagen zodat alle informatie en documenten aangaande het EU-US-TFTP Akkoord beschikbaar wordt voor het Europees Parlement?

De classificatie van documenten binnen Europol over dit onderwerp is primair een interne aangelegenheid van deze organisatie, en in het geval van documenten die van een derde afkomstig zijn tevens van die derde. EU-regelgeving biedt in beginsel de mogelijkheid tot verstrekking van gerubriceerde informatie van Europol aan het Europees Parlement. Het bepalen van de mogelijkheden daaromtrent ten aanzien van de onderhavige documenten is een kwestie tussen het Europees Parlement en Europol (en mogelijk de Verenigde Staten als betrokken derde). Het Europees Parlement heeft zelf mogelijkheden om hierover in overleg met Europol te treden. Ik zie hierin voor mij geen rol weggelegd.

Vraag 6

Welke concrete acties gaat u ondernemen om er voor te zorgen dat er op de korst mogelijke termijn een Europees systeem op Europees grondgebied komt dat bankgegevens filtert alvorens deze gegevens naar de Verenigde Staten te sturen? Deelt u de mening dat in het licht van deze nieuwe informatie en ontwikkelingen zo'n Europees filtersysteem op Europees grondgebied absoluut noodzakelijk is om de privacy van de burgers te kunnen waarborgen?

Bij de goedkeuring van de TFTP-overeenkomst vorig jaar is afgesproken dat de Europese Commissie uiterlijk op 1 augustus 2011 een studie zal afronden naar de haalbaarheid van een EU TFTP. Nederland ziet met belangstelling uit naar de uitkomst van deze studie, die in volle gang is, en streeft ernaar daarbij een actieve rol te spelen. Het eindbeeld van een EU TFTP als alternatief voor het huidige TFTP spreekt mij in beginsel aan als een logisch vervolg op de tussenstap die de huidige TFTP-overeenkomst vormt, uiteraard onder voorbehoud van de concrete invulling van een dergelijk systeem.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het bericht «Verdachten terreur krijgen vergoeding»?1

Ja.

Vraag 2

Welke overwegingen hebben ertoe geleid dat het Openbaar Ministerie (OM) schadevergoeding heeft betaald aan negen van de twaalf Somaliërs die op kerstavond zijn aangehouden naar aanleiding van een ambtsbericht van de Algemene Inlichtingen en Veiligheids Dienst (AIVD)?

Op 24 december 2010 zijn 12 personen als verdachte aangehouden. Uit het op de aanhouding volgende onderzoek door de Nationale Recherche, onder leiding van het Landelijk Parket, volgde dat aanvankelijk 9, maar inmiddels alle aangehouden personen geen enkele betrokkenheid hadden bij het plannen van een terroristische aanslag op 24 of 25 december. In eerste instantie is aan 9 personen, die overigens ook niet werden genoemd in het ambtsbericht van de AIVD, een schadevergoeding betaald. Ten aanzien van de overige drie aangehouden personen is recentelijk besloten dat zij niet langer verdachte kunnen worden aangemerkt. Aan wordt eveneens een schadevergoeding uitgekeerd.
Het betalen van een schadevergoeding aan personen van wie achteraf gezien blijkt dat zij onschuldig zijn aan de gerezen verdenking, is niet meer dan redelijk en volgt uit de jurisprudentie. De schade die de Staat aan de 12 personen heeft vergoed en nog zal vergoeden is gebaseerd op normbedragen in combinatie met de persoonlijke omstandigheden en heeft betrekking op de aanhouding, de dagen die in detentie zijn doorgebracht, en de kosten van rechtsbijstand.

Vraag 3

Hebben de betreffende advocaten in de media telkens aangegeven dat hun cliënten onterecht zijn aangehouden? Is de aanhouding rechtmatig geweest? Betrof het verdachten? Is de schadevergoeding terecht betaald? Zo nee, waarom niet?

Ik heb kennis genomen van een aantal uitspraken van de advocaten van de Somaliërs in de media. Zie ook het antwoord op de vragen 2, 4 en 5. Optreden dat ten tijde van de aanhouding op grond van de toen kenbare feiten en omstandigheden rechtmatig was, kan achteraf na nader onderzoek toch als onrechtmatig worden aangemerkt. Voor deze schade is de Staat aansprakelijk. Dit is de reden voor het betalen van een schadevergoeding. Deze is in dit geval derhalve terecht betaald en daarmee is in een voor alle partijen aanvaarbare oplossing voorzien.

Vraag 4

Wat betekent het betalen van een schadevergoeding aan de betreffende personen voor de toekomstige ambtsberichten van de AIVD? Hoe wordt daarmee omgegaan door het OM? Gaat het OM naar aanleiding van een ambtsbericht nu voortaan toch eerst kijken of er aan het wettelijk criterium van verdachte is voldaan? Zo ja, deelt u de mening dat de AIVD niet tot taak heeft om een strafdossier aan te leggen, maar om dreiging te onderkennen en aanslagen te voorkomen en dat dit daarom een ongewenst effect is? Zo nee, waarom niet?

Het betalen van een schadevergoeding heeft geen gevolgen voor het verstrekken van ambtsberichten door de AIVD aan het OM of de wijze waarop het OM met die ambtsberichten omgaat. De AIVD, het OM en de politie hebben ieder hun eigen bevoegdheden, taken en verantwoordelijkheden.
De AIVD heeft onder andere tot taak tijdig dreigingen en risico’s voor de nationale veiligheid te onderkennen. Het OM zorgt er in samenwerking met opsporingsinstanties voor dat strafbare feiten worden opgespoord en vervolgd. Ook in het onderhavige geval hebben alle organisaties zich aan hun eigen taken en verantwoordelijkheden gehouden en samengewerkt conform de geldende procedures. Op het moment dat de AIVD de aanslagdreiging voldoende ernstig vond, is een ambtsbericht aan het OM uitgebracht. Het OM heeft een eigen afweging gemaakt naar aanleiding van dit ambtsbericht, en heeft besloten in dit geval een strafrechtelijk onderzoek in te stellen. De afloop van deze zaak geeft geen aanleiding om in de toekomst deze werkwijze te wijzigen.

Vraag 5

Welke maatregelen gaat u nemen om dit ongewenste effect weg te nemen?

Het is van groot belang om bij de mogelijke dreiging van aanslagen snel en doeltreffend op te treden. Daarbij bestaat het risico dat dwangmiddelen worden toegepast tegen personen die – naar later blijkt – niets met de dreiging te maken hebben. Dat deze personen recht hebben op een schadevergoeding acht ik geen ongewenst effect, maar vind ik redelijk.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van een op internet gepubliceerd interview met A. I., die zegt te spreken namens Sharia4Belgium?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat in dit interview al dan niet impliciet opgeroepen wordt tot geweld en discriminatie, in het bijzonder in Nederland, tegen vrije meningsuiting en homo’s? Hoe wilt u de Nederlandse burgers en rechtstaat beschermen tegen de dreigementen die hier geuit worden?2

Het Openbaar Ministerie heeft door de vragenstellers aangehaalde passages uit het interview beoordeeld op mogelijke strafbaarheid op grond van artikel 137c (groepsbelediging) en 137d Wetboek van Strafrecht (aanzetten tot haat, discriminatie en geweld).
In artikel 137c en 137d Wetboek van Strafrecht (Sr) is strafbaar gesteld het beledigen van een groep mensen, respectievelijk het aanzetten tot gewelddadig optreden tegen of discriminatie van mensen wegens hun homoseksuele gerichtheid of hun levensovertuiging. Oproepen tot geweld of discriminatie tegen vrije meningsuiting valt hier niet onder. Wel is strafbaar het aanzetten tot gewelddadig optreden tegen of discriminatie van homoseksuelen en ongelovigen, of deze groepen te beledigen in de zin van artikel 137c Sr.
Van strafbaar aanzetten tot gewelddadig optreden in de zin van artikel 137d Sr, waarvoor vereist is dat direct wordt opgeruid of opgeroepen tot gewelddadigheden, is in het interview geen sprake. Het OM is na het zien van het interview verder van oordeel dat evenmin sprake is van aanzetten tot discriminatie van homoseksuelen of ongelovigen of van het strafbaar beledigen van deze groepen.
Wanneer er sprake is van strafbare feiten biedt de wet voldoende garanties biedt met betrekking tot de bescherming van Nederlandse burgers en de rechtsstaat.

Vraag 3

Op welke manier wilt u voorkomen dat uitlatingen van dit soort extremistische groeperingen de kloof tussen bevolkingsgroepen vergroten? Wilt u de moslimgemeenschap oproepen zich publiekelijk te distantiëren van dit soort extremistische groeperingen die hun geloof in diskrediet brengen en angst aanwakkeren onder de overige bevolkingsgroepen?

Binnen de verschillende moslimgemeenschappen en breder in de Nederlandse samenleving wordt al actief afstand genomen van Sharia4Belgium en Sharia4Holland. Het is volstrekt helder dat extremistische uitlatingen onwenselijk zijn. Indien ze de grenzen van de wet overschrijden zal er stevig tegen worden opgetreden.

Vraag 4

Deelt u de mening dat Sharia4Belgium en aanverwante groepen met hun uitlatingen bewust de randen van het strafrecht opzoeken? Wordt de strafbaarheid van de dreigementen, in dit geval van de geïnterviewde, serieus onderzocht of worden andere maatregelen overwogen om deze uitingen aan te pakken? Zo nee, waarom niet? Zo ja, heeft u hierover contact met uw Belgische collega? Heeft de Nederlandse rechter rechtsmacht over eventuele in het interview gepleegde strafbare feiten?

Nederland heeft rechtsmacht jegens eenieder die zich in Nederland aan enig strafbaar feit schuldig maakt. Als uit nader onderzoek zou blijken dat het filmpje in Nederland op YouTube is geplaatst, is hiermee de rechtsmacht gegeven.
Overigens speelt voor de bepaling van de rechtsmacht ook een rol dat de interviewer Nederlander is, en Nederland en de Nederlandse situatie vaak ter sprake komen. Het interview is in elk geval ook mede gericht op Nederland. Dit geeft Nederland in principe rechtsmacht. In recente vergelijkbare zaken is dit geaccepteerd.

Vraag 5

Is het waar dat enkele personen die in november in België en Nederland opgepakt werden op verdenking van het voorbereiden van een terroristische aanslag betrokken waren bij Sharia4Belgium? Is dit voor u een signaal dat deze organisatie en de mensen die erbij betrokken zijn niet terugdeinzen voor het in de praktijk brengen van hun dreigementen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe wilt u daarop reageren?

De drie personen die in Nederland zijn aangehouden, zijn aangehouden op verzoek van de Belgische autoriteiten. Zij zijn verdachten in een Belgisch strafrechtelijk onderzoek. De drie personen zijn inmiddels overgeleverd aan België. In verband met het opsporingsbelang kan ik geen mededelingen doen over dit onderzoek dan wel over eventueel lopende strafrechtelijke onderzoeken.

Vraag 6

Heeft u zicht op of onderzoekt u de banden die bestaan tussen Sharia4Belgium en de onlangs voor het voetlicht getreden groep Shariah4Holland? Bent u van mening dat Shariah4Holland oproept tot het gebruik van geweld? Wilt u Shariah4Holland nauwgezet volgen en aansluitend op de Kamervragen van 23 december 2010 beoordelen welke stappen tegen deze groep genomen kunnen worden?

In verband met het mogelijk doorkruisen van opsporingsbelangen kan ik geen mededelingen doen over eventueel lopende strafrechtelijke onderzoeken.

Vraag 7

Op welke wijze werkt u samen met de regeringen van andere Europese landen om de verbanden in kaart te brengen tussen groepen die de invoering van de shariah nastreven? Hoe vergroot u de weerbaarheid van de Europese samenlevingen tegen deze destabiliserende groeperingen?

Diverse Europese landen hebben coördinatiecentra die informatie en analyses met elkaar delen over fenomenen en groeperingen die in verband kunnen worden gebracht met radicalisering en terrorisme. In Nederland vervult de NCTb deze rol.
De weerstand en weerbaarheid binnen verschillende Europese samenlevingen tegen de in de vragen genoemde groeperingen is groot. Zowel binnen als buiten moslimgemeenschappen. Van «destabiliserende» groeperingen is dan ook geen sprake. Om de weerbaarheid in Nederland nog verder te versterken, ondersteunt het Rijk gemeenten en maatschappelijke partners bij de uitvoering van beleid gericht op het tegengaan van radicalisering en polarisatie (zie www.nuansa.nl voor voorbeelden van activiteiten). In Europees verband worden regelmatig ervaringen en praktijken uitgewisseld. Daarnaast neemt Nederland actief deel aan de uitvoering van het Stockholmprogramma met betrekking tot de preventie van extremisme.

Vraag 1

Kent u de berichten over de demonstraties tegen het bewind van president Zine el Abidine Ben Ali van Tunesië?1

Vraag 2

Gaan op verschillende plaatsen in Tunesië vele duizenden demonstranten de straat op om te protesteren tegen de nijpende economische situatie, het gebrek aan vrijheid en de alles verstikkende corruptie van het regime Ban Ali? Zo ja, waarom kan hierover niet rechtstreeks worden bericht door de media en is men aangewezen op anonieme bloggers voor informatie?

Vraag 3

Is dit het gevolg van een persbreidel door het regime? Zo ja, bent u bereid via de EU met kracht te protesteren tegen de persbreidel in Tunesië?

Vraag 4

Deelt u de mening dat het gebrek aan economisch perspectief, de ernstige tekortkomingen op het vlak van mensenrechten, het gebrek aan politieke vrijheden en de enorme corruptie een voedingsbodem vormen voor radicalisering, die dankbaar door islamitische fundamentalisten zal worden gebruikt om hun invloed uit te breiden en meer terreur te veroorzaken? Zo ja, bent u bereid in EU-verband met spoed een speciale EU-strategie te bepleiten die er aan moet bijdragen dat in Tunesië de mensenrechten verbeteren, de politieke vrijheden toenemen, de persbreidel stopt, de corruptie wordt aangepakt, als voorwaarden om radicalisering tegen te gaan en economische ontwikkeling mogelijk te maken?

Vraag 5

Bent u tevens bereid Frankrijk aan te sporen tot het verhogen van de bilaterale inspanningen om verbeteringen in Tunesië te bereiken, aangezien Frankrijk een speciale band heeft met Tunesië en veel invloed heeft in dat land?

Vraag 1

Wat is uw reactie op de aanslag op een koptische kerk in Alexandrië op oudejaarsavond, waarbij 21 mensen zijn omgekomen en vele mensen gewond?1

Met afschuw heb ik kennis genomen van de aanslag op een koptische kerk in Alexandrië op oudejaarsavond. Ik heb mijn Egyptische ambtgenoot een brief geschreven waarin ik mijn medeleven betuig aan de Egyptische regering en aan hen die vrienden of familie bij deze aanslag hebben verloren. Daarnaast roep ik de Egyptische regering in de brief op om al het mogelijke te doen om religieuze minderheden in Egypte te beschermen.

Vraag 2

Is er een verband tussen de recente terroristische aanslagen op christenen in Irak en deze aanslag, zoals wordt gesuggereerd door een militante Irakese website, «Netwerk van Islamitische glorie», die oproept om kerken aan te vallen?

Zowel in Irak als in Egypte doen zich geruime tijd spanningen voor tussen verschillende religieuze groeperingen. Naar verluidt zouden de gijzelnemers bij de gijzeling in de koptische kerk in Bagdad in oktober 2010 de vrijlating hebben geëist van de (islamitische) echtgenotes van twee koptische priesters in Egypte, die daar tegen hun wil in een koptische kerk zouden worden vastgehouden. Dat kan ik echter niet bevestigen. De aanslag is niet opgeëist. In een toespraak van de Egyptische minister van Binnenlandse Zaken, Habib al-Adly, op 23 januari 2011 heeft deze aangegeven dat onderzoek van de Egyptische autoriteiten naar de (daders van de) aanslag heeft uitgewezen dat een splintergroepering van Al Qaida, met de naam «het Palestijnse Leger van de islam» achter de aanslag zit. Inmiddels is de hoofdverdachte in deze zaak, de 28-jarige Ahmed Lotfi Ibrahim Mohamed gearresteerd.Het Palestijnse Leger van de Islam zelf heeft alle betrokkenheid bij de aanslag ontkend. Verdere informatie over het resultaat van het onderzoek van de Egyptische autoriteiten is niet openbaar gemaakt.

Vraag 3

Waarom zijn de drie verdachten die tijdens de vorige koptische Kerstviering (6 januari 2010) opgepakt zijn, nadat zeven koptische christenen in Nag Hammadi (Egypte) werden vermoord, nog niet berecht? Bent u bereid bij de Egyptische autoriteiten aan te dringen op een spoedige rechtsgang?

Het proces van de drie verdachten van de aanslag in Naga Hammadi op 6 januari 2010 neemt veel tijd in beslag, onder andere vanwege onenigheid tussen de advocaten van de verdachten. Op 17 januari 2011 heeft een staatsveiligheidsrechtbank vonnis gewezen tegen de hoofdverdachte (de schutter). Hij is ter dood veroordeeld. Een uitspraak tegen de twee medeverdachten wordt op 20 februari 2011 verwacht. Omdat het vonnissen van een staatsveiligheidsrechtbank betreft is geen hoger beroep mogelijk. Of de doodstraf daadwerkelijk zal worden uitgevoerd is nog niet bekend. Daarover worden in de regel geen mededelingen gedaan. De Nederlandse ambassade heeft op een aantal momenten als waarnemer deelgenomen aan de procesgang.

Vraag 4

Kunnen koptische christenen in Egypte en Irak nog wel de koptische Kerst op 6 januari in hun kerkgemeenschappen vieren?

De veiligheidsmaatregelen rond koptische doelen zijn in aanloop naar de koptische kerst op 6 januari j.l. verscherpt. Voor zover mij bekend is de koptische kerst zonder incidenten verlopen en hebben de kopten in Egypte en Irak hun kerst inderdaad in hun kerkgemeenschappen kunnen vieren.

Vraag 5

Wat vindt u van de reactie van de Arabische Liga op het toenemende geweld tegen religieuze minderheden, aanslagen op kerken en gijzelingsacties?

De Secretaris Generaal van de Arabische Liga, de heer Amr Moussa, heeft de aanslag op de koptische kerk in Alexandrië veroordeeld. In zijn reactie heeft hij de Egyptische bevolking tevens opgeroepen vast te houden aan hun nationale eenheid en zich collectief tegen dergelijke criminele aanvallen te scharen. Dat is een passende reactie.

Vraag 6

Op welke wijze proberen de Europese Unie en de internationale gemeenschap bij te dragen aan vermindering van spanningen tussen christenen en moslims in Egypte en Irak?

Op 11 januari heb ik EU-buitenlandvertegenwoordiger Ashton gevraagd het recente geweld tegen religieuze minderheden in diverse landen op de agenda van de Raad Buitenlandse Zaken (RBZ) van 31 januari te zetten. Tijdens deze vergadering zal worden besproken wat de EU concreet kan doen om spanningen tussen religieuze groepen en geweld tegen religieuze minderheden in derde landen tegen te gaan. Ik heb voorgesteld de informatie van speciaal VN-rapporteur Bieleveldt bij de discussies te betrekken. Voorts gaf mevrouw Ashton aan dat de positie van religieuze minderheden een vast onderdeel zal vormen van de EDEO mensenrechtenrapportages.
In het kader van het EU-Associatieakkoord wordt dit onderwerp met de Egyptische autoriteiten besproken. Mensenrechten, waaronder godsdienstvrijheid, maken deel uit van de reguliere mensenrechtendialoog die plaatsvindt tussen de EU en Egypte in het kader van het Associatieakkoord. In de periode tussen 2007–2010 heeft de EU € 17 miljoen ingezet voor het bevorderen van mensenrechten in Egypte. Dit is ingezet voor programma’s ten behoeve van het bevorderen van fundamentele mensenrechten, waaronder burger- en politieke rechten.
Ook de VN Mensenrechtenraad biedt een forum om dit onderwerp te bespreken. Tijdens de Universal Periodic Review (UPR) van Egypte in de Mensenrechtenraad heeft Nederland aandacht gevraagd voor de rechten van religieuze minderheden in Egypte. Nederland heeft met name aangedrongen op het afschaffen van discriminerende bepalingen en de aanname van uniforme regels voor het bouwen en renoveren van kerken en andere gebedshuizen.

Vraag 1

Kent u de nieuwsberichten «Two killed and eight injured in bomb attacks on Baghdad Christians»1 en «Resurgent al-Qaida threatens Christians in Iraq with «destruction'»?2

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de tegen Irakese christenen gerichte bedreigingen met vernietiging en terreuraanslagen niet op zichzelf staan, maar dat deze onderdeel uitmaken van een islamitische jihad die erop gericht is de christenen uit de islamitische wereld te verdrijven? Ziet u wat dat betreft een verband tussen de in december 2010 gepleegde aanslagen tegen christenen in Alexandrië (Egypte), Jos (Nigeria) en Bagdad (Irak)?

Naar verluidt zouden de gijzelnemers in Bagdad de vrijlating hebben geëist van twee (tot de islam bekeerde) echtgenotes van Koptische priesters in Egypte, die daar tegen hun wil in een Koptische kerk zouden worden vastgehouden. Dit kan ik echter niet bevestigen. Er zijn verder geen concrete aanwijzingen voor een verband tussen de gebeurtenissen in Alexandrië, Jos en Bagdad.
In genoemde landen doen zich al geruime tijd plaatselijk spanningen voor tussen verschillende religieuze groeperingen. Het is van belang deze incidenten in de lokale context te plaatsen en niet slechts te verklaren op basis van religie. In het geval van Irak spelen onder andere de slechte veiligheidssituatie, georganiseerde criminaliteit en sektarisch geweld een rol.

Vraag 3

Welke acties worden er door u en de internationale gemeenschap ondernomen om te voorkomen dat de Irakese christelijke gemeenschap daadwerkelijk vernietigd wordt?

Ik heb mij, op grond van hun primaire verantwoordelijkheid, allereerst tot de Iraakse autoriteiten gewend om te bevorderen dat de veiligheidssituatie in Irak zal verbeteren en dat de veiligheid van alle Iraakse burgers gewaarborgd zal worden. Een verbetering in de algemene veiligheidssituatie zal naar verwachting zijn weerslag hebben op de veiligheid van de minderheden. In Irak vinden incidenten waarbij religieuze groepen betrokken zijn voornamelijk plaats in de onrustige gebieden in en rond Bagdad, Mosul en Anwar. In andere gebieden waar ook christenen wonen maar waar de veiligheidssituatie beter is, zoals Basra, vinden geen incidenten plaats. Door deelname aan de NAVO Trainingsmissie in Irak en de EU-missie EUJUST LEX, die tot doel heeft de Iraakse veiligheids- en justitiële sector te versterken, draagt Nederland bij aan de versterking van de Iraakse rechtsstaat.
Nederland spreekt in bilateraal en EU-verband met de Iraakse autoriteiten over deze problematiek en benadrukt daarbij continu het belang van het waarborgen van de veiligheid en de mensenrechten van religieuze minderheden. De Iraakse autoriteiten nemen de zaak serieus en hebben maatregelen genomen om de christelijke Irakezen te beschermen. Een voorbeeld hiervan is het beveiligen door leger en politie van plaatsen waar christenen samenkomen en het feit dat christenen in Mosul wapens mogen dragen. De Iraakse autoriteiten benadrukken dat de christelijke Irakezen historisch gezien onderdeel uitmaken van Irak en vragen hen in Irak te blijven. Iraakse religieuze leiders zijn op 12 januari in Kopenhagen bijeengekomen om te bespreken hoe het religieuze geweld een halt toegeroepen kan worden. De EU financiert al langere tijd activiteiten op het gebied van dialoog tussen religieuze leiders.
Onlangs heb ik EU-buitenlandvertegenwoordiger Ashton gevraagd de recente incidenten tegen religieuze minderheden in een aantal landen te agenderen tijdens de Raad Buitenlandse Zaken van 31 januari a.s., wat door haar is toegezegd. Samen met andere Europese ministers van Buitenlandse Zaken zal ik daar bespreken wat de EU concreet kan doen om de positie van religieuze minderheden beter te beschermen en hun vrijheid van godsdienst en levensovertuiging te bevorderen.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht dat de Egyptische veiligheidseenheid die zich op 31 december 2010 bevond bij de christelijke kerk in Alexandrië, zich een uur voor de bomaanslag op die kerk terugtrok?1

Ik heb kennis genomen van het artikel. Verklaringen van aanwezigen (zowel in de pers als tegenover onderzoekende NGO’s) over de gebeurtenissen rondom de bomaanslag en de aanwezigheid van beveiligingspersoneel lopen echter uiteen. Tot nu toe heeft de Egyptische overheid daarover geen uitlatingen gedaan. Het onderzoek naar de bomaanslag in Alexandrië wordt geleid door de openbaar hoofdaanklager. De eerste resultaten van dit onderzoek zijn 23 januari jl. bekend gemaakt. Daarbij zijn echter geen mededelingen gedaan over de rol van het beveiligingspersoneel. Wel is geconcludeerd dat drie leden van de beveiligingseenheid bij de aanslag zijn omgekomen.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat dit niet de eerste keer is dat Egyptische veiligheidsdiensten het moslimterroristen wel heel gemakkelijk maken om de christenen daar te terroriseren?

In Egypte doen zich geruime tijd spanningen voor tussen christenen en moslims. De Egyptische veiligheidsdiensten zijn goed op de hoogte van de spanningen tussen religieuze groeperingen. In oktober 2010 werden de Egyptische autoriteiten en de Egyptische koptische kerk door een – aan Al-Qaeda gelieerde – groep gewaarschuwd voor mogelijke aanslagen op christenen in Egypte. Daarop hebben de Egyptische autoriteiten extra veiligheidsmaatregelen getroffen.

Vraag 3

Wilt u de ambassadeur van Egypte op het matje roepen om hem tekst en uitleg hierover te vragen en hem duidelijk te maken dat Nederland wil dat de christenen in Egypte beter worden beschermd tegen salafisten en ander islamitisch gespuis?

In mijn condoleancebrief aan de Egyptische minister van Buitenlandse Zaken, de heer Ahmed Aboul Gheit, heb ik de Egyptische autoriteiten gevraagd al het nodige te doen om religieuze minderheden in Egypte te beschermen.

Vraag 4

Wilt u ook uw verontrusting uitspreken over het feit dat moslims onmiddellijk Israël verantwoordelijk hebben gesteld voor deze verachtelijke terreurdaad?

Ik ben niet bekend met serieuze beschuldigingen van Israël voor deze aanslag.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Nigeria seeks to contain violence after Christmas attacks»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de aanslagen van moslimsop christenen in Nigeria geen deel uitmaken van een geïsoleerd conflict, maar van oorlogen uitgevoerd over de hele wereld, waarbij de islam de imperialistische partij is met het islamitische einddoel van werelddominantie als motor?

Er is geen informatie die erop wijst dat de gewelddadigheden in Nigeria deel uitmaken van een brede, wereldwijde strijd gericht op het vergroten van de invloedssfeer van de islam.
De aanslagen op kerstavond zijn opgeëist door Boko Haram, een radicale islamitische groepering. Momenteel wordt onderzocht of deze groepering daadwerkelijk verantwoordelijk is voor de aanslagen.
In Nigeria doen zich al geruime tijd plaatselijke spanningen voor tussen verschillende religieuze groeperingen. Het is van belang deze incidenten in de lokale context te plaatsen en niet slechts te verklaren op basis van religie.
De antwoorden op eerdere Kamervragen hierover (vergaderjaar 2009–2010, nr. 2066) hebben niet aan betekenis ingeboet.

Vraag 3

Kan er wat u betreft gesproken worden van volkerenmoord nu er in Nigeria in 2010 een geschatte 2000 doden onder christenen zijn gevallen door aanslagen?2

De geweldsuitbarstingen in Nigeria zijn ernstig van aard en baren mij grote zorgen. De afgelopen jaren zijn er in Nigeria bij aanslagen en onderling geweld duizenden doden gevallen, zowel aan de zijde van christenen als van moslims. Ten aanzien van de kwalificatie «volkerenmoord» verwijs ik graag naar de definitie van genocide zoals opgenomen in het Verdrag inzake de Voorkoming en de Bestraffing van Genocide uit 1948. Om van genocide te kunnen spreken dienen de daaronder geschaarde misdrijven te worden gepleegd «met het oogmerk om een nationale, etnische of godsdienstige groep, dan wel een groep behorend tot een bepaald ras, geheel of gedeeltelijk, als zodanig te vernietigen». Dit is hier niet aan de orde. Dit neemt niet weg dat ik de gepleegde aanslagen en gewelddadigheden scherp veroordeel. Verdachten van dergelijke gewelddadigheden dienen te worden opgespoord en berecht.

Vraag 4

Welke acties worden er door u en de internationale gemeenschap ondernomen om een eind te maken aan deze bloedige aanslagen?

De internationale gemeenschap, inclusief Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties, Ban Ki-Moon, en de Hoge Vertegenwoordiger van de EU, Catherine Ashton, hebben de aanslagen scherp veroordeeld. Ashton riep de Nigeriaanse overheid op om de verdachten van de aanslagen op te sporen en te berechten en om voldoende maatregelen te nemen om de burgerbevolking te beschermen.
Verschillende landen hebben assistentie aangeboden bij het onderzoek naar de aanslagen.
Tijdens de Raad Buitenlandse Zaken van 31 januari jl. is, op verzoek van onder meer Nederland, besproken wat de EU concreet kan doen om de positie van religieuze minderheden beter te beschermen en hun vrijheid van godsdienst en levensovertuiging te bevorderen.
Nederland draagt vanuit het Mensenrechtenfonds bij aan het Centrum voor Conflictmanagement en Vredesopbouw van de universiteit van Jos. Dit centrum doet onderzoek naar de oorzaken van geweld en besteedt aandacht aan voorlichtingscampagnes ter voorkoming van geweld.
Nederland zal, mede in EU-verband, de Nigeriaanse overheid nogmaals met klem aanspreken op zijn verantwoordelijkheden op het gebied van mensenrechten en stabiliteit. In april 2011 zullen er verkiezingen worden gehouden in Nigeria. Juist ook in deze tijd is het van belang dat de Nigeriaanse overheid iedere burger bescherming biedt tegen politiek, etnisch of godsdienstig gemotiveerd geweld.

Vraag 1

Kent u de berichten over bedreigingen op internet van koptische gemeenschappen in verschillende Europese landen?1

Ja.

Vraag 2

Zijn zowel in Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk als Duitsland extra maatregelen genomen om koptische kerken te beschermen die op een lijst voorkomen die Al Quaida op internet heeft verspreid?

In diverse Europese landen zijn beveiligingsmaatregelen genomen om koptische kerken te beschermen.

Vraag 3

Is het waar dat er op een dergelijke lijst ook koptische kerken uit Nederland voorkomen? Zo ja, welke actie heeft u ondernomen om de veiligheid van die kerken en de koptische gemeenschap in Nederland te garanderen?

Op de lijst komen drie koptische Kerken in Nederland voor. Zie verder het antwoord op de vragen 4 en 5.

Vraag 4

Zijn er behalve de eerdergenoemde lijst nog andere aanwijzingen dat de veiligheid van kopten in Nederland onder druk staat? Zo ja, welke maatregelen heeft u genomen of gaat u nemen om de veiligheid te waarborgen?

In het najaar 2010 hebben jihadisten op internet oproepen gedaan om wereldwijd aanslagen op de koptische kerken en hun vertegenwoordigers te plegen. Hoewel dit zorgelijke signalen zijn, hebben de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb) en de met hem samenwerkende politie- en veiligheidsdiensten vooralsnog geen indicaties voor een concrete dreiging tegen de kopten in Nederland. Zij zullen daarop alert blijven. Waar nodig worden beveiligingsmaatregelen genomen. Zo ook rond de koptische kerstviering. Over de aard van deze maatregelen worden, zoals gebruikelijk, geen nadere mededelingen gedaan.

Vraag 5

Is er aanleiding voor extra veiligheidsmaatregelen rond de viering van het orthodoxe kerstfeest? Zo ja, waar bestaan deze uit? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Bent u bereid met spoed in overleg te treden met uw collega’s uit de andere EU-lidstaten ten einde te bezien hoe het beste Europees kan worden samengewerkt om de veiligheid van de kopten in de Europese Unie te waarborgen en potentiële daders van aanslagen tegen kopten op te sporen, te arresteren en te vervolgen?

In Europees verband wordt regelmatig op diverse niveaus overlegd tussen de verantwoordelijke diensten van de lidstaten over de bescherming van personen en objecten, alsmede over de opsporing en vervolging van daders van aanslagen.

Vraag 1

Kent u het bericht van de zelfmoordaanslag voor de kerk in Alexandrië, Egypte op oudejaarsnacht, waarbij zeker 21 mensen zijn omgekomen en 80 mensen zijn gewond geraakt?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u inmiddels bevestigen dat deze aanslag is gepleegd door een groep die zichzelf de Islamitische Staat van Irak noemt, de groepering die eerder Koptische christenen in Egypte bedreigde en die eerder zei ook verantwoordelijk te zijn voor de aanslag op een kerk twee maanden geleden in Bagdad, waarbij 44 kerkgangers, twee priesters en zeven beveiligers omkwamen?

Zowel in Irak als in Egypte doen zich geruime tijd spanningen voor tussen verschillende religieuze groeperingen. Naar verluidt zouden de gijzelnemers bij de gijzeling in de koptische kerk in Bagdad in oktober 2010 de vrijlating hebben geëist van de (islamitische) echtgenotes van twee koptische priesters in Egypte, die daar tegen hun wil in een koptische kerk zouden worden vastgehouden. Dat kan ik echter niet bevestigen. De aanslag is niet opgeëist. In een toespraak van de Egyptische minister van Binnenlandse Zaken, Habib al-Adly, op 23 januari 2011 heeft deze aangegeven dat onderzoek van de Egyptische autoriteiten naar de (daders van de) aanslag heeft uitgewezen dat een splintergroepering van Al Qaida, met de naam «het Palestijnse Leger van de islam» achter de aanslag zit. Inmiddels is de hoofdverdachte in deze zaak, de 28-jarige Ahmed Lotfi Ibrahim Mohamed gearresteerd. Het Palestijnse Leger van de Islam zelf heeft alle betrokkenheid bij de aanslag ontkend. Verdere informatie over het resultaat van het onderzoek van de Egyptische autoriteiten is niet openbaar gemaakt.

Vraag 3

Bent u bereid bij uw collega-ministers in de EU ervoor te pleiten om tot een gezamenlijke veroordeling te komen van de bomaanslag in Alexandrië en er bij de Egyptische overheid op aan te dringen de christelijke minderheid beter te beschermen?

De Hoge Vertegenwoordiger van de EU, mevrouw Catherine Ashton, heeft reeds een verklaring uitgegeven waarin de bomaanslag in Alexandrië wordt veroordeeld. In haar verklaring wordt het recht van christenen om zich te verenigen en het christelijk geloof te belijden onderstreept. In de condoleancebrief die ik namens de Nederlandse regering aan de Egyptische minister van Buitenlandse Zaken, de heer Ahmed Aboul Gheit verstuurde, vraag ik al het nodige te doen om religieuze minderheden in Egypte te beschermen.

Vraag 4

Bent u tevens bereid er zowel bilateraal (Egypte is een partnerland) als in EU-verband bij de Egyptische overheid voor te pleiten om tot gelijke rechten en behandeling te komen voor moslims en christenen (bijvoorbeeld bij de bouw van kerken), zoals dit ook het geval is in Nederland?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 5

Vindt u dat bij de voorgenomen vermindering van het aantal partnerlanden voor de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking, het respecteren van godsdienstvrijheid meegewogen zou moeten worden als indicator voor politieke stabiliteit van een land?

Momenteel beraden wij ons op de criteria op basis waarvan wij de partnerlanden zullen selecteren. Wij willen hierop niet vooruit lopen en verwijzen naar de beantwoording van vraag 34 gesteld ter voorbereiding op het WGO (Kamerstuknummer: 32500-V-00 d.d. 6 december 2010):
«Begin 2011 zal de uiteindelijke groep van partnerlanden geselecteerd worden. Bij de definitieve selectie van partnerlanden zal een breed scala van criteria worden meegewogen. Het gaat hierbij naast specifieke elementen van nationaal belang (brede maatschappelijke en commerciële belangen) om onder meer belangen van de partnerlanden zelf, andere departementen, het bedrijfsleven en kennisinstellingen. Ook zal er gekeken worden naar de mate waarin op de prioritaire thema’s ingezet kan worden en er MDG’s bereikt kunnen worden».

Vraag 6

Bent u bereid niet alleen incidenteel aandacht te besteden aan godsdienstvrijheid in het buitenlands beleid, maar ook structureel? Zo ja, op welke wijze zal het kabinet dit vormgeven?

Nederland stelt vrijheid van godsdienst en levensbeschouwing systematisch aan de orde in de contacten met derde landen. Dat zal ik ook doen tijdens mijn bezoek aan Egypte, dat gepland staat voor begin februari van dit jaar. De Nederlandse Mensenrechtenambassadeur heeft jaarlijks contact met zijn Egyptische counterpart. Ook daar wordt vrijheid van godsdienst en levensbeschouwing aan de orde gesteld. Daarnaast zet Nederland zich in vijf pilot-landen extra in voor de bevordering van vrijheid van godsdienst en levensbeschouwing. Egypte behoort tot die vijf landen. In dat verband worden de Egyptische autoriteiten regelmatig aangesproken op de behandeling van religieuze minderheden, waaronder ook Baha’is, Ahmadis en Shiieten.
Ook in multilateraal verband zal Nederland zich blijven inzetten voor godsdienstvrijheid. Tijdens mijn gesprek op 11 januari met EU-buitenlandvertegenwoordiger Ashton, gaf zij aan dat de positie van religieuze minderheden een vast onderdeel wordt van de EDEO mensenrechtenrapportages. Ik heb haar gevraagd het recente geweld tegen religieuze minderheden ook op de agenda van de Raad Buitenlandse Zaken (RBZ) van 31 januari te zetten. Ik heb voorgesteld de informatie van speciaal VN-rapporteur Bieleveldt bij de discussies te betrekken.
In het kader van het EU-Associatieakkoord wordt vrijheid van godsdienst en levensbeschouwing eveneens met de Egyptische autoriteiten besproken. Binnen VN-kader heeft Nederland recentelijk tijdens de Universal Periodic Review (UPR) van Egypte in de Mensenrechtenraad aandacht gevraagd voor de rechten van religieuze minderheden in Egypte. Nederland heeft met name aangedrongen op het afschaffen van discriminerende bepalingen en de aanname van uniforme regels voor het bouwen en renoveren van kerken en andere gebedshuizen.

Vraag 1

Wat zijn naar het oordeel van de Raad van de Associatieovereenkomst van de EU en Egypte de achterliggende oorzaken («root causes») van religieuze intolerantie in Egypte?1 Deelt u die analyse?

De achterliggende oorzaken («root causes») van de religieuze intolerantie in Egypte worden onder meer gezocht in discriminerend overheidsbeleid ten aanzien van religieuze minderheden. Bijvoorbeeld discriminerende bepalingen en regels voor het bouwen en renoveren van kerken en gebedshuizen. Onvoldoende bescherming van religieuze minderheden door de Egyptische overheid en het achterwege blijven van strafrechtelijke vervolging bij discriminatie of onderdrukking van deze groepen zijn eveneens achterliggende oorzaak van religieuze intolerantie in Egypte.

Vraag 2

Deelt u de analyse dat er geen vorderingen zijn gemaakt bij het wegnemen van die oorzaken? Zo ja, wat dient naar uw oordeel te moeten gebeuren? Zo nee, waarom niet?

Inderdaad zouden er meer vorderingen moeten worden gemaakt bij het wegnemen van de achterliggende oorzaken («root causes») van religieuze intolerantie in het Midden-Oosten. Ik heb tijdens mijn gesprek op 11 januari j.l. met de Hoge Vertegenwoordiger van de Europese Unie, mevrouw Catherine Ashton, daarom gevraagd het recente geweld tegen religieuze minderheden op de agenda te zetten van de Raad Externe Betrekkingen, die op 31 januari a.s. zal plaatshebben. Dan zal worden besproken op welke wijze de EU sterker zou kunnen inzetten op het bevorderen van vrijheid van godsdienst en levensovertuiging en het voorkomen van interreligieus geweld.
Juist het Associatieakkoord en de Egyptische wens de relaties met de EU te intensiveren bieden mogelijkheden om de dialoog met de Egyptische autoriteiten over onderwerpen als democratisering, discriminatie, mensenrechten en vrijheid van godsdienst en levensovertuiging te intensiveren. Het huidige EU-actieplan voor Egypte, waarmee uitvoering wordt gegeven aan hetgeen in het Associatieovereenkomst is afgesproken, zal in de loop van dit jaar worden besproken. Nederland zal daarbij pleiten voor meer aandacht voor deze onderwerpen.

Vraag 3

Wat is uw opvatting over de mogelijkheden van de Associatieovereenkomst tussen de EU en Egypte om de oorzaken van discriminatie te helpen wegnemen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de ondemocratische praktijk in Egypte een rol speelt bij de oplopende spanningen in dat land? Zo ja, wat stelt Nederland voor? Zo nee, waarom niet?

Uitsluiting kan leiden tot oplopende spanningen in een land. Nederland steunt daarom initiatieven voor inspraak voor burgers in gemeenteraden, dialoog over burgerschap tussen jeugdleiders met uiteenlopende achtergronden en monitoren van het politieke proces door maatschappelijk organisaties, journalisten en bloggers. Bij de Egyptische autoriteiten pleit Nederland, bilateraal en als onderdeel van de EU, voor meer openheid en participatie in de politieke arena. De afgelopen parlementaire verkiezingen in Egypte voldeden volstrekt niet aan de internationale standaarden die hiervoor gelden.

Vraag 5

Deelt u de opvatting dat het Associatieakkoord niet voldoet als middel tot bevordering van democratie in Egypte en het wegnemen van oorzaken van allerlei vormen van discriminatie? Zo ja, wat behelzen de veranderingsvoorstellen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Kent u het bericht «Moskeeën Amsterdam vrezen aanslagen»1 en de eerdere schriftelijke vragen en het spoeddebat geweldsincidenten tegen religieuze gebouwen?2

Ja.

Vraag 2

Wat hebt u, mede in het licht van het feit dat in het regeerakkoord expliciet is opgenomen dat gewelddadige misdrijven met een discriminatoire achtergrond of motief zwaarder dienen te worden gestraft, sinds het spoeddebat van 4 november 2010 concreet ondernomen om bedreigingen tegen religieuze gebouwen tegen te gaan?

Geweldadige misdrijven met een discriminatoire achtergrond zijn onacceptabel. Ik heb u in het debat van 4 november jongstleden toegezegd om in de eerste helft van 2011 een brief te zenden over het actieprogramma aanpak discriminatie. Ik ga niet op onderdelen vooruitlopen.

Vraag 3

Wat is er sinds het spoeddebat van 4 november 2010 concreet door u gedaan naar aanleiding van uw toezegging om de registratie, de monitoring en het zichtbaar maken van incidenten te verbeteren? Wat hebt u concreet gedaan met u toezegging om de aangiftebereidheid te verbeteren?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat is uw mening over het feit dat gebruikers van moskeeën en synagogen zich kennelijk zo bedreigd voelen dat zij zich genoodzaakt voelen deze gebedshuizen zelf te gaan beveiligen?

Zoals ik in het debat heb aangegeven vind ik het onacceptabel dat mensen bedreigd worden. Er is bij de gemeente overigens geen moskee bekend waar wacht wordt gelopen. Ook is er in november of december 2010 geen aangifte van bedreiging gedaan door een moskee in Amsterdam.

Vraag 5

Bent u nog steeds van mening dat een ieder verantwoordelijk is voor de eigen veiligheid behalve als hij/zij dat niet meer aankan en dat dan de overheid moet optreden?3 Zo ja, deelt u dan de mening dat synagogen en moskeeën meer dan tot nu toe het geval was, de steun van de overheid behoeven? Hoe gaat u hieraan gevolg geven? Zo nee, waarom niet?

Ik zie geen aanleiding om het uitgangspunt van het Stelsel bewaken en beveiligen dat een ieder en de organisatie(s) waartoe hij of zij behoort in eerste instantie zelf verantwoordelijk is voor de eigen veiligheid, te wijzigen. De lokale overheid houdt de situatie in de gaten en daar waar nodig, worden door de overheid aanvullende beveiligingsmaatregelen getroffen.
Uitgangspunt is dat het geweldsmonopolie bij de overheid berust en alleen het leger, de politie en buitengewoon opsporingsambtenaren onder bepaalde voorwaarden wapens mogen gebruiken. Particuliere beveiligers zijn niet bevoegd om bij het verrichten van hun werkzaamheden wapens te dragen.

Vraag 6

Dragen particuliere beveiligers wapens bij de beveiliging van synagogen en moskeeën? Zo ja, om welke soort wapens gaat het en wat is uw mening daarover?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Kunt u zich voorstellen dat, ondanks dat het verboden is, mensen de neiging kunnen hebben om zichzelf te bewapenen als ze menen dat de overheid hen onvoldoende bescherming biedt? Zo ja, hoe gaat u ervoor zorgen dat gebruikers van moskeeën en synagogen zich weer voldoende beschermd voelen door de overheid? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 8

Gaat u overleg voeren met de besturen van de betreffende gebedshuizen over hun beveiliging om te garanderen dat het gebruik van wapens blijft voorbehouden aan de politie? Zo ja, op welke termijn gaat u dit doen? Zo nee, waarom niet?

Zie het antwoord op vraag 4.